Hoe het Spellings-Compromis
er uit ziet.
De Tariefswijziging op korten termijn aanvaard.
Het kanaal door Zuid-Beveland wordt verbreed.
DONDERDAG 19 APRIL 1934
HAARLEM'S DAGBLAD
6
STA TEN-GENERAAL
TWEEDE KAMER
De wijziging der Spoorwegwet.
18 April.
In een betoog van haast een uur heeft Mi
nister Oud verdedigd de algemeene strekking
van het ontwerp inzake wijzigingen van ons
tarief op korten termijn.
Hij heeft er al den nadruk op gelegd dat
de Regeering in deze abnormale tijden deze
bevoegdheden noodig heeft. Niet. om daar
door principieele wijzigingen te brengen in
or.ze handelspolitiek, maar om bij. uitzonde
ring op te kunnen treden in abnormale ge
vallen.
De resultaten onzer onderhandelingen moet
men zoo spoedig mogelijk kunnen realiseeren,
wijl dat juist in deze abnormale tijden van
het grootste belang is. Daarbij zal de regee
ring ruggegraat moeten toonen tegen mis
bruik der wet, nl. het bezigen van de wet voor
gevallen, waarvoor zij absoluut niet geldt. En
tegen dat misbruik liggen er reeds in het
ontwerp zelf zeer belangrijke beperkingen.
Wat het overleg met de Kamer behoeft,
wilde de bewindsman geen voorafgaand over
leg. Dat is in strijd met onze constitutioneele
verhoudingen. Wel wilde hij zoo snel en zoo
goed mogelijk inlichten de Kamercommissie
inzake" het overleg omtrent de handelspoli
tiek.
Ook de heer - Schouten (A.R.) had op dit
laatste aangedrongen. Vooraf gaand overleg
met de Kamer achtte hij, evenals de Minister
in strijd met de juiste constitutioneele ver
houdingen.
Toen ging het over het belangrijkste arti
kel. nl. artikel 2. Oorspronkelijk luidde het
geheel anders, maar de Regeering had nu den
tekst gewijzigd, zoodat de hoofdzaak luidde,
dat de Regeering de bevoegdheid krijgt, om
voor ten hoogste een jaar. een nieuw tarief
voor te schrijven, of een bestaand invoerrecht
af te schaffen, te verhoogen. of te verlagen,
wanneer daardoor voorkomen kan worden
het ten gronde gaan van Nederlandsche be
drijven door hun bestaan bedreigende bui-
tenlandsche maatregelen.
Dr. Korten horst (R.K.) vond dat veel te
defensief uitgedrukt en hii stelde een redac
tie, voor die meer ingesteld was op den op
bouw van het bedrijfsleven.
H!j noemde dat een redactie-wiiziging.
doch de Minister en de Kamermeerderheid
wilden daar niet aan. zij vonden deze redac
tie juist veel te ..vechtlustig".
De Kamer verwierp met 17 tegen 57 stem
men het- amendement van Mr. Kortenhorst.
De 17 voorstemmers waren: Mr. Western\a,n
(Nat. Herstel). Vervoorn (Platt. Eond) en
Arts 'RK. Dem. Partij) plus 14 R.K., terwijl
7 R.K. leden tesen het amendement stem
den. Het wetsontwerp zelf is door de Kamer
aanvaard met drie stemmen tegen, die van
den heer v. d. Waerden (S.D.) met den heer
Effer.di 'comm.) diens andere fractiege
noot? "Ten er niet en den heer Snee
vliet <F:v. Soc).
Daarna is door de Kamer z,h.s. aanvaard
een voorstel, dat indertijd nogal wat stof
heeft opgejaagd, nl. dat omtrent de verbree-
dine van het kanaal door Zuid-Beveland.
Minister Kalff verklaarde zich geheel te
vereenigen met de meening van de Commis
sie van rapporteurs, dat de verbetering dezer
verbinding reeds voor den oorlog in studie
was en niet berust on eenige door onze Re
geering gedane belofte of aangegane ver
plichting. m.a.w. dat de Nederlandsche sou-
vereiniteit op de tusschenwateren onaange
tast is gebleven en ook dat deze kanaalverbe
tering niet een onderdeel vormt in het ge
heel van het vraagstuk van eventueele nieu
we onderhandelingen met België.
