hakken s
RIOLEERING TE HAARLEM. !EEN IUST
SPIJKERS ZOEKEN OP LAAG WATER.
Broodfabrieken
Dierendag.
Het Betouftijkste
52e Jaargang Nö. 15730
Verschijnt dagelijks. behalve 'op Zon- en Feestdagen
Donderdag 4 Octoher 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Direetie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM-
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72^.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 a Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon No»-: Directie 13982 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN15 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels
ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze
Groentjes 13 regels 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Verlies Duim ƒ75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-- -
Alies Indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 4 October.
De Kunst van Vergaderen.
Het groote Vergaderseizoen, dat slechts
door het Nederlandsche voetbalseizoen in
lengte wordt overtroffen, is weer in vollen
gang. In verschillende teams, en „spelend" op
verschillende plaatsen, heb ik ook al weer aan
een dozijn van deze praatwedstrijden deelge
nomen, en mij er opnieuw over verbaasd dat
de techniek op dit gebied niet den minsten
vooruitgang toont. Techniek is eigenlijk een
te zwakke benaming; vandaar dat ik in bo-
venstaanden titel het woord Kunst heb gebe
zigd.
Zullen wij deze kunst ooit leeren? Sterker:
zullen wij ooit een poging doen om haar be
oefening tot hooger ontwikkeling te brengen?
Ge zult zeggen: laten we beginnen met de
schoolkinderen niet alleen lezen en schrijven,
maar ook spreken te leeren, en ik stem van
harte met u in. Maar voldoende zou dat nog
niet eens zijn. Men zou ze het spreken en
handelen „in ploegverband", waarmee meteen
vergaderen is aangeduid, moeten onderwij
zen. Een vroegere periode heeft den bloei ge
kend van rederijkerskamers, disputen e.d.
Geen enkel tijdsgewricht heeft nog de studie
der vergaderkunst zien bloeien. En er zou
toch heel wat aan te doen zijn. Men heeft den
mond vol over „efficiency", maar' er zijn
weinig dingen aan te wijzen die zóo ineffi
cient zijn, een zoo ontzaglijke hoeveelheid
tijdverlies opleveren en een zoo enorme mate
van verveling veroorzaken als de nog altijd
bestaande methoden van vergaderen.
Men heeft getracht ze in Huishoudelijke
Reglementen van vereenigingen, in Regle
menten van Orde bij openbare lichamen enz.
eenigszins aan banden te leggen. De resulta
ten schieten op bedroevende wijze tekort. An
derzijds is het vergaderwezen buitendien zich
als een woekergewas gaan uitbreiden door
het ontstaan van de Commissie. Zoowel in
haar permanente vormen als „ad hoc" is deze
menschelijke vinding een treurige mislukking
gebleken
Wanneer het bij uitzondering gebeurt dat
een commissie tot practische en aanvaardbare
uitkomsten komt, is zij zelf gewoonlijk het
meest verbaasd, en in elk geval staat vast dat
zij een hoeveelheid tijd eraan heeft moeten
besteden, die niet in de verte evenredig is aan
de belangrijkheid van hetgeen zij bereikt
heft. Uit mijn eigen ervaring kan ik me maar
één commissie herinneren die het er werke
lijk goed afbracht en in één vergadering, die
maar éen uur duurde, tot een belangrijk be
sluit kwam, dat bovendien nog werd uitge
voerd ook.
Levendig herinner ik mij de stomme verba
zing, die ons allen na dit merkwaardig ver
loop bezielde. Pas later drong tot mij door dat
de heele. vergadering feitelijk overbodig was
geweest, omdat wij het al met elkaar eens
waren eer we begonnen. Ditgeval kan dus ook
niet als uitzondering beschouwd worden.
Hoevelen van u zullen zich weer, evenals ik,
gedurende dit lange .vergaderseizoen ergeren
aan het enorme tijdverlies en de vervaarlijke
verveling die zoovele vergaderingen ons zullen
bezorgen? Er zullen hakkelende, stotterende,
zich-eindeloos herhalende, bloemrijke, ver
warde en anderen-herhalende sprekers zijn.
Er zullen verwarringen ontstaan over amen
dementen en de daarmee samenhangende
netelige vraag der prioriteit. Onderwerpen
zuilen doodgepraat worden tot er een verkeer
de beslissing valt, of machteloos aangehouden,
of begraven in commissies ad hoe. Resoluties
aldus genoemd omdat er veelal niets mee
besloten wordt onleesbaar-lange moties en
ongenietbare persoonlijke feiten zullen in
regen over het menschdom neerdalen. Net als
in ieder vorig seizoen. Het spelpeil blijft steeds
even laag, en de internationale ontmoetingen
in Genève, hoe talrijk ook, verhoogen het
geenszins.
