1 4 Geert Hoogeveen, Mr. Cornelisstr. 54-56 Rubriek voor vragen FREESIA'S DINSDAG 6 FEBRUARI 1934 HAARLEM'S DAGBLAD 6 STADSNIEUWS Voor den Politierechter. DE STEEN, DIE GEEN DOEL TROF. Zonder ons op het zeer gevaarlijke terrein van de politiek te begeven, kunnen we toch wel zeggen, dat er in ons vaderland verschil lende politieke partijen bestaan, die alle be weren. dat het welzijn van land en volk het eenige is, waarvoor zij strijden. Waar zij dus allen eenzelfde doel beoogen. zou men ge neigd zijn te meenen, dat ze elkaar broeder lijk de hand reiken, maar dat is toch niet ge heel juist. Integendeel bestoken ze elkander in woord en schrift. Als 't daarbij blijft, is 't nog zoo erg niet, maar er zijn lieden, wien waarschijnlijk het redenaarstalent ontbreekt en die ook niet vaardig zijn met de pen; als dezulken dan toch met alle geweld te kennen willen geven, dat alleen zij het bij 't rechte eind hebben en een andere partij niet, gebrui ken ze als bewijsmateriaal dingen, die in een geordende maatschappij niet toelaatbaar zijn en niet toelaatbare dingen brengen je voor den rechter. Zoo verscheen er in het beklaagdenbankje een jonge man., die het heel niet met het fas cisme eens was en op wien de verschijning' van belijders dier leer werkt als een roode lap op een stier. Nu had hij op een avond gezien of vermoed, dat in een taxi op de Krocht eenige van die politieke tegenstanders werden vervoerd en dat wond hem zoodanig op, dat hij een halven klinkersteen in de richting van de taxi gooide met de zeer duidelijke bedoeling, dat die steen via een ruit zijn weg naar het inwendige dei- taxi zou vinden om daar in onzachte aanra king te komen met een lid der gesmade tegen partij. Zoo althans was de meening van den offi cier van justitie, welke meening steun vond in een proces-verbaal der politie, waarin een door den verdachte onderteekende verklaring voorkwam, waaruit duidelijk van dat opzet bleek. Als je zoo'n verklaring bij de politie hebt afgelegd, is het dom om voor den rech ter te verklaren, dat je den steen, als een steen des aanstoots, slechts terzijde hebt ge worpen en dat het heusch je bedoeling niet was, het rijtuig te raken. Als dan de rechter gemoedelijk met je spreekt en duidelijk laat uitkomen, dat een bekentenis van schuld en wat berouw je geen kwaad zal doen en als je dan toch tegen alle waarschijnlijkheid in, bij je smoesje volhardt, dan heb je 't alleen aan je zelf te wijten, dat je 8 dagen gevangenisstraf krijgt en mag ie nog blij wezen, dat de rechter niet met den officier meeging, die er 14 vroeg. De rechter wees er op, dat een argumentatie met steenen eens en vooral verboden is. ALS ECHTGENOOTEN HET ONEENS ZIJN. In 't vooroorlogsche Rusland zat de boerin Maria Feadorowna met haar voorschoot voor 't gezicht en stortte heete tranen. Wat scheelt er aan?" vroeg Iwan Milano- witch. ..Och. Iwan Milanowltch, mijn man houdt niet meer van me, want hij slaat me niet meer", was het antwoord. Zoo zie je. hoe de opvattingen over liefde kunnen verschillen, want hier loopt de vrouw naar de politie en klaagt den man aan, als deze een Russisch blijk van genegenheid geeft. Daarom had iemand uit Heemstede zich voor den politierechter te verantwoorden, omdat hij zijn vrouw met een plank had geslagen en bloedig verwond. Hij had niet de moeite genomen zelf te komen en daardoor werd de zaak slechts van één kant belicht. Aan die plank was natuurlijk iets vooraf gegaan, namelijk een beschouwing van de vrouw omtrent recht en plicht van den man als werkgever. De vrouw scheen 't er niet mee eens te zijn, dat de baas den knecht liet lan terfanten. De baas weerde dit verwijt hard handig af. waarop de vrouw hem met water gooide. Men weet. dat gooien met water door