Bevrijding.
De B.B.C. zender te
Droitwich.
Hei Bdaupqkste
52e Jaargang No. 15710
Verschijnt dagelijtës, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 11 September 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden
13.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72J4.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN: 1—5 regels ƒ175, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0 60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels
ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze
Groentjes 13 regels ƒ0.30. elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-. Arm-of Beenbreuk 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-,
Aües indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
Hoofddorpsche verdachten
blijven ontkennen.
Gedoode electricien begraven.
Omtrent den te Hoofddorp op den 43-jari-
gen electricien J. T. van Brussel gepleegden
moord (of doodslag), vernemen wij, dat beide
verdachten, bij het Maandag voortgezette
verhoor bij hun pertinente ontkenning, iets
van dit misdrijf af te weten, zijn gebleven.
Maandagmiddag werd het stoffelijk over
schot van het slachtoffer onder veel belang
stelling en in tegenwoordigheid van naaste
familieleden, op de algemeene begraafplaats
te Hoofddorp ter aarde besteld.
De beide verdachten zijn vanmorgen naar
Haarlem gebracht en ter beschikking van de
justitie gesteld.
Het Huis met de Luifel.
De hekjes gaan weg maar de luifel blijft!
Het „Huis met de Luifel", zooals het er thans
nog uitziet.
Het alom ook buiten Haarlem bekende
„Huis met de Luifel" in de Kruisstraat, No.
37, wordt inwendig gemoderniseerd en zal ook
uitwending een verandering van beteekenis
ondergaan. Zooals bekend heeft de gemeente
het perceel gekocht (juist heeft Maandag de
overdracht plaats gehad) en deze zal nu ver
schillende veranderingen en verbeteringen
doen aanbrengen.
De voornaamste verbetering in wel, dat de
hekjes vóór de winkelramen zullen verdwij
nen. Voor zoover een hekje met een steen
mag worden vergeleken, kan gezegd worden,
dat met die hekjes, die een deel van het trot
toir in beslag namen en voor het voetgan
gersverkeer in de op dat punt toch al zoo
smalle Kruisstraat zeer lastig zijn, „steenen
des aanstoots" zullen worden weggenomen,
Ter geruststelling van hen. die aan het
oude hechten, zijn vermeld dat het Huis met
de Luifel (eertijds wel aangeduid als „de
beroemde Halletjeswinkel over het Logement
De Leeuwerik"), al krijgt het moderne win
kelramen, een nieuwen vloer in den winkel,
glazen prismategels voor licht in de bakkerij
(die onder den winkel gelegen is en waarvan
het er heen leidende trapje aan de straatzijde
zal worden weggebroken) stofvrije étalages,
enz. enz., „een huis met een luifel" zal blij
ven! Uitwendig wordt zoo weinig mogelijk
veranderd.
De in dit perceel gevestigde zaak is al
eenige eeuwen oud.
Blijkens aanteekeningen uit het archief der
gemeente Haarlem is de eerst bekende eige
nares van het „Huis met de Luifel" in de
Kruisstraat, met zijn aardigen halsgevel en
oud-Hollandsch stoepje met hek, geweest de
weduwe van Evert Lomans. In het Verpon
dingskohier van 1734 staat het huis op haar
naam. Evert Loman is getrouwd in Augustus
1693 en gestorven in Januari 1728. De weduwe
verkocht het huis in December 1750 voor
f 1050 aan H. de Vos, die sedert 1737 was op
genomen in het Haarlemsche „Koekebakkers-
gilde".
In de betreffende verkoopacte wordt het
huis- aangeduid als „Vanouds genaamt den
Blaeuwen Oven". In April 1752 werd het
huis verkocht aan W. van Limburg voor
f 1360, wiens weduwe, later hertrouwd, in
December 1796 de zaak van de hand deed.
Kooper was P. Giljouw. In October 1810 kwam
het perceel in handen van H. van der Toek;
in 1822 werd het verkocht aan P. de Nijs, in
1882 aan S. Stam en op 1 Juni 1907 aan den
heer F. du Maine, die er nog steeds zijn be
drijf in uitoefent en van wièn de gemeente
Haarlem het nu heeft gekocht.
Binnen afzienbaren tijd zal nu de heer Du
Maine zijn zaak heropenen (het bedrijf wordt
intusschen in hetzelfde perceel voortgezet i in
een moderner Huis.... nóg met een Luifel!
(Te Praag is een anti-schoot-
hoiidjesbond opgericht
T^en ik van dien anti-schoothondenbond las,
Toen was 'k met de beestjes begaan,
Het leek mij wel erg, zelfs dit vriendelijk ras,
Werd nu al bedreigd in 't bestaan.
