Casprijs-verlaging noodzakelijk
Het Betokftiikste
Op Stelten.
52e Jaargang No. 15693
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 22 Augustus 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOCRENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN15 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclame®
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels
0.60. elke regel meer 0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze
Groentjes 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-. Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600 -, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.-, Verlies Wijsvinger 75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alies indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN
De omzet van de
Haarlemsche gasfabriek vermindert.
Door concurrentie en daling van
koopkracht der bevolking.
Naar wij vernemen daalt de omzet van de
Haarlemsche gasfabriek nog steeds voor zoo
ver het betreft de afneming van gas door
particulieren. De daling zweeft tusschen de
3 en 4 pet. per jaar. Oogenschijnlijk is dit
niet zoo belangrijk, maar als men bedenkt,
dat de omzet juist met eenige procenten
moest stijgen door de toeneming van het in
woner-aantal. dan wordt de daling toch wel
zoo groot, dat het noodig is daaraan aan
dacht te wijden.
De verminderde omzet heeft twee oorza
ken. Allereerst de concurrentie en verder de
daling van de koopkracht der bevolking die
leidt tot bezuiniging op het gasverbruik.
De concurrentie wordt vooral ondervonden
van de petroleum. Het is een feit. dat de prijs
van de olie in de laatste jaren belangrijk ge
daald is. terwijl de gasprijs daarentegen nog
verhoogd moest worden om het tekort op de
begrooting te dekken. Wij hebben eenige da
gen geleden reeds medegedeeld, dat o.a. ver
scheidene werkloozen den gasmeter hebben
laten weghalen, om in het vervolg op petro
leum te koken. Daardoor kregen zij ook den
rijksdaalder terug dien zij indertijd als waar
borgsom hebben moeten storten. En het zijn
niet alleen werkloozen die thans op oliestel
len koken.
Anderen die niet tot afschaffing van het
gas zijn overgegaan, gingen bezuinigen op
het verbruik.
Natuurlijk is de vraag gas of petroleum
niet alleen een quaest-ie van prijsverschil. Al
zijn de oliestellen den laatsten tijd verbeterd,
de huismoeder zal in het algemeen toch gas
verkiezen omdat dit gemakkelijker en zui
delijker is. Maardan moet in een tijd,
dat velen op de kleintjes moeten letten, het
prijsverschil niet al te groot worden.
Voorts wordt, waar gas gebruikt wordt voor
verwarming, de concurrentie ondervonden
van de vermindering der prijzen van anthra-
ciet en andere vaste brandstoffen.
Het wordt daarom tijd te overwegen of de
gasprijs niet verlaagd moet worden. Het is
bekend, dat de prijzen-politiek niet een vraag
stuk is dat uitsluitend door de economie van
het bedrijf wordt beheerscht. maar vooral
door overwegingen van gemeentepolitiek.
Maar nu blijkt, dat zooveel winst uit het be
drijf gehaald wordt, dat de fabriek met haar
prijs niet meer aan alle concurrentie- het
hoofd kan bieden, komen de zaken toch an
ders te staan. Als men te lang wacht met
het verlagen van den gasprijs, wordt het la
ter veel moeilijker om het verloren terrein
weer te veroveren.
De gasprijzen te Haarlem zijn thans:
gewone meters 11 cent per M3., muntme
ters 12 cent. Vastrecht f 2 per maand en
verder 6 cent per M3.
Heemstede dat hetzelfde vastrechttarief
heeft, vraagt voor het gas over den gewonen
meter slechts 10 cent.
De gasfabriek maakte over het jaar 1933
een winst van f 564.500.
Wij zijn overtuigd, dat de daling van
den omzet van de gasfabriek natuurlijk
de aandacht heeft van de directie en
van het gemeentebestuur. De vraag of
het noodzakelijk is den gasprijs te verla
gen zal ongetwijfeld een punt van over
weging uitmaken bij de behandeling van
de gemeentebegrooting voor 1935.
