h token's
WAAROM?
Haarlemsche gemeentebegrootina voor 1935
Hel BelcuQtHksU
Firma J. J. Driessen
Orde op rijm.
Broodfabrieken
52e Jaargang No. 15738
VerscKijnt SagelyEs, KeKalve óp Zon- en Feestdagen
Zaterdag 13 GctoKer 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: F. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon No*-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTiëN: 1—5 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels
0.60, elke regel meer 0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze
Groentjes 1—3 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend a contant
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Duim 250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 100.-.
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid 2000.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Verlies Duim f 75.-, Verlies Wijsvinger 75.-, Verlies andere vinger 30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG BLADZIJDEN.
HAARLEM, 13 October.
Een Open Brief.
De ..Vereeniging tot Vereenvoudiging van
onze Spelling" heeft een „Open Brief aan de
Nederlandsche Pers" gecomponeerd, waarin
zij erop aandringt dat wij de spelling-Mar-
chant in de dagbladen zullen invoeren. Zoo
als de lezer weet hebben wij dat tot dusver
niet gedaan omdat bijna alle dagbladen een
afwijzend advies van het bestuur van de Ver
eeniging dc Nederlandsche Dagbadpers aan
vaard hebben. Het leidende argument in dit
advies was, dat de regeering zelf in de Staats
courant en in alle andere officiëele stukken
de spelling'de Vries en te Winkel handhaaft.
Zoolang de regeering zelf op twee gedachten
hinkt, zoolang zij niet ten volle haar maat
regel doorvoert en ons dagelijks haar stukken
in de oude spelling doet toekomen, gaan wij
niet tot de nieuwe over. Zij schijnt de beslis
sing in de zaak aan anderen te willen over
latendaar gaan wij niet mee accoord.
Het is haar taak te regeeren, niet de onze.
Wij voelen ook niets voor de kans, binnen af-
zienbaren tijd voor een nieuwe partiëele wijzi
ging gesteld te worden. Als Den Haag de
knoop nu doorhakt, zullen wij erkennen dat
de zaak beslist is en daarnaar handelen. Dit
is door schrijver dezes al in een vorig artikel
in deze rubriek naar aanleiding van het advies
van de N. D. P. betoogd. Het standpunt is
zeer duidelijk, en de Vereeniging tot Vereen
voudiging vhn onze Spelling had zich beter
tot de regeering kunnen wenden met het ver
zoek, haar nieuwe spelling in haar eigen krant
en haar eigen stukken toe te psasen, dan zou
de Nederlandsche dagbladpers ongetwijfeld
ook volgen.
Inplaats daarvan wendt zij zich tot ons.
Het is haar goed recht, en we zullen haar Open
Brief allemaal met belangstelling lezen. Maar
een handig betoog is het niet. De Vereeniging
gelooft blijkbaar niet aan onze argumenten
en schuift ons andere, van niet zeer verhef
fend gehalte, in de schoenen. Ik citeer de vol
gende passages uit haar Open Brief:
„Misschien was het mogelijk geweest, een
kortere weg te kiezen, al staat het te bezien of
in dat geval alle groote bladen het onmiddel
lijk aangedurfd zouden hebben, de ontstem
ming van tal van oudere abonnés te trotsee-
ren".
,.Op geprikkeldheid van het publiek moet
men voorbereid zijn, maar de practijk bewijst
dat deze meestal niet van lange duur is".
„Wij zijn dus overtuigd dat menig blad, zon
der al te groote schade en zonder al te groot
verzet van de lezers, de overgang naar de
nieuwe spelling zou kunnen wagen".
„Wellicht zullen er bladen zijn, die, ondanks
de goede wil van redactie en uitgevers, door
het conservatisme van hun lezers of uit vrees
voor concurrenten gedwongen worden, voor-
loopig de oude spelling te handhaven".
