De Vingerhoed.
Het de&tutfeiiksle
52e Jaargang No. 15777
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 28 November 1934
HAARLEM S DAGBLAD
F. W. PEEREBOOM
ell ROBERT PEEREBOOM.
[JITGAVE LOCRENS COSTEE MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofd redact ear: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
3.25, franco per post 3.55, losse nrs. 0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post f 0.72^4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos-: Directie 13G82 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels ƒ1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels
ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze
Groentjes 13 regels 0.30. elke regel meer f 0.10, uitsluitend a contant
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange on
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad-: Levenslange
Alles indier
geschiktheid f 600.-, Overlijden 600-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Duim 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 100.-.
ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Verlies Duim f 75.-, Verlies Wijsvinger 75.-. Verlies andere vinger f 30.-.
het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
Jongen op racefiets over den
kop geslagen.
Hedenmorgen overleden.
Dinsdagavond heeft in de Spaarnwouder-
straat een 'ernstig ongeluk plaats gehad, dat
het leven geëischt heeft van een 16-jarigen
jongen.
Drie jongelui, de 16-jarige Fr. de Vries,
schoorsteenveger wonende Waldeck Pyrmont-
straat 61, en twee anderen, beiden 21 jaar
oud, kwamen tegen kwart voor tien op race
fietsen gezeten met zeer groote snelheid de
Spaarnwouderstraat inrijden in de richting
van de Amsterdamsche Poort. Ter hoogte van
de Nieuwe Spaarnwouderstraat verminderden
zij hun snelheid eenigszins, doch plotseling
schoot de Vries vooruit met zeer groote snel
heid. Net op dat oogenblik stak de 45-jarige
mej. S. de straat over. Zij werd geraakt door
de fiets van de Vries en op het trottoir ge
slingerd. waar ze bewusteloos bleef liggen. De
Vries sloeg over den kop en kwam met het
hoofd tegen den trottoirband aan. Ook hij
bleef bewusteloos liggen, terwijl bloed uit zijn
oor druppelde. Leden van den Ongevallen-
dienst hebben beiden voorloopig behandeld.
Daarna zijn de slachtoffers per ziekenauto
naai' de Mariastichting gevoerd. De Vries is
daar hedenmorgen overleden. Mej. S. had een
lichte hersenschudding opgeloopen.
Het onmiddellijk na het ongeluk ingestelde
onderzoek maakte uit dat de jongens tus-
schen de Hoogstraat en den Burgwal ook
reeds met groote snelheid hebben gereden
achter elkaar. Tegen de 21-jarige jongens is
daarvoor proces-verbaal opgemaakt.
Grove onvoorzichtigheid heeft
ernstige gevolgen.
Benzine raakte in brand.
Enkele personen loopen zware wonden op.
Dinsdagnamiddag heeft Vriezenveen in de
buurtschap Vriezenveenschewijk een brand
gewoed in de woning, bewoond door den ar
beider A. Moes, waarbij de bewoners ernstige
brandwonden hebben opgeloopen.
De heer Moes was in het achterhuis bezig
met het vullen van de benzinetank van zijn
motorrijwiel, waarbij zijn 9-jarig zoontje hem
bijlichtte met een petroleumlamp. Plotseling
vatte de benzine vlam en stond de motor en
spoedig ook de geheele woning in lichterlaaie.
M en zijn zoontje die ernstige brandwonden
opgeloopen hadden sprongen in de voor de
woning loopende vaart om de vlammen te
blusschen Hun toestand was echter zoodanig
dat zij direct naar het ziekenhuis te Almelo
moesten worden overgebracht. Het zoontje is
er het ergst aan toe, voor zijn leven wordt ern
stig gevreesd.
Ook de overige .bewoners die met moeite het
brandende huis konden verlaten, liepen
brandwonden op. Een zuigeling kon op het
laatste oogenblik door een raam gered wor
den, waarbij het enkele kwetsuren opliep.
De woning en de inboedel die niet verzekerd
waren, gingen verloren.
Kunstkring „Het Schouwspel"
bestaat nog.
Pogingen de moeilijkheden op
te lossen.
Geen definitieve resultaten bereikt.
