Koele avond. Max Cosijns naar de stratosfeer. Het Befaufeijltste 52e Jaargang No. 15690 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Zaterdag 18 Augustus 1934 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURBNS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, pier 2 maanden 13.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72J4. Bureaux: Groote Houtstraat S3 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 a Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADYERTENTIëN15 regels ƒ175, elke regel meer ƒ0.35. Reclames 0.60 per regel Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes 1—3 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend k contant Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levensiange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150 -, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 100.-. Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid 2000.-, Overlijden 600 -, Verlies van Hand, Voet of Oog 400 -, Verlies Duim 75.-, Verlies Wijsvinger 75.-, Verlies andere vinger 30.-. Alies indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. Impressies van Scheveningi en. Ik zit met mijn bloc-note voor mij op het terras van het Grand-Hotel. En staar, over het blanke papier weg, van het „balcon van Sche- veningen" naar een wonderlijk-donker-paarse zee en een avondlucht zooals ik u niet be schrijven kan, zóó diep, zóó mysterieus, zóó eindeloos. Wim heeft zich óók verloofd, zegt iemand naast me, een lieve oude dame met vele bril- lanten, waarin de late schemering iriseerend verglimt 't moet een héél keurig meisje zijn, maar geen cènt, ze kennen elkaar al vijf jaar. die jongen verdient niet eens z'n kost. Met breede vegen zwaaien de lichtbundels van den Vuurtoren over het gekrioel van men- schen en auto's op den boulevard. Het Pier- paviljoen staat, prachtig geïllumineerd als een kermistent boven de branding. Ik denk; Een belachelijk ding. die Pier, een minuscuul speelgoedje voor volwassen men- schen boven het geweld van duizend jaren. De mensch maakt een verovering op de ele menten en wint vijfhonderd meter op de on eindigheid. En z'n vader is óók geruïneerd zeurt de lieve stem, haar vader een ambtenaar, die blij mag zijn als-ie z'n huur op tijd betalen kan. Wat moet dat nou? Waar moeten die nou van leven? Dat trouwt maar tegenwoordig Er glimmen lichtjes op den einder. Een groote boot vaart onzichtbaar-langzaam van de eene oneindigheid in de andere. Een vroe ge maan werpt mat zilveren glanzen over het paars dat nu tot zwart vervloeit. Over duizend jaar, denk ik, zal deze zee er nog zijn en deze maan, zwart en zilver en oeverloos in den tijd. En ik herinner mij 't oude verhaaltje van den kleinen vogel, die één maal in de honderd jaar zijn snaveltje komt slijpen aan den hoogsten berg van de wereld en wanneer de berg daarvan weg-gesleten is, js één seconde van de eeuwigheid voorbij. Marie en Jan hebben óók niet veel plezier van hun kinderen, hoor ik achter mij, de één is ver beneden zijn stand getrouwd en de ander is gisteren voor z'n candidaats gezakt. Ze hadden zooveel verwachtingen van die jongens. Onze Kees is er direct doorgekomen. Nü dit is Scheveningen. Zorgeloosheid en vacantie en een zilte koelte verwaait van de zee over breede terrassen, kopjes koffie, rustige menschen in een ver- rukkelijken avond. En na die ééne seconde? Scheveningen een verlaten ruïneNeder land een vergeten begripEuropa, Aziè, Amerikaatomen