Donders' ooglijders Casthuis te Utrecht. DE DONDERDAG 8 FEBRUARI 1934 HAARLEM'S DAGBLAD 4 BINNENLAND Het 75-jarig bestaan. Het ooglijdersgast huis te Utrecht Het Ned. Gasthuis voor behoeftige en minver mogende ooglijders bestaat 75 jaar. Zooais bekend was de stichting er van te.danken aan de onverdroten toewijding van den be roemden Prof. F. C. Donders, den baanbre ker op het gebied der physiologische oogheel kunde gen den grondlegger van het oogheel kundig onderwijs' in Nederland. Het Ooglijdersgasthuis in Utrecht heeft van het begin af een bijzondere plaats ingeno men. ja men kan zelfs zeggen, dat het 't prototype is geworden voor alle oogheelkun dige klinieken, die men ih ons land vindt. Bij de stichting heeft Donders een groot doel voor oogen gestaan. Niet alleen bedoelde hij een gesticht te vestigen, dat beoogde het verleenen van oogheelkundige .poliklinische hulp aan on- en minvermogenden ook buiten Utrecht wonende, maar tevens had hij de bedoeling de stichting dienstbaar te maken als leerschool voor toekomstige oogheelkun digen. Breed is de kijk geweest, dien Don ders hierbij getoond heeft. Tot op den huidi- gen dag is de stichting de doelstelling ge trouw gebleven. Want ofschoon er in vele dee- len des lands oogheelkundige klinieken en poliklinieken zijn verrezen, het Utrechtscnc. neen het Nederlandsche gasthuis voor oog lijders is gebleven het instituut, geheel ons vaderland tot nut. Als leider van het Gasthuis werd Donders opgevolgd door Prof. Dr. Herman Snellen, die reeds jaren zijn medewerker, eerst zijn leer ling geweest was. In 1899 werd deze opge volgd door zijn zoon. Prof. dr. H. Snellen Jr. Thans is directeur Prof. Dr. H J. M. Weve. Er is thans groote behoefte aan uitbreiding en moderniseering der inrichting. Terwijl, zooals uit de jaarverslagen blijkt, de inkomsten thans de uitgaven dekken, dient een groote geldelijke achterstand te worden ingehaald en ontbreken de fondsen om groote uitgaven voor nieuwbouw en ver betering te doen. Het Gasthuis is gesticht en onderhouden uit giften en legaten. In de hui dige omstandigheden is van een beroep op de openbare kas geen resultaat te wachten. Er moet dus der traditie getrouw, evenals voor 75 en voor 40 jaren een beroep gedaan worden op de ï'echtstreeksche hulp onzer landgenooten. Daarvoor is de vorm gekozen van een loterij in het geheele land te hou den. die bij een zeer laag gehouden prijs der loten, zeer aantrekkelijke groote prijzen geeft. Verkoop van loten te Haarlem. Ook te Haarlem wordt thans hard gewerkt aan den verkoop van de loten. Hiertoe heeft zich een commissie van Aan beveling gevormd, waarin zitting genomen hebben C. Maarschalk, Burgemeester van Haarlem, eere-voorzitter; G. J. Droste. Dr. Th. Koot. Dr. M. Mauritz. Ph. A. Mees. R. Peereboom, Dr. AE. S. Sluyterman. L. M. Weterings, mej. C. A. van Wickeyoort Crommelin en P. Wol- terson. Secretaris van deze Commissie is de heer A M. de Wilde, Schermerstraat 38 zwart, alwaar tevens aanvragen voor den verkoop van loten kunnen geschieden. Vele zaken en winkelzaken in Haarlem heb ben bereids hunne zeer gewaardeerde mede werking toegezegd. Onnoodig te zeggen, dat wij deze loterij met warmte aanbevelen in de aandacht van onze stadgenooten. Luistert naar Clinge Doorenbos! Het Comité voor de Organisatie der Ju- bileumlotecij ten bate van hel *Ted. Gasthuis •voor behoeftige en minvermogende ooglijders ontving van den bekenden dichter-zanger Clinge Doorenbos het volgende vers ter be vordering van den verkoop der loten: NOOIT EEN NIET 1 U hebt een voorrecht, wonder groot En 't is u graag gegund: Het voorrecht, dat u. wat hier staat, Zoo vlotweg lezen kunt. Niet wegens d'inhoud van het vers. Maar wegens 't heerlijk feit. Dat u zich nog in het bezit Van goed gezicht verblijdt. En als u 't vers gelezen hebt Tot aan den laatsten zin, Lees dan nog even, met uw hart, Tusschen de regels in. Dan leest u duidelijk en klaar 't Woord: Ooglijdcrs-gesticht; Zoo menig menschen-oogenpaar Smeekt om wat levenslicht. Draagt tot dit mooi. menschlievend werk Eén of méér steentjes 'bij! Verzacht een lot en kóópt er een In onze loterij. Vraagt niet direct: krijg ik een prijs? Uw lot is nóóit een „niet", Omdat u, ook al ziet u niets, Toch altijd nog iets ziet Doet u maar eens één „oogenblik" Uw beide oogen dicht, En in een „oogwenk" stemt toe: Mijn helpen hier is plicht. BEPERKING VAN DEN RIET- AANPLANT. EEN NIEUWE ORDONNANTIE? Aneta meldt uit Batavia: De Java-Bode meldt, dat in verband met de te groote toeneming van den rietaanplant waardoor h°t gevaar bestaat dat de suiker- voorraden te groot blijven, een ontwerp-or- donnantie inzake den suikeraanplant is op gemaakt, welke beoogt de suikerproductie volkomen te beheerschen, zulks in verband met de afzetmogelijkheden van het product. Dit ontwerp voorziet in een kleine vermin dering van den aanplant voor 1934. (welke geschat wordt op 30.000 H.A., hetgeen over eenkomt met een productie van 560.000 tons). Men heeft hieromtrent advies gevraagd aan de N. I. V. A. S.. die verklaard h^eft vol komen accoord te gaan; thans rijst de vraag of de ordonnantie nog noodig zal zijn, indien de suiker wil garandeeren niet boven een bepaalde aanplant te gaan. Aneta-Holland verneemt dat het door de Java-Bode genoemde getal van 560.000 tons waarschijnlijk te hoog is wanneer dit betrek king heeft op den aanplant-1934. die in 1935 vermalen wordt. Bovendien zal een vermin dering van aanplant-1934 buiten kwestie zijn aangezien het gewas, dat verleden jaar in den grond is gebracht, reeds over twee maan den gesneden zal worden. De regeeringsadviseur de heer Staverman vertoeft thans te Batavia ter bespreking van dit vraagstuk. DE FRAUDE MET DEN UITVOER VAN VARKENS. MAATREGELEN VAN DE NED. VARKENS- CENTRALE. Naar aanleiding van de berichten, welke in de pers de ronde hebben gedaan inzake fraude met douanestempels en uitvoerconsen- ten bij den uitvoer van varkens naar België, wordt aan het Ned. Corr.bureau van be voegde zijde medegedeeld, dat de in deze berichten gegeven voorstelling van zaken niet overeenkomstig de werkelijkheid is. De bacon, welke geëxporteerd wordt is vrij van Nederlandsche heffing op varkens- veelsch. Er moet dus zekerheid bestaan," dat deze bacon inderdaad uitgevoerd wordt. De gewone gang van zaken is nu. dat partijen bacon boven de duizend kilogram (dat zijn normale partijen) bij export werden gedekt door een geel I-paspoort. Geschiedt de uitvoer van bacon per wagon of per gesloten auto, dat wordt die op de plaats van afzending verzegeld. Bij uitvoer met een open vrachtauto echter kan geen verzegeling plaats hebben en daarom wordt voor die partijen in den regel geen restitutie van den