Hei Be&tutQtiiltsie
Dieselfrein.
51e 'Jaargang No. 15555
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 10 Maart 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Pirectic; P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Heofdre&rctenr: ROBERT PEEREBOOM.
ABOININEMEIN I KIN per week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
f 3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week ƒ0.05, per maand ƒ0.22, per 3 mnd. ƒ0.65. franco per post 0.7254.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: I.5 regels ƒ1.75, elke regel meer f035- Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels f 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-, Duim f250.-, Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100-,
Idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—, Overlijden f 600—, Verlies van Hand, Voet of Oog f400—, Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30—.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG BLADZIJDEN
DRIE KINDEREN AANGEREDEN
Een gedood, tulee zeer ernstig
gewond.
TRUCK VLIEGT EEN TROTTOIR OP.
VOORGEVEL VAN EEN HUIS TOTAAL
VERNIELD.
Vrijdagavond om zes uur Kwam de chauL
feur N. in dienst bij den heer Jansen, met
een nieuwe Chevrolet-truck den heuvel te
Dongen afrennen. Volgens zijn zeggen begon
de wagen te slippen en schoot zijn voet van
de rem op het gaspedaal, met het gevolg, dat
de wagen met groote vaart het trottoir op
reed. Juist waren daar drie kinderen van den
leerlooier Looijmans aan het spelen, die alle
drie door den wagen werden geraakt en weg
geslingerd. De kleinste, een meisje van vier
jaar, werd dood opgenomen. De beide andere
kinderen zijn met zeer ernstige verwon
dingen naar het ziekenhuis gebracht.
De voorgevel van een woonhuis is zoodanig
vernield dat het huis moest worden gestut,
terwijl het zeer waarschijnlijk zal moeten wor
den ontruimd, aangezien gevaar bestaat dat
de gevel za-1 instorten. De burgemeester van
Dongen, de heer K. L. J. Wouters was ter
stond ter plaatse.
De wagen is vrijwel onbeschadigd, doch de
botsing met het huis was zoo hevig, dat een
naaimachine, welke voor het raam stond la
ter in de achterkamer is teruggevonden. De
chauffeur is door het ontzettende ongeluk
geheel overstuur.
Nader vernemen wij nog: Op het fonkel
nieuwe chassis was een zeer primitieve zit
plaats gemaakt voor den bestuurder, De
Chauffeur, die gezien den toestand ter
plaatse, te hard reed, gleed van deze zitplaats
af, toen de wagen slipte. Hij trapte hierbij
op het gaspedaal, zoodat de wagen met
groote vaart het trottoir opvloog. De moeder
der kinderen zag het ongeval gebeuren, doch
kon niets meer doen om het vreeselijke onge
luk te voorkomen. De toestand der beide kin
deren is zeer ernstig.
WORDT HET CONCERTGEBOUW
GESANEERD?
COMMISSIE VAN ONDERZOEK BENOEMD.
In verband met het feit, dat de financieele
toestand van de N.V. het Concertgebouw te
Amsterdam zorgen baart, heeft het
bestuur dezer instelling kort geleden een
onderhoud gehad met den minister van On
derwijs, K. en W., mr. Marc.hant.
Als uitvloeisel van het besprokene heeft de
minister thans, in overeenstemming met d<
subsidie-voorwaarden, een commissie be
noemd, waarin zitting hebben genomen de
heeren P. Visser, chef van de afd. Kunst en
Wetenschap van het departement, dr. Paul
Cronheim en een rijksaccountant. Deze com
missie heeft tot taak den financieelen staat
van zaken van het Concertgebouw uit de daar
voor ter beschikking zijnde bescheiden nauw
keurig te onderzoeken en daarover rapport uit
te brengen.
Omtrent een eventueele reorganisatie van de
instelling of een verhooging van het rijks
subsidie, dat momenteel ƒ46.000 bedraagt,
staat in dit verband nog niets vast.
DR. COLIJN OP 3 MEI NAAR
INDIë?
Naar het Hbld. ter oore komt, bestaat v-oor-
loopig het plan, dat de minister-president
op 3 Mei a.s. naar Indië zal vliegen.
KORT EN BONDIG.
ANTWOORD VAN MINISTER COLIJN OP
VRAGEN VAN DEN HEER ROESTAM.
De heer Roestam Effendi heeft verschil
lende vragen gesteld in verband met de
onlangs op last van de Indische Regeering
plaats gehad hebbened arrstaties van de
voormannen der Pendidikan Nasional Indo
nesia.
