Vrouwen vragen vrede. Slll Seizoengevaar. Het BeiakQujltste BERICHT 52e Jaargang No. 15721 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Maandag 24 September 1934 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden 13.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0 65, franco p. post 0.72]A. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukker^: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIeN: 1—5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclame* ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Qnze Groentjes 1—3 regels 0.30, elke regel meer f 0.10, uitsluitend a contant Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 100,-. Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.-, Verlies Wijsvinger f 75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 24 September. Snelheid. Hoeveel narigheid, achteruitgang en „re gressie" er ook in de tegenwoordige wereld moge heerschen, het is zeker dat onze snelheid nog maar steeds blijft toenemen. Het nieuwe Douglas-vliegtuig van de K.L.M. is nu in ne gen minuten van Rotterdam naar Amsterdam gevlogen, en er is geen enkele reden om te ontkennen dat het over een paar jaar nog veel sneller zal gaan. Zeg in vijf minuten. Zal het daarbij blijven? Neen. natuurlijk niet Waarom wèl? Men zal de records blijven ver beteren, en binnen afzienbaren tijd zullen -er geen minuten meer over zijn en zal het een kwestie van seconden worden, Het baat niet te ontkennen dat deze ver vaarlijke snelheden invloed op ons aller levens opvattingen doen gelden. Wij worden niet al leen steeds minder hokvast, maar bovendien beginnen we ons land, Europa, ja de wereld steeds beter te kennen. Er zijn nu al honder den Nederlanders die in een week tijds naar Indië zijn gevlogen. Over een jaar of tien zullen er duizenden Nederlanders zijn, die in een dag of drie die reis hebben gemaakt. Natuurlijk is dit altijd nog een bevoor rechte groep, maar „naar beneden toe", vol gens welstand gerekend, nemen de reizen met de snelheid naar rato toe. De dorpskrui denier uit Limmen, wiens overgrootvader nooit verder dan Alkmaar was geweest, wiens grootvader het eenmaal tot Amsterdam bracht en wiens vader reeds een vacantie in Valkenburg ging doorbrengen, bracht het zelf al tot een bezoek aan Luxemburg, en hoe lang zal hij zich nog kunnen verzetten tegen de ambitieuse plannen van zijn zoon, die met de K.L.M. naar Parijs wil? Niet lang, al is Parijs nog zoo'n frivole stad. De mensehen veranderen door al die snel heid. Steeds lager wordt de prijs per passa giers-kilometer, en de gevolgen kunnen niet uitblijven. Ook niet in mentaliteit. De betee- kenis van grenzen, als limiet van bestuursbe voegdheden, blijft gelden, doet zich in dezen tijd zelfs zeer erg gelden, maar die zich blik semsnel-ontwikkelende luchtvaart sleurt de brave burgerij er in steeds groeiende menigten Overheen,"en allerlei bekrompenheidjes en vooroordeeltjes vervliegen in de hooge sferen. Wie kan nog vasthouden aan horren en spion netjes als hij in enkele uren tijds heel Europa onder zich kan zien wegglijden? Het gaat niet meer. Men moet de wereld en de menschheid wel grooter, dus steeds meer als geheel, gaan zien. Dat is het merkwaardigste van die lucht vaart: dat zij naast onze ergste bedreiging tevens onze grootste belofte van ontwikkeling en verruiming inhoudt. Ik lees dat op den landdag van een vrouwen-vredesorganisatie, hier in Haarlem gehouden, gezegd is dat geen enkel