UIT HET BUITENLAND De Grafheuvel van Lugnaro. MAANDAG 23 JULI 1934 HAARLEM'S DAGBLAD De moeilijkheden in de Fransche regeering. Doumergue denkt niet aan aftreden. Japansch minister onder verdenking van omkooperij gearresteerd. Frankrijk. Doumergue geeft den moed niet op. Over de besprekingen welke Zondagmidag plaats hadden tusschen Doumergue en Chéron op het landgoed van den ministerpresident, en welke langer dan een uur duurden, wordt het meest stilzwijgen betracht. Als zeker kan echter worden aangenomen, dat Doemergue er niet aan denkt zich uit de politiek terug te trekken, zooals sommige leden van het kabinet zouden heben aangeraden Veeleer rekent men erop, dat een formule zal worden gevonden, om den godsvrede te handhaven. In regeeringskringen verlangt men alge meen. dat een kabinet van algemeene eenheid zal behouden blijven en de bladen brengen dezen wensch tot uitdrukking. De .Matin" verlangt, dat de economische belangen des lands thans de eerste plaats zullen Innemen en houdt zoowel Radicalen als liaan* sueqi pfuis iep 'jooa ueAajicA-iasuoo ten goede kan komen aan een Marxistisch eenheidsfront, terwijl ,,Le Jour" erop wijst, dat een aftreden van het kabinet-Doumergue een catastrofe zou beteekenen voor het land. Japan. Minister Nakagimi in arrest. De Japansche minister van Industrie en Handel, baron Nakagimi, is naar United Press aan de Tel. meldt onder verdenking zich te hebben schuldig gemaakt aan omkooperij en in verband met het geruchtmakende schan daal van de Bank van Formosa, gearresteerd. De arestatie van dezen bekende politicus heeft niet alleen groot opzien gebaard, maar wordt eveneens in vele kringen beschouwd zal de bevestiging van de beschuldigingen, welke destijds tegen het kabinet in verband met bovenstaande affaire, zijn geuit. Dit schandaal is. naar men weet. aanleiding geweest, voor het aftreden van het kabinet Saito. Amerika. Schulden-onderhandeling met Rusland zonder resultaat. Na afloop van een bespreking met den Sov jet-gezant Trojanowski deelde het Ameri- kaansche departement van buitenlandsche Zaken volgens Reuter mede., dat de Ameri- kaansch-Russische onderhandelingen over de schulden, die gedurende zeven weken te Moskou tusschen den. Amerikaanschen ge zant Mullitt en Volkscommissaris Litwinof zijn gevoerd tot tot een resultaat hebben geleid. Zij zullen thans, echter door den ge zant Trojanowski. minister Huil en onder staatssecretaris Moore te Washington wor den voortgezet. Duitschland. Dr. Guertner over rechtspleging In een circulaire aan alle justitioneele amb tenaren hqeft de rijksminister van justitie, dr. Guertner, gezegd, dat na het neerslaan van de hoog- en landsverraderlijke aanvallen op de volksgemeenschap op 30 Juni en volgende dagen, de rijksregeerlng voor den verderen arbeid aan den nieuwen opbouw van het rijk meer dan ooit eerbied voor de wet noodig heeft. De rechtspleging, aldus de minister, moet daarbij zonder aanzien des persoons te werk gaan; zij heeft alleen te maken met het welzijn van het volk en de gerechtigheid. Po gingen, om op den rechtsgang invloed te oefe- nen moeten uitdrukkelijk worden afgewezen en aan de bevoegde autoriteiten gemeld. In geen geval mag het onderzoek er door ver traagd worden. Bij alle maatregelen moet voor alles hierom gedacht worden dat tegenover de hooge plaats van dragers van het Duitsche ambt van leider en onderlelders ook hoogere plichten .staan. De volksgemeenschap moet er op kunnen rekenen, dat de straf, die hen bij overtreding treft, daarmee in overeenstem ming is, Zuid-Afrika. Loopgravenoorlog in den Chaco. De oorlog in den wildernis van den Ohaco -Is sinds Zaterdag van een open terreinstrijd gewijzigd in een stellingsoorlog, gelijk, die ook in den oorlog van 19141918 gestreden is. De troepen