Op de vraag, is het den minister bekend:
„dat de Pendidikan Nasional Indonesia in
woord en geschrift herhaaldelijk heeft ver
klaard haar acties, slechts te willen voeren
binnen het kader van de wettelijke mogelijk
heid. en dat de leiders dezer organisatie pro
grammatisch den illegalen strijd verwerpen
omdat hun strijd niet werkelijk is gericht
tegen het bestaande stelsel?"
heeft minister Colijn geantwoord: ,.De vraag
is niet, wat de Pendidikan Nasional Indonesia
heeft verklaard, doch hoe de leiders dezer
organisatie zich hebben gedragen".
Op de vraag: „Is de Minister niet van oor
deel, dat dergelijke drastische maatregelen
tegen de voormannen uit de volksbeweging
de bestaande reeds dreigende spanning in In
donesië nog meer zullen verscherpen en bit
teren haat onder het Indonesische Volk tegen
het Nederlandsche gezag zullen wekken en
bevorderen?", antwoordt minister Colijn kort
en bondig: „Neen, juist omgekeerd".
FOKKER ENTHOUSIAST OVER
DE DOUGLAS.
Interview met den vliegtuig
bouwer.
IN JUNI EEN TRANSATLANTISCHE
VLUCHT?
Precies acht uur Vrijdag streek een groote
K.L.M.-vogel op het vliegveld Schiphol neer.
De beroemde vliegtuigbouwer Anthony Fok
ker stond weer op vaderlandschen bodem. Hij
was met de „Bremen" van de Hamburg-
Amerikalijn uit Amerika gekomen en van
boord had hij een K.L.M.'er besteld om uit
Cherbourg af te halen. Tegen vier uur ver
trok het toestel uit Cherbourg en te acht uur
werden de landingslichten op Schiphol ont
stoken om de „Uil" veilig binnen te loodsen.
Douaneformaliteiteneen kwartiertje
later zaten we rustig met onzen vermaarden
vliegtuigbouwer te praten over het nieuwe
toestel, de Douglasmachine, waarvan de Fok
kerfabrieken de licentie voor Europa hebben
aangekocht.
Het toestel.
Het toestel, vertelde Fokker, die eeai even
vlot prater als bouwer van vliegtuigen is, is
geheel van metaal vervaardigd, maar het is
sterk afwijkend van de Junckertoestellen, die
een gegolfde huid hebben. Onze toestellen
zijn geheel glad. Het onderstuk is uitrekbaar
zooals bij de F. 20. Voorts is het toestel uit
gerust met twee motoren Wright-Cycloon van
650 P.K. van hooge compressie, zooals in de
nieuwe F. 36, de schroeven zijn driebladig,
verstelbaar volgens het Hamilton-type. Door
deze bijzondere combinatie kunnen de moto
ren op grootere hoogten in verhouding een
grooter aantal P.K.'s ontwikkelen en met be
hulp der verstelbare schroeven wordt een veel
grootere kruissnelheid behaald, dan men in
Europa gewend is.
Hoe groot is de kruissnelheid?
Minstens 180 Mijl, ruim 310 K.M. Een bij
zonderheid is ook nog gelegen in het lan
dingstoestel, dat bij de Douglas niet geheel
wordt ingetrokken, een landing bij ingetrok
ken landingstoestel is daarom al is het
gevaarlijk niet onuitvoerbaar.
Wat was de reden, dat de Nederlandsche
vliegtuigfabriek besloot de licentie aan te
koopen?
Dat is heel eenvoudig: Noch de K.L.M.,
noch de regeering is in staat om de ontwik
kelingskosten van geheel nieuwe typen, die
in den tegenwoordigen tijd en in deze om
standigheden niet meer tienduizenden kosten,
maar honderdduizenden, te dragen. Persoon
lijk ben ik er, aldus Fokker, steeds tegen ge
weest, dat een Hollandsche fabriek een bui-
tenlandsche licentie koopt. Dit is naar mijn
opvatting ondersteuning der buitenlandsche
industrie ten koste der Nederlandsche. Maar
in dit geval staan de zaken heel anders. De
Nederlandsche vliegtuigenfabriek heeft de
licentie en het verkooprecht voor heel Europa
verworven. De mogelijkheid ligt dus voor de
hand om de machine in serie te bouwen voor
een veel groote markt dan Nederland ooit zou
kunnen zijn en dientengevolge kan Holland
en onze grootste afnemer de K.L.M. daarvan
de vruchten plukken. De ontwikkelingskos
ten kunnen naar alle waarschijnlijkheid ge
heel worden afgewenteld op de andere Euro-
peesche staten, die de licentie van ons willen
koopen. Seriebouw, waar ik zooeven over
sprak is noodzakelijk omdat de toestellen van
metaal zijn vervaardigd. Als er dan niet in
serie kan worden gebouwd, worden de kos
ten veel te hoog.