Stel dat wij een nieuwe generatie eens ver
gaderen gingen leeren? U zult zeggenwe we
ten zelf niet hoe het moet. Maar we weten,
tenminste, en zeer precies, hoe het niet moet.
Op grond daarvan zouden we al heel wat kun
nen bereiken. Als we ze nu eens spreken
leerden op school, en „voorzitten" in speciale
cursussen, mijnentwege ook aan de universi
teiten. en ze verder waarschuwden tegen al
de ridicule tekortkomingen die wij als verga
deraars hebben?
Zouden we de komende geslachten niet een
geweldigen dienst bewijzen, ze ten machtig
stuk opvoeding meegeven en die verre, ideale
toekomst, waarin de Menschheid zichzelf vol
gens een of ander stelsel voor het eerst be
sturen zal, naderbij gebracht hebben? Ik ge
loof het wel. En het verwondert mij dat nog
niet de een of andere intelligente docent, die
thans zonder werk rondloopt, zich op spreek-
presideer- en vergadercursussen heeft gewor
pen. Hij zou succes hebben
R. P.
Prinses schenkt 90.000.
Gift ineens voor het Crisiscomité.
Prinses Juliana heeft een gift ineens ge
schonken aan het Nationaal Crisis Comité
van f 90.000.
Zooals men weet schenkt de Prinses maan
delijks een belangrijk bedrag. Deze gift staat
echter geheel los daarvan.
Nog een gift van f 10.000
Naar de Tel. verneemt heeft het Crisis Co
mité nog een gift van f 10.000 ontvangen uit
Amsterdam.
Opdat de wateren geen open riolen
meer zullen zijn.
Afvoer naar zee of reinigen langs
biologischen weg?
Het is niet de eerste keer, dat in ons blad
de aandacht gevestigd wordt op de wensche-
lijkheid in de toekomst te komen tot riolee-
ring.
Zoóals de toestand thans is, kan die niet op
den duur bestendigd worden. Ons stelsel is
wel heel primitief. Er liggen wel riolen in de
straten, maar die loozen uit in de grachten
en singels, zoodat de wateren open moer-rio-
len zijn. Geen wonder, dat wij in de zomer
dagen klagen over stank!
De eenige oplossing is afdoende rioleering.
Natuurlijk is dit vraagstuk door de deskun
digen van de gemeente bestudeerd. Maar uit
een discussie in den raad bij de behandeling
der begrooting voor 1933 is uit een mededee-
ling van de tafel van B. en W. gebleken, dat
het nog niet gekomen is tot het ontwerpen
van een plan. Trouwens alleen het maken van
zoo'n project zou veel tijd en kosten met
zich mede brengen, zoodat het alleen gemoti
veerd zou zijn als de noodzakelijkheid van
uitvoering door den gemeenteraad wordt ge
voeld.
Wel wordt de laatste jaren als riolerings
werken voor huizencomplexen ontworpen
worden, rekening gehouden met de mogelijk
heid, dat in de toekomst overgegaan zal
worden tot volledige rioleering der stad. Daar
om worden ze zoo uitgevoerd, dat zij latei-
kunnen dienen als een onderdeel van het
groote plan.
Er is nog niet te zeggen welk riolerings
systeem voor Haarlem het meest geschikt zal
zijn.
Een deskundige op dit gebied deelde ons
het volgende mede:
Er zijn verschillende .systemen mogelijk.
Jaren geleden werd aangenomen, dat Haar
lem wel aangewezen zou zijn op het volgen
van het Haagsche stelsel. Dat wil zeggen: af
voer van het vuil naar zee. In Den Haag
waar geloosd wordt nabij de Visschershaven
(tusschen het gewone strand en het stille
strandt te Scheveningen, heeft dit geen noe
menswaardige bezwaren voor de exploitatie
van het strand opgeleverd. Wel wordt nu om
een nog bétere loozing te verkrijgen de af
voerbuis in zee tot 300 Meter verlengd.
Haarlem zou dus, als het stelsel afvoer naar
zee gekozen zou worden, een afvoer naar zee
moeten maken. Daartoe zou van Zandvooit,
Bloemendaal of Velsen toestemming verkre
gen moeten worden.