Na deze pertinente verklaring viel er voor
de Kamer niet veel meer te debatteren en
naar aanleiding van enkele onmerkingen
door den heer Westerman 'Nat. Herstel) zei
de Minister noe. dat hi' diens critiek op de
Rijn vaartcommissie absoluut niet deelde.
De waardigheid onzer regeering brengt mede
dat dit kanaal verbreed wordt, ook al zijn er
dan, die haar daardoor in de schoenen schui
ven. dat zij een knieval doet voor de Rijn-
va a rteommissie.
Hierna is nog een doos van gedachten ge
wisseld over de wiiziging van de Sooorweg-
wet. Deze wijziging beoogt: lo. voor de spoor
wegen te verzachten de gebondenheid van de
tarieven, opdat ze beter concurreeren kun
nen: 2o. de mogelijkheid te openen voor vroe
gere naasting van spoorwegen dan die,
welke nu bestaat, en 3o. hetzelfde ten be
hoeve van tramwegen.
De heer Duvmaer van Twist (A.R.) had
nog al bezwaren. die ook de heer v. d. Bilt
(R K.) deelde. Hii vreesde nl. deloyale con
currentie der spoorwegen met de binnen
scheepvaart.
Doch minister Kalff zei. dat er geen sprake
za1 zbn van rnonrdev"^ tarieven bij de spoot-
WINDHOOS RICHT GROOTE
SCHADE AAN.
Dak van in aanbouw zijnde
kerk gerukt.
VIJF WERKLIEDEN MEEGESLEURD.
Een windhoos heeft Woensdagmiddag bo
ven Mook en omgeving geducht huis gehou
den. De kap van een nieuwe kerk bij het
klooster der Passionisten was juist gereed ge
komen. Deze werd echter door den hevigen-
wind, met vijf werklieden, die zich op het
bouwwerk bevonden, opgenomen en in de
kerk neergestort, de werklieden meesleurend.
Drie van hen bleken er zonder zwaar letsel
afgekomen te zijn. maar twee anderen wa
ren onder zware stukken hout terecht geko
men. De toestand van één van hen was zorg
wekkend. De andere kon naar zijn woning
worden vervoerd. Eén der werklieden, die in
de kerk aan het werk was. zag de kap naar
beneden komen en bukte zich in de nauwe
ruimte, waarin hij zich bevond. Terstond
daarop werd deze door de neerstortende bal
ken afgesloten. Toen hij bevrijd was. bleek
hij slechts enkele schaafwonden te hebben.
In de omgeving van Mook werden voorts
tal van boomen ontworteld, schoorsteenen en
antennepalen afgerukt en daken van hun
pannen beroofd.
vergroot. Zulke tarieven zal hij nooit goed
keuren.
De heer Van Dijk (A.R.). die gesteund werd
door den heer Van Braambeek 'S.D.) drong
er op aan. dat de Minister spoedig komen Z£i
met richtlijnen voor de coördinatie van het
verkeer, doch de Minister merkte op. dat wat
hier voorgesteld wordt-, er toch meet komen,
omdat de spoorwegen te veel gebonden zijn
als vervoersmiddel.
Ook dit wetsontwerp komt er met glans.
Donderdag wordt er over gestemd.
OBSERVATOR.
EERSTE KAMER.
INDISCHE BECROOTINC
GOEDGEKEURD.
Gematigd optimisme.
Hulp van Nederland
aan Indië.
Op snelle wijze heeft de Eerste Kamer de
Indische begrooting afgehandeld, nadat eerst
een groot aantal wetsontwerpen eerst onder
den hamer door was gegaan.
En toch kan niet gezegd worden, dat deze
behandeling niet met de noodige ernst ge
schiedde. De critiek werd allerminst veron
achtzaamd en de meest felle opponent, de
heer Mendels (s.d.) hield een uitvoerige rede
Minister Colijn heeft geen zwanen dag
gehad bij de verdediging van deze begrooting
Critiek kwam er van de zijde van den heer
Mendels over het financieel, economisch en
staatkundig beleid van de Regeering. Te wei
nig voor het inlandsche volk en te veel nog
voor het moederland wordt er gedaan was
het thema.
Critiek kwam er ook van den heer Van
Embden (v.d.) ten aanzien van de dure
kruisers, waarbij de „Sumatra" een noodlot
schip door hem werd genoemd.