hebben zich aan beide zijden in loop graven verschanst. De geheele week heeft de Boliviaansche artillerie de Paraguaysche stel lingen onder vuur gehouden, teneinde om trekkende bewegingen te verhinderen, terwijl de Paraguaysche troepen met ononderbroken vuur uit zwaar geschut een dreigende tegen aanval traohttten te verhinderen. Italië. Scherp verwijt tegen Duitsch land. In een senstationeel hoofdartikel, dat het eind van de Duitsch-Italiaansche vriendschap schijnt aan te kondigen, beschuldigt de hoofd redacteur van het blad van buitenlandsche zaken, de ..Giornale d'Italia". Virgilius Gay da, de persoonlijke journalistieke medewerker van Mussolini, Duitschland openlijk de terroristi sche aanslagen in Oostenrijk op touw te heb ben gezet en tc hebben uitgevoerd. Gayda sommeert Duitschland in ultimatie- ven vorm hiermede op te houden, anders zou een bedenkelijke storing in de Duitsch-Itali aansche betrekkingen niet uit kunnen blijven. Het is, en wel door de nazi-pers zelf, bewezen dat Duitschland deze terroristische aanslagen goedkeurt, dat de centrale der actie op Duitsch gebied te zoeken valt, en dat het grootste deel der bommen en ontploffings- stoffen van Duitschen oorsprong is. Dat men tc officieeier plaatse in Duitschland deze terroristische acties goedkeurt, beduidt voor de Duitsch-Italiaansche relaties een ernstig gevaar. Het verwekt een steeds groeien den geest van wantrouwen en vijandschap te genover het nieuwe Duitsche rijk. Wat Duitschland thans in Oostenrijk doet, moet overal de diepste verontwaardiging wekken. Het is een aanfluiting van de Euro- peesche beschaving. Dollfuss heeft niet alleen het recht, maar op hem rust ook de plicht zich ertegen te verdedigen. (N. R. Ct.) Hittegolf boven V. S. houdt aan Reeds 250 slachtoffers. Oogst zwaar getroffen. NEW YORK, 22 Juli (V.D.) Het totaal aantal personen dat tengevolge van de buiten gewone hitte in de Vereenigde Staten om het leven is gekomen, was Zondagmiddag gestegen tot 250. Nog steeds belooft het weer geen daling van temperatuur. NEW YORK. 22 Juli (Reuter). De be richten uit het door droogte geteisterde ge bied worden met den dag alarmeerender. In den staat Nebraska wordt de schade reeds op 156 millioen dollar geraamd. Uit den staat Missouri komt bericht, dat de haveroogst slechts 10 procent en de tarwe oogst slechts 156 millioen dollar geraamd. Uit den staat Missouri komt bericht, dat de haveroogst slechts 10 procent en de tarwe oogst slechts 15 procent zal bedragen van den oogst van verleden jaar, terwijl van den mais- oogst in het geheel niet zal terechtkomen. Een derde gedeelte der geheele boerenbe volking houdt zich bezig met den aanvoer van water, dat dikwijls van 15 Kilometer af stand moet worden gehaald. In vele streken is het watergebruik gerant soeneerd. In het rijke en vruchtbare Minne- seta rekent men op een oogst van hoogsten de helft van het normale en op vele plaatsen verwacht men niet meer dan 20 procent. In het Zuiden van Iowa verwacht men dat geen haver, geen maïs en geen hooi zal kun nen worden geoogst, dan hoogstens voor eigen gebruik. In 9 districten van den staat Oklahoma rekent men op een volslagen misoogst, in de overige 21 op hoogstens 10 procent van een normalen oogst. Uit Arkansas zijn de berichten even treurig. In verschillende Westelijke Staten, zooals Idaho, Californlë, Arizona en Noord-Mexico vreest men, dat, ondanks het uitgebreide be- vloeiïngs-systeem van de vruchten en groen ten niet veel zal terechtkomen. De minister van Landbouw heeft tegen mor gen een droogte-conferentie bijeengeroepen in Kansas-city. Groote verwoestingen aan Panama's kust. Aardbeving eischt talrijke slachtoffers. Een eiland verdwenen. Tengevolge van een aardbeving, die David City en Puerto Armuelles, aan de Stille