Wil de gemeente met 'n verlaging van de gas-
prijzen 't beoogde doel bereiken bestrijding
der concurrentie en een stijging van het ver
bruik dan zal de prijs niet alleen voor den
gewonen en den muntmeter moeten worden
verlaagd, maar ook het vastrechttarief. Een
verlaging van bijvoorbeeld 1 cent per M3.
voor het gas over den gewonen en den munt
meter zal wel niet voldoende zijn om de voor
gestelde uitwerking te bereiken. Wil men die
verkrijgen.dan zal een verlaging van 2 of 3
cent noodig zijn.
Natuurlijk zal dit aan de gemeente geld
kosten, want het is niet te verwachten dat
vooral in den eersten tijd de omzet zooveel
zal stijgen, dat daardoor de verminderde
ontvangst wordt opgevangen. Uit de begroo
ting van het gasbedrijf is te berekenen, dat
de verlaging van den gasprijs met ongeveer
1 cent voor den gewonen en den muntmeter
en een daarmede in verhouding overeenko
mende verlaging van het gas bij vastrecht
tarief, een derving van ontvangsten van bijna
een ton beteekent. Verlaging van 2 cent zou
dus neerkomen op een verminderde ont
vangst van bijna 2 ton. Daartegenover staat
naturlijk de meerdere ontvangsten door de
te verwachten stijging van den omzet (en
het voorkomen van een verderen achteruit
gang).
Het streven der gemeente moet er op ge
richt zijn, dat de omzet der fabriek zoo hoog
mogelijk blijft. De gouden tijd. dat de gasfa
brieken veel ontvangsten hadden door den
verkoop van de bijproducten zijn voorbij: De
ammoniakprijzen zijn den laatsten tijd wel 't
sterkst gedaald. De voornaamste ontvangsten
kwamen dus uit het verkochte gas. De Haar
lemsche fabriek voorziet thans, nu ook Haar-
zijn.dat nog geen gas heeft. Er moet dus ge
streefd worden naar opvoering van het ver
bruik, vooral moet inkrimping voorkomen
worden.
De bewering dat gasfabrieken uit den tijd
zijn, is een sprookje. Voor verwarming is gas
nog steeds van zeer veel beteekenis. De om
zet van de Haarlemsche fabriek, die voor 1934
op 25.500.000 M3. geraamd werd, is daarvan
het beste bewijs. De gasfabrieken zullen, wat
de verwarming betreft, voorloopig nog wel
niet door de electrische centrales verdrongen
worden, want nog steeds geeft 1 M3. gas nog
evenveel warmtecalorieën als 3 1/2 K.W.Ü
electriciteit. De prijzen van electriciteit zou
den dus tot ongeveer 1 12 cent moeten dalen
om wat verwarming betreft te kunnen con-
curreeren met gas. Om dus de taak over te
nemen van de gasfabriek zou de Haarlemsche
centrale bijna 90.000.000 KWU. electriciteit
extra moeten leveren. De geheele omzet van
hét G.E.B. te Haarlem is voor 1934 geraamd
op bijna 37.000.000 KWU. Bovendien zou men
dan in den winter op de sper-uren dan zoo
veel KWU. moeten afleveren, dat men een
centrale van geweldige capaciteit zou moeten
hebben. In Utrecht is eenigen tijd geleder,
zoon plan besproken om het bedrijf van de
gasfabriek over te doen aan het electriciteits-
bedrijf, maar daarbij is wel duidelijk geble
ken, dat dergelijke fantastische plannen niet
rijp zijn voor toepassing.
Fraude bij den Ned.-Indischen
Waterstaat.
80.000 door opzichters
verduisterd.
Reeds arrestaties verricht.
