De Londen-Melbourne-Race.
JONGENSBOEKEN
Nieuwe Uitgaven
Radio-Procramma
WOENSDAG 3 OCTOBER 1934
H A S R L" E M'S DÏGBCS D"
9
door
Col. J. C. Fitzmaurice
Niets aan het geluk overlaten. Training en voorbereiding. 1
Vooraf gaande proefnemingen. Draadlooze. Weerkaarten.
De Londen-Melbourne-race is evenzeer een
proef voor den piloot als voor de machine. In
ieder geval is de piloot de domineerende factor.
Zijn bekwaamheid, energie, geschiktheid, zal,
gecombineerd met het goede vliegtuig, hem in
staat stellen, den meesten begeerden prijs te
veroveren. De belangrijkste hoedanigheid van
een piloot is zijn vlieg-feeling. Laten wij dat
eens nader onderzoeken. Er is tegenwoordig
geen beroep ter wereld, dat een diepere kennis
eischt van de wetenschappelijke ontwikkeling
dan dit. Hij moet de theorie van het waarom
en hoe een machine vliegt, kennen. Zulks
eischt een behoorlijke kennis van de werktuig
kunde. De piloot moet de constructie en uit
rusting van zijn machine kennen, een vol
maakte kennis bezitten van de metalen, die
gebruikt worden, spanning, motoren, navi
gatie, meteorologie, radio, topografie. Dan
moet hij kaart kunnen lezen.
Roscoe Turner, die in zijn vrijen tijd
leeuwentemmer is.
De Londen-Melbourne-Race zal dag en nacht
vliegen eischen van de bemanning en slechts
enkele rust-oogenblikken op de verplichte lan
dingsterreinen toestaan; zoo wordt een uitste
kende conditie der piloten allereerst voor
waarde.
De vraag, hoe een piloot voor zulk een eve
nement moet trainen, wordt zeer verschillend
beantwoord. Sommige piloten, zooals Wiley
Post, die de juistheid van zijn theorieën wat
hem persoonlijk aangaat, wel bewezen heeft,
meenen, dat het belangrijkste punt bij de
training is, zoo weinig mogelijk te slapen
Anderen echter vinden, dat men gedurende
de training zooveel mogelijk slaap moet heb
ben. Dit lijkt het meest logisch, vooral voor
piloten, die, zoo niet nerveus, dan toch zeer
gespannen zijn, en voor wie slaap vóór een
dergelijke onderneming de beste medicijn voor
de zenuwen is, aangezien deze hen in staat
stelt, de ontzaglijke vermoeienissen van zulk
een ondernemen te doorstaan.
Ik heb deze kwestie besproken met den ka
pitein van een der groote Oceaanbooten en
hij erkende, wat zijn eigen ervaringen aangaat
opgedaan op de brug van zijn schip, geduren
de een periode van vijf dagen en nachten, dat
ruime slaap voor de uitoefening van de taak
dé juiste manier is, weerstandskracht te ver
garen en het noodzakelijk is voor den gemid
delden mensch.
De eerste proefvluchten worden gemaakt
met geringe ballast. Dan volgen zwaardere be
lasting tot de maximum-lading. Een vlucht,
wordt uitgevoerd, even langs als het grootste
traject en onder verschillende klimatologische
omstandigheden. Indien mogelijk, moet dit
drie maal herhaald worden, teneinde het stij
gingsvermogen bij volle lading, de benzine
en olievoorziening en de wijze waarop de
machine reageert te controleeren.
Wat mijn persoonlijke ervaring aangaat,
zou ik geen lange-afstandvlucht willen onder
nemen, zonder een goed radiotoestel. Hadden
wij een radio bij ons gehad, toen wij gehuld
waren in mist, sneeuw en duisternis, bij de
eerste Oost-West vlucht over den Atlantischen
Oceaan met de „Bremen" in 1928, dan zou
den wij New York makkelijk in een korteren
tijd bereikt hebben, terwijl wij toen gedwon
gen waren, in Labrador te landen.
Wij vlogen blind en waren hulpeloos, een
speelbal der elementen. Radio is het tweede
gezicht van den vlieger, een sprookjesfee en
stelt in staat met stations in verbinding te
treden, terwijl men hulpeloos ronddwaalt.
