Noi
eens
Brieven van een Controleur B.B.
Het Haariemsche Stadsbeeld Hoe het geworden is.
Van alles en nog waf.
ZATERDAG 1 DECEMBER 1934
HAARLEM'S DAGBLAD
14
m. v
Boven de Alpen en boven de wolken.
Maar er is in Rome nog heel wat meer te
e'en, dan oude muurbrokken. Ik noemde u
têeds het visioen van marmer en goud, dat
zoo'n schitterend gedenkteeken is voor Vict.
Emanuel II, den vorst, die Italië groot maak
te. In het voorfront daarvan rust ook de on
bekende soldaat. Merkwaardig genoeg is het
verboden dat te fotografeeren! Een camera
wekt toch in Italië heel gauw achterdocht.
Toen ik op de triomfzuil van Trajanus stond
te mikken met mijn Contaxtoestel, tikte een
politieagent mij op den schouder en uitte
eenige vloeiende Italiaansche phrasen. Ik ant
woordde in mijn zuiverste Hollandsch. pro
beerde toen Fransch, Duitscli, Engelsch en
Spaansch, waarop de dienaar der wet mij bij
den arm pakte en zachtkens meevoerde. Op
mijn vraag ..Quo Vadis domine?" wees hij rus
tig met den arm vooruit. Hij bracht mij in
een duistere gang, zooals later bleek den in
gang van een politiepost. Daar aangekomen
vroeg hij: Passeporte? Toevallig had ik mijn
pas in den zak. Vol belangstelling bekeek hij
mijn Chileensche, Peruaansche, Boliviaansche,
Ecuadoriaansche, Venezolaansche enz. vi
sumzegels, gaf mij den pas terug en wees mij
met duidelijk handgebaar de deur. Ik neb hem
toen op zeer beleefden toon in het Hollandsch
verteld dat ik hem 'n aanstellerigen vent vond
waarop hij boog en nogmaals met een sier
lijke handbeweging mij de deur wees.
Ik zwerf verder, het fototoestel onder mijn
jasje en besluit de pelgrims te volgen, die al-
ierwegen in de stad te vinden zijn. vaak in
lange rijen met kaarsen opgaand, altijd in een
en dezelfde richting. Over de Tiberbruggen,
dan door een warwinkel van nauwe straten
vol autobussen, trams, menschen en ezels tot
wij plots staan voor een geweldige ruimte, het
plein voor den St. Pieter. Een duizendtal dui
ven fladdert af en aan en wordt gevoerd door
de omstanders. Fonteinen bruisen; onder de
groote overdekte galerijen, die het plein om
armen, loopen priesters en bedevaartgangers
en andere wachtenden of rusten er in de
schaduw. Midden op het plein in de bran
dende zon staat een groote obelisk. Maar de
kerk trekt het meest de aandacht. Trappen
en terrassen er voor vormen een voetstuk,
waarboven het geweldige bouwwerk verrijst.
Nog sterker treft ons de grootte, wanneer wij
binnengaan. Behalve de prachtige rijkdom
aan gekleurd marmer en andere steensoorten,
schitterend beeldhouwwerk, geschilderde de
coraties van de grootste meesters, houtsnij-
kunstwerk en mozaïk treffen boven alles de
reusachtige afmetingen van het geheel. Bin
nen in deze kerk, onder den honderd meter
hoogen koepel zou er plaats zijn voor de heele
groote kerk van Haarlem.
