KOLEN VAN HOENDERDOS
DE BILT
Tragische herinneringen aan de Uiver.
Hei
VRIJDAG 21 DECEMBER 1934
HAARLEM'S DAGBLAD
2
beurde door het schitterende resultaat van de
Uiver in de Melbournerace in het volle licht
te staan. Men voelde, dat de slag die de K.LM.
heeft getroffen, ernstig is evenals men zich
realiseerde dat al het huldebet-oon voor de
Snip nu zonder eenige vreugde geschiedt.
Buitengewoon groot was de verslagenheid
op Schiphol, waar, toen over het bericht geen
twijfel meer mogelijk was de vlaggen halfstok
werden geheschen. Tusschen het enerveerende
geluid van de telefoons en de vragen om in
lichtingen kwamen de telegrammen binnen,
die meldden, dat van Bagdad en Rutbah uit
vliegtuigen en auto's van de Royal Air Force
naar de plaats des onheils op weg waren, om
de lijken van bemanning en passagiers zoo
spoedig mogelijk te bergen en alle maatrege
len te treffen, die noodig en nuttig worden
geacht.
Familie in kennis gesteld.
De familie van de inzittenden is door de
directie in kennis gesteld van de telegram
men.
Een groote menigte verzamelde zich voor
het kantoor van de K. L. M. op den Hofweg en
zoo groot als eenige maanden geleden het
enthousiasme was bij de Uiver—Melbourne-
vlucht, zoo diep was nu de ontroering toen het
sombere nieuws kwam.
Roem en romantiek
maken plaats voor wreede werkelijkheid.
De heer Kort.
Het eerste bericht, dat in den loop van den
ochtend bij de K. L. M. ontvangen werd. was
van het Britsche ministerie van luchtvaart.
Het vermelde, dat eskader no. 14 van de
Royal Air Force hedenochtend te 6.30 uur
Greenwichtijd de Douglas verpletterd op de
reeds vermelde plaats heeft gezien.
Omstreeks tien uur werd het. tweede tele
gram verzonden, dat uit Bagdad kwam.
De bemanning.
Omtrent de bemanning kunnen we mede-
öeelen, dat Willem Mar in us Otto Anna Beek
man 15 Maart 1895 te Brouwershaven is ge
boren;
Jan van Steenbergen werd op 15 April 1895
te Leiden geboren. Hij was eerst werktuig
kundige bij de K. L. M. en werd in 1931 be
stuurder;
Gerrit van Zadelhoff werd 3 Mei 1908 te
Baarn geboren,
terwijl Hendrik Anton Waalewijn op 12 Fe
bruari 1908 te Rotterdam geboren werd.
De Zenders zwijgen.
Na het binnenkomen van de telegrammen
over het noodlottig einde van de Kerstvlucht
van de 'Uiver heeft de Radioraad de uitzen
dingen over Huizen en Hilversum ten teeken
van rouw de uitzendingen doen staken. De
uitzendingen werden om twaalf uur hervat.
De radioprogramma's worden natuurlijk ge
wijzigd. Omtrent die van de volgende dagen
zijn nog geen beslissingen gekomen.
POST- EN TELEGRAAFDIENST.
Tijdens de Kerstdagen.
De directeur van het Post- en Telegraaf
kantoor te Haarlem deelt mede, dat het Post
kantoor op den len Kerstdag, 25 December
a.s., zal zijn opengesteld als op Zondagen, der
halve van 8.30—9.30 voor de afgifte van ge
wone en aangeteekende correspondentie en
voor den verkoop van frankeerzegels.
Op den 2en Kerstdag. 26 December a.s. zul
len één briefpost en één pakketpostbestelling
worden uitgevoerd, welke omstreeks 7.30 resp.
8.30 zullen aanvangen. De aangeteekende cor
respondentie zal mede in de briefpostbestel
ling worden opgenomen. Op dezen dag ver
valt uiteraard de gelegenheid tot het koste
loos afhalen van correspondentie.
Overigens is op den 2en Kerstdag de post
dienst geregeld als op Zondagen, met dien ver
stande. dat gedurende de openstelling van
8.309.30 ook de gelegenheid bestaat tot het
aanbieden van aangeteekende stukken.
Voor den telegraafdienst is het kantoor op
25 en 26 dezer geopend als op Zondagen.
De bijkantoren Aerdenhout, Frans Hals
straat en Tempeliersstraat zijn op de beide
Kerstdagen evenals des Zondags, voor den
Post- en Telegraafdienst gesloten.
Ontslag aan 4 kweekelingen
met acte.
