DE TREINBOTSING BIJ W.P.
Zomerkoelte.
Hei Bekutftijksie
DE OUDE STAD.
52e Jaargang No. 15679
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 6 Augustus 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: p. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGE MEE NE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.7254.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon No»-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIeN: 1—5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0 35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels
ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, bulten Arrondissement dubbele prijs. Onze
Groentjes 13 regels 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend k contant
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ000.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400-, Verlies Duim 75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM. 6 Augustus.
Het Nieuws.
Een typische Maandag wat de ongelukken
betreft. Na een zonnig weekend zijn er altijd
extra-veel. En dan in Augustus! Dan komt
het natte element er nog bij. Het stemt pret
tig dat dat meisje-van-vijftien, dat te Zand-
voort voor de marechausées in zee vluchtte
omdat zij alleen een badpak aan had en geen
badmantel er over, nog gered is kunnen wor
den. Toch zit er iets alarmeerends in het ge
val. Hebben wij dit land aan de baren ont
woekerd om te vluchten naar diezelfde ba
renen dat vanwege zóo'n reden? Wat
droegen onze stoere en veelbezongen voor
vaderen in den tijd, toen 't ontwoekeren be
gon? Ook niet veel! Goed dat ze niet terug
komen. anders zouden ze allemaal geverba
liseerd worden, vooral de Kaninefaten. want
waar vindt men nog een duin zonder een
Verboden Toegang-bordje?
Er is nog een ongeluk goed afgeloopen. Dat
van dien kappersbediende, die zeeziek over
de reeling van de Bdtavier II hing en in den
prillen morgen omtrent het Maas-vuurschip
overboord sloeg. „Omtrent" be teekent dan
natuurlijk: eenige zeemijlen er vandaan Hij
zwom een half uur, en hij zwom niet best
maar net goed genoeg, want toen pikte het
volgende schip-op-de-route hem op. Dat zijn
van die dingen die je niet tweemaal in je
leven probeeren moet. Overigens dient er
kend dat nog zelden een kappersbediende
voor zóo'n goed nieuwtje gezorgd heeft
Twee kano's omgeslagen in het Goereesche
Gat. bij den Kwaden Hoek nog wel. Vier man
verdronken. De zee blijft onze vijandin. Hoon
haar niet met kano's.
Dan een heele reeks auto-ongelukken. Eén
spoorwegongeluk, dat trouwens een zeldzaam
heid is. Geen dooden daarbij. Erkend moet
worden dat de trein, ofschoon zoo sterk ver
zwakt in populariteit, het veiligste vervoer
middel op den grooten afstand is. Althans:
geworden is. Een wonderlijke gedachte; ver
liezen de vervoermiddelen hun aanhang als
zij het tot volkomen of bij na-volkomen veilig
heid gebracht hebben? Prefereeren wij, on
danks alles, het gevaar? De toenemende popu
lariteit van het wandelen (herinner u de Vier-
daagsche Afstandsmarschen) schijnt daar ook
op te wijzen.
Haastig overzie ik het verdere nieuws.
Veel narigheid, zoo hier en daar verspreid.
Papegaaienziekte in Hengelo, wolkbreuken in
Amerika (stad in tweeën gesplitst, 17 dooden),
munltietrein bij Charbin in de lucht gevlogen,
nachtelijke vuurzee te Dordrecht, geval van
gasverstikking te Almelo, dynamiet-explosie
in Japanhoeveel menschen in de heele
wereld zouden er eigenlijk wel op zoo'n week
end een gewelddadigen dood sterven? Zelfs
zonder de gebruikelijke paar honderdduizend
Chineezen moet het een stevig aantal zijn.
Waarom geen Internationaal Bureau voor Sta
tistiek?.. Echte Augustus-gedachte: te weinig
nieuwe plannen aan de orde, dus teveel nieuwe
Ideeën.
De Duitschers hebben een nieuw concen
tratiekamp in Saksen ingericht. Het is spe
ciaal bestemd „voor S.A,-leiders en bekende
mannen van rechts". Aardige gedachte, voor
al onder een rechtsche regeering. Düsterberg
zit er ook in. en Lütgebrune. die in 1923 na
den Hitler-putsch diens medeplichtige, ge
neraal Ludendorff, verdedigde. Wat is nu
eigenlijk een veilig verleden in Duitschland?
Niet een marxistisch, da's zeker. Evenmin
een pacifistisch, of een liberaal, of een de
mocratisch, of een Roomsch-Katholiek. Maar
een Hitleriaansch verleden lijkt ook steeds
gevaarlijker te worden. Düsterberg. de oude
Stahlhelm-mannu ja. die had het kun
nen voorzien. Is indertijd tegencandidaat van
Hitier geweest bij de verkiezingen voor het
rijkspresidentschap, en had beter gedaan al
een jaar geleden uit te wijken.