Dan weer ander werk. Als de Italiaansche
regeering mij een vergunning geeft om uit
de lijnvliegtuigen te fotografeeren krijg ik die
van "anderen ock. en er is een hoop mooi werk
boven de Midaellandsche zee. Dus van het
eene ministerie naar het andere. Allerlei voor
waarden worden gesteld. Ik stem natuurlijk
overal in toe. o.a. inleveren van al mijn foto
materiaal, zoodra mijn toestel geland is, aan
militairen op het vliegveld. Dan vraagt men
een lijstje van plaatsen, die ik fotografeeren
wil. want er zijn enkele punten, waar dit niet
mag. Ik neem Stieler's Handatlas en schrijf
alle plaatsen op die in de buurt van een lucht-
vaartlijn liggen, in totaal 376 stuks in de hoop
dat er een "paar bij zullen zijn. die ik fotogra
feeren mag. Neen hoor: nul op het rekest en
de foto's, die de militaire fototechnische dienst
mij beloofd heeft, laten nog steeds op zich
wachten. En ze zullen wel niet komen ook,
Zoo verpruts ik mijn dierbaren tijd, verzuim
de gelegenheid de mooie omstreken van Rome
te bewonderen, maar vind gelukkig nog een
plaats in de meest besproken toestellen, die
Noordwaarts gaan. Dat werd een aardig reis
je. Wij reizen wel snel tegenwoordig, 's Mor
gens rustig ontbijten in Rome met een uit
zicht op het Colosseum en het Forum Roma
nian. Om acht uur weg. Om half tien een
konje koffie in Venetië: om 12 uur een bief
stukje in Muchen. Om half vier in Berlijn,
net op tijd voor de thee en kwart voor zes
in Amsterdam. Dwars over heel Europa heen
in tien uur! En dat een geregelde verbinding,
die eiken dag vliegt! Het grootste deel van
het traject wordt gevlogen door de Deutsche
Lufthansa met groote „laagdekkers" voor 16
personen, waarvan vier in een speciale roo-
kerskaiuit vlak achter de bestuurderscockpit
zijn ondergebracht. Zoo'n lage vleugel is toch
wel erg hinderlijk voor het uitzicht naar de
aarde en de metalen oppervlakte kaatst het
zonlicht akelig terug! Bovendien valt mij
op, dat de vleugel niet stijf is. Er zit overal
beweging in, soms golvingen en dat is een on
gezellig gezicht al is er natuurlijk geen direct
gevaar bij. Maar als metaal eenmaal wat los
zit, is toch steeds een plotselinge breuk mo
gelijk.
De machine stijgt buitengewoon snel en
zooals zoo vaak gebeurt: op het vliegveld een
mooi morgenzonnetje, maar tien minuten la
ter als wij op tweeduizend meter Noord
waarts stormen, is de aarde alleen door een
waas zichtbaar. Met de hooger stijgende zon
wordt het wat beter en als wij om 8.45 boven
San Marino vliegen is dat merkwaardige rots
nest heel goed te zien. Om negen uur ligt
Ravenna onder ons en torenen loodgrijze wol
ken aan den oosterhorizon omhoog, net als
in het begin van den Kampf um Rom van
Felix Dahn. Maar thans woont het meeren-
deel der bewoners in lachende villaparken
buiten de hoogommuurae stad en ligt ze rond
om in een gordel van rijstvelden, tot waar wij
de Adriatische zee bereiken en onzen weg
zoeken over de breede stroomende Po-delta
en langs de breede lagunen heen. waar. nu wij
lager gaan vliegen, een gezellige zeilscheep-
vaart de aandacht trekt. Dan rijzen reeds de
torens van Venetië aan den horizon op en wij
dalen zacht op de landtong die het beroemde
Lido draagt. Voor een klein uurtje maar hoor.
Pasformaliteiten vooral. Wat is dat toch ver
velend. En niet veel anders te zien dan prach
tig bloeiende klaprozen en slangenkruid. Dan
tomen wij weer omhoog 10.25 weg. Er hangt
een wolkenlaagje op 500 M., maar hoog daar
boven is er nog een. 10.35 op 2000 M. in tien
minuten tijd. Wolken naast ons. Ik schrijf
over uit mijn dagboek: 10.45 3000 M. hoog wol
kentorens rondom. 10.50 op 3500 M. eindelijk
een mooi gat in de wolken met een diep blauw
stak hemel er achter. Meteen even een kijkje
omlaag. Sneeuwtoppen beneden ons. 10.55
3900 M. Een reuzentorenwolk voor ons. even
er door. dan er naast, daarna er over; 11 uur.
Een uitgestrekte wolkenzee tot den gezichts
einder Diepblauwe hemelkoepel er boven. De
thermometer bij den rechtermotor wijst zes
graden onder nul. De raampjes der cabine be
ginnen te bevriezen. Mijn ademhaling is merk
baar versneld. Ik neem de zuurstofbuis in de
hand en houd ze voor mijn gezicht. Elke pas
sagier heeft zoo'n instrument. Een koele lucht
stroom en je ademt dadelijk vrijer. 11.05 4200
M. Een gat in de wolkenzee beneden ons. Groe
ne dennen, dennen in de sneeuw, gletscher-
velden, een ruige top, even boven de wolken
zee uit. Daar verder weer een en nog een.
Gauw de kaart. 11.10 4500 M. Het is een toer
om een plekje venster ontdooid te houden.
Volgenden keer glycerine meenemen! Wij
moeten zoowat boven den Grosz Venediger
zijn. Dat klopt ongeveer. Telkens weer zien
wij door gaten in de wolken afwisselend berg-
stroomen in nauwe dalen, besneeuwde den-
nenbosschen, rotstoppen en gletschers. Wij
stijgen nog steeds, om half 12 zijn wij op
4900, om even later op 5000 Meter. Daar ligt
Innsbruck onder ons, Mittenwald, Garmisch.