Naar wij vernemen hebben besprekingen, die
Dinsdag te Amsterdam gevoerd zijn tusschen
de vertegenwoordigers van de leiding van den
Kunstkling „Het Schouwspel" en de ver
tegenwoordigers van enkele zich gedupeerd
gevoelende tooneelgezelschappen, waarover
wij in ons nummer van Maandag uitvoerige
mededeelingen hebben gedaan, niet tot een
definitief resultaat geleid.
Wat deze gezelschappen betreft, waren aan
wezig de heeren Fritz Bouwmeester, namens
„Het Nieuwe Schouwtooneel", Pierre Mols, na
mens ,De Vereenigde Schouwspelers" en Hans
van Meerten, namens het „Groot Nederlandsch
Tooneel".
Laatstgenoemd gezelschap zou naar ons
nader is meegedeeld in Maart a.s. voor „Het
Schouwspel" een tournee ondernemen, terwijl
zulks met het gezelschap van Esther de Boer
van Rijk, dat niet aan de besprekingen van
gistermiddag heeft deelgenomen, in Jannuari
het geval zou zijn. Ook met Pierre Mols zou
voor deze maand wederom een overeenkomst
worden aangegaan.
Verklaring namens den Kunstkring.
Namens de leiding van den Kunstkring ..Het
Schouwspel", welke organisatie te Utrecht
haar hoofdkantoor heeft werd V.D. medege
deeld, dat er geen sprake is van het niet
langer voortbestaan van de verschillende af-
deelingen, die „Het Schouwspel" in Nederland
telt.
Hoewel men V.D. toegaf, dat er zich moei
lijkheden hebben voorgedaan, verzekerde men.
dat deze binnen den kortst mogelijken tijd zul
len worden opgelost.
Uitvoeriger toelichtingen ten deze zullen zee-
binnenkort volgen. Men zeide voorts nog. dat
de afdeelingen van „Het Schouwspel'', over
geheel Nederland verspreid, thans ongeveer
25.000 leden tellen,
€feschenken onder
houden de vriendschap
Op Sint Nicolaas be
stendigen zi j bovendien
een traditie, die ver
dient dierbaar bewaard
te blijven.
Spaansche Cortes ratificeert
in eersten termijn.
Eenig verzet tegen de handels
overeenkomst met ons land.
Beperking van den Nederlandschen invoer.
In de Cortes hebben de afgevaardigden van
Santander, naar V.D. uit Madrid meldt, zich
verzet tegen de ratificatie van de handels
overeenkomst met Nederland. De afgevaardig
den van Valencia steunden de ratificatie. De
minister van handel verklaarde daarop dat de
belangen van één afzonderlijke streek niet de
overhand mochten krijgen ten nadeele van het
;eheele land. dat profiteeren zou van deze
overeenkomst. De overeenkomst zou geenszins
een dumping van Nederlandsehe goederen be
gunstigen aangezien er quota in worden be
paald, welke de Nederlandsehe exporten een
;oed stuk beneden het niveau der laatste
jaren zouden houden. De minister drong dan
ook bij de Cortes aan op ratificatie van de
overeenkomst, welke hij een dringende zaak
achtte.
In zijn verdediging van de ratificatie zeide
de afgevaardigde voor Valencia Garcia
Guijarro, dat de Nederlandsehe producten die
in Spanje ingevoerd werden hoofdzakelijk be
stonden uit voortbrengselen der Nederlandsehe
koloniën, zooals koffie, copra enz. welke Span
je, wanneer zij niet uit Nederland werden in
gevoerd, uit andere landen zou moeten impor
teer en.
Bij de stemming werd ten slotte de
Spaanscli-Nederlandsche handelsovereenkomst
in eerste lezing goedgekeurd.
Heden zou de definitieve ratificatie aan de
orde komen.
Politie achtervolgt rolschaats-
enthousiasten.
Razzia te Amsterdam.
Op het gladde asphalt van de Spuistraat,
de Molsteeg, de Torensteeg en omgeving te
Amsterdam verschijnen avond aan avond tien
tallen jongelieden, die daar de rolschaatsen
onderbonden en urenlang lange jachten ont
ketenden, waardoor voorbijgangers voortdu
rend 'gevaar loopen, dat zij omvergebotst
worden, terwijl de winkeliers steen en been
klagen dat het publiek wegblijft, omdat het
een heilige vrees koestert voor deze rol-
schaatsenenthousiasten. Aangezien het euvel
ernstige vormen begon aan te nemen, heeft
de politie Dinsdagavond krachtig ingegrepen
en met flinke macht, waaraan ook eonige
manschappen op den motor met zijspan deel
namen een razzia onder de jeugdige overtre
ders van de politieverordening gehouden. Ve
len van hen zochten naar alle kanten een
goed heen komen, hetgeen niet wegnam dat
een flink aantal jongelieden in den kraag
gevat en naar het bureau opgebracht werd.
