Het Be&okftiikste Donna Dulcinea duikt op sportveld. Eindhoven 100.000. 52e Jaargang No. 15763 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Maandag 12 November 1934 HAARLEM S DAGBLAD Kreotie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTENper week 0.25, per maand 1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72J4. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13682 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkery: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: 1—5 regels ƒ1.75. elke regel meer ƒ0.35. Reclame» 10.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes 13 regels 0.30, elke regel meer 0.10, uitsluitend a contant Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid f 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.- Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid f 2000.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Verlies Duim f 75.-, Verlies Wijsvinger 75.-. Verlies andere vinger 30.- Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 12 November. Het Spoorwegtekort. Het afdeelingsverslag van de Tweede Kamer over de Waterstaatsbegrooting geeft een ken merkend beeld van de verkeersrevolutie, die bezig is zich niet alleen in ons land maar in de gansche moderne wereld te voltrekken. Vele leden betreuren het, dat opnieuw zoo ongeveer de helft van het totale budget van Waterstaat besteed moet worden om het te kort op de Nederlandsohe Spoorwegen te dek ken. Inderdaad! En dat in dezen tijd! „Aan gekondigd is een bezuiniging van tien mil- lioen, maar van deze plannen blijkt niets, terwijl de tekorten van jaar tot jaar toe nemen. Men acht een grondige en snelle reor ganisatie van ons binnenlandsch vervoer systeem hoog noodig. Voor wat het vracht vervoer betreft, zullen de spoorwegen zich moeten beperken tot het vervoer van groote zendingen. Het personenvervoer zal uitslui tend tusschen de grootere stations moeten ge schieden. zoodat vele tusschenstations moe ten worden opgeheven. De bezwaren, verbon den aan de opheffing dezer stations, zullen moeten worden ondervangen door autobus diensten naar de centra. De opheffing van spoorlijnen beteekent ongetwijfeld kapitaal vernietiging. maar de vernietiging' van dit kapitaal heeft reeds plaats gehad door de ver minderde beteekenis van het spoorwegnet Het zijn veelbeteekenende uitingen. En als men ze leest denkt men vanzelf aan de liqui datie van vele electrische tramlijnen, waar van onze stad ook een treffend voorbeeld geeft. Men denkt niet alleen aan de enorme toeneming van het vrachtvervoer door last- auto's en van het personenvervoer door auto bussen en door de tallooze luxe-auto's er zijn duizenden menschen, die nooit meer In een trein of tram zitten maar ook aan de ontwikkeling van de binnen- en buitenland- sche luchtlijnen Ook komt men dan vanzelf op de jongste prestaties in de Londen-Mel- bourne vlucht, op de enorm snelle verbindin gen met de verre overzeesche gewesten, die in ongekend tempo zoowel in snelheid als in vei- ligheid toenemen. Niet alleen de beteekenis van de spoor- en tramwegen, maar ook die van de stoomvaartlijnen al hebben die nog een sterke positie door hun vrachtvervoer is met het jaar, ja met de maand dalende De Duitsc'hers zijn bijna klaar met een nieuw luchtschip dat zooiets als 100 passagiers over den Oceaan zal brengen tegen een tarief, slechts 10 pet. hooger dan dat der stoomsche pen. De Franschen bouwen te Toulouse een geweldig watervliegtuig, dat zeventig passa giers zal kunnen vervoeren. Het is