f 37.50
H. J. VAN DER MEER
Fijne Kaassoorten
STA TEN- GENERAAL
Begin tot herstel van Indië's welvaart.
eaae ustaute styatek
tegek aêkommê iaye
(tdjzek OfiZ
--1: iUBPiiKii
ledet staat
mêêaft
22.50
LOOPERS
Firma J.00STWALD& ZOON
45 cent per pond
10 roomversche Eieren 25 ct.
Vuurroode Zalm
groot blik 42 cent
K. SAMSON
VRIJDAG 23 FEBRUARI 1934
HAARLEM'S DAGBLAD
TWEEDE KAMER.
Minister Coiijn maakt zijn inzichten over Indië kenbaar.
Er is geen reden tot optimisme, maar er wordt gewerkt om
verbetering te brengen.
22 Februari.
We zijn feitelijk nog steeds aan het begin,
den inzet der behandeling van de Indische
begTooting.
Eerst heeft Mr. Joekes (v.-d.) op meerdere
punten het regeeringsbeleid gesteund, op an
dere dat bestreden. Critiek had hij op het
optreden der Indische regeering tegenover
het extremisme. Speciaal tegenover „de
Stuw", welke groep Mr. Westerman nogal
had bestreden. Mr. Joekes, merkte op, dat de
Stuw-groep bestaat uit deskundige en be
scheiden menschen en de Indische regeering
is in haar optreden tegen die groep, het spoor
bijster. Daarin zit een verkeerd element, ver
dwijnt dit niet. dan ziet hij de toekomst van
Indië donker in. Mr. Joekes pleitte er ook
voor, om de definitieve nieuwe salarisrege
ling in Indië in te voeren op 1 Jan. 1935 en
dan zoolang een korting van 25 pet. toe te
passen, terwijl dan nadei-e besprekingen
.plaats kunnen hebben. Hij sloot zich aan bij
Dr. Rutgers, om de kosten van den Gouv.-
Generaal voor Nederland te brengen. Dat
wil hij ook doen met de kosten van het Com
missariaat voor Indische Zaken, terwijl de
marinekosten voor Indië lager moeten wor
den. evenals die voor de geheele defensie.
De heer Sneevliet (rev. soc.) heeft als zijn
meening gegeven, dat Indië plat-materialis-
tisch is bestuurd. De armoede der bevolking
neemt steeds toe, gelijk uit de verslagen
blijkt. Een economische absurditeit acht hij
de wering der goedkoope Japansche goede
ren. In een Kamercommissie voor Indische
Zaken ziet hij geen heil.
Deze spreker protesteerde tegen de De-
goelkampen, die een smaad zijn voor onze
koloniale politiek en hij verzette zich scherp
tegen de censuur in Indië.
De heer Van Poll (r.-ktwijfelde, of de
financieele en de economische politiek der
Regeering tegenover Indië wel de juiste is.
Hij wil vermindering van den last van
schulden en rente en pleitte voor een alge
meen welvaartsplan, waarbij de vrije wereld-
concurrentle is uitgesloten.
De heer Kupers (s.-d.) protesteerde tegen
de interneering van Soekarno en pleitte voor
meer werkloosheidszorg. Verder pleitte hij
voor verbetering der export, die ontzaggelijk
terug loopt. Nederland moet hier de helpende
hand bieden.
Na dezen elfden spreker, heeft Minister
Coiijn gelegenheid gehad, om in een rede van
ruim twee uur zijin inzichten te geven over
de economische, de financieele en de politieke
vragen van Indië.
Aan het slot van zijn rede heeft hij Neder
land en Indië beide opgewekt tot samenwer-
iking, om als twee deelen van het éétne geheel,
samen door de moeilijkheden heen te komen.
Om die samenwerking te bevorderen, zoo
deelde hij mede, gaat hij eind April, of begin
Mei, voor 3 a 4 weken ook zijn reis per vlieg
tuig naar Indië maken.