in het eindelooze Ik moet morgen even naar Noordwijk. De auto is in reparatie. We zullen met de blauwe tram moeten. Verschrikkelijk vervelend. Je wént zoo aan een wagen. Ik heb werkelijk in jaren niet meer in een tram gezeten. We zien er verschrikkelijk tegen op. Stel je voor: An derhalf uur in de tram! Met den wagen is dat amper een half uur. Ik heb er nóu al een kwaaie bui van. Er zijn nog maar enkele tafeltjes bezet. De na-avond vloeit in den nacht. De zee is zonder grenzen in de duisternis. De lichten van het pierpaviljoen zijn gedoofd. En over den boule vard dwaalt nog maar een enkele wandelaar. Nu langs de zee en dwars door de duinen loopen en in de stilte tusschen aarde en hemel gaan. Koelte om mij Vrede in mij. Zonder ver langen en eenzaam als een mensch.... Mr. E. ELI AS. Een nieuwe Gereformeerde Kerk. In Haarlem-Noord. Voor de Gereformeerde Kerk in Haarlem heeft de architect B. T. Boeyinga te Amster dam aanbesteed het bouwen van een Kerx- gebouw met 470 zitplaatsen met mogelijkheid van uitbreiding tot 650 plaatsen, bijloka len en verwarmingskelder: compleet inclusief banken en betimmeringen, electrische verlich ting, schilderwerken enz. Ingeschreven werd door: Draisma Gebr. G. en W. Piaam (Fr.) f 18.760 Kool M, Warmond 18.800 Krijtenburg J., Harlingen 20.890 Toebes A. J., Haarlem 20.990 Blanken G. C. Bussum 21.200 Nieuwenhuijsen Bas J., Amsterdam 21.641 Broertjes G. en J. Heemstede 21.960 Bosman J., Hoogeveen 22.300 Roelofs c.a. fa., Rijssen 22.360 Vermeulen N„ Haarlem 22.389 Zwolsman Aann. bedrijf. Scheveningen 22.590 Hammer de Jong fa.. Amsterdam 22.700 de Vries Gebr. H. V. en J., Purmerend 22.700 Brouwer J„ Hilversum 22.900 Veldwijk G. J.. Haarlem 22.920 Geel's Aann. bedrijf W„ Aerdenhout 22.980 Boon G., Amsterdam 23.600 Appel C D. A.. Amsterdam 23.789 den Ouden Gebr. A. en J., Alphen a d. Rijn 24.388 Kort v d Wiel fa Noordwijk 25.200 Gesman Zoetemeijer fa., Alphen a. d. Rijn 25.380 Hoekema H Zandvoort 25.390 Heere P IJmuiden 27.333 Minck Schalk fa.. Amsterdam 27.925 Jansen M.. Amsterdam 33.000 De begrooting was f 18.750L Nederlandsche Reisweek. 't Zomersch tijdperk der vacanties Nadert alweer zijn besluit, Strakjes gaat de schooldeur open En dan is de pret weer uit. Dan gaan we aan winter denken, Dan verbleekt ons aangezicht, Niet bepaald door die gedachte, Maar door zwakker zonnelicht. Vroeger placht dit tijdperk altijd Als een nachtkaars uit te gaan, Maar dit jaar is er veel moeite Voor een afscheidsfuif gedaan, 't Wordt een slotapotheose. 't Wordt een slot met knaleffect 't Wordt een slot dat pakt 'in koffers) En dat enthousiasme wekt 't Wordt een ongekende reisweek, Noord naar Zuid en Oost naar West, Met de leuze: voor een weekje Is het buitenshuis het best. Alle treinen, trams en booten, Alle vliegtoestellen vol, Kriskras kruisend door elkander. Gaat heel Neerland aan den rol. Ik blijf thuis, ik heb mijn portie Al gehad, er is niet meer. Maar 'k zal voor de andren duimen, Voor een weekje prachtig weer. P. GASUS. De Haarlemsche werkver schaffing te Egmond. Moeilijkheden? Naar men ons mededeelt zijn er moeilijk heden gerezen bij de werkverschaffing te Eg- mond, waar 35 Haarlemsche werkloozen aan den arbeid zijn. Er is daar een nieuw werk onder handen genomen. Deze week hebben de Haarlemsche arbeiders daaraan loonen verdiend die loopen van f 14 tot f 16.80. Zij hebben aan den Gemeentelijken Werkloos- heidsdienst daarover hun beklag ingediend en om een aanvulling