duidelijk dat ook hier een periode van zoo snelle nieuwe ontwikkeling is ingetreden', dat het passa giersvervoer over de zeeën binnen enkele jaren een totale metamorphose moet hebben on dergaan. Wie onlangs de verklaring van den vliegtuigbouwer Fokker heeft gelezen, dat enorme Oceaanschepen als de „Queen Mary" en de '„Normandië" z.i. nimmer meer hun geld zullen opbrengen, en opgelegd zullen moeten worden eer zij ooit rendeerend geva ren zullen hebben, kan hem met geen moge lijkheid ongelijk geven. De geheele ontwikke ling van het verkeerswezen door de lucht wijst op zulke conclusies. Temeer omdat de vrees voor het vliegtuig ook met den dag afneemt, en velen tegenwoordig een verbaasd gezicht trekken als zij iemand ontmoeten die nog nooit gevlogen heeft. „Wat, nog nooit gevlo gen? En waarom eigenlijk niet?" Het is inderdaad een geweldige verkeers revolutie, die wij beleven. Zij is eenigszins te vergelijken met die van de eerste helft van de 19e eeuw, toen het spoorwegwezen en de stoomvaart hun intrede deden. Ook toen on dervond men krachtig verzet van het oude, pogingen om het te handhaven, wantrouwen tegen het nieuwe dat zoo gevaarlijk scheen. Stel dat iemand toen eens had kunnen voor spellen toen de eerste treinreizigers te bib beren zaten bij een snelheid van 40 K.M. dat een eeuw later de handelsreiziger Jansen, volkomen onbezorgd, achter 't stuur van zn Chevroletje met een 80 K.M.-snelheid over den Amsterdamschen straatweg zou gonzen, terwijl zijn collega Pietersen, rustig zn krant je lezend, zich met 'n 200 K.M. snelheid door het luchtruim naar Londen zou laten suizen! Het is onloochenbaar dat de overgang van trekschuit, diligence en stoomschip veel grooter geweest moet zijn dan de onze van trein en stoomschip naar de auto en het vliegtuig. Wij zijn al met mechanisch vervoer opgegroeid: voor ons is het slechts een kwestie van zoo veel kilometers per uur méér, en de overgang- naar het vliegtuig hebben we al voor 't groot ste deel overwonnen omdat het aantal onge vallen op de luchtverkeers-diensten zoo mi niem is. Juist daarom voltrekt het tempo van onze verkeersrevolutie zich dan ook veel snel ler dan dat van onze voorouders. Dat een noodgedwongen metamorphose, zooals thans het verkeer te land ondergaat, zich moeizaam ontwikkelt, is begrijpelijk. De belangen van ettelijke kleine geldbeleggers en van duizenden employés zijn er direct bij betrokken. Bovendien is moeilijk te taxeeren, in hoeverre men stations en groote verbin dingslijnen, die voorloopig noodzakelijk blij ven, moet handhaven en de kleine opheffen. Er is buitengewoon scherp inzicht in de ont wikkeling-van-zaken voor noodig. Achteraf zal men er makkelijk critiek op kunnen uit oefenen maar voor degenen die thans de zaken moeten leiden is het een heksentoer. Ook ongetwijfeld voor minister Kalff, die, als hij nog eenige jaren aan het bewind mocht blijven, een buitengewoon zware taak voor den boeg heeft en die als oud-directeur-gene raal van de Spoorwegen voor de pijnlijke taak wordt gesteld, zijn oude bedrijf (in het juiste tempo) te gaan opheffen. Misschien geeft de snelle ontwikkeling van de luchtvaart in ons land juist de kans. dat Nederland bijtijds de werkelijkheden in haar vollen omvang beseft en niet te traag zal zijn in het nemen van onvermijdelijke besluiten. R. P, Vliegmachine met wieken: een nieuwe verschijning. 