Er blijven nog 9 in dienst.
Het is gebleken, dat na l Januari minder
kweekelingen-met-acte bij het onderwijs hier
ter stede noodig zijn, dan tot 1 Januari. In
verband daarmee zijn van de 13 hier in dienst
zijnde kweekelingen-met-acte 4 ontslagen. Dit
zijn de jonasten in leeftijd, die dus na de
Kerstvacantie niet meer op de scholen terug
komen.
FEESTAVOND UITGESTELD
In overleg met den burgemeester is besloten
den feestavond van Amicitia. die hedenavond
in den Schouwburg Jansweg gegeven zou wor
den, uit te stellen. Dit in verband met de
ramp, die de Uiver heeft getroffen.
PERSONALIA.
Terwijl wij dit schrijven is de spanning
omtrent het lot van de Uiver ondragelijk ge
worden. Onophoudelijk rinkelen onze tele
foons en wordt er om inlichting gevraagd.
Net als een maand geledenToen wij ook
in spanning waren, angstige spanning, en ons
afvroegen of de Uiver nog eerste of tweede
kon worden in de Melbourne-race. Maar toen
konden wij berichten van blijde spanning mee-
deelen, en nu durven wij bijna niet te zeggen
wat het laatste officieuse nieuws was: de Uiver
verbrand en ten Westen van Rutbah te pletter
gevallen.
Wij hopen nog altijd, maar wij weten zelf
wel dat deze hoop meer op verbeelding berust
dan op de minste kans van werkelijkheid!
Wij maken ons reeds vertrouwd met de idee
dat de Uiver, onze Nederlandsche Uiver. in de
Syrische woestijn als een vormelooze massa
terneer ligt en dat de inzittenden
Kort geleden was de Groote Dag dat de Uiver
aankwam en de tweemotorige Douglas de
lucht doorkliefde. Het duraluminium schitter
de in de zon. Vlot boog het toestel volgens
een denkbeeldig getrokken ronde lijn boven
het vliegveld. Het leunde als 't ware op één
vleugel en steunde op de stuwende kracht
van de beide 700 PK. motoren, terwijl het
landingsgestel als bij tooverslag uit de ver
borgenheid te voorschijn kwam." Even later
stond de hoog opgerichte Douglas te midden
der tienduizenden en oekeek de menschenzee
met zijn landingslichtem die leken op oogen.
De vleugels die een gezamenlijke breedte
van bijna 26 meter hadden, overspanden een
groot deel van het platvorm waarop de auto
riteiten stonden, die de Uiver en zijn beman
ning huldigden. In de cabine zagen wij de
passagiers die zich er voelden als in een salon.
Voor elk raam een clubfauteuil, met leeslamp
en alle mogelijke comfort.
In het voorste puntje van de machine zagen
wij de bemanning in de ruime cockpit, die zoo
modern was ingericht als men nog nooit te
voren zal hebben gezien.
En nu
Syrische woestijn. Onafzienbare vlakten, af
gewisseld door bergen. Storm, onweer, blik
sem. Van de Uiver wordt niets meer vernomen.
De Snip bereikt Paramaribo, maar niemand
denkt daar meer aan Alles wordt vergeten door
de onzekerheid over de Uiver. Ook de Snip, die
een voor ons Nederlanders onbekend traject
vloog en het gevaar van 3600 K.M. zee trot
seerde; de Snip, die naar Paramaribo vloog
zoo gewoon, zooals wij de vlucht naar den
Oost van de Uiver hadden verwacht.
Het is wreed, nu te moeten denken aan de
roemrijke dagen van kort gelee. Het is wreed
de voor velen zoo romantische sfeer die aan
de Uiver was verbonden, te verbreken. Het is
wreed te weten.
Met het vorderen der uren vordert ook de
zekerheid der wreede wetenschap. De Uiver
IS verbrand. Het negentien meter lange toe
stel is vernield. De cockpit, de cabine, de ba
gageruimten, de radioinstallaties, het buffet,
de instrumenten, alles bestaat niet meer. Asch.
De geheele post. vijftig duizend brieven, is,
zooals het nu schijnt, verloren. De multicel-
constructie, de ijzersterke oouw doordat de
lasten over verschillende plaatsen zijn ver
deeld, deze multicel-constructie, die bestond
uit vele latjes en latten, is ook vernield, ver
splinterd, verwoest.
Wij weten niet hoe de brand is ontstaan,
want wij weten toch al niet veel. Wij weten
dus ook niet of er nog veel benzine aan boord
was toen de brand uitbrak. De Uiver kon 1939
liter meenemen, verdeeld in twee tanks van
liter en twee tanks van 285 liter. Als alle
vier vol zijn geweest zal de brand des te he
viger geweest moeten zijn.