land meer „zijn grenzen zal kunnen ver dedigen" in een oorlog. En dat is volkomen juist. Geen enkel land zal dat meer kunnen, omdat het machtigste en gevaarlijkste wapen zich aan grensversterkingen en grensbezettin gen niet in 't minst behoeft te storen en dat ook zeker niet doen zal. Maar evenzeer is waar dat de commercieele luchtvaart geen grenzen kent, en het is nu tenslotte maar de vraa?: welke van de twee zullen wij kiezen? Vernietiging of ontwikkeling en verruiming? Zal de laatste, die al door werkt, voldoende tijd krijgen om de eerste te verhinderen? Dat is eigenlijk de inzet van het Groote Avontuur, dat wij luchtvaart noemen, dat voor de menschheid meer beteekenen kan dan eenige uitvinding tevoren en dat haar binnenkort voor een ontzaglijk dilemma zal plaatsen. Als men het zoo bekijkt en daarover gaat 'nadenken zit er in zoo'n simpel berichtje „het Douglas-toestel vloog in negen minuten van Rotterdam naar Amsterdam" heel wat meer kans op commentaar dan „Sjonge. Heb ie dat gelezen? Wat kort!" R. P. Ds. Padf over de particuliere wapenindustrie. WERKEN „ONDER PROTEST". Het personeel der Ver. Blikfabrieken te Krom. menie heeft besloten onder protest aan het werk te blijven. Dit protest richt zich tegen de verlagingen voor de meisjes ouder dan 25 jaar en voor het gehuwde mannelijke personeel. Men wil voor hen nog verbeteringen trach ten te krijgen. „AMATO" GESLOTEN. 170.000 betalende bezoekers Zondagavond is de „Amato" geëindigd. In totaal zijn er 170.000 betalende bezoekers op de expositie geweest die gezorgd hebben, dat de exploitatierekening met een batig saldo zal kunnen sluiten. Von Papen voorgoed naar Duitschland? Hitier zou zijn aanblijven nutteloos achten. WEENEN, 24 September (V.D.) Naar gis- steren van bevoegde zijde te Weenen met stel ligheid werd verklaard, zal binnenkort aan de missi van Von Papen als buitengewoon gezant te Weenen een einde komen en vermoedt men, dat dit binnenkort zal geschieden door zijn for- meele terugtrekking uit deze functie. Adolf Hitler zou het nutteloos beschouwen Von Papen nog langer in Weenen te laten nu de Oostenrijkse he regeering geen teekenen geeft dat zij Duitschland ook maar eeniger mate tc~emoet te komen Gewestelijke landdag in Dreefzicht. In Dreefzicht hield de Alg. Ned. Vrouwen Vredebond Zondag een gewestelijken landdag voor den vrede. Mej. H. de Kruijff zeide in haar ope ningswoord dat de geest van onverschillig heid bestreden moest worden en dat er har der gewerkt moet worden. De gedachte dat vrouwen en moeders in ge val van oorlog het liefste afgeven dat zij be zitten is toch wel uitermate weerzinwekkend De onthullingen van de Amerikaansche se naatscommissie doen ons inzien waarvoor men vecht in den oorlog: voor de winst der wapen fabrikanten. Men heeft berekend dat elke se conde f 20.000 (twintig duizend gulden voor bewapening wordt uitgegeven. Na het zingen van het bondslied sprak me vrouw M. v. d. Colk-Sohmidt namens het hoofdbestuur over de „Afschaffing van de par ticuliere wapenindustrie Op de algemeee vergadering is besloten alle vredesvereenigingen uit te noodigen actief te strijden tegen de particuliere wapenindustrie. Een plan van actie is aan alle vredesvereeni gingen verzonden. Men kan meer doen dan alleen lid zijn van een vredesvereeniging. Vooral de vrouwen kun nen.de particuliere wapenindustrie bestrijden. Spreekster las de conclusies voor van de en quête-commissie in Amerika, waaruit bleek dat wantrouwen wekken