Daar is proces-verbaal tegen hen opgemaakr
teiwijl de rolschaatsen in beslag weiden ge
nomen. Men hoopt dat de schrik er nu goed
in zit en de rust in deze buurt eindelijk zal
terugkeeren.
Tegen O. S. P.-voorzitter weer
9 maanden geëischt.
Verzoek tot invrijheids-
stelling afgewezen.
Hooger beroep voor Amsterdamsch Hof
behandeld.
Korten tijd na afloop van de relletjes in de
hoofdstad in Juli j.l. verscheen in „De Fakkel"
het orgaan van de O. S. P. een artikel van den
heer J. P. Schmidt den partijvoorzitter geti
teld „Wie zijn de opruiers".
Eenigen tijd geleden is S. door de rechtbank
veroordeeld wegens opruiing tot een gevange
nisstraf van negen maanden met aftrek van
voorarrest.
S. kwam van dit vonnis in hooger beroep,
hij gaf toe het artikel te hebben geschreven,
doch ontkende hiermede opruiing te hebben
gepleegd, of daartoe de bedoeling te hebben
gehad.
Dinsdag werd zijn zaak voor het Amster
damsche Hof behandeld.
Evenals in de eerste instantie werd verd.
verdedigd door Mevr. Mr. S. de RuyterDe
Zeeuw.
Getuige a décharge was o.m. Frank van
der Goes, journalist uit Laren. Getuige meent
dat verd. in het bewuste artikel niet aanzette
tot daadwerkelijk verzet. Bovendien behoorde
deze methode niet thuis in de partijpolitiek.
De actie in den Jordaan werd door de partij
niet goedgekeurd, doch diende omgezet te
worden in een klassebewuste actie. Het artikel
was bestemd voor de leden van de O. S. P., die
de richting en de meening van het partijbe
stuur kermen.
Verdere getuigen a décharge waren nog
Edo Fimmen, mr. Mendels, dr. P. Endt en prof,
Mannóury.
De proc.-generaal was van meening, dat S.
zich inderdaad aan opruiing had schuldig ge
maakt.
Een deel van de oplage van „De Fakkel"
was voor straatverkoop bestemd en kwam dus
in handen van politiek ongeschoolden. Het
speet spr., dat verd., die als een rondborstig
man bekend staat, niet eerlijk bekent welke
bedoeling hij met het artikel had: nl. de uit
breiding van de verzetsbeweging in de Jor
daan, aanzetten tot geweldspleging, vernie
ling etc.
De straf der rechtbank is sjbreng, doch men
dient rekening te houden met den tijd, waarin
het feit is gepleegd. Spr. requireerde bevesti
ging van het vonnis der rechtbank (negen
maanden gevangenisstraf met aftrek van voor
arrest).
De verdedigster bestreed het requisitoir en
vroeg onmiddellijke in vrijheidsstelling van
verdachte. Dit verzoek werd door de rechtbank
afgewSzen.
Arrest 11 December.
Weensche studenten richten
verwoestingen aan.
Redactiebureaux vernield.
WEENEN, 27 November (V. D.l Dinsdag
hebben de studenten betoogingen gehouden
naar aanleiding van de anti-Duitsche studen-
tenbetoogingen te Praag.
De politie kon niet steeds direct daartegen
optreden, aangezien de manifestaties zich on
verwacht en in verschillende deelen der stad
voordeden.
In het bijzonder zijn verwoestingen aange
richt in de krantenwijk. De gebouwen van de
„Wiener Tag", „Neue Presse", „Neues Wiener
Tagblatt" en „Neues Wiener Journal", welke
bladen in Joodsche handen zijn, hebben groo
te schade geleden.
Volgens het „Neuigkeitsweltblatt" zouden in
het geheel 5000 studenten aan deze betoogin
gen hebben deelgenomen.
