De Veiligheidslaan als komische film.
Vliegende jeugd.
Hei Behutftiikste
fela
52e Jaarsrang No. 15696
Verschijnt JagelijKs, Behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 25 'Augustus 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Direotie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM,
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon No#-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN1—5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels
0.60, elke regel meer 0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze
Groentjes 13 regels ƒ0.30. elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Verlies Duim ƒ75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN
De dame die buikpijn had van angst,
en de notaris met touw en spijkers.
Komt U ook twintig keer?
De Veiligheidslaan is geen grapje. Inte
gendeel, haar bestaan bewijst dat er een
droevige tekortkoming bij automobilisten is
in verantwoordelijkhèidsgevoel en kennis van
de techniek van hun wagens. Als het goed
was zou de Veiligheidslaan geen recht van
bestaan mogen hebben, en als we dat in het
oog houden dan mogen we ook wel eens aan
dacht schenken aan de grapjes, die de Vei
ligheidslaan met zich mede brengt. Dan ple
gen we geen majesteitsschennis tegenover de
Veiligheid met een heele groote V!
De heeren, die de wagens keuren hebben
reeds heel wat beleefd, ergernis en scherts
hebben de 17.000 wagens, die nu de laan heb
ben gepasseerd, hun in groote hoeveelheden
gebracht en daarvan willen wij u hier en
kele verhalen.
Zoo kwam er ergens een burgemeester van
een plattelandsgemeente, vergezeld van
den chef-veldwachter, de Veiligheidslaan op
rijden.
„Rijden" is eigenlijk niet het juiste woord,
hij naderde met aardige tijgersprongetjes,
zoo: hup. hup. huppe, hup. Boem. En daar
stond-ie stil, voor het apparaat dat zijn lam
pen zou keuren. Een der controleurs vroeg:
„Wilt u nu even schakelen?" En nauwelijks
had de burgemeester het woord „schakelen"
gehoord, of hij zette den wagen in de eerste
versnelling, gaf gas, reed apparaat en con
troleur tegen de vlakte en bleef drie meter
verder verbouwereerd staan....
Een dame in Utrecht stuntelde de laan in.
Met wonderbaarlijk geluk doorliep zij alles
zonder ongelukken. Aan het eind zou haar
den wimpel worden uitgereikt. Toen zei haar
man: „Ja, nu zal ik den wagen maar verder
weer over den grooten weg rijden, want ziet
u, mijn vrouw heeft haar rijbewijs pas twee
dagenWaarop de monteur fijntjes ten
best gaf: „Mevrouw, mag ik u erop opmerk
zaam maken, dat de wimpel dus voor uw auto
is bedoeld, eneh, niet voor u!"
Een juffrouw in Arnhem was eerlijk. Zij
zei:
„Ach, meneer, wilt u als't u blieft mijn wa
gen rijden. Ik heb wel een rijbewijs, maar ik
kan heusch heelemaal niet chauffeeren."
Toen kwam er een oude, vreeselijk oude
rammelkast. Heel erg oud. Het merk doet na
tuurlijk niet ter zake. Deze heele oude wagen
werd gekeurd en het bleeek dat er een stang
van de stuurinrichting volkomen in tweeën
was, maar door een wonder der grootsche
Voorzienigheid bleef de zaak in elkaar. De
controleur verzekerde den bestuurder dat het
logischer zou zijn geweest, wanneer de eige
naar in het ziekenhuis was gekomen in plaats
van op de Veiligheidslaan, waarop de man
achter het stuur opsprong en uitriep: „Me
neer, ik heb nu 120.000 K.M. met dezen wagen
gereden en het is mijn trots dat ik er niet het
minste aan heb laten doen1"
Sommige menschen worden grof, als hun
wordt gezegd, dat er iets aan hun wagen ha
pert. Zij beschouwen hun eigendom blijkbaar
als iets zóó heiligs, dat er niets aan haperen
kan. Waarom zii dan echter de Veiligheids-
laan bezoeken blijft een niet beantwoorde
vraag.