Deze stations voorzien iemand van mede-
deelingen betreffende de weersomstandigheden
van de diverse trajecten. Deze berichtgeving
is van onschatbare waarde, aangezien deze
het mogelijk maakt van de koers af te wijken,
om slechts plaatsen te vermijden en voordeel
van den wind te hebben door van hoogte te
veranderen.
Radio ging even snel vooruit als de aviatiek.
Het moderne radiosein-toestel veroorlooft den
piloot, ieder gewenscht oogenblik zijn positie te
weten te komen met een vrij groote accuratesse
mits natuurlijk op geschikte afstanden radio
stations zijn.
Deze seintoestellen maken navigeeren aan
zienlijk makkelijker. De internationale Q-code
heeft het vraagstuk van de verschillende talen
voor de piloten, die diverse gebieden vliegen,
vereenvoudigd. Iedere groep letters in de
q-ccde heeft internationale beteekenis, die te
begrijpen is door onverschillig welken lands
man.
De g-code is het esperanto van de lucht. Je
zendt uit; je bericht begint met q en het
beteekent hetzelfde voor den Chinees, Duit-
scher, Amerikaan en Franschman.
Een weerkaart bestaat hoofdzakelijk uit
overeenkomstige observatie door een netwerk
van stations, verspreid over een groot gebied,
gedaan. Het vervaardigen van een dergelijke
kaart werd mogelijk gemaakt door een inter
nationale organisatie, die den tijd, den aard
der observaties, de wijze, waarop zij verzameld
moeten worden en uitgewisseld, vaststelde. De
observaties bevatten: druk, temperatuur, voch
tigheid windrichting en -snelheid, weer, wol
kenvorming, hoogte van de wolk en zicht.
Zulke kaarten zijn bij iedere controle te
verkrijgen, zoodat de piloot, voordat een étappe
ingaat, een idee heeft van wat hem te wach
ten staat. Iedere plotselinge verandering na
de opstijging komt hij door de radio te weten.
Maatregelen zijn genomen voor weerbericht-
uitzending. elk uur door de voornaamste radio
stations op de route.
Volgens de reglementen moet iedere machine
een noodrantsoen voor drie dagen bij zich heb
ben voor het geval dat een noodlanding in dis
tricten plaats moet vinden, waar voedsel niet
voor het grijpen ligt.
Aangezien de afstand tusschen twee controle
punten door de groote snelheden in zeer kor
ten tijd afgelegd wordt en aldaar voedsel te
verkrijgen is, is het extra-provisie, die meege
nomen moet worden: een kleine hoeveelheid
water, sterke koffie in thermosflesschen,
rozijnen en chocolade.
Lichte, warme kleeding- is alles wat verder
noodig is, met ritssluiting om over warme
routes makkelijk te kunnen ventileeren.
Een onderneming als dit eischt twee piloten
wier vertrouwen in elkaar niet te schokken is.
Zonder zulk een vertrouwen kan men een
lergelijke tocht evengoed alleen ondernemen
Tk zeg dit aangezien ieder slaapje gedurende
de zestig a zeventig uur gepakt moet worden
".n de machine overdag. De nacht eischt de
onverdeelde aandacht van beide piloten.
De piloot.^die geen vertrouwen in zijn mede
piloot stelt,' zal de noodige rust niet kunnen
vinden.
Wij voor ons zijn niet van plan lang achter
elkaar aan het stuur te blijven. Om de twee
uur zullen wij afwisselen. Aangezien op den
tocht de zenuwen tot het uiterste gespannen
zijn is slaap even belangrijk als ontspanning.
Ik kan, zoodra ik van het stuur weg ben, mij
omschakelen, op adem komen zoodat ik «veer
met frisschen moed kan beginnen.
Wij zullen van Engeland vertrekken, goed
uitgerust en wij zullen alles in het werk stel
len onze krachten voor de vlucht zooveel mo
gelijk te sparen. De vlucht zal moeilijk wor
den. Navigatie is een taak voor beide piloten.
Terwijl de een aan het stuur zit en radio
berichten opvangt moet de andere de berich
ten verzamelen en de positie van het vliegtuig
op de verschillende oogenblikken vaststellen.