Aanslag op Roosevelt voorbereid. Zak dyna
miet bij de'spoorlijn gevonden, waarover zijn
trein moest passeeren. Een gelukkig toeval
heeft ons den tegenwoordig meer-en-meer
gebruikelijken moord op een staatsman ditmaal
onthouden. Gelukkig, maar hoe lang zal de
pauze duren? Ik ben niet optimistisch op dat
punt.
Eindelijk een vroolijk bericht:
We hebben voor de Davis Cup van Monaco
gewonnen Gelukkig, gelukkig. Er schijnt
heel wat voor „geknepen" te zijn. en met reden,
want t staat een beetje gek als je verliest van
een land. even groot en met evenveel inwoners
a's een goedig Hollandsch provinciestadje.
Maar we hebben het gehaald, en voelen ons
als „the mar. who broke the Bank at Monte
Carlo". Een prettige gedachte in crisistijd.
Dan is er een coöperatieve zuivelfabriek in
's Heerenberg bij Zwolle. Daar hadden ze
ruzie, en twee man van het personeel kwebbel
den rond dat de directeur de boel bestal, en
het heele dorp kwebbelde mee. D'r kwam een
commissie van onderzoek, de justitie bemoeide
zich er ook mee. en het resultaat is dat de
directeur zoo onschuldig als een lam blijkt te
zijn. Maar hij heeft kwaad bedankt, en de
twee employés zijn eruitgegooid, en de voor
zitter en de secretaris van het bestuur hebben
ook kwaad bedankt.
Vraag: wat moet er van de zuivelfabriek
worden?
Het is over 't geheel weer geen vroolijke
niéuws-Maandag.
Wat doet de wereld met haar week-einden?
Niet veel goeds
R. P.
DE OVERVAL OP DEN RIJSWIJKSCHEXWEG.
De Haagsche rechtbank zal op Dinsdag 21
Augustus behandelen de zaak tegen de beide
verdachten van den overval, eenige maanden
ge'.eden gepleegd aan den Rijswijkschenweg,
op den koopman B'.ancke. De verdachten. G. H.
en J. A. O. zullen terecht staan wegens poging
tot diefstal en moord.
(Aan Prof. de Haas en Dr. Wiersma
is het, in het Kamerlingh Onnes
laboratorium te Leiden gelukt, op
nieuw een laagterecord van tem
peratuur te bereiken, namelijk drie
honderdste graad).
In de kranten komen stukken,
Lange stukken over sport,
Als er weer een wereldrecord.
Waar dan ook. verbeterd wordt.
De athleet wordt opgehemeld.
Als het kunststuk is geschied.
Want wij voelen zijn prestatie
En wij lappen het 'm niet.
Maar wanneer een prof in Leiden,
Na veel arbeid van het brein.
't Wereldkoude record neerhaalt,
Is 't bericht er over klein.
Daar loopt bijna niemand warm voor,
Dat snijdt bij 't publiek geen hout,
Dat laat ons. om zoo te zeggen,
Haast beneden 't nulpunt koud.
Hoogstens mag er iemand zeggen:
Nul komma nul drie. nou nou.
Dat is knappies frischjes. moeder.
Maar wat- doen ze in de kou.
Het mag knap zijn, maar wat baat ons
Nou dit \vintersche idee.
Wintersch dan in deze strekking
Wat wint-er de menschheid mee?
't Is geen wonder, dat er weinig
Op dit wonder wordt gelet,
Ons gewonen stervelingen
Gaat dit ver boven de pet.
Maar ik mag er wel op wijzen,
Ook al ben ik niet in staat,
Om den lezer uit te leggen,
Hoe, noch ook waarom, het gaat,
Dat daar stilletjes in Leiden,
Koel. maar nuttig, wordt gewerkt.
Dat de roem van 't kleine landje,
Zij 't in kleinen kring, versterkt.
Daarom wou ik even stilstaan.
Bij 't geleerde tweetal, dat
D'ergste kou van heel de wereld
In ons Holland heeft gevat.
P. GASUS.
BROER VAN KONING CIIRISTIAAN BREEKT
EEN BEEN.
KOPENHAGEN, 6 Augustus (V.D.) Prins
Harald, de tweede broer van Koning Chris-
tiaan van Denemarken, viel gisteren van een
trap, tengevolge waarvan hij een been brak.