Hij heeft zich verder geheel achter de In
dische Regeering gesteld in haar optreden,
tegen het extremisme. Over wat zij deed, liet
hij zich op dit terrein niet in bijzonderheden
uit. Men kan de noodzakelijkheid van der
gelijke maatregelen hier niet beoordeelen, zei
hij. Dat kan de Regeering niet en dat kan
de Kamer niet, daarvoor moet men geheel
leven in de Indische sfeer.
De Minister was in het geheel niet afikeerig
van eventueele samenwerking met een Ka
ïnercommissie voor de Indische aangelegen
heden, maar deze moet niet gaan zitten op
den stoel der Regeering. Hij wees er op, dat
er in Indië geen gelijkstelling bij het onder
wijs is. De bijzondere scholen heffen school
geld en ze krijgen subsidie, samen is dit wel
eens meer geweest dan de werkelijke kosten.
Dat heeft de controle uitgewezen. Men wilde
eerst het te veel ontvangene terug laten be
talen, doch dat ging moeilijk. De kwestie is
nu geschikt, zoodat er voor bezorgdheid geen
sprake behoeft te zijn.
Dr. Coiijn merkte ook op, dat hij onder
een gezonde loyale volksbeweging zulk eene
verstaat, die zich stelt op den bodem dei-
realiteit, aanvaardt de gestelde verhoudingen
en daarin streeft naar de ontwikkeling der
inlandsche bevolking. Bajonet en kogel, ja
zelfs Degoel, zijn op zichzelf geen begeerlijke
bestuursmiddelen, maar preventief optreden
is noodig, waarop, zoo noodig, repressief op
treden moet volgen. Tegenover Mr. Wester-
tman merkte de Minister op, dat zijn aanval
op den Gouverneur-Generaal niet gemoti
veerd was. Deze heeft den juisten weg ge
volgd, voorkomen is beter dan genezen.
In dezen ernstigen tijd moet het geheele
ambtenarencorps feitelijk zijn: la grande
muette. De practische politiek van den Gouv.
Generaal beantwoordt aan de eischen, die
men daaraan stellen mag.
Wat den financieelen toestand betreft,
merkte Dr. Coiijn op, dat hij geen belasting
op de Deli-tabak en op de aardolie wil. In
zake de nieuwe salarisregeling wil hij geen
invloed op den Gouverenur-Generaal uitoefe
nen; Indië beslist hier zelfstandig over.
In Indië een regeling van den werkloozen-
steun invoeren als hier bestaat, is onmoge
lijk. Het einddoel moet zijn. om de Indische
inkomsten te brengen op 300 millioen en de
uitgaven terug te brengen tot dat bedrag.
Dat kan niet ineens. De eerste pleisterplaats
is 340 millioen uitgaven, maar de Minister
Zag verschillende lichtpunten om ook die 40
millioen er nog af te krijgen. Een volgend
jaar kan men met veel meer kennis van za
ken over een en ander spreken. Al te pessi
mistisch behoeft men echter niet te wezen,
gelijk Dr. Coiijn voorrekende. Of Nederland
aan Indië directen steun moet verleenen,
kan men ook beter het volgende jaar bespre
ken. Nederland is nu reeds garant voor 800
millioen Indische schuld. De conversie der
Indische dollarleeningen is schitterend ge
slaagd. 95 pet. is reeds geconverteerd. 5 pet.
is in het buitenland. Het Nederlandsche volk
heeft schitterend aan spr. oproep gehoor
gegeven.
Van 1930 tot 1934 zijn de totale uitgaven
in Indië 28 pet. gedaald en dat is een zeer
loffelijk resultaat. Doch men is er nog lang
niet, er moet meer bezuinigd worden. Bij 300
millioen inkomsten moet geen vermeerdering
van schuld meer plaats hebben.
Er is wel terdege bezuinigd naar een be
paald plan. al zag Mi'. Westerman dat niet.