Waar de,weg zichtbaar is en kenteekenen'
bestaan moet de afwijking nauwkeurig vast
gesteld worden. Gedurende den nacht moeten
beide piloten aan het werk blijven van de
schemering tot den dageraad, want dat is de
periode, waarin de. meeste qngelukken kunnen
voorkomen en de mensch hét minst fit is.
Reizen met dokter Overal, bewerkt
door Wouter Hulsteijn (uitg. Gebr.
Kluitman, Alkmaar).
Na „300 K.M. per seconde met Dr. Overal"
heeft Wouter Hulstijn thans de „Reizen met
dokter Overal" voor de Nederlandsche jeugd
bewerkt. Gemakkelijke lectuur zijn deze in
boekvorm uitgegeven microfoon-lezingen van
den Duitschen paedagoog, die zich in de radio-
omroep verbergt achter den naam Dr. Ueber-
all, niet bepaald en de meeste jeugdige lezers,
voor wie het boek bestemd is, zullen zeker
althans, wanneer zij geen bolleboozen in de
natuurkunde zijn dikwijls met de vingers
in de ooren ingespannen moeten lezen, wil
len zij alles goed in zich opnemen. Maar ik
ben er van overtuigd, dat velen dit er voor
over zullen hebben. De jeugd van tegenwoor
dig heeft nu eenmaal een hevige belangstel
ling voor „techniek", zij wil graag de gehei
men weten van machines, motoren, locomo
tieven, auto's, vliegmachines en luchtschepen
en Dr. Overal is de man, die hen deze ge
heimen onthult. Hij doet het op populair-
wetenschappelijke wijze, misschien wel eens
wat te droog, maar helder, klaar en over
zichtelijk.
Er is romantiek ook in deze reizen met
dokter Overal, al is het dan niet de romantiek
van de Indianen- en defectieven-verhalenDe
jeugd zal het boek van Dr. Overal niet met
gloeiende wangen en schitterende oogen op
één avond doorvliegen, zooals zij het Karl
May doet. Dit boek van Dr. Overal geeft
de romantiek van de onbegrensde snelheid,
die dezen tijd beheerscht.
Een locomotief, een automobiel, een vlieg
machine, een luchtschip, ze hebben de be
langstelling van de jeugd vooral, omdat ze
met zulk een snelheid zich voortbewegen. En
daarom zullen zoo velen gaarne Dr. Overal op
zijn reizen volgen, omdat zij zich met hem
als gids meer bewust zullen worden, hoe het
mogelijk is geworden zulke duizelingwekkende
snelheden te bereiken. De wonderen der tech
niek, Dr. Overal leert ze den jeugdigen lezers
eenlgszlns kennen.
Maar amusementslectuur, die je door
holt, is dit uit den aard der zaak niet. De
jeugdige lezers zullen sommige bladzijden
bijvoorbeeld die, welke handelen over motoren,
machines, turbines en gyroscoop-kompassen
wel eens eenige malen moeten overlezen
om niet te zeggen „bestudeeren" als zij het
fijne» er van willen snappen. Maar dan zal
hun kennis ook verrijkt zijn met veel, waaraan
zij in hun verder leven, wat zullen hebben
En dit geldt eigenlijk niet alleen de jeugdige
lezers, voor wie dit boek in de eerste plaats
bestemd is. Hoe veel weten de meeste ouderen
onder ons van de wonderen der techniek?
Laten wij het maar eerlijk bekennen: een
schijntje! Hebt u zich bijvoorbeeld niet dik
wijls de vraag gesteld, wanneer een trein u in
razende vaart over een doolhof van rails
1 TOT 30 NOVEMBER 1934 ONTVANGT U. TEGEN INLEVERING
VAN 60 VOORZIJDEN VAN PRESTO-PAKJES AAN ONS ADRES
"~TE AMERSFOORT, GRATIS EEN PRACTISCH GESCHENK
(Adv. Ingez. Mei.)
voerde, hoe het eigenlijk mogelijk was, dat die
trein zoo zeker zijn weg ging en er geen onge
lukken gebeurden. Wij nemen het alles maar
aan en vertrouwen op de veiligheid van het
spoorwegverkeer, maar toch één oogenblik
flitst de gedachte soms wel door ons heen: als
de wisselwachter in dat huisje eens slaapt, wat
dan? Heel dat stelsel van wissels, veiligheids
signalen en seinlichten op de groote spoorweg
emplacementen is voor de meesten van ons
een raadsel, maar wij geven ons met vertrou
wen er aan over, omdat het immers altijd
goed gaat.
