De troonsbestijging van koning
Leopold
DE BILT
PUNKTAL
1
Duidelijk zien
BRILLEGLAZEN
VRIJDAG 23 FEBRUARI 1934
HAARLEM'S DAGBLAD
2
Vive le roi
BRUSSEL, 23 Februari (V.D.) Nauwe
lijks zijn de indrukken van de aangrijpen
de begrafenisplechtigheid van gisteren
eenigszins bezonken, of een nieuwe plech
tigheid eischt de belangstelling voor zich
dp. Nog treurt men om het verlies van den
beminden koning Albert of reeds moet zijn
opvolger in zijn ambt bevestigd worden. En
de droefenis om den vorst neemt niet weg,
dat in het Belgische volk een gevoel van
vreugde leeft om het feit, dat men ervan
overtuigd is, in den nieuwen troonopvolger
een vorst te zullen krijgen, die zijn vader
waardig is, die vele karaktertrekken met zijn
vader gemeen heeft en die reeds thans als
kroonprins, evenals zijn gemalin en zijn kin
deren. de liefde van het Belgische volk heeft
gewonnen, zoodat men met vertrouwen de
regeering in zijn handen legt.
Dit gevoel van toegenegenheid is heden
wel op duidelijke wijze tot uiting gekomen.
Weliswaar geldt in dit geval, nu het een
zoozeer geliefd vorst als koning Albert en
een zoo tragische dood betreft, niet in zijn
volle beteekenis het oude ..Le Roi est mort,
Vive le Roi". maar niettemin is vandaag en
morgen de rouw. die het Belgische Hof tot
In Augustus zal houden, opgeheven.
Wederom bood de hoofdstad vanmorgen een
levendige aanblik. De drukte was echter niet
zoo groot als gisteren, want velen zijn uit
w~-"v i1"— 1 ''sp'?n van het 'and "gekomen
slechts tor bijwoning van de begrafenis
plechtigheid en zijn. evenals het grootste ge
deelte van de tallooze oudstrijders, die gis
teren hier waren, gisteravond en in den na
middag weer vertrokken. Niettemin was de
drukte in de stad groot, want de nieuwe
koning legde, evenals zijn vader op 23 De
cember 1909. een groot deel van den weg
naar het Parlement door de binnenstad
af.
Reeds vanmorgen te 8 uur gaf een salvo
var. 101 kanonschoten te kennen, dat de
nieuwe koning zijn intrede in de hoofdstad
zou doen.
Korten tijd later begaven verschillende hoog
geplaatste autoriteiten, voornamelijk hooge
militairen en alle leden van den generalen
staf, zich naar het kasteel Belle Vue, waai
de koning vertoefde, terwijl koningin Astrid
den nacht in het Paleis te Brussel had door
gebracht ter vermijding van de lange rij tour
van Laeken naar Brussel in verband met
haar toestand. Want het ls in België reeds
een publiek geheim, dat in het gezin van
den Jongen koning binnenkort een blijde
gebeurtenis tegemoet kan worden gezien.
Te kwart over negen verscheen Leopold,
begeleid door eenige officieren van zijn ge
volg. voor den ingang van het kasteel. Al
vorens zijn paard te bestijgen onderhield hij
zich met den Brusselschen burgemeester Max
die met een. deputatie van leden van hec
gemeentebestuur van Brussel aanwezig was
teneinde den koning welkom te heeten
Hierna besteeg de koning zijn paard en ge
volgd door de officieren van den generalen
staf begon hij zijn tocht naar Brussel. Een
corps cavalerie sloot den stoet. Toen de
koning het groote hek van het park uitreed,
kondigde een nieuw salvo van 101 kanon
schoten aan, dat de koning vertrokken was.