Ook over den cconomischen toestand van
Indië deed Dr. Coiijn geen opgewekte klan
ken hooren. In 1918 bedroeg de uitvoer van
millioen en in 1933 nog maar 490 millioen
gulden. In die jaren was de invoer resp. 1030,
920 en 330 millioen. Men is nu weer terug
gezakt op het peil van 1911, toen de invoer
358 en de uitvoer 459 millioen bedroeg. In
1928 werd op Java in de suiker en de andere
ondernemingen aan de inlanders nog 160
millioen loon uitbetaald en nu is het bene
den de 30 millioen.
Daartegenover staat, dat van 19281933 de
kosten van het levensonderhoud van een
Europeesch gezin daalden met 40 pet. en van
een inheemsch gezin met 60 pet.
De Regeering kan hier niet veel doen, ver
meerdering van den export is het eenige. De
8 millioen Nederlanders hebben ten opzichte
der groote productie van Indië. maar een ge
ringe consumptie. De Nederlandsche produc
ten zijn over het algemeen te duur voor de
Indische bevolking. Uit Nederland alleen kan
Indië niet invoeren, het moet ook ruil-ob-
jecten hebben naar de andere landen waar
heen het uitvoert. Er zijn reeds verschillende
maatregelen getroffen. O.m. neemt Neder
land het geheele surplus der Indische mais
af. Men is bezig te overleggen over de stimu
leering der Java- en Lombok-rijst naai* Ne
derland. Wat de suiker betreft, men produ
ceert hier nu tegen den dubbelen prijs van
elders en de vraag is, of dat zoo kan blijven.
De kwestie riet of biet is niet zoo eenvoudig.
Er is hier thans feitelijk een overschot van
suiker en daardoor zal spr. voor de Java-
suiker hier nu niet veel kunnen doen. Het
surplus der Suriname-suiker heeft hij tegen
loonenden prijs op de Nederlandsche markt
kunnen brengen.
Indië gaat nu binnenkort met Duitschland
onderhandelen en onze regeering heeft daar
bij voor Indië een zeer waardevol ruilobject
ter beschikking gesteld.
Met Japan wordt straks te Batavia onder
handeld. Dit alles is een begin, maar het is
goed. Op den ingeslagen weg moet men voort
gaan, de uitvoer dient bevorderd te worden.
Op 5 Maart komen de Chadbooirne-landen
weer te Londen bijeen. Gezien zijn ervarin
gen, is de Minister niet erg optimistisch over
het welslagen, maar hij wil eiken kant, die
geboden wordt, benutten.
EERSTE KAMER.
De Senatoren krijgen
een standje.
Koning Albert herdacht.
Defensiebegrooting aangenomen.
22 Februari.
De Eerste Kamer kwam in korte avondver
gadering bijeen.
Allereerst herdacht de voorzitter koning
Albert"van België. Minister Deckers sloot zich,
namens de Regeering, bij deze herdenking
aan.
Daarna herdacht de voorzitter met groote
erkentelijkheid den heer Steger, den over
leden directeur der Stenografie van de Ka
mer.
Ook bij deze herdenking sloot Minister
Deckers zich, namens de Regeering aan.
De Kamer had vervolgens een gepeperde
afstraffing van den voorzitter in ontvangst
te nemen, wegens haar absenteisme op 16
Februari, toen de Defensiebegrooting niet in
stemming kon komen, omdat er niet minder
dan 30 leden ontbraken.
De Kamer hoorde dit „standje" een weinig
meesmuilend aan. De Defensiebegrooting
werd daarna aangenomen met 30 tegen 11
stemmen. Tegen waren 10 soc.-democraten
en Prof. van Embden (v.-d.)
Daarna ging men in de afdeelingen om te
onderzoeken de Indische Conversiewet, die
reeds Vrijdag behandeld en aangenomen
wordt.
OBSERVATOR.
DE MUITERIJ OP „DE ZEVEN
PROVINCIëN".
Eén jaar tegen den
ex-commandant geëischt.
SCHEEP REQUISITOIR.
Na de pauze is het woord aan den advo
caat-fiscaal, mr. A. Brants.
Requisitoir.