een vrouw lang niet altijd een slechte beteekenis heeft. „De maagd, die gooit met nat of groen, „Die is het om een kus te doen", zegt een oud vaderlandsch rijmpje. De man was blijkbaar dien poëtischer, tijd al lang vergeten, want hij vatte dat gooien o~> als een uitnoodiging voor een pak slaag, wat dan oudrussisch mag zijn. hier zijn we niet van die meening Hij nam een plank en sloeg er op. De justitie heeft Hollandsche opvattingen; de officier vond 't een schande en eischte 3 weken gevangenisstraf. De rechter vond 't nog grooter schande, want die gaf zes weken. De ronde zeeman. De ruim 40-jarige zeeman, die thans op het droge zat. want hij logeerde in 't Huis van Bewaring, vertelde, dat hij in en na den oorlog had gevaren bij alle mogelijke natiën en dat hij prima papieren kon overleggen. Nu was er nog wel een papier, waarop stond, dat hij voor landlooperij en voor verduiste ring veroordeeld was gewórden, maar dat was zeker een papier uit zijn nadagen, toen hij 't varen er reeds aan gegeven had. Hij vertelde de ups and downs van het leven te hebben meegemaakt: hij had soms goed in zijn dui ten gezeten en goed te bikken gehad, maar had zich op anderen tijd met een droge snee brood moeten behelpen. In 't laatst van December was hij al erg down, want toen ontbrak blijkbaar zelfs de droge boterham en hij vond. dat moest ver anderen. Op een nacht ging hij door de Groote Houtstraat, waar twee agenten ston den en in hun nabijheid sloeg hij met een steen een deurruit bij Bata stuk, waarop de agenten hem inpikten. „Waarom deed je dat?" vroeg de rechter. „Ik wou een gaatje maken bij 't slot, licht stak de sleutel er van binnen op en als ik dan in den winkel kon komen, wou ik zien of er wat geld te grijpen viel. Ja, mijnheer de rechter, ik ben een ronde zeeman en kom er eerlijk voor uit". Of hij er nu wel zoo eerlijk voor uit kwam en of hij niet de bedoeling had zich te laten pakken om weer In Veenhuizen te komen, willen we in 't midden laten. In allen gevalle komt hij niet in Veenhui zen, maar in 't gevang, want nu was 't po ging tot diefstal. Hij zou weer gaan varen, zei hij en met dit loffelijk voornemen hield de lustitie rekening. Als hij 2 maanden kreee en 't voorarrest ping er af. dan kwam hij ir Maart vrij en dat achtte de rechter geen on- geschlkten tijd voor aanmonstering. Aldus werd beslist. Of hij nog wat te zeggen had? Neen, hij vond 't opperbest en met een nobel gebaar deed hij afstand van 't hooger beroep. DO SM N.V. H. ENGLEBERT'S AUTOMOBIELHANDEL 'S-GRAVENHAGE AMSTERDAM Agent voor Haarlem en Omstreken: (Adv. Ingez. Med.) MARGARINE MET ZETMEEL VONNIS VAN DE HAARLEMSCHE RECHT BANK VERNIETIGD. De Hooge Raad wees gisteren vonnis in een zaak van den Officier van Justitie te Haar lem tegen een vonnis dier rechtbank, waarbij een verdachte is ontslagen van rechtsvervol ging ter zake van het in een perceel te Velsen in voorraad hebben van 12000 KG. marga rine, die ongemerkt was en zetmeel bevatte, hetgeen een overtreding werd geacht van het Crlsis-Zuivelbesluit II (23 Februari 1933). Met vernietiging van een ver oordeelend vonnis van den kantonrechter te Haarlem heeft de Haarlemsche rechtbank ontslag van rechts vervolging gegeven van oordeel zijnde, dat deze algemeene maatregel van bestuur niet steunt op een wet. De Hooge Raad heeft ech ter dit vonnis weer vernietigd en den gerequi- reerden veroordeeld tot twee geldboeten elk van f250 subsidiair 2 maal 10 dagen hech tenis. SOCIALISME OF FASCIS3IE? De federatie Haarlem van de S. D. A. P. be legt Woensdagavond een openbare vergade ring in de Gemeentelijke Concertzaal. De heeren K. ter Laan. burgemeester van Zaandam en lid van de Tweede Kamer, en W. van de Vall te Heilo. lid van de Prov. Staten van