De minister was echter niet bereid om
over de samenstelling van de vloot te spre
ken, hangende het rapport van de Commis-
sie-Idenburg.
Nadere adviezen worden over dit rapport
Ingewacht.
Warmen steun bood de heer Slingenberg
(v.d.) aan het beleid van dezen minister.
Deze spreker bracht hulde aan minister en
gouverneur-generaal voor de wijze, waarop
zij een dreigende ramp van Indië afwentel
den. Een budgetair evenwicht op een basis
van f 300 millioen per jaar had zijn instem
ming. Worden de inkomsten hooger dan zul
len die allereerst moeten dienen om de zware
schuldenlast te verminderen.
Met de financieele politiek gingen ook
de heeren Janssen (r.k.), Fock (v.b. en de
Savornin Lobman (c.h.) accoord.
De minister heeft medegedeeld, dat. in
dien de conversie haar beslag zal hebben
gekregen, de jaarlijksche rente en aflossing
van de Indische leeningschuld met 43 mil
lioen verminderd zal zijn. Zoo helpt Neder
land de Indische gewesten, want zonder de
garantie van het ..Moederland" was zulk een
conversie niet mogelijk.
Ook hetgeen in handelspolitiek-opzicht
voor Indië gedaan wordt, vond vrijwel alge
meene instemming. Van Frankrijk is thans
verkregen, dat de producten uit Indië tegen
minimum-tarieven in Frankrijk en de Fran-
sche koloniën ingevoerd kunnen worden.
Ook anderszins werd baat verkregen, bijv.
door de afname van het mais-surplus. Hier
door steeg de algemeene prijs van de Indische
maisl Meende 'de heer Mendels, dat dooi
de regeling van het ongebleekt katoen de
Twentsche fabrikanten waren geholpen, de
minister zeide, dat allereerst als motief had
gegolden, de steun aan de Twentsche arbei
ders. Deze katoen is grondstof voor de betere
batiks industrie, zoodat de kleeding voor de
massa in Indië daarvoor niet duurder wordt
Het gematigd optimisme werd ook nu ge
handhaafd. Reeds voor 1935 hoopt men een
bijna sluitende begrooting te verkrijgen en
zeker geldt dit voor de volgende jaren. En
kele factoren in het bedrijfsleven wettigen
eenige hoop op verbetering van den toe
stand.
De voorgenomen reis van den minister, die
niet doorgaat, was niettemin onderwerp van
debat. De heeren Mendels en Fock hadden
daartegen groote bewzaren.
De minister voerde vierderlei overweging
voor dit persoonlijk overleg aan n.l. het be-
groot-ingsevenwicht, het verbeteren van de
stemming in Indië tegenover ons land. het
opnieuw in aanraking komen met Indië van
den minister zelf en het duidelijk maken aan
Indië van de geheel gewijzigde handelspoli
tiek.
Dat alles gaat niet per brief, zeide hij.
Een brief heeft geen sfeer. De reden tot ver
hindering bracht er meerdere leden toe
vriendelijke woorden te richten tot den af
getreden minister Verschuur, waarbij de pre
mier zich aansloot.
Inzake art. 177 van de Indische Staats
regeling en de kolonisatie op Nieuw-Guinea
herhaalde de heer Colijn, wat hij in de
Tweede Kamer had gezegd.
Onbevredigd was de minister over den
stand van de bestuurshervorming. Deze heeft
tot nu toe geleid tot over-administratie.
Verdere decentralisatie met inperking van
de centrale organen achtte de minister
noodig.
Tegenover de Volksbeweging herhaalde
de minister zijn bekend inzicht. Met de ont
waking van Indië moet rekening worden ge
houden.
De begrooting werd. evenals die van Surl
name, z.h.s. goedgekeurd.
VREES VOOR NEDERLANDSCH
STROOCARTON.
INVOER IN ENGELAND STERK GESTEGEN.
In het Lagerhuis werd aan den parlemen
tairen secretaris van het ministerie van Han
del, E. L. Burgin, de vraag gesteld, of zijn
aandacht was gevallen op het feit, dat de
import van strookarton uit Nederland, welke
in de eerste twee maanden van 1932 345.000
cwt. bedroeg, in de overeenkomstige periode
van 1934 tot 928.000 cwt. is gestegen en of hij
met het oog op de mogelijkheid, dat een
handelsovereenkomst met Nederland wordt
gesloten de Britsche stroocartonindustrie be
hoorlijk wil beschermen.