Dr. Overal nu onthult met één enkele teeke-
ning en een klare duidelijke toelichting, de
geheimen van dit raadsel en geeft ons eenig
begrip, hoe veilig het verkeer over zoo'n dool
hof van rails en wissels is, zelfs nog als de
wisselwachter in dat huisje eens mocht sla
pen.
Wij rijden vol vertrouwen met de grootste
snelheid met een trein door de bochten neen,
zonder eigenlijk te weten, hoe de ingenieurs t
precies hebben aangelegd om ons niet uit de
rails te doen vliegen. Maar na een reis met Dr.
Overal weten wij het, al moeten wij ons dan
ook even de moeite geven de teekening in zijn
boek en de daarbij behoorende toelichting te
bestudeeren. De jeugdige lezers, die met Dr.
Overal op reis gaan, zitten niet rustig in een
hoekje van-een coupé om genoeglijk naar
buiten te kijken, ze beleven ook geen avon
turen maar zij gaan met hem mee op de loco
motief van een trein, in de machinekamer van
een grooten oceaanstoomer, in de cockpit van
een vliegmachine en hij gunt hun een blik in
het hart van de machine opdat zij er eenig be
grip van zullen krijgen, hoe het wonder dei-
snelheid verkregen wordt.
Maar het zijn niet alleen de geheimen der
techniek, welke Dr. Overal voor zijn jonge
lezers onthult. Hij voert hen ook naar den
bodem van de zee, duizenden meters onder de
waterspiegel, naar den krater van een vulkaan,
naar de Eskimo's op Groenland, de inboor
lingen van de Samoa-eilanden, de Berbers en
de Sahara, hij neemt ze mee in de gangen
van een steenkolenmijn, ja, hij laat- ze zelfs
met een raketvliegtuig een tocht maken naar
de maan en altijd is het de man van de we
tenschap, die hun daarbij als gids dient. Niet
en dat is het, dat ik in dit boek mis de
man van de fantasie. Dr. Ueberall is een Duit-
scher en niet, wat Jules Verne was, een
Franschman. Hij blijft altijd en overal de on
derwijzer. Eigenlijk was het niet verstandig
om in dit boek ook reizen naar de maan en
naar den bodem van de zee op te nemen,
want juist in die hoofdstukken voelden wij
duidelijk het zeer groote verschil tusschen
Dr. Overal en zijn genialen voorganger, die
behalve man van de wetenschap ook schrijver
was en daarom juist zoo ver boven den Duit-
scher uitging.
De gebroeders Kluitman hebben veel zorg
besteed aan deze uitgave en ik twijfel dan
ook niet, of het boek van Dr. Overal zal zijn
weg wel vinden, vooral, omdat in dezen tijd
vele jongens de voorkeur geven aan de tech
niek boven de fantasie.
J. B. SCHUIL
Paul Li, de kleine Chinees, door
Henri van Woude.
De directie van de N.V. Paul C. Kaiser, bis-
kwie-, koek- en beschuitfabrieken te Rotter
dam, heeft een nieuw jongensboek uitge
geven, getiteld Paul Li, de kleine Chinees door
Henri van Woude, met fraaie gekleurde pla
ten van Willy Sluiter. De plaatjes moeten als
gewoonlijk verzameld en opgeplakt worden.
Dit werk beschrijft de lotgevallen van een
Chineesch jongetje, dat over Nederland en
België zwerft en tenslotte Benito ontmoet (de
bekende Benito uit de Benito-serie), waarna
beide jongens, die in Volendam een film
opneming hebben bijgewoond, als filmacteur
verder gaan.
Het boek zal ongetwijfeld zijn weg naar
de harten der jonge lezers vinden. Het is vlot
geschreven en de jongens beleven spannende
avonturen.
Edwardsgave,
Na de nederlaag.