tusschen bevriende volkeren een der middelen is. De vrouwen kun nen dit o.a. voorkomen. De actie moet zaakkundig worden gevoerd, het moet als een „vak" worden beschouwd, en hiervoor is geld noodig. „Evenals wij steeds geld weten te vinden ter genezing vair onze kinderen", aldus mevrouw v. d. Colk-Schmidt. „moeten wij ongetwijfeld voor de bestrijding van dit gevaar voor onze kinderen ook geld over hebben!" Na de middagpauze sprak mevrouw P. Smit- Schuckinck-Kool, die een gedeelte voorlas uit het rapport van de studie-conferentie van den internationalen vrouwenbond voor vrede en vrijheid (afd, Nederland), waarin de woorden van een Franschen generaal worden aange haald die zei: „dat de vrouwen moeten lee- ren bij luchtaanvallen met gassen het huis zonder gewetensbezwaar boven haar hoofden te laten instorten, terwijl zij zelf in de kelders een onderdak hebben gevonden, en dat zij moeten beseffen dat 't dan noodzakelijk is dat- zij man en kinderen, die nog niet thuis zijn buiten sluiten". In den strijd tegen zulke op vattingen moeten en kunnen alle vrouwen eensgezind zijn, dan moeten en kunnen alle verschillen wegvallen, zei de spreekster. Zij bracht verslag uit van het te Parijs ge houden vredescongres waar tientallen natio naliteiten bijeen waren, en even zoo veel ta len werden gesproken. Er waren o.a. Russische, Javaansche en Spaansche vrouwen en Ameri kaansche negerinnen, die allen de nationale belemmeringen schilderen, die. zooals zij meenden, den vrede in den weg staan Elke groep had een resolutie opgesteld, hetgeen waarde heeft als men weet dat behalve ver schillende nationaliteiten ook verschil in maat schappelijke positie daardoor tot uiting kwam Behalve moties tegen den oorlog werden ook adressen opgesteld tegen 't fascisme. „Hoofdzaak voor ons was", zeide spreekster, „dat de resolutie der Nederlandsche pacifisten ook ter sprake is gekomen. Het Parijsche congres was overwegend com munistisch. en de spreekster zei dat men de communisten moet steunen, ongeacht de te genstellingen, indien zij waarachtig den vrede willen. In Nederland wordt nu ook een actieve kern tegen den oorlog gesticht, die wel samen zou willen werken met organisaties der mannen Doch, aldus spr„ „dit is nu een vrouwen-ver- eeniging en daar de mannen de wereld heb ben gemaakt tot wat zij is: een gremzenlooze chaos, moeten wij onze eigen wegen zoeken en den oorlog bestrijden op onze manier". Daarna stelde een dame enkele vragen, over het al- of niet oorlogsgezind zijn van het Ne derlandsche fascisme. De vraagster zei dat grensverdediging wat anders was dan oorlog, hetgeen de spreekster ontkende. „Grensverdediging bestaat, tegenwoordig niet meer", zei zij, „het bestaat niet meer, het is een waan!" Ds. N. Padt over Zaharoff en nog meert Ds. N. Padt, die tegenwoordig in. Zutphen woont sprak over „De particuliere wapenin dustrie en wat doen de vrouwen?" Ds. Padt zei dat hijveel van detectiveromans hield omdat ieder mensch wel eens in een andere sfeer wil leven. Een boek dat hierop iets lijkt- ook een mys tieke sfeer siept, is ..Der Mann im Dunkeln. der mysteriöse Europair. Sir Basil Zaharoff". Inderdaad is hij een ..Europeaan" want hij werkt internationaal, daar de wapenindustrie het meest van het land houdt, dat- het hoog ste bod doet voor de wapenen, Zaharoff draagt veel eereteekenen, is doctor, is van adel maar is tevens de laagststaande mensch, die men zich denken kan „Verdienen, geld ver dienen". zoo is zijn