DE NIJENRODEZAAK.
Mixed Pickles.
Dimitrof, Popof en
Tanef vrijgelaten!
Sportvliegtuig verongelukt te Vogelenzang.
Hei Beitutytijlcsle
51e Jaargang No. 15545
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 27 Februari 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie; P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTEK MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABUN NEMEN 1 ENper weck j q.25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post ƒ355, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week f 1.05, per maand f 0.22, per 3 mnd. 0.65 franco per post f 0.7254.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: j.5 regels ƒ1.75, elke regel meer f 035. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels f 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(ïederen dag) 13 regels 030, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f250.-. Wijsvinger f 150—, Elke andere vinger f 50—, Arm- of Beenbreuk f 100—,
idem voor Abonnés op het Gelll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—. Overlijden f 600—. Verlies van Hand, Voet of Oog f400—. Verlies Duim f75—. Verlies Wijsvinger f75—. Verlies andere vinger f30—.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
De zevende dag.
Ook de zevende dag van het Onnes-proces
inocht zich weer in een groote belangstelling
verheugen.
Het getuigenverhoor in de zaak tegen
Onnes van Nijenrode wordt voortgezet.
Onnes vraagt het woord om het een en an
der te vertellen van de Besoeki Tabak Mij.,
waarin zij eenigen tijd aandeelhouder waren.
De koopman was van deze zaak directeur in
Indië. Onder zijn directie hadden verschil
lende branden op de onderneming plaats.
Verdachte vertelt dit op een wijze, welke door
den president als insinueerend wordt ge
kwalificeerd. We zitten weer midden in de
brandstichtingsdebatten. De president merkt
op dat jaren geleden iemand, die den koop
man van brandstichting beschuldigde, we
gens laster tot zes maanden gevangenisstraf
is veroordeeld. Mr. Kappeyne: „In het voor
onderzoek is gezegd, dat de besprekingen van
de brandreputatie van den koopman een
open deur intrappen is. Als de rechtbank dat
wenscht zullen wij de open deur intrappen".
Verdachte: „U gelooft alles van den koop
man en niets van mij, terwijl mijn verleden
uitstekend is".
Mr. Muller Massis: „Dat is ook onze in
druk. We hadden niet gedacht, dat er in zoo
sterke mate zou worden afgegaan op de ver
klaringen van verdachte zelf.
De verdediger wijst er voorts op, dat de
koopman in de geheele Nederlandsche pers
de „brandkoning" is genoemd. De president
komt er scherp tegen op. Hij noemt het een
schande, dat de verdediger wil, dat de recht
bank de meening van de kranten aanneemt.
Mr. Muller Massis protesteert. Een heftig
debat tusschen president en verdediger volgt.
Daarbij protesteert Onnes er tegen, dat dooi
den koopman verschillende vooraanstaande
en onbesproken figuren in de financieele we
reld door het slijk zijn gehaald. De president
neemt het voor getuige K. op. Volgens hem
heeft getuige Onnes een dier namen het eerst
genoemd.
De koopman: „Juist, ik moet wel. Dit is de
zaak Onnes en ik wordt aan den schandpaal
gespijkerd. Er wordt geïnsinueerd, dat ik een
brandstichter en een rubbersmokkelaar ben.
Met bewijzen komt men echter niet".
Uitvoerig komt hij dan weer terug op zijn
tabaksmaatschappijen in Indië.
Er volgt een scherp debat tusschen presi
dent en verdediging.
Mr. Muller Massis: „Ik wil van deze gele
genheid gebruik maken om een anoniem
schrijven voor te lezen. Ik hoop, dat de on
bekende schrijver zich alsnog zal bekend
maken. In dezen brief staat, dat de schrijver
geschrokken was van het feit, dat de koop
man in vrijheid was gesteld. De schrijver was
overtuigd dat hij (koopman), de dader was
en hij herinnerde in dit verhand aan een
brand in Bussum~ waarvan de koopman ook
meer zou hebben geweten.
