Nyenrode zaak voor de rechtbank. Scheepsbotsing in het Kanaal. Zonneschijn. Het Beiaa^tijksie 51e Jaargang No. 15533 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Dinsdag 13 Februari 1934 HAARLEM S DAGBLAD Directie; P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. ABUNNEMEN I EIN per week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden f 3.25, franco per post f 355, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad per week f 0.05, per maand f 0-22, per 3 mnd. 0.65 franco per post 0.72)4. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ADVERTENTIëNi5 regels 1.75, elke regel meer ƒ035. Reclames 0.60 per regel Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (lederen dag) 13 regels f 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f250 - Wijsvinger f 1 50.-, Elke andere vinger f50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-. idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000.-. Overlijden f 600.-. Verlies van Hand. Voet of Oog f400.-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75Verlies andere vinger f30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN HAARLEM, 13 Februari. Uit 'n klein boekje. Er is mij een klein boekje in handen ge vallen dat een redevoering inhoudt die Mile. Jeanne Humbert gedurende den winter 1932- 1933 voor de afdeelingen van de ..Ligue des Combattants ae la Paix" (Bond van Vredes- strijders) heeft gehouden. Er staat erg open hartige taal in. Als dat in dit geval niet 'n tikje paradoxaal was, zou men zeggen dat „er geen woord Fransch bij is". Deze dame uit zich zeer onomwonden. E11 men wordt er weer eens aan herinnerd dat er ook in lan den als Frankrijk, Polen, Tsjecho-Slowakije, Oostenrijk, Engeland enz. enz. maar niet in Duitschland een groote anti-oorlogsbe weging bestaat, die moedig en volhardend tegen den stroom van onverstand, onver schilligheid en verdwazing tracht op te roeien. Als men de litteratuur-lijst- ziet, die bij het boekje is gevoegd, bijkt daar ook wel uit dal Mile. Humbert, geen éénling is in het publi- ceeren van geschriften tegen den dollen ren- naar-den-afgrond. En dat is dan alleen nog maar de lijst van éen vereeniging! Optimistisch is de toon van Jeanne Hum- bert geenszins. Zij geeft haar rede al den titel „Contre la guerre qui vient" (Tegen den oorlog die komende is) en spreekt daarmee een overtuiging uit, waartegenover zij slechts enkele sprankjes hoop doet flikkeren. Het is niet prettig dit te lezen, maar het geeft de stemming van talloozen in Frankrijk en in andere landen weer. In Nederland heerscht die stemming niet. Daar denken verreweg de meesten er maar liever niet over na, en als het onaangename onderwerp ter sprake komt zegt men maar gauw dat men „er tegen is", en dat alle Hollanders „er tegen zijn" en be schouwt daarmee zijn plicht als vervuld. Het is gemakkelijk, en het kost niets. De massa in Frankrijk is trouwens niet actiever. Alleen is die zich wat bewuster van het gevaar. En betaalt aan luchtvloot, aan vloot en aan leger tot zij blauw ziet! Mile. Humbert geeft daar wat cijfers van. Ik merk op dat de bevolking van Frankrijk veertig millioen zielen telt, dus vijfmaal zoo veel als die van Nederland. Onze defensie kost zoowat zeventig millioen gulden in een jaar. Die van Frankrijk kost 15 1/2 milliard francs, hetgeen overeenkomt met anderhalf .milliard gulden. Vijftienhonderd millioen gul den per jaar. Het is zoowat een derde méér dan Frankrijk's militaire uitgaven aan den vooravond van den vorigen Grooten Waan zin, dus in het belastingjaar 19131914. Op wekkend. nietwaar? De totale vredessterkte van Frankrijk's mili taire macht bedroeg (in 1932, het zal nu ver moedelijk nog meer zijn) 961.500 man. Daarvan dienden er 62000 bij de luchtvloot, die ik voor opstel, omdat er niet de geringste twijfel meer aan bestaat dat de luchtvloten het beest achtigste, gevaarlijkste, vernietigendste wapen in den volgenden oorlog zullen vormen. Twee enzestigduizend man! De luchtvloot bestaat uit drie- of vierduizend vliegtuigen daar ver schillen de opinies eenigszins