Een overpeinzing.
Hei Be&eutm&sU
52e Jaargang No. 15729
Verschijnt 'dagelijlcs. behalve op Zon- en Feestdagen"
Woensdag 3 October 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, p. maand ƒ0.22, p. 3 mnd. ƒ0.65, franco p. post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon No»-: Directie 13682 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTÏëN1—5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels
0.60, elke regel meer 0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze
Groentjes 1—3 regels ƒ0.30. elke regel meer ƒ0.10. uitsluitend h contant
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250 -, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-. Arm-of Beenbreuk 100.-
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim f 75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-. Verlies andere vinger ƒ30.-
Alies indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
Waterleidingbedrijf
licht gemeentebesturen in.
Excursie te Alkmaar en
Bergen.
Tariefsverlaging moet tot bloei
van 't bedrijf leiden.
Hedenmorgen hebben de besturen der ge
meenten in het Noordelijk deel van het gebied
van het Provinciaal Waterleiding Net een ex
cursie gemaakt naar Alkmaar en Bergen, waar
de directeur, de heer J. van Oldenborgh een
uiteenzetting heeft gegeven over het bedrijf
en de aanstaande tariefsverlaging.
In de Harmonie in de Lombardsteeg te Alk
maar, kwamen ruim 400 gasten en genoodig-
den bijeen.
De heer Van Oldenborgh gaf in een heldere
voordracht een beeld van het bedrijf, waar
bij een en ander met statistieken werd toege
licht.
Uiteraard was het van het grootste belang
dat de besturen der gemeenten met het be
drijf kennis maken en weten hoe men het-
water wint, waarvoor 's middags de excursie
naar Bergen werd gemaakt.
Dit is de eerste van een drietal dergelijke
bijeenkomsten. De andere zijn in Castricum
en in 't Gooi.
Rede van den directeur
De directeur van het Provinciaal Waterlei
ding Net, de heer J. van Oldenborgh, heet de
aanwezigen welkom en geeft daarbij zijn ver
heugenis te kennen over de zeer groote be
langstelling. Hij had niet durven vermoeden,
dat, zooals geschied is, 400 leden der besturen
van gemeenten, gelegen in de afdeeling Noord
van het P. W. N., aan zijn uitnoodiging zou
den gevolg geven.
Spreker stelt er prijs op de gemeentebestu
ren juist nu in nader contact met het P. W. N.
te brengen. Immers dit bedrijf is in de nage
noeg 15 jaren, dat het thans bestaat, de kin
derschoenen ontwassen. Het moge voor de kin
derziekten niet gespaard zijn gebleven, gezegd
mag worden dat het flink is gegroeid en zich
in een krachtig gestel kan verheugen. Tot vol
len wasdom gekomen, blikt het slechts een
oogenblik achter zich, om met vasten tred de
toekomst tegen te gaan. Wat deze toekomst
brengen zal? Veel van de toekomst is nog ver
borgen, maar één gebeurtenis kon reeds aan
gekondigd worden: de ingrijpende tariefsver
laging per 1 Januari 1935. Voorwaar een daad.
die in de donkere tijdsomstandigheden als een
heldere lichtstraal zal worden begroet.
De spreker gaat de oprichting van het P.
W. N. op 1 Januari 1920 na, welke oprichting
wordt ingezet met de overneming der bezit
tingen van de Alkmaarsche en de Zaanland-
sche waterleidingen.
Bij den opzet deden zich in sterke mate
een drietal factoren gelden, die op de
ontwikkeling en de uitkomsten van het
bedrijf van over heerschende beteekenis
zijn geweest en waarmede, zooals de re
sultaten hebben bewezen, gelukkige gre
pen zijn gedaan, n.l. het stelsel der direc
te levering, de bevordering der verplichte
aansluiting en het syteem om per giro de
gelden te innen. Spreker wijst vervolgens
op den grooten uitbouw van het hoofd
leidingnet, van 220 km. per 1 aJnuari 1920
tot thans ruim 2000 km. Sedert eenige
jaren heeft de regeling, in het leven ge
roepen om zgn. niet-rendabele uitbrei
dingen mogelijk te maken, gunstig ge
werkt. In het laatste jaarverslag kon er
op worden gewezen, dat daardoor werken
tot een bedrag van 6^ ton gouds moge
lijk werden gemaakt. Dientengevolge wer
den de bewoners van meer dan 1600 per-
ceelen in het genot van leidingwater ge
steld, die anders niet of althans veel la
ter in aanmerking zouden zijn gekomen.
