D
MEMAC1&VOIMD
BIJVOEGSEL VAN HAARLEM'S DAGBLAD
VERTELLING
Een herinnering aan de Haarlemsche kermis.
ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1934
H A A R L E M'S DAGBLAD
7
JUnaUsanu-Miinaaksei in yJLaais van hei 10de eeuw dat!
En het Chateau de Maubranehes.
De Noord-Westelijke zijde vari het Chateau de Maubranehes te
Moulins-sur-Yévre (Cher).
Onze Parijsche correspondent schrijft uit
Bourges (Cher):
Wat Prins Auguste d'Arenberg er wel toe
kan hebben bewogen om het uit de Xe eeuw
dateerende slot, dat onder de regeering van
Philips I werd gebouwd af te breken en daar
voor in de plaats te zetten een banaal namaak
sel van Renaissancestijl, dat is een vraag waar
op zijn zoon, thans eigenaar van het kasteel
van Menetou-Salen mij geen antwoord heeft
kunnen geven. Want toen we, onder het ge
not van een port in de enorme bibliotheek
zaten liet de prins me tallooze teekeningen en
prenten zien van het oude kasteel zooals het
nog voor een dertigtal jaren was en hij zelf
moest toegeven dat dat oude stamslot héél
wat meer cachet had dan de al te witte muren
van 't kasteel van thans. Neen, Menetou zou
werkelijk niet de moeite van een bezoek waard
zijn, ware het niet dat de interieurs wel bui
tengewoon mooi en interessant zijn. Daar is
eerst de bibliotheek, een zaal van enorme
afmetingen, met niets dan oude boeken en
folianten langs de muren, waar langs galerijen
om op de allerhoogste verdiepingen te kunnen
snuffelen en bladeren in de unieke exempla
ren. Er zullen niet veel geslachten zijn die
over zooveel materiaal beschikken als de
Arenberg's Dan is er de eetzaal met een schat
van kostbare schilderijen, een Terbergh, een
Van Dijck en er is de statiezaal waarin het
voornaamste meubel is het pronkbed dat
Louis XIV ten geschenke gaf aan Madame
de Montespan.
Menetou-Salen heette vroeger „Chateau de
la Chaintre" en deze naam was volkomen ge
rechtvaardigd, want chaintre is het oude
woord voor boschzoom en inderdaad leidt de
weg, welke naar Sancerre voert door verrukke
lijke uitgestrekte wouden. Die tocht op zich
zelf is al de moeite waard; het land van Berri
is niet buitengewoon boeiend, althans men kan
in Frankrijk talrijke andere plaatsen van
grooter schoonheid vinden, maar deze weg is
wel héél mooi en de burgemeester van het
stadie Sancerre had gelijk toen hij ons enkele
kilometers tegemoet kwam om ons te wijzen
op het panorama. Sancerre is namelijk op een
heuvel gebouwd en daarom heen slingert zich
statig de breede Loire. En als men eenmaal
boven staat, in het stadspark in de schaduw
van de oude burcht, een steenklomp van weinig
historische waarde maar die 't wel bijzonder
goed „doet" in het landschap en men heeft
dan naar alle kanten een uitzicht van veertig
kilometers dan krijgt men den indruk dat de
wereld toch wel héél groot en wij, menschjes
maar héél klein zijn Het is een prachtige
vlakte daar rondom en de Loire, met de tien
tallen eilandjes blijft altijd een prachtige
rivier En men is daar in Sancerre niet weinig
trotsch op hel heerlijke landwijntje dat rond
om wordt verbouwd en de brandweerman in
vel ornaat, die bij bezoeken tevens dienst doet
als bediende-kellner en bode van den burge
meester, had 't druk met 't telkens weer in
schenken.
De burgervader had op 't programma gezet
bezoek aan enkele historische monumenten en
gebouwen, maar ..daar de tijd drong" en we
voor de lunch op het kasteel van Maubranche
moesten zijn, troonde hij ons dadelijk mede
naar een soort tentoonstellinkje van verschil
lende Sancerre-wijntjes om daar nog eens te
proeven. Maar markies de Chaumont Quitry
eigenaar van Maubranche was zelf van de
partij en genoot al even hard.