Oceaan kust van Panama, geteisterd heeft, zijn in laatstgenoemde stad verscheidene menschen gedood en talrijke gewond. Een van beton ge bouwde scheepswerf, die driehonderdduizend dollar gekost heeft, is geheel verwoest. Tal rijke gebouwen zijn ingestort In de stad is de staat van beleg afgekondigd. Uit verschillende andere deelen van de pro vincie Chiriqui worden eveneens aardbevingen gemeld, waarbij de huizen instortten. De ver schrikte bewoners kampeeren in de open lucht. Het eiland Sevilla, dat voor de kust van Chi riqui lag is door de aardbeving verdwenen. Andere eilanden zijn eveneens getroffen. Zware fabrieksbrand bij Antwerpen Twee brandweerlieden gedood en zes gewond bij blusschinswerk. Zondagmiddag ongeveer 2 uur is brand uit gebroken in de opslagplaats van de kaarsenfa briek der firma Roubaix Goudenhove te Bor- gerhout nabij Antwerpen Het vuur vond gre tig voedsel in de hoeveelheden olie en vetten, welke daar waren opgeslagen. Spodeig stond de opslagplaats in lichter laaie. De brandweer van Borgerhout bestreed met al het materiaal deze vuurzee en moest de assistentie inroepen van de Antwerpsche brandweer. Onverwachts deed zich een ontploffing voor in de opslagplaats, met het gevolg, dat een der gevels instortte. Acht brandweerleden werden onder het neervallend puin bedolven. Ijlings schoten burgers en arbeders van de fabriek toe om de manschappen te bevrijden. Toen het opruimingswerk, dat met groote moei lijkheden gepaard ging. ver genoeg gevorder was bleek, dat 2 brandweerlieden gedood wa ren, terwijl de zes anderen zwaar gewond zijn. Vier van deze gewonden verkeerden in hope- loozen toestand. Dank zij het krachtig ingrijpen van de brand weer van Antwerpen kon de fabriek zelf be houden blijven. Om zes uur in den avond was de opslagplaats uitgebrand. Op zoek naar de schatten van Habib Oellah. Amerikaan met een wichelroede er op uit. De Afghaansche regeering heeft een Ameri kaan toestemming verleend met een wichel roede van eigen vinding te zoeken naar de ver borgen van schatten van Batsjo Sakwao, den ..zoon van den waterdrager", die als Habib Oeliah den troon van Afganistan besteeg na de vlucht van Amanoellah. Deze schat bestaat uit de vroegere staats- juweelen, alsmede goud en edelgesteenten, die hij uit particuliere bezittingen van Amanoel lah en anderen heeft geroofd. De schat is ge borgen in de heuvels nabij Kaboel, doch de juiste plaats is niet bekend. Nadat Batsjo Sakwao gevangen was genomen, is hij gefolterd om de plaats te verraden, doch hij is gestorven, zonder iets te zeggen. Zooais men zich nog wel zal herinneren wist Batsjo Sakwao zich op te werken tot bandie ten-hoofdman en na de vlucht van Amanoe- lah besteeg hij de troon van Afganistan. Hoewel niet ontbloot van gezond verstand, was hij toch ruw en onontwikkeldHij kon geen woord lezen noch schrijven, en toen na zijn troonsbestijging het corps diplomatique aan hem werd voorgesteld, dacht hij, dat dit allen ambtenaren van zijn staat waren. Hij hield derhalve een gloedvolle redevoering, waarin hij hen dankte voor hun trpuw en hun beloofde hun salaris te zullen verhoogen. Werd Erich Mühsam vermoord? Onthullingen van zijn vrouw. In de N. R. Crt. treffen wij een uitvoerig re laas aan van de vrouw van den Joodschen socialist en schrijver Erich Muhsam. wiens dood kort geleden gemeld is. Mevrouw Mühsam vertelt, dat haar man in de verschil lende concentratiekampen en gevangenissen, waarin hij sinds den Rijksdagbrand vertoefde, de schandelijkste vernederingen en mishan delingen heeft moeten ondergaan. Het laatst bevond hij zich in het concentratiekamp Ora- nienburg. 