De LJiver keert niet op het
terug.
nest
Kalenders.
Frisch groen
van Pr. üêsus
De onheilstijding
bevestigd.
52e Jaargang No. 15797
Verschijnt dagelijEs, behalve óp Zon- en Feestdagen
Vrijdag 21 December 1934
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
en ROBERT PEEREBOOM. COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand f 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72J4.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclame»
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels
ƒ0.60, elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze
Groentjes 1—3 regels 0.30. elke regel meer 0.10, uitsluitend h contant
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange on
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange
Alies indier
geschiktheid ƒ600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ2
ongeschiktheid ƒ2000.-. Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Ver
het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare vc
50.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 100.-.
lies Duim 75.-, Verlies Wijsvinger f 75.-, Verües andere vinger 30.-.
orwaarden.
Bij Rutbah verongelukt.
Alle inzittenden om het leven gekomen.
Toestel door Engelsch vliegtuig gevonden
Het K. L. M.-toestel „Uiver", dat sinds Woensdagnacht vermist werd,
is hedenmorgen op een afstand van tien mijl van Rutbah door vliegers,
die aan het opsporingswerk deelnamen, gevonden. Het toestel was
te pletter geslagen en verbrand. Hoewel de vliegtuigen niet konden
landen, staat vast, dat alle inzittenden bij deze ramp om het leven
zijn gekomen.
Laatste gegevens Ultra (codewoord voor
Uiver) startte van Almaza 21.30 uur passeerde
Gaza 22.37 stop. Van 23.57 tot 24.05 uur radio
verbinding met Rutbah stop. Hierna roepen
Bagdad, Rutbah, Hinaidi Ultra vergeefs stop.
Politiewagens trekken uit Rutbah Pipeline
vliegvelden gewaarschuwd stop Cairo mede-
deeling gedaan Times G.M.T."
Een telegram van 9.20 uit Bagdad luidde:
Iraq Petr. Co. vliegtuig speciale vlucht Pipe
line op zoek Ultra".
Om 9.55 uur werd als volgt uit Bagdad ge
seind: „R.A.F. waarschuwt twee machines te
H. 4 Pipeline op te stijgen op zoek Ultra, in
dien weer toelaat stop R.A.F. waarschuwt Am
man stop. Weer zeer slecht stop. Bushire ver
traging medegedeeld.
Tenslotte werd uit Bagdad getelegrafeerd:
„Geen nieuws Ultra", machines RA.F. niet op
zoek wegens weersgesteldheid stop. Van Iraq.
Petr. Comp. geen bericht stop. Air France Da
mascus geseind machines te zenden langs
route naar Rutbah op zoek Ultra stop kosten
vlucht K.L.M. stop.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 21 December.
T ragedie.
Een schok van ontzetting heeft de tijding
van den ondergang van de Uiver vandaag in
ons land verwekt. Gisteren was de stemming
bij de K. L. M. al niet optimistisch, maar wij
konden haast niet aannemen dat het uitblij
ven van bericht werkelijk een ramp zou kun
nen beteekenen. Vanmorgen kwam eerst de
tijding dat een Engelsche aviateuii van de
Royal Air Force, de Uiver nabij Rutbah ge
vonden hadkort daarop het officieuse
Reuterbericht uit Caïro dat het toestel ver
pletterd en verbrand was, en dat de zeven in
zittenden als verloren moesten worden be
schouwd. Er restte nog een flauwe hoop, het
bericht was officieus. Maar kort daarop kwam
helaas de officiëele bevestiging omtrent de
vernietiging van het toestel. Dat de vier leden
der bemanning en de d#e passagiers allen ge
dood zijn schijnt nu ook wel als vaststaand te
moeten worden aangenomen, ofschoon het
Engelsche vliegtuig in dat deel der onherberg
zame Syrische woestijn geen landing heeft
kunnen uitvoeren.
Wij zijn zeer trotsch op onze Nederlandsche
luchtvaart. Des te dieper treft deze slag. De
eenige ramp dit tot dusver de luchtlijn Hol-
land-Indië trof was de ondergang van het
Vliegtuig de Ooievaar, dat nu drie jaar gele
den bij een poging tot opstijgen te Bangkok
niet los kon komen van den grond, tegen een
dijkje aanstormde en vernietigd werd. Alleen
de marconist Van Zadelhoff overleefde die
ramp. Het noodlot moet ook hem thans ach
terhaald hebben; hij behoorde ditmaal als
marconist tot de bemanning van d° Uiver.
