Reizen in Perou»
Solleftea en de Skiwedstrijden.
BIJVOEGSEL VAN HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 17 FEBRUARI 1934
HAARLEM'S DAGBLAD
Naar Arequipa en Mollendo.
Arequipa met den vulkaan Misti.
Als er treinen loopen in Zuid Amerika dan
zijn ze meest zeer goed. Of uitstekende slaap
wagens en restauratie-dito's zooals in Chile
en Bolivia óf (en dat is eigenlijk nog wel zoo
goed) salonrijtuigen met een „stop over" voor
den nacht op een geschikte plaats, zooals de
Peruvian Corporation dat in haar netten doet.
Netten, meervoud, want Perou bezit nog geen
longitudinal, die de verschillende lijnen, die
van kustplaatsen af het binnenland in gaan,
met elkaar verbindt. Daarvoor zijn de be
woonde streken te gering in aantal. De dicht
bij de kust gelegen vruchtbare valleien kunnen
zeer voldoende door de kustvaart worden be
diend en de lijnen het binnenland in, die tel
kens moeten komen op ruim 4000 M. hoogte,
zijn natuurlijk zeer kostbaar! Daar komt nog
bij. dat vaak de opbloei van het achterland
niet aan de verwachtingen heeft voldaan, de
laatste jaren natuurlijk heelemaal niet en dus
zal het niemand verwonderen, dat de dienst
regeling niet ideaal is. Dat passagierstreinen
soms maar eens in de week loopen en alleen
sneltreinen zijn tusschen twee halten. Tien
uur over 150 K.M. moet ge hier ongeveer re
kenen, maar vaak wordt ge in dien tijd dan
ook eenige kilometers verticaal verplaatst. Ik
maakte eerst kennis met den Zuiderspoorweg
van Perou in Le Paz-Bolivia. Al spoedig wees
mijn barometer boven de 4000, vlak bij Tia-
huanako, waarna het iets omlaag ging naar
Guaqui aan het Titikakameer. Daar wachtte
een verrassing. Daar lag midden in deze kale
bergwereld een Oceaanstoomer klaar aan een
kade vol ratelende kranen. Een schip van 800
ton met een keurig promenadedek, eetzaal,
ruime hutten met warm en koud stroomend
water. Ook een onderneming om zoo'n schip in
Engeland te bouwen, in stukjes en beetjes per
boot en spoor hierheen te brengen en weer
in elkaar te zetten. De eerste stoomboot die
op het meer voer, ze vaart er trouwens nog, is
50 jaar geleden op den rug van Idianen en
muilezels boven gebracht!
Deze Southern Railway voert wol en huiden
en graan en vruchten af uit het bekken van
Cuzco, maar is vooral ook een der levensaders
van Bolivia. Dat dit land met zijn rijke mijnen
(tin, lood, zilver, koper enz.) geen eigen uit
gang naar zee heeft is natuurlijk een voort
durende bedreiging voor den vrede in deze
streken en dat wordt sterk gevoeld. Het zou
nog veel sterker gevoeld worden, wanneer de
Peruvian Corporation, een Engelsche Maat
schappij, met 30% Hollandsch kapitaal, de
zaak niet straf in handen hield.
En zoo reist men goed en gemakkelijk van
Chile door Bolivia over Perou weer naar zee.
Maar van Cuzco naar Lima zijn de brieven
vaak 14 dagen onderweg. Overland kan het
alleen te voet of per muilezel. De luchtdienst
van Lima op Arequipa. soms door naar Cruzco
geeft natuurlijk een reusachtige verbetering,
maar die is, ook al om de groote hoogte, nog
erg ongeregeld.
Een nadeel is alleen, dat ge wel eens een
dag of langer op aansluiting moet wachten.