Burgin antwoordde hierop, dat hij van de
feiten op de hoogte was. Wat het tweede doel
der vraag betrof, verwees hij den ondervra
ger naar zijn antwoord van 28 Maart jl.. waar
in gezegd werd. dat de onderhandelingen
met Nederland waarschijnlijk begin der vol
gende week zullen worden geopend.
EEN TWEEDE A.N.W.B.-BIJKANTOOR.
De A.N.W.B. Toeristenbond voor Nederland,
die verleden jaar te Arnhem zijn eerste bijkan
toor opende, vond in de daar verkregen resul
taten aanleiding aver te gaan tot de vestiging
van een tweede bijkantoor, dat op Dinsdag 1
Mei a.s. zal worden geopend te Maastricht,
Stationsstraat 3, tegenover het station
RADIO-PROGRAMMA
VRIJDAG 20 APRIL.
HILVERSUM 302 M.
8.00 VARA. Gramofoonmuziek. 10.00 VPRO
morgenwijding. 10.15 VARA. Orgelspel door
Cor Steyn. 10.30 Trio Favoriet olv. Willem
Drukker. 11.00 Het eeuwige licht. Vertelling
van Wally Moes. voor te dragen door Adolf
Bouwmeester. 11.20 Trio Favoriet. 10.50 Gra
mofoonmuziek. 12.00 AVRO. Gramofoonmu
ziek. 12.30 Lunchconcert door Kovacs Lajos
en zijn orkest, afgew. door gramofoonmuziek
2.30 Causerie door mevr. Ida de Leeuw van
Rees. 3.00 Gramofoonmuziek. 4.00 VARA Gra
mofoonmuziek. 4.30 Na Schooltijd. Carel Rij
ken draagt voor. 5.00 De Notenkrakers olv.
Daaf Wins. 5.55 Overgang naar versterkten
zender. 6.00 Joh. Jong. orgel. 6.15 De Fliere
fluiter olv. J. V. d. Horst, 6.45 Het markt
wezen, de marktkoopman en zijn organisatie.
M. E. Neeter Jr. 7.00 Kleine Vara Ensemble
olv. Frits Bakels. 7.30 Een halve eeuw Soc.
arbeidsstrijd. De toestand der arbeiders voor
50 jaar in Nederland. Dr. H. Polak. 7.50 Gram,
muziek. 8.00 VPRO. „Is godsdienst illusie en
God een menschelijke waan?" Ds. D. Bakker,
n. 8.30 Concert. 9.00 Het Vrijz. Protestantisme
in ons volk. Ill, Prof. Dr. J. Lindeboom
9.30 Concert. 10.00 Vrijz. Gods. Persbureau.
10.05 Vaz. Dias. 10.15 Anth. Donker: Carl
Haensel. Dat was Münchhausen. 10.45 Gra-
mofoonmziek 12.00 Sluiting.
HUIZEN 1875 M.
8.00KRO. Morgenconcert. 10.00 Gramofoon
muziek. 10,30 Muziekuitzending voor fabrie
ken. 11.00 Gramofoonmuziek. 11.30 Halfuur
tje voor zieken en ouden van dagen. 12.00
Politie berichten. 12.15. KRO Boys olv. P.
Lustenhouwer. 2.00 Gramofoonmuziek. 2.30
Marianne van Dam „Sibout. .2.50 Gramofoon
muziek. 3.10 Peter, voordracht' door Marianne
van Dam. 3.30 Gram. muziek. 4.00 Rustpoos.
4.15 Martha van Weryen Nip, sopraan en Ger-
rit Kijk in de Vegt, tenor. Aan den vleugel
Fred. Boshart 4.30 Gram. muziek. 4.45 Ver
volk concert. 5.00 J. W. F. Rens: Hoe kan men
de kamerplanten die men den winter heeft
overgehouden weer aan den groei en bloei
krijgen? 5.20 Gramofoonmuziek. 6.30 KRO-
orkest olv. Joh. Gerritsen. 7.00 Pol. ber. 7.15
A. W. G. Severijnen: Het polder- en water
schapswezen in Nederland n. 7.35 Gramo
foonmuziek. 7.45 KRO orkest olv. Joh. Gerrit
sen. 8.25 Vaz Dias. 8.30 Die Wiener Sanger-
knaben. 8.45 Pianosoli door Alice Hokking.
