BERICHT Een zieke bol. Hei Bdmytlftste Me Jaargang No. 15565 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Donderdag 22 Maart 1934 HAARLEM S DAGBLAD f>irectie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur; ROBERT PEEREBOOM. ABOINIMEMKNl ENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week f(\.05, per maand f 0.22, per 3 mnd. ƒ0.65 franco per post f 0.72J4. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: I.5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes (iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f250.- Wijsvinger f 150-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-. idem voor Abonnés op het Geïll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f2000—. Overlijden f 600—, Verlies van Hand, Voet of Oog f400—. Verlies Duim f75—. Verlies Wijsvinger f75—. Verlies andere vinger f30—. DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN HAARLEM, 22 Maart. De Fransche Maffia. Als Sherlock Holmes ooit geleefd had en het nu nog deed, had hij prachtig werk in Parijs kunnen doen. En zijn vriend dr. Watson, die hem natuurlijk vergezeld zou hebben, zou on getwijfeld de critiek, die het tweetal zoo vaak en met zoo vriendelijke ironie op de officiëele detectives van Scotland Yard placht los te laten, ditmaal op de Fransche Süreté Générale mikken. Want met het ontdekken van de lei ders en medeplichtigen der Fransche Maffia, die achter de Stavisky-affaire, achter den moord op den rechter Prince en in nog vele andere verwikkelingen de leidende rol moet vervullen, schiet het heelemaal niet op. Buiten de arrestatie van een achttal lieden, die een opvallend aandeel in de transacties van den heer Stavisky hebben gehad, heeft men blijk baar nog niets bereikt. Weken geleden werd al bericht, dat groote onthullingen voor de deur stonden. Zij staan daar blijkbaar nog, en komen niet binnen. Politie en justitie hebben al vele sporen gevolgd, niet alleen in Frankrijk maar ook in het buitenland. Tot dusver schij nen ze tot weinig te leiden. De procureur- generaal Pressard, die verantwoordelijk wordt geacht voor het vele malen uitstellen van aan hangige vervolgingen tegen Stavisky, is wel ontslagen maar nog steeds op vrije voeten, waaruit men zou moeten afleiden dat hij tot dusver nog alleen als formeel-verantwoorde lijk kan worden .beschouwd. Dat de royalisti sche leider Léon Daudet in de Action Fran- caise op zijn arrestatie aandringt, en boven dien zoo ver gaat dat hij een ex-premier be schuldigt van het initiatief tot den moord op den rechter Prince, behoeft nu niet zoo heel belangrijk te zijn. Léon Daudet heeft altijd met de groote trom en altijd-«eer stei'k in de superlatief gewerkt. Het is wel duidelijk dat de regeering-Dcu- mergue met den loop van zaken niet tevre den is. Zij vervangt den een na den ander. De oude, ervaren leider van de Justitieele po litie, Guichard, is met pensioen naar huis gestuurd. De opvolger van Chiappe als pre fect van politie, Bonnefoy-Sibour, is ook al weer door een ander vervangen. Den rechter van instructie te Bayonne, d'Uhalt, heeft men het onderzoek in de Stavisky-zaak ont nomen, de acht verdachtèn naar Parijs over gebracht en het gansche "onderzoek be halve dan dat inzake Prince, dat te Dijon gehouden wordt te Parijs gecentraliseerd. Intusschen blijven de vreemde gebeurte nissen elkaar opvolgen, en de aanhoudingen oo'k. Er is geen fantaisie -noodig om te ver onderstellen, dat de een .of andere geheime macht achter de schermen zit, aan allerlei touwtjes trekt en velen met angst Vervult. Tot die velen behoort een zekere H. V., die boven deze initialen een brief aan den rech ter van instructie schreef op den dag na den moord op den rechter Prince. Hij berichtte daarin dat hij met zijn auto een panne had gehad te Combes-aux-Fées, en