gevraagd. Zelfs werd ons verzekerd, dat er over gedacht werd als er geen toezegging gedaan wordt, Maandag niet aan het werk te gaan. Bij informatie werd ons medegedeeld, dat men te Haarlem nog niet weet hoeveel loon er vandaag aan de tewerkgestelden zal wor den uitgekeerd. Eerst heden middag wordt het loon door de Nederlandsche Heide Maat schappij die de leiding van het werk heeft, uitbetaald. Intusschen is de zaak in onderzoek „Vacantiebezigheden". De taak voor dit jaar geëindigd. De twee laatste dagen van „Vacantiebezig heden hebben weer iets bijzonders gegeven. Donderdagochtend stonden de deuren van het Rembrandt Theater wijd open om de kinderen met hun leiders (sters) te ontvan gen. Paarsgewijze, ordelijk, kwamen ze bin nen, rustig werden de plaatsen ingdnomen, elke groep met zijn eigen leiders. Wat aardige muziek, een paar geestige vóórfilms, een me lodieus liedje, en ten slotte de hoofdschotel: een spannende vroolijke detectivefilm die veel gelegenheid tot lachen gaf. Bij ontstentenis van den voorzitter, den heer Habermehl, sprak de vice-voorzitter. de heer Geerts, een enkel woord om namens het bestuur zijn waardeering uit te spreken voor den hoofdleider, de leiders en leidsters, die tot aller tevredenheid hun taak volbrachten. Hij wees er nog eens op. dat sommige ouders bij de aangifte niet nauwkeurig naar de duidelijke voorschriften handelen en op die wijze de oorzaak zijn, dat hun kinderen van deze aardige en nuttige vacantiedagen ver stoken blijven. Ten slotte sprak hij een woord van war men dank aan den heer Bakker, directeur van het Rembrandt Theater, die nu al vele jaren aaneen belangeloos den kinderen zulke heer lijke uren bezorgt. Vrijdag, de laatste dag. een tentoonstel ling van alles wat de kinderen, tusschen de spelen door, vervaardigd hebben: teeken- en plakwerk, alleraardigste handwerken, keurig figuurzaagwerk enz. Daarna wedstrijden om prijsjes. Drie fleurige weken worden daarna afge sloten. Moge dit werk ondanks den ongunst der tijden gestadig in bloei toenemen! Viering Koninginnedag. De programma's. De Chr. Oranje-vereeniging ..Prins Willem I" hoopt op den verjaardag van H. M. de Konin gin een wijdingsure te houden in de Wilhel- minakerk aan de Ged. Oudegracht. Als sprekers zullen optreden Ds. A. M. Boeljinga, Geref. predikant. Ds. W. J. van El- den, Ned. Hervormd predikant, Ds. W. Bijle- veld. Chr. Geref. predikant. Ook zal er voor de jeugd een feest worden ;eorganiseerd. Op 4 September zal er een groote feestver- gadering worden gehouden in de groote Con certzaal. alwaar een historisch schouwspel zal worden opgevoerd. Vanmorgen te Hour Havennes opgestegen. Ir. Max Cosijns. HOUR HAVENNE, 18 Augustus (Reuter) Het vullen van de FNRS (de stratosfeer- ballon van Cosijns) was hedenochtend tegen 3 uur geëindigd. De gondel werd vervolgens aan de ballon bevestigd. De gendarmerie heeft daarna de omgeving afgezet. Nader meldde Reuter: Ir. Max Cosijns en Van der Eist zijn he denochtend om 6.19 utn opgestegen voor hun vlucht naar de stratosfeer. Als ballast heeft de ballon zakken zand tot een gewicht van 1000 K.G. alsmede 250 L. water in van el- ander gescheiden reservoirs, tezamen 300 K.G. wegende. Zij denken ongeveer 14 uur in de lucht te blijven. Het is hun plan niet het hoogterecord te breken. Daling tusschen Zwitserland en München? Voor het vertrek van de stratosfeervliegers zond Reutor ons het volgende relaas: Vannacht is men druk bezig geweest met de toebereidselen