Wederom verdrong zich een groote menigte
achter de afzetting, die ditmaal voornamelijk
gevormd werd door de te Brussel in garni
zoen liggende troepen van verschillende
wapens. Voorbij het Jules de Troozplein over
de brug van het kanaal gaat het rechtsaf,
langs den Antwerpsehen Steenweg en de
Rue de Laeken naar het centrum van de stad
Vooraal op de Place Brouckère is de drukte
groot. Evenals langs de meeste andere ge
deelten van de route is geen raam onbezet
en hebben vele toeschouwers ook een plaatsje
op de daken gevonden. Door de Rue Fossé-
aux-Loups, de Place de la Monnaie, de Rue
Cardinal Mercier, de Hofberg en de Place
Royale, komt de stoet, via de Rue Royale,
in de Wetstraat, waar de menigte achter de
afzetting al buitengewoon groot is, om de
aankomst der vorsten te zien.
Want ook koningin Astrid en de koningin-
Weduwe Elizabeth zijn aanwezig.
Begeleid door een afdeeling cavalerie ar
riveerden de beide koninginnen kort voor
Leopold per rijtuig, via de Rue Royale en de
Wetstraat voor het Parlementsgebouw, waar
de eerewacht is betrokken door soldaten van
het 8e Linie-regiment. Aan den ingang wor
den zij begroet door een commissie van ont
vangst. bestaande uit de Senaoren Dierckx,
DTJrsel. Matagne en Pater Rutten. Langs
den linkerkant van de zaal, voorbij de leden
van den Senaat, werden de beide Koningin
nen naar de voor hen bestemde troonzetels
geleid.
Even later kondigde tromgeroffel de
komst van den koning aan. De wacht brengt
hem het eere-saluut, waarna hij het Parle
mentsgebouw binnentreedt, begroet door
een tweede commissie van ontvangst, be
staande uit de senatoren Armand Huvsmans
Ingenbleeck. Segers. Van Overbergh, Berryer.
Wauqpez, Vinck en Volckaer. De koning
wordt langs den rechterkant van de zaal,
voorbij de leden van de Kamer, naar zijn
plaats geleid, waar hij een kort woord'met
de Koningin wisselt alvorens plaats te ne
men.
De zittingzaal van de kamer heeft verr
schillende veranderingen moeten ondergaan
voor deze plechtigheid, teneinde allen ge-
noodieden. waaronder behalve alle leden
van het kabinet, den Staatsraad. Senaat en
Kamer, vele buitenlandse he vertegenwoor
digers. de leden van het corps diplomatique,
de hooge geestelijkheid en vertegenwoordi
gers der hooge rechterlijke colleges, alsmede
vele andere autoriteiten, plaats te kunnen
bieden. De banken van het presidium zijn
weg geruimd teneinde de troonzetels en de
zetels der koninklijke gasten te kunnen
plaatsen.
Ook de volgorde der overige banken is ge
wijzigd om plaats te kunnen bieden aan alle
genoodigden. De zaal is versierd met de Bel
gische nationale kleuren en boven de troon
van den koning hangt het koninklijke
schild.
De rugleuning van des konlngs troonzetel
draagt met gouden letters het devies van
het Belgische Koninklijke Huis en van het
Belgische wapen: „L'Union fait la Force".
De meeste staatshoofden of hun vertegen
woordigers hebben terzijde van den troon
zetel plaats genomen. Ook Prins Hendrik, en
zijn gevolg zijn aanwezig. Als Leopold heeft
plaats genomen, nemen ook de aanwezigen,
die zich reeds van hun zetels hadden verhe
ven. toen het gejuich der menigte buiten het
parlementsgebouw de aankomst van den
nieuwen vorst had aangekondigd, weer
plaats.
Leopold legt den eed af.
Tegenover minister-president De Bro-
queville legt de jonge koning dan in het
Fransoh en vervolgens in duidelijk zui
ver uitgesproken Nederlandseh met
krachtige stem den volgenden eed af:
„Ik zweer de Grondwet en de wetten
van het Belgische volk te zullen naleven,
de nationale onafhankelijkheid en de on
schendbaarheid van het grondgebied te
zullen handhaven".
Een groot enthousiasme maakt zich van de
in het tot de laatste plaats bezette parle
mentsgebouw aanwezige afgevaardigden en
delegaties meester. Het hoera-geroep werd
overstemd door het: „Leve de Koning!"
