hmdet&ad B&dskaw Gezondheid. BERICHT Het Be&otqtiiksie Goering erkent ontevredenheid. 51e Jaargang No. 15638 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Dinsdag 19 Juni 1934 HAARLEM S DAGBLAD Mrectie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR en ROBERT PEFRFROOM rnt'R4AJT.TTTTOAVEV V.N AT.OFMFFKE ORTTKKFRTJ NV Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOML MrectieP. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72J4. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: 1—5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs Onze Groentjes 1—3 regels 0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend h contant Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-. Idem voor Abonnés op het Gelll. Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f 2000.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Verlies Duim f75.-. Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere vinger f 30.-. DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN. HAARLEM, 19 Juni. Von Papen's Rede. De Duitsche vice-rijkskanselier Von Papen heeft een rede gehouden, die in het buiten land nogal wat opschudding heeft veroorzaakt en die de Duitsche pers niet in haar geheel heeft mogen publiceeren. Het doet vreemd aan, zelfs bij de schim-van-journalistiek die de tegenwoordige Duitsche pers is, dat men de rede van zijn eigen vice-rijkskanselier, op één na de hoogste autoriteit in de regeering, niet aan het volk mag voorzetten. Maar als men leest, in die rede. „Het volk weet, dat zware offers worden gevraagd. Het zal ze dragen en den leider volgen, mits niet elk woord van critiek als kwaadwilligheid wordt uitgelegd en mits wanhopende patriot ten niet als staatsvijanden worden bestem peld".... dan wordt de zaak wel een beetje duidelijker. Ontstellend duidelijk. Er is uit deze passage in Von Papen's rede niet anders te halen, dan dat hij zelf het optreden van een collega-minister, of van de regeering als zoodanig, veroordeelt. Overigens heeft hij dat natuurlijk niet gedaan met de bedoeling, dat zijn uitlating alleen voor het buitenland be stemd zou zijn en in de Duitsche pers wor den gesupprimeerd. Het vervolg van zijn betoog bevat andere dingen die niet malsch zijn. Wel zegt hij dat de regeering sterk genoeg is om behoorlijke critiek te verdragen, en dat alleen diegene critiek mag oefenen, die zich in dienst van het nationaal-socialisme heeft gesteld, maar dan komt de mededeeling „dat er tusschen de kringen der „conservatieve vernieuwing" en het nationaal-socialisme slechts een ver schil bestaat in tactiek". Hm. Daar kan men veel uit lezen. Alle poli tieke partijen voeren de schepping van een betere wereld in hun vaandel. De vraag is maar: hoe. Volgens welke tactiek? Nietwaar? Zoo kan men het lezen. Rest de mededeeling: „slechts een verschil". Wij meenden dat de Duitsche regeering er juist zoo prat op ging dat zij geen verschillen kende. Hierop volgt een karakteriseering van „de werkelijke revolutie der twintigste eeuw". Die is, volgens den vice-kanselier van Duitsch- land, de geloofskwestie. De strijd tusschen ge- loovige en ongeloovige menschen moet tot een beslissing worden gebracht. Dit is zeer zeker geen leerstelling van den heer Adolf Hitler. Hij heeft noch zijn partij program, noch zijn Nazi-staat erop gebouwd. Het wordt daarna nog merkwaardiger. De vice-kanselier constateert achtereenvolgens: 1. dat het één partij-systeem slechts tijde lijk recht van bestaan heeft; 2. dat alles draait om de vraag, of het nieu we Duitsche Rijk een Christelijke staat zal zijn; 3. dat men eindelijk rekening moet gaan houden met den tijd waarin wij leven; 4. dat het fundament van den staat te allen tijde rechtvaardigheid is; 5. dat opvoeding ten dienste van den staat vanzelf spreekt, maar haar grenzen heeft. Hij uit dit alles in de volgende bewoor dingen; „Het één-partij-systeem, dat de plaats heeft ingenomen van het meer-partijen- systeem, heeft slechts zoolang recht van bestaan, als de oeveiliging der nieuwe or dening het verlangt, en tot de nieuwe per soonlijke selectie functionneert. Want de