Een loopkraan. Het Betoageijkste 52e Jaargang No. 15711 VerscKijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Woensdag 12 September 1934 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72J4. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12 Telefoon Nos-: Directie 13882 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTlëN15 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames 0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes 13 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, VerUes van Hand, Voet of Oog ƒ400.-. Duim 250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-. Arm-of Beenbreuk 100.-. Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.-, Verlies Wijsvinger 75.-. Verües andere vinger ƒ30.-. Alies indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 12 September. Een Groote Knoeiboel. Dat zal ieder beamen, die de verslagen leest van het onderzoek inzake de machinaties in de internationale wapenindustrie. Het is na tuurlijk niet wettelijk verboden kanonnen, duikbooten, tanks enz. enz. aan andere lan den te leveren en de mensehen zijn blijkbaar nog niet zoo ver. dat zij er bezwaar tegen hebben in de toekomst door hun eigen natio naal fabrikaat om zeep geholpen te worden. Zelfs de vroeger gedane onthullingen omtrent leveringen over-en-weer tussehen leden der strijdende partijen gedurende den vorigen oorlog hebben geen resultaat gehad. Maar nu blijken nog andere dingen, en'de stukken be wijzen het ditmaal zwart op wit, terwijl de excuses van de Amerikaansche wapenindus trie elen, die hun verklaringen moeten geven, zeer kennelijk van het type „met een lam handje" zijn. Er blijkt dat omkooperij van staatsambte naren, familieleden van regeeringsautoritei- ten enz. in verscheidene landen zooiets als een vaste usance van de wapenindustrie is gewor den. Als Carse, van de Electric Boat Company, verklaart dat men dit geen omkooperij maar noodzakelijke uitgaven moet noemen, en als Koster, agent van dezelfde maatschappij in Parijs, beweert dat dergelijk „stoppen" in alle handelszaken normaal is. dan heeft men met een een beeld van de sfeer, waarin het heele gezelschap werkt. Internationale strafwetten ontbreken helaas, zoodat men deze schoone „figuur" krijgt: Als een wapenindustriëel amb tenaren in zijn eigen land omkoopt is hij strafbaar. Koopt hij ambtenaren in een ander land om dan doet niemand hem wat. De mo raal stopt bij de grens. Kosters bewering omtrent de normaliteit van omkooperij in alle handelszaken is wel zeer kras. De verklaring is blijkbaar, dat hij nooit andere zaken dan deze heeft gedreven. Als de man zich eens op de hoogte ging stel len van de werkelijkheid, zou hij tot de voor hem verbazingwekkende ontdekking komen dat er in alle takken van industrie en handel tallooze bedrijfsleiders bestaan die iederen yorm van omkooperij ver beneden hun per soonlijke waardigheid en beneden die van hun firma achten, en er zich nimmer mee inla ten. Hij zou ontdekken dat deze vele men- schen niet alleen weigeren ambtenaren in an dere landen om te koopen, maar ook direc teuren en employés van de firma's waarmee zij zaken doen. Wanneer door deze houding hun wel eens orders ontgaan, omdat een an der minder scrupuleus is geweest, halen zij de schouders op en berusten. In de enquête naar de wapenindustrie blijkt, dat men in die kringen de omkoopsommen kalmweg op den prijs zet, en ze dus door den kooper lees: belastingbetaler laat opbrengen. Dat maakt de zaak nog erger. De door mij bedoelde men- schen, tallooze menschen, vinden zooiets ook al niet normaal, maar noemen het geknoei. En dat is het rondweg. Nog veel erger dan de omkooperij is het ont zettende oorlogsgevaar, dat de wapenindustrie door haar handelingen schept. Wij weten de historie-Shearer heeft het afdoende bewezen dat zij zelfs niet schroomt zich te Genève te laten vertegenwoordigen om ontwapenings onderhandelingen in de war te sturen. Het is volkomen duidelijk geworden (en