9.00 KRO Orkest. 9.30 Gramofoonmuziek.
10.00 Verv. Sangerknaben. 10.15 Vaz Dias.
10.20 Frank Fox met zijn Weensch orkest en
het Oeral Kozakkenkoor (Aansluiting met
Heek, Amsterdam). 12.00 Sluiting.
LUXEMBURG 1304 M.
7.00 Radio-cabaret Tuschinki. 7.30 Gevari
eerd concert door het omroeporkest olv. Henri
Pensis. 8.35 vervolg gevarieerd concert. 9.00
Concert door de Standard Oil Cie. 9.30 Jenny
Jungabuer zingt, eenige operette aria's. 9.50
vervolg operette-aria's. 10.00 Pianorecital
door Marcel Radoux. 10.25 Dansmuziek.
BRUSSEL 484 M.
12.30 Gramofoonmuziek. 4.20 Idem. 6.10 Po
pulair concert. 7.20 Omroeporkest .8.35 Verv.
Concert. 9.30 Gevraagde gramofoonplaten.
9.45 Cabaretprogramma. Daisy Gilbert,
BRUSSEL 322 M.
12.Orkest olv. Karei Walpot. Intermezzo
van gramofoonmuziek. 4.20 Omroeporkest.
5.50 Gramofoonmuziek. 7.20 Harmonieorkest
olv. Guido Lemmens, een harmbnikaorkest.
8.40 Ver. concert. 9.30 Dansmuziek. The Spits
Jazzband uit Gheel.
KALUNDBORG 1261 M.
2.20 Teddy Petersen's orkest. 7.30 Paul Knud-
sen zingt liederen van Kuhlau. 9.35 Kamer
muziek. 10.15 Jens Warny's dansorkest..
BERLIJN 357 M.
3.20 Omroeporkest olv. W illy Steiner. 6.20
Rudolph Schulz, viool en prof. Rudolph
Schmidt, piano. 8.40 Harmoniemuziek. 9.50
Idem. 10.50 Mozartconcert door het Rudolph
Schmidt trio.
HAMBURG 332 M.
10.50 Concert olv. Karl Becker. 1.35 Wagner-
concert. 5.20 Flensburger kamerkoor. 9.30 Mu
zikaal intermezzo.
LANGENB.ERG 456 M.
10.30 Groot orkest olv. Otto Julius Kühn, 3.20
Concert. 8.35 Groot militair concert. 9.50 idem
DAVENTRY 1500 M.
12.50 BBC. dansorkest olv. Henry Hall. 2.20
Solistenconcert. 3.20 Gram. muz, 3.50 Charles
Manning en zijn orkest. 8.20 Variété program
ma. 9.40 BBC. orkest afd. D. olv. Frank
Bridge. 11.10 Harry Rox en zijn band.
PARIJS EIFEL 1389 M.
7.50 Omroepsymphonieorkest. 8.50 Idem.
PARIJS RADIO 1648 M.
11.50 Het Krettlyorkest. 6.40 Gram. muz. 8.05
La Lépreuse. opera van Sylvio Lazzari. 9.50
Dony Jazz Orkest speelt dansmuziek.
MILAAN 369 M.
5.15 Gramofoonmuziek. 8.05 Idem. 8.20 Sym-
phonieconcert.
ROME 421 M.
4.20 Vocaal- en instrumentaal concert. 8.05
Concert. 9.20 Verv. Concert.
WEEN EN 507 >1.
11.20 Omroeporkest olv. Max Schönherr. 4.30
GGram. muz. 7.20 Weensch Symphonieorkest.
9.35 Gram. muz.
WARSCHAU 1415 M.
3.55 Vocaal concert. 4.35 Gram. muz. 7.35
Symphonieconcert. 10.00 Dansmuziek. i
Niet den ganschen weg der vereenvoudigers
bewandeld.
Men schrijft ons:
Zooeven is het tweede nummer van de
„Mededeelingen" verschenen. Het bevat o.m.
het verslag van de Spelling-commissie. Deze
heeft de volgende regels een aannemelijk
compromis tusschen de regels der Vereeniging
tot vereenvoudiging van onze spelling en de
regels naar De Vries en Te Winkel geacht
gesteld:
1. De e wordt aan het eind van open letter
grepen niet verdubbeld. Men spelt dus: benen,
delen, lenen, leraar, teken, enz.