's Avonds den Ssten Juli J.I., nadat zijn vrouw hem een kort bezoek had mogen brengen, vroeg Sturmführer Ehrhardt aan Mühsam „hoelang hij eigenlijk nog op aarde dacht rond te wandelen". Deze had geantwoord; „Nog heel lang, want zelfmoord bega ik niet!" Waarop Ehrhardt: „Wanneer jij niet binnen twee dagen zelf zorgt, dat je ver dwijnt, zullen wij je een handje helpen". Toen begreep Mühsam, dat het uit was. Hij vertel de wat Ehrhardt hem gezegd had aan zijn kameraden en verdeelde zijn laatste goed on der hen. Maandagavond, 9 Juli, tegen zeven uur. werd Mühsam weggeroepen .„om te worden verhoord". Men zag hem niet meer terug. Den volgenden ochtend miste de korporaal van de slaapzaal men noemde hem Himmelstoss. naar Remarque Mühsam bij het appèl; hij zette de andere gevangenen aan het zoeken. Zij vonden hem opgehangen op de latrine. Het stoffelijk overschot werd ter beschik king van de familie gesteld. Mühsam's zwager wist gedaan te krijgen dat de kist op het kerk hof werd geopend. Een roode streep om den hals, maar het gelaat was wit, niet zooals anders bij gehangenen. Op de acte van overlijden staat ook zelf moord niet als de doodsoorzaak aangegeven; dat had geen enkele dokter durven ondertee kenen. 16 Juli is Erich Muhsam op het Wald- friedhof te Berlijn-Dahlem begraven. Aldus besloot mevr. Mühsam haar relaas. zich half over he t dak buigt. Een papiertv. met verregend schrift verkondigt, dat her Svensson, eerste boerderij rechts beneden aa: de helling, den sleutel heeft en na wat zoeke: wordt hij bij zijn keurig tot reusachtige bijen korven gestapelde houtmijten gevonden ej nadat hij eerst nog de kippen gevoerd heef- en den zeer levendigen hond aan den kersen boom in 't tuintje gebonden heeft, loopt hij mee op. den weg terug naar dat idyllisch* boerderijtje, terwijl hij -natuurlijk! be gint over m'n kettingkast. die op Deensche herkomst van m'n goed-Hollandsche fiets zo- wijzen, en vervolgens overstapt op zeevaai-l ders in de grijze oudheid, die hier tegen dri hellingen woonden, omdat toen de baai kilo-I meters verder 't land in gang, zoodat ze hun booten op 't strand trokken, waar nu op eesj flauwe golving 't kerkje van Hasslöv ligt t«| droomen achter de blanke berken. Na bijna dertig eeuwen. Bautasteenen in Noora-Hanand als karakteristieke gedenkteekenen voor de vikings uit vroeger eeuwen. (Van onzen correspondent te Stockholm). Zacht voortspinnend heeft de fiets me tus schen de rijpende roggelanden van Halland- sasen door gedragen over de smalle bochten- de zandpaadjes die er van hoeve naar hoeve gaan, Soms was er in het dal het fijne groen van de beuken, die verder naar 't Noorden nergens zoo forsch en welig staan, die je er hier mét de witte zadeldaktorentjes en de vierkante boerderijen in vakwerkbouw. aan herinneren, dat Hallandsasen de grens is tus schen Schonen en Zweden, tusschen het Mid- del-Europeesche cultuurgebied en Scandina vië. Dan was er een brok heide met flauwe golvingen en wind-gekromde jeneverbessen, wat verderop weer dennenbossch en steenige weiden met zwart-bonte koeien. En telkens weer, waar het land open lag met golvende akkers tegen de hooge blauwe lucht, lag er geraffineerd juist boven op den kroon van den machtigen breeden heuvelrug als een ronde verhooging met wat struiken en dooi den altijd uit zee waaienden wind oostwaarts neergebogen meidoorns een kleine grafheu vel, die meer uit angst voor booze geesten dan uit piëteit voor de voorvaderen onaangetast was gebleven, die gespaard was voor de schop van den grindgraver en hetploegijzer van den boer en die zoo nóg met zijn struiken en zijn wild gebloemte lag tusschen het wijd weg deinende graan, zooals hij ook in vroeger eeuwen daar. juist iets uitstekend boven den zacht golvenden lijn van de heuvels, gelegen moet hebben. Ze geven wat teekening in het landschap, die grafheuvels, ze hooren bij dit Halland - sche kustland, vanwaar in 't bronzen tijd perk de