De troonrede.
Koning Leopold III aanvaardde het ko
ningschap met het uitspreken van een troon
rede, waarin hij verklaarde, zioh volkomen
bewust te zijn van de verantwoordelijkheden
die hem zijn opgelegd, verantwoordelijkhe
den, welk hij aanvaardt, treurende om den
tragischen dood van zijn diepbeminden va
der en die een verbintenis vormde tussohen
den vorst en de natie als een verdrag van
weüerzijdsch vertrouwen.
,Jk beloof de zware plichten, aan dezen
eed verbonden op dezelfde wijze te vervullen
als mijn drie voorgangers dit hebben ge
daan".
De jonge Koning verklaart de traditie van
het Belgische vorstenhuis, zich te stellen in
dienst van de natie, voort te zullen zetten.
Het was een van de dagelijksche zorgen van
zijn vader en de eer van zijn leven, de plich
ten na te komen, welke voortvloeiden uit de
samenwerking met zijn volk.
Leopold HI betuigt vervolgens aan de na
tie zijn diepe erkentelijkheid voor de alge-
meene vereering en huldiging, welke zij aan
den betreurden Koning, zijn vader, heeft ge
bracht en voor het diepe medeleven met de
eindelooze droefheid van zijn geliefde moe
der.
„Uit het buitenland bereikten ons tal
looze rouwbewijzen. Namens mijn land dank
ik van ganscher harte al degenen, die aan
ons hebben gedacht. In de eerste plaats de
vorsten en staatshoofden, die door hun per
soonlijke aanwezigheid of door hun hoogge
plaatste vertegenwoordigers deelneming heb
ben betuigd in onze nationale rouw.
In het bijzonder trof ons bij de uitvaart
de afvaardiging van dappere leden van de
weermachten van Frankrijk en Groot-
Brittannië, die onze herinnering heeft ge
wekt aan de wapenbroeders uit de onver
getelijke dagen van roem en smart. De
gestorven koning had zijn wapenbroeders
vaderlijk lief en ik zelf heb onder hen ge
leefd en ik hoop dezelfde hartelijkheid,
genegenheid en warmte te vinden.
Na gewezen te hebben op de beproevingen
die het Belgische volk gedurende 100 jaar
heeft doorstaan, wees hij op de noodzakelijk
heid van aanpassing aan de huidige tijds
omstandigheden. Hij verklaarde overtuigd te
zijn van de noodzakelijkheid van de beves
tiging van den maatschappelijken vrede en
dat alles moet worden gedaan tot verwe
zenlijking van dezen vrede, de bevrediging
van aller belangen in de verzoening van
aller harten Bijzonder zwaar is in de crisis
tijd de taak van de regeering geworden. Wij
beleven op internationaal gebied de rampen
van de economische oorlog. Dienaangaande
heeft de overleden vorst bij meer dan een
gelegenheid het dreigende gevaar gezien en
uiting gegeven aan zijn angst. Met alle macht
wil ik mijn steun verleenen aan elke poging
om arbeid, handel en nijverheid doelmatig te
dienen en den toestand te verbeteren, die zoo
zwaar den middenstand en de arbeiders treft.
Vervolgens herinnert Leopold III er aan,
dat hij zich gedurende de laatste jaren hoofd
zakelijk heeft toegelegd op de bestudeering
van het koloniale vraagstuk en hij wees op de
groote beteekenis daarvan voor het land. Hij
bracht hulde aan het geniale inzicht van den
vorst, die de Congo tot ontwikkeling heeft
gebracht, wat bijgedragen heeft tot de groot
heid van het vaderland. Hieraan zal hij zijn
aandacht wijden. De geestelijke en zedelij
ke krachten bevorderen de ontwikkeling van
een volk. De groote geestdrift, die herhaal
delijk tot uiting gekomen is voor de stich
ting van een nationaal fonds voor we
tenschappelijk onderzoek is het gevolg van
het schoone initiatief van mijn vader. Leo
pold zal op dit punt de voetsporen van zijn
vader volgen. Het behoud van de nationale
onafhankelijkheid en de onschendbaarheid
van het grondgebied is onafscheidelijk ver
bonden aan de eenheid van de natie.