't Was alsof we Zaterdag voor het eerst iemand uit de lucht zouden zien dalen, alsof we voor 't eerst een vliegmachine te zien zou den krijgen. De Juliana laan in Overveen had een meer dan zomersche drukte te verwerken en de lanen bij het Kennemer Lyceum wa ren vol als het Amsierdamsohe Stadionplein bij een interlandenwedstrijd. De menschen drongen en vochten er om een plaats, ja, eens moest de politie er zelfs bij te pas komen Het leek inderdaad alsof er een groote voetbal wedstrijd op komst was En toch betrof het slechts één vliegtuig, zij het een van ongewone capaciteiten, afmetin gen, vorm. Het autogirovliegtuig van den heer J. Mees uit Rotterdam zou komen, dalen, op stijgen op het sportveld van de school, de op brengst van de entréegelden zou ten bate ko men van het Nationaal Luchtvaartfonds en het Crisiscomité, ieder de helft, en vóór de komst van de machine, die bestuurd werd door den heer H. Schmidt Crans, zou er een voet bal- en een hockeywedstrijd zijn van leerlin gen tegen het Kon. Instituut voor de Marine te Willemsoord en zouden vliegers uit Soester- berg boven het veld een demonstratie geven. Maar wat de menschen op de been bracht en hield langs het lijntje van het sportveld, dat was het autogirovliegtuig.- De 30 uitslag voor Willemsoord van den voetbalwedstrijd en de 40 uitslag van de hockeymatch in het voordeel van de Kennemers was vergeten met zijn komst. Drie Soesterbergers kwamen als zaten zij aan een touwtje, zoo gelijk vlogen zij op en neer, links en rechts. De Bloemendaalsche po litie reed met den motor langs de afzetting, waarachter de toeschouwers roerloos in boven- waartsche nekverdraaiing stonden en het re sultaat was dat zij met applaus werd begroet, als reed zij een eererondje. Het tweede resul taat was dat een paar kwajongens, nu zij wisten dat er niet op hen werd gelet, trachtten onder de -touwen door te kruipenNog steeds kwamen er meer belangstellenden op het veld, ten slotte waren er bijna drie dui zend en de bruto opbrengst van ruim f 880 verzekert een batig slot voor het Nationaal Luchtvaartfonds en het Crisiscomité van f 400 ieder op z'n minst. De militaire vliegers speelden spelletjes in de lucht, zij doken zoon beetje, deden krij gertje of stuivertje wisselen, maakten ons bang wanneer ze vielen, maartoen de toeter op het dak van het Kennemer Lyceum (net als de echter sirene van Schiphol), ver telde dat het autogirovliegtuig in zicht was, toen liet met de militairen doen wat zij wil den, en werd de schijnbaar hulpeloos aranen- zwaaiende autogiro met een hoeraatje be groet. De vergelijkingen die de autogiro ons in den mond gaf waren legio: spinnekop, libel, sluip wesp, koffiemolen, ventilator, windmolen, ma lariamug en gaat u maar door. Het ding zwaaide en vocht gelijk Don Quichotte tegen niets en ondertusschen maakte het toch een zelfbewusten indruk, waarvan we versteld waren. Het bleef staan in de lucht en bewoog slechts zijn draaibaar plafond, zakte loodrecht naar den grond en trok zich niets aan van de felle aanvallen die een Soesterberger op hem deed. Daarvoor was-ie niet gekomen, om ru zie te maken, alleen maar om te toonen, dat een autogiro kan wat geen enkel ander kan: dalen en opstijgen op enkele vierkante meters ruimte. Dat een autogiro een waarde heeft, die meer is dan een bomwerp-prestatie, en waar over wij reeds enkele malen hebben uitge weid: veiligheid gepaard aan een betrekke lijk hooge snelheid, en de mogelijkheid overal snel te kunnen landen en op te stijgen. Het hing in de lucht en liep soms weer ver der als een hond, die zijn achterpooten diago naal zijn voorste laat volgen, hing dan weer en dook naar het groene gras, als een sper wer die een prooi ziet. Toen