Noord-Holland zullen spreken over: „Wat kan ons redden, socialisme of fascisme?" „De stem des Volks", de A. J. C. en Arbei ders Sportbond verleenen hun medewerking. LEZING PROFESSOR STERN. Profesor Dr. William Stern zal Woens dag 7 Februari des avonds om 8.15 in de aula van het Kennemer Lyceum zijn tweede spreekbeurt houden over het onderwerp „Das jugendliche ich und die jugendliche Ideale". Voor belangstellenden zijn nog kaar ten aan den ingang van de zaal te verkrijgen. GEEN VERROOMSCHING VAN DE RECHTERLIJKE MACHT. MINISTER VAN SCHAIK ANTWOORDT OP DE VRAGEN VAN DEN HEER LINGBEEK. Zooals men zich zal herinneren, heeft het Tweede Kamerlid Lingbeek onlangs de vol gende vragen aan den minister van Jus titie gesteld: I. Is de minister bereid mede te deelen of de jongste bezetting van een plaats in de ar rondissementsrechtbank te Haarlem (welke plaats was vacant geworden door het heen gaan van een protestant) met een roomschen rechter uit een ander college een uiting is van een streven om de rechterlijke macht in Nederland stap voor stap te verroomschen? II. Is de minister er niet van overtuigd dat, aangezien het rechtersambt onafhankelijk heid onderstelt en vereischt, een roomsch- katholiek ongeschikt is om daartoe te wor den benoemd, zijnde hij niet onafhankelijk van een kerk. wier belangen en wier rechts beginselen hij moet stellen boven die van den Staat? III. Indien de minister de tweede vraag niet ontkennend kan beantwoorden, is de minister dan niet verplicht en dus bereid om in de plaats van "den te Haarlem benoemden roomschen rechter alsnog een protestant te benoemen? De minister van justitie heeft hierop thans geantwoord: Ad I en II. Het antwoord op deze vragen luidt ontkennend. Ad. III. Deze vraag behoeft bij de ontken nende beantwoording van de tweede vraag geen antwoord. CENTRALE OUDERRAAD Op 5 Februari j.l. hield de Centrale Ouder raad Haarlem een druk bezochte ledenverga dering in het gebouw „De Nijverheid- De voorzitter uitte zijn blijdschap over de goede opkomst. Hieruit bleek volgens hem, dat in Haarlem de belangstelling voor het ouder- werk weer toeneemt. Aan de orde kwam de verkiezing van een voorzitter en penningmeester. Het' bestuur werd met twee leden uitgebreid. Als voor zitter werd gekozen de heer H. Trielink. Ver der werden benoemd mevr. W. H. Heiner- Salm en de heeren J. Polak en J. Visker. Te tien uur werd de vergadering gesloten. JUBILEUM. Donderdag 8 Februari hoopt de heer J. v. d. Linden, wonende Pres. Steinstraat 129, den dag te herdenken, dat hij voor 25 jaar als zadelmaker in dienst kwam der Ned. Spoor wegen OUDERCOMMISSIE SCHOLEN 36 en 37 Er wordt een Ouderavond gehouden op Dinsdag 6 Februari, in de Gymnastiekzaal der school Soendastraat. De agenda vermeldt o a. een voordracht van Jhr. Dr. J. C. Mollerus over zijn ervarin gen omtrent een tocht per K. L. M.-vliegtuig naar Ned. Oost Indië. Deze lezing wordt toe gelicht door een film. Verder wordt een bestuurslid gekozen ter voorziening in de vacature van den heer Kat die wegens gezondheidsredenen moest be danken ais commissielid. 1 Ook zal het jubileum der school besproken worden. MEJUFFROUW E .TE LEIDEN LEED AAN ZWARE RHEUMATISCHE PIJN. Di 6 maanden pijnen geheel verdwenen. Ongevraagd komen de brieven binnen, die steeds weer bewijzen, dat rheumatiek voor Kruschen Salts moet wijken. Uit onder staand schrijven van mejuffrouw F. P. E. te Leiden, blijkt tevens, hoe belangrijk het is, om met Kruschen Salts door te zetten, wanneer het een bijzonder hardnekkige rheumatiek betreft. Mej. E. schrijft ons o.a,: „Het was een geval van zware rheumatische pijn. Ik wist geen raad meer. Het was zelfs zoo erg, dat ik mijn werk niet meer kon doen, maar het gebruik van Kruschen Salts heeft