zoutaccijns gevraagd en dus geen aanvraagformulier meegegeven, Om nu toch de zekerheid te hebben, dat de bacon wordt uitgevoerd, is bij dergelijke zendingen een duplicaat blauw I-paspoort meegegeven, dat door de douane van het laatste Nederlandsche Grensstation wordt afgeteekend en naar de Nederlandsche Var kenscentrale wordt opgezonden. Bij de zending welke in de bedoelde pers berichten herhaaldelijk is genoemd, n.l. de op 18 Januari uit Oss afgeleverde bacon, is zulk een blauw formulier ook meegegeven, doch tot op heden nog niet bij de Nederlandsche Varkenscentrale terugontvangen. Ook met eenige andere zendingen, niet uit Oss afkomstig is dit het geval. Vraagt men. of dit nu bewijs is, dat de bacon niet is uitgevoerd, dan moet men niet uit het oog verliezen, dat de mogelijkheid be staat, dat de bacon toch wel is uitgevoerd, maar dat men om de een of andere reden niet het laatste douanekantoor passeerde en het blauwe I-paspoort dan ook niet afgestempeld kon worden ingezonden. De mogelijkheid, datt de bacon niet is uitgevoerd, is natuurlijk niet geheel uitge sloten. Wanneer dit product in Nederland blijft, dan beteekent dit. gezien den goedkoo- pen rundpriis. een voordeel voor den kooper. De afzet zal daarbij echter moeilijkheden ondervinden. De Nederlandsche Varkenscentrale zal ech ter voor het vervolg dit gevaar geheel on mogelijk maken PER JAAR inn.nnn NEDERLAN DERS MEER. TOCH DAALT HET GEBOORTECIJFER In de „Statistiek van den Loop der Bevol king" publiceert het Centraal Bureau voor de Statistiek wederom een aantal interessante gegevens op demografisch gebied. Van 1830 af wijzen de cijfers der jaarlijksche toeneming in het algemeen op een stijgend verloop, hoewel in de laatste jaren mogelijk eenige kentering is te bespeuren. Toch blijft onze bevolking nog steeds jaarlijks met pl.m. 100.000 zielen toenemen, niettegenstaande de crisis onveranderd voortduurt. Die toeneming is in hoofdzaak het gevolg van meer geboorte dan sterfte (1.31%); de vestiging overtrof het vertrek met slechts' 0.20 Dit geboortecijfer is intusschen rela tief sterk verminderd. Per 1000 inwoners be droes het aantal levend geborenen voor de perioden 1840 49. 1880 89 en 1910 19 resp. 33.54, 18 en 26.79; in 1931 was dit verhoudings- cijfer 22.18. in 1932 21.98 (volgens het maand schrift gaf November 1933 zelf het cijfer 19 te zien; het laagste geboortecijfer, dat ooit in ons land bereikt is). Het sterftecijfer is in den loop der jaren sterker gedaald dan het geboortecijfer; van daar het groote bevolkingsaccres. In de drie bovengenoemde perioden stierven per 1000 inwoners resp. 26.56, 21.27 en 13.40 personen; in 1931 is dit cijfer gedaald tot 9.63 en in 1932 tot 8.99. een der laagste sterfte cijfers in de geheele wereld. In 1830 kwamen op 1000 mannen nog 1045 vrouwen voor; heden is het aantal vrouwen slechts 1012. Het aantal echtscheidingen en scheidingen van tafel en bed nemen toe; in 1850 59 waren deze cijfers nog 0.15 en 0.04 per 1000 echt paren: thans bedragen deze aantallen resp. 1.8$ en 0.32. HET HANDELSVERKEER MET RUSLAND Werkzaamheden van het onder handeling scomité. CENTRAAL BUREAU IN HET LEVEN GEROEPEN. Het Ned. corr. bureau heeft zich op de hoogte gesteld omtrent den stand van de on derhandelingen. die namens een comité om vattende de belangrijkste Nederlandsche en Nederlandsch-Indische