De heer Fokker is geen oogenblik bang. dat
het karakter van onzen nationalen vlieg
tuigbouw door den aankoop van de Douglas-
licentie ook maar in eenig opzicht wordt ge
schaad. Daarvoor hebben wij te veel eigen ty
pen. Het was hier een noodzakelijkheid, te
meer wanneer we bedenken, dat de Neder
landsche regeering slechts zeer weinig doet
voor de ontwikkeling van den vaderlandschen
vliegtuigbouw. En zooals ik al zei, de ont
wikkelingskosten zijn zeer hoog! Voor de
Douglas bedroegen zij ongeveer 350.000 dollar.
De K.L.M. heeft op proef reeds een Douglas-
toestel besteld, het kan tegen Juli in Hol
land worden verwacht.
Wordt het overgevlogen?
Waarom niet? En dan met een Holland-
schen piloot, ze hebben getoond wat ze kun
nenHet is dus niet onwaarschijnlijk dat
we in Juni een transatlantische vlucht kun
nen verwachten van een Hollandschen piloot
met het nieuwe Douglastoestel.
LOTEN UIT EEN BUS
GEVALLEN?
ZESTIEN NUMMERS. DIE MEN VOOR
15.000 WIL AFSTAAN.
Bij de trekking van Lotisieo op 26 Februari
zijn een 50-tal loten uit de bus gevallen.
Nadat deze weer in de bus waren gedaan,
is de trekking voortgezet.
Eenigen tijd later kwamen een drietal
personen bij de directie met 16 loten, die zij
onder het- podium, waarop de trekking had
plaats gehad, zeiden gevonden te hebben.
Zij wilden deze nummers afstaan, indien
hun een bedrag van f 15.000 werd uitge
keerd. De directie is hierop niet ingegaan,
doch heeft tegen de vinders en hun raadsman
een klacht wegens diefstal en afpersing in
gediend. Zij houdt voorts rekening met de
mogelijkheid, dat de zestien loten vervalscht
zijn. Door den notaris die de trekking heeft
verricht, wordt een onderzoek ingesteld of de
bewuste 16 loten inderdaad: tot de getrok
ken serie behoorden.
TE HUUR: een prachtig
WOONHUIS
op gunstig punt. Bevatt. 8 kam., kelder, badk.,
garage, geheel centr. verwarmd, ƒ70.per
maand. Bevragen S. VELDKAMP, Duinoord
straat 3, Haarlem, Telefoon 22646.
(Adv. tinges. Med.)
ANTI-EUROPEESCHE MOORD-
CAMPAGNE AANGEKONDIGD.
ALS DE WET TEGEN DE BENGAALSCHE
TERRORISTEN WORDT AANGENOMEN.
De Daily Telegraph verneemt uit Calcutta
dat het revolutionnaire leger van Calcutta
gedreigd heeft een anti-Europeesche moord-
campagne te ontketenen, indien de wet tot
onderdrukking van de Bengaalsche terroristen
wordt aangenomen. Vrouwen zullen de eerste
slachtoffers zijn.
Deze bedreiging is per post aan verscheide
ne Europeanen toegezonden. De opstellers van
deze boodschap verklaren verder dat dit geen
ij dele bedreiging is en geven zelfs de punten
aan waar de aanval zal plaats hebben.
ONVERANTWOORDELIJKE
OPDRACHT.
CHAUFFEUR MET ONDEUGDELIJKEN
ZANDWAGEN LATEN RIJDEN.
De motorbrigade heeft Vrijdagmiddag op
den Rijksstraatweg een zandauto aangehou
den, daar bleek dat de wagen een gevaar op
leverde voor het verkeer. De voorwielen
spoorden niet, doordat de fuseepennen wa
ren versleten. Er zat een doode slag in het
stuurwiel van ongeveer 120 graden en de
handrem bracht den wagen bij een snelheid
van 34 K.M. pas na 41 meter tot stilstand!
Dit feit is des te erger, daar de chauffeur
den eigenaar op de ondeugdelijkheid van de
auto opmerkzaam had gemaakt, die desal
niettemin den chauffeur opdracht gaf met
den wagen te rijden.
Dat de auto in beslag werd genomen hoeft
wel geen betoog, evenmin dat de eigenaar
een bekeuring heeft gekregen.
VERSTERKING DER LANDS-
VERDEDIGING IN FRANKRIJK.
CREDIETEN VOOR OORLOG EN MARINE.
