Een piloot moet alles zien!
De eerste vliegtocht Nederland-Indië.
Vlucht van de „Uiver
Js
I
1 3
DE CR0OTE SPRONG IN UIVER-VLUCHT.
Van beroemde
vliegtochten.
Welke gebieden Parmentier en zijn mannen aanschouwden.
WOENSDAG 21 NOVEMBER 1934
HAARLEM'S DAGBLAD
9
Tientallen instrumenten vragen zijn aandacht.
Piloot zijn wil heel wat zeggen!
Beziet u eens de een en dertig meters en
knoppen en handles en kraantjes en schake
laars, en alles wat er nog bij isDaar moet
de piloot toch maar geregeld op letten.
Hier zijn ze:
1. klok, 2. kompas met compensatieinrich
ting. De instrumenten van 3 tot en met 9
maken deel uit van de automatische besturing.
Het zijn: 3. vacuummeter (onderdrukmeter),
4. regelknop voor bochten, 5. koersaanwijzer,
6. dwarsheïlingmeter, 7. regelknop voor dwars-
stabiliteit, 3. kunstmatige horizon en 9. regel
knop voor langsstabiliteit (stijgen of dalen)
10 en 11 zijn benzinedrukmeters, 12 en 13 ther
mometers voor carburateurverwarming. Rechts
van 13 is de oliethermometer. 14, 15 en 16 zijn
benzinemeters voor hulptanks, rechter en lin
ker hoofdtank, 17. schakelaar voor cylinder-
kop thermometer, 18. buitenluchtthermometer,
die den vlieger waarschuwt wanneer er gevaar
voor ijsafzetting is, 19. stijgsnelheidsmeter, 20.
gashefboom, 21. vrieskraantje voor hoogte
meter, 22. hoogtemeter, waarvan de groote
wijzer de hoogte aangeeft tot op 20 voet nauw
keurig, 23. regelknoppen voor olieverwarming,
carburateurverwarming en hoogtegas, 24.
schakelaar voor automatische besturing, 25.
schakelaar voor bochtaa'nwijizer, 26. bocht
aanwijzer, 27. en 28. toerentellers, 29. snel
heidsmeter voor verschillende hoogten, 30. en
31. boostmeters (inlaatdrukmeters).
Verder kan nog een snelheidsmeter met
verwarmde pilotbuis gemonteerd worden, een
volt-ampèremeter, thermometers voor de com
plete motortemperatuur, enz. In geval geen
automatische besturing wordt ingebouwd,
moeten daarvoor in de plaats een kunstmatige
horizon, een gyroscopische koersaanwijzer en
een motor-vacuumpomp worden gemonteerd.
Het blijkt wel dat een piloot oogen moet
hebben die alles zien en hersenen die alles
tegelijk kunnen verwerken!
tusschen Karachi en Ambala, nl. 1200 K.M.
waar 8 uur over gevlogen is. de kortste tus
schen Constantinopel en Angora, over welke
400 K.M. 4 uur en 3 kwartier is gedaan. Over
den afstand Phiiippopel-Constantinopel (550
K.M.) deed de machine 3 uur en 10 minuten
over den afstand Bender-Abbas-Karachi (1180
K.M.) had ze 9 uur noodlg.
Men weet. wat deze pioniersarbeid tenslotte
bereikt heeft: op 25 September 1930 werd de
veertiendaagsche dienst op Indië geopend, die
op 1 October 1931 in een wekelijkschen dienst
werd omgezet. Week aan week vliegen thans
325 K.G. post naar Indië.
En de vlucht kost slechts 7 12 dag.
De London-Melbourne-race heeft tot resul
taat gehad, dat eenige records zijn gebroken.
Wij herinneren aan het trotsche record van
de Pelikaan in het eind van verleden jaar, die
ruim 4 dagen deed over den afstand Amster-
dam-Batavia, welk record door de Uiver glans
rijk verbeterd is, met liefst 2 dagen.