bedrijfsgroepen, met de U. d. S. S. R. worden gevoerd. Van dit comité is de heer ir. M. H. Damme voorzitter en mr. A. N. Molenaar secretaris. De heer E. D. van Walree, die de bespre kingen voert, deelde mede dat 't doel is het wederzijdsch handelsverkeer meer evenwich tig te doen zijn en voor den Nederlandschen export gunstiger betalingsvoorwaarden te verkrijgen. Zoolang een volledige overeen stemming niet is bereikt, kon de heer van Walree er niet toe overgaan in bijzonderhe den te treden. Wel deelde hij ons mede, dat het comité onlangs in Amsterdam een Cen traal Bureau voor den handel met Rusland in het leven heeft geroepen, waaraan de heer W. H. Rothmeler als directeur is ver bonden. Bedoeld bureau is gevestigd Keizers gracht 296, Amsterdam, en is belanghebben den, waar mogelijk, ten dienste. Het allereerste doel van dit bureau is zich omtrent het handelsverkeer met Rusland te oriënteeren en de bestaande statistieken met de Russische gegevens te vergelijken. Het is opvallend, welke groote verschillen er in de statistieken van Rusland en Nederland be staan. En voegde de heer van Walree er aan toe u zult gevoelen hoe belangrijk het is, dat wij precies weten wat er door Rusland hier te lande wordt gekocht en wat wij daar heen exporteeren. Het kan intusschen zijn nut hebben, dat belanghebbenden het bureau thans reeds met de artikelen, die door hen geleverd worden of die zij meenen te kunnen leveren, alsmede met eventueele moeilijkheden, die zij bij plaats gehad hebbende leveringen ondervon den, in kennis brengen, opdat de heer van Walree, die de onderhandelingen voert, zoo uitvoerig mogelijk georiënteerd zij. MEISJES TE VERVANGEN DOOR JONGENS. OORDEEL VAN MINISTER SLOTEMAKER OVER DE PLANNEN VAN PHILIPS. Eenigen tijd geleden publiceerde „De Volkskrant" enkele plannen der N.V. Philips directie betreffende de vervanging van meis jes door mannelijk personeel ter bestrijding van de werkloosheid. De minister van Sociale Zaken, prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine, naar zijn meening omtrent deze plannen gevraagd verklaarde aan het blad o.m het volgende: Dergelijke strevingen van werkgeverszijde hebben mijn volle sympathie. Ik heb dat reeds vroeger openlijk uitgesproken; o.a. naar aanleiding van de proef door de Kwattafa- brieken ter zake genomen. Wanneer ik het thans opnieuw doe, is dat mede in de verwachting, dat ook andere werk gevers de enkele reeds op dit gebied gegeven voorbeelden zullen trachten na te volgen, Althans zoo dit mogelijk is; want ik ontveins mij niet, dat het vraagstuk voor een eenvou dige oplossing zich niet leent. Reeds de technische mogelijkheid om meisjes door jongens te vervangen is lang niet altijd aanwezig; de Arbeidsinspectie stelt, gelijk bekend, terzake onderzoekingen in. Een juist inzicht, technisch en econo' misch is noodig, wil men In deze tot gun stige resultaten komen. Vooral is een warm sociaal gevoel noodig, dat den ondernemer aanspoort tot het aanvatten van pogingen in deze, welke tot verbetering van den toestand zou kunnen leiden. Ik vraag mij af, of een opschrift „Philips bestrijdt de werkloosheid" in zijn algemeen heid misschien niet iets te ver gaat- Doch wat Philips in elk geval wel doet. het is: me dewerken om het leed der werkloosheid te ver zachten. Bij een streven in deze richting zal men zich uiteraard voor