SOERABAJA, 22 Augustus (Aneta). Het
dagblad „De Locomotief" meldt:
Bij de af deeling Sitoebondo van den pro
vincialen waterstaat is een onderzoek gaande
naar een omvangrijke fraude, waarvan ver
schillende opzichters en onderopzichters wor
den verdacht. De fraudes strekken zich uit
over een tijdvak van vijf maanden en zouden
zijn geschied door middel van vervalsching
van loonstaten. Tot dusver is fraude tot een
bedrag van f 80.000 vastgesteld, waarvan
f 30.000 ten nadeele van de provincie
f 50.000 ten nadeele van het gouvernement.
Zes opzichters zijn gearresteerd, terwijl
meerdere arrestaties worden verwacht.
AMY JOHNSON PILOTE OP DE KANAAL
ROUTE.
De bekende Engelsche vliegster Amy Molli-
son Johnson is geëngageerd als eerste pilote
op de Hillman-lijn van Londen naar Parijs.
Dinsdag zou Amy haar eerste vlucht maken
met acht passagiers.
Pantserauto met geldtransport
overvallen.
Bandieten rooven 457.000 dollar.
Grootste bedrag, dat ooit in Amerika
ontvreemd werd.
Zware brand te Amsterdam.
Aantal kleine bedrijven een
prooi der vlammen.
Brandweer werkte met groot materiaal.
Aan de overzijde van het IJ te Amsterdam-
Noord 'is te zes uur Dinsdagavond een zware
brand uitgebroken, aan den Papaverweg.
Woonhuizen staan hier niet in de omgeving.
Aan de eene zijde bevindt zich een zeer uit
gestrekt opgespoten terrein, dat tot den Wa-
terlandschedijk gaat, aan de Stadszijde be
vinden zich een groot aantal opstallen, kleine
fabriekjes, werkplaatsen, kleine nijverheidsbe
drijven van de meest uiteenloopende soorten.
Zij zijn meestal niet hooger dan één verdie
ping en in steen opgetrokken of van een
semi-permanent bouwsel. Aan de achterzijde
liggen kanaalerven, waar verschillende ma
terialen zijn opgeslagen.
De brand is te zes uur ontdekt. Het werk
volk was naar huis.
Waarschijnlijk is het vuur ontstaan op een 1
klein werfje, waar aan de Kanaalzijde kano's
worden gebouwd. De oorzaak van den brand
is onbekend.
Het vuur vond gretig voedsel in de vele
houtwaren, zaagsel, half afgewerkte kano's
enz. In minder dan geen tijdnaalden de vlam
men hoog op en weldra was het vuur over
geslagen naar een nabij gelegen teerfabriekje
van den heer Van Willigen, dat in minder aan
geen tijd als een fakkel stond te branden. Ook
de kuiperij van den heer Rieüijk was spoedig
daarop aan de beurt. Zware rookwolken,
vuil, wit en zwart, dreven bolderend over het
IJ en over het opgespoten land. Ver in den
omtrek was het vuur zichtbaar.
Veel publiek, vooral uit Amsterdam-Noord,
spoedde zich naar de plaats des onheils.
De brand liet zich zeer ernstig aanzien. De
brandweer was spoedig ter plaatse met drie
motorspuiten.
Intusschen had ook het Automatenfabriekje
van Meijer en Kuntzels en het Bleekpoeder-
fabriekje Ozon van L. Kleversteyn en de
Houtbewerkingsplaats van Minck en Van
Schaick vlam gevat. Van het Bleekpoeöer-
fabriekje stortte de kap spoedig in. Hoog sloe
gen de vlammen op. De havenpolitie was in
middels ook met een boot op het terrein van
den brand gearriveerd. Samen met de Jason,
de drijvende brandspuit werd het vuur ook
van de waterzijde met kracht bestreden. De
bevelvoerder, de waarnemend commandant
van de brandweer. Lr. J. van Thiel poogde 't
vuur van alle zijden in te sluiten, wat weldra
gelukte.
Na ruim een uur van hard werken was de
brandweer het vuur meester. Sommigen van
de getroffen bedrijven hebben zwaar geleden.