Motorrijdster wordt de dupe
van slechte auto-remmen.
Zij die maar raak rijden
Op den hoek van de Zaanenlaan en den
Rijksstraatweg is Zondagmiddag een 23-
jarige dame weer het slachtoffer geworden
van ae brutaliteit zander deugdelijke remmen
te rijden De juffrouw, die op een motor reed
kwam bij het kruisiunt op het ooger.blik dat
aan haar linkerzijde een auto naderde, die
haar dus den voorrang had moeten geven. De
bestuurder trachtte! dit ook te doen maar de
ondeugdelijkheid van zijn reminstallatie was
oorzaak dat het goede voornemen niet ten
uitvoer gebracht kon worden.
De juffrouw kreeg een bloeduitstorting aan
het linkerbeen en moest na behandeling door
den ongevallen dienst naar het Diaconessen-
huis worden gebracht, vanwaar zij later op
den dag naar huis kon keeren.
De bestuurder kreeg een proces-verbaal en
raakte zijn auto tijdelijk kwijt, want die werd
in beslag genomen. Pas als hij nagekeken is.
zal de eigenaar er mee naar Castricum, zijn
woonplaats, mogen rijden.
Zoo doet men hier tegen „raak-rijden".
Werk voor jeugdige
werkloozen.
Aan het Sportterrein bij de Van Oosten de
Bruynstraat.
Door B. en W. wordt aan den raad voorge
steld ter beschikking te stellen een bedrag van
f 9800 voor de verbetering van de terreinop
pervlakte van het sportterrein aan de Van
Oosten de Bruijnstraat, uit te voeren door
jeugdige werkloozen. overeenkomstig het door
den Minister goedgekeurd plan.
EEN LEGAAT.
Door B. en W. wordt aan den raad voorge
steld te aanvaarden twee door wijlen Cornelia
de Jong, weduwe van Jan Willem van Diemen,
aan de gemeente naakte legaten, t.w een
som van f 200 ten behoeve van het Stads-Ar-
men- en Ziekenhuis (thans genaamd Tehuis
voor Ouden van Dagen) en het te haren name
staande graf no. 1135 op de Algemeene Be
graafplaats alhier, benevens een som van f 400
onder verplichting om daarvoor gedurende
twintig jaar dit graf te onderhouden.
Een foto kort na de botsing genomen, toen de tender van den stoomtrein nog
tegen en in den Dieseltrein stond.
De geweldige ravage, welke in het nieuwste treintype der spoorwegen werd
aangericht. .Van den zijwand bleef niets over.
Badpakkenverordening brengt
vier levens in gevaar.
Meisje vlucht in zee uit vrees
voor een bekeuring.
Was zonder badmantel op
het vrije strand.
Zand voort heeft badpakken verordeningen.
Wat zij precies behelzen is moeilijk te ont
houden. Wat op de eene plaats mag. mag hon
derd meter verder niet. en wat daar toegestaan
is hoeft weer voor driehonderd meter verder
niet te gelden en dus is het te begrijpen dat
er overtredingen geschieden. Dat mag echter
allerminst, waartegen dus terdege wordt ge
waakt en de Zandvoortsche toezicht-hebbende
overheid let scherp op en straft waar gezondigd
wordt.
Onder andere mag men ter weerszijden van
het Noorderbad niet zonder badmantel loopen.
Dat is niet uit zedelijkheidsmotieven gedaan,
althans niet alleen uit deze overwegingen,
maar ook terwille van het Noorderbad. wat
zich laat begrijpen. Niet alleen dat de niet-be-
zoekers met een boogje het Noorderbad zouden
kunnen binnenzwemmen, maar ook opdat de
badman, die al zijn aandacht voor zijn bezoe
kers noodig heeft, niet afgeleid worde, door
menschen, die niets met hem hebben uit te
staan. Deze strooken, 300 meter ten Noorden
en ten Zuiden van het Noorderbad. heeten het
vrije strand, waar het verboden is te zonneba
den of zich op te houden zonder badmantel,
daarbij veronderstellende dat een bad pa k
uiteraard aanwezig is. Zwemmen of baden is
er formeel niet verboden, aldus verzekerde de
politie ons. maar omdat men zich nu eenmaal
ten deele moet ontkleeden wil men gaan zwem
men komt men in strijd met de verordening en
het bekeuringsgevaar neemt schrikbarend"
afmetingen aan.
Maar juist doordat zwemmen niet verboden
is op dit gedeelte en het zonnebaden wel, heeft
een onvoorzichtig meisje van veertien jaar
niet alleen zich zelf in groot gevaar gebracht,
maar wat nog erger is, drie anderen ook. Wat
was het geval?