levensspreuk te noemen. „Oorlog werpt geen winst af", behalve voor hen die verbonden zijn met de wapenindustrie, want dit vrdient aan overwonnenen en over- wir.nenden. Wapenindustrie is: weergalooze. geweten- looze zwendel. De heer Padt- noemde voor beelden van de schandalige „handelspractii- ken" van Zaharoff, hoe hij de landen tegen elkaar uitspeelde en het eene land tot koopen dwong, door te vertellen dat andere landen ook hebben gekocht.... En zijn aandeelen- bezit is internationaal verdeeld. Ook andere namen werden genoemd, na men van militaire autoriteiten uit het buiten land, die 't soms voordeeliger achtten over te gaan tot de wapenindustrie. Ook het tegen overgestelde is wel het geval. Het verband is niet moeilijk te vinden. „Het is bedenkelijk dat in meer dan een land, meer dan een minister, direct of in direct met de wapenindustrie is verbon den", zeide Ds. N. Padt. Ronduit verklaart de wapenindustrie dat zij niets met nationaliteit en gerech tigheid hebben te maken. Pecunia non olet, geld stinkt niet!" Sir John Simon, het zij tot zijn eer ver meld, heeft zijn meer dan duizend aandeelen van de hand gedaan, maar vele Engelsche pre dikanten denken er anders over Men denkt te sterven in den oorlog voor het vaderland, in werkelijkheid sterft men voor de industrie. Uit verschillende -boeken en bro chures las Ds. Padt citaten voor. Uit Den Doolaart's „Hooge hoeden en pantserplaten", zei hij hoe Duitschers stierven in Duitsch prikkeldraad in Frankrijk en een Fransch verkooper van bidprentjes kreeg twee jaar tuchthuisstraf omdat hij aan Duitschland le verde in den wereldoorlog. Maar de Fransche wapenindustrie leverde wèl aan Duitschland. De vereeniging voor Volkenbond en Vrede heeft een rapport opgesteld over de machi naties der particuliere wapenindustrie. Woor den als: corruptie, omkooperij. steekpennin gen. leugen be richten in omgekochte couran ten en dergelijke, geven een beeld van het re sultaat van 't onderzoek. De prijzen worden omhoog gejaagd, en de belastingbetaler zorgt voor het geld. De wapenindustrie acht cor ruptie en dergelijke: „normale handelsver schijnselen". „Wie is Paul Koster", heet een nieuwe bro chure, die herinnert aan de detective-romans, die een obscure sfeer scheppen. Het is verheugend dat eindelijk, de onthul lingen beginnen los te komen nadat het reeds jaren van een bepaalde zijde werd gezegd, een zijde die men nimmer heeft geloofd De waar heid, die nu aan het licht begint te komen, zal nog afschuwelijker zijn dan men ver moedde. Ook de Nederlandsche oud-kapitein ter zee. Paul Koster, schijnt er zijn aandeel in gehad te hebben. Deze beweerde dat de be schuldigingen uit gestolen documenten zijn genomen, wat Ds. Padt deed opmerken, dat de documenten er dan toch in ieder geval zijn geweest Paul Koster zei dat de mensehen maar niet kunnen begrijpen dat de verkoop van duik- booten eengewone handelskwestie is. Deze zelfde heer Koster is, aldus Ds. Padt, een bekende figuur in de vereeniging Onze Vloot, „Het allerergste is dat aan den dood van uw man of zoon wordt verdiend!" zei Ds. Padt. In het algemeen leven de mannen in het abstracte en kunnen de vrouwen niet leven ,,in de zaak, in het nueh bei'-aibstracte". Veel te veel wordt tegenwoordig gesproken en ge dacht over de bloeds-kwestie, de vraag van het ras, zei Ds. Padt. ..Het maakt mij kop schuw. Doch in deze vrouwenvergadering doe ik een beroep op het moeder-instinct van alle vrouwen. Paul Koster kan