PAASCH-WEDSTRIJD.
VRIJDAG 23 MAART 1934
HAARLEM'S DAGBLAD
9
AAN ALLEN!
Zondag is het Palm-Zondag. Vanwaar die
naam? Volgens het Bijibelsche verhaal hield
Jezus voor zijn dood een intocht in Jeruzalem
Het volk wuifde Hem met palmen toe, het
spreidde zelfs palmtakken over de straat-
steenen- De palm was al van ouds het zin
nebeeld der overwinning. De palm is de altijd
groene frissche plant.
In vele streken wordt de palm nog be
schouwd als een heilige plant, die ellende af
weerde en genezing bracht. Zen palm op den
akker zou de veldgewassen doen groeien.
Een palm voor het venster zou den bliksem
weren.
Misschien zijn er onder jullie, die Zondag
nog loopen met een Palmpaasch. Nu is ook
de lente in het land gekomen. Het licht heeft
de duisternis overwonnen. Dnze heidensche
voorouders zullen in dezen tijd ook wel hun
Lentefeest gevierd hebben. Als je feest viert
behoort er groen bij. Onze palmpaasc'nstok
moet daarom ook versierd zijn met groen.
Iedere streek brengt er verder zijn eigen
aardige versieringen aan. Ieder noemt het
ook geen Palmpaasch. Men spreekt van Palm
stok, Palmhoutje, Haantje-pik, Zwaantje,
Krakeling enz. In onze streken heeft men
dan den Palmpaasch. Een stok in 't midden
en een krentenbrood-haantje of vlaggetje in
top. Als verdere versieringen palmgroen, kra
kelingen, sinaasappels, vlaggetjes enz, Het
haantje is het zinnebeeld van een nieuwen
dag, een nieuwen tijd- Het oude Palmpaasch-
liedje luidt:
Haentien op ien stokkien
Bedelt um ien brokkien
Bedelt um ien stukkien brood
Aenders gaet mien haentien dood
Er zijn nog wel andere Palm-Paschenliedjes
bijvoorbeeld:
Palm, Paschen.
De koetjes, die gaan grazen
De schaapjes in de wei.
Als het Paasch is, krijgen wij een ei.
Het meest bekende
luidt:
Palm-Paschenlied j e
Palm, Paschen.
Hei, Koerei!
Nog één Zondag.
Dan krijgen wij een ei
Eén ei is geen ei,
Twee ei is een half ei,
Drie ei is een paasch-ei!
In den Achterhoek in Twente en in Drente
wordt ieder jaar nog Palm-Paschenfeest ge
vierd.
In Spanje bestaat nog een heel eigenaardig
gebruik. Gebleekte palmtakken worden te
gen de huizen gehangen als afweermiddel
tegen het inslaan van den bliksem. In Rome
versiert men de kamer met palmtakken. In
Beieren en in België hield men vroeger een
ezeloptcicht door de straten. Allen waren-
met palmen versierd, waarvan men den
stam had gekleurd en waar versieringen,
zooals papieren rozen, tusschen het groen
waren aangebracht.
Als Palm-ZoZndag voorbij is, begint de Goede
week. De Maandag wordt in de Belgische
stad Brugge Kalf dag genoemd. Wie op dezen
dag 't laatst in school komt, of thuiskomt,
wordt voor kalf uitgemaakt.
Donderdag wordt witte Donderdag ge
noemd. In Weert (Limburg) wordt in som
mige gezinnen op groenen Donderdag soep-
gegeten, waarin 12 verschillende groenten
zijn bereid. Deze soep heet discipelen-soep,
of apostelensoep. De Beiersche boer eet op
groenen Donderdag spinazie of sla.
Daar zien jullie een gezellige Paaschtafel.
Haasjes met eieren, kippetjes met eieren,
een mandje met eieren, een schaal met eieren
en dan nog bij ieder bordje een dopje met
een ei. Ra, ra, voor wie zal dit alles wel
wezen?
