Een goed idee.
BERICHT
Toestand Koningin Emma zeer ernstig.
Hei Be&okftiikste
51e Jaargang No. 15562
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 19 Maart 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN:
per week 0-25, per maand 1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad
per week f A.05, per maand f 0.22. per 3 mnd ƒ0.65 franco per post '0.72'A
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTlëNI.5 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35- Reclames
0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f400.-. Duim f250.-. Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f50.-. Arm- of Beenbreuk f 100.-,
idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—. Overlijden f 600-. Verlies van Hand, Voet of Oog f400-. Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f75.-. Verlies andere vinger f30-.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
HAARLEM, 19 Maart.
De Meisjes H. B. S.
Het is nog maar kort geleden dat de stich
ting van een nieuw gebouw voor de Middel
bare School voor Meisjes voor de deur scheen
te staan. Over de stijgende beteekenis van
deze school, en over de noodzaak haar ein
delijk eens een behoorlijk onderdak te ver
schaffen, was men het toen vrijwel eens. Er
werd toen ook gesproken over een nieuw ge
bouw voor het Gymnasium en het was in
die royale dagen eigenlijk alleen nog
maar de vraag welke van de twee den voor
rang moest hebben. Maar dit debat verzwond
in crisisnooden, de Meisjes H.B.S. is terug
gekeerd in haar oude stief kinderlijke positie
en onlangs zijn zelfs stemmen in den Raad
vernomen, die haar verder voortbestaan on-
noodig achten.
Wij ontvangen thans het volgende schrij
ven van den 'neer M. W. L. Arbz:
„Als terugslag op de stemmen, die in den
gemeenteraad zijn opgegaan voor opheffing
van de Middelbare School voor Meisjes we
gens bezuiniging en overbodigheid in de
tegenwoordige tijdsomstandigheden, hebben
de ouders van 'leerlingen dezer school, die
gewoonlijk de Meisjes H.B.S. genoemd wordt,
blijk gegeven deze opvattingei! allerminst te
Ideelen door in grooten getale op een ouder
avond «te verschijnen, die gehouden is op
•Donderdag 15 Maart jl. 'in het verouderde
.gebouw aan het Krocht, ien nadrukkelijk te
protesteeren tegen deze misprijzing in den
raad. Spontaan werd een Commissie van
Actie in het leven geroepen met het doel
stelling te nemen tegen invloeden, die het
bestaansrecht dezer nuttige en gewaardeerde
instelling mochten bedreigen en daartoe als
begin o.m. een pleidooi voor dit belang in
den vorm van een request aan de bevoegde
autoriteit wil richten, voorzien van de hand-
■teekeningen der ouders van- leerlingen, zoo
wel tegenwoordige als toekomstige. Onder
den indruk van het gebeurd© toch zouden
-vele ouders van toekomstige leerlingen reeds
bij voorbaat geneigd zijn het onderwijs hun
ner kinderen in een andere zij het (minder
'gewenschfce richting te leiden. Ouders, die
zich voorgenomen hebben hun kinderen de
(Meisjes H.B.S. te laten volgen, dienen zich
«echter niet te laten ontmoedigen en zullen
wel doen zich zoo spoedig mogelijk in ver
binding te stellen met den heer t>almeijer,
Koninginneweg 49, Haarlem, die zich belast
heeft met het secretariaat der Commissie,
teneinde in de gelegenheid te worden ge
steld door hun handteekening op het re
quest te doen blijken van hun sympathie met
en hun overtuiging van het goede recht op
voortbestaan dezer onderwijsinrichting, die
door de jaarlij ksche toeneming van het leer
lingental het bewijs levert harer onmisbaar
heid"'.
Dit Stuk plaatsen wij met volledige instem
ming, en ik wil er gaarne nog het een en
ander aan toevoegen.