Het heerlijke luierend leventje uit,
Op eenmaal niet langer verwend,
Het ras ,leek me wel door dit wree.de besluit
In al zijn verdiensten miskend.
'k Was gisteren juist bij een tante te gast,
Die zich aan een schoothondje wijdt,
Een woordje van meegevoel leek mij gepast,
Een zachte betuiging van spijt.
Het dier keek me aan met een zielvollen blik,
Die heeft mij het inzicht verschaft:
Zijn standpunt was juist andersom, voelde ik,
Als had het de woorden geblaft:
Hoera, daar begint de victorie in Praag,
Ik spring uit mijn schootsvel van vreugd,
In plaats, dat ik mij over wreedheid beklaag.
Begroet 'k de bevrijding verheugd.
Denk jij. dat het leuk is. die liefkoozerij,
Dat weeïge woordjes-gedoe?
Dat is me geen leven, dat is slavernij,
Ik haat al wat schoot is en hoe!
Terwijl daar een kat door den achtertuin
sluipt,
Word ik overvoed en verwend,
Denk jij, dat geen trek in een been mij
bekruipt,
Al heb ik nooit kluiven gekend?
Dit leven van ons is een hondenbestaan,
Naar menschlijken zin van het woord.
Als ik ooit eens prettig aan 't vechten wil
gaan,
Wordt steeds mijn ambitie gesmoord.
Ik mag nooit eens zwemmen, want dan vat
ik kou,
Men gunt me geen poot in een plas.
En als het wat killer wordt, wikkelt de vrouw
Mij in een bespotlijke jas.
De mensch stelt zijn schootshoek volkomen
verkeerd,
Daarop geef 'k je ernstig mijn poot.
Geloof me. een hond die zichzelf respecteert.
Legt niet graag den kop in den schoot.
P. GASUS.
Van auto op straat gevallen.
Vrachtrijder ernstig gewond, doordat een
touw los schoot.
Maandag was de zoon van den vrachtrijder
Eigenbraad te Rijnsburg om een vracht bollen
te laden en per auto te vervoeren. Toen de
vracht geladen was klom hij achter op de
auto om de touwen aan te trekken. Toen hij
flink kracht wilde zetten, verloor hij zijn
evenwicht waarschijnlijk doordat een touw
los schoot en viel achterover van den wagen.
Li bewusteloozen toestand werd hij opgenomen
en naar den dokter vervoerd vanwaar hij later
per auto naar zijn woning te Lisse werd ge
bracht. Hij heeft een zware hersenschudding
en kwam 's middags even tot het bewustzijn.
Volgens den dokter is de toestand ernstig.
Verkoopgelegenheid op
Zondag.
Pastoor Reijnenberg volgt
pastoor v. d. Valk op.
Pastoor Roorda neemt zijn plaats in.
Pater Chrysanthus Th. H. Roorda O.F.M., te
Rotterdam is benoemd tot pastoor te Haarlem,
parochie Antonius van Padua.
In 1911 werd hij tot priester gewijd, waarna
hij assistent-pater te Woerden werd. in 1917
werd hij benoemd tot kapelaan te Rotterdam,
waar hij tot nog toe is gebleven.
Pastoor Roorda neemt in Haarlem de plaats
in van pastoor J. P. Reijnenberg, die sinds 10
November 1917 hier pastoor is.
Pastoor J. P. Reijnenberg is benoemd aan
de kerk van het H. Hart aan het Kleverpark
als opvolger van pastoor Van der Valk, die nog
in het klooster te Megen is. Zijn gezondheids
toestand dwingt hem nog geruimen tijd rust
te houden.
Hond vindt gestolen
park.
goed
Arrestatie van een inbreker.
Maandagavond omstreeks 9 uur ontdekte
een agent van de hondenbrigade, op surveil
lance in het Zuiderhoutpark een man, die zich
daar op verdachte wijze ophield. De hond
snuffelde even ter plaatse en bleef toen blaf
fend staan voor een koffer, diie onder (blade
ren verborgen was. De koffer bevatte heeren-
costuums en heerendassen. De agent hield
den man aan, die een 31-jarig chauffeur uit
Heemstede bleek te zijn. Uit het ingestelde
onderzoek bleek, dat de costuums in den kof
fer ontvreemd waren uit een perceel aan de
Spaarnelaan, waar tijdens de afwezigheid van
de bewoners een inbraak heeft plaats gehad
en waar 38 dassen en 4 heerenpakken zijn
gestolen. De chauffeur ontkende iets met deze
inbraak te maken te hebben. Gebleken is ech
ter, dat de aangehoudene zich schuldig heef!
gemaakt aan andere inbraken, die in den
1 laatsten tijd gepleegd zijn in Bloemendaal. De
man is in bewaTing gesteld.