stond-ie. Zoo-maar op het veld. En reed ook een eere rondje, met veel hoera's en handgeklap ver welkomd door het publiek. Zijn dragend dak hing slap en lusteloos naar benee en de wieltjes van de Donna Dulcinea betrippelden het veld tot aan de eeretribune, waar gefotografeerd zou worden. Mannen met kiektoestellen traden naar voren, bukten en drukten af en als ze straks hun platen ont wikkelen ontdekken zij pluisjes op jassen van politieagenten en wellicht heeft de een af an dere gelukkige schutter er nog een zilveren knoop bij. Want fotografeeren was aanvanke lijk streng verboden, wegens het gevaar van te dicht bij komen, en de politie sprong voor de lensen en de fotomenschen moesten achter het lijntje van kalk, totdat de foto-taboe was opgeheven. Spoedig daarna klom de autogiro weer de lucht in: een aanloopje, een vaartje alsof Donna Dulcinea de boschjes wilde vernielen, en plotseling zat 't wiekeding boven in de ruim te, die naar huis toe brengt. Twee keer hup pelde het nog boven het veld in de ruimte rond en toen was de zwaaiige bezienswaardigheid verdwenen. De Willemsoorders, die hun sportpakjes voor de uniformen met rood en goud hadden ver wisseld, bleven de gasten van de Kennemer Lyceum leerlingenvereeniging. die de voetbal- hockey-vliegdag had georganiseerd. De bebouwing langs de Jan Gijzenvaart. En ten Zuiden van de Roerdompstraat. Ged. Staten hebben zich voorshands ver- eenigd met de aan dat college uitgebrachte adviezen van de Vaste Commissie voor Uit breidingsplannen in Noord-Holland en van den Inspecteur van de Volkshuisvesting naar aanleiding van het vastgesteld uitbreidings plan „Wijziging no. 6 vervangende blad 11' van „Noord", omvattend-en gronden gelegen ten Zuiden van de Roerdompstraat en ten Noord-Oosten van de Jan Gijzenvaart. In deze adviezen zijn bezwaren geopperd tegen de ontworpen bebouwing langs de Jan Gijzenvaart en tegen het project van den ontworpen weg langs genoemde vaart. Voor dezen weg had een fraaiere wandelweg be- hooren te worden geprojecteerd, door daarop meer groen aan te brengen en meer gelegen heid te scheppen voor het aanbrengen van beplanting. Het vorenstaande heeft B. en W. aanleiding gegeven, het betreffende uitbreidingsplan - in zijn geheel opnieuw in studie te nemen en daarbij tevens de mogelijkheid te onderzoeken in hoeverre aan de geopperde bezwaren tege moet gekomen kan worden. In het nader door B. en W. opgemaakt ontwerp, zijn, in vergelijking met het hier- bovenbedoelde door den Raad reeds vastge steld plan, eenige belangrijke wijzigingen aangebracht, doordat daarin o.a. meer groen" is geprojecteerd en ook de geprojecteerde be bouwing 'langs de Jan Gijzenvaart meer in overeenstemming is met de wenschen van Ged. Staten. Het is echter niet mogelijk gebleken om de ontworpen groenstrook langs de Jan Gijzen vaart te verbreeden. Een dergelijke verbree ding zou te zware lasten leggen op de exploi tatie der in het plan begrepen gronden. Hierbij mag niet uit het oog worden ver loren, dat ook volgens het thans ter vast stelling aangeboden plan tusschen de be bouwing aan weerszijden van de Jan Gijzen vaart reeds een open ruimte blijft van pl.m. 70 M., op enkele plaatsen zelfs van pl.m. 80 M. B. en W. bieden den Raad een ontwerp besluit ter bekrachtiging aan. Nadat de Donna Dulcinea naar de eere-tribune was getrippeld, werd de piloot, de heer H. Schmidt Crans, begroet door de heeren (van links naar rechts): Ir. J. Quaadgras (die een technische uiteenzetting gaf). Dr. A. de Vletter (rector van het Kennemer