Delicatesse-film.
Scott heeft pech.
De tijden van de Uiver.
Het Bê&OHêdikstc
52e Jaargang No. 15745
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 22 October 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week ƒ0.05, p. maand ƒ0.22, p. 3 rand. ƒ0.65, franco p. post 0.72^.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13682 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels
ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze
Groentjes 1—3 regels ƒ0.30, elke regel meer ƒ0.10, uitsluitend k contant
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid f 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Duim 250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 100,-.
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim 75.-, Verlies Wijsvinger f 75.-. Verlies andere Yinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
HAARLEM, 22 October.
De Groote Luchtrace.
De geweldige prestaties van de Engelsche
en Nederlandsche vliegers op het fantastische
race-traject MildenhallMelbourne vervullen
de wereld met een belangstelling en bewon
dering, die haar voor eenige dagen zegenrijk
verlost van de rampspoeden dezer tijden. Men
zou een schoon symbool kunnen vinden in
dezen heroïschen strijd, die alle landsgren
zen negeert en ver uitgaat boven al het be
krompen en egoistische gedoe, dat al de el
lende veroorzaakt. Wellicht voelt het publiek
dit symbool, want het grootste financieele
schandaal, de gruwelijkste moord op een
staatshoofd, de ergste mislukking van de
voortdurend-vergeefs-onderhandelende staats
hoofd, de ergste mislukking van de voortdu-
rend-vergeefs-onderhandelende staatslieden
genieten veel minder belangstelling dan deze
race. Gelukkig, gelukkig gebeurt er eindelijk
weer eens iets waarin we ons allemaal royaal
verheugen kunnen.
Inderdaad geweldig zijn de prestaties van
het leidende race-vliegtuig, de ..Comet" van
de Engelschen C. W. A. Scott en T. Campbell
Black, en het leidende verkeersvliegtuig, de
,.Uiver" van onze Hollandsche K.L.M.-vliegers
K. D. Parmentier en J. J. Moll (plus beman
ning en passagiers). Vanmorgen te 11.28 kwam
Scott reeds te Port Darwin in Australië aan;
te 11.18 vertrok de Uiver uit Batavia, dat het
Douglas-vliegtuig bereikte in 52 uur vliegens!
Het is inderdaad een wonder. Er blijkt uit dat
de record-prestatie van de Pelikaan, die in
vier dagen naar Batavia vloog en in denzelf
den tijd terug, nog geen jaar geleden, nu al
weer tot het verre verleden behoort. In ruim
twee dagen hebben Parmentier en Moll het 'm
gelapt! Dat de andere verkeersvliegtuigen in
den wedstrijd aan deze prestatie niet tippen
kunnen, en dat de meeste racevliegtuigen er
ook ver bij achter blijven, bewijst wel opnieuw
de prachtige qualïteit van de K.L.M. vliegers,
gebaseerd op gTo'ote ervaring en duchtige
voorbereiding, en de groote betrouwbaarheid
Van de Hollandsche luchtvaart.
Tegelijk moet enen zijn eerbied betuigen
voor de kolossale snelheid en eveneens volko
lmen regelmatige race van de „Oomet" van
Scott en Campbell-Black, die op het moment
dat ik dit schrijf met meer dan tweeduizend
K.M. voorsprong op de „Uiver" de leiding
hebben. Als pech hun bespaard blijft is het
Zeker dat zij de race zullen winnen, en bin
nen zooiets als 21'2 dag Melbourne bereiken,
terwijl ons verkeerstoestel dat zou kunnen
leveren in iets meer dan drie dagen
Of de Uiver in dat geval ook tweede in de
race zcu zijn staat nog niet vast, maar is toch
waarschijnlijk gezien den achterstand van
Cathcart Jones en Waller (eveneens op een
Comet) en Roscoe Turner en Clyde Pangborn
(op Boeing). De overigen lijken volstrekt niet
meer in het stuk voor te komen. De Mallasons,
op de derde Cornet, hebben den strijd opgege
ven toen zij te Allahabad voor de tweede maal
pech kregen, en onze Bostjager, die op dat
cogenblik vlak achter de Uiver ziat, heeft door
defect aan het landingsgestel eveneens te
Allahabad den strijd moeten cpgeven. Jam
mer van het eenige in Nederland gebouwde
toestel, dat aan den strijd deelnamJammer
ook voor die dappere vechters Geysendorffer
en Asjes. Weer heeft het nocdlct de Postjager,
die nu toch wel bewezen heeft, een geweldig
snel toestel te zijn, getroffen
En toch! Zal uit dezen wedstrijd niet de
conclusie moeten worden getrokken, dat de
speciale race-toestellen technisch nog niet de
ontwikkeling bereikt hebben, vereischt voor
een wedstrijd over zoo geweldigen afstand?