voor de opstijging van ïr. Co sijns naar de stratosfeer. Ongeveer 300 mili tairen nemen aan deze voorbereidingen deel. Een groote menigte beweegt zich in de om geving van de plaats van opstijging, die dooi de gendarmerie streng is afgezet. In een on derhoud met de pers heeft ir. Max Cosijns verklaard, dat alles goed gaat. De wind waait met een snelheid van 40 K M. uit een gunstige richting en vermoedelijk zal de ballon naar een plaats tusschen Zwitserland en München worden gedreven. Ir. Cosijns heeft bere kend. dat hij hedenavond om 6 uur of althans uiterlijk één uur voor zonsondergang zai kunnen landen. Hij hoopt onderzoekingen te kunnen doen tusschen 6000 en 15.000 meter hoogte en ook tusschen 15.000 en 17.000 meter. Hij wil er zich op toeleggen de verschillende kosmische uitstralingen te scheiden, want deze stralin gen zijn volgens hem zeer gecompliceerd. Door naar scheiding te streven wil hij trach ten de verschillende soorten van stralingen te identificeeren en haar richtingen te be palen. Behalve parachutes nemen de lucht- vaarders valschermen mede. waaraan de in strumenten in geval van nood kunnen wor den bevestigd. In den vroegen ochtend seint Reuter nader, dat een kwartier na midder nacht '0.35 uur Amsterdamsche tijd) de stratosfeerbol aan den ballon bevestigd is. Te half een begon de vulling, waarvoor drie wa gons met 2700 kubieke meter samengeperst waterstofgas, dat een spanning heeft van 100 atmosferen werden aangevoerd. Draadlooze proeven. Op een hoogte van 6000 meter zullen de ballonvaarders op een golflengte van 24 meter proefnemingen doen om een draadlooze ver binding tot stand te brengen. Dief dieft van een dief. Broer stal gestolen auto-onderdeelen. Een 24-jarige Haarlemmer, die magazijn- chef was van een zaak te Amsterdam stal daar auto-onderdeelen. In den loop van ceni- gen tijd had hij een aardigen voorraad bij elkaar, die hij thuis opsloeg in vijf kisten en twee koffers. Deze magazijnchef had een broer. 33 jaar oud. die reiziger was in auto-onderdeelen. en op zijn beurt zijn broer de gestolen zaken afhandig maakte. De politie kwam van een en ander in ken nis, stelde een onderzoek in en ontdekte deze in meer dan een opzicht onsympathieke handelwijzen. De voorwerpen werden in beslag genomen en de beide broers, dieven en onderdeeler.- deskundigen werden naar Amsterdam ver voerd. waar de diefstal in eerste instantie was gebeurd. Haarlemsche gemeenteraad. J. de Kadt bedankt als raadslid S. N. Posthumus thans aan de beurt. Naar wij vernemen heeft de heer J. de Kadt, de opvolger van den heer W. Koppen, thans aan het gemeentebestuur van Haarlem mede gedeeld, dat hij als raadslid bedankt. Men zal zich herinneren, dat de heer de Kadt nadat hij candidaat gesteld was voor de S.D.A P. overgegaan was naar de O.S.P. Juist den laatsten tijd zijn er tusschen den heer de Kadt, die secretaris van het hoofdbestuur wa, en andere leden van het hoofdbestuur van de O.S.P. meeningsverschillen gerezen. De geloofsbrieven van den heer de Kadt waren door den Haarlemschen raad goedge keurd, maar hij had twee zittingen voorbij laten gaan zonder zich te doen installeeren. Opvolger op de lijst der S.D.A P. is thans de heer S. N Posthumus, gesalarieerd hoofdbc stuurdervan den Bond van Nederlandsche On derwijzers. De heer Posthumus, die op het kantoor van den Bond te Amsterdam werkt, is te Haarlem woonachtig. Hij is 58 jaar. De heer Posthumus kon ons nog niet zeg gen of hij de benoeming zou