Lyceum), Jhr. Mr. C. J. A. den Tex (burgemeester van Bloe- mendaal), H. J. v. d. Velden (die een lezing over de autogiro had gehouden), R. van Manen (voorzitter van de leerlingenvereeniging). Eindhoven heeft de honderdduizend En in die lichtstad viert men feest. Er is in lange crisismaanden, Niet zooveel echt jolijt geweest. Eindhoven heeft de honderdduizend En vóór tien jaren,, had de stad, Er nog maar vijf-en-vijftigduizend. Zoo'n snelle groei, dat is je.watt. Hier kreeg de jubileumsburger Ook veel cadeaux en velerlei, En dat maakt hem ook voor zijn ouders Een lotje uit de loterij, De vlaggen werden uitgestoken Toen men het heuglijk feit vernam, Sirenen loeiden allerwegen. Toen van 't stadhuis de tijding kwam. Men danste juichend door de straten En wenschte 't ouderpaar geluk. Muziek weerklonk in vreugdetonen, Nooit was 't in Eindhoven zoo druk. Intusschen ligt het kleine voorwerp, Van al die feestvreugd onbewust. Te slapen in 't geschonken wiegje. Alleen in zijn volmaakte rust. Hij kan gelukkig nauw nog denken. Want anders dacht het kind bepaald. Wat heb 'k mij met geboren worden, Een onrust op den hals gehaald. P. GASUS. De huurverlaging. Aantal huizen met lagere huren te Haarlem toegenomen. In de Statistische gegevens der gemeente Haarlem is een statistiek opgenomen van den voorraad woningen op 30 Sept. van dit jaar en 30 September 1933. Daaraan ontleenen wij: Huren Sept. 1934 Sept. 1933 Tot 52 43 43 52— 104 134 134 104-/ 156 1392 1419 156— 208 2955 2891 208— 275 7576 7338 275— 350 5811 5419 350— 450 4998 4579 450— 600 4626 4484 600 800 3272 3136 800—1000 1251 1255 1000 en hooger 1529 1533 Noodwoningen 7 12 Nog bewoonde onbewoon- bare huizen 27 60 Vrije of dienstwoningen 820 813 Totaal 34441 33116 Het aantal woningen met huurwaarden tot 275 is in dat jaar dus vermeerderd van 11825 tot 12100, dus met 275. In de huurklassen 275 tot 600 vermeer derde het aantal van 14482 tot 15435 dus met 953. In de huurklasse 600—800 was de toe neming 136. Een vermindering met 4 huizen werd geconstateerd in de huurklasse 800— 1000. Voor de huurklasse 1000 en hooger was de vermindering eveneens 4. Uit deze statistiek blijkt dus wel dat er een verlaging der huren heeft plaats gehad, waar door een opschuiving in de huurklassen heeft plaats gevonden. Het aantal woningen is dit jaar met 1325 vermeerderd Daaronder waren zeer veel middenstandswoningen met een hoo- gere huurwaarde dan 450. Toch is het aan tal woningen met een huurwaarde tot 450 toegenomen met 1086. HollandAmerika Lijn wil een groot schip bouwen. Regeering moet echter crediet geven. De Holl. Amerikalyn heeft plannen voor den bouw van een nieuw schip van het type van de Statendam. In dien dit schip in gebruik zou worden genomen, zoo zouden de Volen- dam, de Rotterdam en de Veendam uit de vaart worden genomen. Het nieuwe schip zou den naam Prinsendam krijgen en zou met den Statendam den geheel en passagiers- dienst moeten verzorgen. De Holland Ameri- kalijn heeft zich in verband hiermede tot de regeering gewend om een crediet van 9 tot 11 millioen gulden te verkrijgen. Naar verluidt, toont de regeering zich tot nu toe nog niet erg geneigd op dit verzoek in te gaan. Zeventienjarig oplichter. Kloosterorde en verschillende personen zijn slachtoffer. Door de marechaussee te Oss is een 17-jarig kantoorbediende gearresteerd, die zeer om vangrijke oplichtingen heeft gepleegd, waar door een klooster te Heesch, een industrie en handelmaatschappij en verschillende perso- nenu zijn gedupeerd. Ten nadeele van de firma, waar hij