Slotaccoord. Hei BetQkQeijkste 51e Jaargang No. 15653 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Vriidag 6 Juli 1934 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGE MEE NE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3 55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0 65, franco p. post 0.725/4. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: 1—5 regels ƒ175. elke regel meer ƒ0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes 13 regels f 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid f 600.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -. Duim ƒ250 -, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-. Arm-of Beenbreuk 100.-. Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600 -, Verlies van Hand, Voet of Oog 400 Verlies Duim f 75.-, Verlies Wijsvinger 75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-. Alies indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN. HAARLEM, 6 Juli. Het Duitsche Mysterie. Wie een historische vergelijking wil zoeken met den toestand, die zich in de laatste dagen in Duitschland ontwikkeld heeft, zal daar niet in slagen. Dat na zulke sensationeele gebeur tenissen zooveel geheimzinnigheid blijft be staan en dat in onzen tijd van snelle open baarheid is wel allermerkwaardigst. In ide Duitsche steden worden de krantenkiosken bestormd als de buitenlandsche bladen zijn aangekomen," maar heel veel wijzer omtrent de feiten in hun eigen land zullen de men- schen daardoor ook niet worden. Wèl kun nen zij er op alle manieren uit afleiden dat de executies-zonder-proces, op grond van sa menzweringen welker aard en bedoelingen niet onthuld zijn, buiten Duitschland een allertreurigsten indruk hebben gemaakt. Ver der kunnen zij eruit afleiden dat de buiten landsche pers niet meer gelooft aan de dic tatoriale macht van het Nazi-régime, dat hun rijkskanselier blijkbaar niet meer steunt op zijn eigen partij, dat er zich een allerzon derlingste historie heeft afgespeeld met hun vice-kanselier Von Papeneerst onder ar rest. daarna vrij. daarna démissionair, nu toch -weer vice-kanselier, maar zonder kanselarij. Zijn secretaris is gedood, andere leden van zijn personeel schijnen gearresteerd te zijn. Vreemder positie voor een zeer hooggeplaatst minister is niet denkbaar. Maar voor 't overige kan het buitenland evenmin uit de hocus-pocus wijs worden als de Duitscher-zelf. Men kan de huidige machtsverhoudingen in Duitschland niet met eenige nauwkeurigheid nagaan, en men weet zelfs niet met eenige zekerheid hoeveel en welke executies er hebben plaats gehad. Vol gens een officiëele mededeeling zouden er 44 zijn geweest, maar er is geen officiëele lijst van 44 namen. Lang niet. Buitenlandsche cor respondenten van Engelsche en Amerikaan- sche bladen noemen overigens veel hooger getallen, en de wildste geruchten loopen in Duitschland zelf. Is Von Kahr, de Beiersche ex-premier die in 1923 tegen de Hitler-putsch in München optrad, werkelijk vermoord? En generaal Ven Lossow, en Seisser, en Von Bre- dow en zoovele anderen die blijkbaar verdwe nen zijn? Is er waarheid in het gerucht dat zelfs eeh medewerker van Hitier als Ritter von Epp, de stadhouder van Beieren, zou zijn afgezet en gearresteerd? Zoo gaat het maar door. Intusschen is Alfred Rosenberg, wiens verdwijning ook al bericht was, weer boven water gekomen en heeft ergens een rede ge houden in zijn gebruikelijken trant, welk feit op zichzelf bewijst dat een deel van de ge huchten onzin moet zijn. Hetgeen bij geruch ten altijd het geval is. Maar dat er veel duisters geschied is. en dat de hoofdfeiten in den toestand geheim gehouden worden, kan niemand meer ontken nen. Er ontbreekt al te veel logisch verband in de officiëele mededeelingen, en er ont breekt in de allereerste plaats nog steeds een opheldering van wat die samenzweringen dan toch eigenlijk inhielden, en welke machten daarachter stonden. De Fransche en Ameri- kaansche ambassades in Berlijn hebben in middels verklaard, dat