Dat zal ik je vertellen. Er waren een va
der en een moeder met 6 kinderen. De ouders
bedachten een leuke grap, Paschen valt im
mers op 1 April. Als het 6-tal op Paasch-
morgen aan het ontbijt komt, vinden ze daar
32 eieren en ze zijn met hun zessen. Hoe
moeten die verdeeld worden? Dan zijn die
eieren nog genummerd, maar die nummers
maken hen niets wijzer. Vader geeft dan
dezen sleutel tot het geheim: „Jullie krijgen
net zooveel eieren, als er letters in jullie
naam zijn. Nu heb ik in plaats van letters
cijfers gebruikt. Ieder moet nu maar zorgen,
dat hij zijn eigen eieren krijgt."
Binnen een kwartier had ons zestal zijn
eigen eieren. Jullie zullen dat niet zoo vlug
kunnen raden, omdat je de namen der kin
deren niet weet. Ik zal jullie er nog een
klein sleuteltje bijgeven en wel dit: er waren
3 jongens en 3 meisjes en je begint maar
het alfabet in cijfers om te zetten." Meer
zeg ik niet. Woensdag 11 April moet ik alle
inzendingen hebben, voorzien van naam en
leeftijd. Onder de goede oplossers ioof ik
weer 6 boeken uit. Geef nu het 6-tal maar,
wat hun toekomt en schrijf mij hun namen.
W. B—Z.
Het verdient aanbeveling op groenen Don
derdag te zaaien.
De eieren, die op groenen Donderdag ge
raapt zijn, zouden een buitengewone voe
dingskracht bezitten. In Oost-Vlaanderen
krijgen de armen brood met een geldstuk
mee naar huis. Vroeger werd dit geldstuk in
het brood gebakken. Men heeft daar ook
nog: Apostelbrokken rapen. Uit de boven
vensters van het stadhuis worden vierkante
tarwebrooden naar beneden geworpen. Heel
wat handen grijpen toe om te vangen. Op
Goeden Vrijdag wordt in sommige streken
een stroopop in brand gestoken. Deze wordt
dan op 't marktplein op een hcogen staak
geplaatst- Dit zou nog een overblijfsel van
een oud heidensch gebruik zijn. De pop moest
dan den winter voorstellen. Veel mooier lijkt
me de gewoonte om op Goeden Vrijdag aan
enkele gevangenen kwijtschelding van straf
te verleenen.
W- B—Z
UIT DE NATUUR.
EEN GOED IDEE.
Op een ochtend zag Jan zijnbuurjongen
heel vroeg met zijn fiets weg gaan.
„Waar ga je naar toe?" vroeg hij hem.
„Ik ga naar mijn Oom, die een uurtje fiet
sen van hier woont!" antwoordde de ander.
Na een half uurtje zag Jan hem terug
komen.
„Ik dacht, dat je zoo ver weg moest," riep
Jan.
„Ach," antwoorde de ander. „Ik was een
kwartiertje weg, toen werd ik moe. Daarom
ben ik terug gegaan; de andere driekwart van
den weg fiets ik morgen wel."
MUNCHHAUSEN AAN
HET WOORD.
„In den tijd, dat ik nog jong was, bood
schapper van de officiersstraf. waren de
wegen nog lang zoo goed niet als tegenwoor
dig. Bij vochtig weer zakte men wel tot aan
zijn knieëën in de modder
De dienst was niet zwaar, alleen met den
overste viel niet te spotten. Een keer stuur
de hij mij er op uit, om den schout van ze
ker dorp een bevel over te brengenDat
ik, om nog op tijd te komen, dwars door een
gevaarlijk moeras moest rijden, daar hield
hij geen rekening mee.
Wat moest ik beginnen? Zoo was ik bij het
moeras, of ik zat tot aan mijn hals in de
piodder. Mijn paard was er erger aan toe
dan ik, ofschoon jk ook den smaak van het
water al in mijn mond kreeg Maar ik had
uitdrukkelijk de opdracht gekregen, dat ik
niet mocht verdrinken. Wat moest ik doen?
Ineens kwam de reddende gedachte in
mij op. Met mijn rechterhand greep ik mijn
pruik vast, die stevig om mijn hoofd was ge
wikkeld en met mijn linkerhand hield ik
de teugcis vast en toen begon ik te hijsclien:
met een stevigen ruk trok ik mij op aan mijn
haren en voelde weer vasten bodem onder
mijn voeten. Mijn ros met een fikschen zwaai
neer te zetten, was vanzelfsprekend het werk
van een oogenblik.