het onder zoek te Washington brengt er dagelijks nieuwe bewijzen voor bij) dat de Stille Kracht van de wapenindustrie eenvoudig spot met alle po gingen tot opbouw van de wereld, en haar défaitisme rustig en stelselmatig blijft toe passen. Het staat ook vast dat deze methodes zeer wel direct tot een oorlog kunnen leiden, waarbij de partijen elkaar natuurlijk weder zijds met de schuld zullen belasten, en de grijnzende derde die wérkelijk schuldig is achter de schermen de winst zal opstrijken. Dat men dezen ontzettenden wantoestand moet uitroeien, wil er ooit een kans bestaan cp het bereiken van den wereldvrede, is zeker. En ik herhaal dat het eeuwige excuus ,,'t is altijd zoo geweest" in dit geval volkomen on zin is, omdat de georganiseerde macht der internationale wapenindustrie pas sinds eenige tientallen jaren bestaat. Men zegt dat er al tijd oorlog is geweest, en de dooddoener is eenvoudig, maar pas sinds ruim een eeuw jaagt men de gansche weerbare jeugd dei- volken tegen elkaar op, en vernietigt stomweg de volkskracht van gansche naties. Pas sinds 1914—1918 worden gifgassen toe gepast en bombardements-vliegtuigen, die vrouwen en kinderen ver achter het strijd - front vermoorden om „het moreel van de te genpartij te schokken." De volgende maal zou er nog heel wat anders gepresteerd worden dan zou men het niet meer bij incidenteele „moreel-schokkerij" behoeven te laten maar geheele steden kunnen uitmoorden en in de asch leggen. En sinds eenige tientallen jaren heeft men een camarilla doen groeien die er met ijskoud cynisme eenvoudig een interna tionaal zaakje van maakt! Minister Cordell Huil heeft met de com missie gepraat. Eenige regeeringen hebben in Washington geprotesteerd. Jaja. Maar dat is te laat. Reeds is geweldige indruk in de we reld gewekt door deze onthullingen, en geluk kig is het onderzoek nog niet gestopt. Ge lukkig zet men het voort. Het blijkt wel hoe broodnoodig dit is. Meer dan broodnoodig het leven van onze kinderen kan er direct van afhangen dat deze practijken thans aan de kaak gesteld worden en hopelijk nog zullen leiden tot internationale wetgeving, die ze uitroeit. R. P. MINISTER DECKERS NAAR OVERIJSSEL. De minister van defensie, vergezeld van zijn adjudant Tielents, heeft zich heden naar Overijssel begeven tot het bijwonen van de oefeningen in den luchtbeschermingsdienst. Ook de minister van binnenlandsche zaken JBroont die oefeningen bij. Weer een nieuwigheid op de Indië-route. Privé-telegrammen kunnen aan passagiers worden gezonden. Het vertrek van het K.L.M.-vliegtuig „Ijsvogel", Donderdagmorgen a.s. van Am- sterdam naar Batavia, brengt een nieuwigheid j meer. Het zal dan namelijk mogelijk zijn aan de passagiers, als men hun onderweg in de lucht nog iets te zeggen heeft, een privé-tele- grammetje te sturen. De marconist van de Ijsvogel, de heer S. van der Molen, zal dan met zijn duplo-radio-installatie zijn best doen, die particuliere boodschap uit den aether op te visschen. De resultaten, verkregen bij de vroeger genomen proeven met soortgelijke installaties aan boord van de Pelikaan. Rijst- vogel en Oehoe, zijn van dien aard geweest, dat men tot bovenvermelden maatregel meende te kunnen overgaan. Het is intusschen ook nu nog een proef. De eventueele telegrammen worden via Koot wijk den aether in gezonden. MISS EUROPA 1934. Mej. Esther Toïvonen, uit Finland, die te Hastings tot schoonheids koningin van Europa werd „uitgeroepen". De inbraak in de Spaarnelaan. Nog iemand aangehouden. Men zal zich herinneren dat -op Maandag avond een chauffeur uit Heemstede werd ge arresteerd. die zich op verdachte wijze met een koffer gestolen goed in het Zuiderhout park ophield. De dassen en heerencostuums in de koffer bleken afkomstig te zijn uit een per ceel aan de Spaarnelaan. De chauffeur ont kende eerst iets met deze inbraak uitstaande te hebben. Hij beweerde thans, dat een kame raad van hem, een 20-jarig metselaar uit Heemstede, zich door ruitverbreking op 7 