Ook te Berlijn en Keulen hadden protest
demonstraties plaats.
(De vingerhoed tverd 250 jaar
geleden door den Nederlander
Nikolaas van Bunschoten uitge
vonden.)
De vingerhoed is twee-en-halve eeuw
En dat moet ik even vermelden,
Al heb ik er zelf niet veel mee van doen,
En zie ik zoo'n ding zelfs maar zelden.
Een Hollander heeft hem het eerst gemaakt.
Wij mogen wel zeker vertrouwen,
Dat hij. om de wonden daardoor bespaard,
Een heldenfiguur werd der vrouwen.
Er zijn weieens standbeelden opgericht.
Voor minder belangrijke lieden,
Maar 't is misschien wel een beetje te laat.
Hem er nu nog een aan te bieden.
Men zegt, dat de vrouwen van dezen tijd
Niet meer naar een vingerhoed talen.
Omdat ze alieen tot de gramofoon,
Haar aandacht voor naalden bepalen.
Maar er is geen vrouw, die niet sinds haar jeugd
Een vingerhoed steeds heeft bezeten,
Hij mag, op de punt van de naald beschouwd.
Een prachtige uitvinding heeten.
P. GASUS.
Uitbreiding van het
colporteerverbod.
Vragen van den heer Peper.
Het raadslid, de heer L. Peper, heeft de
volgende vraag aan B. en W. gericht:
Willen Burgemeester en Wethouders den
Raad meedeelen waarom zij de gelegenheid
om gedrukte stukken aan den openbaren weg
te verkoopen, weer aanzienlijk beperkt heb
ben, zoodanig zelfs hebben beperkt, dat van
de gelegenheid om door middel van colpor
tage propaganda te maken voor eenig poli
tiek of maatschappelijk doel, zoo goed als
geen mogelijkheid is overgebleven?
Zijn Burgemeester en Wethouders bereid
om, indien dit laatste werkelijk het geval is,
hun beslissing in deze in te trekken?
We herinneren er aan dat op 17 November
het door B. en W. gewijzigde verbod om te
venten met gedrukte stukken is in werking
getreden Red.
De Havik heeft motorstoring.
„Oehoe" nu reeds gestart.
Van het K. L. M. vliegtuig de Havik, gezag
voerder de heer Te Roller, dat den 2isten No
vember uit Batavia vertrokken is, brak te
Djask een klep van een motor. Dinsdagmorgen
is het Indië vliegtuig de Oehoe van Schiphol
vertrokken met een nieuwen motor aan
boord om de Havik hulp te verleenen. De
Oehoe was oorspronkelijk bestemd om Don
derdag 29 November de gewone wekelijksche
vlucht te maken.
Op Donderdag 29 November zal de Uiver als
gewone dienstmachine van Schiphol vertrek
ken, onder bevel van den heer Sillevis.
De Uiver zal in het normale tempo naar
Bagdad vliegen, waarheen de Oehoe terug-,
keert, nadat hij den nieuwen motor te Djask
heeft afgeleverd. Daarna zal de Oehoe de
vlucht naar Batavia voortzetten, na de uit
gaande passagierslading van de Uiver te heb
ben overgenomen.
De thuiskomende passagiers en de lading
van de Havik zullen, indien de reparatie vlot
verloopt, met dit vliegtuig naar Amsterdam
doorvliegen. Mocht dit onverhoopt niet het
geval zijn dan keert de Uiver met passagiers
en post van de Havik naar Amsterdam terug.
In en om de Duitsche Universi
teit te Praag hebben communis
tisch en socialistisch gezinde stu
denten anti-nationalistische de
monstraties gehouden.
Een gearresteerde studente
wordt weggevoerd.
In een groote rede heeft de Fransche premier
Flandin zijn economische plannen uiteen
gezet.
pag. 4
De Belgische minister-president Theunis heeft
in de Kamer de regeeringsverklaring afge
legd.
pag. 4
Japan heeft er bij de Fransche regeering op
aangedrongen het vlootverdrag op te zeggen.
pag. 4
In de Chineesclie provincie Tsjahar heeft een
botsing plaats gehad tusschen Chineesclie
en Japansche troepen.
pag. 4
Het aantal werkloozen in Nederland is stij
gende.
pag. 4
Naar hoogere tarieven voor vrijwillige ouder-
domsver zekering?