Verschenen is in Den Haag bij J. Philip
Kruseman het vijfde en laatste deel van den
cyclus Edwardsgave. door Gyrithe Lemche, uit
het Deensch vertaald door Letta Hingst. De
schrijfster is door den koning van Denemar
ken voor dezen cyclus bekroond met de me-
daill ingenio at arti in goud.
Het vierde deel bracht ons tot de nederlaag
van 1864, die Denemarken het verlies kostte
van Holstein en Sleeswijk tot de Kongeaa. Het
vijfde deel schildert de uitwerking van die
nederlaag in het land zelf en op het volk.
Zelf Boekbinden, door Elisabeth Menalda.
..De schrijfster is er in geslaagd een be
trouwbare gids voor het boekbinden samen te
stellen. Zij geeft een duidelijke beschrijving
van de handgrepen, die noodig zijn bij de
vervaardiging van een eenvoudig bandtype
met een variatie daarop, en bespreekt de noo
dige materialen. De handleiding is voor dilet
tanten geschreven". Aldus de directeur van
het Instituut voor Kunstnijverheids-onder-
wijs in Amsterdam, J. B. Smits, in de inleiding
van „zelf-Boekbinaen", door Elisabeth Me
nalda. verschenen bij van Holkema en Wa-
rendorf N.V. in Amsterdam in de serie Boe
ken voor Vrouwenhandwerk, met teekeningen
en patronen, onder leiding van Elis M. Rogge.
Vele voorbeelden teekeningen en foto's ver
luchten den tekst.
Aruba.
Ter gelegenheid van de viering van den
300-jarigen band tusschep het gebiedsdeel
Curasao en Nederland in Juli 1934 is door
den heer S. J. Teunisse te Aruba samenge
steld en uitgegeven een fraai uitgevoerd al
bum van het eiland Aruba, in het Neder-
lanasch, Engelsch en Spaansch. Het bevat
vele foto's van het West-Indische Eiland.
Staatkundige Schetsen door mr. J.
Nieuwhof.
Bij Tjeenk Willink en Zoon N.V. te Haarlem
is verschenen: Staatkundige Schetsen I door
mr. J. Nieuwhof, over Goodwill en Dlsmana-
ging in Politicis. Hierin wordt het staatsbe
stuur van onzei\ tijd getoetst aan de begrip
pen Goodwill en Dismanaging. „Onze tijd"
wordt dan gerekend aan te vangen met de
toepassing der moderne techniek een eeuw
geleden en eindigende in den wereldoorlog en
de tegenwoordige crisis.
Hoe moet ik uitkomen en spelen
bij contractbridge? door Ely Culbertson.
Bij van Holkema en Warendorf N.V. te Am
sterdam is in kloeke uitgave verschenen: Hoe
moet ik uitkomen en spelen bij contract-
bridge?. een vertaling van „How to lead and
play, Ely Culbertson's own Self-Instructor",
geschreven door Culbertson zelf. Aan de
hand van zeer vele voorbeelden wordt de
theorie geïllustreerd. Het is de bedoeling van
het boek den speler het noodige inzicht te
geven in het accuraat uitwerken van het spel.
Vele oefeningen en oplossingen zijn opgeno
men.
N. E. G.
Bij G, Niessen in Delft verscheen voor de
N(ieuw) E(conomische) G(roep) voor Ne
derland en Koloniën de eerste brochure, geti
teld 's Lands Crediet, een schets ter introduc
tie van de gemeenschapscrediet, en de voor
stellen van C. H. Douglas.
Mijn zwerftochten met de Firccrest,
door Alain Gcrbault.
In de vertaling van J. van Reensema is door
Scheltens en Giltay uitgegeven: Mijn Zwerf
tochten met de Firecrest door Alain Gerbault.
In dit werk heeft de eenzame zeiler zijn
avonturen neergelegd aan boord van de ta :1-
boot, gebouwd naar de ervaringen opgedaan
aan boord van de Firecrest, waarmee hij deze
maal de Stille Zuidzee en Polynesië bezocht.
Foto's en teekeningen verluchten het boek.
Indrukken uit Amerika.