De eendracht en saamhoorigheid, die op
deze dagen tot uiting zijn gekomen, moeten
voortduren. Ons land zal niet nalaten om
mee te werken aan het bevestigen van den
vrede, die door toenadering tusschen alle
volkeren gehandhaafd en bevestigd moet
worden. Wij zullen alle offers moeten aan
vaarden voor de verdediging van onze rijk
dommen en onze goederen.
Aan deze taak zal Leopold zich wijden en
de koningin denkt hierover als hij. Onze kin
deren zullen wij in denzelfden geest opvoe
den.
Koning Leopold III besloot zijn rede met
het uitspreken van den vurigen wensch, dat
de Goddelijke voorzienigheid moge meewer
ken aan den voorspoed, de grootheid en het
geluk van het vaderland.
De rede van den koning werd herhaalde
malen door applaus en gejuich onderbroken
en toen hij sprak over de koningin brak een
langdurig: „Leve de Koningin!" los. Bij het
uitspreken van de rede in den Franschen
meldt:
Hoogste barometerstand 773,8 m.M. te
München.
Laagste barometerstand 735,3 m.M. te Ha-
paranda.
en voorspelt:
matigen tot zwakken Zuid-Westelijken tot
Zuidelijken wind, Nevelig tot' half of zwaar
bewolkt. Weinig of geen neerslag. Lichte vorst
tot temperatuur om het vriespunt des nachts,
overdag lichte dool.
Uit het Buitenland
"WELLICHT EENIGE VORST.
De diepe depressie in het Noorden ver
volgde haar weg langs den 65en breedtegraad
en verdwijnt thans in Finland. Ten Zuid-Wes
ten van het minimum stijgt de luchtdruk nog
snel. In het Westen tot aan de Azoren nam
de luchtdruk sterk af. Ook in het maximum
in Frankrijk daalde de luchtdruk iets.
Terwijl IJsland onder een polaire stroo
ming ligt met sneeuwval, houden de breede
warme stroomingen over Ierland en Schot
land naar Zuid-Scandinavië en het Westelijk
Oostzeegebied aan. In Frankrijk is de dage
lijksche variatie der temperatuur zeer groot.
Er ligt weer een uitgestrekt vorstgebied.
Een klein mistgebied over de Belgische kust
breidde zich in den r^cht in alle richtingen
uit en reikt thans tot in West-Duitschland
en tot over de Noordzee.
Het is te verwachten, dat de wendingen
in den luchtdruk verder den wind weer naar
Zuid zullen doen omgaan en dat het weer
meer onder invloed van landwinden zal ko
men.
Barometer
Stand van heden 770 m.M.
Vorige stand 770 m.M.
Neiging tot Stilstand.
Opgegeven door de
FA. FEDERMANN. Opticien.
Groote Houtstraat 37. Tel. 11059.
Thermometer
23 Februari:
Hoogste gisteren 43 F.
Laagste heden nacht 38 F.
Hoogste heden tot 12 uur39 F.
WIJSHEDEN
van de CARLONI kraan
Doldraaien komt in mijn
CARLONI familie niet voor.
G. SCHOUS ran 1854
Oude Gracht 30
(Adv. Ingez. MetL)
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM. 23 Februari.
Ondertrouwd 22 Februari: K. Zweed en M.
J. Steenkist; J. Wessel en M. C. van Niel;
L. L. Rog en S. H. de Ruiter; K. Mulder en
J. C. Swart.
Getrouwd 22 Februari: C. D. Rietman en
K. W. E. Braakman; A. D. Er kelens en A. H.
de Bijll Nachenius; R. K. Nieborg en A. R.
Hacquebard'i A. P. A. Cornet en H. E. Lam-
mers.
Bevallen 20 Februari: W. J. Jungblut
Boeree, d.; C. A. Maat^-Bink, z.; 21 Februari:
J. M. Postma—Eggermond. d.; K. Dijkhuizen
Kipp, d.; N. J. W. Visser—v. Til. d.; G. T.