Het spreekt van zelf, dat bij de groote ver
meerdering van het aantal waterafnemers
niet met de waterwinplaatsen en waterwin
ningsmiddelen. zooals die werden aangetrof
fen te Bergenen Heemskerk kon worden vol
staan. De bestaande werken werden uitge
breid, nieuwe winplaatsen werden gesticht te
Castricum, te Bennebroek en Laren. Ook
werd in den loop der jaren een groot kwan
tum water van twee andere bedrijven be
trokken. In dit verband wenscht spreker spe
ciaal melding te maken van de medewerking,
welke het P.W.N. steeds van de gemeente Am
sterdam heeft mogen ondervinden, een me
dewerking, die vooral in de jaren, dat het
P.W.N. nog niet over de eigen winplaatsen in
het Gooi en te Bennebroek kon beschikken,
van groot belang is geweest.
Door eenige teekeningen wordt vervolgens
een uiteenzetting gegeven van de wijze, waar
op het water in en onder de duinen voorkomt
en daaruit gewonnen wordt, bij welke gele
genheid de voordeelen in het licht worden
gesteld van het door het P.W.N. toegepaste
systeem (de gesloten winning van diep duin
water). Voor de vegetatie, die alzöo gespaard
blijft voor den verdrogenden invloed een er
bovenwaterwinning, is het toegepaste stelsel
van het grootste gewicht. Uit de mededeellng
van spreker blijkt, dat de hoeveelheid te Ber
gen onttrokken water van 851.167 M3. in 1920
gestegen is tot 5.727.950 M3. in 1933.
Ten einde de zekerheid te hebben, dat tot
in lengte van dagen over voldoende en deug
delijk water kan worden beschikt, kocht de
provincie in het vorig jaar ongeveer 1.800
H.A. duingrond aan. welk gebied, vereenigd
met het Provinciale Landgoed Bakkum (ruim
I.000 H.A.» en de bestaande waterwingebie
den bij Bergen en Wijk aan Zee (550 H.A.)
onder het beheer van het P.W.N. werden ge
steld.
Toch wordt voor de toekomstige water
winning ook nog het oog gericht op het
IJsselmeer, dat geleidelijk aan het ver
zoeten is.
Spreker gaf vervolgens een korte schets
van de organisatie. Het verzorgingsgebied is
verdeeld in 3 afdeelingen: Noord, Midden en
Zuid. die elk weer onderverdeeld zijn in res
pectievelijk 3, 3 en 2 districten. In de hoofd
plaatsen dier districten zijn bijkantoren ge
vestigd, in de afdeeling Noord te Alkmaar,
Hoorn en Schagen. De leiding van den Tech-
nischen dienst en van de administratie wordt
uit het hoofdbureau Bloemendaal gegeven.
Daarin zijn ook onder gebracht de afdeeling
Algemeene Zaken, Secretariaat en Personeel,
alsmede de afdeeling Scheikunde en Bacte
riologie (voor de controle van de hoedanig
heid van het water).
Aan de hand eener graphische voorstelling,
betrekking hebben op het aantal aansluitin
gen, het waterverbruik en de inkomsten,
wordt de ontwikkeling van het bedrijf ge
schetst van de oprichting af tot 31 December
1933.
De stand van zaken over 1933 en de op
grond daarvan over 1934 te verwachten
uitkomsten deden besluiten tot een b-e
langrijke tariefsverlaging over te gaan,
die het bedrijf rond 4 ton gouds minder
inkomsten zal verschaffen.
De directeur constateert, dat hiermede zijn
streven om het Noord-Hollandsche platteland
tegen redelijken prijs goed leidingwater te
brengen is ingelost en hoopt thans op de me
dewerking van allen om het bedrijf tto verde
ren bloei en daardoor tot nog lagere tarieven
te brengen.
Na deze voordracht vertrok men in auto
bussen naar Bergen.
Geen fraudes bij de
V arkenscentrale.
Rapport der commissie van
onderzoek gepubliceerd.
Zooals eenige weken geleden reeds werd
medegedeeld, heeft de Commissie van Onder
zoek betreffende Crisismaatregelen haar voor
loopig rapport omtrent het door haar inge
stelde onderzoek naar de gestie der Nederland-
sche Varkenscentrale aan de Koningin inge
diend.