over maar bovendien heeft men natuurlijk de beschik king over alle toestellen van de „burgerlijke" luchtvaart, die in een minimum van tijd be wapend en dus bruikbaar voor den oorlog ge maakt kunnen worden. De opgeroepen lichtingen van het leger bestonde n in 1932 uit 260.000 man. het aantal beroepsmilitairen daarbij was 131.000, het aantal der koloniale troepen 200.O00, dei- vreemdelingen 21000, der officieren 32000. Bij de marine "dienden toen ik zeg telkens „toen", maar 't is pas ruim een jaar geleden en ze zijn er allemaal nog: 65000 man. De rest van de statistiek bespaar ik u. „Dat gemeene Frankrijk", zegt u nu mis schien, volgens de heerschende methode om de andere staten zoo min of meer te be schouwen als voetbalclubs, waar men „voor" of „tegen" is. Maar ik noem nu toevallig eens Frankrijk: dergelijke statistieken van Italië. Rusland, Engeland, Amerika, Polen enz. enz. zouden 11 gelijke huiveringen bezorgen. Allemaal in naam van het Briand-Kellogg Pact, dat den oorlog uitbant als middel tot oplossing van internationale geschillen, en van de tallooze andere verklaringen van staatslieden dit hem tot „misdaad'' verkla ren. Let wel: tot misdaad. Het woord is niet afkomstig van die zoetsappige idealis ten van de vredesactie, nietwaar?niet van die utopisten, die maar niet begrijpen kunnen hoezeer men een held kan worden door een gasbom van 6000 M. hoogte te gooien op een onverdedigde stad, of door toedoen van gezegde gasbom te sneven maar het komt van de staatslieden en di plomaten zelf. Een misdaad? U keurt inbraak af? Ik ook. Een misdaad, nietwaar? Welnu, u houdt er dan toch ook geen stel inbrekerswerktuigen op na? Natuurlijk niet. Maar de zestig „Hau- tes Parties Contractantes" denken daar anders over. Voor vandaag is dit genoeg. Ik citeer mile. Humbert nog wel eens. De overdenking van haar cijfers en haar voorspellingdie de Fransche angstige verwachtingen belichaamt zij u aangeboden, met excuses vanwege het onaangename onderwerp van R. P. DE HAARLEMSCHE AUTO BUSSEN. DE NIEUWE ROUTE. Naar wij vernemen heeft de directie der Haarlemsche Brockway Bus Mij. thans een goedgunstige beschikking gekregen op haar verzoek om wijzigingen in de route. De nieu we route, waarover wij reeds eerder bericht ten, zal 1 Maart worden ingevoerd. De eerste dag der verhooren. Hedenmorgen om 10 uur zijn de verhooren tegen de verdachten uit de Nijenrodezaak be gonnen. Aan O. wordt oplichting van de ver zekeringen ten laste gelegd, aan de andere per sonen medeplichtigheid daaraan en aan één hunner heling. O. zelf zal nog niet terecht staan. Hij komt pas op 22 Febr. aan de beurt. De belangstelling op de publieke tribune is buitengewoon groot. De pers is in grooten getale aanwezig.De verdedigers zijn mr. Max Levenbach. mr. W. Loeb, mr. J. C. Franken- huis, mr. J. W. Schreuder en mr. B. J. Stok vis. Het O.M. wordt waargenomen door mr. A. L. L. F. van Dullemen. De rechtbank wordt gepresideerd door mr. J. G. de Vries, rechters mr. B. de Gaay Fortman, mr. J. J. ter Ma ten en mr. M. H. B. Bregstein, bijzittend rech ter, griffier mr. Spanjaard. Om 10 uur komt de rechtbank binnen. Ver volgens wordt dan binnengebracht een 65-ja- rigen koopman. De officier van Justitie leest met duidelijke stem de dagvaarding voor, waarin aan verdachte medeplichtigheid aan oplichting ten laste wordt gelegd. In deze dagvaarding is opgenomen een uit voerige beschrijving van de wijze, waarop de inbraak in elkaar werd gezet en waarna de uilkeering van de verzekeringsmaatschappij volgde. De dagvaarding beslaat 14 foliovellen zoodat de voorlezing ongeveer 35 minuten in beslag neemt. De koopman maakt een kalmen, verzorgden indruk. Hij hoort de lezing der dagvaarding met gebogen hoofd aan. De getuigen, inspec teur van politie Posthuma en de rechercheurs Looman en De Weillé, die het onderzoek héb ben geleid, worden vervolgens na elkaar voorgeroepen en beëedigd.Zij mogen dan weer gaan zitten. De secretaris-ambtenaar mr Van Ginkel uit Breukelen komt dan voor. Hij was op 1 Maart 1932 's morgens om 9 uur op gebeld door der; heer