M. van MaanenSteeman, z.; M. J. Bos
Creemer, d.: G. M. C. van Oostende Wit, d.;
22 Februari: O. de Kruijf—Fehrenbach, z.;
L. WesselmanGaupp, z.;
Overleden 20 Februari: G. B. Polle. 64 j..
Bisschop Ottostraat; 21 Februari: F. Tibboel
-Westerik, 90 j., Spaarne; E. M.G., 7 mnd., d.
v. J. S. van Opzeeland, Schoterweg; N. van
Esch—v. d. Laan, 55 j., Tweede Zuidpolder
straat; J. A. Mügge—Cuper, 66 j., Brouwers
kade; A. Schreuder, 26 j., Reitzstraat; M. H.
de Wilde—Wenmakers, 82 j., Papentoren-
vest.
tekst werd uit de zaal, toen de koning zei
zich in dienst te stellen van „la patrie", ge
roepen „Et le peuple!"
Het gekroonde vorstenpaar verlaat het
parlementsgebouw gevolgd door de Koningin-
Weduwe Elisabeth, hun beide kinderen en
de aanwezige buitenlandsche vertegenwoor
digers. Onder hen bewinden zich o.a. koning
Boris van Bulgarije, Prins Umlberto, Prins
Hendrik, Prins Karei van Denemarken en
Prins Chila van Siam. Dan volgen de mi
nisters, de leden van den Staatsraad, het
corps diplomatique en de leden van Kamer
of Senaat.
Als het jonge vorstenpaar op de trappen
van het parlementsgebouw verschijnt, breekt
de menigte in een ontzaglijk gejuich uit, dat
minuten lang aanhoudt. De muziek zet zwaar
en langzaam de Brabanqonne in en onbeweeg
lijk ziet koning Leopold HI op de menigte neer.
Dan komen de rijtuigen voorrijden en stap
pen de vorsten en hun gevolg in.
Als het rijtuig met Koning Leopold en ko
ningin Astrid zich in beweging zet. klinkt heel
in de verte het eerste schot van een nieuw
salvo van 101 kanonschoten, waaruit blijkt,
dat de kroningsplechtigheid voltrokken is.
De koninklijke stoet heeft niet den kortsten
weg naar het paleis genomen. Hoewel morgen
de officieele rijtoer door de stad zal worden
gemaakt, maakt de stoet ook heden een groo-
ten omweg om het paleis te bereiken. Tusschen
cordons van militairen door rijdt de stoet door
de Rue de la Loi naar de Rue Royal, waar bij
de Place du Congrès halt wordt gehouden voor
het Graf van den Onbekenden Soldaat, wien
Koning Leopold zijn hulde brengt.
VOORBEURS TE AMSTERDAM.
EEN KLEIN HERSTEL.
De Amsterdamsche beurs verkeerde heden
eenigszins in herstel, doch de affaire bleef
stil. AKU's konden zich weer tot boven 38%
verheffen, terwijl ook aandeelen Koninklijke
weer iets hooger noteerden. Rubberwaarden
waren goed prijshoudend, evenals Philips en
Unilevers. Voor Redjang Lebong demonstreer
de zich wederom vraag waardoor de noteering
tot ruim 1 pCt. boven het vorig slot verbeterde,
doch de hoogste noteering bleef niet behou
den. De Youngleening gold iets hooger.
Op de wisselmarkt lag het flauw, dollars
en Fransche francs ondergingen geen noe
menswaardige wijziging.
RADEN VAN ARBEID.
Bij beschikking van den minister van Sociale
Zaken zijn met ingang van 1 Maart 1934 voor
den tijd van drie jaren aangewezen als
werkgever-lid, plaatsvervangend werkgever
lid,arbeider-lid, plaatsvervangend arbeider
lid bij den Raad van Arbeid te Haarlem:
A. Werkgevers-leden en plaatsvervangende
werkgevers-leden: 1. Lid: ir. H. J. M. Bekkers,
Haarlem; plaatsvervangend lid: A. P. Simons
Haarlem
2. Lid: P. J. Kapteyn, Haarlem: plaats
vervangend lid: H. Francken, Haarlem.