President: „Plaatst u een advertentie in de
bladen. Misschien meldt de schrijver zich
aan". (Gelach).
Getuige (koopman) windt zich op. Hij roept
tegen den verdediger: „Misschien hebt u den
brief zelf wel geschreven!"
Mr. Muller Massis: „Wanneer de rechtbank
zooiets zou denken, vraag ik een schriftkun
dig onderzoek aan".
Get. W. wordt nu voorgeroepen.
Zijn verhaal hebben we reeds herhaaldelijk
weergegeven. Hij vertelt, hoe hij den koop
man op zekeren dag op straat tegen kwam
en hoe deze hem vertelde, dat Onnes aan
den grond zat en geholpen moest worden.
Verschillende bijeenkomsten tusschen hem
en den koopman hadden plaats. De koopman
had hem een schetskaartje van het kasteel
en de toegangswegen gegeven benevens een
mes met een c'nampagnehaak.
President: ..Hoe zag dat mes er uit?"
Getuige: „Er zat een chamnagnehaak in.
benevens een mes om zachte boter te snijden.
President: „Een mes om zachte boter te
snijden, wat is dat?"
Getuige: „Een stomp mes".
President: „O ja! Wat moest er uit het
kasteel worden meegenomen?"
Getuige: ..Ja. President, ik hoop, dat u het
mij niet kwalijk neemt, maar zoo erg precies
weet ik het niet meer. Ik lieg niet graag en
vooral niet. als ik onder eede sta. Bij alles
wat ik vertel moet u er maar bijdenken:
zoo ongeveer".
Voor zoover hij zich herinnert moesten er
10 schilderijen en een groot aantal miniatu
ren worden meegenomen. Als' zij zin hadden
mochten ze ook een kast met zilverwerk mee
nemen.
President: „Is er gezegd, dat de brug van
het kasteel neergelaten zou zijn?"
Getuige: „Och, neergelaten weet ik zoo net
niet. maar ik weet wel. dat als je er over heen
liep je niet in het water zou vallen en nat
worden".
President: „Is er ook over gesproken, dat-
van de zijde van het personeel geen gevaar
te duchten was?"
Getuige: ..Ja. zoo in het algemeen is daar
wel over gesnroken, maar erg precies her
inner ik me dat niet meer. Ik weet alleen
maar, dat alles safe was".
De verdeeling van de belooning komt dar
weer ter sprake.
President: „Hebt u er bij den koopman on
aar.froH"r>nore^ d?t hii ook een deel van h°J'
geM -you aannamen?"
Getuige: „Natuurliik. ik vond het billijk
dat en 'k evenveel kregen. Ven oneerlijk
heid heb je aUHd beroerdigheid".
(De zitting duurt voort)
(Een bakenmeester is gearresteerd,
verdacht van oneerlijke hande
lingen).
De toekomst ligt, hoe ik ook spiêd
En scherp mijn tijd beluister,
In het ver duister, 't heden ligt
Blijkbaar meer in 't verduister.
Eeja bakenmeester zelfs doet goed,
Op het gevaar te letten,
Wanneer hij, als 't getij verloopt,
De bakens wil verzetten.
(Zondag is in Duitschland een
millioen leiders de eed van trouw
afgenomen)
Men volgt of leidt, in dezen tijd
Van dikwijls moeizaam strijden,
Blijkbaar heeft Duitschland geen gebrek
Aan leiderskeus te lijden.
Men zie dat land, zooals men wil,
Geen mensch ziet het ook heden
Als een volslagen paradijs:
Eer als een hof van eeden.
(De pindamannetjes vinden niet
veel afzet meer voor hun lekkernij
en velen venten thans met sinaas
appelen).
De pinda lekka-lekkaman
Wordt weer door nood gedreven,
Nu hij niet langer van zijn noot
Door andren wordt ontheven.
Hij gaat in sinaasappels doen,
Voor lekka-lekkabekken,
Omdat hij hoopt, in dit seizoen
Daarvan meer vrucht te trekken.
HET BUITENGEWOON L.O.