De oorzaak van deze ramp moet een ge
heel andere geweest zijn als bij die van de
Ooievaar. Toen werd door de technici vastge
steld dat het open blijven van een luik de
reden was waarom het toestel niet tijdig van
den grond had kunnen loskomen. Ditmaal
kan er sprake zijn geweest van een mislukte
'noodlanding, waarbij het toestel in brand
zou zijn gevlogen Het kan ook wezen dat het
is neergestort tengevolge van een of ander
defect in volle vlucht ontstaan, ofschoon dit
laatste bij de moderne vliegtuigen wel zeer
zelden voorkomt. Bij een Fokker-vliegtuig is
■het bij ons weten nooit gebeurd. Het betreft
hier geen Fokker maar, zooals iedereen weet,
een in Amerika gebouwd Douglas-toestel.
Dit Amerikaansche vliegtuig heeft de glo
rieuze vlucht MildenhallMelbourne vol
bracht, is als tweede in de Snelheidsrace aan
gekomen en heeft met een andere beman
ning aan boord de handicap gewonnen.
Op slag heeft de Douglas daardoor, bij zijn
allereerste groote vlucht die een geweldige
prestatie was, algemeen vertrouwen gewekt. De
tweede groote vlucht heeft zijn ondergang
gebracht. Het is een tragedie, die in enkele
weken tijds de Uiver-ramp op de Uiver-triomf
heeft doen volgen.
Men zal natuurlijk een onderzoek trachten
in te stellen naar de oorzaak van het onge
luk. Als, hetgeen vrijwel zekerheid schijnt,
alle inzittenden van het toestel zijn omgeko
men geeft dat onderzoek bij voorbaat niet
veel kans op duidelijke resultaten. Bij derge
lijke rampen bij buitenlandsche luchtvaart
diensten, als alle opvarenden den dood ge
vonden hadden en men niets anders onderzoe
ken kon dan 'n verkoold en verwrongen wrak,
eeft men zich vrijwel altijd tot veronderstel
lingen moeten bepalen. Dit vooruitzicht is
zorgelijk, ook voor de K.L.M.die veertien
nieuwe Douglas-toestellen in bestelling heeft
in Amerika en er natuurlijkerwijze groote
waarde aan zal hechten te weten, wat de
nauwkeurige oorzaak van dit ongeluk is.
Met den ontzettenden slag, die de Neder
landsche luchtvaart getroffen heeft en dat
op hetzelfde oogenblik, waarop zij juist een
nieuwe triomf boekte door de prachtige
Oceaanreis van de Snip betuigen wij onze'»
diepe deelneming. Die gaat in de eerste plaats
uit naar de nabestaanden van de bemanning
en passagiers, en dan naar de K.L.M. zelf.
Onze luchtvaartmaatschappij heeft evenwel
immer zulk prachtig werk verricht, dat wij
tenvolle vertrouwen dat zij dezen slag geheel
te boven zal komen. De ontwikkeling van een
zoo geweldig nieuw verkeersmiddel als de
luchtvaart, in vollen strijd met de gevaar
lijkste elementen der Natuur, kan nimmer
geheel vrij van risico's zijn. Het is en blijft
slechts menschenwerk. Zelfs de beste voor
zorgsmaatregelen zijn dat nog.
R. P.
DE TE WATER GEREDEN AUTO.
In ons vorig nummer plaatsten wij een be
richt over het te water rijden van een auto in
de Crayenestervaart, waarbij de bestuurster
te water geraakte en snij wonden aan de hand
bekwam. Tot ons leedwezen is de naam van de
bestuurster, door een onduidelijke telefonische
opgaaf, door ons onjuist vermeld, het was niet
mevrouw Valken, echtgenoote van Dr. K. C.
A. Valken.
De heer Berretty, directeur van Aneta.
Bij de directie van de K.L.M. in Den Haag
is in den loop van den ochtend een telegram
ontvangen van den vertegenwoordiger van
de K.L.M. te Bagdad, den heer Peters, waar
mede een einde werd gemaakt aan de ang
stige onzekerheid omtrent het lot van de
Uiver. Helaas is zooals reeds hierboven ge
meld, deze onzekerheid thans tot de ergste
zekerheid geworden. Men weet thans dat de
Uiver verongelukt is. Het toestel heeft een
noodlanding moeten maken en voorzoover
door de Royal Air Force kon worden gecon
stateerd is het daarna in brand gevlogen.