Een meneer, bijvoorbeeld, reed tien keer
over het remapparaat heen en remde telkens
veel te laat. Hoe dat komt blijft een raadsel,
want het is heelemaal niet moeilijk. Wanneer
er namelijk geremd moet worden geeft de
controleur een teeken. Ten einde raad vroeg
deze: „Meneer, staat u me toe, dat ik den
wagen even rijd?" waarop de meneer grof
ten antwoord gaf: ..Wat denkt u wel, ik rijd
al zestien jaar!" Het eenige antwoord daarop
was: ..Dan heeft u in zestien jaar nog niet
geleerd te remmen
Een eigenwijze meneer werd gewaarschuwd
dat het bij de remproef zou kunnen gebeuren
dat de kinderen, die voorin zaten, tegen de
voorruit zouden bonsen. Met een intonatie
van „waar-bemoei-je-je-mee?' zei die me
neer: „Mijn kinderen moeten daartegen kun
nen". Hij reed naar de remplaten, remde
krachtig, waarop een klap volgde als een
paukenslag, geaccompagneerd door ernstig-
gemeend gegil. Twee kinderkopjes hadden
de voorruit geraakt, pa kreeg het noodige
van den controleur te hooren en iedereen
v/as ervan overtuigd dat pa de eerste weken
niets meer over zijn kroost had te vertellen,
na de uitbrander die hij op de Veiligheidslaan
had te incasseeren.
Erg was het gesteld met de Bredasche da
me die buikpijn had van angst, zooals zij zelf
vertelde. Zij smeekte of een ander den wagen
wilde rijden, want ze was o. zoo zenuwachtig.
De auto had radio aan boord, en nadat ze had
gevraagd of de controleur muziek wilde heb
ben of niet, zette ze het apparaat aan en
volgde met gespannen verwachtingen de ver
richtingen. Zij slaagde, of beter: de auto was
in orde. Over het algemeen echter rijden
dames niet slechter dan heeren.
Later bleek dat deze dame slechts op twee
manieren autorijden kon: of heel langzaam,
of heel snel. want een gaspedaal trap je in.
of je trapt het niet in, maar niet halverwege...
Toen zij eens achteruit de garage verlaten
moest, zag zij dat de ruimte tussóhen muur en
spatbord te nauw was. Zij reed weer enkele
metei-s naar voren en weer achteruit, zonder
het stuur te wenden.
Resultaat: weer te weinig afstand. Toen
weer naar voren, naar achteren, naar voren,
naar achteren en steeds bleef de afstand de
zelfde. Ten slotte schakelde ze in de achter
uit, sloot de oogen en met een gilletje gaf ze
gas.
De schade was na een week volkomen
hersteld.
Een notaris van een kleine plaats in het
hooge Noorden verliet de laan en zei niets.
Maar hij schreef. Een boozen brief. Aan het
hoofdkantoor. En daarin stond dat die laan
niet deugde, omdat zijn wielen zouden uitspo
ren, dat wil zeggen: zij zouden niet evenwij
dig loopen. De notaris schreef dat dat onmo
gelijk kon. Zelf had hij de zaak gecontro
leerd. Van uitsporing was geen sprake.
De controle was geschied met een stukje
touw en twee spijkers!
Plagende kennissen.
Een magistraat van de rechterlijke macht,
bekend om zijn gestrengheid tegenover hen
die slechte remmen hadden of verkeerd ge
stélde lampen, had moeten ervaren dat hij
den wimpel niet kon krijgen, daar deze beide
onderdeelen van de proef niet aan de eischen
voldeden. De wimpel bleef op de laan en hij
moest zonder wimpel vertrekken, wat dien dag
des te erger was, daar de laan den volgenden
morgen opgebroken zou worden.