Ik geloof dat de Vereeniging tot Vereenvou
diging van onze Spelling beter had kunnen
zwijgen dan ons dezen brief te sturen. Haar
veronderstelling dat de dagbladen niet tot de
nieuwe spelling zijn overgegaan uit vrees voor
hun lezers en voor concurrenten is onjuist.
Ik heb geen van mijn collega's, noch op ver
gaderingen waar wij het onderwerp bespra
ken, noch in gesprekken die wij erover had
den, ooit deze vrees hooren uiten. Bovendien
zijn we niet vreesachtig. En met reden. Geen
enkel dagbladartikel verwerft ooit de volle
instemming van alle lezers hoe zou dat ook
kunnen? en het overkomt alle dagbladen
vaak dat zij tegen de meening van een deel
van hun lezers, soms zelfs tegen die der
meerderheid, ingaan. Voor het overige is het
niet erg netjes van de Vereeniging tot Ver
eenvoudiging, dat zij ons verkapte motieven
toeschrijft die wij nooit geuit hebben. Op
zoo'n basis is het slecht wisselen-van-gedach-
ten. Men moet beginnen met eikaars argu
menten als de inderdaad-bedoelde motieven
te aanvaarden. Ter vereenvoudiging van
de discussie, en ook vanwege de goede manie
ren. Het komt mij voor dat de Vereeniging
met dezen brief niet anders bereikt heeft
dan de dagbladen te prikkelen. Dat is geen
vereenvoudiging van de zaak. Het is niet
slim, en mij spijt het.
R. P.
Droogkamer van Linoleum-
fabriek uitgebrand.
Brandweer van Krommenie en fabrieks-
brandweer bedwingen de vlammen.
In den afgeloopen nacht te ongeveer vier
uur werd brand ontdekt in de droogkamers
van de Nederlandsche Linoleumfabriek te
Krommenie. Arbeiders, die werkzaam waren
in de zgn. Linoleumfabriek-Noord, het com
plex der Nederlandsche Linoleumfabriek dat
is gelegen aan de Padlaan. ontdekten tegen
vier uur dat rook en vlammen uit de beide
rookkamers sloegen. Onmiddellijk waar
schuwden zij de brandweer, en alarmeerden
de fabrieksbrandweer.
De beide droogkamers bleken toen al in
lichterlaaie te staan. Het zijn gelijkvloersche
gebouwen, die een oppervlakte hebben van
ongeveer 75 bij 10 meter waarin bijna afge
werkte linoleum gedroogd wordt. Toen de
brand werd ontdekt waren beid^ droogkamers
met een vrij grooten linoleumvoorraad gevuld.
De fabrieksbrandweer was spoedig ter
plaatse evenals de brandweer van Kromme
nie en met verscheidene stralen werd water
gegeven. Men slaagde erin den brand tot de
beide droogkamers te beperken, doch niet kon
worden voorkomen, dat zij geheel uitbrand
den.
Van morgen tegen zeven uur kon de brand
weer inrukken en de fabrieksbrandweer bleef
yoor nablusschen achter.
1874
15 OCTOBER
1954
9 Anegang Haarlem
Bij ons 60-jarig jubileum zeggen
wij hartelijk dank aan alle cliënten,
die ons hun vertrouwen schonken.
Ter gelegenheid van dit jubileum
zal het ons een genoegen zijn een
zilveren herdenkingslepel te kunnen
aanbieden."
(Adv. Ingez. Med.)
De financieele gevolgen van het Rijks Werkloozen-
subsidie-fonds zijn voor Haarlem ongunstig.
Tekort op de begrooting van 435.000
(Te Wolfenbüttel is een prijsvraag
gehouden, om de politieverorde
ningen, die wegens haar ingewik
kelde wettelijke taal niet gelezen
worden, op rijm te zetten).
Ook hier is het des burgers plicht,
Dat hij op elk moment,
Al valt de taak hem ook niet licht,
De wet, waarmee men orde sticht,
In heel haar strekking kent.
Dat zou misschien ook nog wel gaan,
Wanneer althans de wet,
Voor ieder duidlijk te verstaan,
(Want wie begint er anders aan)
Voor ons werd neergezet.