We waren beiden gered."
IN EEN WATERDROPPEL
„Wat is er lekkerder dan een glas water'
zegt men als men dorst heeft en met hoeveel
genot kan een vermoeide wandelaar of fiet
ser z'n glas ledigen. Toch is er geen absoluut
zuiver water ondanks alle zorgen die rijk en
gemeente er aan besteden om ons te voor
zien van dit koele vocht. Maar het kan
heusch wel zonder bezwaar gebruikt worden
en men behoeft niet te schrikken van de
mededeeling, dat er duizenden levende we
zens in een droppel water huizen. Weet je
wel dat zich in één droppel slootwater wel
een 5 millioen bewoners bevinden?
De Hollander Antony van Leeuwenhoek
die leefde van 1632—1723 maakte de eerste
microscopen en ontdekte zoodoende al die
bacteriën. Eerst meende hij dat planten zich
in dieren veranderden, doch later bleek uit
verdere onderzoekingen, dat de bacteriën tot
het plantenrijk behoorden. Ze vermenigvul
digen zich verbazend snel en niet alle bac
teriën zijn onze vijanden, de meeste zijn
onschadelijk.
Niet alleen bacteriën doch ook microsco
pisch kleine diertjes (infusoriën) leven in
zoon droppel water. In het Museum van
Nat. Historie te New York heeft men een
model van was van 1 vingerhoed water, 1
millioen keeren vergroot- Deze bevat de won
derlijkste dieren, o.a de nais. een worm met
borstels; de gordins, die lijkt op een zijde
worm; de anguillula. een draadworm die aan
een azijnaaltje doet denken; een waterbeer,
macrobiotus, die z'n slachtoffers dooddrukt
De gewoonste bloemen (diatomen) die voor
komen in een waterdroppel zijn onderling
wat kleur en vorm betreft heel verschillend.
Ze zijn zoo klein, dat er voor 1 c.M lengte
wel 50 duizend op een rij naast elkaar zou
den moeten liggen. De houders van een
aquarium kennen de waterplanten, die de
bak in een dicht groen bosch veranderen, de
algen, het zijn lastige klanten.
Behalve de protozoën, de laagst ontwikkel
de uit het dierenrijk, zijn de raderdiertjes
het meest talrijk in een waterdruppel. Met
het bloote oog zijn ze niet waar te nemen,
maar door een microscoop bekeken ont
dekken we de wonderlijkste dingen. Ze be
zitten een mond, maag, pooten, oogen en een
zenuwstelsel; sommige 2 oogen. anderen
weer drie of ook wel slechts een- Ze bewe
gen zich voort door trilharen, waarmee ze
ook voedsel naar den mond brengen Eén
zoo'n raderiertje, ook wel tijger genoemd
is een echte roover, doch die op zijn beurt
weer slachtoffer wordt van een plant. Zoo
leven roovers en slachtoffers in groote ge-
talen bij elkaar, elkander verjagend en ver
slindend, zonder dat men er iets van merkt.
ONS DIERENHOEKJE.
Luid zingend kwam Anneke de kamer bin
nen, waar Oom Kees zat te werken. Lachend
keek die op:
„Zoo juffertje Uitgelaten! Waar is je on
afscheidelijke broer?'
„Die komt er aan, Oom, we hebben een
koekoek gehoord, teen we op weg hierheen
waren!"
zoolang tot hun beschermeling, zoodra hij
vliegen kan, verdwijnt, om nooit meer terug
te komen!"
..Wat ondankbaar", zei Anneke verontwaar
digd, toen Oom Kees zweeg.
„Ik kan er niets aan doen, maar ik vind
dien koekoek een nare vogel!"
„Daarom zing je zeker zoo vroolijk hè?"
plaagde Oom zijn nichtje. Voor Anneke tijd
had om te antwoorden, ging de deur weer
open en Kees kwam binnen stuiven.
„Oom is dat gekke liedje, dat Anneke
over den koekoek zingt eigenlijk waar!? Legt
een koekoek heusch geen eieren?"