De afbraak bij het onderwijs, als gevolg
van de groote bezuinigingen van dezen tijd.
heeft ook in de gemeente Haarlem al ont
stellende afmetingen aangenomen. Er
heerscht bovendien in ons land een steeds
sterker groeiende overtuiging dat de evolutie
van ons onderwijs, vooral van het Middel
bare, in vele opzichten bij die in andere lan
den is achtergebleven. Van alle kanten hoort
imen steeds sterker critiek op het examen
stelsel, op de klaarstoom-methode, op over
dreven eischen die op de gewone H.B.S.'en
gesteld worden. Het eenige belangrijke evo
lutie-verschijnsel der laatste jaren was de
differentiatie in het M. O., ontstaan door de
ontwikkeling der lycea. In het Haarlemsch
openbaar M. O. is die differentiatie alweer
bezweken; het Gemeentelijk Lyceum is te
ruggebracht tot een gewone H.B.S. Dit is al
een nadeel voor veel jongens. Het maakt de
oplossing buitengewoon moeilijk voor meis
jes. als die door een opheffing van de Meisjes
H.B.S. naar andere scholen gezonden
moesten worden.
En juist deze Meisjesschool mist de nadee-
len van overdreven examen eischen, van
„klaarstoomerij" onder hoogspanning. Juist
deze Meisjesschool is, in een tijd van stijgen
den twijfel aan de practische waarde var
het M. O., in de waardeering der ouders
gaan klimmen. Dat komt ook al doordat een
reactie is ingetreden op den opgeschroefder
toestand,, waarin veel te veel meisjes naar
de universiteiten zijr gegaan.
Er is verandering gekomen. Men neemt niet
meer aan dat een intelligente vrouw persé in
staat moet zijn de studie te volbrengen voor
een of ander beroep, dat tot dusver in hoofd
zaak door mannen werd uitgeoefend. Dit
malle misverstand heeft zijn tijd gehad. En de
ervaring heeft geleerd dat een school als de
Meisjes H.B.S. een uitstekende opleiding geeft
juist in vakken die van groote practische
levenswaarde zijn. dat zij daar meer tijd aan
kan wiiden. dat zij een basis van algemeene
ontwikkeling geeft die er zijn mag en die wer
kelijke voldoening geeft en dat zij haar leer
lingen tenslotte voldoende gelegenheid laat
om zich in verschillende beroepen verder te
gaan hekwamen. Al zijn dat dan in hoofdzaak
essentiëel-vrouwelijke beroepenmen be
seft weer dat die niet minder belangrijk zijn
dan de essentiëel-mannelijke.
Daarom meen ik dat de Meisjes H.B.S. juist
minder overbodig is dan ooit. De ..belangstel-
lings-conjunctuur" heeft zich in de laatst?
jaren steeds meer in haar voordeel ontwikkeld
en gaat voort dat te doen. Het zou m.i. een
groote fout zijn, een maatregel tegen den tijd-
(De Prov. Friesche Ver. voor
Vreemdelingenverkeer organiseert
in den a.s. zomer tochten langs de
elf steden en de 30 gemeentehoofd
plaatsen van Friesland onder den
naam elf-en-deriigtocht
Dit is een vernuftig denkbeeld
Van de Friesche Veeveevee,
Als ik tijd ervoor kan vinden
Doe ik dezen zomer mee.
Het is al maar jachten, jachten
In ons rusteloos bestaan,
Tempo is ons aller afgod,
Het moet steeds weer snéller gaan.
Sneller, anders blijf je achter,
Haast je rep je. wat je kan.
Er 's geen tijd meer voor bezinning
En je wordt er duizelig van.
Als je dan, zoo in den zomer,
Een paar weken wordt gegund,
Dat je uit 't gareel kunt treden,
En eens even rusten kunt,
Klinkt ze als muziek, die roepstem
Van de Friesche Veeveevee:
Doe het op z'n elf-en-dertigst!
Ik doe vast en zeker mee.
geest in, haar thans te gaan opheffen. En ik
geloof dat de meerderheid van den gemeente
raad dat ook wel degelijk zal beseffen, even
als zij bereid gevonden zal worden een vrijge
komen beter schoolgebouw dan het Krot op de
Krocht voor de Meisjesschool te bestemmen.
Bij krachtig-voortgezette actie der ouders
moeten zij hun zaak winnen, omdat het open
baar belang en de logica aan hun zijde zijn.
R. P.
EEN NIEUW OORLOGSMONSTER
„TRIOMF" DER ENGELSCHE TECHNIEK.