Het referendum.
Naar wij vernemen heeft het op 6 en 7 Sep
tember 1934 te Haarlem gehouden referendum
inzake al dan niet uitbreiding van de ver
koopgelegenheid op Zondag voor enkele groe
pen van winkels den navolgenden uitslag
gehad
1. Winkeliers, die uitsluitend of in hoofdzaak
visch verkoopen: voor 13, tegen 2 totaal 15.
2. Winkeliers, die uitsluitend of in hoofd
zaak fruit verkoopen: voor 18, tegen 10, to
taal 28.
3. Winkeliers, die uitsluitend of in hoofd
zaak brood, banket, suikerwerk of chocolade
verkoopen: voor 62, tegen 10, totaal 72.
4. Winkeliers, die uitsluitend of in hoofd
zaak tabaksartikelen verkoopen: voor 59, te
gen 59, totaal 118.
5. Winkeliers met een vergunning ingevolge
art 1, sub e- en g der Drankwet voor 26, tegen
2, totaal 28.
Hieruit blijkt, dat de meerderheid der win
keliers behalve die, welke tabaksartikelen
verkoopen vóór uitbreiding der verkoop
gelegenheid op Zondag is.
Dertig personen ziek na het
eten van gebak.
Hun toestand ernstig.
SOMMELSDIJK, 11 September. (VD.) Te
Den Bommel zijn Zaterdagavond ongeveer 30
personen na het eten van ondeugdelijk gebak
plotseling ernstig ongesteld geworden. Dr.
Oosthoek constateerde vergiftiging. De toe
stand van alle 30 personen is ernstig. De poli
tie heeft de zaak in onderzoek.
ONGELUK OP DE VELSERPONT WORDT
OVER EENTGE.N TIJD BEHANDELD.
Naar wij vernemen is de behandeling van
de zaak voor de Haarlemsche rechtbank over
het ongeluk op de pont te Velsen niet heden,
doch over eemgen tijd.
Brand in de Wijngaardstraat.
Bovenverdieping geheel verwoest.
In den afgeloopen nacht heeft in- de Lange
Wijngaardstraat een hevige brand gewoed.
Omstreeks 3.20 uur meldde een los werkman,
die genoemde straat passeerde, dat er in per
ceel 16 rood brand was. Het huis was bewoond
door een 26-jarig chauffeur met zijn gezin,
bestaande uit vrouw en twee kinderen, en door
een 36 jarigen monteur met echtgenootoe.
De brand is ontstaan doordat de vrouw van
den chauffeur een brandend petroleumlampje
heeft laten vallen, waarmee ze naar de voor
kamer was gegaan om zich even met een harer
kinderen, die daar sliepen, bezig te houden. Er
is geen electrisch licht in die kamer. Een paar
overgordijnen vatten vlam en het vuur greep
zóó snel om zich heen, dat er voor de bewo
ners aan blusschen niet te denken viel. Onder
wijl waren de huisgenooten wakker geworden
en allen snelden de straat op, zonder iets te
kunnen redden. De monteur echter viel bewus
teloos in het brandend perceel neer. Buren
wisten hem gelukkig nog ter rechter tijd uit
de woning te halen en in veiligheid te bren
gen. Spoedig is de man bijgekomen.
De chauffeur was niet verzekerd. De eerste
verdieping is onbewoond, en op den beganen
grond is een koek- en beschuitfabriekje. Het
perceel behoort aan de gemeente Haarlem, De
tweede verdieping is geheel uitgebrand. De
brandweer heeft met vier slangen op de water
leiding het vuur gebluscht, en was dit meester
om kwart over vier. De waarnemend commis
saris van politie, hoofdinspecteur Woud, was
op het terrein van den brand aanwezig.
Een nieuwe sterke lange-golf-zender.