mij ge heel van mijn zware rheumatische pijnen af geholpen. In 6 maanden was de pijn verdwe nen. Steeds zal ik doorgaan, Kruschen Salts te gebruiken, hoewel ik met zekerheid kan zeg gen, dat ik voorgoed van de pijn af ben". Mej. F. P. E. te L. Rheumatiek wordt veroorzaakt door onvol doende werking der inwendige organen; een toestand waarvan de lijder zich zelden be wust is. Maar het wordt een ongemerkte op hooping van afvalproducten en een daarmee gepaard gaande vorming van stoffen, die schadelijk zijn voor den geheelen gezond heidstoestand. En deze stoffen ondermijnen het geheele gestel Kruschen Salts is het natuurlijke recept tot behoud van een inwendige zuiverheid. De zes zouten in Kruschen sporen nieren en inge wanden aan tot gemakkelijke, geregelde wer king. U wordt dus inwendig vrij gehouden van alle onzuiverheden, welke, indien zij zich hunnen ophoopen, ongetwijfeld het peil uwer gezondheid zullen verlagen. De „kleine, dage- lijksche dosis" Kruschen voorkomt dit. Want de zes verschillende zouten in Kruschen ver- hoogen de werking der afvoerorganen, ver schaffen u nieuwe levenslust. Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar bij alle apothekers en drogisten af 0.90 en f 1,60 per flacon, omzetbelasting inbegre pen. Stralende gezondheid voor één cent per dag. Let op dat op het étiket op de flesch. zoowel als op de buitenverpakking de naam Rowntree Handels Maatschappij Amsterdam voorkomt. (Adv. Ingez. Med.) VRIJZ.-DEM. JONGEREN ORGANISATIE. mer van Maandag opgenomen ingezonden stuk toe en zei, dat de Amsterdamsche politie aan hem verklaard had, dat de beschuldi ging, als zou de politie na waarschuwing door de N.S.B. geen maatregelen genomen hebben uit vrees voor „het gespuis", gelogen is. Bij verhoor door de Amsterdamsche po litie hebben de zeer leidende figuren der N.S.B. verklaard, dat hun noch vóór, noch na den brand eenige gegevens bekend waren omtrent de daders en de zaak. Mr. Van Dam heeft bovenstaande verklaringen van de po litie zelf. En wat de bewering betreft, als zou de Rotterdamsche politie op de hoogte ge steld zijn van een aanslag op de Rotterdam sche telefooncentrale (die tenslotte op de Amsterdamsche zou zijn uitgevoerd), mr. Van Dam heeft van den hoofdcommissaris te Rotterdam telefonisch persoonlijk de volgen de verklaring gekregen: „De recherche hier is niet door de N.S.B. van een zoodanigen aanslag in kennis gesteld. Het is pertinent onwaar, dat er daardoor extra toezicht op de centrale is uitgeoefend (er was immers niets van bekend?) Het is pertinent onwaar, dat de Rotterdamsche politie de Amsterdam sche van de zaken op de hoogte heeft ge bracht. (Men was er immers niet mee be kend?)". Mr. Van Dam wees op het groote gevaar, die in een dergelijke tactiek van de N.S.B. schuilt. Hierna sprak hij over zijn onderwerp: De democratie in dezen tijd. De grondgedachten hiervan worden gevormd door solidariteit c-n samenwerking, door sociale gerechtigheid, gelijkmaking der ontwikkelingsvoorwaarden voor allen, en door het behoud en den uit bouw der democratie. Wie op deze basis staat, is vrijzinnig-democraat. Het woord: vrijzin nig duidt op het wars-zijn van alle dogma tiek. Noodzakelijk is, dat allen samenwerken aan de groote taak door de crisis heen te komen. De N.S.B. wil gelijkschakelen, wil een eenheidspartij voor heel-Nederland. De demo cratie wil samenschakelen. samenwerking van elke groep met handhaving van ieders beginselen. De socialistische propaganda pre dikt klassenstrijd, doch ook in het bedrijfs leven is samenwerking vereischt. Werkgevers, zoowel als werknemers moeten offers bren gen. Het volk moet gespaard worden voor de rampen der inflatie. Dit zal offers kosten en er moet bezuinigd worden, ook op cultuur instellingen. De democratie is tot zulke offers in staat. Het vraagstuk der jeugdwerkloosheid is zeer groot. De Vrijz.