Van de hand van Barth. Landheer, die als
..Fellow" van een Amerikaansch wetenschap
pelijk instituut eenige economische en so
ciologische studiën ging verrichten. is dit
boekje verschenen, dat de algemeene indruk
ken door den schrijver in zijn eenjarig ver
blijf in Amerika opgedaan, bevat. Het werk
je verscheen bij Brusse N.V. in Rot
terdam. Uit den inhoud noemen wij: Chicago
(in cijfers), Amerikaanscne fabrieken, poli
tiek, gangs en alcohol, Amerikaansche cul
tuur, enz.
De Salamander
Bij de N.V. Em. Querido's Uitgevers Maat
schappij in Amsterdam verscheen een zestal
romans, waarvan twee vertaald en vier oor
spronkelijk. De titels zijn „Kubinke" door
Georg Hermann, „Het vuur' 'door Henri Bar-
busse, „Joep's wonderlijke avonturen" van
Herman Heyermans. „Carmen" van Johan de
Meester, „Op den Drempel vol geheim" van
Anna van Gogh-Kaulbach en „De Martelgang
van Kromme Lindert" van A. M. de Jong.
Deze zes romans maken het eerste deel uit
van een goedkoope serie, die onder den naam
,.De Salamander" gaat verschijnen.
SCHEEPVAARTBERICHTEN
KON. HOLLANDSCHE LLOYD
Orania (thuisreis) 1 van Santos.
ROTTERDAMSCHE LLOYD
Modjokerto (thuisreis) 1 van Belawan.
Kota Tjandi 29 v. Batavia n. Rotterdam.
Kota Nopan (thuisreis) 2 (II v.m.) v. Port
Said.
Baloeran (thuisreis) 2 (7 v.m.) te Marseille
Blitar (uitreis) 2 te Padang.
Garoet (uitreis) pass. 2 (l v.m.) Dover.
Siantar 2 van Batavia te Rotterdam.
Sitoebondo (thuisr.) 2 te Triest.
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND.
Salabangka (uitr.) 2 (9 v.m.) v. Ant
werpen.
Tabian 2 van Batavia te Amsterdam.
Johan van Oldenbarnevelt 2 v. Batavia te
Amsterdam.
Marnix van St. Aldegonde (uitreis) 1 v. Be
lawan.
SILVERJ A V A'PACIFIC LIJN
Saparoea, Calcutta n. Vancouver l v. Bela
wan.
Silverpalm, Calc. n. Vancouver 1 v. Belawan
Silverhazel, Calc. n. Vancouver, 1 v. Pa-
soeroean.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
Randfontein (thuisreis) vertr. 3 (n.m.) van
Antwerpen.
Meliskerk 2 Oct. van Beira naar Rotterd.
Springfontein 2 van Amsterdam te Ant
werpen.
Helder 2 Oct. van Amsterdam te Beira.
Heemskerk (uitreis) 4 te Port Said ver
wacht.
Klipfontein (thuisreis) 1 Oct. te Genua.
HOLLAND—WEST-AFRIKA LIJN.
Amstelkerk 2 van Amsterdam naar West-
Afrika.
HOLLAND—BRITSCH-INDIë LIJN.
Giekerk 1 Oct. van Rotterdam te Bremen.
HOLLAND—OOST-AZIë LIJN.
Zuiderkerk (uitreis) pass. 2 Oct. Gibraltar.
Gaasterkerk (thuisr.) pass. 1 Perim.
JAVA—CHINA—JAPAN LIJN.
Tjisondari 30 van Macassar te Hongkong.
JAVA—NEW-YORK LIJN.
Saleier, New-York naar Java 1 te Sabang.
Kota Radja, Java naar New-York 1 te Bos
ton.
KON. NED. STOOMBOOT MIJ.
Ajax 30 Sept. van Gijon te Oporto.
Bacchus 1 Oct. van Livorno naar Napels.
Berenice 1 Oct. van Alicante naar Barce
lona.
Theseus, 2 Oct. van Stettin te Amsterdam.
Vulcanus, Oran naar Rotterdam pass. 1 Gi
braltar.
Medea, 1 Oct. van West-Indië te New-York.
Oberon, 1 October van New-York naar Lon
den.
Ulysses, Rotterdam naar Tanger 1 (11.26
v.m.) 100 mijl Z.W. van Land's End.
Venezuela, West-Indië naar Amsterdam
van Havre 3 (1 n.m.) ven. acht.