De ee blijft echter, ter onderscheiding van
de klank in de, me, ze, enz. aan het einde van
een woord, b.v. gedwee, mee, twee, vee, zee,
enz., alsmede in afleidingen en samenstellin
gen van woorden op -ee als: meeleven, mee
warig, tweede, in tweeën enz.
Voorts blijft ee in de achtervoegsels eelen
en eeren, b.v. kanteelen, krakeelen, toneelen,
boudeeren, halveeren, enz., alsook in de aflei
dingen van de hiermede gevormde woorden
als: hanteering, regeering.
2. De o wordt aan het einde van open letter
grepen niet verdubbeld. Men spelt dus: bomen,
boze, broden, dromen, kopen, ogen, oren, stro,
vlo, zo, stropop, zodanig; maar strootje, Ca-
tootje, enz.
De oo blijft echter vóór ch in goochelen,
goochem, loochenen.
3. Sch wordt alleen daar geschreven, waar
de ch gesproken wordt, dus in schaven, schip,
schoen, schrikken, verschonen, opschuiven,
enz. Daarentegen schrijft men: mens, mensen,
vis, vissen, kikvors, wensen, tussen, preuts,
trots (bijv. naamw.), neteldoeks, lakens 'bijv.
naamw.l. Het grotendeels kunstmatige
onderscheid tussen adjectief met en adverbium
zonder ch vervalt dus: dagelijks, wekelijks, ras.
Men zal schrijven: Venlose, Venloos, Bredase,
Bredaas, weergase jongen.
Uitzondering: het achtervoegsel -isch in
logisch, practisch. tragisch, enz. behoudt de
thans gangbare spelling. Men schrijft dus:
Duits, Engels, maar Pruisisch, Russisch, even
tueel Armenisch naast Armeens; in verbogen
vorm: komische, tragische Russische, enz.
4. De naamvalsuitgang -n bij lidwoorden,
voornaamwoorden, bijvoeglijke naamwoorden
of daarmee gelijkstaande verbuigbare woor
den, wordt niet meer geschreven. Men schrijft
dus: met prijzenswaardige moed; in de zeven
de hemel; op die mooie zomermorgen hebben
wij onze eerste tocht gemaakt; op de stoel van
de voorzitter; in de blauwe auto van de dokter.
(Prof. Van Ginneken lid der commissie
wenscht uitdrukkelijk te zien vastgelegd, dat
hij voor het algemeen vervallen van de naam
vals -n de verantwoordelijkheid niet wenscht
te aanvaarden).
Dit geldt niet voor oude. versteende, naam
valsvormen in staande uitdrukkingen als: met
dien verstande, uit dien hoofde enz. Deze zijn
te vergelijken met in der minne, in dier voege,
enz., waarin ook oude. overigens niet meer ge
bruikelijke. naamvalsvormen voortleven.
In enkele gevallen zal twijfel kunnen be
staap, of dp.n al of niet tot de werkelijke taal
behoort. Zo zullen sommigen in uitdrukkingen
als voor den dag, den boer op, op den duur de
n niet willen missen, en er is niet het minste
bezwaar tegen, dat zij de uitgang blijven
schrijven. Tot deze twijfelachtige gevallen kan
ook de adresformule Den Heer worden gere
kend.
5. De spelling van de Nederlandse geografi
sche namen, voor zover daarvoor een vaste
schrijfwijze bestaat, ondergaat voorlopig geen
wijziging.
Het is de commissie gebleken, dat de Ver
eniging tot de vereenvoudiging haar propa
ganda zal staken, indien haar regels betref
fende de e en o, de sch en de verbuigings-n
door de Regeering worden overgenomen. Men
mag aannemen, dat de in het compromis neer
gelegde uitzonderingen op de regels aangaan
de e, o en sch in deze beslissing geen verande
ring zullen brengen.
Voor de spelling van ie-i (beziën, neuriën,
naast drieën, knieën) blijft de regel van De
Vries en Te Winkel gelden.
De verlangde schrijfwijze -lik(s) is niet aan
vaard. Men blijft schrijven lijk (s).