dat hij bij die gelegenheid lieden gezien had bij een andere auto, die zich vreemd gedroegen er over den spoorweg geloopen hadden. H. V. durfde zich niet bekend te maken. Nu, drie weken na den moord, heeft hij naar aanlei ding van een oproeping het Parijsche dag blad Le Journal opgebeld, eenige mededee- lingen gedaan waaruit bleek dat hij inder daad de gezochte getuige was, maar er bij gezegd dat hij nog steeds den moed mist, voor den dag te komen. Natuurlijk heeft Le Journal haastig den rechter van instructie te Dijon. M.Barra, ingelicht, en deze heeft in dat dagblad den onbekende bezworen, dat hij alle maatregelen voor zijn veiligheid zou nemen als hij zich maar wou aanmelden, dat zijn naam geheim zou blijven, dat de rechter hem ergens heimelijk te woord zou staan, enzoovoorts. Maar van het opdagen van H. V. is nog niets gebleken. In elk geval is er nog geen verdere ontwik keling van eenig belang in de zaak-Prince. En behalve de Fransche detectives, die een groote reputatie hebben, want de Parijsche politie is uitstekend georganiseerd, zijn nu sinds eenige dagen een paar van de slimste Engelsche speurhonden, de detectives Wensley en Collins ook aan het onderzoek gaan deelnemen. De toestand in een land is niet best wan neer menschen, die de justitie kunnen (en moeten) inlichten omtrent een zoo ernstig misdrijf, dat niet durven te doen omdat zij bang zijn er hun eigen hachje bij in te zullen schieten. Dit wijst onmiskenbaar op de aan wezigheid van ijlegale machten, die de rechts zekerheid in het land ondermijnen. In deze situatie verkeert men thans in Franukrijk. Het doet eenigszins „balkanisch" of Zuid-Amerikaansch aan. en het is een onhoudbare toestand. Men kan deze zaken niet loslaten en ze in de stoffige dossiers der historie rangschikken bij de onopgehelderde misdrijven, want het blijkt al te duidelijk dat er een geheele organisatie achter zit; 's Lands veiligheid is met de ontdekking gemoeid. Men móet den sleutel tot het raad sel vinden. Merkwaardig is dat er zoo weinig vooruit gang in het onderzoek komt, terwijl toch aangenomen wordt dat velen bij de ..Maffia'' betrokken moeten zijn. Geheimen die door velen gedeeld moeten worden blijven dat ge woonlijk niet lang. De eenige verklaring zou zijn, dat allen die iets van het mysterie weten, doodsbenauwd voor wraaknemingen zijn, evenals de geheimzinnige H. V. Het nieuwste is nu het bezoek aan Parijs van den Engelschen politie-autoriteit Can ning, met de veronderstelling dat ook voor- j aanstaande personen in Engeland in de af faire Stavisky betrokken zouden zijn. Het begint op een internationaal complot te lij ken, en het zal goed zijn als er eindelijk op heldering in deze benauwende zaak komt. R. P. DE HEER J. D. RUTGERS VAN DER LOEFF. WORDT HEDEN 60 JAAR. De heer J. D. Rutgers van der Loeff, direc teur van de Stadsbibliotheek en Leeszaal, be reikt heden den 60-jarigen leeftijd. De heer van der Loeff is 22 Maart 1874 te 's-Heerenberg in Gelderland geboren. Hij stu deerde in de Nederlandsche letteren te Leiden, waar hij den graad van doctorandus behaalde. Hierna was hij gedurende eenigen tijd werk zaam aan de Universiteitsbibliotheek te Lei den. Op 15 October 1902 volgde zijn benoeming tot bibliothecaris der gemeente Haarlem. Als zoodanig volgde hij den heer J. W. Enschedé op. Hij aanvaardde zijn nieuwe functie op 1 December 1902. De beweging voor het stichten van openbare gemeentelijke leeszalen was toen aan het op komen en de heer Van der Loeff, die voor deze beweging veel sympathie gevoelde, heeft gedurende vele jaren geijverd voor zijn lieve lingsdenkbeeld: het stichten van een Openbare Leeszaal té Haarlem en het verbinden van deze leeszaal aan de Stads-bibliotheek. Verschillende plannen werden ontworpen, maar door den oorlog