In Wolfenbüttel kwam men met
Een lumineus idee,
Daar werd de plaatselijke wet
Geheel en goed op rijm gezet,
Zoowat een week gelee..
Dat is nog niet zoo gek gedacht,
Al ken 'k de wet niet, die
Op goede gronden wordt geacht,
Dat zij zich door gedachtenpracht
Goed leent voor poëzie.
Toch is het wel een nuttig ding,
En wel in deze lijn,
Het spreekt, dat een verordening
Na zulk een taal-veredeling
Niet ongerijmd kan zijn.
HAARLEM, HEEMSTEDE, BLOEMENDAAL
Louis de Vries wilde niet
vliegen
Maar hij vloog toch!
Bij de achtervolgingsopnemingen van de film
„Blokkade" moest Louis de Vries vliegen.
Het draaiboek schreef voor, dat de chef 'van
den geheimen dist (Louis de Vries) den per
Dieseltrein ont-vluchtenden Charkof (Jacques
Reule) per luchttaxi van de K.L.M., inhaalt.
Doch toen De Vries op Schiphol in het ge
reedstaande vliegtuig moest stappen, ging hij
ostentatief zitten en zei: „Nooit in mijn leven,
ga ik de lucht in." En hoe de regisseur en pro
ductieleider ook smeekten en jammerden, de
acteur vertikte het.
Na veel heen en weer gepraat, werd er een
compromis gesloten. Louis de Vries zou instap
pen en dan eventjes rijden, dan moest de piloot
stoppen, en een „stunt" (een plaatsvervanger)
metdenzelfden hoed en jas aan, zou zijn plaats
komen innemen. Niemand merkte op, dat vlak
vóór het begin van de scène, de regisseur Mil-
lem van der Hoog, den piloat even apart nam
en geheimzinnig met hem» fluisterde. Doch
groot was de vreugde van de toeschouwers,
toen het-Koolhoventje, inplaats van slechts
eenige meters te taxiën, mét Louis de Vries het
luchtruim insuisde.
De achterblijvers waren uitermate belang
stellend, wat er wel zou gebeuren na de lan
ding. Doch goedmoedig, met zijn vinger drei
gend, kwam Louis de Vries uit het vliegtuig ge
klommen, tegen van der Hoog zeggende: „Aai,
kereltje, dat zal ik je toch wel eens betaald
zetten, heb maar geduld."
Even later liet hij erop volgen: „Maar mooi
dat het is, daar boven in de lucht! Ik ga nog
eens!"
De K.L.M. was een bewonderaar rijker ge
worden.
SLECHTE REMMEN SN STUURINRICHTING
Tegen een Amsterdamschen expediteur met
een 6-vielïge vrachtauto is proces-verbaal op
gemaakt, omdat de voetrem van den wagen
onvoldoende en de handrem heelemaal niet
werkte, terwijl de stuurinrichting een speling
van 172 graden vertoonde. De wagen die op
den Rijksstraatweg werd aangetroffen, is naar
een garage gesleept.
WAARSCHUWING
Een bewoner van de Jan Steenstraat heeft
bij de politie aangifte gedaan, dat Donderdag
twee onbekende personen hem een coupon
stof voor een colbertcostuum hebben weten te
verkoopen voor 33.50, terwijl later bleek, dat
de coupon een waarde had van hoogstens
18.—.
(Adv. Ingez. Med.)
De Oostenrijksche regeering heeft besloten
ter nagedachtenis van den vermoorden bonds
kanselier een Dollfuss-postzegel uit te geven.
De Haarlemsche Gemeentebegrooting voor het
dienstjaar 1935 is verschenen. De finan
cieele gevolgen van de instelling van het
Rijkswerkloozen-subsidiefonds is voor Haar
lem ongunstig. Er is een tekort van 435.000.
pag. 1 en 2.