Daar rijst de Zugspitze uit het dal, omgeven
door een wolkenring op grooten afstand, die
de mooist denkbare omlijsting vormt boven
dit prachtige tafereel. Het is 11.35; 11.55,
twintig minuten later raken onze wielen den
grond op het mooie vliegveld van München.
De ooren suizen wat, mijn vingertoppen zijn
nog ijskoud van het krabben langs de bevro
ren ruiten en hier heerscht vol zomer, zoodat
ik in plaats van warme koffie na mijn Wiener
schnitzel met Hitier Herring, maar een glas
Himbeersaft bestel. 1.15 vertrekken wij weer.
Meteen weer naar de 4000 Meter. Maar zelfs
op 4000 Meter zitten wij nog tusschen stapel
wolken en belemmeren nevels het uitzicht.
Een uur na ons vertrek, 2.20, dalen wij snel
onder een lage wolkenbank en vliegen op lOuO
M. hoogte verder. Het is beestenweer, regen
buien, windstooten, remou, de machine
slingert en schudt, de vleugeluiteinden zwie
pen soms op en neer, maar wij blijven voor
waarts stormen, tot wij om 3.30 precies in
Berlijn landen. Daar staat Te Pas met de
Valk al te wachten. Vier uur precies gaan wij
de lucht in en kwart voor zes ben ik in Am
sterdam. Binnen tien uur van Rome naar Am
sterdam, zonder wedstrijd, zonder record
vlucht, zonder uiversnelheid. met gewone lijn
diensten. De wereld wordt klein!
Even post nazien en werkprogramma. Vol
gende week Londen-Parijs. Dan Liverpool en
Kopenhagen, maar misschien eerst Athene.
Ik zal het wel hooren. Er is nog werk!
v. d. SLEEN
Triomfzuil of zegezuil van Trajanus met
heiligenbeeld er boven op.
STUDIO SNUFJES.
Er gingen geruchten, als zou Kay Francis
zich gaan verloven met Maurice Chevalier. Zij
keerde onlangs van een reis door Europa te
rug en verklaarde op een vraag, dat genoem
de geruchten van allen grond ontbloot zijn.
„Ik stel er prijs op zoo spoedig mogelijk aan
het werk te gaan en heb geen tijd voor ro
mantiek", voegde zij er. aan toe.
Inderdaad, een afóqendeC!) reden(?)....
Charles Kenyon en Mary Mc. Call Jr., twee
Shakespearekenners bij uitnemendheid, zijn
door Warner Bros aangezocht een filmversie
te maken van Shakespeare's „Een midzomer-
nachtsdroom", waarvan Max Reinhardt de
regie zal voeren.
GOEDGESLAAGDE RACES.
Ik zal nu verder over de races vertellen. Er
waren 14 voorraces, den volgenden dag zou
den de finales beginnen. In de vierde ren
kwam mijn paard Manis Ketawa uit tegen het
paard van den Sultan, dat het vorig jaar den
eersten prijs won, nog een ander paard van
den. Sultan en drie anderen. Mijn biekje ein
digde met een klein verschil als goede derde,
zoodat hij jammer genoeg niet in de finale
mocht komen.
Den laats ten dag van dien ren kwam Dja-
wang uit, die op de baan sterk favoriet was
en dan ook keurig, met groot verschil, zijn
serie won. Mijn keel was schor van het
schreeuwen en na afloop maakte ik met den
Sultan die maar 32 Kilo weegt, een rondedans
van pure vreugde. Djawang kon dus den vol
genden dag in de finales uitkomen. Om twee
uur was het afgeloopen. We trokken naar huis
en moesten om half vijf weer present zijn op
het voetbalveld, om den wedstrijd tusschen
Bima (speciaal overgekomen) en Soembawa
te aanschouwen. De Resident deed den aftrap.
Een spannende wedstrijd werd gespeeld, die
me weer door mijn enthousiasme een deel van
mijn keel kostte, maar die door Bima met
2—1 gewonnen werd Daarna was het vlug op
breken, daar de Resident en alle Koepang-
gasten om 7 uur met de Merel vertrokken.
Allen met auto's naar de Laboean. waar we
afscheid namen en ik veel pluimpjes en be
dankjes voor de goede ontvangst, regeling,
regie en gastvrijheid had te incasseeren.