Onnes, die hem vertel de. dat er in den afgeloopen nacht was inge broken. Hij verzocht politie-assistentie. Ge tuige had de boodschap direct doorgegeven aan den burgemeester van Breukelen, die zich in de wethoudersvergadering bevond. Na dit korte inleidende getuigenverhoor werd de koopman gehoord. Toen verdachte in Januari 1932 bij O. kwam, had deze hem zijn kunstschatten getoond. Hij weet echter niet precies meer, wanneer het eerst over een gefingeerde inbraak was geproken. „Deu tweeden keer. dat ik hem sprak", zoo vervolgt verdachte, „kreeg ik een direct voorstel. Hij had een 50 a 60 miniaturen en eenige schil derijen. Hij vroeg me toen die miniaturen en schilderijen zelf weg te halen, 's nachts met de boot naar Engeland te gaan, om ze dan over boord te gooien. Het plan was tot in bijzonderheden besproken, 's Nachts moest de poet worden weggehaald. Ik kon dan loo- pende naar Utrecht gaan, maar ik ging er r.iet op in, want ik had in die dagen last van een blaffende hoest en ik wilde mijn gezond heid niet in de waagschaal stellen. Maar ik heb hem toen gezegd, dat ik mijn best zou doen om iemand te vinden, die het zaakje zou willen opknappen." Er was bij het eerste onderhoud ook over de belangengemeenschap Onnes-Goudstikker gesproken. Verdachte had later den ver dachte W. ontmoet en hem het plan uitge legd. Deze had er wel ooren naar en had ge vraagd wanneer hij den kasteelheer kon spreken. O. wilde dezen man echter niet ont moeten. O bleef op zijn stuk staan en hij vroeg mij de onderhandelingen te voeren, wat ik helaas gedaan heb, aldus verdachte. President: „Wat werd er over de belooning vastgesteld?" Verdachte: „Aanvankelijk werd er gespro ken over f 5000, later is het f 8000 geworden, als ik me niet vergis. Een deel zou direct na de inbraak worden uitgekeerd (f 15001. en „de rest na uitkeering der verzekering." President: „Hoeveel zou u krijgen?" Verdachte: „Ik niets!" President: „Wat moest er precies gestolen worden?" Verdachte: „Ik sprak niet van stelen. De ander moest ze eenvoudig weghalen. Hij kreeg daar opdracht voor." Uitvoerig vertelt verdachte dan welke mi niaturen en schilderijen moesten worden weggehaald. De andere verdachte was naar Nijenrode gegaan om het terrein te verkennen. Hij had O. toen niet gesproken. Deze echter had wel een schetsteekeningetje voor hem gemaakt. Verdachte geeft aan een uitvoerig over zicht van de door hem gegeven aanwijzingen betreffende het uitsnijden van ruitjes, etc. President: ..Dus de instructies hebt u nauw keurig aan dien ande,r overgegeven. Ging die er onmiddellijk op in?" Verdachte: „Ja, aanvankelijk stagneerde de zaak. We schoten niet erg op. De kasteelheer stelde als uitreste termijn begin Maart. Daar na behoefde het niet meer." President: „Wat moest er met de buit ge beuren?" Verdachte is in dit opzicht weinig positief. Hij meent dat de inbrekers later den boel mochten verkoopen als ze maar minstens zes maanden wilden wachten en dan zeer voor zichtig waren bij den verkoop. Verdachte vertelt dan, hoe hij de eerste uitkeering aan zijn medewerkers had gedaan. Den dag van de uitbetaling was de kasteelheer in Amster dam gekomen. In restaurant Parkzicht heb ben de heeren elkaar ontmoet. Onder tafel had de kasteeleigenaar de verdachte een pakje met bankbiljetten gegeven om door te geven aan den ander. „President: „Hoeveel was dat?" Verdachte: Misschien f 1500, misschien f 1000. Ik heb het niet geteld, maar zoo door gegeven." Verdachte geeft toe, dat alles gebeurd is om de verzekering te bewegen tot afgifte van de verzekeringspremie. Hij ontkent echter met klem zelf ook maar een cent aan beloo ning te hebben ontvangen. (De zitting duurt voort.) Grieksch vaartuig gezonken. 