PARIJS, 9 Maart. (V. D.) Voor de verbete
ring van de landsverdediging heeft de regee
ring een wetsontwerp ingediend, waarbij het
beschikbaar stellen van bijzondere middelen
wordt gevraagd. De minister van Oorlog wordt
door deze wet gemachtigd ter voltooiing van
de grensversterkingen en ter volmaking van
de afweermaatregelen tegen luchtaanvallen
voor het dienstjaar 19341935 een bedrag
van 1175 millioen francs uit te geven.
Den minister van Marine worden voor de
jaren 19341938 825 millioen francs ter be
schikking gesteld, welke bestemd zijn voor
den aanleg van opslagplaatsen voor brand
stoffen, de organisatie der kustverdediging
en de versterking van de marineluchtmacht.
Tenslotte krijgt de minister van luchtvaart
voor het jaar 1934 een crediet van 980 mil
lioen franken voor de uitrusting en beman
ning der luchtvloot, welke qualitatief „eer
ste klasse" moet zijn. In de motiveering wordt
er de nadruk op gelegd, dat de Fransche
luchtvloot zoodanig moet worden georgani
seerd, dat zij overal direct kan optreden.
Weer zijn w' een nieuwen vorm van tractie,
En van attractie, op hetspoor
Op 't punt van technische verkeering,
Staan wij niet stil, maar rijden door.
Vooruitgang is 't natuurlijk motto.
Waarnaar men bij de Sporen streeft,
Het IJzren Paard zal sneller voortgaan,
Wanneer men het de sporen geeft
't Ging lang met stoom, wel honderd jaren
Werd zoo met veel „entrain" verkeerd,
Nog sneller, sneller werd de leuze,
Een deel werd geëlectriseerd.
Nu is het nieuwst product gekomen.
Van onzen steeds versnelden tijd,
De Dieseltrein werd dezer dagen
Met Wijntje en Treintje ingewijd.
De stroomlijn doet ook hier haar intree,
En inderdaad niet zonder zin,
Men zocht vermindering van weerstand,
Tegen de crisisstormen in.
Men heeft zorgvuldig proef gereden
In het verjongend voorjaarsweer,
En zij die 't zagen moeten zeggen:
Dit eerste proeven smaakt naar meer.
P. GASUS.
DIDAM'S RAAD WORDT
VERMAAND.
ONTSTELLEND GEMIS AAN WETSKENNIS.
Bij het gemeentebestuur van Didam is een
schrijven ingekomen van den minister van
Binnenl. Zaken, waarin deze uiting geeft
aan zijn bijzondere bezorgdheid over den loop
.van zaken in die gemeente. Hij doet uitko
men, dat er door bet hooge gezag middelen
moeten worden toegepast welke voor een
goed bestuurde gemeente 'tot de onmogelijk
heden behooren. De gedragingen en hande
lingen van enkele raadsleden hebben den
minister aanleiding gegeven enkele gevallen
aan te stippen welke duiden op het zeer slecht
gevoerde beleid, van bepaalde raadsleden en
wethouders. De handelingen en het beleid
van bepaalde leden van raad en B en W. ge
ven blijk van een ontstellend gemis aan wets-
kennis, hetgeen opgemaakt kan worden uit
het beleedigend karakter van besluiten van
jenoemde colleges. De raad acht zich in staat
om alle mogelijke willekeurige besluiten te
nemen om daarnaast alle verantwoordelijk
heid elders af te schuiven. De minister laat
het ernstig vermaan hooren, dat de slechte
gang van zaken in de gemeente alleen is toe
te schrijven aan die raadsleden en wethou
ders, die hebben meegewerkt tot het nemen
dier besluiten.
De minister wijst er op. dat de toestand
niet zal verbeteren, indien de leden hun ge
drag in deze niet veranderen en dat de wet
meermalen in het vertrouwen dier functio-
nairen is beschaamd.
Tenslotte vermaant de minister die func
tionarissen over te gaan tot het voeren van
een geheel ander en beter beleid.
GEEN ALCOHOL ACHTER HET STUUR!
De vierde Kamer der Arr. rechtbank te
Amsterdam veroordeelde Vrijdag den direc
teur van een autobusonderneming te Hoorn,
wegens veroorzaken van zwaar lichamelijk
letsel door schuld, tot een hechten-isstraf
van drie maanden, terwijl zijn rijbewijs werd
ingetrokken voor den tijd van een jaar.
De iman had met zijn auto op den N.Z.
Voorburgwal een dame aangereden, die
ernstig werd gewond. Verd, reed aan de lin
kerzijde van den weg en had alcohol ge
bruikt.