kleine, scherp-gebouwde booten weg- koersten over de blauwe baaien naar de in zonrnedoom wazig wordende zee, ze kunnen je als oriënteeringspunt dienen bij lange tochten over den heuvelrug en ze zijn er zoo talrijk, dat het onderzoek van slechts enkele exem plaren voldoende was om de nieuwsgierigheid van de archaeologen tevreden te stellen, zoo- dat de meeste er onberoerd, ongeschonden zijn blijven liggen op hun hoogten als getui gen van bewoning van deze streken in oude tijden, zooals daar verder naar het Noorden waar de zanidge stranden overgaan in door branding glad- en rondgesohuurde rotsen, de hooge bauta-steenen opgesteld staan als ge denkteekenen voor vikings, die eens wegvoe ren naar waar de zon ondergaat om nimmer weer te keeren naar deze lage kust onder de hooge ruimten. En nu glijdt de fiets, wat ingehouden dooi de remmen, de laagte in, naar de vlakte van Laholm, waar de weilige graanlanden nevens een liggen en de suikerbietenrijen eindelooze strepen trekken van groen op donkeren grond. Hier en daar ligt een boomengroep met een kasteelte of een heerenboerderij of een kerk je, dat zijn spits tegen de lucht priemt en verblindend wit schittert achter de stammen langs den kerhofmuur. Hier en daar donkert een boerderij met stallen en schuren en een klein bont brokje tuin en reoht-uit, recht aan loopen de boomenrijen van de wegen door het lichte, zon-overgoten land. Ergens aan een kruispunt staat een bordje met „Lungnarohögen" en wat verderop staat er nog zoo een. nu van Turistföreningen. de Zweedsche A.N.W.B.. die alleen maar paden in Lapland, uit zichtspun ten en bijzondere be zienswaardigheden met bordjes aanduidt, en dit bordje wijst op een heel klein boerderijtje met vonkende geraniums onder de witte gor dijntjes en een stralend-bloeiende vlier, die ONZE DAGELIJKSCHE KINDER VER TELLING. Hij tastte eens rond en voelde iets dat op den rand van een bed leek. Dit was ook zoo, want al spoedig voelde hij ook een deken en kussens. Uitgeput van angst en ver moeienis viel Piet op het bed neer en opnieuw huilde hij, huilde hij, zooals hij misschien nog nooit gehuild had.... Onverwachts ging de deur open en een lichtstraal viel naar binnen. Pilet keek op en zag thans weer een anderen kerel voor zich staan. „Pedro ik. jai?" zei die snoeshaan. Pedro, Pedro. dat woord had Piet wel eens gehoord. Zou die vent zoo heeten. „Ik wil naar huis," zei Piet. De ander grijnsde. ..Hois, hois," herhaalde hij. „Jij niet hois, jai skip, jai mee." Wat een raar taaltje, Maar je kon het tenminste begrijpen. Het boolgraf bij de ontgaving in 1926; lm*sl de grafruimte, waarin de urn geborgen was. I Later is er van beton en steenen een dak overheen gemaakt, zoodat de grafheuvel heti oorspronkelijke uiterlijk herkreeg. (Foto: Zweedsche Oudheidkundige Dienst). Zoo komen we bij 't boerderijtje met de bloeiende vlier, gaan er een achterdeurtje in naar de vroegere melkkamer. alwaar vijftig öre betaald dient te worden. .Kijkt u maar op 't reglement, dat is 't tarief en ik mag geen fooien aannemen en als u niet gepast hebt neemt u maar een paar briefkaarten" en dan vertelt de ouwe baas met een pondus en een vloed van vaktermen alsof hij de rijks-1 antiquair Curman zelf is over het bootgraf uit het bronzen tijdperk, dat enkele jaren geleden vlak achter het boerderijtje ontgra ven is, het eenige door een formeelen graf heuvel van zware rolsteenen en zand en zo den overdekte bootgraf uit dit tijdperk dat men ooit gevonden heeft; dan zegt hij ge lukkig zonder de anders altijd gebruikelijke grapjes zijn gidsen-lesje op over steenen tijd perk en bronzen tijdperk en ijzeren tijdperk, over koepelgraven en bootgraven en steenkis- ten en rotsteekeningen en steekt dan een stallantaarn aan, waarschuwt voor de twaalf treden