EEN ZILVEREN JUBILé.
1 April a.s. zal het 25 jaar geleden zijn dat
te Haarlem met het buitengewoon lager 'on
derwijs (onderwijs aan zwakzinnigen) begon
nen werd.
De Vereeniging van onderwijzers en artsen
bij het buitengewoon lager onderwijs zal bin
nenkort een geïllustreerd gedenkboekje uitge
ven om de aandacht op dit belangrijke jubilé
te vestigen.
Thans zijn te Haarlem twee buitengewone
scholen voor openbaar buitengewoon onder
wijs (aan het Zuider Buiten Spaarne en aan
het Prinsen Bolwerk) en een R.K. school (aan
den Kinderhuissingel).
DE
GEZONDHEIDSTOESTAND
TE HAARLEM.
DALEND STERFTECIJFER.
Eenige dagen geleden, toen wij over het
voorstel van B. en W. ou het Park herstellings
oord op te heffen schreven, deelde een des
kundige ons mede, dat er over Haarlem thans
als het ware een gezondheidsgolf gaat. Die
meening wordt bevestigd door de sterftecijfers
over de laatste jaren. Er stierven:
aantal inw. sterfgevallen pet.
1931 122.231 1300 1.063
1932 124.855 1214 0,972
1933 126.739 1189 0.94
Uit deze cijfers blijkt, dat hoewel in die drie
jaren het aantal inwoners met pl.m. 4500 zie
len is toegenomen, het aantal sterfgevallen
toch met 111 teruggeloopen is.
Het percentage is dus teruggeloopen van
1.063 tot 0.94. Een vermindering dus van onge
veer 111/2 pet. op het aantal sterfgevallen
van 1931.
De sterfte naar de leeftijden was als volgt:
1931 1932 1933
Jonger dan 1 jaar 69 57 51
14 jaar 46 51 40
5—14 jaar 27 36 26
15—19 jaar 25 20 17
20—29 jaar 47 56 39
30—39 jaar 63 54 43
4049 jaar 97 88 80
50—59 jaar 178 145 165
60—79 jaar 558 550 542
80 jaar en ouder 190 174 192
Uit deze statistiek blijkt, dat vooral terug
geloopen zijn h.et aantal sterfgevallen van
jeugdige kinderen. In 1931 stierven 113 kinde
van 1 tot 4 jaar, in 1933 slechts 91.
In het laatste jaar waren van de 1189 per
sonen die te Haarlem overleden er 899 die 50
jaar en ouder waren. 542 personen, of bijna de
helft was in de leeftijdsgroep van 60—79 jaar.
Wel blijkt uit de cijfers, dat het aantal ge
vallen van roodvonk vrij belangrijk naar bo
ven geloopen is.
Die statistiek is:
Roodvonk
Diphtheric
Typhus
Andere ziekten
Het aantal roodvonk gevallen is belangrijk
toegenomen, namelijk van 223 in 1931 tot 381
in 1932 en 524 in 1933. Indertijd hebben wij
reeds medegedeeld, dat het over het algemeen
lichte gevallen van roodvonk betreffen. Van
de 447 roodvonk-patiënten in 1933 werden er
niet minder dan 270 thuis verpleegd.
Het aantal gevallen van diphtherie, dat in
1932 110 bedroeg; is in 1933 tot 54 terugge
loopen.
Onder deze gevallen van besmettelijke ziek
ten zijn niet opgenomen de patiënten die van
elders afkomstig zijn maa.r die in de Haar-
lemsche ziekenhuizen verpleegd werden.
1931
1932
1933
223
381
447
54
110
54
10
5
11
6
11
12
293
507
524
Naar Rusland gezonden.
BERLIJN, 27 FEBRUARI (D. N. B.) NAAR
VAN WELINGELICHTE ZIJDE W ORDT ME
DEGEDEELD. ZIJN DE DRIE BULGAARSCHE
COMMUNISTEN DOnTROF, POPOF EN
TANEF UITGEWEZEN.