(Van onzen Londenschen correspondent)
De British Broadcasting Corporation heeft
gisteren met een minimum van drukte haar
nieuwen sterken lange golf-zender te Droit
wich ingewijd. Zij had binnenlandsche en
buitenlandsche journalisten uitgenoodigd er
getuige van te zijn. Een extra-trein bracht
hen van Londen naar het bij Birmingham ge
legen plaatsje, dat eens slechts wat binnen
landsche bekendheid genoot als oord voor ge
nezende pekelbaden maar dat thans als zetel
van een nieuwen beroemden radio-zender in
ternationalen roep heeft gekregen. Dat Droit
wich voor zijn stem internationale aandacht
verwacht blijkt uit het embleem in steen, bo
ven den ingang van het machinegebouw aan
gebracht <de eenige versiering aan een pret
tig aandoend gebouw in eenvoudige utiliteits
architectuur, opgetrokken van beton, gemo
delleerd en gekleurd op aangename wijze),
waaronder men met hoop en instemming den
volgenden tekst leest: NATION SHALL SPEAK
PEACE UNTO NATION.
Li elke stadsstraat zou dit bouwwerk ook
door zijn afmetingen een imposanten indruk
maken. Hier. op de wijde golvende grasvelden
van Worcestershire en aan de voeten van
twee antenne-masten die zich 210 M. hoog
in de lucht verheffen, lijkt het van eenigen
afstand bezien laag en onaanzienlijk. De B.
B. C. heeft deze zend-installatie die meer
dan 200.000 heeft gekost laten bouwen
teneinde nagenoeg alle bewoners van de Brit-
sche Eilanden op een lange golf (1500 M-200
kilocycles) goede radio-ontvangst te geven.
De zender heeft den ouden zender van Da-
ventry i5xx> vervangen en werkt met een uit
stralingsvermogen op de antenne van 150 Ki
lowatt.
Uit de deskundige voorlichting, welke de
200 bezoekers gedurende een rondgang, voor
afgaande aan de eerste uitzending, ontvingen
konden zij leeren dat zij omringd waren van
de supreme scheppingen van radio-vernuft
Tot voor kort leende de lange golf minder dan
de gemiddelde golf zich tot transmissie, van
muziek en zang omdat hooge tonen in het
eindstadium der transmissie niet tot hun
recht kwamen. In de nieuwe installatie is
een modulatie-apparaat toegepast .een in-
genieuse noviteit in radio-techniek dat be
werkt dat de klank van de viool hoog op de
toonladder, die van de fluit en de piccolo
aanzienlijk dichter bij zijn natuurlijke waar
de komt dan tot heden bij ontvangst op lange
golflengte het geval is geweest.
Intelligente waardeering aan hetgeen hier
technisch is volbracht kan een leek uiteraard
bij een rondgang niet geven. Hij heeft ver
nomen dat de dynamo's, gekoppeld aan reus
achtige Dieselmotoren een stel van vier
20.000 volt spanning kunnen ontwikkelen.
Uit het vertrek waar het vermogen wordt ge
wekt, komt hij in de zalen waar het ge
vangen wordt gehouden of vrij wordt gelaten
om dienst te doen langs streng afgebaande
wegen. Electrische kracht van deze grootte
moet stevig geboeid en gekooid worden om ze
in toom te kunnen houden. De boeien en de
kooien zijn van dik spiegelglas, van vlekloos
blank metaal en van glad geslepen steen. Zoo
krijgt men daar in dat gebouw in de wijdte
van het landschap van Worcestershire een
interieur van op het oog technische perfectie
en voor het oog perfecte schoonheid-in-tech-
niek.
De 25 zendlampen, die de trillingen der
klanken electrisch moeten meedeelen aan de
antenne, worden door water en lucht koel ge
houden. Er zijn er bij die meer dan 80 K.G.
wegen en voor haar koeling 125 L. water per
minuut noodig hebben. Water is de eenige
stof, welke het station van dag tot dag van
buiten-af moet ontvangen. Er zijn twee bak
ken, die 30o ton oliebrandstof bevatten, vol
doende om den zender drie maanden lang op
volle kracht te laten werken. Elk apparaat
heeft zijn duplicaat. Droitwich kan daarom in
tijden van spanning en onrust, van oorlog of
burgerkrijg drie maanden lang nationale voor
lichting blijven geven, aannemende dat geen
vernietigende machten tot dit in het hart
In een geheime zitting van den Volkenbonds
raad is besloten tot Rusland's toelating.
pag. 4
De waarnemend commandant van de „Morro
Castle" heeft verklaard, dat z.i. brandstich
ting de oorzaak van de ramp is geweest.
pag. 4
Een verzoek van munitiefabrikanten om hun
verklaringen voor de Amerikaansche Staats
commissie geheim te mogen houden, is af
gewezen.
pag. 4
B. en W. van Haarlem hebben bij den Gemeen
teraad een voorstel ingcdic.iul het uitbrei
dingsplan voor Haarlem „Noord" vast te
stellen.
pag. 5
De 31ste Jaarbeurs is geopend.