zeggen: „zaken zijn zaken", doch de -vrouw is moeder en kan dat andere nooit erkennen, want bij haar leeft het bloed-instinct, het moeder-instinct". Deelen en berekening heeft geleerd dat elke gesneuvelde soldaat uit den wereldoorlog een netto winst leverde van f 30000 (dertig dui zend gulden). Dat brengen ons.menschen die geëerd worden, adellijke titels ontvangen en hooge ordeteekens ontvangen. De onderzoekingen van de senaatscommissie in Amerika worden geschorst. Het is te ho pen, dat demagogische machten, hier niet de oorzaak van zijn", zei Ds Padt, Er is een brief gestuurd aan den voorzitter van de Amerikaansche enquête-commissie, waarin de erkentelijkheid der Nederlandsche vrouwen wordt uitgedrukt en waarin men de verwachting uitspreekt dat het werk aanlei ding zal zijn tot veel opheldering. 't Mag aardig zijn, om af en toe Een slippertje te maken. (Niet dakketooit persoonlijk doe. Maar dat is niet ter zake). 'k Wou zeggen, wie het weieens doet, Mag niet uit 't oog verliezen, Dat hij er goed op letten moet, Het juist moment te kiezen. Zoomin als vliegen onverlet Kan samengaan met duiken, Zoomin als men een tennisnet Bij 't visschen moet gebruiken, Zoomin als men met een geweer Op 't voetbaldoel moet schieten, Zoomin men, stootend met een speer, 't Biljartspel kan genieten, Zoomin is er gelegenheid, Althans bij goed verkeeren, Dat men zich aan de slipjacht wijdt Wanneer men gaat chauffeeren. Er vallen blaren van den boom. Terwijl de wegen nat zijn. Men houdt een auto slecht in toom, Wanneer de banden glad zijn: Gij kunt er niet meer veel aan doen, Wanneer g' eenmaal gaat glijden, Wees anti-slip in 't slipseizoen, Dat kan, door kalm te rijden. 't Mag aardig zijn, om nu en dan Een slippertje te maken, In auto's komt het erop an, Daar grondig voor te waken. INBRAAK AAN DE HOOGERWOERD- DWARSSTRAAT. In den nacht van L -,terdag op Zondag tus schen half een en negen uur is ingebroken in perceel Tweede Hoogerwoerddwarsstraat 14. Uit een muurkast in de huiskamer is een blik ken doosje met f 8 ontvreemd, welk doosje, leeg. op de keukentafel is teruggevonden. Een porceleinen spaarvarkentje met f 2 is even eens gestolen. De dader is binnengekomen via de doorloo- pende poort achter het huis. Daarna is de keukendeur, die alleen op de knip was, gefor ceerd, waarschijnlijk met een zakmes. Ook het slot van de boekenkast was verbroken, doch daaruit is niets vermist. JOOSS-BALLET ONTBONDEN. Het vermaarde Joos-Ballet, dat ook in Ne derland de laatste jaren met groot succes gastvoorstellingen heeft gegeven, is sedert kort ontbonden. De president van den Volkenbondsraad Sand ler heeft tot Amerika de uitnoodiging ge richt tot den Volkenbond toe te treden. pag. 4 De leider der Vereenigde lersche partij en de „Blauwhemden" generaal O'Duffy is afge treden. pag. 4 Bij de mijnramp in Wales zijn vermoedelijk 260 personen om het leven gekomen. Pag. 4 De Amerikaansche textielstaking is geëindigd; vandaag wordt het werk hervat. De taifoenramp in Japan eischte ruim 2000 dooden en ruim 13.000 gewonden. pag. 4 Lodewijk van Deyssel gehuldigd. pag. 3 Het Muller-concern moet reconstrueercn. Na herwaardccring deficit van bijna 31 mil- lioen gulden. pag. 3 Morgen treedt een met Duitschland gesloten clearingverdrag in werking. pag. 3 Het goudblok gaat confereercn. pag. 3 De regeering wil een meer energieke huur- verlaging. pag. 3 Posterijen overwegen verlaging der telefoon tarieven. pag- 3 Prinses Juliana zal op 2 October