Zoo legden Scott en Black den afstand tot
Port Darwin af in 2 dagen 4 uren en 38 minu
ten, waarbij zij het bestaande record (6 dagen
17 uur 25 min.) braken. Vijftien jaar geleden,
op 12 November 1919 vertrok Ross Smith met
zijn broer en twee mecaniciens met een
Vickers-Vimy tweemotorig legervliegtuig uit
Londen en kwam op 10 December na een vrij
voorspoedigen tocht in Port Darwin aan
Deze groote vluehten doen de herinnering
aan andere prestaties op luchtvaartgebied
scherper werden. Post en Gatty startten op 23
Juni 1931 voor een vlucht om de wereld, die
ze, in de Winnie Mae aflegden in 8 dagen, 15
uur, 51 minuten. De Engelschman Allcock
vloog met zijn navigator Brown in 16 uur 27
minuten zonder tu schenlanding van New
Foundland naar Ierland op 19 Juni 1919.
Charles Lindbergh vloog op 21 Mei 1927 van
New York naar Le Bourget, bij Parijs, alleen.
In Zy2 maand vlogen de luitenants Masiero
en Ferrarin van Rome naar Tokio, in 1920.
Twee deelnemers aan denzelfden tocht wer
den door Arabieren in Mesopotamië neerge
schoten. Pelletier Doisy had over den afstand
Parijs-Tokio in 1924 27 dagen noodig. In Maart
1922 vlogen de Portugeezen Coutinho en Ca-
bral van Lissabon naar Rio de Janeiro
Dit is een zij het ook onvolledige opsomming
van de groote vluchten uit het beginstadium.
Wij zouden nog kunnen wijzen op den tocht
van Sir Alan Cobham van Londen naar Ran
goon en terug, op de oceaanvlucht van Kings-
ford Smith, die met Evert van Dijk naar Ame
rika vloog, op de vlucht van Amy Johnson
naar Kaapstad, op de tochten naar de Pool
gebieden. en op zoovele andere gelukte en he
laas dikwijls ook mislukte Oceaanvluchten.
LondenMelbourne-Race.
De officieele tijden.
G. M. T.
2
TRAJECT
4) O
3
2
13
O
c 2
S-. tA
3
5
O
Ui
MildenhallRome
06.35—11.29
4
U.
54
m..
27 m.
1480
302
RomeAthene
11.56—15.32
3
U.
36
m.
19 m.
1060
294
AtheneAleppo
15.51—20.00
4
U.
09
m.
35 m.
1210
291
AleppoBagdad
20.35—23.08
2
u.
33
m.
52 m.
730
339
306
BagdadDj ask
00.00—05.13
5
u.
13
m.
23 m.
1590
Dj askKarachi
05.36—08.53
3
u.
17
m.
17 m.
953
289
KarachiAllahabad
09.10—14.09
4
u.
59
m.
1 u. 4 m.
1487
297
AllahabadCalcutta
15.13—17.47
2
u.
34
m.
33 m.
750
288
CalcuttaRangoon
18.20—22.10
3
u.
50
m.
32 m.
1078
284
RangoonAlor Star
22.42—03.27
4
u.
45
m.
43 m.
1480
312
Alor StarSingapore
04.10—06.44
2
u.
34
m.
29 m.
657
253
SingaporeBatavia
07.13—10.34
3
u.
21
m.
22 m.
920
275
BataviaRembang
10.56—15.20
4
u.
24
m.
37 m.
1120
255
RembangKoepang
15.57—19.03
3
u.
06
m.
46 m.
800
258
KoepangDarwin
19.49—23.00
3
u.
11
m.
35 m.
852
266
DarwinCloncurry
23.35—04.57
5
u.
22
m.
40 m.
1450
271
CloncurryCharleville
05.37—08.55
3
u.
18
m.
1 u. 00 m.
870
264
CharlevilleAlbury
09.55—15,20
5
u.
25
m.
8 u. 35 m.
1140
211
AlburyMelbourne
23.55—00.52
0
u.
57
m.
250
263
MildenhallMelbourne
Vliegtijd 71 u. 28 m.
Oponthoud 18 u. 49 m.
Reisduur 3 dagen 18 uur 17 min.
afstand in K.M. 19.877 K.M.