Hij wijst er op. dat de maximum straf voor
het door beklaagde begane feit 5 jaren ge
vangenisstraf is, indien het feit althans aan
zijn schuld te wijten is. Onder schuld wordt
ook verstaan gebrek aan zorg en nadenken.
Spr. meent, dat een dergelijke strafrechte
lijke schuld hier aanwezig is. Hij gaat daar
voor na de concrete omstandigheden van al-
gemeenen en bij zonderen aard. Spr. wijst er
op, dat sinds jaar en dag een geest bestond,
die een voedingsbodem vormde voor derge
lijke gebeurtenissen. De bijzondere omstan
digheden vormde de ontevredenheid die be
stond over de voorgenomen salarisherziening
en die voor niemand een geheim was.
De commandant heeft volgens spr. geen
enkelen maatregelen van bijzonderen aard
genomen. De commandant te Soerabaja sein
de: Wees op uw hoede. Maar de officieren
van De Zeven Provinciën, met den comman
dant aan het hoofd, zagen in dit telegram
eengeruststelling! Dit zegt wel iets om
trent de mentaliteit van die heeren.
De commandant ging te Olehleh van boord
en dacht er niet over, de achtergebleven of
ficieren voldoende instructies te geven.
Des avonds kwam de waarschuwing, dat
het schip overmeesterd zou worden, later het
bericht, dat 't schip al overmeesterd was. De
commandant proestte van 't lachen en riep:
Wie is de gek. die zooiets vertelt? Tenslotte,
toen één en ander een feit was, 9poedde over
ste Eikenboom zich naar den wal. Toen was
het te laat. Spr. meent, dat het den comman-
Jndië nog 1590 millioen, in 1930 was het 1190 dant niet ontbroken heeft aan ernstige waar
schuwingen. Ernstige aanwijzigingen waren
er, dat er iets broeide op het schip. De on
achtzaamheid van den commandant was de
oorzaak van de stoutmoedigheid der muiters.
De beklaagde heeft zelf trouwens een dui
delijke erkenning gegeven. Hij kon geacht
worden in ernstig verzuim te zijn geweest.
De strafwet behoort dus op hem van toepas
sing te zijn.
Deze muiterij is een zwarte vlek op onze
vlag en een ernstige straf is dus noodig. Spr.
eischt 1 jaar gevangenisstraf.
Pleidooi.
Het woord is daarna aan den verdedigt
mr. Rolandus Hagedoorn. Hij wijst er op,
dat er veel vooroordeel is geweest ten op
zichte van dezen beklaagde. Er moet echter
zoo objectief mogelijk licht op deze zaak val
len. PI. gaat eerst de telastelegging na, waa:
in niet staat, waarin het verzuim van be
klaagde bestaat. Stond dat er in, dan kon
hij zich daartegen verdediger.. In de Cura-
caosche zaak stond dit verzuim wel geprec;
seerd. PI. moet daarom een chronologisch
overzicht van de feiten geven. Hij wijst er op
dat er geen rechtstreeksch verband bestaat
tussohen het ten laste gelegde verzuim en
den overval. De overval is niet het recht
streeksoh gevolg van het verzuim. Er moe
aangetoond kunnen worden 'n voorkoombaar
gevolg wil het feit strafbaar zijn. Hierbij
moet de bekwaamheid van den beklaagde eer.
rol spelen. Onbekwaamheid is niet strafbaar.
Volgens pleiter heeft de commandant den
overval nog kunnen voorzien, noch op het
laatste oogenblik kunnen voorkomen. Van
eenige schuld is daarom geen sprake. Hier
staat een officier met vlekkeloozen dienst,
een gezien en geëerd commandant, die be
kwaam is en kundig en de tucht goed kar
handhaven. Moet, deze man nu een jaar in
de gevangenis zitten? PI. voelt dat als een
onbillijkheid in den hardsten zin des woords.
Hier is iets gebeurd, dat niemand in de
heele Marine voorzien heeft. Commandant
Eikenboom is het slachtoffer van politieke
invloeden, die op de marine ingewerkt heb
ben op een jamerlijk ewijze. PI. zou het de
ergste justitieele dwaling achten, die hij in
zijn loopbaan heeft ontmoet als het Hof het
resiquisitoir zou volgen. PI. vertrouwde dan
ook op vrijspraak.