Het Fransche meisje Violette Nozières, dat
haar vader vergiftigde, is ter dood veroor
deeld.
pag. 4
Novak, de medeplichtige van Kaleraen, heeft
een bekentenis afgeiegd.
pag. 4
De Crisis-inkomstenbelasting is waarschijn
lijk voorloopig van de baan.
pag. 3
Een betere verhouding tusschen den invoer
van en den uitvoer naar Japan in Ned.-Indië
is noodig.
pag. 3
Uitstel van behandeling der Onnes-zaak.
pag. 3
De heer W. A. J. Bremer Jr. over de zeilsport.
pag. 11
Bioscopen.
pag. 17
Laatste berichten
pag. 15
ARTIKELEN ENZ.
R. P.: Een open brief.
pag. 1
Dr. Kurt Schuschnigg: Het Oostenrijksche
vraagstuk.
pag. 4
Van onzen correspondent te Parijs: Na den
moord te Marseille.
pag. 9
Van onzen Parijschen correspondent: Indruk
ken van den Parijschen automobielsalon.
pag. 14
Van onzen correspondent te Stockholm: Het
mysterie van den vijfmaster Köbenhavn.
pag. 13
Dr. W. G. N. van der Sleen: Gran Canaria.
pag. 13
W. SCH. Lutine: Terschelling's mysterie.
pag. 3
J. B. Schuil: Ballet Trudi Schoop.
pag. 17
K. de Jong: Kerkconcert in de Remonstrant
sche kerk.
pag. 17
K. de Jong: Radiomuziek der week.
pag. 1'
W. SCH. Voor elk uur een .tafel.
pag.
Financieele Kroniek: De moord op koning
Alexander heeft geen invloed op de beurs.
pag. 12
Willy van der Tak: Over philatelie en phila-
telisten.
pag. 14
Kerst Zwart: Dienaren in den nacht,
i pag. 14
Het Haarlemsche Stadsbeeld: Het Verwulft.
pag. 14
B. en W. willen dit dekken door
60 opcenten meer op de Personeele
Belasting te heffen.
Heden is door B. en W. van Haarlem de
ontwerp-begrooting voor 1935 aan de raadsle
den gezonden.
In hun toelichting schrijven B. en W. o.a.:
De moeilijkheden voor
de gemeenten
Het is den raad bekend, voor hoe groote
moeilijkheden de gemeente telkens weer
wordt geplaatst bij haar voortdurend streven i
om het evenwicht tusschen inkomsten en uit-
:aven te bewaren. Immers, beïnvloeden eener-
zijds de uitgaven voor werkloosheidsvoorzie
ning en armenverzorging nog steeds in ster
ke mate de financiën der gemeente, ander
zijds vormen de verminderde belastingop
brengsten hoewel in verband met de sa
menstelling der bevolking niet zoo sterk als in
sommige andere gemeenten een voor het
gemeentelijk budget bezwarende factor.
In dit verband dient ook vooral te worden
gewezen op de door de Regeer in g bij de
Tweede Kamer aanhanging gemaakte wets
ontwerpen, onderscheidenlijk tot wijziging
van de wet, houdende herziening van de fi
nancieele verhouding tusschen het Rijk en de
gemeenten en tot instelling van een fonds,
genaamd We-rkloosheidssubsidiefonds, ter be
vordering eener betere verdeeling van de
gemeentelijke kosten, voortspruitende uit de
voorzieningen terzake van werkloosheid, tus
schen de gemeenten onderling en het-Rijk.
Ongunstige werking van
het Werkloosheidsfonds.
De ongewijzigde totstandkoming van be
doelde wetsontwerpen zal ten aanzien van
deze gemeente een nadeeligen invloed uit
oefenen, welke zich op het budget der ge
meente steeds ernstiger zal manifesteeren.
Met name moet worden gerekend op een
lagere uitkeering uit het gemeente fonds ad
f 560.000,welke op grond van de opge
nomen garantiebepalingen voor gemeenten
met een nagenoeg gelijkblijvend inwonertal
eerst na. tien jaren ten volle zal zijn doorge
werkt, doch die voor Haarlem, in verband
met de voortdurende toeneming van het aan
tal inwoners, tot gevolg zal hebben, dat de
overgang van het bestaande naar het nieuwe
stelsel in een korter tijdperk dan tien jaren
zal zijn voltrokken.