-Democraten hebben een commissie benoemd tot onderzoek van mo gelijke oplossingen. Lijnrecht tegenover den corporatieven staat staat decentralisatie van wetgeving, waardoor meerderen aan de verantwoorde lijkheid deelnemen En zuivering van de de mocratie is vereischt. De N.S.B. is gebaseerd op strijd tegen het communisme en tegen de politieke partijen. Het communisme in Nederland noemde mr. Van Dam van geen beteekenis en zonder ge vaar En wat het tweede punt aangaat, in eiken regeeringsvorm komen gekonkel en corruptie voor. Samenvattend noemde spr als taak der Vrijz.-Dem.: samenwerkend met anderen zich te stellen achter deze regeering tot af weer van economisch verval. ..Houdt koers tusschen communisme en fascisme", eindigde spr. zijn lang toegejuich te rede. De heer D. J. A. Geluk, die ook een inlei dend woord had laten hooren, sloot de ver gadering. Zij nog vermeld, dat de muzikale medewerking achterwege moest blijven, om dat geen vergunning daarvoor was gevraagd. Dr. A. J. VAN LEUSEN EN Mr. L. G. VAN DAM SPREKEN. In het gebouw van den Ned. Prot. Bond aan de Berkenstraat in Haarlem-Noord heeft een vergadering plaats gehad van de afdeeling Haarlem van de Vrijz.-Dem. Jongeren Orga nisatie, waarop als sprekers waren uitgenoo- digd dr. A. J. van Leusen, arts te Velsen en mr. L. G. van Dam, lid van den gemeente raad te Haarlem. Dr. v. Leusen sprekende over: „De demo cratie als eisch van menschelijkheid" memo reerde de opleving, die er is gekomen in de publieke belangstelling voor politieke vraag stukken. Aan den anderen kant bestaat de vrees om zich politiek uit te spreken, omdat „men er last van zou kunnen hebben in het particuliere leven". Maar het wordt tijd om voor eigen meening uit te komen. De menschen mogen zich niet meer ont trekken aan de veranderingen, die plaats grijpen Dit beteekent niet, dat de menseh iets van zijn beginsel, van zijn karakter en persoonlijkheid meet prijs geven. Maar hij moet openstaan voor het nieuwe. Democratie is het levend willen houden van het volk. het geven van gelijke kansen aan alle menschen. Het is geen nivelleering van verschillen. Elk volk vraagt om leiders, om menschen, geen geweldenaars. En die leiding moet zijn in volle openbaarheid. De mocratie gelooft niet in één mensch, doch in den mensch. Het kan zijn, dat de leiders bij zondere menschen zijn, doch Uebermenschen zijn zij niet. En hier heeft men geen ver langen naar het stersysteem. Spr. critiseerde de N.S.B., die alles afkamt en die denkt, dat het goede, wat gebeurt, van „de zweep van Mussert" komt. Spr. heeft be wondering voor den arbeid en het werk van minister Marchant, die in 1918, toen van soc.- dem. zijde werd gevraagd: In Duitschland rollen de kronen over de straat. Waarom zou de revolutie in Zevenaar ophouden? Inter rumpeerde: Omdat Zevenaar in Nederland ligt! Zoo is het thans ook met het nationaal- socialisme. (Applaus). De dictatuur is er op ingericht het minder waardigheidsgevoel van het individu aan te kweeken. De jongeren waarschuwde dr. van Leusen voor het verlies van eigen persoon lijkheid, die het fascisme meebrengt. En als later tegen de Koningin gezegd kan worden: Majesteit, hier staat uw hereenigd volk, zoo als ir. Mussert gezegd heeft, dat gebeuren zou, doelende op de overwinning van zijn be weging, dan moeten wij er staan, eindigde spr., als fiere Nederlanders met het pand van de vrijheid. (Langdurig applaus). Dr. Van Leusen. die zijn rede met eenige voorbeelden en vergelijkingen kruidde, werd eenige malen door applaus onderbroken Mr. Van Dam contra de verkla ringen van den heer v. d. Weide. Mr. V a n Dam liet aan zijn onderwerp voorafgaan een nadere beschouwing over de zijn de voorwaarden? kwestie van den brand in de Amsterdamsche axtwoord: i. De Bijzondere Vrijw. Land- telefooncentrale. Hij lichtte zijn in ons num- storm bestaat uit Vrijwilligers, die gediend heb- HAARLEM'S TOOXEEL Het Februarinummer van het H T.