Tien man vertrokken met de Merel weer
naar Koepang en ook mijn aspirant K. die
overgeplaatst is naar Flores. waar hij nu zelf
standig te werk wordt gesteld. Voor mij een
gemis op kantoor daar hij me veel kantoor
werk uit handen nam, dat ik nu zelf weer zal
moeten doen, want hij wordt voorloopig, ook
al weer door de bezuiniging, niet vervangen.
Na het vertrek van de Merel was het op eens
een heele stilte op Soembawa. Thuis was het,
na vertrek van de drie logés ook ineens stil.
waarvan ik gebruik maakte om mijn post die
twee dagen geleden gekomen was, maar waar
voor ik nog geen tijd had kunnen vinden,
door te lezen Behalve de brieven en couran
ten uit Holland, ontving ik bericht van den
Lloyd. dat ze een eerste klas eenpersoonshut
voor me hadden gereserveerd op de op 26 De
cember van Priok vertrekkende Indrapoera
Hoera, driewerf hoera!
Om 10 uur 's avonds was het weer aantre
den bii den Sultan waarna we met zijn allen
in de Bangsawan gingen, waar een Filepijnsch
tooneelgezelscbap gedurende de feestweek op
treedt en Inlandsche stukken, maar ook dra
ma's van „sjake Spier" opvoert. Wij genoten
van de eenigszins afwijkende voorstelling van
den normalen Hamlet. Dat grapje duurde,
zooals altijd tooneel in Indië, waar je voor je
geld waar krijgt, tot half twee in den prillen
morgen, met een droevig slot van vijf dooden
die na schitterend stil spel zich in elegante
houding en kris kras over het tooneel hadden
gevleid. Voldaan van kunstgenot te bedde om
den volgenden morgen al vroeg naar het race
terrein te gaan. om de finales te zien. Ik vol
spanning over de -prestaties van Djawang. Dat
oracht,beest won in prachtstijl de kwartfinale
waarin het paard van den Sultan, prijswin
naar vorig jaar, geslagen werd. Hij kwam dus
in de finale van de C-klasse. de hooge paarden
d.w.z. hooger dan 1.22 Meter, En won ook die
'•ace, zoodat hij kampioen van zijn klasse was.
En moest toen met vijf andere prijswinnaars
van de drie klassen in den einduitslag uitko
men, waarin hij met zeer klein verschil de
derde werd en dus den derden prijs verdiend
had, een prachtige uitslag, waarop ik heuscb
niet gerekend had. Ik was blij als een klein
kind en brulde ook als een klein kind, daar
Hoe het eens was.
Groote Houtstraat.
Tegenwoordige toestand, winkel der firma Van Dam.
GROOTE HOUTSTRAAT 8. teekenmg dateert uit de 17e eeuw. Daarna is een ander heerenhuis. Het benedengedeelte
Deze tegenstelling spreekt sterk. De oude het huis afgebroken om plaats te maken voor van dit pand is nu tot winkel ingericht.
mijn keel door al de aanmoedigings- en vreug
dekreten zoo heesch was geworden dat ik
haast geen woord kon praten. Toen kwam de
prijsuitreiking, speech van den Sultan, prij
zen uitgereikt door de Sultana. Trotsch stond
ik met de twee andere winnaars, de paarden
achter ons. voor de tribune. De anderen wa
ren Inlanders met eersten en tweeden prijs.
Eerste prijs was 80 gulden, tweede 40, derde
15 pop plus een zilveren kris, die ik als Con
troleur die zooveel voor de paardensport ge
daan had en nu voor het eerst onder de prijs
winnaars was, er als speciaalaandenken bij
kreeg. De 15 pop gaf ik aan mijn paarden jon
gen, die Djawang met veel zorg verpleegd en.
getraind heeft en de prijzen van de drie eer-
ste prijzen in de series kreeg mijn jockey, een
knaapje van 16 jaar die Djawang ter overwin
ning had gereden.
Ik stak met mijn schorre stem nog een
speech af om te bedanken, toen ging het in
feeststemming Soembawnwaarts. Toen om
half vijf weer naar het voetbalveld waar ik
den aftrap moest geven voor den finale-wed
strijd van den Soembawa-voetbalbond, waar
na na afloop de uitreiking van de gouden me
daille plaats had. Om 8 uur weer naar de
Soos. waar we ons bezondigden aan de rou
lette met veel animo om de bank te laten
springen, hetwelk niet lukte, doch welke po
ging mij toch een zoete winst van f 15 pop
opleverde, altijd een welkome bijdrage voor
iemand die binnenkort met verlof gaat.