Met uitzondering van de Comet van Scott,
zijn zij tot dusver alle ver achtergebleven bij
het verkeerstoestel van Parmentier en Moll,
dat zooiets als 100 K.M. per uur meer af
legt dan zij. Verscheidene zijn gestrand.
Het vliegen met intrekbare landingsge
stellen en zonder radio, plus andere restric
ties terwille van de snelheid, blijkt al te groo
te bezwaren op te leveren. Te verwonderen
behoeft dat eigenlijk niet. De verkeerservaring
op zulke trajecten bestaat. Vooral bij onze
Hollandsche vliegers. De race-ervaring op
zulke trajecten ontbreekt. Des te bewonde
renswaardiger is de prestatie van Scott en
Campbell-Black: laten we het tenvolle er
kennen.
Merkwaardig is wel het feit dat „het veld
zoo ver uit elkaar geslagen is". Het ligt duizen
den en nog een duizenden kilometers uiteen.
Het nieuwe van een zoo enorme krachtmeting
doet zich wel sterk gevoelen. Een volgende zal
natuurlijk al veel minder achterblijvers bren
gen. maar men kan zich op het moment
weinig illusies maken van het percentage dei-
twintig gestarte vliegtuigen, dat Melbourne
bereiken zal.
Laat ons hopen dat de Uiver, die thans op
een traject vliegt, dat niet tot de ervaring
der K. L. M.-vliegers behoort, van pech ver
schoond zal blijven en dat het Parmentier,
Moll, Van Bruggen en Prins gegeven moge
zijn hun reeds schitterende prestaties te vol
tooien en als eersten in de handicap (zij het
dan als tweeden in de race) Melbourne te be
reiken. Het zal een nieuwe glorie voor onze
vliegerij en voor de K. L. M. zijn.
R. P.
Na het schrijven van bovenstaande
bereikte ons het bericht, dat Scott te Port
Darwin reeds 2 1/2 uur is opgehouden door
motorpech.
De gasprijs verlaging te
Haarlem.
Naar wij vernemen zijn er, nadat de ge
meenteraad van Haarlem besloten heeft met
1 November a.s. den gasprijs te verlagen, nog
wel aanvragen om afsluitingen ingekomen,
maar in verhouding is het aantal dat binnen
komt toch belangrijk minder aan het wor
den.
(In een Amsterdamsche bioscoop
worden wekelijks korte films ver
toond, waarin het bereiden van
bepaalde gerechten in klank en
beeld wordt gedemonstreerd door
een leerares van een huishoud
school).
Op het punt van variatie
Is de bioscoop paraat,
Zelden is er een programma,
Waarop geen surprise staat.
En de bioscoopbezoeker
In de hoofdstad, hoeft voortaan,
Als het uit is, ook al niet meer
Onbekookt naar huis te gaan.
Beter kon men wel niet kiezen.
Volgende de politiek,
Dat men de programma's opstelt,
Naar den smaak van het publiek.
Men ziet bakken, braden, stoven,
Maar men hoort ook, wat men eet.
Jammer, dat men 't niet kan ruiken,
Dan was het finaal compleet.
Lippen likkend, watertandend,
Ziet en hoort men 't filmpje aan,
In de zaal zijn vele magen
Die een beetje knagen gaan.
Ga, wanneer het vet der aarde
U wat schaars wordt toebedeeld,
Bioscopieus dineeren,
Zij 't alleen in klank en beeld.