zij of de door hen ver tegenwoordigde mogendheden niets met de zaak uitstaande zouden hebben gehad. Het is overigens ook niet verklaarbaar, welke be langen deze of andere landen bij het steunen van een conspiratie Roehm-von Schleicher hadden. Natuurlijk kan het zoo niet blijven. Het mysterie zal óf door nieuwe gebeurtenissen óf door duidelijke opheldering tot onthulling moeten komen. Er is wel veelvuldig gebleken dat men met het Duitsche volk wonderlijk kan omspringen, maar er zijn grenzen. Wat moet dit volk denken van de executie en ar restatie, zonder eenige duidelijke verklaring, van zooveel mannen die het anderhalf jaar lang als steunpilaren, deels zelfs als vrien den en naaste medewerkers van den rijkskan selier heeft gekeild? Wat moet het denken van de totaal-onbegrijpelijke evoluties met Von Papen? Van overheerschend belang voor de verdere ontwikkeling van den toestand is de econo mische gang van zaken. Duitschland is niet alleen uit Genève weggeloopen, het heeft ook de vreemdste manoeuvres uitgehaald met zijn buitenlandsche financiëele verplichtingen. Door krachtig optreden van de Engelschen is het op dit laatste punt al aanmerkelijk bijge draaid, en volkomen duidelijk is ook, dat het graag een aanvaardbare modus zou vinden om naar Genève terug te keeren. Dit laatste beteekent natuurlijk: iets dat de regeering tegenover het volk aannemelijk kan maken. Maar de critieke punten zijn de daling van de export en vooral de zwakke goudpositie van de Reichsbank. Dat in Duitschland groote vrees heerscht voor een nieuwe inflatie is be grijpelijk. Het heeft zijn herinneringen aan de eerste. Wie zal het van een nieuwe econo mische ineenstorting moeten redden? Het buitenland! Kennelijk staan wij opnieuw voor een be wijs van het volkomen-verklaarbare feit, dat de nationalistische, autarkische afsluitings- politiek tot rampzalige resultaten leidt en iedere poging tot herstel van Europa belet. Hoeveel malen en op hoeveel manleren dit nog aangetoond moet worden eer Europa ein delijk de handen ineenslaat en door onder linge samenwerking zichzelf gaat redden, mag de hemel weten. Nog immer prijkt het verdrag van Ouchy als een eenzaam-brandend lichtje in de duisternis. Moeten er nog grooter ram pen in dit deel der wereld ontstaan eer men den weg zal betreden, die door zoovelen reeds sinds jaren als de eenige uitweg uit den chaos is aangewezen? Moeten de Aziatische gevaren tot werkelijkheid worden, eer het zoover komt? Zal het dan niet te laat zijn? Mogelijk zal Duitschland spoedig tot de in ternationale samenwerking, voorzoover die nog bestaat, terugkeeren. Mocht dat het sein zijn tot een verbetering van die samenwerking, tot een eerlijk constructief beleid in het belang van Europa, dan zou zich eindelijk de toestand ten goede kunnen keeren. Het is het beste waarop wij hopen kunnen. Gaat men door elkaar te bedreigen met oorlogen, waarvoor men intusschen zelf doodsbenauwd is, op basis van de verheven politiek ..ieder voor zich. en God voor ons allen", dan zal het onvermijde lijk bergafwaarts blijven gaan. Intusschen wachten we in beklemmende on zekerheid af, hoe het Duitsche bewinds-mys- tene tot verdere ontwikkeling en opheldering zal komen. R. P. STERFDAG WILLEM DE ZWIJGER. GEEN GEMEENTELIJK ORGELCONCERT. In verband met de herdenking van den sterfdag van Willem den Zwijger op Dinsdag 10 Juli a.s. in de Groote Kerk alhier vervalt, het gemeentelijk avond-orgelconcert op dien EEN KLACHT OVER STANK. OMWONENDEN VAN HET OPENBAAR SLACHTHUIS. Door de bewoners van de Diepenbrockstraat gelegen aan de Zomervaart achter den speel tuin van „Het Oosterkwartier", is geklaagd over den ergerlijken stank die van het Slacht huis komt. Het is zoo erg. dat de bewoners feitelijk geen raam in huis kunnen open zet ten. De bewoners hebben een gezamenlijk pro test geteekend en verzocht maatregelen te treffen die aan dit euvel zoo spoedig mogelijk een einde maken. Naar wij vernemen is reeds door één onzer raadsleden deze aangelegenheid met den Di