DEZE UITWIJZING KON TOTNOGTOE
NIET GESCHIEDEN, OMDAT DE BULGAAR
SCHE REGEERING DE DRIE COMMUNIS
TEN NIET ALS BULGAARSCHE ONDER
DANEN ERKENDE EN HEN NIET WILDE
ONTVANGEN. NU DE RUSSISCHE REGEE
RING HUN HET STAATSBURGERSCHAP
HEEFT AANGEBODEN, ONTSTOND DE
MOGELIJKHEID HEN NAAR RUSLAND TE
ZENDEN.
DIT IS HEDEN GESCHIED.
(Wij teekenen bij dit Duitsche officieele be
richt aan, dat de gelegenheid om de drie Bul
garen naar Rusland te zenden natuurlijk
steeds bestaan heeft, en dat het staatsburger
schap van dat land hun al weken geleden is
verleend. Na hun vrijspraak op 23 December
hebben zij nog negen weken in de gevangenis
gezeten. Red.)
SPOORWEGRAMP IN DE VER.
STATEN.
Trein nabij Pittsburg van een
brug gestort.
TOT NOG TOE 20 DOODEN EN 40 GEWONDEN
NEW-YORK, 27 Febr. (Reuter.) De
zware sneeuwstormen, die thans de Vereenig-
de Staten teisteren, zijn oorzaak geworden
van een ernstig spoorwegongeluk.
Nabij Pittsburg in den staat Pennsylvanie
is de locomotief van een sneltrein bij het
passeeren van een brug ontspoord. Verschei
dene waggons stortten in de diepte,
Volgens de voorioópige berichten bedraagt
het aantal dooden twintig-
In den nacht van Maandag op Dinsdag
heeft de sneeuwval onverminderd aangehou
den.
In de omgeving van New-York heerscht
tengevolge van de met sneeuw bedekte stra
ten en spoorwegen een ware verkeers-chaos.
Verscheidene treinen zijn volkomen inge
sneeuwd, en daar de toevoer van goederen
stop staat, vreest men, dat New-York gebrek
krijgt aan brandstof.-
PITTSBURG, 27 Febr. (Reuter) Om-
Twee inzittenden als dooreen wonder
gered.
Landarbeider maakt een angstig
oogenblik door.
Maandagmiddag, omstreeks 5 uur, terwijl
de duisternis reeds begon te vallen, vloog
boven Vogelenzang een sportvliegtuig uit
Amsterdam. Het was de PH-AFM van de
Nationale Luchtvaartschool Holland. De beide
plaatsen waren ingenomen door de heeren
Harry Verhuist, die het toestel bestuurde en
Huub Geheniau, die achter den bestuurder
zat.
Boven het terrein van den heer Frans
Roozen Lzn. cirkelde de machine eenige
keeren om een groet te brengen aan de ver
loofde van den heer Geheniau. Even daarna
naderde het van de Zuidzijde uit de richting
van de Bekslaan laag over de boomen, de
motor scheen te weigeren, althans de oog
getuigen zagen het toestel een weinig schom
melen en hoorden geen geronk meer. Het
raakte eenige hooge takken en kwam met
betrekkelijk groote vaart schuin naar be
neden.
Klaarblijkelijk was de vlieger gedwongen
een noodlanding te maken op het bollen
land, wat echter onmogelijk is. daar de aarde
veel te mul is en voor een behoorlijke lan
ding niet geschikt.
Toen de wielen met den grond in aanra
king kwamen, zakte zij dan ook onmiddel
lijk ongeveer een halve meter weg, maakten
een groot gat en bleven steken. Door de
groote vaart sloeg de machine toen over den
kop en kwam onderstboven op het land te
recht. op een tiental meters afstand van een
breede sloot.
Op de plaats waar het toestel neerkwam
was Karei Kolk, een landarbeider, juist met
zijn werkzaamheden bezig. Hij zag het toe
stel cirkelen, keek het na en zag hoe de
inzittenden wuifden naar het huis.