werd de uitvoering van het dankbeeld van den heer Van der Loeff vertraagd. Eindelijk, in 1921, werd de openbare Leeszaal, verbonden aan de Stadsbibliotheek, geopend en in 1922 werd de heer Rutgers van der Loeff benoemd tot directeur van beide ge combineerde inrichtingen. Men deed daarmede een uitstekende keuze. De heer Van der Loeff vervult zijn taak op lofwaardige wijze. Even bekwaam als beschei den, heeft hij zich in zijn functie geheel in dienst van de bezoekers van bibliotheek en leeszaal gesteld. Geen moeite is hem ooit te veel en van het besef der noodzakelijkheid, hun taak op deze zelfde wijze op te vatten, heeft hij ook de leden van het personeel der instelling weten te doordringen. In de biblio theek en leeszaal heerscht de geest van den heer Van der Loeff: een geest van groote hulpvaardigheid en van prettigen omgang met het publiek. Dat de vele goede eigenschappen van den heer Van der Loeff algemeene waardeering ondervinden bleek hem bij zijn 25-jarig jubi leum op 1 December 1927, toen hij gehuldigd werd namens gemeentebestuur, de Commissie van Toezicht op de Openbare Leeszaal en de burgerij. De heer Van der Loeff was heden uitstedig. Zij, die zich met ingang van 1 April per kwartaal abonneeren, ontvangen de in Maart nog te verschijnen nummers gratis. DE ADMINISTRATIE. SLAAT 'T STAVISKY-SCHAN- DAAL NAAR ENGELAND OVER? EEN GEHEIMZINNIGE MOORDZAAK WEER TER SPRAKE. De parlementaire commissie van onder- ziek in de Stavïsky-affaire heeft het kamerlid Henriot gehoord. In tegenstelling tot wat tot nog toe gebruik was. is geen of ficieel communiqué over de verklaringen van Henriot verstrekt. Naar verluidt heeft Henriot een groote collectie aandeelen en documenten welke betrekking hebben op het geval-Stavisky, uit de jaren 19261928 overgelegd, waaronder zich volgens de geruchten ook stukken zou den bevinden die wijzen op relaties tusschen personen uit Stavisky's omgeving en het in 1928 op geheimzinnige wijze om het leven gekomen kamerlid voor Guyana, Galmots. Volgens een na den dood van Galmots (die een geniale doch eenigszins avontuurlijke persoonlijkheid was), ingesteld onderzoek, zouden vergiftigingsverschijnselen zijn ge vonden. Bij de kamerverkiezingen in 1928 in Guyana had hij een aantal tegenstanders die tot eiken prijs het bezit van zijn zetel wensch- ten. Toen de verkiezingsstrijd het felst woed de dook in Guyana een zekere Charles Brouilhet op, die in Guyana een eigenaardige opdracht schijnt te hebben gehad. Men beweert dat onder de door Henriot aan de commissie overgelegde stukken, zich een brief van Stavisky aan Brouilhet be vindt: „Je ziet wat het kost, wanneer men mij in den weg loopt". Voorts zou zich onder de documenten een brief van den bekenden advocaat Henri Robert den vroegeren president van den Parijsche kamer van advocaten, aan den president van het gerechtshof bevinden, die zich indertijd met de behandeling van de moordzaak Galmots heeft bezig gehouden. Daarin zou worden gezegd dat twintig dui zend francs niet te veel zijn voor den presi dent wanneer hij de zaak op sleeptouw wil houden. De commissie zou in verband met deze onthullingen besloten hebben niets omtrent het verhoor van Henriot te publiceeren doch er den minister van Justitie mee op de hoog te te brengen. Naar verluidt zou o.a. de ar restatie te wachten zijn van Brouilhet en den arts Dr. Vachet, die in de kringen van Stavisky verkeerde en ook in het geval Gal mots een rol schijnt te hebben gespeeld Voorts wordt nog medegedeeld, dat het Stavisky-schandaal thans ook naar Engeland schijnt over te slaan. Volgens het bericht uit Londen zou de Londensche politie zekerheid, hebben gekregen, dat vooraanstaande Engelsche personen bij de zaak betrokken zijn. De commissaris van politie Canning, die met een geheime opdracht