recteur van het Slachthuis besproken. Er zul len maatregelen getroffen worden om aan de klacht der bewoners tegemoet te komen. Ech ter staat men hier voor verschillende moeilijk heden. welke zich in alle gemeenten met een Slachthuis voordoen. HITLER'S POSITIE. WEIFELENDE HOUDING ONDER ZIJN AANHANGERS. BERLIJN, 6 Juli (V. D.) Berlijn is thans bijna een week na de onderdrukking van den dreigenden opstand van de linksche elemen ten in de S. A. nog altijd rustig. Toch heerscht er voor hen, die goed opletten, een nerveuze stemming. D. S. A. uniformen zijn bijna ge heel verdwenen, doch daartegenover worden de regeeringsgebouwen in de Wilhelmstrasse sterker dan ooit te voren bewaakt. Ook de S. A. centrale te Berlijn is nog steeds door politie bezet. Algemeen verwacht men, dat de S. A. nage noeg geheel zal verdwijnen. Op het oogenblik ziet men de bruine uniformen alleen nog ge dragen door hen, die het loopend bureauwerk voor de S. A. verrichten. In de Wilhelmstrasse ziet men voortdurend politie met stalen hel men en gewapend met geweren. Op het mi nisterie voor propaganda wordt gewerkt m het samenstellen van artikelen, die ten doel hebben het vertrouwen van het volk in de regeering te herstellen. Men ontveinst zich in de Wilhelmstrasse niet te erkennen, dat <vm groot deel van de vroegere aanhangers der regeering thans op zij minst genomen weife lend tegenover Hitier staat. Fransch dementi. De Fransche ambassade heeft Donderdag avond een tegenspraak gepubliceerd van de berichten, dat de Fransche regeering iets uit staande zou hebben gehad met de beweerde machinaties van Röhm. Uit München wordt gemeld, dat de politie heeft bepaald, dat de telefoongesprekken, in het bijzonder met of tusschen vertegenwoordigers van bui tenlandsche bladen, in geen vreemde taal mogen worden gehouden. (Het Stadionconcert van 2 Juni j.l. heeft een batig saldo opgeleverd van bijna 20.000 gulden). Reeds zijn de tonen lang verstorven Van 't groote Stadionconcert, Dat. tot behoud van de orkesten In Amsterdam gegeven werd. Reeds lang is 't Sportpark weer verlaten Door den begaafden kunstenaar, Toch klinkt welluidend nog een echo En trilt nog een verlate snaar. Een klank klinkt twintigduizendvoudig. Een gulden batig slotaccoord. Een toon. die in de kunst der tonen, Maar al te zelden wordt gehoord. Er bleef wat aan den strijkstok hangen. Al blijft de toestand nog critiek. Er zit toch voor zoon enkel keertje Nog wel muziek in de muziek. P. GASUS. HEFTIGE TOONEELEN IN SAN FRANCISCO. HAVEN NOG STEEDS GEBLOKKEERD. SAN FRANCISCO. 6 Juli (V. D.) De onlus ten, welke Donderdag in San Francisco hebben plaats gehad, waren de bloedigste sinds 75 jaar. De stakende havenarbeiders hebben een groot gedeelte van het havengebied en de depots geterroriseerd. Voor zoover bekend zijn drie arbeiders om het leven gekomen, terwijl er ongeveer zestig zijn gewond Aan de zijde der politie zijn vijf gewonden gevallen.. Er zijn echter talrijke ge wonden. die niet naar de ziekenhuizen werden vervoerd. Op verschillende plaatsen werden branden gesticht, winkelruiten vernield en het verkeer ontwricht De gouverneur van San Francisco, Merriam, heeft de hulp van de militairen in geroepen om de staatseigendommen te bescher men en de orde te herstellen. Het hoogste punt van de onlusten was laat in den namiddag. 2000 stakers verzamelden zich op de kade. Politie trachtte hen te verdrijven, waarbij van revol vers en traangas gebruik werd gemaakt, be nevens van gen nieuw soort gas, dat misselijk heid veroorzaakt. De strijd was zeer heftig en de lucht was vol vuur. Om 5 uur in den middag schenen de mili tairen den toestand meester te zijn. Deze on lusten zijn de climax van de staking der haven arbeiders, die de haven sinds 9 Mei blokkeeron Ook de havens van Seattle en Portland worden door de staking getroffen. De haven van Les Angeles is echter open. De directe aanleiding tot de onlusten was een poging van de in dustrieel en te San Francisco, onder toezicht der politie een schip in de haven binnen te brengen. VULKANISCHE UITBARSTING IN MEXICO. PANIEK ONDER DE BEVOLKING DER OMLIGGENDE DORPEN. MARAVATIO (Mexico). 