Barneveld, Amsterdam naar Chili pass. 2
St. Michaels.
Poseidon 2 van Kopenhagen naar Gdyn'a
Juno, 2 van Venetië te Amsterdam.
Ganymedes 2 van Amsterdam naar Bre
men.
DONDERDAG 4 OCTOBER.
HILVERSUM 301.5 M.
8.00 Tijdsein Avro-klok. 8.01 Ochtendmu
ziek. 9.00 Klassiek-programma. 10.00 Tijd
sein Avro-klok 10.01 Morgenwijding. 10.15 Mu
ziek ter nabterachting. 10.30 Ochtendconcert,
doro het ensemble rentmeester. Intermezzo:
Voordracht door Nono, 12.00 Tijdsein Avro-
klok. 12.01 Het Omroeporkest onder leiding
van Nico Treep, met tusschenspel van gramo-
foonmuziek. gevolgd door de muzikale geluk-
wensch. 2.30 Cello-recital door Hein Gebhart.
Aan de vleugel Egbert Veen. met tusschen
spel van gramofoonmuziek. 3 00 Praatje door
Ida de Leeuw van Rees over de a.s. knip- en
naaicursussen en de middagjapon van de
gratis AVRO-Knippatronen. 3.20 Vroolijke
muziek. Gram. muziek). 4.00 halfuur voor
zieken en Ouden van Dagen door Ant. van
Dijk. 4.30 Gramofoonmuziek. 4.45 Voor groo-
tere kindei-en. Radiotoneel voor de jeugd.
Studio-opviering van „De scheepsjongens van
Bontekoe", hoorspel In 12 tafereelen naar het
boek van Cor Hermus. Spelleiding Kommer
Kleijn. IV. Moeilijke tilden. 5.30 Dinerconcert
door het Superkamerorkest olv. Zrahreg Ocin.
6.30 Sportpraatje door H. Hollander. 7.00
Dansmuziek door ..The Ramblers" olv. Theo
Udo Masman. 7.30 Pianorecital door Geza
Frid. 8.00 Tijdsein OVRO-Klok. 8.01 Nieuws
berichten van Vaz Dias. 8.05 Zangplaten van
Tito Schipa. 8.15 Concertgebouw. Amsterdam.
Eerste abonnementsconcert door het Concert
gebouworkest onder leiding van Bruno Walter.
Met pauzevulling uit de Studio. 10.30 Café-
Restaurant „Haeck" Den Haag. Lajos Kiss
en zijn orkest. 11.00 Nieuwsberichten van Vaz
Dias. 11.10 Gramofoonmuziek. 12.00 Sluiting.
HUIZEN 1875 M.
KRO. 8.00 uur Morgenconcert. NCRV. 10.00
Gramofoonmuziek. 10.15 Morgendienst door
Ds. C. Riemers. 10.45 Leger des Heilskwartier-
tje. KRO 11.00 Gramofoonmuziek 11.30 Gods
dienstig halfuurtje 1200 Politieberichten.
12.15 Het KRO-orkest olv Marlnus van 't
Woud. 1.00 De H. Franciscus van Aslsië en de
Dieren, door mevr. L X. C. Noble-Lavialle.
1.20 Vervolg Lunchconcert. NCRV 2 00 Cur-
cus fraaie handwerken door mej. G. Ablij.
3.00 Vrouwenhalfuurtje. 3.30 Een symph. or
kest olv. Prof. Hans Kaappetsbusch. 3.45 Ver
zorging zender. 4.00 Bijbellezing door Ds. P.
Visser. 5.00 Cursus handenarbeid voor onze
jeugd, door H. J. Steinvoort: Een leitje. 5.30
Bespeling van het studio-orgel door L. Blaauw
6.15 Londens Symphonie Orkest olv. Albert
Voate. 6.45 N.C.N.B.-kwartiertje. Spr. A. Ame-
llnk. 7.00 Politieberichten en Ned. Chr. Pers
bureau. 7.15 Gramofoonmuziek. of een greep
uit het Dagelijksch Gebeuren. 7,30 Weekover
zicht: Wat er op de wereld gebeurt" door
Corn. A. Grave. 8 00 Uitzending van de sa
menkomst in de Oosterkerk, te Groningen, uit
gaande van de drie Gerf.. Jeugdorganisaties:
Nederlandsche Bond van Jongelingsvereeni-
gingen op de Geref. Grondslag in Nederland
en Bond voor Geref. Jeugdorganisatie 10.00
Vaz Dias. 10.10 Gramofoonmuziek. 12.00 Slui
ting.