„Toen-ie boven de boomen kwam", zei hij
„raakte het een paar takken en daarna
kwam-ie recht op me af. Ik dacht in het
begin nog heelemaal niet dat het ding zou
dalen, maar pas op het laatste oogenblik
kreeg ik in de gaten dat ik me uit de voe
ten moest maken. Ik liep zoo hard als ik
kon weg, en ik was er nog geen vijf meter
vandaan, toen-ie met een harde klap achter
me neer viel. Op zoo'n afstandzei
Het sportvliegtuig dat Maandagmiddag op een bollenveld te Vogelenzang over den kop sloeg.
De landarbeider kon nog op het laatste oogenblik wegspringen
hij en hij ging naar het toestel toe, waar de
fotograaf hem direct nam.
De twee inzittenden hingen met hun hoofd
omlaag en zaten met riemen vast. Hij heeft
toen geholpen hen uit hun benarde toestand
los te maken. De bestuurder was er direct
uit, maar de ander was in den riem verward
geraakt. Dat zij beiden ontzettend geschrok
ken waren, hoeft wel geen uitleg!
De bewoners van het huis. dat aan den
Vogelenzangschenweg ligt, op bijna honderd
meter van de plaats waar de machine viel.
hadden het ongeluk ook zien gebeuren en
waren zeer ontdaan.
De een wilde Karei Kolk nog waarschuwen,
die het gevaar zelf echter inzag, zij het dan
op het allerlaatste oogenblik een ander dacht
reeds aan lakens om de gewonden te verbin
den. daar men onmogelijk op zoo'n afstand
kon zien. dat de beide onfortuinlijke vliegers
er goed af waren gekomen. De consterna
tie was groot en de angstige spanning was
pas gebroken toen men beiden behouden naar
het huis zag wandelen.
Daar heeft de heer Verhulst de Nationale
Luchtvaartschool gewaarschuwd, van waar
men even later met een zelfde Pandervliegtuig
ter plaatse verscheen zonder echter te kun
nen landen.
's Nachts om een uur kwam er een auto
met monteurs, die de resten wilden meene
men. De propeller is vernield, de wielen zijn
gebroken, een stuk van de onderste vleugels
is gespleten, de neus is geplet, kortom het
toestel heeft geduchte averij opgeloopen. De
monteurs konden echter onverrichterzake te-
rugkeeren. daar de politie de wacht hield en
niemand mocht toelaten, voor dat er een on
derzoek vanwege den Provincialen Waterstaat
was ingesteld. Dit is hedenmorgen geschied,
waarna er toestemming werd gegeven het toe
stel op te ruimen. Waarschijnlijk zou dat he
denmiddag reeds geschieden.
Mevrouw Roozen zei nog: „Wij hebben altijd
gehoopt dat er nog eens een vliegtuig op ons
land zou dalen, zoodat wij het eens goed kon
den zien. Maar zonder ongelukken natuur
lijk. Dat is nu het geval geweest en het
is twijfelachtig of men naar een reprise ver
langt. al was het alleen maar wegens de
schadepost, want tegen beschadiging' van het
land door vliegmachines was men niet verze
kerd
I Karei Kolk drukte er zijn verbazing over
j uit dat op het groote stuk land, waar nie-
mand aanwezig was. de machine juist dat ge
deelte moest uitkiezen waar hij aan het wer-
Iken was. „Er is immers plaats genoeg", zei hij.
Vogelenzang-Bloemendaal heeft nu ook een
sensatie beleefd, gelukkig een die goed afliep1
Zestig personen zijn bij het noodweer in
Amerika omgekomen.
pag. 1
Nabij Pittsburgh (V.S.) heeft een ernstig
spoorwegongeluk plaats gehad: totnogtoe
bedraagt het aantal dooden 20, het aantal
gewonden 40.
pag. 1
Kans op herstel der Habsburgdynastie in
Oostenrijk? Geruchten over het aftreden
van president Miklós.
pag. 3
Van de 400 afgedreven Russische visschers
zijn er 123 gered.
pag. 3
De felle sneeuwstormen in de Verecnigde
Staten houden aan.
pag. 3
De Rotterdamsche hoofdcommissaris van po
litie heeft een communiqué uitgegeven be
treffende den brand in de telefooncentrale.