werkte 'heeft hij een groot bedrag aan zegels verduisterd, terwijl hij op rekening van het klooster tal van za ken heeft gekocht, welke hij weer verkocht. Dit kon hij doen omdat hij in het bezit was gekomen van het briefpapier van het klooster. In Oostenrijk is het gedurende het weekeinde weer onrustig geweest; een honderdtal so cialisten en communisten werd gearresteerd pag. 4 De Fransche regeering is bij werken aan de Seine voor 120 millioen francs benadeeld. pag. 4 Tengevolge van den jongsten taifoen worden 1300 Koreaansche visschers vermist. pag. 4 Von Ribbentrop zou te Londen besprekingen over schrapping der militaire bepalingen van het verdrag" van Versailles voeren. pag. 4 Nabij Lothem is een goederentrein met een personentrein in botsing gekomen. pag. 3 Aanvoer van pekel- en steurharing is verbo den. pag. 3 Er worden met Duitscliland geen clearingon- derhandelingcn gevoerd. pag. 3 Auto-girovliegtuig daalt te Overveen. pag- 1 De bebouwing langs de Jan Gijzenvaart. pag- 1 Willy den Ouden wint twee nummers bij zwemwedstrijden te München-Gladbach. pag 8 II. F. C. en Haarlem behalen mooie overwin ningen op V. U. C. en Excelsior. pag. 6 De heer J. Hop viert zijn zilveren jubileum bij de gymnastiek- en schermvereeniging „Con cordia"'. pag 8 Bekende Haarlemmers: Mr. Th. A. Wesstra. pag. 3 Laatste berichten. pag. 2 ARTIKELEN ENZ. R. P.: Het Spoorwegtekort. pag. 1 K. de Jong: Bczauberendes Fraulein. pag- Gearresteerde Nederlanders worden vrijgelaten. Zij hadden enkele tientallen marken trachten te smokkelen. Blijkens te Nijmegen van den landraad der Kreis Cleve ontvangen mededeeling zullen door bemiddeling van den regeeringspresi- dent te Düsseldorf de Nijmegenaars, die eenigen tijd geleden door de Cleefsche recht bank, onder beschuldiging van deviezensmok- kelarij tot zware gevangenisstraffen werden veroordeeld, zoo spoedig mogelijk op vrije voe ten worden gesteld. De Landraad was over tuigd, dat de straf voor deze menschen inder daad te zwaar geweest was. „Cuba spoedig een Sovjet staat". Verklaring van communistisch leider. HAVANA. 12 November (V. D.) Een voor aanstaand leider van de communistische par tij op Cuba verklaarde gisteren tegenover een vertegenwoordiger van de Amerikaansche pers, dat de overgang van Cuba naar den Sovjet staatsvorm spoedig naderde en dat Cuba de eerste Sovjetrepubliek op het Westelijk half rond zou zijn. Een communistisch leider zeide dat het pro gram der communistische partij geleidelijk bezig was verwezenlijkt te worden en dat de partij slechts op het gunstigste oogen'olik wachtte om de regeeringsmacht in handen te nemen. Steeds weer geruchten over Simon's aftreden. Baldwin als zijn opvolger genoemd. LONDEN, 12 November (V. D.) De poli tieke medewerker van de Daily Herald meent te weten, dat wederom pogingen worden ge daan om Sir John Simon te doen aftreden als minister van buitenlandsche zaken. Als even- tueele opvolger wordt wederom Baldwin ge noemd. Bisschop Meiser spreekt verzoenend. „De kerk moet de overheden steunen." MUENCHEN, 12 November (V D.) Voor de eerste maal na de opheffing van zhn door rijksbisschop Mneler uit,ge'r",^'*en 'ng heeft bisschop Meiser gisteren in de St Mat- theuskerk te Muenchen weer den dienst ge leid en een predikatie gehouden, die opviel door haar verzoenende toon. Hii onthield zich van eiken aanval op Dr. Mueller doch verklaarde, dat het de plicht was van de Duitsche Evangelische kerk da weortdlijke overheden te steunen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1934 | | pagina 1