Naar men weet waren er zeven personen aan
boord. Uit Bagdad wordt verdos aan de K.L.M.
geseind: Een toestel van de Royal Air Force
heeft de Uiver verongelukt gezien op zestien
kilometer ten Zuiden van Rutbah. Het toestel
werd gezien door den luitenant vlieger Stone.
Het was uitgebrand en er is geen hoop op het
nog levend aantreffen van de inzittenden.
Een dokter is per politieauto naar de plaats
vertrokken.
Ook de vertegenwoordiger van de K.L.M. te
Bagdad, de heer Peters is er met een toestel
van de Imperial Airways heen, terwijl een
medicus van de Royal Air Force eveneens
derwaarts is vertrokken.
De vreugde over de schitterende vlucht van
de „Snip" verdwijnt geheel bij het kennis
nemen van deze ramp.
Op Schiphol heerschte reeds den geheelen Don
derdag een gedrukte stemming, hoewel men
nog allerminst, ook niet in den namiddag,
toen nog steeds geenerlei nieuws omtrent de
Douglas was ingekomen, wanhopig was.
De mogelijkheid, zoo redeneerde men in
deskundige kringen, moest niet uitgesloten
worden geacht, dat de Uiver naast de gewone
route aan den grond was geraakt en door een
defect aan de radio niet in staat was, zijn po
sitie bekend te maken.
Inmiddels werd op Schiphol met man en
macht gewerkt aan het gereed maken van de
Leeuwerik. Dit vliegtuig, bemand met de ver
trouwde K.L.M.-piloten Geyssendorffer en
Sillevis, den radio-telegrafist v. d. Smagt. de
mecaniciens Van Wegstraten en van Beinen,
alsmede met de heeren Moes en Dehage, resp.
inspecteur van de Indië-route en bedrijfslei
der van den Technischen Dienst der K.L.M.
op Waalhaven, is hedenochtend gestart om
aan het opsporingswerk deel te nemen en de
Uiver eventueel hulp te kunnen bieden.
Uit dit feit concludeerden ingewijden ter
stond, dat de directie van de K.L.M. den toe
stand heel ernstig inzag. Dit bleek ook later
uit een interview, dat wij met den heer Ples-
man hadden.
De mogelijkheid, dat het vliegtuig in een
zandstorm geraakt zou zijn, wat buitengewoon
gevaarlijk is, achtte de heer Plesman zeer ge
ring. Door de zware regens, welke in de laat
ste dagen hebben plaats gehad, oordeelde hij
dit practisch uitgesloten.
De eenige mogelijkheid z.i. was dat het
vliegtuig door een hevig onweer was overval
len.
Omtrent de plaats waar de Uiver zich be
vond kon men slechts gissen. Evenzoo om
trent de omstandigheden waaronder.
Op het traject, dat de Uiver volgde wisselt
de gesteldheid van het terrein sterk.
Het hooge gebergte langs de Doode Zee had
hjj achter zich, daarop volgde echter een
groot stuk woestijn met lava-bodem, waarop
allerlei kegels en bulten voorkomen Nog ver
der op wordt het terrein vlakker met enkele
duinen.
Buitengewoon slechte
weersgesteldheid.
Op de route, welke de Uiver moest volgen,
was het weer Woensdagavond buitengewoon
slecht.
Het had den heer Plesman zelf verwonderd,
dat de Uiver voor zijn vertrek uit Cairo geen
mededeeling heeft ontvangen omtrent het
slechte weer op het traject, maar hij achtte
het mogelijk, dat men hieromtrent niet op de
hoogte was geweest, omdat het gebergte nabij
de Doode Zee een zeer scherpe klimaatschei
ding vormt.
Het laatste contact.
Het laatste contact, dat men met de Uiver
heeft gehad, is te 12.25 uur geweest, in den
nacht van Woensdag op Donderdag. De Uiver
was toen in gewone correspondentie over pei
lingen en weerberichten met Rutbah-Wells, de
Britsche politiepost, als ook het knooppunt
van karavaanwegen in de Woestijn.
Volgens het gegiste bestek moet het vlieg
tuig zich in dit oogenblik bevonden hebben
350 a 400 K.M. ten Oosten van Gaza.
Telegrammen gingen langs
den aardbol.
Toen er eenigen tijd geen berichten over de
Uiver waren binnengekomen, werd het tele-
graafverkeer in werking gezet. Hieronder la
ten wij een aantal telegrammen volgen, welke
meerendeels betrekking hebben op het opspo
ringswerk:
Een volgend telegram uit Cairo meldde even
eens dat Rutbah om 0.10 uur G.M.T. voor het
laatst radioseinen van de Uiver heeft opge
vangen, waarin de positie werd gevraagd. De
machine was toen 328 mijl van Gaza. Men
vermoedde Oost van Gaza.