„Mijn kennissen zullen me zoo plagen", zei
hij, maar de wimpel bleef waar hij was. De
volgende week kwam hij ter veiligheidslaan.
in een andere plaats, kreeg den wimpel, en
kon zijn kennissen weerstaan
Een beroepschauffeur had ook reeds eenige
malen getracht op het juiste oogenblik te
remmen. Het mocht hem echter steeds niet
gelukken, hij werd hoe langer hoe zenuw
achtiger zoodat hij ten slotte de hulp van een
controleur moest inroepen. Dat was een her
ademing!
De remmen waren prachtig, zóó goed, dat
de beroepscauffeur, die even ter zijde uit
het raampje keek, met een sneltrein vaart je
tegen den voorkant werd gesmakt. Onmid
dellijk vertoonde zich een bult als een heu
veltje op zijn voorhoofd. Stilte volgde. Dood-
sche stilte, die werd verbroken door de zacht
jes gestamelde formule: „Mijnheer, ik dank
u wel.
Een burgemeester overkwam iets dergelijks,
met dit verschil, dat niet hij de bult kreeg,
maar waarschijnlijk het hondje dat hij op zijn
schoot had, Het beestje piepte even, keek
verschrikt, en de burgemeester vergat wagen,
remproef en omgeving, en had alleen oogen
voor het geschrokken hondje, dat liefderijk
werd gestreeld.
Een heer uit Utrecht keek glunder, toen hem
werd verzekerd dat zijn eene lamp anders was
afgesteld dan de andere. Als de eene ver
blindde, was de andere gedimd en omgekeerd,
zoodat hij eigenlijk altijd verblindende lich
ten had, „Kijk", zei hij, „dat doet me nu ple
zier dat u dat zegt. U moet namelijk weten,
dat ik daarover nu al zes maanden ruzie heb
met mijn reparateur!"
Een knappe dame in 't Oosten beloofde den
controleur een kus, als hij haar lampen goed
keurde. De* arme man weerstond de verlei
ding en keurde de zaak af. De dame sloeg om,
dat wil zeggen haar houding veranderde, en
een beetje boos zei ze, nadat ze zelf de schroe
vendraaier had gehaald:
„Dat kan niet. ze moeten goed zijn. Mijn
broer heeft ze gisteren nog nagezien en die is
kleermaker."
Zoo bestaan er nog tientallen. Ook Haar
lem zal ongetwijfeld eenige aan de reeks
anecdoten toevoegen. Doch zooals wij aan
het begin reeds zeiden, dit is bijzaak. Hoofd
zaak is waarom het begonnen is: veiligheid
voor uw wagen en betrouwbaarheid van den
bestuurder. Voor het eerste zorgt de Veilig
heidslaan, al zou u vijftien keer willen terug
komen. En daarvoor hoeft u zich niet te scha
men, want er waren er wel die twintig keer
kwamen en toenden wimpel nog niet
konden krijgen zoodat zij er een een-en-twin
tigsten keer bij moesten maken
Verlaging van den gasprijs
noodzakelijk.
Wordt ook te Heemstede overwogen.
Eenige dagen geleden plaatsten wij een ar
tikel over de noodzakelijkheid te Haarlem te
komen tot verlaging van den gasprijs, omdat
de omzet van de gasfabriek niettegen
staande de bevolking zich geregeld uitbreidt
den laatsten tijd achteruitgaat. Dit moet
geweten worden aan de concurrentie van de
petroleum en vaste brandstoffen, alsook aan
de vermindering van de koopkracht der be
volking door de economische crisis.
Daarbij schreven wij dat de gasprijzen te
Haarlem zijn: Gewone meter 11 cent per M3„
muntmeters 12 cent. Vastrecht f 2 per maand
plus 6 cent per M3.