logica der anti-liberale ontwikkeling ver- eischt een vrije volksgemeenschap, berus tend op den vrij willigen steun van alle deelen des volks. De strijd zal gaan om de vraag, of het nieuwe Duitsche rijk een christelijke staat zal zijn, dan wel of het zich zal ver liezen in pseudo-religieus materialisme. De Duitschers mogen zichzelven niet uitslui ten uit de rij der christelijke volkeren, daar zij anders geen invloed kunnen uit oefenen in Europa en zoodoende de groot- sche gedachte van het rijk in gevaar zou komen. Tusschen het geestelijk willen en de dagelijksche practijk der Duitsche revo- lutionnairen is een kloof ontstaan. In den staat der volksgemeenschap dient einde lijk rekening te worden gehouden met den tijd. Met de leus „intellectualisme" is men van de zaak niet af. Menschelijk- heid en vrijheid en gelijkheid in rechten zijn geen liberale, maar Germaansch- christelijke begrippen. Het fundament van den staat is te allen tijde rechtvaar digheid. Opvoeding ten dienste van den staat spreekt vanzelf, maar zij heeft grenzen. Voor het dualisme tusschen staat en par tij dient een bevredigende oplossing te worden gevonden". Het klinkt heel interessant, maar verschilt nogal sterk van de opvattingen der heeren Goebbels en Goering. terwijl men zich be zwaarlijk kan voorstellen dat de heer Von Papen deze rede in Marburg hield namens zijn Leider, of hem zelfs ook maar de tekst had laten zien. Zeer openlijk matigt hij zich het recht van critiek aan, en maakt er een royaal gebruik van. Het is interessant op dit nieuwe verschijn sel iii de Duitsche regeering te wijzen, en af te wachten of de heer Von Papen na deze rede vice-rijkskanselier zal blijven of niet. Blijft hij het wel, hetgeen alleszins mogelijk schijnt, dan zou men hieruit moeten afleiden dat óf een verandering in algemeens koers beraamd wordt, öf dat er een andere richting in de regeering tot uiting is gekomen, die te sterk is of ..teveel achter zich heeft" om haar opzij te zetten. Het lijkt op dit laatste. Gistings verschijnselen als deze komen, bij den onmis kenbaar-slechten economischen toestand waarin Duitschland door zijn onbegrijpelijke financiëele politiek geraakt is, niet onver wacht. Maar waar gaat het nu eigenlijk heen? Als wij voor een nieuwe Duitsche crisis staan, zal Europa den terugslag daarvan zwaar onder vinden. R- P. POLITIE MAAKT RUIM BAAN MET DE SABEL. Het is Maandagavond nogal rumoerig in de binnenstad geweest naar aanleiding van een vergadering der N. S. B. in de Gemeentelijke Concertzaal en van een vergadering der com munisten in het gebouw „Caecilia" aan de Jansstraat. De politie was daardoor genood zaakt, hier en daar handelend op te treden en zelfs va^, de sabel gebruik, te maken. Te kwart voor negen hebben een inspecteur en eenige politieagenten in de Jansstraat een groep betoogers uit elkaar gejaagd, waarbij met- de sabel eenige klappen werden toege diend. Een 22-jarige los-werkman werd naar het politiebureau aan de Smedestraat gebracht, omdat hij zich op den hoek Zijlstraat—Groote Markt niet op de eerste vordering van een po litieagent uit een volksoploop verwijderd had. Tegen hem werd proces-verbaal opgemaakt. Te kwart voor één vannacht werd hij aan zijn vader, die inmiddels ontboden was, mee gegeven. Op de Groote Markt werd door eenige per sonen geschreeuwd en gepoogd, spreekkoren te vormen. Daarom werd het publiek door de politie gelast, door te loopen, waaraan door enkele personen niet werd voldaan. De politie trok daarop de sabel en dreef de menigte uit een. Er werden eenige klappen toegediend, o.a. aan een 55-jarigen grondwerker, die weiger de door te loopen en bovendien den dlenst- dcenden inspecteur vastgreep. Die man werd door een aantal agenten naar het bureau ge bracht, waar proces-verbaal tegen hem werd opgemaakt. Uit de hal van het Gemeentelijk Concertge bouw werd door de politie een communist ver wijderd, die met nog eenige partijgenooten was blijven staan, vermoedelijk om op den spreker te wachten. Vragen van den heer Oversteegen. Naar aanleiding van het gebeurde heeft de heer Oversteegen de volgende vragen