Voor mij is dat meest niet zoo heel erg. Er is
overal wel wat te zien en zoo ging het mij on
langs in Pimo. waar ik een nacht en dag moest
wachten, 's Morgens al vroeg tromgeroffel en
schetterende fanfares. Op straat trok alles in
één richting naar het exercitieveld. Ik mee
natuurlijk, vol verbazing constateerende dat
zoowat de heele mannelijke bevolking een ge
weer droeg; maar een houten, zelf gemaakt,
met een bajonet uit het deksel van een petro-
leumblik. Het duurde een uur eer ik er achter
was wat er gebeurde.
Perou heeft een staand leger, maar kent
bovendien mobilizados. hen die opgeroepen
kunnen worden. Om die allemaal af te exer-
ceeren. te beüniformeeren en te bewapenen,
daarvoor is geen geld. Maar de Perouaan
houdt van zijn land. stelt er een eer in mobili
zados te zijn enslaat aan het exerceeren,
maakt een geweer, vormt een corps trompet
ters, tamboers en het wordt soldaatje spelen.
Net of 't echt was. En u had den trots moeten
zien, waarmee die eenvoudige Indianen, toch
van elk dorp allen gelijk gekleed, defileerden
voor Prefect. Kolonel en.... mijn persoontje,
want ze hadden mij dadelijk weer in de gaten
en ik moest mee op de gereserveerde tribune
met champagne. Tweehonderd soldaten en
vijf duizend recruten defileerden, waaronder
wielrijders en peerdevolk, op die echte kleine
bergpaardjes van twee voet hoog. En R ode
Kruis-kolonnes met Indiaansche zusjes in hun
witte jurken vierkanter dan ooit. En dat alles
op de muziek van de.... Sambre et Meuse!
Dat is de mooiste marsch. die ze hic-r kennen.
Natuurlijk werd een feestelijke mis gelezen op
de Plaza d'Armas en werden de vlaggen geze
gend, den recruten wérd de eed van trouw aan
de vlag afgenomen en's avonds zat de
bioscoop stampvol: begrafenis van wijlen
Sanchon Cerro, den vermoorden President
enOostelijk-Paon-Letitia. Reden genoeg
er ook een paar dubbeltjes aan te wagen. Dat
de vorige president zoowel vrienden als vij
anden had bleek uit vrij regelmatig verdeeld
gefluit en handgeklap op alle rangen. Want
het publiek hier is niet stil in de bioscoop. Bij
een mooie scène "gilt alles dïspacio, dispacio,
langzamer. Is het een saai stuk, dan is het,
mas rapido, vlugger, opschieten jongens. En
menige, keel zal blauw geweest zijn dien avond!
En toen kwam Letitia. Dat wordt nog een gek
geval. Iedere nadenkende Perouaan weet, dat
een oorlog thans de nekslag zou zijn voor het
land. De eerste daad van den nieuwen Presi
dent was een groote stap naar den vrede.
Maar ondertusscheri was door de pel's en film
het nationalisme wakker geschud, de volks-
leer er in gemoeid en iedereen ingeprent, dat
Letitia Peruaansch was en moest blijven. En
dat nu' in eens ompraten is niet zoo heel een
voudig, al geloof ik zeker, dat de regeering het
zal probeeren. Maar er wordt nu al gemom
peld: „Wacht maar, 28 Juli; onafhankelijk
heidsdag, dan zal nationaalvoelend Perou dui- i
delijk doen blijken wat de wil des volks is.
Laten wij hopen, dat het volk tegen dien tijd
een verstandigën wil te pakken krijgt, anders
kon Letitia nog het begin worden van een lee-
lijk brandje in Zuid-Amerika. Want Bolivia
wacht op de kans, Perou in den rug aan te
vallen. Om zijn uitweg naar zee!