23 opvarenden verdronken? LONDEN, 13 Febr. (Reuter). Het 4000 ton metende Grieksche stoomschip „Meandres" is gisterenavond in het Kanaal ter hoogte van St. Catherine Point in een dikken mist in aanva ring gekomen met het 4000 ton metende En- gelsche stoomschip „Dartford". Het Grieksche vaartuig is gezonken. Een lid der bemanning van de „Meandres" werd gered: Over het lot van de anderen ver keert men in het onzekere. Het Engelsche schip werd aan den boeg zwaar beschadigd. LONDEN, 13 Febr. (Reuter). Over het scheepsongeval in het Kanaal wordt nader ge meld, dat de bemanning van het Grieksche stoomschip „Meandres" vermoedelijk uit vier entwintig (24) man bestond, van wie, zooals gemeld, slechts één gered werd. Het Engelsche schip „Dartford" dat den geredden Griek aan boord nam, kon wegens den dichten mist geen reddingsboot uitzetten. ALLES WEER NORMAAL TE PARIJS. TELEGRAFISCHE EN TELEFONISCHE VERBINDINGEN HERSTELD. Volgens de statistiek is het aantal uren zonneschijn in Januari niet onbeduidend beneden het normale gebleven). De menschheid leeft in donkre tijden En duister is het in 't verschiet. Waar wij de blikken laten weiden, Een lichtstraal zien wij niet. Er zijn besliste pessimisten Naast optimisten, ook beslist, 't Blijkt later wel, wie zich vergisten Thans spellen beiden mist. 't Valt velen zwaar om nu te leven, Met blijgemoed, verheugd gezicht. Ook hier, in 't moeizaam voorwaarts streven, Verlangen wij het licht. Maar toch, wij weten en verwachten, Dat in het duisterste bestaan, Zelfs na de allerzwartste nachten De zon weer op zal gaan. Maar gij, o zon!, moogt niet versagen. Maak gij 't ons licht, zij 't slechts in schijn, Vergun ons juist in deze dagen, Normaal ge„zond" te zijn. P. GASUS. TWAALF COMMUNISTEN TER DOOD VEROORDEELD. MASSAPROCES TE SOFIA. SOFIA, 13 Februari (V.-D.). Na een proces, dat weken duurde, tegen 70 communisten, die beschuldigd werden van het vormen van communistische cellen in het garnizoen van het marinedepöt te Warna. heeft het militair gerechtshof te Warna gisterenavond 12 communisten ter dood ver oordeeld. Van vier anderen werd wegens minderjarig heid de doodstraf in 15 jaar kerkerstraf ver anderd terwijl 15 beklaagden werden ver oordeeld tot straffen tusschen 5 en iy2 j aai en de overige 39 werden vrijgesproken. De verwoede gevechten in Oostenrijk duren voort: vele dooden en gewonden zijn reeds gevallen. pag. I _en 3 Prins Starhemberg heeft de Oostenrijksche Heimwehr gemobiliseerd. pag. 3 De Oostenrijksche Sociaal-Democratische partij is ontbonden. pag. 3 De stakingsdag in Parijs is rustig verloopen: in de provincie deden zich incidenten voor. pag. 3 Scherper optreden tegen revolutionnaire uitingen- pag. 4 Een Engelsch onderhoud met Dimitrof. pag. 2 Verhoor van getuigen in de Nvenrode-zaak. pag. 1 Ir. Mussert zal een open brief aan dr. Colijn schrijven. pag. 1 Minister Colijn uit Londen terug. pag. 2 Misschien wordt dit jaar nog begonnen met inpoldering van den Noord-Oost-polder. nag. 2 Militaire teekeningen verdwenen. pag. 4 Ook te Rotterdam een sportpaleis. pag. 4 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Uit 'n klein boekje. pag. 1 Van onzen Londenschen correspondent: Het ontwapeningsdebat in het Lagerhuis. pag. 3 J. B. Schuil: Nieuw Schouwtooneel: Kome dianten. pag. 6 J. B. Schuil: Ghaja Goldstein. Joodsche dan sers en zangers. Dag. 6 J. B. Schuil: Alberdingk Thym: Een bonte avond. pag. 6 H. G. Cannegieter: Tooneelvoorstelling door leerlingen van het R.K. Lyceum. pag. 6 Vr. S. Britsche kunst en Britsche boeken. pag. 6 Onafgebroken machinegeweer- vuur in Weenen. PARIJS. 13 Febr. (Reuter). Hedenochtend bood de stad weer haar gewoon aanzien. De telegrafische en telefonische verbindin gen zijn hersteld, en de ochtendtreinen zijn weer overvuld met werkers. De staking is kalm verloopen. Driehonderdduizend demonstranten. PARIJS, 13 Febr. (Reuter). De „Confédé- ration générale du Travail" publiceert een op roep, waarin het zijn voldoening uit over de werkstaking. Door deze eerste waarschuwing wilde de arbeidersklasse den weg versperren aan de vijanden van de Republiek. Zij zal des noods nog verder weten te gaan. De theaters en cabarets te Parijs waren gis terenavond gesloten. De prefect van politie verklaarde, geen enkel oogenblik vrees te heb ben gekoesterd voor ernstige onlusten. De be- toogers waren ongeveer 300.000 in getal. Te Mulhouse was een groote menigte bijeen gekomen voor de gevangenis. Toen