6 Juli (V.D.t De oude vulkaan San Andres isDonderdag be gonnen te werken. Een groote hoeveelheid lava, steenen en as werd uitgeworpen. Onder de bewoners van de omliggende dorpen is een paniek uitgebroken. GROOTE OVERSTROOMING AFGHANISTAN. IN NEGENTIG MENSCHEN EN 1000 STUKS VEE OMGEKOMEN. PESJAWAR, 6 Juli (V.D.) Door een ver woestende overstrooming in Noord-Afgha- nistan zijn verscheidene plaatsen geteisterd. Negentig menschen zijn om het leven geko men. Duizend stuks vee zijn verdronken. JHR. MR. DR. A. RöELL. OP 21 AUGUSTUS 70 JAAR. Een winkel in den Jordaan. welke het bij de ongeregeldheden heeft- moeten ontgelden. De Commissaris der Koningin in dit gewest Jhr Mr. Dr. A. Roel1., zal op 21 Augustus a.s den 70-jarigen leeftijd bereiken. Zooals bekend was Jhr. Röell na zijn pro motie tot doctor in de staats- en rechtsweten schappen te Leiden, in 1892 eerst gedurende 5 jaar te Zwolle werkzaam ter provinciale griffie van Overijsel. In 1898 werd hij benoemd tot burgemeester van Leeuwarden. In 1904 volgde zijn benoeming tot burgemeester van Arnhem en in 1910 zag Jhr- Röell zich be noemd tot burgemeester van Amsterdam. Na vijf jaar werd Jhr. Röell opvolger van Mr. Dr. van Leeuwen als Commissaris der Koningin in Noord-Holland Teen hij deze functie 12 l 2 jaar vervuld had bleek de waardeering van Prov. Staten van zijn arbeid duidelijk uit toespraken van de heeren Ketelaar en Jhr. Mr D. E. van Len- nep en de aanbieding van een huldeblijk na mens de Staten. Jhr. Mr. Dr A. Röell was gedurende vele ja ren voorzitter van het bestuur van het Am- sterdamsch Concertgebouw. Nog is hij voorzit ter van het bestuur van het Kol. Instituut en voorzitter van de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. Zijn belangstelling in alle zaken, ons ge west betreffende en zijn groote bekwaamheid zijn bekend en vinden algemeen waardeering Naar wij vernemen zal aan Jhr. Röell op zijn TOen verjaardag zijn door mevr. De Balbian Verster—Bolderhey te Amsterdam geschilderd portret worden aangeboden. SAMENZWERING TEGEN DE MEXICAANSCHE REGEERING. GENERAAL VILLAREAL TERECHTGESTELD MEXICO CITY. 6 Juli. «V. D Het ministerie van Bir.ner.landsche Zaken heeft een verkla ring gepubliceerd, volgens welke de Zondag bij de verkiezingen verslagen candidaat voor het presidentschap, generaal Villarcal. een sa menzwering tegen de regeering heeft voor bereid. De regeering heeft echter het uitbre ken van een opstand weten te voorkomen. Bij deze samenzwering zyn nog meer vooraan staande tegenstanders van het huidige regime betrokken. Eenigen van hen zijn naar de Ver. Staten vertrokken om daar te onderhandelen met den vroegeren generaal Pablo Gonzalez over het vervoer van wapenen naar Mexico. Volgens een nog niet bevestigd bericht is generaal Villareal reeds gearresteerd en te rechtgesteld. Op den internationalen autoweg Laredo- Mexico heeft de politie verscheidene vracht auto's aangehouden, die 30.000 pistolen bleken te bevatten, welke vermoedelijk uit de Ver- eenigde Staten zijn gesmokkeld. Verscheidene personen zijn in verband daar mee gearresteerd. TWEE PRAUWEN OMGESLAGEN 21 PERSONEN VERMIST. SOERABAJA, 6 Juli (Aneta). Twee prau wen. die onderweg waren van Java naar Sampang, ell: met ongeveer 100 personen aan boord, zijn tijdens een storm ten Zuiden van Sampang omgeslagen en gezonken. Onmid dellijk gingen twee marinevllegtuigen naar de plaats van het opheil. waarheen ook de mij- nenlegger „Tromp" werd gedirigeerd. Vlieg tuigen en vaartuigen zochten de zee af en brachten drenkelingen aan. Op dit oogenblik worden nog 21 personen vermist. PROF. STEGER 9 JULI a.s. 60 JAAR. Naar wij vernemen zal prof. dr. A. M. A. A. Steger, hoogleeraar in de technologie aan de Technische Hoogeschool te Delft en lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal. Maan dag 9 Juli a.s. zijn 60ster. verjaardag vieren Voor her. die daarop prijs