Valt onder de verdragscategorie
overige kleine schepen"
LONDEN, 18 Maart (V.D.) Op opvallende
wijze publiceert de .Sunday Chronicle", dat
de Engelsche admiraliteit geheime proef
nemingen heeft gedaan met een nieuw zee
paden, dat alles wat op dit gebied tot dusverre
ontdekt werd in den schaduw zou stellen. Het
gaat hier om een slechts 10 ton metend met
bijzonder explosieve stoffen geladen klein
schip, dat door draadlooze besturing uit de
verte met ontzaggelijke snelheid tegen vijan
delijke slagschepen en kruisers kan worden ge
richt. Dit explosieve schip wordt door middel
van een kraan van het moederschip op het
water neergelaten en door buitengewoon
sterke electrische motoren in beweging ge
bracht.
Wanneer het vijandelijke oorlogsschip tracht
uit te wijken wordt de boot draadloos in
andere richting gestuurd tot het geholpen door
zijn snelheid, die grooter is dan van schepen
van alle klassen, zijn doel bereikt. In geval van
niet treffen kan de baat weer naar het moe
derschip teruggehaald worden.
De proefnemingen hebben getoond, dat deze
kleine boot, die bij nieuwen aanbouw geplaatst
kan worden onder de categorie „overige kleine
schepen" een der meest effectieve schepen is,
die ooit bij de Engelsche vloot zijn ingevoeld.
De bouw zal in den loop van dit jaar op de
Engelsche. marinewerven onder toezicht van
den uitvinder. Sir. W. Johns, den directeur
van de Engelsche vlootbouw, doorgevoerd
worden.
Zij, die zich met ingang van 1 April
per kwartaal abonneeren, ontvangen de
in Maart nog te verschijnen nummers
gratis.
DE ADMINISTRATIE.
WEER EEN DOODVONNIS IN
DUITSCHLAND.
BRESLAU, 17 Maart (V.D.) Het sche-
penenrecht te Bresiau heeft den bouwarbei
der Hahn wegens moord op een Stahlhelm-
man veroordeeld tot de doodstraf en verlies
van burgerlijke eererechten. De verdachte is
veroordeeld tot tien jaar tuchthuisstraf en
tien jaar verlies van eererechten.
GROOTE OVERSTROOMINGEN IN
JOEGO-SLAVIë.
BELGRADO, 17 Maart (V.D.) Door den
hoogen water stand in de Save is bij Sissek
een dijk doorgebroken, met het gevolg dat
40.000 morgen akkerland overstroomd zijn.
Vier dorpen en een deel van Sissek staan
onder water.
Door het plotseling binnendringen van het
water speelden zich in de straten angstige
tooneelen af. daar de bewoners slechts met
moeite hun leven konden redden. Twee in
dividuen, die van de algemeene verwarring
gebruik wilden maken om te plunderen, zou
den door de menigte gelyncht zijn. indien de
gendarmerie niet tusscbenbeide was kekomen
Men vreest, dat het water, dat reeds 812
meter boven normaal staat, nog verder zal
stijgen.
Kans op herstel vrijwel uitgesloten geacht.
De ziekte van de Koningin-Moeder. Koningin Wilhelmina en Prinses Juliana
brengen een bezoek aan het Paleis aan het Lange Voorhout in Den Haag.
In den toestand van H. M. de Koningin-Moeder is Zondag een ongunstige
wending gekomen, zoodat men ten paleize het verloop van de ziekte met de
grootste bezorgdheid volgde.
Zondagochtend was door den behandelenden geneesheer, dr. C. L .de Jongh,
die Zaterdag nog van oordeel was, dat er geenszins reden was tot pessimisme,
het volgende bulletin uitgegeven:
„H. M. de Koningin-Moeder had geen rustigen nacht, en voelde zich zeer
vermoeid. De algemeene toestand is niet zonder zorg."
Dr. De Jongh kwam des avonds om half zeven wederom ten paleize en bleef
daar den ganschen avond. Verschillende bulletins werden uitgegeven, die alle
uiting gaven van toenemende bezorgdheid. Om twaalf uur in den afgeloopen
nacht trad de crisis in, die het uiterste vergde van de krachten der vorstelijke
patiënte.
Om één uur werd bekend, dat de toestand van H. M. de Koningin-Moeder
uiterst zorgwekkend was. Kans op herstel werd vrijwel uitgesloten geacht.
Hedenmorgen vroeg werd medegedeeld, dat H. M. een vrij rustigen nacht had
gehad, maar dat de toestand onveranderd ernstig blijft door de algemeene zwakte
der Hooge Vrouwe.