De advocaat-fiscaal repliceerde en wees er
nog o.a. op, dat aan boerd van „de Zeven
Provinciën" een geest heersohte van „laisser
aller", een geest die de heele état-major aan
tastte. Er waren wel 18 ofifoieren aan boord,
maar de helft sliep en de andere helft was
aan 't bridgen. Spr. bleef bij zijn eisoh.
Mr. Rolandus Hagedoorn dupliceerde
waarna de beklaagde nog een slotwoord
DOOR
De uitspraak werd bepaald op Vrijdag 9
Maart,
WILLEM KES OVERLEDEN.
TE MÜNCHEN.
Te München is, in den ouderdom van 79
jaar, naar de Tel. meldt, Willem Kes over
leden, de oprichter van het Concertgebouw
orkest te Amsterdam.
ZIJ ZAG EEN MAN IN DE
KAARTEN.
MISSCHIEN IS HET DE RECHTER WEL
GEWEEST.
De rechtbank te Amsterdam heeft gisteren
een onlangs door haar bij verstek gewezen
vonnis tegen een helderziende, die wegens
oplichting tot twee jaren gevangenisstraf
was veroordeeld, bekrachtigd.
Deze dame had een van haar klanten voor
speld, dat zij „een man in de kaarten zag'
(de rechter?) De toekomstige echtgenoote
van een meneer-uit-de-kaarten betaalde de
kaartlegster een aanzienlijk bedrag om den
man uit de moeilijkheden te helpen, die de
helderziende ook in de kaarten zag. De vrouw
was op deze manier waarschijnlijk niet al
te helder ziende f 215 kwijtgeraakt.
De dame had op soortgelijke wijze een
huisknecht bijna f 1500 afhandig gemaakt.
De rechtbank heeft alleen het eerste feit
bewezen geacht, en hiervoor twee jaar op
gelegd.
VLIEGTUIGWRAK IN HET
KANAAL.
NIET VAN BRITSCHE NATIONALITEIT.
LONDEN. 22 Febr. (V.D.) Gisteren is van
het Isle of Wight bericht ontvangen, dat het
wrak van het vliegtuig door een Britsch
stoomschip op ongeveer zeven mijlen ten z.
van St Catherine's Point was waargenomen.
Het bestond uit een zilver-grijze vleugel met
een breede roode cirkel op een vleugel met de
merkteekens C. D. boven 57. Het ministerie
voor luchtvaart kon gisteravond geen mede-
deelingen verstrekken omtrent het wrak.
Geen enkele Britsche militaire vliegmachine
wordt als vermist opgegeven. Op Croydon
werd verklaard, dat alle burgervliegtuigen
gisteren present waren.
De autoriteiten op Croydon konden niet
zeggen of het wrak van een Britsch toestel
was.
EEN ZEEMONSTER GERAMD?
AMERIKAANSCH VRACHTBOOTKAPITEIN
VERTELT.
De kapitein van de Amerikaansche vracht
boot .Pecos" deelt mede, dat hij bij het
oversteken van de Golf van Mexico een zee
monster heeft gezien, aldus lezen wij in de
Tel. „Donderdagnacht", zoo verklaarde hij.
.rapporteerde de derde officier, dat wij op
een wrak gestooten waren. Het zoeklicht deed
ons echter een zeedier ontwaren dat wij
klaarblijkelijk in het midden hadden ge
ramd: het- zat althans om den boeg ge
kronkeld. Het leek ons tien tot vijftien meter
lang en dat deel, dat boven het water uit
stak. was ongeveer twee meter breed Het
dier was grijs van kleur met bruine spik
kels. Toen het schip achteruit stoomde viel
het monster in zee terug" (United Press).
gedwongen ruimen wij al
b.». Sigaren van 15 ct. voor. 8 ct
Sigaretten van 25 ct. voor 12H ct
Sig.mag.