Kruissnelheid 278 K.M. per uur
Reissnelheid 220 K.M. per uur
Maar de eerstgenoemde zijn toch de eerste
pogingen geweest, die later nagevolgd zijn en
waarhij van den pionierarbeid de vruchten
zijn geplukt
Van die latere noemen we dan de vlucht
van Balbo met zijn eskader van 14 machines
naar Rio de Janeiro en later, in 1933, slaagde
hij er in met 24 toestellen, van Italië over Am
sterdam Londonderry, Reykjavik. Labrador
en zoo verder naar Chicago te komen. Over
de Azoren bereikte het eskader Italië weer.
Eenige vliegtuigen hadden met pech te kam
pen. Zoo verongelukte er een bij Schelling-
woude. Dan is er de vlieger Udet, die bij
Groenland zijn gevaarlijke vluchten gemaakt
heeft om met dr. Arnold Fanck opnemingen
te doen voor de film S. O. S. IJsberg. En ten
slotte vestigen we de aandacht op de expe
dities naar de hoogste punten van den aard
bodem, n.l. de vluchten boven den Mount
Everest door de Engelschen Clydesdale en
Blacker, waarbij ze tot over de 34000 voet
kwamen.
En dan te bedenken, dat ruim 25 jaar ge
leden. in October 1908, Farman bij een „langen
afstandstocht" (toen het toestel uit het ge
zicht was, werden de achtergeblevenen al on
gerust!, schrijft H. P. Geerke in Wij vliegen
om de wereld, waaraan wij een en ander ont
leend hebben) op zelfs 40 M. hoogte vloog, en
dat Blériot <die in 1909 het Kanaal overstak)
van Foury naar Artenay vloog op 14 M. hoog
te, terwijl hij op dien afstand van 14 KM. nog
twee noodlandingen moest maken!
De F. VII, waarmee Van der Hoop, Van Weerden Poelman en Van den Broeke
tien jaar geleden de eerste Indië-vlucht gemaakt hebben.
Op 22 October 1934 is het KL.M. verkeers
vliegtuig de Uiver met een bemanning van
vier personen en drie passagiers en met 191.475
K.G. post aan boord in Batavia aangekomen
na een tocht van Mildenhall in Engeland af
van 2 dagen, 4 uren en 21 minuten.
Eind 1933 legde de Pelikaan, eveneens een
routevliegtuig den afstand Amsterdam—Ba
tavia in 4 dagen en 4 uren af. Welk een voor
uitgang in nauwelijks tien maanden tijds!
Hoe dan niet in tien jaar
Tien jaar geleden, op 1 October, startte het
eerste Nederlandsche vliegtuig uit Amsterdam
naar Batavia. Het was de éénmotorige F. VD
de H-NACC, bemand met de heeren A. N. J.
Thomassen a Thuessink van der Hoop, luite
nant van Weerden Poelman en P. A. van den
Broeke, mecanicien. Op 24 November kwamen
ze in Batavia aan, na een gedwongen opont
houd wegens een defecten motor in Philippo-
pel. Tien jaar geleden eischte die tocht nog
twintig dagen vliegen, met 3 personen als be
manning en 4 K.G. postHet is interessant
in deze tijden van snelheid en tempo dien
eersten tocht nog eens op te halen
Voor de vlucht AmsterdamBatavia be
stonden reeds lang voor 1924 plannen. Maar
deze stuitten op onoverkomelijke moeilijkhe
den. waaronder het verbod van de Engelsche
regeering om over Mesopotamië te vliegen we
gens den politieken toestand aldaar. De prij
zen, door de regeering en particulieren uitge
loofd, vervielen tenslotte. En toen dan einde
lijk een plan kans van slagen kon hebben na
de instelling van het comité Vliegtocht Neder
landIndië, toen waren de omstandigheden
zóó geworden, dat de regeeringen geen recht-
streekschen geldelijken steun konden geven
Tenslotte bracht men niet zonder moeilijkhe
den uit particuliere bronnen de financiën in
orde en Fokker kwam met zijn nieuwe F VII
uit, die in dienst werd gesteld op de lijn Am
sterdamLonden, met als bemanning de drie
genoemden, die met dat toestel naar Indië
zouden gaan Het vliegtuig kon 1050 liter ben
zine bevatten, voldoende voor 10 1/2 uur vlie
gen en naar de landingsplaatsen werd vooraf
de onderweg te tanken benzine gezonden, zoo
dat men zeker was, daar geen moeilijkheden
mee te zullen krijgen.