aanvaarden. Hij wilde eerst overleg plegen met zijn mede- hoofdbestuursleden, daar een wetsontwerp hangende is waarin bepaald wordt dat be stuurders van bonden van overheidspersoneel geen raadslid kunnen zijn. Motorrijder uit Palestina krijgt te Haarlem een ongeluk. Tegen een auto opgereden, die van den linker-wegkant vertrok. Zeven motorrijders uit Palestina maken een rit door Europa. Er waren nog geen on gelukken gebeurd, totdat gisteravond de Amsterdamsche Vaart voor een hunner nood lottig werd. Ter hoogte van de Nic. Beetsstraat stond een auto ter linkerzijde van den weg naast een benzinepomp, met den kop in de rich ting Haarlem. Toen de stoet der motorrijders naderde, vertrok de wagen, bestuurd door een Amsterdamschen garagehouder in de richting Haarlem, en moesj daarvoor den weg oversteken. De 23-jarige Elian Kraveksky uit Haifa botste met groote snelheid tegen den wagen op en werd betrekkelijk ernstig gewond. Zijn motor werd vernield. De ongevallendienst heeft hem geholpen, waarna hij per ziekenauto naar het St. Eli- sabethsgasthuis is vervoerd. Hij zal daar waarschijnlijk nog eenige dagen moeten blij ven. Zijn landgenooten zijn voornemens hun tocht tijdelijk te onderbreken om dan via Denemarken. Polen, Oostenrijk en Turkije naar Palestina terug te keeren. Litauers gaan Joden te lijf. En mishandelen hen met steenen en messen. KOVNO. 18 Augustus (D N.B.) Naar de bla den melden hebben te Schaulen anti-jood- sche onlusten plaats gehad. waarbij acht joden door messteken en steenen werden ge wond. Vijf der gewonden moesten naar het zie kenhuis gebracht worden. Aanleiding tot deze onlusten zou een twist geweest zijn tusschen een apotheker en een jood. De apotheker werd bij deze twist door een messteek aan het hoofd gewond. Des avonds drong een groep jonge Litauers met steenen en messen gewapend een jood- sche vergadering binnen en ging de aanwezi gen te lijf. Ook op andere plaatsen in de stad werden joodsche inwoners overvallen en mis handeld. Toen de politie ter plaatse ver scheen, waren de dader sreeds gevlucht. Er zal een streng onderzoek worden ingesteld, daar het gebeurde onder de joodsche bevol king begrijpelijkerwijze groote opwinding heeft veroorzaakt. „Gelijkgerechtigdheid beduidt herbewapening". Besluit Fransch blad na een rede van Hitier. PARIJS. 18 Augustus (Reuter) De rede. die Hitier gisteren te Hamburg gehouden heeft wordt door de bladen uitvoerig gepubliceerd. Op enkele uitzonderingen na onthouden de bladen zich echter van commentaar. Tot deze uitzondering behoort de officieuse „Petit Parisien", welk blad de aandacht vestigt op twee punten uit de reden van den Führer, n.l. Ie. Hitler's verklaring, dat de rijksregee- ring den .strijd voor Duitschland's gelijkge- rechtigheid niet zal opgeven en 2e.: dat. het nationaal socialisme geen oorlogsavonturen nastreeft, doch wil medewerken aan het sta- biliseeren van den vrede. Het blad verklaart voorts, dat Hitler's elsch naar gelijkheid natuurlijk herbewapening be- teekent, waartegen de vroegere geallieerden zich zullen blijven verzetten. De ..Echo de Paris" doet "en scherpen aanval op de rede van den rijkskanselier. welke maar weinig verschilt van zijn vorige verklaringen en de internationale nroblemen geen stap nader tot zijn oplossing brengt, i Hitler's groote „verkiezings" rede te Hamburg pag. 4 De autorace-waanzin heeft in Duitschland op nieuw twee menschenlevens gekost. pag. 4 Ir. Max Cosijns is hedenmorgen naar de stra tosfeer opgestegen. pag. 1 De heer de Kadt heeft hsdankt voor het raadslidmaatschap van Haarlem. pag. 1 Er is thans een witboek verschenen over de ongeregeldheden, welke in 19J3 bij de .Ma rine in Ned.