Het kasteel van Maubranche behoort tot de
mooiste bouwwerken van de Berry. Stelt U
voor een enorm kasteel opgetrokken in witten
steen en geflankeerd door vier hooge torens.
Tusschen de torens een groote gaanderij en
ter zijde, tusschen uitgestrekte bosschen een
enorme vijver. Jacques Coeur. over wien wij
hier reeds spraken, was eens eigenaar van deze
gronden, maar in 1467 verkocht hij het terrein
voor 2 500 goudstukken aan Thomas Scuer.
chef van de Schotsche garde van Louis XI. die
toestemming kreeg van den koning hier een
vesting te bouwen. Zoo kwam het slot tot stand
dat in 1589 een eersten aanval, van den heer
van Vat an moest weerstaan. Twee dagen lang
duurde het bombardement, zoo vertellen de
oude chronieken. Twee jaar later deden de
Protestanten van Sancerre een nieuwe aanval
en daarbij werden twee torens vernield Men
kan nog in kuilen rondom het kasteel de over
blijfselen vinden van beide torens. Hoewel het
slot herhaaldelijk in andere handen overging
vindt men nu boven den ingang de vereenigde
wapens van Schotland en van Frankrijk.
Langs een wenteltrap met tientallen familie
portretten geleidde markiezin de Chaumont
Quitry ons naar de prachtige bibliotheek die
toegang geeft tot de eetzaal waar de lunch werd
geserveerd. Er is daar een Rigaud, die het por
tret van Claude Dodart, lijfarts van Louis XIV
schilderde en tevens een magnifiek portret
van markies de Burenlure, geschilderd door
Largilière. De eerste geschilderde familie
portretten zijn riddqrs en edele vrouwen uit
de middeleeuwen, dan volgen de voorouders
van markies de Chaumont ten tijde van Fran
cois I, van Henri IV, van de statige Lodewijken,
dan de coquette markiezinnen Louis XV, ein
delijk prinses Tascher de la Pagerie, nicht van
keizerin Josephine, eerste gravin van Arenberg
en later markiezin de Chaumont Quitry.
Drie leuke kleuters kwamen ons even na den
maaltijd begroeten en het is niet te verwonde
ren dat degracieuse markiezin de Chaumont
Quitry en Madonna van Correggie daar
nog trotscher op was dan op haar vorstelijk
verblijf.
De salon de la Tour, is een schitterend
XVIIIde eeuwsch verblijf met de eerste tapis-
seriëen van Beauvais en medaillons van
Boucher. Lodewijk XV zond de werklieden die
deze doeken vervaardigden naar Aubussen, dat
nu beroemd is. We vinden hier ook in een étui
het jachtgeweer van Marie Antoinette toen ze
nog dauphine was en een kamerscherm, ge
heel geborduurd door de dochters van Lode
wijk XV.
Maar u hebt de kapel nog niet gezien, zoo
lokt markies de Chaumont ons mede.
De kapel van Maubranche is beroemd in héél
de Berry: het verhaal wil dat daar wonderen
zijn geschied. Op de waarheid van die ver
halen willen we hier niet ingaan, maar zeker
is het dat het prachtige beeldhouwwerk uit het
begin van de XVIIde eeuw, ingesloten tusschen
zware Corinthische zuilen wel een ongemeen
mooi stuk handwerk is.
De „fine fleur" van den Franschen adel. al
onze gastheeren van deze dagen hebben ons,
bij verrassing uitgeleide gedaan. Toen we aan
het station Bourges kwamen om terug te kee-
ren naar de hoofdstad waren allen daar ver-
eenigd om ons nog eenmaal de hand te schud
den. en een spoedig tot weerziens toe te
roepen.
HENRY A. TH. LESTURGEON.
HET GEBRUIK VAN
AARDAPPELEN.
Wat we vroeger niet wisten is. dat de aard
appel ook vitamines, n.l. het vitamine C. be
vat en daarmee is de aardappel in onze ach
ting zéér gestegen.