De kanowerf werd geheel vernield. Ook van
het Bleekpoederfabriekje is niet veel meer
over. Uit een garage konden nog drie auto's
worden gered. De Zoutziederij „De Adelaar"
bleef vrijwel intact, doch een nabijgelegen
gebouwtje, waar vliegenvangers werden gefa
briceerd. is er minder goed afgekomen.
De aannemerswerkplaats van Van Schaick
bleef voor een gedeelte gespaard.
De brandweer is met het nablusschingswerk
nog den geheelen avond bezig geweest.
Enkele bedrijven zijn verzekerd.
Honderdvijftig koppelplaten
verdwenen.
Die spoedig weer terecht waren.
Te Brooklyn heeft een rooverbende een
brutalen overval gepleegd op een geldtrans
port. Vijftien met automatische pistolen gewa
pende bandieen omsingelden een pantser
auto met bankgelden, toen deze voor een fa
briek aankwam om loongelden af te leveren
De chauffeur en twee gewapende geleider,
werden met de vuurwapenen in bedwang ge
houden en de geldzakken met een inhoud
van 457.000 dollar werden in een gereedstaan
de auto gebracht, waarmee de bandieten
zonder herkend te zijn wisten te ontkomen
Een geldzakje met 21.000 dollar lieten zij ..bij
vergissing" staan. Een achtervolging door d-
politie mocht geen resultaat opleveren.
NEW YORK 22 Augustus (V.D.) De po
litie heeft alle beschikbare hulpmiddelen ge
mobiliseerd om de daders van den driesten
roofoverval in Brooklyn in handen te krijgen.
Op ongeveer 3 K.M van de plaats van de mis
daad werd een verlaten auto, in het water
staande, gevonden. Deze auto was op 5 Juli ge
stolen. Ooggetuigen vertellen, dat twee man
nen uit des auto waren gekomen, naar de pier
zijn gesneld en daar verscheidene zakken in
een wachtende motorraceboot hebben gewor
pen, waarop deze met groote snelheid in de
richting van New Jersey is verdwenen.
Vliegtuigen en politie-motorbooten hebben
derhalve instructie gekregen de bocht van
New York streng te bewaken. Voorloopig heef:
men echter niet het geringste spoor gevonden
Uit de manier, waarop de overval is uitgevoerd
meent de politie te kunnen concludeeren, w:
lemmerliede en Haarlemmermeer op ons gas- I de uitdenker en leider van de daad is geweesi
buizennet zijn aangesloten, onze geheele Het bedrag van de buit vormt volgens de mede-
omgeving (Heemstede dat een eigen fabriekI deeling van de politie een recordsom. De gis-
heeft, uitgezonderd) van gas. Op verdere uit- teren geroofde som van een half millioen dol-
breiding van het terrein der levering is duslar vormt de grootste ooit in de Ver. Staten
niet te rekenen, of het zou Aalsmeer moeten geroofde som aan contante gelden.
Een transporteur uit Zaandam heeft aan
gifte gedaan dat hij honderd en vijftig ijzeren
koppelplaten voor smalspoor miste, die opge
slagen waren aan het terrein van de voorma
lige Haarlemsche Ijzergieterij aan den
Spaarndamschen weg.
De recherche heeft toen een onderzoek in
gesteld. en vond de platen bij een Haarlem -
schen opkooper, waar uiteraard beslag op de
voorwerpen is gelegd.
Verdacht van den diefstal werd een 30-jari-
ge koopman uit Haarlem, die bekende de pla
ten te hebben gestolen.
(Een Deen is van plan, op stelten
van Kopenhagen naar Parijs te
loopen, een afstand van 1600 K.M.)
Een man die heel van Kopenhagen,
Op stelten naar Parijs wil gaan,
Is zelfs in deze vreemde dagen,
Waarin wij zooveel raars reeds zagen,
Een man, om van versteld te staan.
Hij zal natuurlek opzien baren,
Daar ieder naar hem op moet zien,
Hij zal den afstand steeds bewaren,
Met ons, gewone wandelaren.