Ten aanzien van het gebruik der z.g. „tus
senletters" n en s in samenstellingen in besse-
boom, bessensap, mansnaam, manslag, zijn
geen algemeen geldende regels te geven. Daar
om zal een woordenlijst door de regeerings-
commissie moeten worden samengesteld, die
ook voor de schrijfwijze van bastaard-woorden
de norm zal moeten aangeven. In afwachting
van deze woordlijst blijft de bestaande schrijf
wijze gehandhaafd.
De commissie heeft het nodig geacht, zich
er van te vergewissen, in hoever dit samenstel
van regelen aannemelijk zal zijn in de kringen
van wetenschap en onderwijs in België.
Uit het dienaangaande ingestelde onderzoek
is gebleken, dat de leden van het bestuur der
Zuidnederïandsche vereniging voor spelling
vereenvoudiging, op 9 Januari 1934 in verga
dering bijeen, allen hoogleraar of oud-hoog
leraar aan Belgische universiteiten, de ver
klaring hebben afgelegd, dat zij zich met de
bovenstaande conclusies kunnen verenigen en
dat zij bereid zijn, de invoering van deze spel
ling in ambtelijk gebruik en bij het onderwijs
te bevorderen.
De commissie stelt zich voor, dat de nieuwe
schrijfwijze zo spoedig mogelijk zal worden
voorgeschreven voor alle stukken, die van de
Regeering uitgaan, en dat zij bij het begin van
de cursus, die met September 1934 aanvangt,
wordt ingevoerd op alle scholen, waarvoor de
Regeering bevoegdheid heeft dit voor te
schrijven.
Men mag aannemen dat, wanneer de Regee
ring met haar ambtelijke stukken voorgaat,
de andere overheidsorganen zich daarbij zul
len aansluiten. Hetzelfde mag, worden ver
wacht van de pers.
Ook kan er op worden gerekend, dat de over
grote meerderheid ook van die scholen, waar
voor de nieuwe regels niet kunnen worden
voorgeschreven, zich spoedig daarnaar zal
richten.
Aangenomen mag worden, dat de Regeering
in staat zal zijn te voorkomen, dat het invoe
ren van de nieuwe spelling voor het onderwijs
te grote kosten met zich zal brengen.
Als uitzondering op den regel, dat in onze
krant één spelling wordt gebruikt, hebben wij
bovenstaande op genomen zooals het ons toe
gezonden is, n.l. in de door de Commissie voor
gestane schrijfwijze. Red.
HET MYSTERIE VAN REEUWIJK
Wie was de bestuurder van de
grijze 4-persoons auto?
VERDWAALDE AUTOMOBILIST?
De vreeselijke vondst in den 's-Gravekoop-
plas bij Reeuwijk van het met stukken ijzer
verzwaarde lijk van den 25-jarigen M.T.S.'er
uit Haarlem C. A. H. Ebbinge Wubben, houdt
nog steeds de gemoederen van de omwonen
den daar bezig. Men blijft er over praten en
piekeren en langzaam komen de herinnerin
gen boven aan een nacht in het najaar, toen
er iets aan de hand was, dat vermoedelijk
niet deugde.
Konden wij reeds melding maken van het
getuigenis van een grijzen machinist van het
stoomgemaal in den Vettenbroekpolder, die
zich met groote stelligheid herinnert, op een
nacht van Zondag op Maandag ter hoogte
van den Kwakel, het Ihooge bruggetje aan
den Laixdijk, vlak bij de plek waar het stof
felijk overschot van den ongelukkigen Eb
binge Wubben is gevonden, op een nacht een
personenauto te hebben zien stilstaan op
een uur, dat daar nimmer een voertuig pas
seert of het moest een dokters-autotje zijn,
of de wagen van een dierenarts thans
kwam een verslaggever van de Avondpost in
contact met den kweeker Dirk Slappen-
dal Jzn
Dirk Slappendal woont op den viersprong:
HoltermansdijkNieuwenbroeksche dijk, Vo-
gelenzangsche dijkLaixdijk (Ruige kade».
Hier staan enkele huizen bij elkaar en zoo
doende wordt een klein gehuchtje gevormd.
Het groepje huizen is door een ophaalbrug
gescheiden van den weg Laixdijk—Holter
mansdijk.