LUXEMBURG 1304 M.
7.35 Duitscbe avond. Zangrecital door All
ee Rosenbaum. 8.20 Vervolg zangrecital. 8.35
Gevarieerd concert door het omroeporkest
olv. Henri Pensis. 9.20 Concert van Dultsche
werken ol.v. Henri Pensis. 9.50 Vervolg. 10.20
Dansmuziek (gr. pl.).
BRUSSEL 484 M.
12.20 Populair concert. 1,30 Gramofoonmu-
zeik. 7.05 mevr. Harvant zingt. 8.20 Sympho-
nieconcert. 9.35 Idem. 10.30 Gramofoonmuziek
BRUSSEL 322 M.
12 20 Gramofoanmuzeik, 5.20 Idem. 6.50 Vo
caal concert gewijd aan St. Franciscus door
de Schola Cantorum van Brussel. 8.20 Con
cert door de Kon. Harmonie Excelsior van St.
Nikolaas olv. Michel Julien. 9.20 Idem. 10.30
Gramofoonmuziek.
KALUNDBORG 1261 M
12.20 Arnold Nielsen's ensemble uit rest.
Ritz. 3.05. 3.05 Willy Rietsch speelt viool. 8.30
van de Big Ben.
BERLIJN 357 M.
4,20 Omroeporkest olv. J. Schroder. Ferd
Wirsig, viool. 7.20 Concert door Ludwig Hoel-
scher en Heinrich Steiner, cello en piano.
HAMBURG 332 M.
1.20 Gramofoonmuziek. 2 35 Idem. 11.20
Adelheid Armhold zingt. 11.55 Kamermuziek.
KEULEN 456 M.
12.20 Het groote omroeporkest. 4.20 Gevari
eerd concert. 5.40 concert door het omroep-
trlo. 8.30 Julius Ceasar, treurspel van Shakes
peare. 11.00 Fragmenten uit Joh. Strauss ope
rettes. 11.20 Vroolijke muziek van Mozart.
DAVENTRY 1500 M.
3.20 Vesperconcert in West Minster Abdey.
4.10 Solistenconcert. 4,35 Het studio orkest
van Belfast. 7.40 Gramofoonmuziek. 9.35 Radio
Militair concert olv. Walton O. Donell 10.50
BBC Dansorlcest olv. Henry Hall.
PARIJS (POSTE PARISIEN) 313 M.
7.09 Populaire gramofoonmuziek. 8.35 Ami-
tié, luisterspel.
PARIJS (RADIO) 1648 M.
7.20 Gramofoonmuziek. 8.20 Idem. 12.20
Populair concert olv. Victor Pascal. 820 Ge
varieerd programma. lö.öO Dansmuziek.
MILAAN 369 M.
5.30 Gramofoonmuziek. 9.05 Chopin, opera
van Orefice.
ROME 421 M.
5.10 Vacaal- en instrumentaal concert. 6.20
Gramofoonmuziek. 9.05 Concert mmv. den
violist Gioconda de Vito. 10.20 Populaire en
dansmuziek.
WEENEN 507 M.
4.40 Gramofoonmuziek. 5.30 Franz van As-
sisl, cantate voor gemengd koor en solokwar
tet, sopraan, bariton en vioolsolo, piano van
Arthur Scholz. 6.00 Vioolrecital door Georg
Steiner. 7.50 Hans Duhan zingt liederen van
Schubert. 8.50 Cabaretprogramma. 11.10
Weensche symphonleorkest. 11.45 Gramofoon
muziek.
WARSCHAU 1345 M.
12.50 Poolsche muziek voor scholen. 7.20
Rudy Wiedoeft speelt saxofoon. 9.20 OmroeD-
symphonieorkest. 10.45 Fr. Melodyst' cans-
orkest.
BEROMÜNSTER 540 M.
7.45 Gramofoonmuziek. 9.30 Breite Mannen
koor.