-Maand- blad. officieel orgaan van de Tooneelvereeni- ging „Haarlem's Tooneel". kondigt voor Za terdag 10 Februari een intiem bal masqué aan in de zalen van café-restaurant Gebr. Brink- manri en De Kroon. Het karakter van het bal masqué is in zoo verre gewijzigd, dat het speciaal Oostersche vervallen is. Verder heeft N. d. V. een artikeltje afge staan, getiteld „Iets over smaak". Joh. W. Broedelet vertelt smakelijke too- neel-anecdotes. DUIDELIJK GESTELDE VRAGEN van alle Abonné's van Haarlem's Dagblad, worden door een specialen Redacteur en zijn talrijke medewerkers zoo mogelijk en ten spoedigste beantwoord. De vragen moeten worden geadresseerd aan de Redactie, Groote Houtstraat 93, met duidelijke vermelding van naam en woon plaats. Vragenwaaraan naam en adres ontbreken, ivorden terzijde gelegd. De antwoorden worden per auto GEHEEL KOSTELOOS thuis bezorgd De namen der vragers blijven redactie geheim. MILITAIRE ZAKEN. VRAAG: 1. Wat Ss het verschil tusschen „Bij zondere Vrijw, Landstorm" en „Vrijw. Land storm"? 2. Waar kan men zich aanmelden en welke ben: de Vrijw. Landstorm is het opleidingsinsti tuut voor hen, die nog moeten dienen. 2. Het bureel voor beide is de voormalige in- fanteriekazerne aan den Koudenhorn. waar de voorwaarden, die te uitgebreid zijn, om hier op te nemen, zijn te vernemen. BELASTINGZAKEN. VRAAG: 1. Hoeveel bedragen in Haarlem de inkomsten-, vermogens en personeele belasting bij een inkomen van 5000.—. een vermogen van 48 mille, huur van S50.en een meubi lair waar de van 5000. 2. Hoeveel te I-leemstedc? ANTWOORD: 1. Rijks inkomstenbelasting 157.64. Gem. fondsbelasting 281.40. Vermo gensbelasting 146.40. Personeele belasting 235. 2. Resp. 1 57.64: 201.50; 122.40 en 176.75 Het meubilair wordt belast naar de verkoopwaar de: deze werd voor bovenstaande berekening aangenomen te bedragen 1/2 van 5000. RECEPTEN. VRAAG: Hoe verwijdert men koffievlekken uit de veloursbekleeding van een ameublement? ANTWOORD: Met waterstof superoxyde kunt gij deze vlekken verwijderen, maar het moet zeer voorzichtig gebeuren. Doop een schoon doek je in waterstof superoxyde en maak alleen de vlekken hiermee vochtig. Laat ze 10 minuten vochtig blijven en bet dan met schoon water alle waterstof superoxyde er goed uit. Bet dan zoo lang met drage doeken, tot de plek droog is. Niet bij de kachel drogen! Zoo noodig nog eens herhalen. VRAAG: 1. Hoe reinigt men een moquette Axminster vloerkleed van vetvlekken? Ik heb al met spons en water geprobeerd, maar de echte etensvlekken blijven. 2. Hoe reinigt men een wit marmeren aan recht? ANTWOORD: 1. Stevig afwrijven met petro leum aether. Dit moet zoo mogelijk buiten in de schaduw geschieden. Kan dat niet, dan vooral geen vuur of licht in de kamer (ook geen bran dende kachel). Goed ventileeren. 2. Stevig afboenen met marmerslijp en wat wa ter en met water en een afneemdoek nawas- sohen. Eventueele vlekken schuurt ge met puimsteen af. Wie op het oogenblik in de warenhuizen (koude vollegrondskassen) der kweekers komt ziet daar de lange bedden met Freesia-plan- ten al in vollen knop staan, 't Is niet te gelooven, dat uit de ijle taaie stengels met lange en onopvallende knoppen over een paar weken een ware kleurenweelde te voorschijn zal komen. Toch is dat zoo, en er zijn heel weinig gewassen die het tegen de Freesia's kunnen opnemen in bloemrijkdom, kleuren gamma, geur en vorm; in ieder opzicht zijn de bloemen volmaakt ie