En nu wacht ik weer eens op aansluiting
in Arequipa. Nu eens niet op den trein, maar
op mijn dierbare Hollandsehe boot, de Ben-
nekom, die gelukkig te laat is. Gelukkig, want
dat beteekent, dat hij veel lading krijgt on
der weg. Zoo gaat-ie goed. Handel en verkeer
nemen zienderoogen toe, ook al nadat de Le-
titia-vredeskansen stijgen. Maar het schijnt
over de heele wereld beter te gaan. Ik krijg
hier tenminste weer eens lucht in mijn lijf.
Hoe de menschen daarboven om de 4000 M.
aan die dunne droge lucht wennen is mij
een raadsel. Mijn neus-keelholte kan er niet.
tegen. Elk oogenblik gesprongen aartjes. Dus
gebruik ik maar roode zakdoeken, dan loopt
het bloedbad nies zoo in ae gaten. En dan
nog driemaal per nacht en vijf maal per dag
menthol vaseline in de neusgaten, anders is
het nog mis. Men zegt, dat je lichaam een
jaar noodig heeft om er aan te wennen. En ik
geloof het graag. Als een jonge kerel, zooals
ik, halfweg de trap moet stoppen om adem
te halen of een soort hartklopping krijgt als
hij zich wat vlug omdraait in bed. wel, dan
ben je nog niet gewend aan de altitudo. voor
al niet aan de weinige zuurstof, die elke
ademtocht je brengt. Je moet ook de ramen
opengooien in die koude berglucht, anders
doe je geen oog dicht.
Maar dat is voorloopig allemaal weer ge
leden. Arequipa ligt op 2300 M. en dtar
merkt een normaal mensch niet veel van. De
kloven en vingers en lippen verdwijnen snel
enje slaapt hier zoo maar in en een gat
in den dag. Dat ging boven ook slecht en
hier is het zonde, want Arequipa is een aar
dige stad en zeer mooi gelegen. De groote
Plaza is één palmentuin, omgeven door oud-
Koloniale galerijenhuizen. Kathedraal en ker
ken en rondom als achtergrond sneeuwtop
pen, niet alleen de Misti, de Fuji Jama van
Zuid-Amerika, die op alle foto's van Arequipa
prijkt, maar aan weerskanten nog een groo-
tere. hoogere en rijker, met gletschers bezette
top. Soms moet ik even aan Innsbruck den
ken. maar alles is grooter en forscher!
En Arequipa is de stad van den eeuwigen
zonneschijn, wat ook heel wat waard is. Zoo'n
dag of drie per jaar bewolgte lucht en regen.
Toch water genoeg van de sneeuwbergen om
een breede vlakte te irrigeeren en die is dan
meteen door de vulkanische asch weer zeer
vruchtbaar ook. Daarbij zorgt de combinatie
waterdamp, woestynstof en heldere lucht
voor prachtige zonsondergangen. Schitte
rend gekleurde luchten boven dit bergpano-
rama. Daarom alleen zou je hier een paar da
gen h1:iven. Arequipa is een bloemenstad in
een c-se. Maar ik reed er van morgen even
uit en meteen weer tusschen de cactus
sen en op de steenige heuvels. Geen woestijn
maar toch steppen, „pampa" zeggen ze hier!