Om 15.44 seinde de K.L.M. vertegenwoordi
ger uit Cairo, dat een eskader vliegtuigen uit
Amman en twee Victoria's sinds 11 uur G.M.T.
aan het zoeken waren en dat zij bij zonson
dergang te Rutbah zouden landen. Indien de
toestellen bij hun opsporingen geen resultaat
zouden hebben, zou de vlucht heden na zons
opgang worden voortgezet.
Te 16.16 uur werd het vorige telegram ge
rectificeerd, daar het onjuist was. Alleen een
Victoria was aan het zoeken. Van het eskader
te Amman was telefonisch bericht ontvangen,
dat het wegens het noodweer onmogelijk kon
opstijgen. De agent vroeg om een dringende
mededeeling inzake de actieradius van de
Uiver, die 1750 liter benzine aan boord had.
Uit Gaza ontving de K.LM, bericht, dat de
Uiver om 22.37 uur G.M.T. deze plaats was ge
passeerd. Men had het toestel het laatst ra-
diotelegrafisch hooren werken met Rutbah
om 0.10 uur G.M.T. voor een peiling. Rutbah
deelde mede, dat het in de omgeving abnor
maal sterk weerlichtte. Bericht was ontvan
gen over de opsporingspogingen van de R.A.F.
Uit Bagdad seinde de vertegenwoordiger om
7.55 uur, dat men geen nieuws had over de
Uiver. Aan de R.A.F. was om bijstand ver
zocht. Om 8.35 uur werd het volgende ge
seind:
Passagiers en bemanning
van de Uiver.
Van de K.L.M. ontvangen wij de volgende
mededeeling over de passagiers en de beman
ning van de Uiver:
Prof. Walch, hoogleeraar aan de Genees
kundige Hoogeschool te Batavia is de vorige
week met de Pelikaan naar Nederland geko
men.
De heer Beretti, directeur van het Persbu
reau Aneta, kwam in September jl. met de
Kwartel uit Batavia en reisde mee tot Boeda
pest. De derde passagier is de heer Kort, die
voor zaken naar Indië gaat.
De heer Kort woont te Oegstgeest. Hij is
een kleinzoon van den oprichter der bekende
Haarlemsche firma J. Th. Kort en 48 jaar oud.
De heer W. M. O. H. Beekman, gezagvoer
der van de Uiver is een der oudste piloten van
de K.L.M. Hij is den 15en April 1924 in dienst
der K.L.M. getreden en heeft ruim 9500 uren
voor de maatschappij gevlogen. De heer Beek
man heeft tot nu toe 18 retourvluchten naar
Indië gemaakt.
De heer Steenbergen is den 16en April 1928
in den dienst der maatschappij getreden en
maakte tot heden 13 retourvluchten naar Ba
tavia.
De werktuigkundige, de heer Waalewijn. is
reeds sinds 1921 bij de K.L.M. en maakte 7 In-
diëvluchten.
Voor den heer Van Zadelhoff, marconist,
sinds 1931 in dienst der K.L.M. is dit de elfde
reis.
DEN HAAG, 21 December. (Nederl.
Haagsch Correspondentie Bureau.) Rutbah
zelf is een eenvoudig vliegveld met geringe
nachtverlichting en wordt geregeld aange
daan door de vliegtuigen van de Britsche
luchtmacht en ook wel eens door de vliegtui
gen van de KL.M. op den Indië-dienst. Het is
onbegrijpelijk, dat Beekman op zoo korten af
stand (zestien kilometer is slechts enkele mi
nuten voor dit vliegtuig) een noodlanding
heeft moeten maken.
De eenige verklaring is dat het weer hem
totaal elk zicht heeft benomen.
Een tragische bijzonderheid is nog, dat de
marconist van Zadelhoff, die thans een slacht
offer van dit ongeluk is geworden reeds van
een vorig ongeluk bijna slachtoffer was ge
worden.
Men zal zich het ongeval met de Ooievaar
op 6 December 1932 herinneren, toen ook de
inzittenden om het leven kwamen met uit
zondering van Van Zadelhoff, die zwaar ge
wond uit het vliegtuig werd gehaald, doch
herstelde en per boot naar Nederland terug
keerde. Thans is hij met het nieuwste toestel
van de K.L.M. het slachtoffer van zijn beroep
geworden.