noemen. De win ner denkt er in tusschen anders over en ieder jaar weer komt hij met verbeteringen voor den dag! Wij Haarlemmers kunnen trotsch zijn, want aan een stadgenoot is het te dan ken, dat we nu ieder voorjaar van die prach tige zachtgekleurde bloemen kunnen genieten. Hoe dat in elkaar zit? Daarvoor moet de geschiedenis ervan worden opgehaald, en die is op zichzelf al wonderlijk genoeg. Oorspronkelijk was er in Europa enkel een witte Freesia bekend, F. refracta alba. Dat was een knolgewasje uit de Kaap, al meer dan een eeuw geleden daar in het wild ge vonden en naar hier geïmporteerd. Wel geurde deze Freesia heerlijk, waren de bloe men mooi gevormd en leenden de lange sier lijke stengels zich goed tot schikken, maar doordat wit geen kleur is die overal ingang vindt, zag men de bloem niet heel veel, lang zooveel niet als tegenwoordig al de gekleurde variëteiten. Omstreeks 1900 werd een tweede wilde Freesia uit de Kaap door een zekeren Mr. Armstrong naar Engeland (Kew Gardens) geïmporteerd en deze Freesia Armstrongi had heel kleine, roode bloemen. Een Haariemsch kweeker stelde zich toen dadelijk met den Engelschman in verbinding en het begin van onze nieuwe gekleurde Freesia's die over de heele wereld verbreid worden, is geweest één lucifersdoosje, uit Port Elisabeth naar Haar lem gezonden en inhoudende tien kleine knol letjes van de begeerde roode Freesia. Het be gin was er! Die roode Freesia op zichzelf was geen suc ces; de bloemen waren veel te klein en toen onze Hollandsche firma er dan ook in Enge land mee op een tentoonstelling verscheen, was het succes niet direct groot te noemen. Maar heel anders werd de zaak, toen men op de idee kwam. de witte ouderwetsche F. re fracta alba te gaan kruisen met de nieuwe kleinbloemige F. Armstrongi. Het resultaat zou dan moeten zijn: een hybride met de goede eigenschappen van beide ouders. Het kwam ook werkelijk zoo uit; in 1905 kwam de Haarlemmer hier in het land. in 1906 en 1907 in Engeland uit met hybriden in rose, mauve en karmijnroode tinten, met groote bloemen en gemakkelijk van groeiwijze. Toen was om zoo te zeggen het hek van den dam en steeds werd er weer verbeterd en aange vuld en dank zij een later uit de Kaap ge- importeerde gele Freesia kon men zelfs krui singen maken die oranje en kopergele tinten opleverden. Door voortdurend selecteeren is de grootte van de bloem steeds beter geworden. Ieder jaar komen er nieuwe variëteiten bij in de heerlijkste kleuren en ieder jaar weer den ken wij leeken: mooier kan het niet. Maar een nieuwe aanwinst toont je dan, dat het werkelijk nog mooier kon. Freesia's zijn al lang niet meer beperkt gebleven tot trouw- gelegenheden, maar we zien ze overal en partijen, begrafenissen en dergelijke „witte" gelegenheden, maar we zien ze overal en niet alleen bij ons, maar over de geheele wereld. Half September worden de knolletjes in het warenhuis in den grond gebracht en dan kunnen ze in Maart al bloeien. Nu zien we de laatste jaren veel Freesia's in December bloeien, zoo tegen Kerstmis. Meestal zijn dat witte soorten. Die zijn als eenjarige zaad- planten behandeld en al in April gezaaid, om ze bijtijds in bloei te hebben. Maar de prachtige variëteiten in geel, oranje, koperkleur, terracotta, mauve, karmijn, rose en crème zien we niet voor Maart verschij nen. Ze hebben zich snel een plaats veroverd wat geen wonder is ook: Freesia's zijn iets unieks. Duizenden en duizenden knollen worden jaarlijks uitgevoerd en steeds meer worden de nieuwe kleuren en Geurcombina ties in de bloemenwinkels gezien. Onze bloemenstad kan er trotsch op zijn dat zulk prachtig baanbrekend werk door een van haar kweekers is gedaan! L. S.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 10