Op een nacht, tusschen begin en half No
vember in. het kan 12 uur, of 1 uur of 2 uur
zijn geweest, begaf Dirk Slappendal, die zich
niet wel voelde, naar zijn erf.
Toen hoorde hij, dat er een auto van den
Laix-dijk kwam, den ophaalbrug over reed,
in de richting van den Nieuwenbroekplas.
De weg wordt daar zeer smal en is bijna
niet voor een auto te berijden. De automobi
list had dif blijkbaar ook bemerkt, zijn lich
ten schenen bovendien in het water vóór
hem en hij stopte. Slappendal riep den auto
bestuurder toe. dat hij dien weg niet verder
kon. Deze reed achteruit, draaide op het erf
van den kruidenier Jan van Dam en zette
toen zijn wagen neer bij de ophaalbrug.
Daarna liep hij naar het huisje van Slappen
dal, ongeveer 20 meter verder. Slappendal
stond bij het tuinhekje.
De automobilist, die er als een „heer" uit
zag, informeerde, waar de Goudsc'neweg was.
Hij vertelde aan S.. dat hij menschen had
weggebracht en nu een beetje verdwaald was
,en hij was deksels blij. dat hij mij zag en
dat ik hem den weg kon wijzen!" zeide Slap
pendal ons.
De vreemdeling droeg een donkergrijs col-
bertcostuum, was ongeveer 25 a 30 jaar, een
■beetje breed in het gezicht en in de schou
ders en had een lengte van ongeveer 1.70 a
1.75 meter.
S. had niet gezien, of er nog iemand in de
auto zat.
De wagen was een grijze 4-persoons Sedan.
Nadat S. hem den juisten weg had gewe
zen, reed de onbekende weg langs den Hol
termansdijk in de richting van den straat
weg GoudaBodegraven.
Bedoelde viersprong is het snijpunt van 4
plassen: Klein Vogelenzang, Groot Vogelen
zang, Nieuwenbroek en 's-Gra venkoop, terwijl
aan het einde van den laatsten plas, zeker
meer dan een half uur loopen van den vier
sprong, bet stoffelijk overschot van W. is ge
vonden.
Ook dit getuigenis omtrent een auto, welke
op een nacht in November in {le verlaten en
stille contrijen van Nieuwkoop heeft rondge
reden, is aan den burgemeester van Reeu
wijk, den heer Lucasse medegedeeld.
HET LANDBOUWCRISISFONDS.
Verschenen is de memorie van antwoord
op het voorloopig verslag nopens de wets
ontwerpen: wijziging en verhooging van het
tiende hoofdstuk der Rijksbegrooting van
het dienstjaar 1933. (Wijziging; verhooging
en invoeging van artikelen in verband met
de instelling van het Landbouw-crisisfonds)
vaststelling van de begrooting van inkomsten
en uitgaven van het Landbouwcrisisfonds
voor het dienstjaar 1933; vaststelling van de
begrooting van inkomsten en uitgaven van
het Landbouwcrisisfonds voor het dienstjaar
1934. Wij zullen morgen uitvoerig op deze
memorie terugkomen.
SCHEPEN IN NOOD.
Door den storm van gisteren.
BEMANNING SOMS MET MOEITE GERED.
Tijdens een kort maar hevig onweer, dat
gisterenmiddag woedde is op de Maas een
zeilboot met aanhangmotor door een hevigen
rukwind vol water geloopen en omgeslagen.
Vijf menschen, die zich in de boot bevon
den, geraakten te water. Schippers, die met
hun schepen in den omtrek lagen of voeren,
hebben onmiddellijk hulp verleend, de dren
kelingen opgepikt en het zeilschip overeind
geholpen.
Op het IJsselmeer onder Ooterleek werd het
zeilschip „Marchiena". schipper Boertien, met
grint geladen, op weg van den Rijn naar
Enkhuizen, door een zware bui overvallen.
Het is dadelijk daarop gezonken. De beman
ning. bestaande uit den schipper en een
knecht, wisten zich met moeite in een boot
in veiligheid te brengen.
Een motorschoener kwam van de haven
van Terneuzen in een gevaarlijke positie. De
deklast en een aantal luiken en dekzeilen
woeien over boord en een oogenblik leek het
of. het schip zou kapseizen. Het raakte aan
den grond, doch wist tenslotte op eigen
kracht los te raken en de haven binnen te
komen.