Alleen waar water is is weelde. En de irrigatie
moet hier voor den Spaanschen tijd al aardig
in orde zijn geweest. Rondom de stad vindt
op oefenen kan. Wel is dat het geval met de
skipringers. die een week of vier geleden met
man en macht gewerkt hebben om sneeuw op
Hallstabacken te brengen teneinde deze ski
schans vast eens te kunnen probeeren. Nu 'sm
de sneeuw er ook vanzelf gekomen, zoodat
men niet meer over verplaatsing van de wed
strijden naar een nog Noordelijker stad, naar
Ornsköldsvik of Boden, behoeft ie denken,
en dag in, dag uit oefenen de Zweden nu op
hun skischans, die zich daar met zijn boven
ste platform haast honderd meter boven het
dai verheft. Er hoort ongetwijfeld een dosis
doodsverachting toe om daar op dat platform
de zware springski's over 't randje heen te
schuiven en je met steeds sneller vaart naar
beneden te laten suizen, naar de vlaggen bil
den afzet, waaronder de lange steile helling
zich strekt naar den met een metershoogen
wal omsloten uitloop, om je de laagte In Sé
slingeren en zestig, zeventig, misschien wel
eens tachtig meter verder neer te komen op
de zachte sneeuw, voortglijdend te remmen
zoodat 't witte poeder hoog opstuift. Hallsta
backen is den voriger. winter reeds gebouwd
onder leiding van ir. Axel Norling. de be
kwaamste constructeur van skischansen, di#
Zweden en wellicht heel Scandinavië rijk H
en op kosten van de Werkloosheidscommissie,
die geen ander object voor werkverschaffing
kon vinden. Met de slingerende autowegen,
die den top van Hallsraberget en het boven
ste plaform met de tribunes en het stadje
verbinden, mét de parkeerterreinen en de
zeer practisch tegen de helling aangebouw
de staanplaatsen voor een goede vijftiendui
zend toeschouwers heeft het geval een kleine
kwart millioen kronen gekost en daarmee kan
Solleftea er nu prat op gaan de duurste ski
schans van Europa te bezitten. Volgens des
kundigen is het ook de mooiste van ons we
relddeel of althans een van de beste, maar
dat zal Zondag dan wel blijken, wanneer de
vlaggen geheschen zijn, de springers de een
na den ander hun duizeling-wekkende spron
gen maken en de controleurs telkens verder
het meetlint uitrollen, telkens lager aan de
helling de vlaggetjes planten.
En in Solleftea verkeert men nu in span
ning Zullen de verwachte vreemdelingen ko
men. zal de inkwartiering, de spijziging van;
al die sportmenschen naar wensch verloopen,
zullen het ijscamaval en de bals en de F.I.S.-
revue niet tegenvallen, zal Selanger-Ericsson
de tachtig meter halen in Hallstabacken. zal
een Zweed, een Vasternorrlander liefst, de
vijftig kilometerwinnen, zal er aan heel de
zorgvuldig voorbereide organisatie niets ha
peren? Och, majoor Zettersberg, die alles
voor elkaar gebracht heeft, stapt rustig in
zijn lange witte schapenpels langs Storgatan
en dat geeft de menschen de zekerheid, dat
alles goed zal gaan. zelfs wanneer een Norr-
lander een overwinning behaalt.
C. G. B.
MOEILIJK PROBLEEM.
Jonge man: „Vrouwtjelief, is de koffie nog
niet klaar?"
Jonge vrouw: „Ik weet zelf niet waaraan het
ligt, lieve man, maar de koffieboonen willen
niet zacht worden!"
„Inderdaad, prachtig is u hier ingericht.
Maar, gelooft u ook niet, dat de kamers wat
laag zijn?"
„Nee, nee, dat schijnt maar zoo, omdat we
zulke dikke tapijten hebben!"
Waar het kunnen ophoudt, begint gewoon
lijk de nijd.
maar dat is sedert de laatste druk gewijzigd
en nu gestegen tot 2829. Voorts staat er in
de overigens alleszins betrouwbare reisgidsen
niets te lezen over Storgatan. de Hoofdstraat,
die tevens de eenige straat van het stadje is.
over de tallooze roode en grijze en gele auto
bussen. die er 's morgens en 's avonds voor
het vriendelijke stationnetje geparkeerd
staan, over majoor Zetterberg. de welgestelde
patroons van de houtzagerijen, de groote ka
zernes en Hallstabacken. en zonder dat alles
zou Solleftea toch niet in staat zijn volgende
week het centrum te worden van de groote
internationale ski-wedstrijden van de F.I.S.
Solleftea heeft dus welgeteld 2829 inwoners
maar desondanks hoopt men de vijftien-dui
zend gasten, die bij de wedstrijden verwacht
worden, behoorlijk te kunnen ontvangen.