GROOTE HOUTSTRAAT 133
KOOPT nog VOOR 1 MAART, den taatsten dag
dat ge kunt koopen beneden banderolle prijzen
HET SEIZOEN
NADERT
vele nieuwe modellen
zijn reeds binnen. Wij
vestigen Uwe speciale
aandacht op het
SKI CORSET
en CORSELET
het merk met
ongeëvenaarde pasvorm
Gecreëerd door de beste
corsetières van Parijs,
garandeert het een
volmaakt volgen
der mode.
Naast de vele modellen
waaronder extra lange,
voor slanken, heeft dit
merk zich ook speciaal
toegelegd op modellen
voor zware iignren
SKI CORSETS
vanaf f 3.25.
SKI CORSELETS
vanaf f 5.25.
AMSTERDAM:
Kalverstraat 130, Leidschestraat 78, Rozengr 60.
ROTTERDAM, UTRECHT, HAARLEM,
NIJMEGEN, TILBURG, BREDA.
GROOTE HOUTSTRAAT 10
DE KERKUIL
binnenhuiskunst
UITVERKOOP
lampen en lampekappen
toonkamer n. gracht 23
gordijnstoffen
band, galon enz.
kruisstraat 14
haarlem.
Famezo Rijwiel
1934
met orlg. torpedonaaf. electr.
6 volt lamp. bagagedrager met
bok en riemen, groote cell, jas-
beschermer. tasch. bel, enz.
Geheel compleet
3 JAAR GARANTIE
ook op het lakwerk. Werkelijke
waarde 65voor slechts
Ook ons RECLAME-RIJWIEL
GEHEEL COMPLEET
enz. met solide garantie. voor
een kijkje waard! Komt vrij
binnen. zonder verplichting.
Alléénverkoop
SCIIAGCHELSTRAAT 7
CRON'.IóSTRAAT h. SChOtervreg
S. J. DE GOEDE.
Onze RADIO-AFDEELING werd weer enorm uitgebreid.
Wij bouwen nu uw toestel om. B.v. het VARADYNE-TOESTEL
veranderen wij slechts voor:
ƒ10.-
in de selectiefste IJzerkernspoelen. Voor zelfombouw of nieuw
bouw lichten wij U voor. Onze technikers staan den geheelen
dag ten Uwen dienste.
Bij ons het grootste resultaat tegen de kleinste kosten-
ZIJLSTRAAT 11—15—15.
Gratis leggen wij de
bij ons gekochte
Keuze uit 100 rollen die in voorraad zijn
Schagchelstraat 2, Telefoon 11491, Haarlem
Buitengewoon
Ongekend Lage Prijs
Geld. Rookworst
v. B. Linthorst Zn.
Gierstr. 44, Tel. 10942
Den Boer's Muziekhandel
Rollandstr. 6 b.d. Leidsehevanrt
Engelfiche koffergramof. 16.50,
22.50. 27.Accordeons So
prani de Luxe f 160, in étui.
Hohner en Borslni alle plano
klavier, 120 bassen en schuif.
Door omstandigheden te koop
acc., planoklavier 120 bassen
140. Tenor Sax., nieuw syst. 90
SPECL4AL AANBEVOLEN
VOOR DER ZONDAG:
Citroenschilletjes en Oranje
bitter, per 1/1 flesch 2.30 -
2.70 - 3.10
Jenever met diverse oitters
2.30 2.60
Gouden Regen (type Voor
burg) zoet en nict-zoet 2.60
Brandewijn m. div. bitters
2.40 - 2.80
Citroenbrandewijn 2.45
Borschilletjes 3.— - 3.30
Fladderac 2 75 - 2.85
Zoete schillen 2 40
Frambozen en Kersen bran
dewijn 2.25 - 2.60 - 2.85
3 essen. z.g ..rood" (zoet
oalf-Boet en zuur; 1.80
AHes van „De Guide Druyf"
Van Nèerland's oudste zaak
dus prima.
Telefoon 10134