P. GASUS.
LONDEN-MELBOURNE.
PARMENTIER OPTIMISTISCH.
Reeds van Batavia vertrokken.
SCOTT VERBETERT EEN RECORD.
(Zie ook pag. 3).
AMSTERDAM, 22 Oct. Zeer snel gaat de
vlucht van de deelnemers aan de Londen
Melbourne-Race, voor zoover deze tot de lei
dende groep behooren, in de richting van het
doel: Melbourne.
De meeste belangstelling bestaat uit den
aard der zaak voor de prestaties van het
Douglas-toestel van de K.L.M.. de „Uiver" be
stuurd door Parmentier en Moll. Zooals ge
meld landde de „Uiver" te 7.02 uur A. T. he
denochtend te Singapore. Twee en vijftig mi
nuten later startte het toestel weer voor de
volgende étappe, naar Batavia. Waarschijn
lijk zal Scott met zijn Cornet-toestel, die te
Singapore reeds een voorsprong van ruim 8
uur had. niet over Batavia vliegen, doch recht
streeks over den Indischen Oceaan naar Koe
pang vliegen, waardoor hij zijn voorsprong
nog zal vergrooten. (Dit heeft hij inderdaad
gedaan. Red.) De Douglas, gebouwd als
verkeersvliegtuig, kan dezen afstand niet in
één vlucht afleggen.
Aan de telegrammen omtrent de vlucht van
de „Uiver" ontleenen wij nog, dat Parmentier
bij aankomst te Rangoon verklaarde, dat hij
en zijn metgezellen een schitterende vlucht
hadden gemaakt boven het door de maan
verlichte gebied. Parmentier was zeer opti
mistisch gestemd omtrent het verdere verloop
van den tocht.
Scott had bij aankomst te Singapore ver
klaard. dat gedurende het laatste deel van
de vlucht het zicht zeer slecht was. Met vol
doening zeide hij, dat hij de eerste is geweest,
die rechtstreeks de sormachtige Golf van
Bengalen heeft overgevlogen. Het weer hij
Singapore is minder gunstig. Er wordt storm
achtig weer gemeld, zoodat de ..Uiver" hier
van de moeilijkheden ondervindt, hetgeen
echter dank zij de radio-installatie aan boord
en de ervaring van onze Indië-vliegers geen
bezwaar voor Parmentier was om nog binnen
het uur weer van Singapore te vertrekken.
Scott te Port Darwin.
De Comet met Scott en Black zijn te 11.23
uur te Port Darwin geland. Hij heeft hierme
de het record EngelandAustralië, dat stond
op 6 dagen, 17 uur 45 min. gebracht op 2 da
gen 4 uur 38 minuten.
Motorpecht deed de Mollisons
falen.
De Mollisons hebben op het vliegveld Job-
bolpore moeten landen. Om zich te orientee-
ren waren zij met een motor naar Allahabad
gevlogen. De andere motor weigerde. Ver
schillende zuigers hebben opgehouden te wer
ken.
Toch wil het echtpaar Mollison naar Austra
lië verder vliegen, zoodra er onderdeelen zijn
die voor de reparatie onmisbaar zijn.
PORT DARWIN, 22 October (Reuter).
Scott/ heeft gedurende 2 1/2 uur op één motor
moeten vliegen. Het is zeer twijfelachtig, of de
reparatie nog op tijd verricht kan worden. De
mogelij kheid bestaat dus, dat de „Uiver" den
wedstrijd wint.
POSITIE DER
VOORNAAMSTE DEELNEMERS.
De tijden van de Uiver in de Melbourne-rece
zijn:
Mildenhall gestart 6.34;
geland Rome 12.30;
gestart Rome 13 54;
te Athene 15.31;
van Athene 15.52;
te Bagdad 24 00;
Zondagmorgen 2.05 (Nederl. tijd) vertrokken
uit Jask;
te Karachi 14.20;
uit Karachi 14.40;
te Allahabad 19.41;
te Calcutta 23.40;
te Rangoon 23.07;
te Alorstar 3.47 (Amsterdamsche tijd);
te Singapore 7.02;
te Batavia 10.54;
uit Batavia 11.18.