tot den burgemeeester gericht: Is de burgemeester bereid, naar aanleiding van het optreden van f'e politie tegenover anti-fascisten op Maandagavond 18 Juni een ernstig onderzoek in te stellen en wel ir. *t bijzonder naar het gedrag van den leiding evenden inspecteur? Acht de burgemeester het niet van drin gend belang, genoemden inspecteur, die al meermalen heeft getoond niet over de noodige zelfbeheersching te beschikken van zijn functie te ontheffen en bij herhaling geheel en al uit den dienst te ontslaan? RELLETJES IN HAARLEM. ZANDVOORT EEN NIEUWE KERK IN HAARLEM-NOORD. VOOR DE GEREFORMEERDE KERK. In de Maandagavond gehouden kerkeraads- vergadering der Gereformeerde Kerk te Haar lem is besloten aan den heer B. Boeijenga, ar chitect te Amsterdam, opdracht te geven voor het nader uitwerken van plannen voor het bouwen van een kerk in Haarlem-Noord. Zooals men weet heeft de heer Boeijenga ook de kerk aan den Kloppersingel gebouwd. ZUID-BEIERLAND's GEMEENTE- HUIS DOOR BRAND BEDREIGD. DE ARCHIEVEN WERDEN REEDS IN VEILIGHEID GEBRACHT. Bij gunstig weer Woensdag namid dag 3 uur Groote BIJENKORF (Adv. Ingez. Med.) ERNSTIG ONTPLOFFINGS ONGELUK. VIER DOODEN, ZES GEWONDEN. Bij den aanleg van een tunnel heeft een hevige ontploffing plaats gehad. Tien arbeiders werden bedolven. Na urenlange reddingswerk zaamheden werden vier hunner dood en zes min of meer ernstig gewond geborgen. BLOEDBAD IN TOULOUSE. BRANDSTICHTING, PLUNDERING EN SCHIETPARTIJEN. PARIJS, 19 Juni. (V. D.) In Toulouse is het Maandagavond tot bloedige straatgevechten gekomen tusschen communisten en politie. De botsingen die een zeer fel karakter droe gen, duurden Dinsdagmorgen vroeg nog voort. De aanleiding tot de straatgevechten was een vergadering van de Patriottische jeugd. De communisten wilden een contra-demon stratie houden en trachtten het vergaderlo kaal binnen te dringen, hetgeen hun door de politie werd belet. De ruiten van tal van zaken werden ver nield, hier en daar kwamen ook plunderin gen voor. Auto's werden omgeworpen en even als verscheidene benzinepompen in brand ge stoken. Het gelukte den demonstranten twee groote benzinetankwagens omver te werpen en eveneens in brand te steken. Met branden de fakkels werd naar de politie geworpen. Po litie te voet en te paard is sedert gisteravond 8 uur ononderbroken in strijd met de demon stranten, die steeds weer bijeenkomen. Laat in den nacht gelukte het den oproerlingen een der voornaamste pleinen van de stad in het donker te hullen en barricades op te rich ten. De politie wordt met steenen en revol verschoten ontvangen. Tegen 1 uur 's nachts warei. aan beide zijden te zamen reeds 4f gewonden gevallen en waren twintig arresta ties verricht. BALDADIGHEID ZWAAR GESTRAFT. ALARMEERING VAN DE BRANDWEER. In den nacht van Maandag op Dinsdagg heeft in Zuid-Beierland een felle brand ge woed, welke gedurende korten tijd dreigde een grooten omvang aan te nemen. Omstreeks half twee brak door onbekende oorzaak brand uit in de broodbakkerij van den heer A. Maris. Het vuur greep snel om zich heen en tastte spoedig ook het aangreen- zend perceel aan. Daar de brand zich zeer ernstig liet aanzien, werd de hulp ingeroepen van de motorspuit van Nieuw Beierland. Intusschen werden de archieven en be langrijke papieren uit het op korten afstand gelegen gemeentehuis in allerijl in veiligheid gebracht. Toen de brandweer uit Nieuw Beier land verscheen, had het vuur ook reeds de woning aangetast van den koopman M. P. Bakker, het laatste, dat nog tusschen de bran dende perceelen en het gemeentehuis stond. ,ec uenuip van ae motorspuit slaagde men "•r toen in het vuur te stuiten. De woning van den heer Bakker die veel schade kreeg kon nog worden behouden. Hierdoor was ook het gevaar voor het gemeentehuis geweken. De inboedels van de verbrande huizen gin gen verloren. Verzekering dekt de schade. De brandweer, te Amsterdam, die de han den vol werk heeft en dank zij haar prach tige organisatie en vlug optreden steeds groo te branden weet te voorkomen, wordt meer en meer in haar werk gehinderd door balda dige alarmeeringen. Herhaaldelijk