Wij voegden daaraan toe, dat wij de over
tuiging hadden, dat bij de behandeling der
gemeentebegrooting van Haarlem voor 1935
het vraagstuk of het gewenscht en mogelijk is
den gasprijs te verlagen ernstig onder oogen
gezien zal worden.
Wil zoo schreven wij met een tariefs
verlaging het beoogde doel, wederopvoering
van den omzet der gasfabriek, bereikt wor
den. dan zal de verlaging voor het gas per
gewonen, en muntmeter 2 a 3 centen per M3.
moeten bedragen en voor het vastrecht 1 cent.
Te Heemstede bedraagt de gasprijs voor
den gewonen meter 10 cent per M3, terwijl
hetzelfde vastrechttarief bestaat als te Haar
lem.
Wij hebben aan den directeur van de ge
meentebedrijven te Heemstede, Ir. W. J. A.
Duynstee, gevraagd hoe hij over deze quaestie
denkt. Hij verklaarde volkomen in te stem
men met de argumenten die in ons artikel
zijn aangewend voor verlaging van den
gasprijs. Al is Heemstede wat het gas over
den gewonen meter betreft een cent goed-
kooper dan Haarlem, het is toch voor Heem
stede gewenscht de vraag onder de oogen te
zien of de tarieven verlaagd moeten worden
Over zijn voorstellen die in het college van B.
en W. in behandeling zijn, kon hij ons nog
geen nadere mededeelïngen doen.
Het ventverbod te Haarlem.
Voortaan alleen venten toe
gestaan met een schriftelijke
vergunning van B. en W.
Een overgangstijd.
Heden is de wijziging van de Algemeene Po
litieverordening van Haarlem afgekondigd die
het venten regelt.
Artikel 83 luidt thans:
„Het is, onverminderd het bepaalde in de
hierna volgende artikelen en in of krachtens
de Winkelsluitingswet 1930, verboden op of
aan den openbaren weg of aan de huizen te
venten met andere voorwerpen of stoffen dan
gedrukte stukken.
Met venten wordt gelijk gesteld het opkoo-
pen van goederen van welken aard ook, op of
aan den openbaren weg. aan de huizen of in
tapperijen, logementen of de open aanhoorig-
heden daarvan.
Het bepaalde in het eerste lid is niet van
toepassing op hem, die handelt met schrifte
lijke vergunning van Burgemeester en Wet
houders".
„Bij overtreding kunnen de voorwerpen en
stoffen, waarmede de overtreding is gepleegd
in beslag genomen en, voor zoover zij den ver
oordeelde toebehooren, worden verbeurd
verklaard".
De verordening treedt officieel onmiddellijk
in werking. Het is evenwei zoo deelde de
Commissaris van Politie ons mede niet de
bedoeling onmiddellijk processen verbaal te
gaan opmaken tegen elk die zonder schrifte
lijke vergunning van B. en W. vent.
Er zal een overgangstijd genomen worden.
De gemeente-secretaris deelde ons mede.
dat de personen die venten willen thans een
aanvraag om vergunning aan B. en W. moe
ten inzenden.
Er is door het college van B. W. een alge
meene gedragslijn voor het verleenen van
deze vergunning vastgesteld. Overwogen zal
worden of daaraan publiciteit zal worden se-
geven.
De remproef-installatie wordt geprobeerd.
(Tot de passagiers van toestellen,
die aan de Nederlandsche Rond
vlucht deelnemen, behooren ook
drie dames van boven zeventig
jaar).
Het bovenstaande mag wel vermeld,
Zou 'k zeggen, als een merkwaardig feit.
Wanneer je zeventig jaren telt,
Is vliegen al een bijzonderheid:
Maar als je het dan als sport nog doet,
Oud zeventig en van het zwak geslacht,
Dan geef je wel blijk van frisschen moed.
Van levenslust en van levenskracht.
Als eenmaal een vrouw dien leeftijd heeft,
Dan is ze niet erg opvliegend meer,
Dan treft het, als ze naar hooger streeft,
Naar hooger eer of naar hooger sfeer.