Maar nadat Den Haag zijn rioleering naar
zee maakte, is een ander stelsel, namelijk rei
niging van het vuile water langs biologischen
weg, dat aanvankelijk nog al bezwaren had,
veel verbeterd.
Er kan aangenomen worden dat dit stelsel
(het reinigen van het water door er verschil
lende stoffen in te gooien, waardoor de scha
delijke bestanddeelen ongevaarlijk gemaakt
worden» zoo volmaakt, is. dat het op een lijn
gesteld kan worden met het afvoeren naar
zee.
Oppervlakkig zou men zeggen, dat thans
beide systemen voor Haarlem mogelijk zijn.
Alleen zou een gedetailleerde uitwerkiug
der plannen moeten aantoonen welk systeem
het goedkoopst is.
Trouwens er zijn ook nog combinaties van
systemen mogelijk. Haarlem-Noord zou bij
voorbeeld kunnen loozen in een der toelei-
dingskanalen van het Noordzeekanaal, terwijl
dan voor het overige deel der stad reiniging
langs biologischen weg mogelijk zou zijn.
Amsterdam loost het vuil uit een deel dei-
stad in het IJselmeer, terwijl voor een ander
deel een systeem van reiniging wordt toege
past.
Tot zoover deze deskundige.
Wij kunnen er nog aan toevoegen, dat het
uitvoeren van een rioleeringsplan zeer groote
kosten zou vorderen. Eenige millioenen gul
dens zullen er zeker mede gemoeid zijn. Een
voordeel is evenwel, dat het geheele project
niet in eens behoeft uitgevoerd te worden. Het
is mogelijk om de uitvoering in deelen toe te
passen.
Bovendien zou het een object van werkver
ruiming zijn van veel beteekenis, want in het
te besteden bedrag zit een zeer hooge post
aan arbeidsloonen. Als de crisis aanhoudt,
zou het zeker overweging verdienen of het
niet gewenscht is reeds spoedig te beginnen
met het maken van een plan, opdat als
bijvoorbeeld voor de begrooting van 1936 naar
werkobjecten voor werkloozen gezocht moet
worden, ook dat plan op tafel gelegd kan
worden.
Eenige maanden geleden hebben wij mede
gedeeld, dat in de Zomervaart bij de Fuike
vaart een pomp geplaatst was voor de water-
verversching. Er werd door de omwonenden
van de Zomervaart zeer terecht geklaagd over
den stank van het water. Nu wordt er vuil
water uit de Zomervaart gepompt, terwijl er
frisch water uit het Zuider Buiten Spaarne
toevloeit. Deze proef heeft uitstekend vol
daan. Maar.... alleen de bewoners van deze
omgeving zijn er mee geholpen. Toepassing
van dit systeem van waterverversching is niet
in andere wateren in onze stad mogelijk. Er
wordt trouwens steeds zooveel mogelijk aan
waterverversching gedaan. Het stoomgemaal
van „Rijnland" te Spaarndam spuit zooveel
mogelijk vuil water in het Noordzeekanaal,
terwijl er dan versch water wordt binnen ge
laten door de sluis te Gouda. De gemeente
Haarlem betaalt daarvoor een vergoeding aan
Rijnland. Maar„Rijnland" kan alleen
spuien als de waterstand dit toelaat. Daarin
zit het groote bezwaar. En dat is niet te on
dervangen.
Wil men dus van de stinkende grachten en
singels afkomen, dan is de eenige oplossing:
invoering van een volledig rioleeringsstelsel.
Tenslotte de mededeeling, dat reeds eenigen
tijd geleden op het betrokken departement in
den Haag de mogelijkheid werd overwogen in
een Riclenwet aan de gemeentebesturen de
verplichting op te leggen over te gaan tot het
maken van ricleeringen. Zoo het daartoe in
de toekomst mocht komen zou Haarlem na
tuurlijk ook' voor de noodzakelijkheid staan.
Argentinië onderzocht den
particulieren wapenhandel.
Publicatie van het rapport spoedig verwacht.
BUENOS AIRES, 4 October (V.D.i De
Commissie van onderzoek onder leiding van
generaal Belloni naar den particulieren wapen
handel, zal heden haar werkzaamheden be
ëindigen en rapport uitbrengen aan den
Minister van Oorlog, die het rapport waar.
schijnlijk spoedig daarna zal publiceeren.
Hedenmorgen reed een lange vrachtauto
van de firma Hilarius van het Spaarne in het
Spaarne. Men begrijpe goed dat met het eer
ste Spaarne wordt bedoeld de walkant en van
dezen kant schoten de achterwielen van den
wagen in het water.