Voorts zal aanneming van het wetsontwerp
tot instellmg van het Werkloosheidssubsidie-
fonds er toe leiden, dat de inkomsten uit be
lastingen aanzienlijk zullen worden vermin-
derd.
1933 gaf een batig
saldo van f 17.698.17
Dank zij de door den raad en B, en W. ge
durende eenige jaren gevoerde bezuinigings-
politiek is het tot nu toe mogelijk gebleken,
het evenwicht tusschen inkomsten en uitga
ven te handhaven. Daardoor o.a. was het mo
gelijk. dat de gewone dienst van 1933 kon
worden afgesloten met een batig slot groot
f 17.698,17, terwijl de dienst 1932. ondanks de
reed6 aangebrachte bezuinigingen, een nadee-
lig slot van f 229.843,30 liet.
Vergelijkingen tusschen
1934 en 1935.
Bij vergelijking van de begrooting voor 1935
met haar voorgangster, valt het op, dat het
eindcijfer, zijnde f 18.389.971,60, niet onaan
zienlijk hooger is dan dat voor 1934, toen het
f 16.644.210.67 beliep. Hoewel aan het verkrij
gen van een inzicht omtrent de beteekenis dei-
tot stand gebrachte versoberingen op de uit
gaven eenerzijds en de opvoering van inkom
sten anderzijds, door het vergelijken van eind
cijfers der begrooting, in het algemeen geen
groote waarde kan worden toegekend, thans
is zulks zeker niet het geval, nu de uitgaven
voor werkloozen anders geadministreerd zijn.
De voornaamste afwijkingen zijn:
Wat de gunstige invloed betreft het feit, dat
de begrooting nu begint met een saldo van
f 17.698.17, terwijl 1934 begon met een tekort
van 1932 van f 229.843.30. Dit geeft een ver
schil van f 247 541.47.
Verder de verminderde personeelsuitgaven,
I de verlaging van de rentelast in verband met
de in dit jaar plaats gehad hebbende conver
sie van geldleeningen, de vermindering der
kosten van het lager onderwijs, als gevolg van
de omstandigheid, dat er thans geen boven
tallige leerkrachten meer zijn en voorts dooi
de vermindering van het aantal vak-onder
wijzers.
Daartegenover moeten echter de navolgende,
in ongunstigen zin werkende, factoren worden
gesteld:
Tekort in het Pensioen
fonds van bijna 4 mil-
lioen gulden.
Ie. een annuïteit ad f 198.374. ten behoeve
van het gemeentelijk pensioenfonds, hetwelk,
blijkens eene samengestelde wetenschappelijke
balans, een tekort opleven van f 3.926.366,87.
Door de jaarlijksche betaling dezer annuïteit,
welke is gebaseerd op een looptijd van 40 jaar
en een rentevoet van 4 pet., zal dit tekort in
het pensioenfonds kunnen worden aangezui
verd.
2e. een lagere uitkeering uit het gemeente
fonds van pl.m. f 100.000;
3e een lagere raming van de bijdrage van
het Rijk in de kosten van steunverleening en
werkverschaffing aan werkloozen, tengevolge
van de gewijzigde subsidieregeling.
Ook voor 1935 is voorloopig voor de rijks
bijdrage een percentage van 85 aangenomen,
evenals voor 1934.
De gevolgen van het aanhangige wetsont
werp op het Werkloozensubsidiefonds konden
In de begrooting nog niet worden verwerkt.
Verlaging van den druk
op de ingezetenen.