B. Arbeiders-leden en plaatsvervangende
arbeiders-leden: 1. Lid: C. v. d. Winden,
Haarlem; plaatsvervangend lid: J. Luikman,
Velsen;
2. Lid: A. J. Loerakker. Haarlem
vangend lid: N. de Bie, Haarlem.
CONCERT „VOORWAARTS".
De Haarlemsche Harmonie-Muziekvereeni-
ging „Voorwaarts" geeft Zaterdagavond 24
Februari een openbare uitvoering in het
bouw Sint Bavo aan de Smedestraat met
medewerking van het Haarlemsch Operette
ensemble.
HET ZEISS-PLANETARIUM IN
DEN HAAG.
EEN CULTUUR-MONUMENT, DAT DE
STERREN-WETENSCHAP POPULARISEERT.
Het Zeiss-Planetarium, dat de Haagsche
Courant (ter gelegenheid van haar gouden
feest en tot standkoming van haar nieuwe ge
bouw in de Wagenstraat gesticht heeft, was
Donderdagavond voor genoodigden en pers
opengesteld.
Met ingenomenheid hebben wij dit planeta
rium bezichtigd. De sterrenkunde behoort in
het algemeen tot het terrein der wetenschap,
dat voor niet-ingewijden moeilijk te betreden
is. Daaraan komt het planetarium tegemoet.
Het gunt ons een blik in het mysterie van het
Heelal, waarvan onze aarde slechts een klein
deel is. Een uur in dit planetarium brengt
ons door zijn aanschouwing nader tot deze
wonderen dan het lezen van vele boeken. Het
planetarium is ondergebracht in een ronds
zaal met een wit koepelgewelf. In het midden
der zaal, die plaats biedt voor 150 pei-sonen,
staat een groot zwart gevaarte, dat doet den
ken aan een klein kanon of groot machine
geweer. Dit is een samenstel van 90 projectie
toestellen. die hemellichamen op het koepel
gewelf teekenen. Dit instrument is volmaakt,
zoodat de toeschouwer zich in de groote vrije
natuur waant; al het menschelijke is verdwe
nen, hij voelt zich als zittend op een hoogen
berg,, waar hij alleen is tegenover de groote
raadselen van het firmament.
Oude planetariums waren wonderlijke sa
menstellingen van balletjes, kraaltjes en ra
dertjes, die wel heel aardig en kunstig waren,
maar toch niet een volmaakten indruk kon
den geven. Zoo is het ook met het planeta
rium in Franeker, tot nu toe het eenige in
ons land. Daarom is de daad van de directie
der Haagsche Courant voor ons geheele land
van zooveel beteekenis. Dusseldorf heeft ook
een planetarium, maar dit kan zelfs niet wed
ijveren met 't Haagsche. omdat dit nog mo
denier ingericht kon worden.
De stedeling ziet weinig van den sterrenhe
mel. Als geen wolken het uitzicht belem-
meren werkt het vele, stadslicht nog belem
merend. Hij komt er zelden toe om op een hel
deren winteravond een wandeling in het
vrije veld te makeil. En zelfs dan is het tinte
lend stargeflonkel nog slechts zelden zoo on
gestoord als in het Haagsche planetarium.
De directeur van het planetarium drs. J. J.
Raimond, wijst met een vurige pijl den toe
schouwer de meest bekende sterren en ster
ren-beelden. Hij vertelt dan tevens eenige
bijzonderheden over grootte, afstand en tijd.
die ons doen duizelen en met ontzag ver
vullen. De Poolster staat zoo ver van ons af,
dat het 37 jaren duurt eer haar licht de aarde
bereikt. Er zijn zelfs sterren met 7000 licht
jaren.