Bij de Helmbrekerssteeg wilde de chauffeur
een draai nemen en door de een of andere
oorzaak ging het achterstuk van de lange lijs
in de diepte, waarbij pakken draadnagels mee
gingen.
Met recht kon men dus spijkers op laag
water gaan zoeken. Over deze spijkers zou nog
meer te vertellen zijn; men zou het bijvoorbeeld
kunnen hebben over een Spijker-auto en dat
deze grap spijkers zal kosten, maar daarmee
was men vanmorgen niet gebaat.
Zooals u op de foto kunt zien zijn op de
schuit verschillende pakken in veiligheid ge
bracht en de opvatting van eeir omstander
dat men nu de spijkers één voor één moet
afdrogen, werd als een niet-deskundige op
merking van de hand gewezen.
Het ongeluk is in ieder geval goed afgeloopen
en dat is de hoofdzaak
Zooals mijn jongen groeif van
FRANKEN's MELKBROOD.
Het is zoo goedkoop.
En dan die kwaliteit
HAARLEM, HEEMSTEDE, BLOEMENDAAL
Heden is. het vier October,
En ik maak er van gewag.
Daar het geen gewone dag is,
Heden is het Dierendag.
't Dier staat over heel de wereld
Heden in het middelpunt.
Van de menschelijke leuze:
Helpt, waar gij maar helpen kunt.
Zachtheid tegenover dieren
Is geen weekheids sentiment,
't Feit eer, waaraan men de sterkste,
In zijn grootste kracht herkent.
Wie de dieren goed behandelt,
Ondanks eigen zorg en nood.
Toont zijn hart, in de bescherming
Van het zwakker wezen, groot.
Lerroux vormt een coalitie
kabinet.
Regeering van anti-socialistisch karakter.
MADRID. 4 October. De met de kabinets
vorming belaste leider der radicale partij Ler
roux, zal hedenmorgen zijn ministerlijst aan
den president der republiek voorleggen. De
officieele publicatie van deze lijst zal in den
loop van den ochtend geschieden, dóch reeds
thans weet de pers mecle te deelen, dat de
samenstelling van het kabinet als volgt zal
zijn:
Minister-President: Lerroux (radicaal)
Buitenlandsche Zaken: Samper (radicaal).
Justitie: Aizpui (Katholieke Volksactie).
Marine: Rocha (Radicaal).
Financiën: Marraco (Radicaal).
Binnenlandsche Zaken: Salazar Alonso
(Radicaal).
Onderwijs: Villa Lobos (Liberaal-democraat)
Arbeid: Anguerro de Sojo (Katholieke
Volksactie).
Transportwezen: Elci Vaquero (Radicaal).
Landbouw: Jimenz Fernandez (Katholieke
Volksactie).
Openbare Werken: Guerra del Rio (Radi
caal).
Industrie en Handel: Cid (Agrariër).
Ministers zonder portefeuille: Martinez de
Velasco (Agrariër): en
Pita Romero (Onafhankelijk).
Behalve de Radicale Minister-President
maken dus zes vertegenwoordigers der Radi
cale Partij deel uit van het nieuwe Kabinet,
met drie vertegenwoordigers van de Katho
lieke Volksactie, twee van de Agrariërs, een
van de Liberaal-Democraten en een Onaf
hankelijke.
Hieruit blijkt dat Lerroux een coalitie-re
geering heeft kunnen vormen, die alle posi
tief tegenover den huidigen staat staande
elementen omvat. Algemeen kan men zeggen
dat het nieuwe Kabinet een anti-socialistisch
karakter heeft. Door de toetreding van de
drie vertegenwoordigers der Katholieke Volks
actie, de z.g. „Ceda", heeft de regeering zich
een meerderheid in den Cortes verzekerd.
De nieuwe regeering is zoo wordt verklaard
vastbesloten het staatsgezag met alle midde
len te handhaven en aan den toestand van
onveiligheid en revolutionnair verzet in Span
je, evenals aan het toenemend separatisme
een einde te maken.
Merkwaardig is dat in het nieuwe kabinet
acht leden van de afgetreden regeering zit
ting hebben, waaronder Samper, de in het
bijzonder aangevallen leider der vorige regee
ring.
De officieele bevestiging, evenals de beslis
sing over de bezetting van het Ministerie van
Oorlog, dat vermoedelijk door Lerroux zal
worden waargenomen, wordt vanmiddag ver
wacht.