eenzijdigheid moeten hoeden en aller belangen in het ook moeten houden. Maar in het algemeen zal het voor tegenspraak nauwelijks vatbaar zijn, dat het sociaal en veelal ook individueel een grooter ramp is, wanneer de mannelijke jeugd in ledigheid rondloopt dan wanneer jonge meisjes zonder werk zijn Ik hoop dan ook van harte, dat de proef, die bij Philips genomen gaat worden, spoedig moge blijken te zijn een maatregel, die den ondernemer eert en die de maatschappij tot heil strekt. ONZE DAGELIJKSCHE KINDER VER TELLING. „JAN MET DE ROODE PET". ZAL DE SCHRIK DER WANBETALERS WORDEN. Om slechte betalers tot betaling van hun schulden te dwingen, heeft men reeds ver schillende middelen te baat genomen. E;én der meest bekende daarvan is de zg. zwarte lijst. Thans heeft, naar de Tel. meldt, de R.K. Middenstandsvereeniging te 's Heeren- berg een bijzondere vereeniging gesticht, die den naam zal dragen „Jan met de roode pet", omdat de persoon, die de wanbetalers moet bezoeken, met een roode pet door de straten zal gaan. Wie dus bezoek krijgt van „Jan met de roode pet", weet waar het om te doen is. En zijn buren weten het ook! Men verwacht, dat de preventieve werking van de roode pet groot zal zijn. EEN NIEUW SCHOOLVAK SCHAKEN Na reeds eerder het initiatief te'hebben ge nomen tot invoering van een nieuwe methode voor een bepaald deel van het onderwijs, heeft het hoofd van de openbare lagere schooi aan de Noordzeestraat te Utrecht het plan ge vormd het schaakspel op zijn school in te voeren. Hij heeft de kinderen zelf het mate riaal laten vervaardigen. Nog deze week zal hij een onderhoud hebben met dr. M. Euwe en P. Jungman, den secretaris van den Stichtsch- Gooischen Schaakbond, teneinde het schaak- onderwijs door te voeren. VERBETERING VAN HET LANGE GOLVENGEBIED? EEN CONFERENTIE TE BRUSSEL De Union Int. de Radiodiffusion zal, volgens een bericht in de Daily Telegraph, binnenkort te Brussel een conferentie bijeenroepen van vertegenwoordigers van landen, die lange-golf stations hebben. Zooals men weet hebben Nederland, Polen, Lethland, Zweden en Fin land niet de plaatsen ingenomen, waartoe Luzern besloten had en zijn Luxemburg en de Eiffeltoren op de lange golf gebleven tegen de bepalingen van Luzern in, zoodat er nog altijd vele onderlinge storingen in het lange-golvengebied zijn. Misschien dat men nu te Brussel nog vóór de voorjaarsvergade ring van de Union te Lissabon tot betere toe standen (o.a. voor Parijs en HuizenKoot wijk) kan geraken. RADIO-PROCRAMMA In een dorpje gekomen, waar een slagerswinkel open stond, had het „reuze beest" tenminste al wat in den zin. Bliksemsnel was hij het winkeltje binnengewipt en kwam niet te voorschijn voor het hoogst noodzakelijk was. Toen werd hij er door den slager uitgesmeten en je begrijpt, wat onze jongens toen schrokken. „Kom, Fik," riep Ben en het dier rende op hem af. Maar daar was de slager niet mee tevreden. Hij maakte zoo'n kabaal, dat er zelfs een politie-agent bij te pas kwam. Deze wilde proces-verbaal opmaken, maar daar was de slager niet voor te vinden. Enfin, toen de zaak geregeld was, toen had ook Fik zijn verstand laten werken en was tot de conclusie gekomen, dat het bij een slager allicht beter is, dan bij drie magere kampeerders. En zoo werd hij den jongens dus ontrouw en ging niet verder mee.... VRIJDAG 9 FEBRUARL Hilversum 1875 M. 8.Vara. Gramofoonmuziek. 