Thans is dit rapport door den Minister van
Economische Zaken, na daartoe van de Ko
ningin verkregen machtiging, gepubliceerd en
bij de Algemeene Landsdrukkerij verkrijgbaar
gesteld.
Aan dit rapport, hetwelk slechts voor loopig
is. doch waarin niettemin reeds belangrijke
conclusies liggen opgesloten, ontleenen wij het
volgende.
De bij de Commissie ingekomen klachten
waren over het algemeen van economischen
aard. Rechtstreeksche fraude bij de uitvoering
der Crisis-Varkenswet 1932 werd aan de leiden
de functionarissen niet verweten en deze is
ook aan de Commissie bij haar onderzoek niet
in het minst gebleken. Integendeel spreekt zij
als haar overtuiging uit, dat van fraude of cor
ruptie bij de leiding der Nederlandsche Var
kenscentrale, met name ook bij den heer van
Zwanenburg als Directeur, geen Sprake is ge
weest en dat noch den toenmaligen Minister
van Economische Zaken, aan wiens adres in
enkele openbare vergaderingen beschuldigin
gen waren geuit, noch den Regeeringscommis-
saris voor de uitvoering van de Crisis-Varkens-
wet 1932 in dit opzicht iets ten laste kan wor
den gelegd.
Wat daarentegen de economische en organi
satorische werkzaamheden der Varkenscen
trale aangaat, de Commissie meent uit haar
onderzoek te moeten vaststellen dat ongetwij
feld in dit opzicht door de Centrale fouten zijn
begaan. Zoo meent zij te moeten betwijfelen
of de Nederlandsche Varkenscentrale met hare
bemoeiing inzake de steun aan de varkens
houderij niet te ver gegaan is, waardoor par
ticuliere belangen wellicht sterker zijn aange
tast, dan de behartiging van de aan de Cen
trale opgedragen belangen strikt genomen had
vereischt.
In dit verband heeft de Commissie nagegaan
GUSTAVE LEMOINE, de 32-jarige Fransche
vlieger, houder van het wereld-hoogterecord
1933, die verongelukte doordat bij een
parachutesprong het valscherm niet
ontplooide.
of inderdaad het beleid der Nederlandsche
Varkenscentrale en wel in het bijzonder het
afsluiten van het bekende bacon-contract
de bacon-industrie in staat gesteld heeft haar
debiet op de binnenlandsche markt ten koste
van hare concurrenten uit te breiden. In het
bijzonder werd hierbij de vraag onder de
oogen gezien of de baconbedrijven de varkens,
welke zij van de Nederlandsche Varkenscen
trale betrokken, tegen te lage prijzen ver
kregen hebben. Een vergelijkend onderzoek
naar de inkoopsprijzen van de zoogenaamde
„beschutte" en „vrije" bacon-bedrijven bleek
voor een. juiste beoordeeling van dit vraagpunt
noodzakelijk. De uitkomsten van dit onder
zoek zijn binnenkort te verwachten.
De Commissie merkt echter reeds thans op,
dat de omstandigheid, dat de bacon-industrie
zich op de binnenlandsche markt is gaan toe
leggen, ook oorzaken heeft, welke geen vel
band houden met de uitvoering der Crisis-
Varkenswet 1932.
Uitvoerig gaat de Commissie voorts de an
dere ten aanzien van het bacon-contract ge
uite klachten na. Ongetwijfeld acht zij het
verwijt gerechtvaardigd, dat de baconfabri-
kanten in feite met zichzelf contracteerden,
aangezien zoowel de directeur der Nederland
sche Varkenscentrale als de meerderheid der
bestuursleden bij de bacon-industrie betrok
ken waren. Dat het contract hiervan de spo
ren vertoont is naar het oordeel der Commis
sie niet te ontkennen.
Daarentegen valt, naar zij meent, op te
merken dat het ontwerp baconcontract ook de
goedkeuring heeft verworven, van die leden
van het bestuur der Nederlandsche Varkens
centrale, die met de bacon-industrie geen re
latie hadden, terwijl tevens van te voren het
juridisch advies van den Landsadvocaat en
het economisch advies van den Regeerings-
commissaris voor de varkenhouderij was in
gewonnen.