is de jeugd gewaarschuwd, op scholen zijn lezingen en demonstraties ge houden, maar nog steeds zijn er baldadige en laffe elementen onder de jeugd, die zich niet aan waarschuwingen storen. Gisteren heeft voor den Amsterdamschen politierechter een 19-jarige jongeman terecht gestaan, die zich aan een baldadige alarmee ring had schuldig gemaakt en op heeterdaad was betrapt. De Officier van Justitie eischte met het oog op de generale preventie twee maanden gevangenisstraf, wat de Politierechter tot één maand verminderde. O. Zondag was een ware zon-dag, Ik heb er van geprofiteerd. Ik heb 'm aan het zilte zeestrand Met horden andren gepasseerd. Mijn heele Zondag is verwaterd Met baden in het koele nat, Ik heb gebaad in luiheidsweelde En dan vooral in 't zonnebad Nu ben 'k weer aan mijn stoel gebonden, Mijn lichaam is geheel bekleed. De Zondag is verleden vreugde, Het heden is niet zonder leed. Ik kan mijn kleeren haast niet velen, Elke beweging doet me pijn, U weet niet half hoe rood mijn schouders, Mijn armen en mijn beenen zijn. Ik kan u zeggen, dat een roodhuid Is als een bleekgezicht daax-bij, 't Is soms om uit je vel te springen. Maar strakjes springt het vel van mij. Een mensch kan waarlijk te ge-zond zijn, Dat ondervind ik tot mijn straf, Dat wascht, hoe koel het ook mag wezen, Al 't water van de zee niet af. Er ligt nog hoogstens deze troost in, Dat ik tot heden, welbeschouwd, Nog nooit heb weten te beseffen, Hoe teer ik eiglijk ben gebouwd. P. GASUS. WAS DE MOORD OP PIERACKI DE EERSTE EENER REEKS? POOLSCIIE REGEERING BEGINT EEN RAZZIA TEGEN REVOLUTIONNAIRE ORGANISATIES. WARSCHAU, 19 Juni (V. D.) Men is er van overtuigd, dat de moord op minister Pieracki slechts de inleiding beteekend heeft van een reeks terroristische aanslagen op de leden van de regeering. In verband daarmede is een razzia gehouden in de bureaux der ra dicale organisatie en worden krachtige maat- reeglen genomen om de anti- regeeringsge zinde organisaties in haar actie te belemme ren, vóórdat nieuwe aanslagen kunnen wor den gepleegd. AFSCHUWELIJKE ONTDEKKING IN EEN GEPARKEERDE AUTO. NEW BRUNSWICK (New Jersey), 19 Juni (Reuter) Drie lijken gekneveld en met proppen in de mond zijn gevonden in een ge parkeerde auto. De lijken zijn doorzeefd met revolverkogels. Men vermoedt, dat leden van een bende wraak hebben genomen. STEDENWEDSTRIJD VOOR AMATEUR- TOONEELVEREENIGINGEN. Het maandblad „De Tooneelspiegel" zal het komende seizoen een stedenwisvselbekerwed strijd organiseeren, waaraan deelgenomen kan worden door alle Nederiandsche Tooneelver- eenigingen. Voor verschillende steden zullen een maximum aantal tooneelvereenigingen worden toegelaten, die in hun eigen omgeving een uitvoering geven van een verplicht stuk. Ëen permanente jury waarvoor werden aan gezocht de heeren Roeland van Ruyven. C. J. Pieters en Henri A. van Eysden Jr. komt deze opvoering bezoeken. Zij, die zich met ingang van 1 Juli per kwartaal abonneeren, ontvangen de in Juni nog te verschijnen nummers gratis. DE ADMINISTRATIE IN OSS WERD WEER GESTOKEN VERMOEDELIJKE DADER IS BEKEND. In den afgeloopen nacht heeft nabij den Elzenburg te Oss weer een ernstige vechtpartij plaats gehad, waarbij een 23-jarige man uit. Oss een ernstige messteek in de linkerborst heeft opgeloopen. Hij is naar zijn zuster ge vlucht. waar hij door een geneesheer is ver bonden en vervolgens naar het St. Annazie- kenhuis werd overgebracht. De marechaussee was spoedig ter plaatse, als mede burgemeester Ploegmaker uit Oss Een uitgebreid onderzoek werd ingesteld. De ver moedelijke dader zal waarschijnlijk heden worden gearresteerd. De aanleiding tot de vechtpartij is nog niet bekend. OPMARSCH VAN DE S.A TER GELEGENHEID VAN DEN GOUWDAG TE GERA. Naar aanleiding van den gouwdag te Gera, in de Thu ringsche provincie Reusz marcheerde de S A. door de met hakenkruisvlaggen ver sierde straten. Adolf Hitler was bij dezen gouwdag tegenwoordig. Hitler heeft te Gera een rede gehouden, waar in hij o.m. verklaarde, dat Duitschland an dere landen niet wil aanvallen. pag. 4 Bij een ernstige ontploffing in den staat New York zijn twintig menschen om het leven ge komen. pag. 4 Amerika protesteert tegen het Duitsche trans- fermatorium. pag. 4^ Rusland is de voornaamste afnemer van de Britsche wapenfabrieken. pag. 4 Von Papen heeft opzienbarende dingen gezegd in een rede over de doeleinden der Duitsche revolutie. pag. 4 In verband met een N. S. B.