-Indië hebben plaats gehad. Het bevat geen nieuwe feiten. pag. 3 Te Amsterdam zijn drie kinderen van een tweede etage neergestort. Een van hen is overleden. pas. 3 Het rapport over het spoorwegongeluk te Am sterdam is aan de directie der Ned. Spoor wegen ter hand gesteld. pag. 3 Mej. Rie Mastenbroek is Europccsch kam pioene 100 meter rugzwemmen. pag. 2 Bioscopen. pag. 6 Laatste berichten. pag- 11 ARTIKELEN. ENZ. Viscount Cecil: Europa als „wild-west" too- neei. pag 4 Mr. E. Elias: Impressies van Scheveningen: koele avonden. pag 1 Jhr. dr. J. C. Mollerus: Invoerverboden cn con- tingenteeringen. pag 3 Joh. Chr. Wijnand: Hartjesdag in Haarlem's dreven. DOK. 5 Financieele kroniek: Nieuwe regeer in gsmaat- regelingcn in de Unie verwekken inflatie- vrees. pag. 7 K. de Jong: Radiomuziek der week. pag 6 J. II. de Bois: Litteraire kanttcekcningen. pag 6 J. H. de Bois: Conrad Kickcrt. pag. 6 Van onzen Londenschen correspondent: Shaw over roman en tooncel. pag. fl Plvr.: Langs de zuidkust van China. Dag 8 L. N.: Mensch cn machine in verbond met de natuur. pag. 5 Helen: H. D. Vertelling: „Koorts". pag. 8 Het gapen. een alarmsignaal. pag. 8 Het Haarlemsche Stadsbeeld: Het Kcnnemcr- piein. pag 8 Voor de Jeugd. pag. 9 en 10. Japan contra Sovjet Rusland. Lijst van dertien incidenten op den Oosterspoorweg. TOKIO. 17 Aug. In een communiqué van 'net departement van oorlog wordt melding gemaakt van dertien beweerde incidenten, welke voorgevallen zfjn op den Chmeeschen Ooster-spoorweg tusschen April en Juni. Te vens wordt hierin de arrestatie gemotiveerd van zeventien Sovjet-Russische employés van dezen spoorweg Het communiqué wijst er op. dat al deze aanslagen gericht waren togen treinen, die Ja pan.sche troepen j;n mu- nitievoorraden vervoerden. De Russische »e- gers in het verre Oosten worden er van be schuldigd orders te hebben gegeven aan de Russische employé's bU den spoorweg om deze aanslagen te plegen. Do ambténaren hebben dat gedaan door middel van bandie tenbenden. Het communiqué voegt hier aan toe. dat de Mandsjoekwosche regeering er in de toekomst voor za. zorgen, dat de anti- Ma ndsjoekwosche elementen or.der do em ployé's van den spoorweg zullen verdwijnen. Het communiqué verklaart, dat het gerucht onjuist is, dat het pogingen gedaan heeft om zich met geweld meester te maken van den Chineeschen Oosterspoorweg. Intusschen zijn de Japansche militaire kringen ontevre den over de beweerde zwakheid van de po litiek van het departement van buitcnland- sche zaken. Zij eischen de snelle afsluiting van de onderhandelingen betreffende den spoorweg, welke op het oogenblik geschorst zijn. Een nieuw kinderkoor te Haarlem. Onder Jacob Hamel. Eenige dames hier ter stede hebben het plan opgevat 'n kinderkoor tonder den naam van ,Het Haarlemsch Kinderkoor"» op te richten, zij hebben den heer Jacob Hamel, den dirigent van het bekende Avro kinder koor, aangezocht de leiding op zich te ne men. De naam van dezen dirigent wetgt het vertrouwen dat de oprichting van dit kcor binnen korten tijd een groot succes zal worden De repetities welke op Zaterdagmid dag gehouden zullen worden maken het mo gelijk dat ook kleinere kinderen zich bij het koor kunnen aansluiten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 1