Sept. toegang verschaft heeft tot de woning aan de Spaarnelaan en daar gestolen heeft. Deze metselaar heeft de koffer onder de bladeren verborgen en aan den chauffeur gevraagd om de koffer te halen. De metselaar is door de politie aangehouden en in bewaring gesteld. Hij ontkent. Wijziging van de Drankwet. Verlofbedrijf onder eigen naam en voor eigen rekening. De minister van Sociale Zaken, prof. Slote- maker de Bruine, heeft bij de Tweede Kamer een wetsontwerp ingediend, tot wijziging der Drankwet. In de memorie van toelichting wordt mede gedeeld, dat door een uitspraak van den Hoo- gen Raad een der belangrijke doeleinden van de Drankwet, nl. het tegengaan van de z.g. verpachtingen, niet ten volle tot gelding kan komen en de zekerheid bestaat, dat de toe standen, waaraan ed wetgever in 1931 een einde heeft willen maken, weer, zij het ten deele, herleven. Het verdient daarom aanbe veling de Drankwet zoodanig te wijzigen, dat buiten twijfel worde gesteld, dat ook degene,' die op grond van het bezit van een vergun ning het verlofsbedrijf uitoefent, gehouden is dat bedrijf uitsluitend op zijn naam en voor zijn rekening uit te oefenen. De wijzigingen, in artikel I voorgesteld, heb ben de strekking dien twijfel uit te sluiten. De overgangsbepaling beoogt aan verpachters, en pachters, als hier bedoeld, de gelegenheid te geven hun verbintenissen zonder overhaas ting te liquideeren. Bij artikel 2 wordt gezegd: Nu de gelde lijke nood heeft gedwongen tot opheffing der gezondheidscommissies kunnen de artikelen 9. 10 en 56 der Drankwet, welke nog met het be staan dier commissies rekening houden, niet ongewijzigd blijven. Het in art. 2 voorgestelde strekt er toe, de vereischte wijzigingen aan te brengen. De N. R. A. wordt gereorgani seerd. Overeenstemming tussehen Roosevelt en Johnson. HYDEPARK (New York). 11 Sept. (Reuter). Tijdens een nachtelijke bespreking zijn pre sident Roosevelt en generaal Johnson het eens geworden over de beginselen eener onmiddel lijke reorganisatie en vereenvoudiging van de N R.A De N.R.A. zal worden ingedeeld op de zelfde wijze als de federale regeering. d.w.z. zij zal bestaan uit drie gedeelten: de uitvoerende, de gerechtelijke en de wetgevende macht. Johnson zal ook in de toekomst het hoofd zijn van het uitvoerend orgaan: de gerechtelijke afdeeling zal zich bezighouden met arbeids geschillen en vervult de taak der code-admini strateurs; de wetgevende afdeeling bepaalt de politiek, welke zal worden gevolgd. Meer Jnterlocale telefoon verbindingen. Haarlem wordt eerder aangesloten. Het aantal rechtstreeksche telefoongelei dingen voor interlocale gseprekken van Haarlem naar andere plaatsen is uitgebreid met ingang van 4 September. Zoo is het aan tal telefoongeleidingen naar Den Haag uit gebreid tot 13, naar Rotterdam tot 12, naar Utrecht tot 8 en naar Amsterdam tot 40. Stakingsonlusten in Amerika. Nationale garde in verscheidene staten gemobiliseerd. NEW YORK. 11 Sept. (V.D.) In verband met de textielstaking hebben weer verschil lende botsingen plaats gehad tussehen sta kers eenerzijds en politie en werkwilligen an derzijds. Bij deze opstootjes zijn talrijke per sonen gewond. In Rhode Island, Connecticut en Maine is de nationale garde gemobiliseerd, daar men onlusten vreest. Bij een botsing te Saylesville (Rhode Island) zijn vijf personen gewond. Drie compagnieën van de garde doen reeds dienst in het onrustige deel der stad. Te Lancaster in Pennsyllvanie zijn duizend stakers door de politie uiteengedreven, nadat vele werkwilligen door steenworpen waren gewond. Drieduizend stakers zijn daar in 100 vracht auto's aangekomen om een groote handschoe nenfabriek tot sluiting te dwingen. De aanval is echter vooralsnog uitgebleven, daar de fa briek bewaakt wordt door 300 nationale gar disten. De stakingsleiding heeft- bekend gemaakt, dat zij de arbitragecommissie een aanbod zal overhandigen, wanneer gedurende de onder handelingen de fabrieken worden gesloten. Het aanbod zou