de troepen de menschen wilden terugdringen ontstond er een botsing. De politie werd met steenen be kogeld en er moest een charge worden uitge voerd, waarbij eenige gewonden zijn gevallen. Van ernstige incidenten hier of elders in het land wordt verder geen melding gemaakt. K. W. GRADER OVERLEDEN In den ouderdom van tachtig jaar is Amsterdam overleden de heer K. W. Grader. De overledene heeft van de oprichting af als violist deel uitgemaakt van het orkest van het Concertgebouw. Reeds eenige jaren was hij gepensionneerd. HET VARKENS-GEBOORTE CIJFER. AFD. BURGERLIJKE STAND VOOR HEN INGESTELD. - TROUWBOEKJE OP KOMST? De aandacht van de Varkensfokkers wordt er op gevestigd, dat van de geboorte van big gen, op de daarvoor vastgestelde geboorte- kaarten binnen 4 maal 24 uur kennis dient te worden gegeven aan den secretaris der Plaatselijke Commissie. Bij niet-naleving van deze bepaling zal een boete worden geheven van f 1. Tevens wordt er de aandacht op gevestigd, dat alleen die varkens als gemerkt zullen worden erkend, die zoowel van het blikmerk als van het tatoueermerk zijn voorzien. Steeds meer slachtoffers. DE BURGEROORLOG IN OOSTENRIJK. Boven: de beide machten, die in bitteren strijd met elkaar gewikkeld zijn, n.l. links leden van den sociaal-democratischen Schutzbund en rechts een af deeling Heivuvehren. Onder: het thans door -politie, militairen en Heim- wehren bezette raadhuis van Weenen. Links de gevangen genomen burgemeester Seitz en rechts bondskanselier dr. Engelbert Dollfuss, Alleen in Graz 50 dooden. (Vervolg van pag. 3) WEENEN. 13 Febr. (V.D.) De strenge mi litaire afzettingen en de controle-maatrege len zijn hedenmorgen in de geheele stad ge handhaafd. De openbare vervoermiddelen zijn nog buiten bedrijf, doch het telefoonverkeer is intact evenals de water-, gas- en gedeeltelijk ook de electriciteitsvoorziening. De winkels zijn voor het grootste deel, met uitzondering der levensmiddelen-zaken, gesloten. Onafgebroken kan men in de binnenstad het artillerie- en machinegeweervuur hooren. De regeering gebruikt thans alle beschikbare middelen en de artillerie maakt op verschei dene plaatsen gebruik van houwitsers. Van morgen werd nog gevochten te Ottakring, Simmering en Doebling. Te Ottakring zijn het voornemelijk de groote woningblokken Sandieiten en het arbeiderstehuis. Hier heeft de strijd den geheelen nacht voortgeduurd. Tegen den morgen werd het artillerievuur met twee houwitsers, twee kleine kanonnen en mijnen werpers versterkt. Ook om het Karl Marx-Hof te Doebling wordt hevig gevochten. Wisselende gevechtskansen Volgens latere berichten is het arbeiders tehuis te Ottakring door militairen en politie bezet, doch bij Sandieiten is het verzet op nieuw opgelaaid. Bij een zuiveringsactie te Florisdorf werden tien beambten en een in specteur gedood. In hetzelfde district maakt men gebruik van pantserwagens. De sociaal democraten hebben zich in de groote gemeen telijke woningblokken, het Schlinger-Hof ge barricadeerd. In een fabriek te Ottakring is de militaire bezetting door de sociaal-democraten ingesloten en wordt onder vuur gehouden. Te Simmering is het groote abattoir in han den der revolutionairen gevallen. Te Graz kan men nog steeds het artillerie vuur uit Eggenberg hooren. Te Bruck aan de Mur zijn de troepen meester van den toestand geweest doch gisteravond weer uit enkele stadswijken teruggedrongen. Naar schatting zijn te Graz 50 dooden gevallen. Uit Linz wordt gemeld, dat de strijd op den Freienberg opnieuw is opgelaaid. In het land Tirol is het standrecht afge kondigd. Vaderlandsche front verricht noodhulp Het Vaderlandsche Front heeft vrijwillige arbeidskrachten opgeroepen om zich met de bedrijfsleidingen der openbare diensten in ;rbinc ng te stellen, teneinde als technische noodhulp de noodzakelijke werkzaamheden te kunnen verrichten. Op deze wijze is men erin geslaagd bij de bondsspoorwegen. posterijen, telegrafie en eenige andere openbare dien sten een zeer beperkten dienst in stand te houden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 1