-vcrgadering is het gisteravond nogal rumoerig in de binnen stad geweest. pag. 1 De Staatscourant van Maandagavond bevat het ontwerp van wet tot vaststelling van een nieuw tarief van invoerrechten. pag. 3 Twee leden der Spaarnestroom bemanning zijn wegens meineed veroordeeld. pag. 3 Bij een gx-oote boschbrand in Noord-Brabant zijn twee boerderijen afgebrand. pag. 3 De Japansclie critiek op de rede van den Gou verneur-Generaal is door het departement van Economische zaken te Batavia weer legd. pag 3 Er komt een nieuwe Gereformeerde Kerk in Haarlem-Noord. pag. 1 De officieele benoeming van Mr. M. P. L. Steenberglie tot opvolger van minister Ver schuur heeft plaats gehad. pag 3 Voor Haarlem's Politierechter. pag. 5 Laatste berichten. pag. 7 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Von Papen's rede. pag. 1 .tbr. dr. J. C. Mollerus: JapanNed. Oost-Indië pag. 5 Van onzen Londenschcn correspondent: Prin ses Juliana te Londen. pag 2 En,,een systematische ontevredenheid die aan alles wil wrikken Kerk mag geen „broedplaats van critiek" zijn. POTSDAM, 19 Juni. (DNB.) De Pruisische Staatsraad is gisteren ln plenaire zitting bij eengekomen ter behandeling van de begroo ting. De Pruisische minister-president. Goe ring, hield daarbij een uitvoerige rede, waarin hij vooral de verhouding van Pruisen tot het rijk besprak. De nieuwe toestand, aldus Goering, komt vooral tot uiting in de reorganisatie der po litie, in de vernieuwing van het cultureele le ven. en in de schepping van een nat. socialis tische rechtspleging. De regeering is thans bezig met de instel ling van een boschbeheer. Verder gaf hij een over zicht van de bestuurseenheid voor zoover deze reeds tusschen Pruisen en het rijk tot stand is gekomen en zeide. dat in de toekomst ook over Pruisische kunstkwesties door den bevoegden Rijkskanselier zal worden beslist. Goering zeide uit eigen beweging .iet be sluit te hebben genomen om af te treden als Pruisische minister van binnen.andsche za ken. Het rijk zal in de toekomst worden ver deeld in gouwen, waarvan Hitier later de grenzen zal vaststellen. Ik hoor zoo vaak zeggen, aldus vervolgde Goering: „Ja, de stemming vermindert; hier en daar komt ontevredenheid op". Als men den toestand nagaat, zal men moe ten erkennen, dat er ongetwijfeld menigmaal riden voor ontevredenheid bestaat. Dat zijn echter tenslotte op zich zelf staan de gevallen, ook al is het soms een typisch verschijnsel. Erger is evenwel de systemati sche ontevredenheid, die aan alles wil wrik ken. Zoo begrijpelijk als het is, dat zich na do. overwinning een gevoel van bevrijding van verademing van iedereen meester maakte, zoo begrijpelijk is het ook, dat die geestdrift niet altijd kan voortduren. Er komen periodes van Inzinking. Daarom moeten de leiders voortdurend ln contact blij ven met het volk, terwijl anderzijds alles moet worden gedaan om de oorzaken van gex-ech:- vaardigde ontevredenheid weg te nemen. Overigens moet onverbiddelijk worden op getreden tegen degenen, die nu eenmaal niet met dezen staat overweg kunnen en meenen door eeuwige critiek de grondslagen van den staat te kunnen loswoelen. Sprekende over de kerkelijke kwesties zeide Goering, dat de kerk niet langer een broed plaats van critiek en ontevredenheid mag zijn. Op het terrein der buitenlandsche politiek prees Goering den arbeid van Hitler, die een accoord met Polen tot stand bracht en te Ve netië met succes met Mussolini confereerde. Resumeerend zeide Goering, dat de nat.- socialistische beweging in het volk over de geheele linie opmarcheert. Uit het financieele overzicht dat de minis ter van financiën, Dr. Popitz vervolgens gaf, bleek dat het begrootingsjaar met een klein overschot sluit.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 1