Volgens de laatste berichten was de positie
der voornaamste deelnemers;
Cornet (C. W. A. Scott en T. Campbell Black)
11.28 Port Darwin.
Uiver (K. D. Parmentier en J. J. Moll) 10.54
te Batavia 11.18 weer vertrokken.
Boeing (Col. Roscoe Turner en Clyde Pang
born i passeerde 8.30 uur Victoria Point.
Comet (de beide Moilisons) te Allahabad op
gegeven.
Geruchten doen de ronde
„Hallo! Is het waar dat de Uiver bij Bang
kok verongelukt is?"
„Is het waar dat Scott motorpech heeft en
een noodlanding heeft moeten maken?"
„Ik heb gehoord, dat al één toestel voorbij
Indië is gevlogen."
„Is het juist, dat de Panderjager op één mo
tor is verder gegaan?"
Deze en nog veel meer vragen werden
ons Zondag telefonisch op de redactie ge
steld, toen er nog geen vliegtuig in Indië
was aangekomen, tcsn de Paudefjager r.og
lang niet in Allahabad was aangekomen, toen
de Uiver en de Comet van Scott nog rustig
doorvlogen.
En Maandagmorgen
„Heeft de Uiver een noodlanding moeten
maken?Is Scott door de Douglas gepas
seerd? Jammer voor de Mollisons'n-Bof
voor ons, de geschiedenis met de Mollisons.
Zou Scott nog ingehaald kunnen worden?
Voor onze borden in de Groote Houtstraat
verdringen zich voortdurend de talrijke
nieuwsgierigen. In spanning volgen ze. den
gang van zaken' die geregeld op ae nieuws-
borden en de kaart worden bijgehouden.
..Je zult zien dat de Uiver zich spaart en ten
slotte met groote snelheid het laatste stuk
aflegt."
„Let op mijn woorden: met die Comet van
Scott loopt het nooit goed af
Wat men wenscht en waar men heimelijk
op hoopt, dat spreekt men zoo graag als
voorspelling uit
Er ontspint zich een uitgebreide discussie
over het al of niet sportieve van deze hoop.
„De Panderjager had maar niet mee mos
ten doen, die heeft immers altijd pech!"
..Ze konden 'm beter de Pechjager noe
men."
„En er zijn er meer, die pech hebben. In
Athene zit zelfs nog een toestel."
,Dat maakt er zeker een Zesdaagsche
van!"
„Evengoed een prestatie om met een ge
woon lijntoestel. als de Douglas toch is, in
ruim twee dagen van Londen naar Batavia te
vliegen!"
De heele stad, ons heele land, de heele we
reld om zoo te zeggen leeft mee met deze
geweldige race. Langdurige gesprekken tus-
schen meer of minder deskundigen, tusschen
meer of minder op-de-hoogte-zijnden, worden
gevoerd. En wat eiken Zondagavond en
Maandagmorgen het belangrijkste is, de
sport, is thans absoluut niet in tel. De over
winning van Haarlem wordt nauwelijks be
sproken, het wereldkampioenschap dammen
valt in het niet bij deze wereldrace voor vlieg
tuigen, iedereen is er vol van.
En we worden opgebeld door een huisvader
die om derwille van den vrede thuis, waar
verschil van meening bestaat omtrent de snel
heids- en handicaprace naar Melbourne
ons komt vragen, wat precies het onder
scheid daartusschen ts
De Merapi nog steeds onrustig.
Hoog aantal trillingen geregistreerd.
BANDOENG. 22 October (Aneat). De lava-
massa van de Merapi schuift nog steeds
vooruit. Een nieuw verschijnsel bij de werking
4s het optredien van sterke onrust-in het vul-
kaanlichaam. hetwelk blijkt uit de registratie
van de seismograaf te Babadan. Een buiten
gewoon groot aantal trillingen komt voor.