Alle hemellichamen in het planetarium
kunnen draaien, zooals dit in werkelijkheid
geschiedt. Maar dit tempo kan ook versneld
worden, zoodat het gemakkelijk ls waar te ne
men. In 4 minuten aanschouwen wij het spel
van licht en donker van een vol etmaal. Het
opkomen van de zon, het verbleeken van den
sterrenhemel, het stijgen van de zon en het
weer ondergaan, waarop dan weer de ster
renlichten aan het firmament ontstoken wor
den en de maan opkomt. Dan bewonderen wij
weer den Melkweg, den grooten en den klei
nen Beer en andere sterrenbeelden en plane
ten.
De illusie dat dit op- en ondergaan van de
zon in werelijkheid wordt aanschouwd, wordt
versterkt door de inrichting der zaal. Aan
den horizont zijn de silhouetten afgebeeld
van Groot-Den Haag.
Interessant is de demonstratie hoe de maan
haar licht van de zon ontvangt, waardoor
het wassen en afnemen van de maan diuiide-
lijk gemaakt wordt.
Nog belangwekkender is na te gaan hoe de
Dianeten zich door het luchtruim bewegen.
De boeken over sterrekunde kunnen den le
zer van dit grootsche spel der wereld buiten
ons slechts een vage voorstelling gewen, het
begint hem gauw te duizelen, maar in het
planetarium is alles veel begrijoelijker. Doch
daarom niet minder indrukwekkend. Als ir
zeer versneld temoo gedraaid wordt, is het
alsof Saturnus. Mars. Jupiter, Uranus en
Venus krijgertje spelen met de zon.
Het is een wonder dat zooals uit de de
monstratie bleek de hemellichamen zich
langs vastgestelde banen bewegen, steeds in
hetzelfde tempo, zonder met elkaar in bot
sing te komen. De beschouwer wordt met
ontzag vervuld voor die groote wereld waar
in onze aarde slechts een onbeduidend pla
neetje schijnt.
De bezoeker van het planetarium geraakt
in verrukking over het menschelijk vernuft,
dat de machine kon maken dat de sang der
hemellichamen zoo duidelijk weergeeft, maar
nog groot-er is de verrukking en bewon
dering voor het wonder van de lichten-we-
reld zelf.
Met Ingang van Maandag wordt het pla
netarium voor het publiek opengesteld.
Ongetwiifeld zal het bezoekers stroomen.
Natuurlijk is een uur niet voldoende om
alles in onderdeelen te genieten. Het is slechts
een oppervlakkige kennismaking. Het plane
tarium zal een kostbaar bezit worden voo>'
het geven van cursussen in sterrekunde. Ook
voor onderwijs-doelelnden zal het eroote
waarde hebben. Het ligt dan ook in de be
doeling der directie om zulke cursussen te
«ro^nicoeren.
De directie der Haagsche Courant he°fi
heel ons land aan zich verplicht door dit
planetarium te stichten.
in iedere richting ver
krijgt men, dank zij
de bijzondere slijp-
wijze en voortreffe
lijke kwaliteit, met
Van ƒ2.25 per stuk af.
In de étalage van den
opticien ziet men of
deze „Punktal" ver
koopt. - Te verkrijgen
bij de vak-opticiens.
Brochure „Punktal" 536
wordt kosteloos verstrekt
door de vak-opticiens of
door de vertegenwoordiging
voor Nederland: Zeiss Ikon
LZElSSl N.V., Heerengracht 4S9, te
Amsterdam C.
(Adv. Ingez. Med.)
CENTRUM-GEMEENSCHAP.
EEN AFDEELING HAARLEM GEVORMD.
Op de Donderdagavond gehouden vergade
ring in het gebouw Rosenhage werd, na ope
ning door het comité-lid den heer S. Stam,
het woord gevoerd door den heer C. Schuite
maker, die de beginselen der Centrum-Ge
meenschap (vermeld in ons blad van gisteren)
nader uiteenzette. Buiten dit program werd
in het bijzonder nog kennis gegeven van de
volgende belangrijke punten: De C. G. werkt
uitsluitend op economisch terrein, en doet
niet aan politiek; zij heeft een sterk sociaal
karakter, hetgeen onder meer tot uiting komt
bij het bijslagstelsel voor de kleinere inko
mens onder haar leden.