Op het verboden strand ten Noorden van 't
Noorderbad zwom Zondagmiddag omstreeks
half vijf een veertien jarig meisje. Zwemmen
is de uitdrukking eigenlijk niet, want dat kon
zij nog niet erg goed. Baden dus. of ploeteren.
Ondertusschen kwam de marechaussée die
spoedig op het verboden strand dingen ont
dekte, die niet door den beugel konden. Er la
gen menschen in het zand en in den zon, met
een badpak maar zonder badmantel. De boek
jes kwamen te voorschijn en de prettige zon-
Zondag werd bekroond met een bekeuring.
Het veertienjarig kind schrok daarvan zóó.
dat zij het beter oordeelde niet aan land te
gaan. weshalve zij maar een beetje in het wa
ter bleef drijven. Waarschijnlijk door een plot
selinge stroom, en door haar onkunde van
zwemmen terwijl zij bovendien te lang in het
water was gebleven, werd zij in zee getrokken.
Er gebeurde toen een allerellendigst schouw
spel. zooals dat steeds het geval is. wanneer
een zwemmer in nood verkeert. Eenige leden
van de Reddingsbrigade schoten te hulp. ook
zij kwamen in moeilijkheden en de duizenden
aan het strand hebben oogenblikken doorleefd,
zooals zij zich ongetwijfeld niet gaarne weer
zouden wenschen.
Vier menschen waren in groot levensgevaar.
De zee was hoog. er was een sterke golfslag, op
verschillende plaatsen waren stroomingen.
De boot van het Noorderbad moest er bij te
pas komen en de vier uitgeputte menschen
konden daarin in veiligheid worden gebracht.
Deze hulp had echter niet lang meer moeten
uitblijven!
Wederom leert dit geval hoe gevaarlijk en
onverstandig het is om te gaan zwemmen, als
men niet kan zwemmen. En dat nog op een
plaats waar geen toezicht is.
De aanleiding van dit ongeluk kan men uit
drukken met het spreekwoord: „Kleine oor
zaken
Werkloozensteun
Haarlem.
te
Verzoek steun te verhoogen met van de
Ziekenfondspremie.
Door de vier Bestuurdersbonden, den Haar-
lemschen Bestuurdersbond, den R.K. Volks
bond. den Chr. Besturenbond en den Bestuur
dersbond ..Haarlem" van de Ned. Vakcentrale,
is eer. gemeenschappelijk adres aan B en W.
van Haarlem gericht, waarin in verband
met de circulaire van den Minister van Sociale
Zaken aan de Gemeentebesturen betreffende
de contributie van werkloozen aan ce Zieken
fondsen, gevraagd wordt de crisisuitkeeringen
te verhoogen met een bedrag gelijk aan 1 3 der
betreffende contributies.
Aan dit verzoek verbinden adressanten tevens
de vraag te willen bevorderen dat de gezins
premie voor de Gemeente Zlekcnhulsverzcke-
ring voor de crisiswerkloozen met 50 pet. wordt
verlaagd en dus wordt gebracht van 16 cent
per week op 8 cent per week.
Zij zijn van meening. dat het behoud van
het lidmaatschap der Ziekenfondsen, alsmede
dat van de verzekering tegen Ziekenhuisver-
pleging, voor de werkloozen van groote moreele
waarde is. maar ook. dat de Gemeente zelve
daar ten zeerste bij gebaat Ls. Bij noodgedwon
gen beëindiging van bovenbedoelde verzeke
ringen toch. zullen de crisiswerkloozen. zooals
thans reeds bij meerderen het geval is ge
weest. geheel ten laste van de Gemeente
komen.
Voor de verkiezing in Duitschland op 19
Augustus zal een groote campagne worden
gevoerd.
pag. 8
Driehonderd personen zijn bij overstroomin
gen in Perzic omgekomen.
pas. 8
Nieuwe wrijving tusschen Mandsjoekwo en
Rusland
pag. 8
Volgens een Reuterbericht uit Spokane zou
een aanslag op den trein van Roosevelt
voorbereid zijn.
pag. 8
Zondagmorgen zijn bij het Wccspcrpoortsta-
tion te Amsterdam een stoomtrein en Die
seltrein met elkaar in botsing gekomen.