Publicatie van ontwapeningsnota's.
pag. 3
In Duitschland is de Vrije Evangelische Sy
node gesticht, die front maakt tegen de
beweging der „Duitsche Christenen".
pag. 3
Bij de verkiezingen voor den Londenschen
gemeenteraad behaalde de Labour Party
de meerderheid.
pag. 3
In de Eerste Kamer is stelling genomen te
gen het adagium: rechts gaat voor.
pag. 3
Te Dongen zijn drie kinderen door een truck
gegrepen; één van hen is gedood, de beide
anderen zijn zeer ernstig gewond.
pag- 1
De regeermg heeft een vermanenden brief ge
schreven aan het gemeentebestuur .van
Didam.
pag. 1
Wordt het Concertgebouw te Amsterdam ge
saneerd? Een commissie van onderzoek is
benoemd.
pag. 1
Fokker is zeer enthousiast over de resultaten
van het Douglas-vliegtuig.
pag. 1
De Zilvermeeuw trekt door zijn snelle vluch
ten zeer de aandacht.
pag. 4
De wending in de Nijenrode-zaak is een
groote verrassing voor Mr. Loeb.
pag. 4
Voor het compromis inzake het spellings-
vraagstuk zou alleen nog de goedkeuring
van den ministerraad noodig zijn.
pag. 4
De Eerste Kamer heeft de begrooting van
Waterstaat en van het Wegenfonds aange
nomen.
pag. 3
Ir. Wigersma beantwoordt de vragen door Mr.
L. G. van Dam gesteld.
pag. 15
ARTIKELEN, ENZ.
J. B. Schuil; Marie van EysdenVink 70 jaar.
pag. 17
Dr. AV. G. N. van der Sleen: La Liberstad
Guyaquil.
pag. 18
Van onzen Londenschen correspondent: Too-
neel en film te Londen.
pag. 18
W. Sch.: Onzichtbare levenswonderen onder
ieders bereik.
pag. 13
Vrouwe Justitia: Straf soorten.
pag. 15
Karei de Jong: Radiomuziek der week.
pag. 17
W. Sch.: De rattenvangers van Zandvoort.
pag. 5
Financieele kroniek. Inflatie en deflatie.
pag. 6
Het Haarlemsche Stadsbeeld: Leidschevaart.
pag. 18
Ton RuygrokH. D. Vertelling. „Het recept".
pag. 18
Bioscopen.
pag. 17
DE EERSTE DIESELTREIN OP
DE BAAN.
Proefrit goed geslaagd.
SNELHEID VAN 100 K.M.
Op het baanvak UtrechU-Arnhem is Vrij
dagmiddag de eerste proefrit gehouden met
den eersten Diesel-electrischen trein.
De trein vertrok van het derde perron
van het Centraalstation te Utrecht om 12 u.
06. Ir. W. Hupkes, hoofdingenieur, chef van
den dienst van materieel en werkplaatsen
der Nederlandsche spoorwegen, bediende den
motor. Verder maakten o,m. deze eersten
proefrit, die uitsluitend een 'technisch
karakter had, mede de heeren dr. H. van
Manen en ir. E. C. W. van Dijk. leden van
de directie der Nederlandsche Spoorwegen.
Hoewel het tijdstip van het vertrek niet
publiek was gü-s^aakt, was er veel belang
stelling, zoowel op het station als op sommige
plaatsen langs den weg.
Op de heenreis naar Arnhem, toen men
verschillende dingen gecontroleerd heeft,
werd met een snelheid van 90 K.M. gereden
Op den terugreis haalde men l'OO K.M.
FOLKLORE IN DUITSCHLAND. In het stadje Eisenach is de intocht van de „voorjaars
godin" een jaarlijks terugkeerend feest, dat de komst van de lente en het verdwijnen van
den winter symboliseert.
TWEE AMERIKAANSCHE POST-
VLIEGTUIGEN VERONGELUKT.
DE MILITAIRE PILOTEN GEDOOD.
NEW-YORK, 9 Maart (V. D.) Volgens een
bericht uit Daytona Beach (Florida) is daar
een door een militair bestuurd postvliegtuig
door het weigeren van een motor boven een
bosch in moeilijkheden geraakt en slecht
neergekomen. De piloot werd gedood, twee
andere personen hebben ernstige verwondin-
I gen opgeloopen.
Sedert het luchtpostverkeer bij de mili
taire vliegers berust, zijn reeds acht militai
ren bij den postdienst om het leven gekomen.
NEW-YORK, 9 Maart (V. D.) Bij Cardon
(Ohio) is een door een militair bestuurd
postvliegtuig tijdens een sneeuwstorm ver
ongelukt. De piloot is om het leven gekomen,