stellen, zal van 2 tot 5 uur op dien dag gelegenheid zijn hem te feliciteeren te zijnen huize, Lanckhorst- laan 36, Heemstede. Volgens Reuter zou Von Papen thans op eigen verzoek willen aftreden. pag. 4 Voortzetting der „zuiveringsactie" in Duitsch land verwacht. pag. 4 Het nieuwe Japansche kabinet is samenge steld. pag. 4 Een samenzweering tegen de Mexicaansche regeering. pag. 1 In Mexico heeft een hevige vulkaanuitbarsting plaats gehad. pag. I De Commissaris der Koningin in N. Holland wordt 21 Augustus a.s. 70 jaar. pag. 1 De Tweede Kamer heeft een adres van rouw beklag aan de Koningin aangeboden. pag- 3 Di de Jordaan hebben zich nieuwe ongeregeld heden voorgedaan. Een gewonde is gister avond overleden. pag. 3 Fantastisch artikel in een Belgisch blad over een poging tot oplichting van de Neder- landsche Bank. pag- 3 Latliyrustontoonstrlling in het Krelagehuis. pag. 2 Het Stadionconcert heeft 19 mille opge bracht; elk der orkesten ontvangt negen duizend gulden. pag 3 Miss Jacobs cn Miss Round zullen te Wimble don in den eindstrijd uitkomen. pag. 8 Het salaris der verplegers cn verpleegsters. pag. 6 Laatste berichten. pag. 7 ARTIKELEN. ENZ. R. P-: liet Duitsche mysterie. Impressies van Schevcningcn. pag. 1 pag 2 Jhr. dr. J. C. Mollerus: Nederland Denemarken pag. 8 Van onzen Londenschen correspondent: Shaw en Galsworthy. pag 8 J. H. de Bois: Italiaansche kunsttentoonstel ling pag. 8 I an onzen Londenschen correspondent. Lord Snowdcn vaart uit. pag. 4 Voor onze Jeugd. pag. 9 en 10. II. D. Vertelling Helen: De Gestolen fiets. pag. 2 DE RELLETJES IN DEN JORDAAN. POGING TOT INBRANDSTEKING VAN EEN BRUG. (Men zie ook pag. 3) AMSTERDAM. 6 Juli. De zg Eilanden, Kattenburg. Wittenburg en Oostenburg, die er meestal bij betrokken zijn als er relletjes in de hoofdstad zijn. hebben ook in den afgeloopen nacht hun deel gegeven. Ofschoon het in de avonduren tamelijk rustig was gebleven, kwam het niet tot ongeregeldheden Na 11 uur nam het rumoer toe en barstte omstreeks midder nacht op Wittenburg in volle hevigheid uit. Toen politieassistent ie arriveerde, kwam zij te staan voor opengebroken straten, die in het duister lagen. Van een winkel in kruideniers waren werden de ruiten ingeworpen: daarna werd de zaak geplunderd. Met revolverschoten werd de bevolking in huis gejaagd Tegen half drie sloegen plotseling vlammen op van de brug aan het Wlttenburger Hoofd, welke met petroleum was overgoten en daarna in brand gestoken. De brandweer had het vuur spoedig onder de knie. Alleen de balustraden hadden van de vlammen te lijden. Dit was ongeveer het laatste incident in die buurt. Vlccschauto geplunderd. AMSTERDAM. 6 Juli. Aan den overkant van het IJ zijn hedenmorgen de relletjes voort gezet. Op den Klaprozen weg en In de straten van ..'s Zomers Buiten" zijn de straten opge broken om het verkeer te belemmeren on wel In hoofdzaak het busverkeer naar Noord- Holland. Een wagen, die met vleesch van het abattoir kwam, is leeggeplunderd. De politie is overal tegen de relletjesverwekkers opge treden en heeft ze verspreid. Adres van het N.A.S. aan de regeering. AMSTERDAM, 6 Juli. Het nationaal arbeids secretariaat heeft hedenmorgen in verband met de onrust te Amsterdam het volgende te legram gezonden aan den voorzitter van den ministerraad: Spontane en massale onrust onder Amster- damsche arbeiders wijst op ondragelijke ver houdingen door steunverslcchtering l Juli ge schapen. Met bloedig geweld wordt de honger niet gestild. Het nationaa ^arbeidssecretariaat- spreekt verwachting uit. dat de ministerraad zich ernstig rekenschap geeft van onhoudba- ren toestand cn intrekking steunverslcchte ring beveelt. w.g. SNEEVLIET, voorzitter. BOUWMAN Secretaris. J. L. BOUWER HEDSTELD. Tot ons genoegen kunnen we mededeelen, dat de heer J. L. Bouwer, directeur van den dienst Hout en Plantsoenen, die gedurende eenigen tijd ernstig ziek is geweest, weer her steld ls en zijn werkzaamheden hee" her vat.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 1