Onverwijld na het verschijnen van het rap
port, heeft de Minister van Economische Zaken
opdracht gegeven, voorzoover aan de door de
Commissie gemaakte opmerkingen nog niet
reeds uit andere hoofde gevolg mocht zijn ge-
gegeven, deze te onderzoeken en verbetering
aan te brengen.
De vraag in hoeverre de bemoeiingen van
de Nederlandsche Varkenscentrale zich verder
zullen gaan uitstrekken door den aard der
haar ter behartiging opgedragen algemeene
belangen strikt wordt vereischt is bij den Mi
nister nog in onderzoek, vooral ook in verband
met een tot den Minister door de 3 Centrale
Landbouw Organisaties gericht verzoek, aan
de N.V.C. opdracht te geven zich in de toe
komst ook bezig te houden met den binnen-
landschen handel in varkens. De Minister
wacht de laatste adviezen en zal daarna zijn
beslissing nemen. Evenzoo wordt de verhou
ding tot diverse binnenlandsche slachterijen
thans nader onder de oogen gezien.
Een jeugdige kantoorklerk zat kolommen
op te tellen,
De taak, die hij van dag tot dag zeer
plichtsgetrouw volbracht.
Maar als men jong is, komt het voor, dat
de gedachten snellen
In hooge vlucht naar 't avontuur en dit
is, wat hij dacht:
Het grootste schip der wei-eld liet men
pas van stapel loopen,
Een reus, die straks gaat varen op den
wijden oceaan,
(Da's drie, ik hou er vier.hoe kan ik
van mijn leven hopen.
Met zulk een drijvend zeekasteel ooit zelf
op reis te gaan.
(Plus vijf is negen, transporteer....) er
gaat een expeditie,
Van Ellsworth, met een vliegtuig naar de
Pool of daaromtrent,
Dat is alweer een landstreek, die ik van
mijn leven niet zie,
(Driehonderdeenenvijftig gulden
zesentachtig cent
Straks vliegen ze naar Melbourne in een zes
of zeven dagen,
(Dit kan niet kloppen, even zien, o wacht,
ik heb het al
Stel, dat ze nu met Smirnoff ook nog mij
mee zouden vragen,
Ik zie ze nieteens vliegen, dus mezelf in
geen geval.
Piccard gaat naar de stratosfeer tot
dertigduizend meter,
Dat is tenminste, naar ik lees, zijn alsmaar-
hooger-plan,
(Nee, dit moet fout zijn, zeven, negen,
zestien, dat gaat beter
Die dertig kilometer, daar word ik niet
duizlig van.
Ik krijg hier op dit muf kantoor geen kans
op avonturen.
Ik zit maar aan mijn lessenaar en tel mijn
cijfers op,
Eén lichtpunt is erbij, als na een jaar vol
optel-uren.
Het saldo een verlies is, dan draag ik ook
niet de strop.
P. GASUS.
Wie is de gelukkige?
De honderdduizend is heden in de Staats
loterij gevallen op nummer 19122.
Insull voor het gerecht.
Ontkenning van het hem ten laste gelegde.
CHIOAGO, 3 October (VD.) Gisteren
begon het proces tegen den Amerikaanschen
bankier Samuel Insull, die zich door zijn
verblijf in Griekenland geruimen tijd aan
vervolging had weten te onttrekken. Tege
lijk met hem stonden zestien anderen terecht
Het Openbaar Ministerie werd waargenomen
dor Dwinght Green, terwijl Floyd Thomp
son de leiding had van de met de verde
diging belaste advocaten.
Insull verklaarde, dat hij nooit iets had
aangeraakt van het geld dat hem als fi
nancier door anderen was toevertrouwd.
Met tien mark de grens over.
Het maximum voor Duitsche reizigers.
BERLIJN, 2 October (V. D.i In verband
met de schaarschte der deviezen zullen rei
zigers naar het buitenland in het vervolg
slechts tien RM. mogen medenemen.