„Jongeman, zou je je Oom eerst niet eens
behoorlijk goeden dag zeggen!" vermaande
Oom Kees goedmoedig. Eenigszins beschaamd
deed de jongen wat hem gezegd was. Toen
ging Oom verder:
„Jullie willen zeker wel meer van dien
koekoek weten. hè. waardoor Kees zelfs de
beleefdheid een beetje vergat? Nu dan. luis
ter: dat liedje is natuurlijk onzin, want de
koekoek legt wei eieren, maar hij bouwt geen
nest. Waarom deze vogel geen familieleven
leidt, is tot op heden nog niet duidelijk. Wel
staat vast, dat de koekoek het uitbroeden
der eieren en het grootbrengen der jongen
aan andere vogels overlaat. Hiervoor smok
kelt hij zijn eieren in de nesten van kleine
zangvogels, zooals roodborstjes, leeuwerik
ken. winterkoninkjes enz. Het koekoekswijf
je legt in eenzelfde nest slechts één ei en
draagt daarbij zorg een der andere eieren
uit het nest te wippen. De kans op ontdek
king door de bewoners van het nest wordt
daardoor zeer gering gemaakt, temeer als ik
jullie erbij vertel, dat het koekoeksei in
grootte en kleur geheel overeenstemt met de
andere eieren in het nest. Als jullie nu nog
weten, dat één koekoekswijfje van het voor
jaar tot den zomer ongeveer 15 tot 20 eieren
op deze manier legt, dan begrijpen jullie ook
wel, dat het doorvoeren van deze list heel
wat handigheid vereischt.
De pleegouders verzorgen het- jonge vogel
tje met dezelfde ijver en liefde als hun eigen
jongen.
De jonge koekoek is een druktemaker en
een veelvraat; af en aan moeten de pleeg
ouders vliegen, want hij is niet te verzadi
gen. En ze moeten toch ook hun eigen jongen
verzorgen. Maar daar weet de jonge koekoek
raad op; een paar dagen na het uitkomen
van het ei, gooit hij de andere vogeltjes het
nest uithij neemt ze eenvoudig op zijn
rug en werpt ze over den rand, de een na den
ander, net zoolang tot hij de eenige bewo
ner, buiten de volwassen vogels, van het
nest is.
En de pleegouders? Ze schijnen het niet
eens te merken, dat het koekoeksjong al hun
kroost vermoord heeft; maar blijven hem
plichtsgetrouw en liefdevol verzorgen, net
POSTZECELRUBRIEK.
'CC/ P O s
'fjj-
Het Kmct
5 «-j
6 -t-£/
"■Z.
J'/r.
NEDERLAND.
Aanvulling V
In 1933 verscheen een vliegzegel voor bij
zondere vluchten, voornamelijk voor de re
cord vlucht van den Postjager en de Zilver
meeuw. Wij kennen die geschiedenis natuur
lijk, welke op het laatst nog een recordvlucht
van de Pelikaan werd, die de post van de
beide eerste vliegtuigen vervoerde. Deze zegel
van 30 ct. (groen) is in 3-hoek vorm 40x40x40
In December van 1933 verscheen weer een
Kinderserie voorstellend een kinderfiguurtje
een lichtende ster dragend. De waarden z(jn
1 1 2 en 112 (blauwgrijs en oker) 5 en 3 ct
(donkerbruin en geelbruin) 6 en 4 ct. (groen
en goud) 12 1 2 en 312 ct. (donker ultrama
rijn en zilver). Grootte der vakjes 28 x 24.
Rustenburgerlaan 23.
EN DAT ZEGT VADER!
„Waarom kon je zoo laat uit school?" vroeg
Vader aan Hans.
„Ik moest school blijven!"
„Zoo," zei Vader boos. „en waarom dan
wel?"
„Ik wist niet waar de Azoren lagen."
„Berg dan je boel in het vervolg zoo op, dat
je het een volgende keer terug kan vinden
EEN GEHEUGENSPELLETJE.
s.
Kijk bovenstaande afbeelding eens drie
minuten aan, prent de voorwerpen, die er
op staan, goed in je gedachten Leg de af
beelding terzijde en probeer achter elkaar op
te schrijven, welke voorwerpen er op de tee-
kening stonden. Je zult zien, dat je er ver
scheidene zult vergeten.
TANTE TINE,