Ons, lager bij de grondsche liên.
Nieuw schoeisel hoeft hij nooit te koopen.
Dat staat niet aan verslijten bloot,
Tot wantrouwen kan niets hem nopen,
Nietwaar, om ergens in te loopen,
Is hij eenvoudig veel te groot.
En mocht hij moeilijkheden krijgen,
Die kans op reis loopt iedereen,
Mocht ergens hem gevaar bedreigen.
Dan blijft hij maar verheven zwijgen
En stapt er luchtig overheen.
Maar al dit voordeel heeft zijn grens en
'k Gun zijne hoogheid graag de pret,
Ik hou meer van normale menschen.
Daar onze wereld, naar mijn wenschen,
Teveel op stelten wordt gezet.
P. GASUS.
Doodziek rund geslacht.
Gelukkig bijtijds In beslag genomen!
Door ambtenaren van den Gem. Keurings
dienst is. met medewerking van ambtenaren
van Invoerrechten en Accijnsen heden, Woens
dagmorgen, onder de rook van de gemeente
Haarlem, in beslag genomen een frauduleus
geslacht rund.
Het dier, dat hevig ziek moet zijn geweest,
bleek te hebben geleden aan nierontsteking,
gewrichtsontsteking en abcessen.
Monteur van de tram krijgt een
schok op het Stationsplein.
En valt van een vier en een lialven meter
liooge montagewagen.
Vannacht werden er werkzaamheden ver
richt aan de bovenleiding van de tram op
het Stationsplein. Een 39-jarige monteur
stond op een vier en een halve meter hooge
montagewagen en moest een spandraad ver
wijderen.
Bij dezen arbeid raakte hij met een tang
aan een. voedingsdraad die onder stroom
stond. Een groote vlam volgde hierop en de
monteur viel achterover van den wagen op
straat.
Een politieagent heeft hem geholpen, -waarna
hij per ziekenauto naar het Diaconessenhuis
is gebracht. Behalve dat hij zijn linkerarm
heeft gebroken, klaagde hij over pijn in de
dijbeenen. Bij informatie aan het ziekenhuis
deelde men ons mede. dat de toestand naar
omstandigheden goed is.
GANGSTERS ONDER ELKAAR.
MONTREAL, 22 Augustus (V.D.) Een
lid van de onderwereld-alhier is gisteren door
twee gangsters •neergeschoten. De vermoorde
was kort geleden opgetreden als kroongetuige
tegen de leden van een bende smokkelaars
van verdoovende middelen. De daders wisten
te ontkomen.
Op de conferentie te Florence is ten aanzien
van de actueele problemen overeenstemming
tusschen Schuschnigg en Mussolini bereikt.
pag. 4
Er is kans op een aftreden van de Spaansche
regeering-Samper.
pag. 4
Mevrouw Piccard wil op 3 September een stra-
torsfeervlucht ondernemen.
pag. 4
Volgens een bericht uit Carthagena zou op de
Spaansche vloot een poging tot muiterij ge
daan zijn-
pag. 4
Tegen twee personen, die aan de relletjes,
welke in het begin van Juli te Amsterdam
hebben plaats gehad, zouden hebben deel
genomen is zes cn negen maanden gevan
genisstraf geëischt.
pag 3
De Haagsche Officier van Justitie cischte 12
jaar gevangenisstraf tegen de twee daders
van den roofoverval te 's Gravenhage.
pag. 2
Gisteravond heeft te Amsterdam een zware
braftd gewoed.
pag. 1.
Een opzichter bij den Nëd. Indischen Water
staat heeft een bedrag van 80 mille vei*-'
duisterd.
pag. 1
De 70ste verjaardag van jhr. dr. A. Röell.
pag. 1
De gasprijs in Haarlem.
pag. 1
Engeland maakte in de eerste innings tegen
de Australiërs slechts 321 runs.
pag 6
Laatste berichten.
pag. 7
ARTIKELEN, ENZ.