Zondagmiddag van kwart over een tot half
twee hebben de Koningin en de Prinses een
bezoek gebracht aan de Koningin Moeder en
aan het ziekbed vertoefd.
Ten paleize waren maatregelen getroffen om
de rust te verzekeren. Het bezoek werd tot een
minimum beperkt. Van allerlei zijden toonde
men groote belangstelling voor het verloop der
ziekte. Verschillende hooggeplaatste persoon
lijkheden kwamen naar den toestand van
H.M. informeeren.
In de verschillende kerken te 's-Gravenhage
is gisteren voor het herstel van de Koningin
Moeder gebeden.
Belangstelling bij het Paleis.
Hoewe! de voorbijgangers anders slechts zelden
een korten blik werpen op het paleis aan het
Voorhout, bleven Zondagmorgen velen een wijle
toeven, keken naar de ramen, naar het ver
gulde balkon, naar den standaard, die daar
hoog in de lucht wapperde. Nu en dan wordt
de stilte even gebroken door het geloei van een
claxon, doch spoedig is de stilte weer terugge
keerd. Het bezoek van de Koningin en de
Prinses deed de wachtenden samengroepen bij
den ingang, waar H.M., die bleek en droef zag,
met stil en treffend gebaar een stille groet
werd gebracht.
Toestand verergerd.
In het begin van den avond "stonden slechts
enkele belangstellenden bij het Paleis, doch
toen dr. de Jongh om halfzeven het paleis bin
nenging en na een zeer kort bezoek terugkwam
en naar het paleis aan het Noordeinde ging,
blijkbaar om H.M. de Koningin met den ver
ergerden toestand van Haar moeder op de
hoogte te stellen, verspreidde zich weldra dooi
de residentie het bericht, dat de toestand van
de geliefde vorstin zorgwekkend was. en van
alle zijden kwam men en stelde men zich b'j
het paleis op. Dr. de Jongh, die na het bezoek
aan de Koningin naar het Lange Voorhout was
teruggekeerd, is niet meer van het ziekbed ge
weken.
H.M. de Koningin kwam om ongeveer half
negen in een auto op het Lange Voorhout aan
terwijl even later een ziekenverpleegster arri
veerde. Dit alles maakte diepen indruk,, welke
nog versterkt werd door het gerucht, dat de
Koningin den nacht in het paleis van haar
moeder zou doorbrengen. De spanning steeg
onder de wachtenden, toen bekend werd, da'
ook de Prinses zou komen.
Omgeving van het Paleis
afgezet.
De Haagsche hoofdcommissaris van politie,
de heer van 't Sant, verscheen met een talrijke 1
politiemacht bij het paleis; men begon dade
lijk de omgeving van het paleis af te zetten,
terwijl strenge instructies aan de passeerende
auto's werden gegeven om zoo min mogelijk
gerucht te maken. Voorts werden een aantal
taxi's, die anders in de nabijheid stationeerden,
naar een ander punt gedirigeerd.
Een tweede geneesheer.
Te tien minuten over tien kwam de mede-
deeling, dat de toestand van H.M. de Koningin
Moeder zeer slecht was. In verband daarmede
werd de Prinses gewaarschuwd, die om half
elf aan het paleis in het Voorhout aankwam.
De behandelende geneesheer vond den toe
stand toen ook dermate verergerd, dat hij het
noodzakelijk vond een tweeden geneesheer in
consult te roepen.
Prins Hendrik werd voortdurend van het
ziekteverloop op de hoogte gehouden. Zoodra
de ziekte een ongunstige wending mocht ne
men, zal de Prins onmiddellijk naar het paleis
aan het Voorhout gaan om de laatste uren
aan het ziekbed door te brengen.
De familieleden van de Vorstin zijn van den
ernst van den toestand op de hoogte gesteld.
Reeds verschillende blijken van belangstelling
zijn uit het buitenland binnengekomen. Ex-
keizer Wilhelm laat regelmatig telefonisch»
inlichtingen vragen.
Geen verandering in den toestand,
ALGEMEENE BELANG S TE LUNG.
Onze Haagsche correspondent seint ons:
Hedenmorgen stonden nog steeds talrijke
bezoekers vóór het Paleis aan het Lange Voor
hout, in afwachting van eenige berichten. Af
en toe kwamen autoriteiten langs. o.a. baron
De Vos van Steenwijk. voorzitter der Eerste
Kamer, de Poolsche, Duitsche en Spaansche
gezanten: Kol. baron Van Voorst tot Voorst,
commandant der Grenadiers en Jagers, om
het register te teekenen en te informeeren
naar den toestand der Kon. Moeder.