echter ingetrokken worden, wan neer de fabrieken Dinsdag te 18 uur niet aan dezen eisch zouden hebben voldaan. (De Nederlandsche athleet Berger wordt gehuldigd voor het behalen van de Europeesche kampioens titels 100 en 200 Meter hard- loopen). De loopmare heeft zich met snelheid verspreid, Dat Berger een loop heeft genomen. Met loopers van andre nationaliteit En 't eerst aan het eind is gekomen. Die loopjongen heeft zich daar wel in Turijn, Eén held in zijn loopbaan bewezen, En waar in Europa maar sportlieden zijn, Daar wordt hij als loopkraan geprezen. Nu kan men wel zeggen: wat geeft ons dat nou, Er zijn wel belangrijker daden, Als Berger nu eens niet zoo hard loopen zou, Dan zou dat ons land ook niet schaden. De zaken, die loopen nog steeds achteruit, Hoe hard of wij menschen ook draven. En Berger heeft ook niet de crisis gestuit, Ondanks al zijn hardloopersgaven. Jawel, maar toch is er een winst voor ons land, Al kan men er dan niets voor koopen. Want Berger, die bracht ze toch maar aan 't verstand: Die Hollanders laat die maar loopen! P. GASUS. Protesten tegen de enquete in de Wapenindustrie. Regeeringen richten zich tot Washington. „Voortzetting zonder aanzien des persoons". Verscheidene niet bij name genoemde regeeringen, waaronder waarschijnlijk de Britsche, hebben naar V.D. uit Washington verneemt, in verband met de verhooren van de senaatscommissie van onderzoek naar de gebruiken in de wapenindustrie bij het staatsdepartement geprotesteerd. De minister van bultenlandsche zaken Huil heeft met eenige leden der enquete-commissie geconfereerd. Na afloop van deze conferentie verklaarde de voorzitter der enquete-commissie Nye, dat de commissie niet noodzakelijkerwijze de meeningen, die door de getuigen tot uiting worden gebracht, tot de hare maakte, en dat het verhoor daarom, zonder zich te storen aan namen of persoonlijkheden, zou worden voort gezet. Dinsdag worden getuigen gehoord over de verkooppolitiek der vliegtuigfirma's. Levering van vliegtuigen syno niem met.steekpenningen! WASHINGTON. 11 September (V.D.) De senaatscommissie van onderzoek naar de ge bruiken in de wapenindustrie heeft- vandaag haar werkzaamheden voortgezet. Brieven van agenten der Curtiss Wright Export- Corpora tion toonden aan. dat de levering van vlieg tuigen in Zuid-Amerika ten nauwste samen hangt met het begrip steekpenning. De con troleur generaal van Bolivia zou als „stille partner" zijn opgetreden van den agent der vliegtuigenfabriek. Een Boliviaan was agent voor de maatschappij en een ambtenaar van het ministerie van Buitenlandsche Zaken evenzeer. De Mexicaansche agent meldde in Juli 1933 dat brigade-generaal Azcarta, ae toenmalige chef van den staf van den presi dent, in aanmerking wenschte te komen als tusschenpersoon, doch er de voorkeur aan gaf door bemiddeling van derden op te treden. Reuter meldt over deze zitting: De president van de Curtiss Wright Export Company legde getuigenis af waaruit bleek, dat een hooggeplaatst Boliviaansch regeerings- ambtenaar, Lopez, werd gebruikt als stille vennoot door een Amerikaansche vliegtuigver- koopmaatschappij bij den handel met Bolivia. Britsche en Nederlandsche firma's hadden dezen Lopez ook commissie aangeboden om hem te bewegen, de Amerikaansche firma op te geven, maar Lopez liet deze niet in den steek. Steeds bleek hierbij, dat onder allerlei vorm omkooperij aan de orde van den dag was. Bo vendien bleek dat de Mexicaansche president Rodrigues zich den vliegtuigaankoop voor den staat persoonlijk voorbehield en dat Noord- Amerikaansche firma's in Mexico, Bolivia en Chili gebruik maakten van de diensten van invloedrijke regeeringsambtenaren. HET PARTIJCONGRES DER N. S. D. A. P. TE NEURENBERG. Hitler tijdens zijn slotrede, die hij Maandagavond hield, KINDERVERLAMMING IN DENEMARKEN BREIDT ZICH UIT. KOPENHAGEN. 