Kleine peuters, zieken en oudjes uitgezonderd
zal welhaast geen enkele inwoner van Sol
leftea volgende week in zijn eigen bed kun
nen slapen, als er al tijd voor slapen over zou
schieten. Winkels en woonkamers worden tot
provisorische restaurants en lunchrooms in
gericht. in de kazernes zijn maatregelen ge
troffen om drieduizend menschen tegelijk
hun porties eten voor te zetten en de fabri
kanten van warme worstjes zijn al weken in
de weer om aan de stellig groote vraag te
kunnen voldoen. Misschien zal men zich hier
en daar wel eens wat erg moeten behelpen,
maar de menschen in Solleftea troosten zich
er mee, dat een ski-enthousiast niet veel-
eischend is. en ze voelen zich gerust in de
overtuiging, dat zij althans alles hebben ge
daan wat gedaan kon worden om de zaak tot
in de puntjes voor te bereiden.
Voor de sportvereenigingen. die de wedstrij
den bij zullen wonen, is slaapgelegenheid ge
reserveerd in de kazernes, waar ook anderen
voor de somma van één gulden vijf-en-twin
tig volledig pension kunnen krijgen. Voor de
uit vrijwel alle landen waar de skisport be
oefend wordt naar het congres der F.I.S. af-
gevaarde officials en voor de autoriteiten en
de pers zijn de hotels al maanden geleden
besproken. De overige bezoekers kunnen kie
zen tusschen inkwartiering aan Storgatan of
m boerderijen en villa's in de buurt en logies
in de slaapwagens, die de Staatsspoorwegen
naar Solleftea zenden en mochten er dan nog
dakloozen zijn, dan staan tot laat in den
avond de autobussen voor Langsele en Forsmo
en andere naburige plaatsen nog klaar, waar
in alle geval wel een kamer te krijgen zal
zijn. Bovendien komen alle vijftienduizend
gasten gelukkig niet tegelijkertijd, bij
de hellingrennen en de wedstrijden over acht
tien en vijftig kilometer zal de belangstellin"
wel aanmerkelijk kleiner zijn, maar voor de
wedstrijden met hondensleden en het ski
springen van Hallstabacken op Zondag den
men terrassenbouw op de keurige, zorgvuldige
Incamanier. En daarboven op de heuvels
steenrijen en potscherven. Primitief goedje
En Prae-inka cultuur, waar nog heel weinig
van bekend is. Wel is er heel veel gegraven.
Arequipa-Mollendo. Van Pampa naar woes
tijn. want naarmate wij lager komen, wordt
de plantengroei steeds minder tot ze heele
maal verdwijnt en de eentonigheid van den
geelbruinen rotsgrond nog slechts gebroken
wordt door witte duinen. Sikkel duinen, die
langzaam voortrollen met den wind als eenig
teeken van leven in dit aoode landschap. Tot
in de verte een groene streep zichtbaar wordt,
de Oceaan, steeds bewegend, steeds levend,
vol vogels en visch en ander leven. De ruste-
looze, de steeds boeiende zee. En ik wandel
langs het strand en zoek schelpjes als een
kind. Heerlijk om kind te zijn!
VAN DER SLEEN.
In ie omstreken van Solleftea waar ie in temationale skiwedstri'len gehouden worden.
Hoe het stadje van nog geen 3000 inwoners
de 15000 gasten op het groote internationale
ski-festijn denkt te ontvangen. De skischans
Hallstabacken. die een kwart millioen kronen
gekost heeft en daardoor niet alleen de duurste
maar ook de beste van Europa zou zijn.
STUDIO-SNUFJES.
Van den top van Hallstabackende 99 meter
hooge skischans bij Solleftea heeft men een
wijd uitzicht over het stadje en het dal van de
Affigermana.lv.
De nieuwste Jack Holtfilm is getiteld The
Woman I stole, naar het boek Tempico. Met
hem treden hierin op Raquel Torres, Noah
Beery, Fay Wray en Donald Cook.