te Parijs vertoefde is met documenten teruggekeerd, die mo menteel door de bevoegde instanties worden onderzocht en waardoor eenige vooraan staande personen gecompromitteerd dreigen te worden. GOED NIEUWS. GUNSTIG RESULTAAT DER PRAAGSCHE JAARBEURS. PRAAG, 22 Maart (VD.) De jaarbeurs te Praag heeft een gunstig verloop gehad. De omzet is gemiddeld met 30 pet. geste gen. Tot de landen, die als de beste koopers zijn opgetreden, behoort o.a. Nederland. (In het Engelsche Lagerhuis heeft een lid beweerd, dat vele uit Ne derland komende bloembollen ziek zijn, waardoor besmettingsgevaar voor Engelsche producten zou be staan. Aangezien alle exportbollen een certificaat moeten hebben van den Nederlandschen Planten ziektenkundigen Dienst kan deze klacht niet juist zijn). Door de Engelschen wordt steeds nog Met hun bollen slecht geboerd. Uit ons bolland worden steevast Groote kwantums ingevoerd. En de Britsche kweekers dringen Krachtig op bescherming aan, Dat hun teelt, die uit den grond komt, Niet opnieuw te grond zal gaan. In zijn erge bollenboosheid Neemt men middelen te baat, Waarvan soms er weieens eentje Kwalijk door den beugel gaat; Als de grond, of wel de kennis, Voor de bollenkweek ontbreekt, Komt het voor. dat men verdenking Van de concurrentie kweekt. Dit is wel een poover streven, En een, dat in geen geval, Ooit de kweekerij der Britten, Grooter bloei verleenen zal. En intusschen houdt ons bolland, D' export nog maar rustig vol, Zonder nadeel van de uiting. Spruitend uit een.... zieken bol. P. GASUS. PAASCHGIFT GEVRAAGD. OP EEN... OUDE LIJST VAN HET CRISIS-COMITé. Bij een bewoner van een perceel aan den Koninginneweg vervoegde zich Woensdag een man, die hem verzocht voor een Paaschgift te willen inteekenen op een oude lijst van het Nationaal Crisiscomité, namelijk van 1932. De man kreeg niets. Van deze nieuwe practijk werd bij de politie aangifte gedaan. Men zij dus gewaarschuwd! PERSONALIA. Gepromoveerd is tot doctor in de rechts geleerdheid, op proefschrift getiteld „Voor waarden voor maatschappelijke ontwikkeling in het centrale Batakland" de heer A. J. van Zanen, geboren te Gouda. DIRECTEUREN VAN K L M EN K.N.I.L.M. NAAR INDIë. A. Plesman directeur van de K.L.M. en H. Nieuwenhuis directeur van de K.N.I.L.M. zijn hedenmorgen per Kwartel naar Indië ver trokken. NOG STEEDS ONDEUGDELIJKE AUTO'S. EEN DOODE SLAG IN HET STUUR VAN 140 GRADEN. Woensdag reed er weer een auto over den Rijksstraatweg, die gevaar voor het verkeer opleverde. De motorbrigade van de Haar- lemsche politie zag daar een auto rijden, waaruit aan de achterzijde vlammen sloegen. Zij liet den wagen stoppen. Uit een onder zoek bleek, dat er met een open knalpot ge reden werd. Bovendien zat er een doode slag in het stuur van 140 graden! Tegen den bestuurder Van N. werd proces-verbaal op- .emaakt. De auto werd voor reparatie naar een garage gebi'acht. De geweldige schepenlift bij Niederfinow is in gebruik genomen. Deze lift kan schepen van 1000 ton groot 36 meter omhoog brengen. Hierdoor heeft men bereikt, dat de scheepvaart geen groot tijdverlies ondervindt; daar men anders minstens viermaal zou moeten schutten. WAT GESCHIEDT VOOR DE RIJNSCHIPPERS. VRAGEN VAN MEJ. KATZ. Het lid der Tweede Kamer mej. Katz heeft den minister van Economische Zaken gevraagd Heeft de Regeering kennis genomen van de te Duisburg loopende onderhandelingen ter verkrijging van gelijkberechtiging resp. ter voorkoming van achterstelling der Neder landsche schippers ten aanzien van hun Duitsche collega's bij de vrachtverdeeling ter beurze? Zoo ja, acht de Regeering het dan thans niet gewenscht, stappen te doen by de 'Duit sche regeering, teneinde op de noodzakelijk heid en rechtmatigheid van dit streven van Nederlandsche zijde met nadruk te wijzen? Heeft