Het Roemeensche kabinet is gewijzigd: de kans
op Titoelescoe's terugkeer is groot.
pag. 4
In het Kanaal is een Britsch vliegtuig neer
gestort waarbij de zes inzittenden om het
leven zijn gekomen.
pag. 4
Bij het spoorwegongelku in Polen werden tien
personen gedood en dertig gewond.
pag 4
Een mijnongeluk in Japan eischte 26 slacht
offers
pap. 4
Weer een levensteeken van kolonel Fawcett?
pag. 1
Hauptmann wordt moord ten laste gelegd.
pag. 1
Prinses Juliana heeft gisteravond tot het Ne
derlandsche volk gesproken.
pap 3
Er is een gerechtelijk vooronderzoek gelast
tegen pater Buijs en den filmoperateur, be
trokken bij den brand te Hilversum.
pag. 3
Economische zaken vraagt gegevens betref
fende achterstallige vorderingen op Duitsch-
land.
pag. 3
Geen fraudes bij de Varkenscentrale.
bag. 1
Voor den zuivclexport naar Duitschland wordt
een speciale regeling getroffen.
pag. 3
Voetbalvaria uit Engeland.
pag. 8
Laatste berichten.
pag. 7
ARTIKELEN, ENZ.
Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk: De vijf
tiende Volkenbondsvergadering.
pag. 4
Col. J. C. Fitzmaurice: De Londen-Melbourne-
race.
pag- 9
Van den Abeelen: Het Amerikaansche gouver
nement en het sportvliegtuig.
pag. 11
Van onzen Londensclien correspondent: Sa
menwerking der Goudlanden.
pag. 4
J. B. Schuil: Jongensboeken.
pag. 9
W .L. Warnier: Lichamelijke opvoeding.
pag. 8
A. J. C. VI.: Langs de straat. Deskundigen.
pag. II
Helen: Ik ga verhuizen.
pag. 3
H. D. Vertelling. Wilhelmine Baltinester: Het
Spelletje.
pag. 11
Damrubriek.
pag- 8
Gevaarlijke explosiestoffen
gestolen.
Opschudding in den staat Connecticut.
NEW YORK, 3 October tV.D.) Uit Bridge
port in den staat Connecticut wordt ge
meld. dat uit de ondergrondsche opslagplaat
sen van de Remington Arms Company on
danks de strenge bewaking tien blikken
zijn gestolen met „polnol", naar men zegt
het krachtigste explosief dat tot nog toe be
kend is. Men maakt z.ch dan ook ernstig
ongerust over de mogelijkheid, .dat tie dieven
niet met ae explosieve eigenschappen van de
springstof bekend zijn, wat tot groote ram
pen zou kunnen leiden. Met behulp van de
onmiddellijk gewaarschuwde politie is een
waarschuwing verspreid. dat de springstof
met de grootste voorzichtigheid behandeld
moet worden, aangezien de lichtste schokken
reeds explosies ten gevolge kunnen hebben
van groote vernielende kracht.
Hauptmann wordt moord ten
laste gelegd.
Verklaring van den gouverneur van
New Yersey.
Bij de verdere behandeling van de zaak-
Lïndbergh heeft de gouverneur van den staat
New ersey verklaard, dat het onderzoek naar
de gedragingen en de positie van Hauptmann
over enkele dagen beëindigd zal kunnen wor
den. Er is voldoende bewijsmateriaal toten
Houtmann verzameld om hem te vervolgen
wegens moord.
De getuige Denis gevonden.
CHICAGO, 3 October (VD.) De in ver
band met de zaak Hauptmann gezochte ge
tuige William Denis is thans gevonden. Hij
verklaarde volgens foto's Hautmann te
herkennen als den man, dien hij in den
nacht van de ontvoering van de baby van
Lindbergh geholpen heeft met het oppompen
van een leegen autoband. In de auto zaten
een vrouw en nog een derde persoon, die een
bundel in de armen scheen te houden.
Prinses Juliana met de leden van het Nationaal Crisis Comité bij de uitzending van Dinsdagavond.
Levensteeken van kolonel
Fawcett?
Ontdekkingsreiziger meent contact met hem
te hebben gekregen.
RIO DE JANEIRO, 3 October (VD.) Uit
Porto Alegre wordt gemeld, dat de ontdek
kingsreiziger Angelo Truchi een mededeeling
heeft gezonden dat hij verbinding tot stand
zou hebben gebracht met kolonel P. H. Faw
cett. ae bekende Britsche ontdekkingsreiziger
die tijdens een van zijn stoutmoedige toch
ten door de Braziliaansche wildernissen van
de Matto Grosso verdween, doch omtrent wien
sedert zijn verdwijning voortdurend geruch
ten de ronde deden dat hij nog in leven moest
zijn.