De Centrum Gemeenschap zal in haar
bankstelsel belangrijke bedragen uitwinnen
door de onderlinge betalingen van haar
leden in beginsel zonder geld doch met
cheques te doen geschieden; zij stelt haar le
den in de gelegenheid, het gebruik van den
eigendom met hypotheek of de huur, te ver
vangen door een gebruiksrecht.
De Centrum-Gemeenschap heeft het stre
ven. om de bestaande overheidssteunregeling
ie wijzigen door het uitvoeren van een werk
plan (goederen-productie, woningbouw enz.),
waarin de gepresteerde arbeid grootendeels
betaald wordt met goederen; zij zal haar doel
in sneller tempo kunnen bereiken, indien or
ganisaties op practisch-economisch terrein
of van sociale strekking, zich bij haar stelsel
aansluiten.
In de vergadering van 1 Maart zal worden
overgegaan tot vorming van een bestuur van
de afdeeling Haarlem, waarna dit bestuur als
eerste daad de propaganda huis -aan-huis zal
ter hand nemen.
Nadat vragen van een drietal belangstellen
den waren beantwoord, sloot de voorzitter met
een opwekkend woord de vergadering.
LETTEREN EN KUNST
(Zie ook elders in dit nummer.)
MUZIEK.
CHR. FANFARECORPS
„ARTI ET RELIGIONE"
COR ICESZ, JACOB BIJSTER.
Het was voor A. et R. een feestuitvoering,
de vijfde jaarlijksche sinds de oprichting.
De viering van dit eerste lustrum ging welis
waar op bescheiden voet, maar (zooals Ds.
K. H. Miskotte, de eerevoorzitter terecht in
zijn openingswoord opmerkte) het mocht toch
gelden als een feestelijk gebeuren, dat aan
dit concert meer zorg was besteed dan voor
heen 't geval kon zijn. De plaats der uitvoe
ring, de Kloppersingelkerk, maakte de mede
werking mogelijk van het schoone orgel, en
het mooie „Overveen's Dameskoor" zou in de
kerkruimte ook veel beter tot zijn recht ko
men. Dit feestconcert dan mag uitnemend
geslaagd heeten. En daaraan heeft A. et R.
zelf een belangrijk aandeel gehad. De klank
vorming van dit korps 'bij voorgaande uit
voeringen heb ik dit telkens geconstateerd) is
bijzonder goed. Het beste bewijs lag wel in
de stukken in lange noten, zooals Psalm 33.
Maar ook in de fantasie over „Les Hugenots"
en in de aria „Lascia ah'is pianga" waren
bewijzen, hoe stabiel de klank is in dit korps,
dat sinds de oprichting staat onder de be
kwame leiding van den heer F. A. Dekker Jr.
Bij Meijerbeer was de dirigent een oogenblik
onzeker, daar de solopiston zich in het be
gin onwennig toonde. Het euvel was echter
spoedig verholpen en nu stond den leider ook
niets meer in den weg, om het goede kunnen
van zijn korps te demonstreeren. Een trans
criptie van 't Adagio uit Beethoven's „Pathé-
tique" getuigde van een loffelijk pogen, den
sleurgang van het wedstrijdrepertoire te
verlaten. Hier was het weer even een onwil
lige saxophone, die te laag intoneerde. En bij
Handel was weer iets, dat buiten het korps
weliswaar omging, maar dat bij een volgende
gelegenheid toch verbeterd kan worden: de
middenstemmen komen, te onpas veelal, bo
ven de melodie uit. Maar de klankgeving al
weer was mooi sappig, beschaafd. Dit was
ook bij Danfcler (Le rêve) 't geval, beter nog
weer in de paraphrase over een Eng. hymne,
waarmee A. et R. deze uitvoering besloot. Dat
het korps onlangs te Weesp promoveerde
naar de eerste afdeeling zal het allereerst
danken aan dien beschaafden klank en ook
in Bilthoven op den wedstrijd zullen de twee
eerste prijzen wel in hoofdzaak zijn geschon
ken om dit heel mooie samenspel. Voor A. et