Het zou misschien wel eens prettig zijn. om
nog wat anders te kunnen maken van aard
appelen. dan de gekookte, gebakken en ge
stoofde variatie, die we allemaal door en door
kennen.
Als variatie zouden we eens aardappelen in
den schil kunnen koken: vooral als de aard
appelen voor aardappelsla worden gebruikt, is
dit in den schil koken véél lekkerder. Aard-
appelpurée kan gemengd worden met kaas.
niet ham. met restjes gebraden vleesch. met
fijngehakte peterselie. In een vuurvast scho
teltje of in schelpen, in den oven gebruind,
vormt het een aardig gerecht. Wil men aard
appelen bakken, dan behoeven net niet altijd
juist de overgebleven aardappelen te zijn, die
daarvoor worden gebruikt. Van rauwe aardap
pelen. in dunne plakjes of reepjes, kan het in
mini vet, maar ook in de koekepan met boter
gebeuren. Ze zijn niet gezouten en moeten
onder het bakken of daarna met wat fijn zout
bestrooid worden.
Als onderdeel van jachtschotels en derge
lijke restverwerkingen hebben we de aardap
pel al lang leeren waardeeren Het is echter
ook mogelijk om resten aardappel zonder vele
andere resten te verwerken, b.v. door ze met
een kaassaus in een vuurvasten schotel te
stoven, door ze met tomatensaus of met
bouillon gestoofd op te dienen.
Bij het middagmaal beginnen we met de
soep. wij willen er nu mee eindigen de pota-
ge Parmentier of aardappelsoep, draagt den
naam van een man, die voor de invoering van
den aardappel als volksvoedsel hard heelt ge
werkt.
Die nieuwe methode
door TON H.
Mijnheer Jonker droomde juist dat er. nadat
hij in zijn gemeenletuintje een olie-mijn had
aangeboord, een aardbeving kwam, die al zijn
graverijen in één slag weer dreigde te ver
woesten, toen hij er zich plotseling van be
wust werd dat mevrouw Jonker alle mogelijke
en onmogelijke pogingen aanwendde om hem
geluidloos, maar in geen geval gevoelloos te
wekken. Veronderstellend dat de baby het
weer noodig gevonden had wakker te worden,
bleef hij hardnekkig slapen, doch daar z'n
ega haar pogingen niet op wilde geven, deed
hij op 't laatst z'n oogen maar open, en brom
de: Watisernouweer
jSsssttt... siste Julia Jonker in doods
angst, „sssstttluisterwat is
dat....?"
Even hief Jozef zijn hoofd luisterend wat uit
het kussen omhoog, dan liet hij het weer met
een zucht van verlichting in ae kussens terug
vallen, en zei geërgerd: ,.Is 't anders niet
ik dacht dat er brand was.
..Maar wat is het dan?' drong zijn ega aan,
„hoor jij niks of hoe heb ik 't.... daar...,
daar. hoor je 't nou?"
Ja, mijnheer was niet doof, ook hij hoorde
een gerommel in de eetkamer, was echter niet
van plan om zijn bed voor dergelijke onbe
paalde geluiden te verlaten, en zei nijdig: .Ik
begrijp niet dat je je door een paar muizen
ap stang laat jagen".
.Muizeninbrekers bedoel Je". sLste
Julia hem woedend toe, „als dat muizen zijn
ben ik er ook een".
„Goeddan ben je er een.mompel
de Jozef slaperig, terwijl hij zooveel mogelijk
dek over zoo'n hoofd trok en zich met een
zucht van welbehagen op zijn rechterzij wen
telde. Op dat oogenblik evenwel klonk er eer.
geluid van brekend glaswerk uit de richting
van de eetkamer en met een schok zaten beide
echtlieden recht overeind in hun bed.
„Heb ik 't, niet gezegdriep Julia
huilend uit ,.'t zijn inbrekers, en we hebben
ons niet verzekerd. Jij weet toch net zoo goed
als ik dat er den laatsten tijd vier. vijf in
braken in de buurt zijn gepleegd. :k begrijp
niet dat je zoo ijskoud blijft. Heb je soms
angst, Jozef....?"