voor de radio spreken. pag. 3 De huren van met een rijksvoorschot gebouwde woningen zullen worden verlaagd. pag. 1 Gewestelijke landdag van den Alg. Ned. Vrou wenvredebond. pag. 1 R. C. H. wint met 31 van H. F. C. pag. S Ajax met 21 door V. S. V. geklopt. pag Laatste berichten. pag. 10 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Snelheid. pag. 1 J. B. Schuil: Twee weken papa. pag. 2 J. H. de Bois: Laatste portret van Van Deys sel in een slechte omgeving. pag. 9 De zeilwedstrijden om den America Cup. pag. 8 PERSONALIA Te Amsterdam is geslaagd voor het politie- diploma de heer A. Klaver, te Haarlem. INBRAAK AAN DE AMSTERDAMSCHE VAART. In den nacht van Vrijdag op Zaterdag is ingebroken in perceel Amsterdamsche vaart 242, waarbij de dief zich toegang heeft ver schaft tot de keuken door inklimming door een raampje. Een portemonnaie met 30 cent is ontvreemd, terwijl de dief zich aan een pudding en melk te goed heeft gedaan. Ook nam hij eenig brood mee. Daar de keuken deur gesloten was, kon hij niet verder in het het huis doordringen. Achter de schutting in den tuin zijn een oude jas en pet gevonden en een rechterschoen. Uit een tuin in perceel Amsterdamsche vaart 248 is dienzelfden nacht een rijwiel ontvreemd Zij, die zich met ingang van 1 October per kwartaal abonneeren, ontvangen de in September nog te verschijnen nummers gratis. DE ADMINISTRATIE. Van Hauptmann (met hoed), die gearresteerd is, verdacht de baby van Lindbergh te hebben ont voerd worden vingerafdrukken genomen. De mijnramp te Wrexham. Geen hoop op redding der ingeslotenen. Slechts tien lijken naar boven gebracht. (Zie eerst pag. 4). WREXHEM, 24 September f Reuter). Of ficieel wordt medegedeeld, dat tijdens het reddingswerk een groot aantal ontploffingen plaats had in de nabijheid van de hoofd gang, waar de reddingsploegen bezig waren het vuur te bestrijden. De lucht vertoonde een gevaarlijke hoeveel heid koolmonoxyde, zoodat men tot de con clusie is gekomen dat niemand in de mijn :neer in leven kan zijn en men alle hoop heeft opgegeven de ingeslotenen te redden. Uit Wrexham wordt verder bericht, dat in totaal 10 verkoolde lijken naar boven wer den gebracht, waarvan twee van omgekomen redders. In den afgeloopen nacht zijn de nog in leven zijnde mijnpaarden uit de mijn gebracht. Een groep arbeiders is thans op 800 meter diepte bezig het brandende deel van de mijn met steenen en zand af te sluiten. Het aantal dooden wordt zooals gemeld, op 260 geschat, zoodat dit de grootste mijnramp is, welke Engeland deze eeuw heeft gekend. Er wordt gewerkt aan huurverlaging. Op begrooting V/i millioen uitgetrokken. Op de Rijksbegrooting 1935 van Sociale Za ken komt een post voor van anderhalf mil lioen gulden, die uitgetrokken zijn teneinde de huurverlaging energiek te kunnen door zetten. Bij informatie bleek ons. dat hier in Haar lem reeds gewerkt wordt aan een algemeene huurverlaging, die betreft de huizen, welke gebouwd zijn in Haarlem met Rijksvoorsehot- ten. Hier vallen dus onder de gemeentewoningen en woningen van woningbouwvereenigingen, voor zoover ze althans een Rijksvoorschot hebben gekregen. Alle woningen vallen er dus niet onder. Deze verlaging staat Sn ver band, naar men ons verzekerde, met genoem den post op de begrooting van Sociale Za ken Men kon ons echter nog niet meedeelen hoe groot deze huurverlaging zou worden en wanneer zij ingevoerd zou kunnen worden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 1