PRINSES JULIANA HEEFT AAN IIET NA
TIONAAL CRISIS COMITé EEN GIFT VAN
90.000 GULDEN GESCHONKEN.
pag. I
Titoelescoc heeft zich in principe bereid ver
klaard in het nieuwe Roemeense he kabinet
zitting te nemen.
pag. 4
Duitschland is er mee begonnen zijn produc-
tenvoorraad te inventariseeren.
pag. 4
Bij een brand, die in de haven van Antwerpen
woedde, werd een arbeider gedood, eenige
andere gewond.
pag. 4
Het Britsohe vrachtschip „Millpool" is vermoe
delijk met 26 opvarenden vergaan.
pag. 4
Lerroux vormt een coalitiekabinet.
pag. 1
De Nederlandsche vlieger Smirnoff zal waar
schijnlijk niet aan de Melbourne-race deel
nemen.
pag. 4
De Eerste Kamer heeft het wetsontwerp tot
belastingheffing op goederen in de doode
hand aangenomen.
pag 3
S. D. A. P. en N. V. V. vragen een onderzoek
naar particuliere wapenfabricage in ons
land.
pag. 3
Woensdag is het Joodsehe werkdorp in den
Wieringermeerpolder officieel geopend.
pag. 3
Rioleering te Haarlem; afvoer naar zee of
reiniging langs biologischen weg?
pag. 1
Laatste berichten.
pag. 7
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: De kunst van vergaderen.
pag. 1
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Crisiscrcdiet en mid
denstand.
pag. 11
J. B. Schuil: Salzburger Marionetten theater.
pag. 6
K. de Jong: Kunst aan het volk.
pag 6
Mcta Helen Jacobs: Kermis.
pag. 3
XV. Sch.: Bij den kapper.
pag. 3
M. H. J.: Dieren bij den maaltijd.
pag. 6
Voor de Vrouw.
pag. 8
Sport in 't Kort.
pag. 9
Brand op Schiphol.
Snel ingrijpen van de brandweer voorkwam
erger.
AMSTERDAM, 4 October Vannacht tegen,
half vier ontdekte de nachtwaker van de
vliegtuiglcods op Schiphol, dat brand was
ontstaan in een der kantoortjes naast de
loods gebouwd.
Onmiddellijk werd de eigen brandslang aan
gekoppeld, terwijl ook direct de Amsterdam-
sche brandweer werd gewaarschuwd. Deze
was binnen zeer korten tijd op Schiphol aan
wezig. Uitgerukt was een motorspuit van de
Honthorststraat en die van den Amstelveen-
scheweg. Het bleek dat de brand kon worden
gelccaliseerd, zoodat slechts twee kleine kan
toorlokaaltjes uitbrandden terwijl nog een
derde brandschade kreeg. Men was het vuur
in korten tijd meester. De schade is betrek
kelijk gering. Het mag een gelukkige omstan
digheid worden genoemd, dat de brandweer
zoo snel ter plaatse is geweest daar in de na
bijheid in de loods vliegtuigen stonden en bo
vendien groote hoeveelheden benzine aanwe
zig waren.
VEERTIG JAAR STATISTIEK.
AMSTERDAM, 4 October (V. D.) Op 10 Oc
tober a.s. is het 40 jaar geleden. <jat het
bureau van statistiek zijn werk aanving.
Een mooi wagenpark
Vrachtrijder liet zyn personeel met kapotte
bussen rijden.
Een Haarlemsche vrachtrijder heeft Woens
dag twee bekeuringen gekregen en twee
zijner vrachtwagens zijn in beslag genomen,
omdat zij op niet geringe wijze het verkeer in
gevaar brachten door ondeugdelijkheid,
vooral door slechte stuurinrichtingen.
Eerst betrof het een auto waarvan het stuur
een z.g.n. doode slag had van 150 graden en.
de linker voorband totaal versleten was. Het
eerste brengt uiteraard menschenlevens in
gevaar en het laatste is minstens even roe
keloos.
Enkele uren daarna heeft de politie nog een
vrachtauto in beslag genomen, waarvan de
stuurinrichting slechts 125 graden speling
vertoonde.
De handrem had maar 25 Meter noodig
om den wagen bij 30 K.M. tot stilstand te
brengen, waarmee de politie zich ook niet
kon vereenigen. Beide wagens zijn, zooals ge
zegd is. in beslag genomen en moeten eerst
gerepareerd worden.
De vrachtrijder bereed de wagens niet zelf.
maar had zijn personeel opdracht daartoe
gegeven, hetgeen aan de bekeuring niet het
minste af doet.