10.VPRO. Morgenwijding. 10.15. Vara. Gramofoonmuziek 12.01 AVRO. Otto Hendriks en zijn ensemble. Afgewisseld door gramofoonmuziek. 2.30 Causerie door J. K. Budde: „Vaste overblij vende planten, zijn planten voor iedereen. I. 3.— Gramofoonmuziek. 4 Vara. Overscha keling naar Kootwijk. 4.05 Orgelspel door Joh. Jong. 4.30 Na schooltijd. Ary van Nierop ver telt. 5.Vara Klein-orkest o.l.v. Hugo de Groot. 6.De Notenkrakers o.l.v. Daaf Wins. 6.40 Sacialisme en wereldbeschouwing. Dr. W. Banning. 7.De Flierefluiters o.l.v. Jan v. d. Horst m.m.v. Leo Fuld, zang. 8.— VPRO. Cur sus: De boeren in onze volksgemeenschap H. Spr. H. D. Louwes. 8.30 De Hollandsche Ka- mermuziekvereeniging. 9.Cursus: Geloof en ongeloof. „De oorzaken van het onge loof". Ds. F. H. G. v. Iterson. 9.30 Vervolg Concert. 10.Vrijz. Godsd. Persbureau. 10.05 Vaz Dias. 10.15 Beschouwing over de gedach ten uit de moderne Fransche literateur H. Jacques Chaudonne. Spr. mej. dr. A. Duinker 10.45 Gramofoonmuziek. 11.— Vara. Gramo foonmuziek. 12.Sluiting. HUIZEN 301 M. 8;K.R.O. Morgenconcert. 10.— Gramo foonmuziek. 11.30 Halfuurtje voor zieken en ouden van dagen. 12.01 Politieberichten. 12.15 John. Brown's Ladies en Gents m.m.v. Emilo Lepore, zang. 2.Rustpoos. 2.15 Gramofoon muziek. 4.Madrigaalmuziek. Voordracht door Anny Piscaer m.m.v. Het Utrechtsch. Vocaal Kwartet. 5.Land- en Tuinbouw- halfuurtje door Th. Arts. 5.30 K.R.O.-Orkest o.l.v. Joh. Gerritsen. 6.Gramofoonmuziek. 6.15 K.R.O.-Orkest, 7.— Politieberichten. 7.15 Jan G. Hazewinkel: „De oorsprong van de almanak". 7.40 Gramofoonmuziek. 7.45 PTT.- kwartiertje. 8.— Gramofoonmuziek. 8.15 Vaz Dias. 8.20 Programma van Brussel (Vlaamsch 10.30 Vaz Dias. 10.35 Frank Fox en zijn Weensch Columbia-orkest. 12.— Sluiting. LUXEMBURG 1304 M. Hollandsche avond. 7.Gevarieerd con cert. 7.35 Concert door het Radio-Luxemburg orkest o.l.v. Henri Pensis. 9.Symphonie- concert. 10.25 Dansmuziek. BRUSSEL 484 M. 12.20 Kleine orkest van het N.I.R. o.l.v. P. Leemans. 1.30 Gramofoonmuziek. 5.20 Om roeporkest o.l.v. Karei Walpot. 7.20 Gramo foonmuziek. 10,30 Gramofoonmuziek. KALUNDBORG 1261 M. 2.20 Omroeporkest o.l.v. Emil Reesen. 8.20 Gramofoonmuziek. 9.30 Slavische muziek, door het omroeporkest o.l.v. Launy Gröndah^ 10.10 Erik Tuxen's dansorkest. HAMBURG 332 M. 12.20 Gramofoonmuziek. 1.35 idem. 3,20 Concert door het kleine omroeporkest o. 1. v. Gerhard Maasz. LANGENBERG 456 M. 1220 Kamermuziek. 1,20 Gramofoonmuziek. 3.20 Orkest van den Westduitschen omroep o.l.v. Kühn. 4.20 Symphonie-orkest o.l.v. Artz. 9.40 Gramofoonmuziek. .10.20 Muziek op oude instrumenten. DAVENTRY 1500 M. 12.20 Orgelrecital 12.50 B.B.C.-dansorkest o.l.v. Henry Hall. 1.35 Northern Studie-orkest o.l.v. John Bridge. 3.20 Concert. 4,50 Metro- pole Hotel-orkest o.l.v. Emilo Colombo. 11.15 Harry en Roy en zijn Band. PARIJS EIFFEL 1446 M. 7.50 Concert. 8.50 Vervolg. PARIJS R. 18725 IH. 12.20 Gewijde muziek. 12.50 Kerttly-orkest. 9.05 Onera-comique. MILAAN 369 M. 5.20 Gramofoonmuziek. 8.Gramofoon muziek. 8.20 Symphonieconcert o 1 v Gui ROME 421 M. 5.20 Gramofoonmuziek 8.— Symphoniecon cert o.l.v. Natali. 9.05 Populair concert WEENFN 507 M. 3.10 Trio Schwarz speelt. 4.30 zang. 6.55 opera. 9.40 Weensche kamerorkest o. 1 v. Pehm.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 6