De Koningin en de Prinses hebben in de
ochtenduren het Paleis verlaten, terwijl de
Prins om half 10 van het Paleis Noordeinde
vertrok, waaruit geconcludeerd werd, dat de
toestand hedenmorgen iets minder onrust
barend was.
Ook Dr. De Jongh had in de morgenuren
het Paleis verlaten.
Het bericht in Het Nieuws van den Dag,
dat longontsteking zou zijn ontstaan, schijnt
zeer onwaarschijnlijk te zijn.
Om 11 uur kwamen Koningin Wilhelmina
en Prinses Juliana wandelend langs het
Lange Voorhout en begaven zich naar het
Paleis. Om half 12 werd medegedeeld, dat er
in den toestand van de Koningin-Moeder
niets bepaald verontrustends was. Er is tot
op heden geen consult met een anderen ge
neesheer gehouden.
40.000 WEEFGETOUWEN IN
FRANKRIJK VERNIETIGD?
De Petit Parisien publiceert een bericht
uit Ryssel, volgens het welk de organisatie
van eigenaars van weefgetouwen aldaar be
sloten heeft om de crisis bij den afzet tegen
te gaan door een aantal bedrijven stil te
leggen en ongeveer 40000 weefgetouwen op
te koopen om vervolgens onbruikbaar te ma
ken. De- werknemers hebben tegen dit plan,
dat hun voor steeds van een arbeidsmoge-
lijkheid zou berooven -geprotesteerd en be
weerd dat het bedrijf der weverijen te Ryssel
en omstreken zeer goed kan worden gaande
gehouden.
ONZE GRATIS ONGEVALLEN
VERZEKERING VOOR WEEK- EN
MAANDABONNéS.
UITKEERING VAN
HONDERD GULDEN,
Heden keerden wij een bedrag van f 100.
uit aan Mevr. de Wed. W. J. LUITING
SCHUTTE, Hoofmanstraat 20, te Haarlem,
wegens beenbreuk, ontstaan door een ongeval.
DE ADMINISTRATIE.
In de ziekte van de Konigin-Moedcr is een on
gunstige wending ingetreden.
pag. 1
De conferentie van drie te Rome is besloten
met het opstellen van drie protocollen waar
bij de handelsaccoorden der drie landen wor
den uitgebreid.
pag. 3
Insull heeft Griekenland weer met de Meotis
verlaten, vermoedelijk mrt Abessynië als
eindbestemming.
pag. 3
De kabinetschef van het Fransche ministe
rie van landbouw Blanchard, die bij de af
faire Stavisky betrokken was, heeft een po
ging tot zelfmoord gedaan.
pag. 2 en 3
Boven België woedde een orkaan, die groote
schade aanrichtte.
pag. 3
De heer Zwertbroek heeft ontslag genomen als
secretaris van de V. A. R. A.
pag 11
Zes gemaskerden zijn een woning te Maria-
heide binnengedrongen en hebben een vrij
aanzienlijk bedrag aan geld meegenomen.
pag. 4
Onnes zal ook als getuige in de Nijenrode-zaak
optreden.
pag. 4
Een jongeman heeft te Naarden zijn vroegere
verloofde doodgeschoten en daarna de revol
ver op zichzelf gericht.
pag. 4
Cambridge wint de boat-race van Oxford.
pag 9
Ajax wint den eersten kampioenswedstrijd
met 91 van Heracles.
pag 6
Drie kinderen zijn nabij Sneek door den
bliksem getroffen; één van hen is gedood
pag. 4
ARTIKELENENZ.
R. P.: De meisjes-H. B. S.
K. de Jong: Concert der H. O. V,
pag. 1
pag. 7
K. de Jong: Voordrachtavond Mevr. Cath. de
Vogel en Mej. Lina Mol.
Pag 7
T. B. Schuil: Stadsschouwburg: De duivel
in de vrouw.
pag. 7
T. B.. Schuil: Schoolvoorstelling: De groote
reis.
pag. 7
H. D. Vertelling. Ton Ruygrok: Angst.
pag. U