Ook schroeven en banden werden op ver
schillende plaatsen gedeponeerd. De radio,
waarmee „moderne verkeersvliegtuigen meest
al worden uitgerust", schreef van der Hoop in
1925 zijn beschrijving van zijn viucht, waar
aan een en ander ontleenen, en waarvan
ook H-NACC was voorzien, liet men achter,
wat een gewichtsvermindering van 70 K.G.
beteekende. Als men deze zaak achteraf be
kijkt en nagaat, wat de Uiver aan haar draad-
looze heeft gehad boven Australië
De H-NACC was een eendekker met een
vleugel van ruim 20 M. spanwijdte en een
romp van ongeveer 14 M. lengte. Het vleugel
oppervlak bedroeg ongeveer 70 M2., wat bij
een totaal gewicht van 3600 K.G. een belas
ting van ruim 50 K.G. per M2. gaf. De vleugel
was van hout, de romp van stalen naadlooze
buizen, autogeen gelasch. Het landingsgeste:
had een wielbasis van 4 M„ de wielen hadden
'n middellijn van 1 M. 25 en de band een door
snede van 25 c.M. Van bandenpech is op den
heelen tocht geen sprake geweest.
De motor was een Rolls Royce Eagle IX. De
maximumsnelheid van het toestel was 140
K.M. per uur.
Op 1 October om kwart voor negen startte
de machine van Schiphol. Het vloog over
Soesterberg, Apeldoorn, Deventer, Rijssen. Al
melo en om tien urn- passeerde het bij Nord-
horn de Duitsche grens. Toen verliet men de
route naar Hamburg en kwam men op onbe
kend terrein.
De vlucht verliep uitstekendtotdat op
den derden October om half twaalf een nood
landing in glijvlucht gemaakt moest worden
op een weilandje in Bulgarije. Het rechter-
wiel brak daarbij op een dammetje in het
gras, de vleugel raakte den grond en werd
beschadigd. Een groote scheur in den extra
radiateur had het water weg doen loopen en
de motor had door oververhitting ernstige
averij opgelootfen. Het toestel stond op 25 K.M
van Philippopel. Uit Nederland kwamen ex
perts en tenslotte een nieuwe motor, zoodat
na een verblijf van één dag minder dan een
maand in Philippopel de machine op den
tweeden November weer kon starten, een
moeilijke opgaaf op dat terrein, omdat het
toestel met den zwakken wind ln den rug een
aanloop van 300 M. noodig heeft. Maar het
ging net. En van dat oogenblik af verliep de
vlucht weer voorspoedig, op enkele kleinig
heden na als het verward raken van een tele
graafdraad in den propeller, een klein f lekje
in den dop van den radiateur, een klein mal
heur met de ailerons, een overslaan van den
motor.
Door het oponthoud in Philippopel bereikte
de F VII Medan in den regentijd op 21 No
vember om 6 uur 17 min., zoodat het lan
dingsterrein drassig was. Veel last ondervond
men daar echter gelukkig niet van. En om
één uur, negentien minuten en twintig secon
den op 24 November zette van der Hoop zijn
toestel onder uitbundig enthousiasme op Ja-
vaanschen bodem bij Batavia. Na een vlucht
over Java is de machine gedemonteerd en per
boot naar Nederland gebracht.
De route liep over de volgende plaatsen,
waar tevens overnacht werd: Praag, Belgra
do. Philippopel, Constantinopel. Angora, Alep
po. Bagdad, Bushir, Bender, Abbas. Karachi-
Ambala. Allahabad, Calcutta, Akyab. Rangoon
Bangkok. Sengora. Medan,Muntok. Batavia. De
totale afstand heeft bedragen 15373 K.M., af
gelegd in 127 uur 16 minuten, verdeeld over
20 vliegdagen, met een gemiddelde snelheid
van 120.75 K.M. per uur. De langste étappe lag
Jupitertempel te Athene.
Victoria Memorial te Calcutta.
De Syrische woestijn bij Damascus.
Shwe Dagon Pagode te Rangoon.
Dj ask, tusschen Bushir en Karacï...
Het vliegveld Tjililitan bij Batavia.