Er is niet gesproken over een aanslag op
een telefoon- of telegraafkantoor.
pag. 4
Bij Vogelenzang is een sportvliegtuig veron
gelukt; de beide inzittenden zijn als door
een wonder gered.
pag. 1
De spoorwegontvangsten over de maand Oc
tober geven weer een teruggang te zien
ten aanzien van 1932.
pag. 4
Op 1 April a.s. zal het buitengewoon L-O. 25
jaar te Haarlem bestaan.
pag 1
De Amsterdamsche politie heeft een inval
in een speelhol gedaan, waar verschillende
steuntrekkers hun laatste penningen ver
loren.
pag. 2
Minister Slotemaker de Bruine verklaart,
dat prof. Berger valsch is beschuldigd.
pag. 2
De sluiting van een handelsverdrag met Ita
lië is spoedig te wachten.
pag. 4
Ex-premier Waldemaras naar een verban
ningsoord overgebracht.
ARTIKELENENZ.
J. B. Schuil: Gezelschap Bouber: Kromme
Lindert.
trent het spoorwegongeluk wordt nader ge
meld, dat de trein bij het passeeren van het
viaduct in volle vaart reed.
De locomotief, de kolenwagen en een wagon
vielen omlaag; twee slaapwagens en het res
tauratie-rijtuig bleven op het viaduct staan.
Het ongeluk wordt toegeschreven aan het
slechte functioneeren van de wissels ten
gevolge van de hevige koude.
Het aantal dooden wordt op 20 geschat,
doch staat niet nauwkeurig vast; veertig per
sonen werden gewond.
De sneeuw en de koude belemmeren sterk
het reddingswerk en vermeerderen het lijden
van de gewonden.
HET NOODWEER IN AMERIKA.
Zestig personen om het leven
gekomen.
BUITENWIJKEN VAN NEW-YORK
GEÏSOLEERD.
NEW YORK, 27 Februari (V.D.) In de
Oostelijke staten heeft hedenmorgen vroeg
de sneeuwstorm opgehouden.
De sneeuwmassa's liggen echter nog zoo
hoog, dat in den afgeloopen nacht nog op tal
van plaatsen het verkeer gestremd was.
Sommige buitenwijken van New York zijn zoo
danig geïsoleerd, dat men een gebrek aan
levensmiddelen heeft. In de Zuidelijke staten
maakten niet alleen de koude en de sneeuw
slachtoffers, doch teisterde bovendien een cy
cloon verschillende streken. In het Mississippi-
gebied kwamen elf personen om het leven, in
Alabama drie en in Georgia twee. terwijl meer
dan 100 personen werden géwond. Volgens de
verschillende berichten zijn door de sneeuw
stormen in het Noorden en de Midden-Weste
lijke staten en door de cycloon in de Zuidelijke
staten in totaal ongeveer 60 personen om het
leven gekomen.
HET AMBTENARENREGLEMENT
NIET VOOR ONDERWIJZERS.
VOOR HEN EEN APART BESLUIT
ONTWORPEN.
De aanvullingen op het Ambtenarenregle
ment. die B. en W. aan den raad hebben aan
geboden en waarvan we reeds in ons blad
melding maakten, zijn niet van toepassing
op het personeel, werkzaam aan de verschil
lende inrichtingen van onderwijs. Het regle
ment sluit dit personeel uit.
Om op die categorieën van gemeenteambte
naren ook de door de regeering gewensrhte
bepalingen van toepassing te doen zijn is
het noodig die bepalingen in een afzonderlijk
besluit te formuleeren.
Met de betrokken 'vak-organisaties heeft
overleg plaats gehad, naar aanleiding waar
van B. en W. aan den raad een ontwerpbe
sluit ter goedkeuring aanbieden.