Van onzen Parijschen correspondent: De nood
der tijden.
pag. 4
Jhr. dr. J. C. Mollerus; Russische reiserva
ringen.
pag 3
Damrubriek.
pag. 8
Het fonds voor
werkloosheidslasten.
Haarlem en de grondbelasting.
In ons vorig nummer namen wij uitvoerige
mededeelingen op over den Invloed van de uit
voering der plannen der'regeering om een
fonds voor de werkloosheidslasten te stichten
op de financiën van Haarlem en de omliggen
de gemeenten.
Het blijkt, dat de quaestie van de opcenten
op de grondbelasting iets anders is dan door
ons werd aangegeven.
Het rijk keert thans 75% van de hoofdsom
der grondbelasting aan de gemeente uit. In
het vervolg zullen als het plan der regee
ring doorgaat 40% van de opcenten in het
fonds gestort worden. De gemeente krijgt dus
die 40 opcenten der hoofdsom minder. Voor
1934 was voor die 75% op een bedrag van
f 360.000 gerekend. Voor 1935 zou dus slechts
35 75 ontvangen worden of f 168.000. Een ver
mindering dus van f 192.000.
De 80 opcenten die de gemeente thans op de
grondbelasting heft staan hier geheel buiten.
Jhr. Mr. Dr. A. Röell 70 jaar.
Een druk bezochte receptie.
Aan den overkant van het IJ te Amsterdam heeft Dinsdagavond een zeer felle
brand gewoed, waardoor groote schade werd toegebracht aan een groot aantal
werk- en opslagplaatsen. Het blusschingswerk.
De receptie, ate de Commissaris der Ko
ningin. Jhr. Mr. Dr. A. Röell, Commissaris
der Koningin in dit gewest. Dinsdagmiddag
hield ter gelegenheid van zijn 70en verjaar
dag, was zeer druk bezocht. Zij droeg :n
hoofdzaak een particulier karakter en werd
bezocht door de Gedeputeerde Staten van
Noord-Holland, vele andere Statenleden,
het Gemeentebestuur van Haarlem, het be
stuur der Vereeniging van Burgemeesters,
Secretarissen en Ontvangers, den Bond van
Provinciaal Personeel, het bestuur der afaee-
iing Noord-Holland van de Vereeniging van
Gemeente ambtenaren, het bestuur der Ver
eeniging St.-Lucas te Amsterdam, directie en
commissarissen van de Stoomvaartmaat
schappij Nederland.
Persoonlijk kwamen voorts, naast de mees
te hoofdambtenaren van de Provincie, velen
hunne gelukwenschen aanbieden. Wij noemen
Dr. W. de Vlugt, burgemeester van Amster
dam, een aantal andere burgemeesters uit de
provincie; Jhr mr. J. w. G. Boreel van Hoge-
landen; Mgr. J. D. J. Aengenent, bisschop
van Haarlem; mr. Wendelaar, oud-burge
meester van Alkmaar. Mr. W. Dijckmeester,
ook als vertegenwoordiger van het Corps Con
sulaire te Amsterdam, den heer E, H. Krclage;
Jhr. Mr. R. de Marees van Swlnderen. oud-
vice-president der Arr. Rechtbank te Haar
lem; Mr. J. C. A. Everwijn oud-directeur der
Ned. Handelmaatschappij; den heer J. A.
Fontein, ook voor de Hollandsche Maat
schappij der Wetenschappen; Mr. W. G. A.
van Sonsbeek. Curator der Universiteit van
\msterdam, Jhr. F. Teding van Berkhout
n tal van andere dames en heergn.
Namens het provinciaal personeel voerde de
griffier. Mr. S H. Vening Meinesz, het woord.
Onder de vele bloemstukken was er een van
het geheele provinciale personeel. C -- zond
Mr. De Wilde, minister van Binne; e
Zaken, een schriftelijken gelukwensen.