Dan gaat haar 't leven reeds al te snel,
Dan blijft ze liefst ver van luid gerucht,
Dan leest ze nog graag van vliegen wel,
Maar gaat toch niet zelf meer op de vlucht.
Het mocht wat! dat hebben wij gedacht,
Wij jongeren, van onze kracht vervuld,
Maar hier wordt de kracht van 't zwak
geslacht,
Nog eens in een nieuwe les onthuld.
Daar snelt de jeugd en de nieuwe tijd.
Los van de aard in een snelle vaart,
Jeugd, gewijd aan sportiviteit,
Met kracht en eerzucht, aan moed gepaard.
Zoo ging het niet vijftig jaar gelèe,
Wel is het tempo zeer versneld,
Maar de jeugd van toen ging met ons mee,
En dat mag wel met respect vermeld.
P. GASUS.
KERMIS TE ZAANDAM
van 25 Augustus t. m. 2 September a.s. per
N.A.C.O. Autobusdiensten
Vertrek uit Haarlem steeds 15 minuten vóór
elk uur van het Kennemerplein. Bij drukte
extra diensten RETOUR 90 CENT.
REIST PER N.A.C.O.!
(Adv. Ingez. Med.)
Vrachauto doodt gevallen
fietser op den Schoterweg.
78-jarige raakte met zijn voorwiel
een andere fiets.
IJmuidensche wagen mei 5000 K.C.
materiaal kon ongeluk niet voorkomen.
Wederom is in Haarlem een ernstig
verkeersongeluk gebeurd dat weer een
ouden man heeft getroffen, die per
fiets reed. Dit keer geschiedde het op
den Schoterweg bij de Schoterstraat,
waar een 78-jarige loodgieter zoo ern
stig door een vrachtauto werd ge
raakt, zonder dat de chauffeur schuld
had, dat de dood kort daarna intrad.
De 78-jarige Adr. Blokdijk, loodgieter van
beroep, die in de Sumatrastraat 9 woont,
fietste Vrijdagmiddag te ongeveer kwart voor
vijf van het Frans Halsplein naar zijn huis
in Noord Haarlem. In den Schoterweg bij de
Schoterstraat begon hij te slingeren, doordat
het voorwiel van zijn fiets het achterwiel van
een fietser raakte, die voor hem uitreed. Hij
kwam op de linkerzijde van den weg terecht,
viel, juist op het oogenblik dat een IJmuiden
sche vrachtwagen naderde.
Zooals bekend is, is op dit weggedeelte één-
richtingverkeer.
Het rechterachterwiel van den met 5000
K.G. materiaal geladen vrachtwagen over
reed den ouden man. Een ernstige hoofd
wonde was het gevolg: bovendien brak hij
enkele ribben.
De ongevallendienst heeft een noodverband
gelegd, waarna de ernstig gewonde man naar
het ziekenhuis St. Joannes de Deo werd ge
bracht. Een kwartier na aankomst overleed
hij.
Volgens verklaringen van ooggetuigen was
de gang van zaken zóó, dat den chauffeur van
de vrachtauto, een 24-jarigen IJmuidenaar,
geen schuld treft. Er is trouwens niets in deze
richting gebleken, de auto was in goede condi
tie, en er was voor de politie geen aanleiding
beslag op den wagen te leggen.
In korten tijd is dit het zooveelste doodelijke
ongeluk in Haarlem. De lijst wordt schrikba
rend lang....l
Amerika heeft de Russische tegenvoorstellen
inzake de schulden afgewezen.