Dit laatste was op zoo n sarcastischen toon
gezegd, dat mijnheer Jonker knarsetandend
op het zelfde moment naast z'n bed stond, z'n
broek aanschoot en eenige oogenblikken later
met duizend raadgevingen van z'n vrouw en
wat meer waard was een dikken wandelstok
zich omzichtig door de dikke nachtelijke
1. Een propagandarede voor de tent-der-krachtmenschen.
2. De oude Bavo in ongewoon gezelschap.
3. De voorlooper van de geluidsfilm?
Twintig jaar geleden werd de Haarlemsche
kermis afgeschaft. Op den eersten Maandag
van Augustus 1914 zou zij volgens de traditie
weer op de Groote Markt en de Gedempte
Oude Gracht verschijnen.
Door den ernstigen toestand, waarin het
land verkeerde, werden de feestelijkheden ech
ter afgelascht. Ook de uaropvolgende jaren
ging de kennis niet door; zij verdween defini
tief uit het Haarlemsche stadsbeeld.
Een lezer zendt ons van dit eertijds in onze
Spaarnestad zoo pupulaire festijn enkele foto's,
waarvoor wij gaarne eenige plaatsruimte af
staan.
Ongetwijfeld zullen zij bij de ouderen onder
onze lezers tal van herinneringen wakker
roepen.
duisternis van het portaal en de stijle trap een
weg zocht naar de eetkamer waar het intus-
schen doodstil was geworden.
Beneden aangekomen nam hij den stok wat
steviger in zijn rechter, den deurknop in zijn
linker hand en wierp toen met een plotsc-
lingen ruk de deur wijd open terwijl hij met
ongelooflijke snelheid een ondeelbaar oogen
blik later het knopje van het electrische licht
had omgedraaid.
Profilerend van het onverwachte van den
toestand, besloot hij hoog spel te spe'.en en
riep bevelend: „Hands up of ik schiet!"
Met één oogopslag had hij de situatie over
zien. De eetkamer was grondig doorzocht en
zag er zoo ongeveer uit als in de eerste week
van de voorjaarsschoonmaak. Alle kasten en
laden waren uitgehaald en de voorwerpen met
nonchalante slordigheid overal ten loon ge
spreid.
De bewerker van al dat kwaad, een klein en
nietig uitziend mannetje, trachtte juist met
de vlugheid van een aal door het openstaande
venster te ontsnappen. Zijn leven scheen hem
echter toch liever dan al het andere, de vrij
heid incluis, want bleek als een doode. keerde
hij zich om. gehoorzaamde aan het bevel van
Jonker en kreunde:
„Niet schietenalsjeblieft niet schie
ten
En Jozef schoot niet want een revolver was
in zijn geheele huis niet te vinden. In de eene
hand de stok, de andere met het vermeende
revolver op den rug, schreed hij langzaam en
dreigend op den indringer toe en na hem be
reikt te hebben schoot zijn vrije hand als
vanzelf uit In de richting van des inbrekers
kauwwerktuigen. Toen hij zijn vuist terug trok,
was de duirelijk zichtbare wanorde in de tan
den van cien kleinen man en de .ctwat afwij
kende richting van zijn kaak het bewijs dat
Jonker niet in de lucht had gegrepen. Om de
toestand een beetje opwindender te maken,
viel de Inbreker iets flauw met het gevolg dat
een zevenbladige clivia den geest gaf en met
kletterend geweld op den grond terecht kwam.
waarna hij niets beters wist te doen dan het
voorbeeld van de bloemlooze plant te volgen
en gezeten tusschen de scherven den heer des
huizes angstig als een voorwereldlijk monster
te bekijken.
„Nou... vroeg Jozef met opgetrokken
wenkbrauwen, „wanneer kom je hier"nog eens
inbreken
„Ik:k ben geen inbreker", hakkelde het
mannetje, zenuwachtig en veeibeteekenend
over zijn mishandelde kaak strijkend.