Dit is het tweede groote ongeluk dat de
K.L.M. in de bijna tien jaar Indië-dienst
treft. Het bericht van het ongeluk met de
Uiver veroorzaakte een groot en diepe ont
steltenis. Op het hoofdkantoor van de K.L.M.
waren allen zeer ontdaan en algemeen voelde
men. dat dit ongeluk voor de K.LM. een zwa
re slag beteekent.
Verricht een goede daad
Gij wilt helpen den Vrede tusschen de vol
keren te bevorderen?
Sluit U aan bij de Algemeene Vereeniging
„NOOIT MEER OORLOG".
minimum contributie f 1.per jaar.
Secretariaat: Berkenstraat 22, Haarlem.
(Adv. lngez. Med.)
Daar liggen alweer voor het komende jaar,
Kalenders in bonte verscheidenheid klaar...
Kalenders, die grof en kalenders, die fijn zijn,
Kalenders die groot en kalenders die klein
zijn,
Kalenders van meest onderscheiden modellen,
Kalenders uit één blad en honderden vellen,
Kalenders met platen van kunstenaarshanden
Kalenders in boekvorm met zachtleeren
banden,
Kalenders in kleuren en sobere zwarte,
Gewone kalenders en heele aparte,
Kalenders met raadsels, kalenders met
grappen,
Kalenders met spreuken, die simplen niet
snappen,
Geschonken kalenders voor firma reclames,
Kalenders voor heeren, kalenders voor dames,
Geslaagde kalenders en minder gelukte.
Bijzonder kunstvaardig en slordig gedrukte,
Kalenders voor maanden of weken of dagen,
Te hangen, te staan, of om bij zich te dragen,
Kalenders voor kindren met aardige plaatjes,
Kalenders met moeder's huishoudlijke
praatjes,
Metalen kalenders met draai-mechaniekjes,
Kalenders met etsen, kalenders met kiekjes,
Een bont allerlei, maar u hoeft niet te vragen
Kalenders met allen gelijk aantal dagen
Daar liggen ze klaar voor het volgende jaar,
Wat brengen hun dagen? nou, hopen we maar!
P. GASUS.
Is het omslag van
Frisch groen, als de
Kerstboom, waar het als
kleine verrassing onder
hoort te liggen.
95 RIJMEN - 25 CENT
Verkrijgbaar bij Haarlem's
Dagblad, Groote Houtstr. 93
16 K.M. ten Zuiden van Rutbah ligt
het wrak van de Uiver.
Streek, waar iedere landing een zekere
dood beteekent.
KAIRO, 21 December. (Reuter.) Naar thans
wordt bevestigd, zijn alle inzittenden van de
Uiver om het leven gekomen.
Reuter meldt voorts uit Kairo:
Men veronderstelt, dat het vliegtuig door
den bliksem is getroffen.
De plek, waar 't wrak van 't vliegtuig is ge
vonden ligt ongeveer 16 K.M. ten zuiden van
Rutbah in een woeste streek met puntige rot
sen, waar iedere landing een zekere dood be
teekent.
Kort na het vertrek van het toestel uit Kairo
werd een zwaar onweer gemeld. Vierentwintig
militaire vliegtuigen namen deel aan het zoe
ken van de Uiver. De piloten kennen de ver
schrikkingen van deze streek met hun plotse
ling opkomende onweders, welker wervelwin
den kolommen zand doen ontstaan van groote
hoogte. De plaats des onheils ligt binnen het
bereik van de pantserauto's, welke te Rutbah
gestationneerd zijn, doch tengevolge van de
hevige regens kan geen automobiel-convooi
in de woestijn doordringen.
Verslagenheid in de hoofdstad
en op Schiphol.
AMSTERDAM, 21 Dec. (V. D.) Hetgeen velen
hadden gevreesd, ook al spraken zij er zich
niet over uit, is bewaarheid geworden. En men
mag slechts hopen, dat bemanning en passa
giers een langzame dood is bespaard geble
ven.
In de hoofdstad, waar het verschrikkelijke
nieuws zich zeer spoedig verspreidde en de be
langstellenden zich voor de bulletins verdron
gen, heerschte groote verslagenheid. Uiteraard
kwam de bijzonder tragische kant van het ge-
De vier, die met de Uiver de Kerstpost naar Oost-Indië zouden brengen.
V. 1. n. r.: Walewijn, mecanicien: Beekman. 1ste piloot; Van Steenbergen,
2e piloot en .Van Zadelhoff, marconist,