Dag. 4
Rede van Mussolini tijdens de Italiaansche
manoeuvres.
pag. 4
In een Amerikaansche stad heeft opnieuw
een brutale overval op een geldtransport
plaats gehad, thans zelfs met medewerking
van een vliegtuig.
pag. 4
De Nederlandschc rondvliegers troffen het
slecht met zicht en regen; er deden zich
twee ongevallen voor.
pag. 4
Legenden over de St. Bavo.
pag. 3
De wereldcrisis en de scheepvaart.
pag. 3
Hulpmaatregelen voor het visscherijbedrijf.
pag- 3
Te Rotterdam is een C'hineesche boekhouder
door een landgenoot vermoord.
pag. 3
De salarissen van het hoogcre gemeenteper-
soneel zourten meer in ovcikenstemming
moeten worden gebracht met die van het
rijkspersoneel.
pag. 3
Venten zal voortaan te Haarlem alleen zijn toe
gestaan met toestemming van B. en W.
pag. l
Op den Schoterweg is gisteravond een. 78-
jarige man door een vrachtauto doodelijk
gewond.
pag. I.
De werf van de Haarlcnische Scheepsbouw
Maatschappij zal worden heropend.
pag 1
De stand van den tenniswedstrijd tegen Zwe
den is 11
pag. 10
Bioscopen.
pag. 6
Laatste berichten.
Pag. 9
ARTIKELEN, ENZ.
Van onzen correspondent te Stockholm; Scan-
dinaafsche samenwerking.
pag. 5
Dr. W. G. N. van der Sleen: Twee Haarlemsche
jongens als vliegtuigbouwers.
pag. 5
J. H. de Bois: Henri Matisse.
pag. 6
Fmancieele kroniek: Kleine hausse op. de
New-Yorksche beurs.
pag. 7
K. de Jong: Radiomuziek der week.
pag 5
Tocht door de radiostudio's. Nico Treep aan
het werk.
pag. 5.
Breestraat 6
Metalen Roltilm Camera 6X9 tl. 2,50
Color-iilms, 8 opn. 23" Schtl. O 40
Soliede metalen statieven v.a. tl. 1.50
Fraaie lederen box-tassohen tl. 0.90
VOOR BEZITTERS VAN 8 m.M. apparaten
Gevaert 8 m. M. lilm 15 Meter, ine), «(werken II. 3.25
Fraaie, snelle en billijke afwerking
van Uw vacantie-foto's.
(Adv. Ingez. MedJ
Goed
Heropening der Haarlemsche
Scheepsbouw Maatschappij.
Voorloopig met beperkt personeel.
De werf van de Haarlemsche Scheepsbouw
Maatschappij aan het Noorder Bulten Spaar-
ne was reeds eenigen tijd gesloten omdat er
geen werk was.
Wij vernemen dat deze werf nu heropend
zal worden. Voorloopig zal met 17 a 18 man
begonnen worden. Er is voor ongeveer 9 weken
werk.
De directie hoopt evenwel in dien tijd weer
een nieuwe opdracht machtig te kunnen wor
den.
Regeering ondersteunt
Spansier's gratie-verzoek.
De Nederlandschc regeering heeft den Neder-
landschen gezant te Berlijn opgedragen het
gratieverzoek van Mr. M. v. d. Goes van Na-
ters, namens den heer H. M. Spansier, bij
den Ftihrer en Rijkskanselier ingediend, te
ondersteunen.
STORMEN OVER PORTUGAL.
LISSABON, 25 Aug. (Reuter). Geheel Portu
gal wordt de laatste dagen door ongekende
hevige stormen geteisterd. Zware wolkbreu
ken en hagelbuien hebben de gewassen groo-
tendeels vernield. Talrijke boeren zijn ge
ruïneerd. De riviere nzijn buiten hun oevers
getreden. Drie personen zijn door den blik
sem gedood.
MILITAIR VLIEGTUIG MET TWEE
INZITTENDEN VERONGELUKT.
HELSINGFORS. 25 Augustus. Reuteri. Tij
dens manoeuvres is een Finsch militair vlieg
tuig omlaag gestort. Be beide inzittende offi
cieren kwamen om het leven.
Het toestel werd geheel vernield.