11 September (Reuter) De gevallen van kinder-verlamming nemen op ernstige wijze in geheel Denemarken toe. Tot nu toe zijn er reeds 700 kinderen door aangetast, waarvan de helft ernstig. Maccdoniërs hebben het geheele Bulgaarsche kabinet met den dood bedreigd. pag. 4 Rusland ontvangt de uitnoodiging tot toetre ding tot den Volkenbond. pag. 4 Bij het onderzoek naar den brand op de „Mor- ro Castle" is vastgesteld, dat de bemanning in gebreke is gebleven. pag. 4 In verband met de stakingsongeregeldhederi is de Nationale Garde in verscheidene Ame rikaansche staten gemobiliseerd. pag- 1 Er is een plan ontdekt tot ontvoering van den Canadecschen premier Bennett, die thans te Genève vertoeft. pag. 4 Een Italiaansche stoomschip heeft drie Fran- schc visschers gered, wier vaartuig in brand was geraakt. pag. 3 Het Rijk zou trachten invloed uit te oefenen op de verlaging der huren. pag. 3 Vlissingen krijgt een wandclpier. pag. 3 B. en W. van Amsterdam hebben nieuwe voor stellen bij het G. O. ingediend tot verlaging der ioonen en salarissen van het Gemeente- personeel. pag- 1 De financieele resultaten over 1933 van het gasbedrijf te Haarlem zijn niet ongunstig. pag- 2 Laatste berichten. pag. 7 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Een groote knoeiboel. pag- 1 Col. J. C. Fitzmaurïce: De Londen-Melbourne- race pag. 4 Jhr. dr. J. C. Mollerus: Russische reiserva ringen. pag. 3 J. H. de Bois: Lodcwijk van Deyssel. pag. 9 J. II. de Bois: Litteraire kantteekeningen. pag. 9 II. G. Cannegieter: Het nieuwe filmscizoen. pag. 9 J. B. Schuil: Voordracht-matinee vereenig in g voor huisvrouwen. pag. 9 Schaakrubriek. pag. 8 De raadsvacature-De Kadt. De heer S. N. Posthumus aanvaardt zijn benoeming. Naar de heer S. N. Posthumus ons heden morgen mededeelde, is het resultaat van zijn overleg met het Hoofdbestuur van den Bond van Ned. Onderwijzers geweest, dat hij zijn raadslidmaatschap aanvaardt. (Zooals wij meldden, moest eerst eenig overleg gepieegd worden, daar er een ontwerp van wet han gende is, waarbij het aan bestuurders van vakvereenigingen van overheidspersoneel ver boden zou zijn, lid van een gemeenteraad te zijn). De heer Posthumus, die 58 jaar oud is, ont ving zijn opleiding aan de Rijkskweekscnool voor Onderwijzers te Deventer. Na als onder wijzer en hoofd in Friesland bij het lager on derwijs werkzaam te zijn geweest, werd hij onderwijzer bij het Buitengewoon L. O. In Den Haag. waar hij ook gedurende vele jaren voorzitter is geweest van ae plaatselijke af deeling van den Bond van Ned. Onderwijzers. Daarna is hij gesalarieerd bestuurder van dien Bond geworden; eerst secretaris-pen ningmeester en nu, sedert- 2 jaar. gesalarieerd voorzitter, als opvolger van den heer Laniers. De heer Posthumus is steeds een der meest op den voorgrond tredende hoofdbestuursle den van den Bond geweest: oa. was hij altijd belast met het bepleiten der belangen van onderwijzers en onderwijzeressen bij de Colle ges van Ged. Staten van Noord- en Zuid Holland. Nieuwe salarisverlagingen Amsterdam? te Voorstellen bij het G. O. aan hangig gemaakt. Nog extra-kortingen voor ongehuwden. B. en W. van Amsterdam hebben in het Ge organiseerd Overleg voor Ambtenaren en Werklieden voorstellen aanhangig gemaakt voor een nieuwe verlaging van loonen en sa larissen over de geheele linie. De korting zal naar het oordeel van B. en W. een progressief karakter moeten dragen. Ten aanzien van de ambtenaren en het po litiepersoneel stellen B. en W. een salarisver laging voor varioerende voor de verschillende salarisgroepen van 4 tot 6 pet Voor de werklieden wordt een verlaging voorgesteld varieerende van 3 tot 4 pet. Boven deze verlaging willen B. en W dan nog voor de ongehuwden, die in gemeente dienst zijn,, een extra aftrek toepassen van 3 pet. De gehuwde vrouwelijke ambtenaren zullen eveneens onder die bepaling vallen. Tegenover deze kortingen op de loonen en salarissen willen B. en W. invoeren een kin dertoeslag vanaf het tweede kind en wel ten bedrage van f 1 per kind per week tot üen achttienjarigen leeftijd.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 1