The News Chronicle weet te vertellen, dat
Mary Pickford in Rusland verscheidene films
zal gaan maken.
(Van onzen correspondent).
Stockholm, 12 Februari.
Solleftea is geen Davos en geen Innsbruck.
Slaat ge er Baedeker of Grieben op na, dan
staan daar een paar regels over 't Stadshotell
met dertig en Hotell Appelberg met veertig
bedden, over het dal van de Angermanalv,
dat zich hier verbreedt en schoone verge
zichten biedt, en over de bijzondere geschikt
heid van deze plaats als uitgangspunt voor
verscheidene mooie tochten te voet en per
ski. Ook is het aantal inwoners aangegeven,
25sten komen duizenden met extra treinen
uit Boden. Lulea, Harnösand, Ostersund,
Sundsvail. Falun, Gavle, Stockholm, en Go
thenburg. Beter bewijs voor de belangstelling
die hier in Zweden voor deze wedstrijden be
staat is moeilijk te geven, want de afstand
Gothenburg-Solleftea komt ongeveer over
een met dien van Haarlem naar Genua.
Wat de deelnemers aan de wedstrijden be
treft is zoo vooraf nog betrekkelijk weinig te
zeggen. Zweden komt voor den dag met al
zijn eerste-klas loopers en springers, daar de
gewestelijke organisaties den bond, die toch
al groote uitgaven heeft te doen voor de or
ganisaties van het congres, helpen door zelf
de uitzending van de deelnemers uit hun dis
trict te bekostigen. Onder bekwame leiding
hebben de jongens al maanden-lang syste
matisch getraind, zij kennen de moeilijkhe
den van het Norrlandsche terrein en zijn aan
het klimaat gewend, en men heeft dus goede
hoop, dat zij de groote verwachtingen niet
teleur zullen stellen.
De Noren komen met een troep van een
veertig man, die in bijzonder goeden vorm
moet zijn, Finland zendt een dozijn loopers,
die in een afgelegen kampement zich op deze
wedstrijden hebben voorbereid en wellicht
door hun enorme uithoudingsvermogen ver
rassingen te zien zullen geven, en dan zijn
troepen aangemeld uit Duitschland, Polen en
Oostenrijk, waarover men hier betrekkelijk
weinig, en uit Japan, waarover men niets
weet.
De banen voor de rennen' die den vorigen
zomer reeds gedeeltelijk in orde gebracht zijn
door struikgewas op te ruimen en hier en
daar wat bosch weg te kappen, liggen ver
moedelijk op den zuidelijken oever van de
Angermanalv, waar het terrein vrij heuvel
achtig is met steile hellingen en tamelijk
hooge toppen, zoodat het zelfs voor ervaren
Norrlandsche skiloopers behoorlijke moeilijk
heden op kan leveren. Maar tot den start
blijven deze banen geheim, zoodat ook geen
der Zweedsche deelnemers zich hier speciaal
Door de Fox zal verfilmd worden onder
regie van Thornton Freeland en Harry
Lachman de eerste editie van George
White's Scandals, waarvan White zelt de
leiding op zich zal nemen, terwijl hij ook
sen belangrijke rol zal spelen. De hoofdrol
'en zullen vervuld worden door Lilian Harvey
Rudy Vallee (de zoozeer aanbeden band-
'eider), Cliff Edwards, Jack Haley en Alice
Faye.
Men zal zich uit de film Chandu wel her
inneren Roxor. gespeeld door Bela Lugosi.
Deze zal voor de Columbia optreden in Night
of Terror (De Nacht der Verschrikking) met
Wallace Ford, Sally Blane en Tully Marhall.
De regie is in handen van Ben Stoloff.
Hoe de plakette er uitziet, die aan de over
winnaars in de internationale skiicedstrijden
te Solleftea wordt uitgereikt.