.Neen. natuurlijk niet. neem mt niet kwa
lijk', zei Jozef zoo sarcastisch mogelijk, je
bent natuurlijk een oude schoolvriend die eens
komt kijken hoe de baby het maakt, niet
waar?"
„Alsals u me gelegenheid geeft om
te vertellen, zal ik alles duidelijk maken.
bibberde het kleine mannetje.
„Alles duidelijk makenherhaalt Jozef,
van het geopende venster naar de uitgehaalde
kasten kijkend, ik moet eerlijk zeggen, vader,
dat je me nieuwsgierig maakt, heusch".
..Als u alles na wil kijken zult u zien dat er
niets vermist wordt", zoo begon het mannetje,
bij het spreken pijngezichten trekkend.
„Neen. en dat komt omdat je niets gevon
den hebt, of door mij bij je werk gestoord
bent", zei Jozef Jonker bijtend.
„Neen", sprak het mannetje, „zegt u zelf
hebben ze de vorige week Donderdag bij
Jacobs in de van Merlestraat iets gestolen bij
het inbreken.En voor tien dagen bij Ver
hoevenen twee weken geleden bij Breu-
kel
Met open mond keek Jonker den man aan,
en zei dan ten slotte: ,Ahawas Jij dat
heb jij de buurt onveilig gemaakt, goed dat
lk 't weet. En die inbraak bij Deiirnik
ook jouw werk.
„Elija gaf de lnbreer aarzelend
ten antwoord.
„Daar vermiste men toch wel iets", smaalde
Jozef.
„Dat was een vergissing", begon de ander,
doch werd voordat hij verder kon gaan in de
rede gevallen door Jonker, die zei:
..Mooie vergissing, die noemt 't een vergis
sing als-ie inbreekt en „per ongeluk" wat in
z'n zakken stopt, ik moet zeggen, fantasie heb
je wel!"
„Ik breek niet In", stoof het ventje veront
waardigd op", en de familie Deurnik heeft
tegenover de verzekering gelogen. Er was niets
gestolen, maar ze wilde toch graag geld zien.
Ik wist niet dat ze verzekerd waren, anders
had ik m'n moeite niet gedaan. Tusschen
haakjes, mag ik me voorstellen, mijn naam is
Bootmans.
•Je liegt!" riep Jonker woedend uit, daar
hij genoeg van de middernachtelijke ver
tooning begon te krijgen, „ik geloof geen
steek van alles wat je zegt, en lk zal de politie
maar eens opbellen, 't wordt tijd".
„Neen, neen, In vredesnaam niet!" riep het
mannetje uit, „ik zal alles uitleggen en
dan
„Man. houd op met je uitleggerij". zei Jozef
woedend. „Jeliegt alsof het gedrukt staat.
Wil je soms beweren dat Je je zakken niet vol
gepropt heb met dingen uit mijn kasten
en
Kijk", viel de man hem in de rede. „dat
heb ik in m'n zakken.. en bij deze woor
den '.iet hij de kamer overstroomen door pro-
spectl in allerlei kleuren. „Ja. ik heb u al
gezegd, dat lk geen inbreker ben", vervolgde
hij. terwijl Jozef met een stomverbaasd ge
zicht toekeek, „ik breek 's nachts bij de men-
schen in. steel echter niets maar ga den vol
genden morgen terug om hen verder te bewer
ken
BIJ deze woorden had h(j mijnheer Jonker
een prospectus ln de handen gedrukt en op
hetzelfde oogenblik las Jozef het vetgedrukte
hoofd:
ALGEMEENE VERZEKERING TEGEN
INBRAAK,
en daar onder:
- .konden wij u maar bewijzen hoe nood
zakelijk het is dat u zich tegen Inbraak ver
zekert.
Kapitein: Niets te klagen jongens? Smaakt
het eten goed?
Soldaten: Best kapitein.
Kapitein: Wordt alles eerlijk verdeeld'
Krijgt de een geen grooter portie dan de
ander?
Soldateni Neen kapitein, allemaal even kleiq