De omstandigheid, dat gedurende de laat
ste jaren verschillende gemeentelijke heffin
gen vrij aanzienlijk zijn verhoogd en de be
lastingdruk. mede door verhooging van de
Rijks directe- en Indirecte belastingen, reeds
tot ongekende hoogte is gestegen, heeft B. cn
W. geleid tot de overweging, in hoever de mo
gelijkheid bestaat om verzwaring van lasten
te voorkomen en waar de noodzakelijkheid
het gebiedt tot verlichting van lasten voor
de ingezetenen te geraken.
B, en W. herinneren aan hun reeds door den
raad aangenomen .voorstel tot verlaging van
den gasprijs.
Ook verlaging van het
electricit sitstarief
Voorts ligt het in het voornemen van B. en
W. met ingang van 1 Januari 1935 de tarieven
voor het verbruik van eleetriciteit aan eene
herziening te onderwerpen.
Bedoelde tarieven zouden zij nl. als volgt
wenschen te verlagen:
a. voor stroom geleverd over den gewonen
meter wordt het tarief gebracht van 22 op 21
cent: b. voor stroom geleverd over den munt
meter van 24 op 23 ceiit.
c. het huishoudtarief van f 2.88 en f 3.ner
10 M2. onderscheidenlijk voor oppervlakten
van minder dan 100 M2. en van 100 M2. en
daarboven, op f 2.64 per jaar per 10 M2. op
pervlakte:
d voor muntmeterinstallaties van f 3.12 op
f 2.76 per jaar per 10 M2. oppervlakte:
e. voor perceelen, waarbij de totaal-opper
vlakte 200 M2. (thans 300 M2.) overschrijdt,
het meerdere voor de helft in rekening te
brengen:
f. het winkeltarief van f 15 per Hectowatt
tot f 13 20 per Hectowatt per jaar.
De Rjjksuitkeering.
Als het nieuwe wetsontwerp wordt aangeno
men zal de uitkeering verminderen van
f 1.083.662 tot f 1.023.557 dus een verschil van
f 60.105, waartegenover een hoogere ontvangst
Ingevolge het classificatieverschil staat van
f 26.000.
Voor het tijdvak 193334 en 193435 wer
den nog ten behoeve van het gemeentefonds
geheven 30150 opcenten op de gemeente-
fondsbelasting. Die komen 1 Mei 1935 te ver
vallen. In de begrooting Is daarmede reeds re
kening gehouden.
De gevolgen van het
Werkloosheidsfonds.
Voorts zullen maatregelen behooren te wor
den getroffen voor het nadeel, hetwelk voor
de gemeente zal voortspruiten uit de instel
ling van het Werkloosheidssubsidlefonds, waar
toe de Regeering meent te moeten overgaan,
teneinde voor de gemeenten een gelijkmatiger
verdeeling van de lasten met betrekking tot de
werkloosheidsvoorziening te verkrijgen.
Behalve met het op de rij.ksbegrooting voor
1935 uitgetrokken bedrag ad f 46 millioen, zal
het fonds worden gevoed met de opbrengst
van:
le, veertig ten honderd van de hoofdsom
der grondbelasting:
2e. tachtig ten honderd van de hoofdsom
der personeele belasting naar de grondslagen
huurwaarde, mobilair en dienstboden (de hef
fing van die hoofdsom zal, in verband hier
mede, geschieden naar de wettelijke tarie
ven)
3e vijf en twintig opcenten op de hoofdsom
der gemeentefondsbelasting:
4e. tien opcenten op de hoofdsom der ver
mogensbelasting.
Daar de Regeering het niet wenschelijk
heeft geacht, dat het gekozen systeem zou lei
den tot verhooging van den belastingdruk bo
ven het maximum, waartoe de gemeenten vol
gens de bestaande wettelijke regeling inzake
de heffing van opcenten op de gemeentefonds
belasting en de vermogensbelasting mogen
gaan, is bepaald, dat de maxima dier heffin
gen moeten worden verlaagd met het gedeel
te, dat ten bate van het fonds zal worden ge
heven.
Het aantal ten behoeve van deze gemeente
te heffen opcenten op de gemeentefondsbelas
ting zal derhalve tot 55 worden verlaagd.