Twaalf personen zijn gewond, zeven van
hen zijn in het ziekenhuis opgenomen.
pag 7
In de z.g. Kwade Hoek in het Goereesche Gat
zijn twee kano's elk bemand met twee per
sonen omgeslagen. De inzittenden zijn
allen verdronken.
pag. 7
Een jongeman, die van een Batavierboot over
boord is geslagen, is na een half uur in volle
zee te hebben rondgezwommen gered.
pag. 7
Leidt het Verkeersfonds tot verkeersdictatuur?
pag. 7
Ir. E. P. Wellcnstein is te 's Gravenhage over
leden.
pag. 7
De cricketwedstrijd Nedcrlandsch elftalFree
Foresters eindigt in een draw.
pag. 4
Nederland wint den Davis Cup wedstrijd van
Monaco.
pag. 4
De atletiekwedstrijden om den P. H. beker
zijn gewonnen door A. A. C.
pag. 5
Verschenen is het jaarverslag van den K. N.
V.-B. Het bestuur voor een gesloten seizoen.
pag 6
Laatste berichten.
pag. 2
ARTIKELEN, ENZ.
R. P. Het nieuws.
pag. 1
Van onzcii Londcnschen correspondent: Uit
spraken van prof. Elliot Smith over de Ari
sche kwestie.
pag. 8
Langs de Straat: Legioenen trokken voorbij.
pag. 7
Mr. E. Elias: De oude stad.
pag. 1
Ik heb deze week-end mijn oude woonplaats
een$ bezocht. Dat Is óók toerisme, gij beklim-
mer van Zwltsersche bergtoppen, gij fietser
langs de wegen, duiker in den blauwen golf
slag van exotische zeeën.
Gij kunt het heerlijk vinden in gansch onbe
kende streken te verwijlen en onder te gaan
in de massa der nameloozen. bedevaarten
langs de windende wegen der wereld, ik. bur
german, gezelligheidszoeker en knusheids aan
bidder. ik vind het heerlijk wanneer men mij
verwelkomd met een glimlach van herkenning
en een „jij weer eens bij ons in de stad
da's aardig!"
De kruier op het station tikt aan zijn pet.
houdt een oogenblik op met zijn rooden
zakdoek het zweet van zijn glimmend door
groefde gelaat te wisschen en zegt: „ik dacht
dat meneer ons vergeten was"
De portier van het kleine, kille hotel met
de biefstukken-als-werelddeelen en de koffie
zwart als Braziliaansche oogen, glimlacht en
zegt; „Wij hebben de mooie kamer met de
vaste waschtafel voor u gereserveerd".
En op hot terras zit de wethouder. „Er is
hier héél véél veranderd", zegt hij. „er is op
standigheid in den raad en het werk eischt wel
drie uren per dag. Men moet tegenwoordig op
zijn teller» passen met al die vitters en bet
weters en de nieuwe burgemeester Is ook niet
mak".
En dan loop ik zoo maar wrat door de straten
en zie bekende gezichten en groet vele verraste
groeten terug.
De groenteboer op nummer 16 is weg. Het is
niet prettig, dat daar nu een onbekende rij
wielhandelaar is gevestigd. In het huls van
den notaris is nu het bijkantoor van een groote
bank en in het plantsoentje voor het stadhuis
staan rozen li> plaats van geraniums.
Iemand zegt „Ja. ja. ik zie het. je bent het
toch; ik dacht wat komt die nu heelemaal
hierheen, wat zoekt die nog in onze kleine
stad?"
En ik denk: ..Ik zoek hier wat oude genegen
heid, vriend, wat oude warmte, een bekenden
blik en sfeer van vroeger".
Maar ik zèg dat niet.
Want deze man mag niet denken dat ik sen
timenteel en oud geworden ben.
En ik zeg: „Och, zoo maar; ik moet hier
even wezen".
En 's avonds heb ik buiten aan het markt
plein gezeten en de klanken van het carillon
weer gehoord. Die hebben mijn vroege vreug
den vergezeld en zijn, leder uur. gebuiteld over
mijn verdriet, zonder dat ik het hoorde.
Doch hun klank is mij vertrouwd. En ik
weet niet meer welk verdriet het is gewerst en
welke vreugde het was en langzaam drink ik
mijn biertje en zie de menschen slenteren
door den zomeravond en zie hun stille, rustige
gezichten en hoor den lach van een jolig
meisje en zie den vrede in de oogen en de
handen van oude menschen.
En 's avonds in het breede. weeke bed in de
kamer met de vaste waschtafel lig ik willoos
on stil en denk aan alles van deze oude stad.
Aan de vreugde, die ik er had en het verdriet
en alles waaraan menschen in het leven hun
geluk en hun smart beleven en het carillon
stamelt nog het zelfde wijsje van boven door
de zelfde stilte....
Mr. E. ELIAS.