naar 'beneden en den lagen ba'.k en daalt af, het duister van het trapgat in. Twaalf treden tel ik, onwijk den balk, loop door een donker smal gangetje met een zan- derigen vloer, ga het vage schijnsel van de lantaarn achterna, dat soms even wegibuigt. dan voorlicht bij een paar treden. Ik moet denken aan een klauterpartij door gangen en over steile trappen naar do grafkamers in een pyramide, waar de Arabische gidsen het akrasje lieten omvallen wanneer je niet voor een hoop geld je toekomst wilde leeren ken nen uit wat met den vinger geteekende fi guurtjes en lijntjes in 't zand van de grafka mer van de gemalin des pharao's, waar ze je in 't donker een doodsangst op 't lijf joegen, wanneer je het vertikte om hun „absoluut echte" scarabee's te koopen, waar ze je fooien en entreegelden ten bate van den sheik der pyramiden afpersten, die je reeds lang te voren aan Cook Son had betaald. Enfin, herr Svensson. die lustig voortkauwt op bijn pruim, laat zijn lantaarn niet uitwaaien en doet niet geheimzinnig en aast niet op fooien. Hij brengt, me voor een vierkante opening, waarachter heel vaag in 't zwakke licht van een paar verborgen lampjes iets is te zien van een schip van op hun kant gestelde steen blokken. Daarboven welft zich laag het dak van rolsteenen, dat aan beide zijden tot den grond toe reikt. En naarmate je oogen aan de half-donkerte gewoon raken zie je duide lijk den grooten steen, die den achtersteven van het schip moet voorstellen, zie je aan stuurboord een paar steenen, die een bakje vormen, dat oorspronkelijk door een nu wat terzij geschoven deksteen afgesloten was. Daarin ligt een kleine urn. een getrouwe copie van de oorspronkelijke, die nu in het Oud heidkundig Museum van de hoofdstad be rust. En herr Svensson vertelt half fluisterend dat die grafruimte zoo zorgvuldig gebouwd is geweest, dat in de welhaast dertig eeuwen, die er sedert de bijzetting van de asch van den hoofdman verstreken zijn. geen korreltje zand in die ruimte was binnengedrongen, vertelt, hoe er boven op de asch een vergaan stukje goed heeft gelegen, waarvan nog dui delijk de structuur te zien was. teen dominee Ewald van Hasslöv op dien herfstdag van 1926 voorzichtig het deksel van de urn lichtte terwijl zijn handen van aandoening beefden. En al heeft men dezen hoofdman, die niet zooveel eeuwen na Toet-Anch-Amen leefde dan geen kostbare albasten vazen en rijk met email en edel metaal ingelegde meubelen in het graf meegegeven, toch jagen er op de beenscherven een bronzen dolk en een priem en een pincet, die fijn en zorgvuldig bewerkt waren. En er komt een vreemde stemming over je, wanneer je daar zoo staat te kijken in die vaag verlichte ruimte met dat steenen schip, als je daar dat graf zoo ziet. zooals het een drieduizend jaar geleden er gelegen moet hebben toen de brandstapel gedoofd was en de asch in de urn was vergaard, maar men nog geen begin had gemaakt met het bedek ken van het graf, met het ophoopen van de steenen en den grond, die eerst vele eeuwen later door menschen van den Oudheidkundi gen Dienst verwijderd zouden worden. En dan gaan we zwijgend terug door een andere on- deraardsche gang, waar het licht van de stallaantaarn tegen de muren speelt, tellen we treden weer. komen we ln de melkkamer met de roode plavuizen en de houten ban ken en de afgietsels van de grafvondsten. En daar in het voorportaal van het graf van den Hallandsohen hoofdman, den zeevaarder, die fier zijn schip door de branding stuurde naar de wijdheid van zee en zonnehemel, praten we bij een pijp tabak over de menschen. die nu in deze streken wonen, over communisme en nazisme, over kunstmest en crisis-melkre- geling en de laatste voetbalmatch tegen de Denen. C. G. B.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 6