pag. 3
Hoe de betalingen voor Duitsche goederen
moeten plaats hebben.
pag. 3
De beslaglegging op de acthergids is ge
handhaafd.
pag. 3
Wanneer in Hekelingen politieke debatten ge
voerd wordten.
pag. 3
Dertig personen ziek na het eten van gebak.
pag. 1
Hoofddorpsche verdachten blijven ontkennen.
pag. 1
Haarlem is kampioen der eerste klasse honk
bal. Het protest tegen Blauw-Wit ge
wonnen.
pag. 2
De wielrenner Van der Linden verbeterde het
wereld-record over 14 Engelsche mijl.
pag. 9
Metcalf loopt dc 200 M. in 20.2 sec.
pag. 9
Laatste berichten.
pag. 7
ARTIKELEN, ENZ.
Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk: Ge-
ncefsch voorspel.
pag. 4
Van onzen Londenschen correspondent: De
B. B. C. zender te Droitwich.
pag. 1
van het land liggend orgaan voor propaganda
en publiciteit kunnen doordringen.
De constructie der masten verschaft een
verrassend effect. Deze ontzagwekkende ge
vaarten zijn opgebouwd in stalen latwerk,
vierkant en over de gansche lengte van de
zelfde dikte.... met uitzondering van de ba
sis die den vorm heeft van een pyramide op
haar top gezet, en deze top is verankerd in
een zwaar blok van beton. Zoo maken de
masten den indruk van potlooden die op hun
punter in evenwicht staan.
Onze eerste kennismaking met hetgeen
Droitwitch voor radio-ontvangst kan doen
had plaats onder ongunstige omstandigheden
Sprekers voor de weergeving van de muziek,
die werd gespeeld in een Londensche studio,
waren opgesteld op de galerij van het machi
negebouw waar het gcdruisch van de loopen-
de dynamo's de lucht vulde. De keuze van
de muziek voor de eerste uitzending deed
veronderstellen dat de B. B. C. opzettelijk
aan de gelegenheid een plechtig of historisch
belangrijk karakter wilde onthouden.
De regionale zender voor de Midlands wordt
ook naar Droitwich verplaatst. Toen men tot
het besluit was gekomen den nieuwen Droit-
wich-zender van 150 Kilowatt te bouwen was
de opzet de secundaire zenders, drie in getal,
die op de gemiddelde golf het nationaal
program van Daventry 5xx voor Londen,
West-en Noord-Engeland uitzonden, af te
schaffen. Hit is echter niet zeker dat Enge
land de ruimte, die hierdoor in den ether be
schikbaar zou komen, prijs zal geven. Indien
het dit wel deed zou de ontvangst van buiten
landsche zenders om en nabij die golflengten
beter worden. Het voordeel voor de Engelsche
luisteraars is vooral dat het nationaal pro
gram in hun huizen beter 'ook qualitatief
beter) zal worden gehoord. En er is reden te
veronderstellen dat dit ook zal gelden voor
hen in Nederland, die het Engelsch nationaal
program volgen.
A. K. v. R.
Londen, 7 September 1934
CHOLERA-EPIDEMIE TE CONSTANTZA
BOEKAREST, 10 September (V. D.) On
der de manschappen van twee regimenten te
Constantza is cholera uitgebroken. Reeds zijn
veertig man door de ziekte aangetast van wie
acht zijn overleden.
Alle schepen In den haven van Constantza
zijn in quarantaine gelegd.
Het misdrijf in de Anegang.
Meer moordplannen van den dader?
DE BRAND OP DE „MORRO CASTLEEen langs telegrafischen weg over
gebrachte foto van de vuurzee op het Amerikaansche passagiersschip.
De dader van het misdrijf in de Anegang
is naar het Huis van Bewaring overgebracht.
Hij maakte tijdens het verhoor een zeer on
verschilligen indruk en van berouw over zijn
daad is niets gebleken. Dc politie heeft hem
steeds moeten bewaken, omdat men vreesde
dat hij de hand aan zichzelf zou slaan. Hij
heeft echter rustig zitten lezen.
De Tel. weet te vertellen dat de dader óók
nog het plan had een meisje in Amsterdam te
dooden. Na den moord op het Haarlemsche
meisje kwam bij hem het plan op, naar hij
bekend moet hebben, om ook een kennis in
Amsterdam van het leven te berooven. Hij
heeft haar in de omgeving van de Halvemaan
steeg gezocht, doch. gelukkig voor het meisje,
haar niet kunnen vinden.
Het gestolen bedrag van ongeveer 135 is
vrijwel geheel opgemaakt.