Van de twee Nederlandsche vliegmachines,
welke aan de LondenMelbourne race deel
nemen. heeft de Panderjager moeten opge
ven. De Uiver ligt met behoorlijke voorsprong
op nummer drie op de tweede plaats.
pag. 3
De breuk in de Duitschc Evangelische kerk is
thans definitief.
pag. 4
De Joego-Slavische regeering is afgetreden;
Oezoenowitsj is opnieuw belast met kabinets
formatie.
pag. 4
Bij een ontploffing in een Japansche mijn
zijn vermoedelijk 48 personen om het leven
gekomen.
pag. 4
Een mijnongeluk te Essen eischte zeven dooden
Dag. 4
Op de goudblokconferentie is men tot resulta
ten gekomen.
pag. 4
De stand van de clearingrekening op 15 Oc
tober.
pag. 3
Voorstanders van waardevast geld vereenigen
zich.
pag. 3
Zaterdagmiddag is in het Sportfondsenbad
een gedenkstee voor Dr. W. E. Merens ge
plaatst.
pag- 2
Rajchenbach wint den titel wereldkampioen
dammen.
pag. 7
De schaakmeester Liliënthal speelt simultaan
te Haarlem.
pag. 8
H. F. C. lijdt een groote nederlaag tegen Ajax
pag. 6
Haarlem wint met 43 van Z. F. C.
pag. 6
Laatste berichten.
pag. 10
ARTIKELEN ENZ.
R. P.: De groote Luchtrace.
pag. 1
Van onzen correspondent te Parijs: Poincaré's
uitvaart.
pag. 11
J. II. de Bois: Herinneringen aan professor
Aarts.
pag. 2
G. J. Kalt: Het muziekconcours te Hillegom.
pag. 9
K .de Jong: Wiener Sangerknaben.
pag. 9
II. G. Cannegieter: De Boer-van Rijk-ensemble
pag. 9
H. G- Cannegieter: „Die goeie oude tijd."
pag. 9
Spionnage ten gunste van
Duitschland.
Drie personen gevonnist.
MOSKOU, 22 October (V. D.) Naar eerst
heden wordt gemeld, is tien dagen geleden
vonnis geveld tegen drie van militaire spion
nage ten gunste van Duitschland vervolgde
personen. De Duitsche monteur Kurt Fuchs
werd veroordeeld tot acht jaar gevangenisstraf
de Oostenrijker Kotgarse tot zes jaar gevan
genisstraf, terwijl die Rus Berchovsky ter dood
werd veroordeeld wegens militaire spionnage
zoowel bij de vloot- als bij de luchtmacht ten
gunste van Duitschland.
Ernstig conflict in de N. S. B.
De heer Tusenius legt zijn functie als
gewestelijk leider neer.
Naar wij vernemen is in den boezem van de
opperste leiding der N.S.B. een ernstig con
flict ontstaan en wel tusschen de heeren
Tusenius en Geelkerken. In afwachting van
de terugkomst van den leider Ir. Mussert heeft
de heer Tusenius zijn functie als gewestelijk
leider van Noord-Holland neergelegd. Zijn wij
wel ingelicht, dan zal dit conflict niet anders
opgelost kunnen worden dan door uittreding
van een van genoemde heeren, zoodat de heer
Mussert zal moeten kiezen.
Dit conflict is als 't ware te beschouwen als
een conflict tusschen de linker- en rechter
vleugel van den N.S.B.
Omroepvereenigingen contra
uitgeverij.
Uitspraak in kort geding.
Scott in de „Cornet",
De President der Haarlemsche Rechtbank
Mr. G. Sluis, heeft vonnis gewezen in het kort
geding tusschen de A.V.RO. N.C.R.V., K.R.O.
en V.A.R A. cenerzijds en de N.V. „De Spaarne-
stad" anderzijds terzake van het afdrukken
van verkorte radio-programma's in het week
blad „De Humorist". Bij dit vonnis is aan de
„Spaarnestad" bevolen met het afdrukken van
de Ned. Radio-programma's „in welken vorm
ook" op te houden, onder verbeurte eener
dwangsom aan de omroeporganisaties te bota-
'en voor elk nummer, dat in strijd met het
echterlijk bevel zou verschijnen. Tevens is
bepaald, dat de omroep-organisaties de zaak
binnen 4 weken voor den gewonen rechter
moeten brengen.