Pas om drie uur, nu heusch een tikkie moe
en verschrikkelijk heesch naar huis en naar
bed. Den volgenden morgen niet al te vroeg
opgestaan daar ik me de luxe permitteerde
wat uit te slapen. Even om een uur of tien
naar kantoor om de noodige stukken af te
doen, om half vijf weer een voetbalwedstrijd
toegejuicht, voor zoover dat met mijn steeds
nog kapotte stem lukte, waarna 's avonds
weer naar de Bangsawan, waar ik in een zoo
dichterlijke stemming kwam dat ik het too
neel beklom en liedjes a la Jack Smith ten;
beste gaf!
Den volgenden morgen weer om 7 uur op,
in rijcostuum, met mijn zilveren kris, Dja
wang beklommen, die met zijn drie overwin-
ningsstrikken versierd was en aan den kop
van een optocht van 200 paarden Soembawa
en omgeving rond gereden, waarna reünie in
de Soos. Den verderen dag in gepaste luiheid
doorgebracht en Zondag om 11 uur naar het
Paleis, waar het slot der feesten plaats had,
namelijk het binnenbrengen van in de mos
kee gezegende offerandes van de bevolking,
zooals vruchten, rijst, koeken en koekjes die
in prachtige versierde stellages werden bin
nen gebracht. Weer een geweldige massa
menschen op de been, allerlei dansen werden
uitgevoerd, de mooie optocht met al die mooie
stellages, het was een prachtig gezicht en
een waardig slot van de feesten, die tot ieders
satisfactie zoo goed geslaagd zijn. Dien mid
dag begon de uittocht van de honderden feest
vierders die van verre kampongs gekomen wa
ren en die nu allen weer te paard naar hun
kampong terugkeerden, wel ritten van 100
K.M. en meer hadden gemaakt, maar volop
genoten hadden. Straks komt alles weer terug
om op 16 October den G-G. te zien!
Golflengte 1 c.M.
Nadat tot nog toe de kortste golflengte in
practisch gebruik 17 c.M. voor het over
brengen van berichten enz. was, werkt men
sedert kort in Michigan met een golflengte
van 1 c.M. De ontvangst moet uitmuntend,
zijn.
Apen van jockey f>.
De renbaancommissie in New Yersey heeft
een verbod uitgevaardigd, waarbij geen apen
meer als jockeys gebruikt mogen worden.
Echtscheidingen en gros.
Het scheidsgerecht te Riga, het „Europee-
sche Reno" genaamd, heeft in zijn laatste
zitting in precies 2 uur 137 echtscheidingen
uitgesproken.
Postbode, die nooit licht noodig
heeft.
Evenals Italië zijn lichtgevende vrouw
heeft, bezit Griekenland thans een licht-
gevenden brievenbesteller, Ekonom geheeten.
Zijn lichaam moet zóó lichtuitstralend zij, dat
het een kleine kamer verlichten kan. Men
spreekt van dynamisch-electrische krachten.
Wie kent 'm?
In 't klassieke drakenland China heeft men in
de nabijheid van Newchang in een woud het
skelet van een nog nimmer gezien reuzen-
dier ontdekt. Het moet 6 meter lang zijn en
21 wervels hebben, elk verbonden met een
korte rib. De kop is spits en draagt twee 1
meter lange horens. De staart gelijkt op
scheepsroer.
Wie wil wol als dit?
Een koopman te Limoges gaf een zak met
wol aan een matrassenmaker om er een ma
tras van te maken. Toen deze den zak open
maakte, kwamen er 25.000 francs in goud,
zilver en bankpapier uit. De koopman had
vergeten, dat hij in den wolzak een gedeelte
van zijn „schat" verborgen hield.
Vliegende wormen.
Bij een hengelwedstrijd bij Montreal
(Canada) dreigde een tekort aan wonnen te
ontstaan. Men telegrafeerde naar het naaste
vliegveld en binnen 45 minuten waren de ge-
wenschte wormen per vliegtuig aangebracht.
Vogels als bijen zoo klein.
De kolibrie is van zijn plaats als kleinste
vogel der wereld verdrongen. De zoöloog dr.
A. Wetmore heeft op Hawaii een nog kleinere
vogel, nauwelijks zoo groot als een bij, ont
dekt, die beslist geen insect is.
Parijs begraaft zijn honden op
een eiland.
Op het „Hondeneiland" in de Seine mid
denin de stad Parijs, bevinden zich thans
20.000 hondengraven. Het grootste honden
kerkhof der wereld.
Eindelijk het ware
Professor Osborn van de universiteit te
Melbourne heeft een plantaardig vergif ont
dekt, dat geen sporen achterlaat, absoluut
doodelijk en kleurloos is.