TT-T 4
Tweede Kamer neemt de begrooting voor Eco
nomische Zaken aan.
pag. 3
Regeering wil een proef nemen met het be
schikbaar stellen van goedkoope groenten
voor ondersteunde werkloozen.
pag. 3
De clearingonderhandelingen in den Haag
worden voortgezet.
pag. 3
Gisteravond is in de Spaarnwouderstraat te
Haarlem is een wielrenner zóó ernstig geval
len. dat hij is overleden.
pag- 1
Spaansche Cortes ratificeeren in eersten ter
mijn het handelsverdrag met ons land.
pag- 1
Bekende Haarlemmers: dr. J. J. van den Hoek.
pag. 3
Laatste berichten.
pag. 7
ARTIKELEN, ENZ.
J. II. de Bois: Haarlem's Kunstschatten.
pag. 3
J. B. Schuil: Dansavond Nina Kirsanova.
pag. 8
J. B. Schuil: Jongensboeken.
pag. 8
K. dc Jong: Concert der H. O. V.
Hevig gevecht met Dillinger's
opvolger.
Staatsvijand no. 1 breekt door een
politiecordon.
CHICAGO, 28 November In de straten
van Chicago kwam het gisteren tot een schiet
partij tuschen den nieuwen „Staatsvijand
nr. 1" die John Dillinger is opgevolgd en trou
wens een der voornaamste leden van Dillin-
ger's voormalige bende is. namelijk George
Nelson, bekend in de misdadigerswereld als
„Baby Face", en federale politie. Eenige be
ambten der federale politie, die in een auto
door de stad reden, merkten een verdachte
auto, die hen met groote snelheid wilde pas-
seeren.. Toen zij deze auto. waarin twee man
nen en een vrouw zaten, sommeerden om te
stoppen, werd uit een machinegeweer het vuur
op hen geopend. Er volgde een vuurgevecht,
waarbij een agent werd gedood en een tweede
zwaar werd gewond. De verdachte auto ont
kwam.
Later dook te Evanston, een voorstad van
Chicago, een andere auto op welker drie in
zittenden gewond waren. Het bleek, dat de
chauffeur George Nelson was. De geheele po
litie van Chicago en omgeving werd gealar
meerd om den wagen van Nelson op te sporen.
Men vermoedt, dat de vrouw die zich in de
auto bevond zwaar gewond is.
Sedert den dood van Dillinger wordt Nelson
door de geheele politie der Vereenigde Staten
gezocht.
Als Japan het vlootverdrag
opzegt
Bouwt Amerika vijf oorlogsschepen voor
iedere drie Japansche!
NEW YORK, 28 November (Reuter). De
voorzitter van de vlootcommissie van het
huis van afgevaardigden Vinson heeft in
verband met de Japansche stappen tot op
zegging van het vlootverdrag van Washington
verklaard, dat de Ver. Staten voor elke drie
Japansche schepen vijf schepen zullen bouwen
indien de opzegging een feit wordt.
De Vereen. Staten kunnen Japan geen
vlootgelijkheid toestaan, zelfs wanneer daar
door de verdragen van Washington en Lon
den in gevaar zouden komen.
TOKIO, 28 November (V.D.) Alvorens
stappen i.ot opzegging van het vlootverdrag
van Washington te doen, wacht de Japan
sche regeering het antwoord af van Frank
rijk en Italië, welker diplomatieke vertegen
woordigers gisteren zijn ingelicht over Japan's
plannen.
Doch zelfs wanneer de antwoorden niet
instemmen, zal Japan onafhankelijk van de
houding der andere onderteekenaars het vei-
drag opzeggen. Hoewel men te Tokio aan
neemt dat ook Groot-Brittannië niet tevre
den is met het vlootverdrag van Washington
-•dooft men n:e«, dat do Engelse" e regeering
:lch bi; J pnn za: aahfi.uitcn en het "loot-
verdrag zalopzegen.
i#ÉÉÉiMÉfö
DE HEER J. P. HAANSCHOTEN
Naar wij vernemen zal de heer J. P. Haan-
schoten, Inspecteur der Posterijen, Telegrafie
en Telefonie alhier, met ingang van 1 April
yiiliiltiwiiiial a.s. iuLCtie neerleggen.