de Regeering voorts kennis genomen van de onder auspiciën van de Duitsche re geering tot stand gekomen plannen om te geaaken tot een .Bchifferbetriebsverband", waarbij alle Duitsche particuliere schippers moeten zijn aangesloten en door welke or ganisatie de in Duitschland aan den Rijn oestaande beurtlij-sten zullen worden be heerd? Zoo ja, aoht de regeering het dan niet ge wenscht, om ter bescherming van de be langen der Nederlandsche particuliere schippers vor hen het nemen van dezelfde maatregelen te overwegen? Het défilé langs het stoffelijk overschot van H.M. de Koningin Moeder heeft morgen plaats. pag. 11 In de Japansche stad Hakodate heeft een geweldige brand gewoed. Er zouden duizend dooden zijn. pag. 3 Op den Pruisischen minister-president Goering is een mislukte bomaanslag ge pleegd. pag. 3 Oostenrijk's nieuwe grondwet. pag. 3 Bij de Tweede Kamer is een wetsontwerp ingediend om leerlingen te beschermen tegen besmetting door onderwijzend per- soneeL pag. 11 Er zouden ernstige bezwaren bij de Tweede Kamer bestaan tegen het wetsontwerp op besloten N.V.'s. pag. 11 De heer G. D. Gratama heden 60 jaar. De heer J. D. Rutgers van der Loeff viert hc- den zijn 60sten verjaardag, pag. 1 De Crisis Rundveecentrale zal waarschijnlijk tot verplichte rundveebeperking moeten overgaan. pag. 4 De onregelmatigheden te Heerde van gerin gen omvang. Zware straffen geëischt tegen de verdartrten betrokken bij de inbraak te Naaldwijk. pag. 4 Een syndicaat heeft een crediet van f 100 millioen aan den Franschen Staat verleend pag. 11 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: De Fransche Maffia. Jhr. dr. J. C. Mollerus: Het verbruik van si garen en sigaretten. pag. 4 WIJZIGING SNELTAX-BEDRIJF, AFSCHAFFING FOOIENSTELSEL. Wij vernemen dat de directie van de Auto handel-Maatschappij „Haarlem" voor haar Sneltax-bedrijf voornemens is, zeer binnen kort een wijziging in het tarief aan te bren gen. Het ligt in de bedoeling, het fooien stelsel af te schaffen. Dan zal het noodig zijn het tarief een weinig te verhoogen. Over dit laatste is echter nog geen beslissing geno men. CANADA UIT DEN VOLKENBOND? SENATOR MC RAE ACHT HET DOEL NIET BEREIKT. OTTAWA, 22 Maart (V.D.) De Cana- deesche senator McRae. afgevaardigde van Vancouver, heeft gisteren ln den Staat van het dominion een voorstel ingediend tot uit treding van Canada uit den Volkenbond. Het voorstel zal op 17 April a.s. in behan deling komen. In zijn .toelichting verklaarde senator McRae. dat algemeen wordt toegegeven, dat de Volkenbond het doel niet bereikt heeft, waartoe hij is opgericht, n.l. het handhaven van den wereldvrede. Ieder vredesvriend maakt zich ongerust- over de oorlogsvoor bereidingen in de geheele wereld. De ver antwoording. die Canada heeft, wanneer het als lid van den Volkenbond deelneemt aan onderhandelingen, die misschien tot een nieuwen wereldoorlog zullen leiden, heeft elk Canadees te dragen. Ook de jaarlijksche contributies aan den Volkenbond kunnen in deze moeilijke tijden beter gebruikt.worden. Senator McRae was generaal-kwartier- meester van het Canadeesche expeditieleger tijdens den wereldoorlog. RUMOERIGE TOONEELEN OP BROADWAY. DOOR STAKENDE TAXI-CHAUFFEURS VEROORZAAKT. NEW-YORK, 22 Maart «"Reuter). Gis teravond hebben de stakende taxi-chauf feurs op Broadway een gevecht met de poli tie ontketend. Zij hielden de taxis van hun werkende collegas aan en sleurden de inzit tenden eruit, bedekt met de scherven van de gebroken ruiten. Toen bij het uitgaan van de theaters eenige honderden personen een taxi wenschten be gonnen de ongeregeldheden in nog grooter omvang. Op een gegeven moment joegen de stakers zelfs de politie op de vlucht; deze kreeg onmiddellijk hierna yersterkmg.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 1