De tanks van 680 liter, zoowel als de kleine
re zijn alle vier in de vleugels ondergebracht.
Bij een ongeluk, waarbij de vleugels worden
Het noodlot achterhaalde Zadelhof,
die 3 jaar geleden gered werd.
versplinterd moet de benzine zich wel over het
geheele toestel verspreiden.
Hoe snel de Uiver heeft gevlogen op het
oogenblik dat het ongeluk geschiedde kan ook
niet met zekerheid worden gezegd. De maxi
mum snelheid, die de Douglas kon bereiken,
was 338 K.M. op een diensthoogte van 2100
meter, met op maximum-snelheid ingestelde
schroeven. Indien de schroeven waren inge
steld op beste kruissnelheid zou de maximum
snelheid 330 K.M. hebben kunnen bedragen.
De hoogte, die de Uiver kan bereiken, was
absoluut 7600 meter, practisch 7100 meter.
Indien slechts een motor werkte waren deze
cijfers 2800 en 1850 meter.
Nu drie jaar geleden trof de K. L. M. de
eerste slag op haar dienst naar Indië. Op 6
December 1931 verongelukte de Ooievaar bij
Bangkok, waarschijnlijk doordat de piloot niet
gezien had dat een luikje in den vleugel open
stond, terwijl het toestel opvloog. De Ooievaar
is toen tegen een dijkje gebotst, het onderstel
werd afgerukt en van de inzittenden werden
slechts een passagier, kolonel Brinsmead, di
recteur van den Australischen luchtvaart
dienst, en de marconist G. Zadelhof, gewond.
De overigen, drie leden der bemanning
Wiersma, Van Onlangs en Kotte) en twee
passagiers, de heeren Borg en Baudart, wer
den gedood.
Het noodlot heeft den marconist Zadelhof
achterhaald. Ook hem tellen wij onder de
slachtoffers van het ongeluk dat de Uiver
overkwam. Toen hij enkele weken na het on
geluk in het land terugkwam hebben wij een
interview met hem gepubliceerd. De heer Za
delhof wilde toen liever niet over het ongeluk
te Bangkok spreken, wat zich laat begriipen
Toen hem werd gevraagd of hij nu nog wel
zin had dienst te nemen als marconist op een
vliegtuig heeft hij lachend geantwoord:
„NatuurlijkWaarom ook niet
Over den eigenaardigen samenloop dat bel
de verongelukte Indië-toestellen der K. L. M.
naar denzelfden vogel zijn genoemd. (Uiver
is immers de Betuwsche naam voor Ooievaar)
willen wij hier niet spreken.
De herinneringen aan de Uiver zijn tragisch.
Wij hadden vandaag zoo graag wat anders
geschreven.
POSTZEGELS EN BRIEFKAARTEN VOOR
HET KIND
Ook dit jaar blijkt weer, dat de actie voor
het Kind algemeene sympahie geniet, zelfs in
deze moeilijke tijden. Hulp aan de misdeelde
jeugd is echter een zoo groot volksbelang dat
het comité te Heemstede niet aarzelt den steun
in te roepen van allen die hiertoe maar eenigs-
zins in staat zijn De kleine toeslag op de post
zegels geeft zeer veleri de gelegenheid naar
vermogen dit zoo hoog noodige werk te hel
pen.
Het Comité van Heemstede bestaat uit:
Jhr. J. P. W. van Doorn, Burgemeester van
Heemstede, eere-voorzitter. Ds. G. A. Barger,
Ds. C. M. Briët. C. R. van Empelen, Mevr. S. T.
J. van der Hagen-Hansen, Penningmeesteresse,
Mevr J. F. Heuff-Schoonakker, Mej. A. G. Kui
pers, secretaresse (Overboschlaan 18), Corn. L.
Kwak, E. J. van Lent, Pastoor A. F. C. van
Noort, Mr. B. W. Stomps, voorzitter, Pastoor
J. M. van der Tuyn, Mevr. R. de Voogt-de
Vogel, Mevr. A. F. Waldkötter-Benner. Dr. J.
G. M. van Walsem.
.recommandeeren zichzelf!
KINDERHUISSINGEL 2,
TELEFOON
119 7 9 (2 lijnen)
(Adv. Ingèz. Med.)
meldt:
Hoogste barometerstand 768.3 m.M. te
Riga.
Laagste barometerstand 746.1 m.M. te
Reykjavik.
en voorspelt:
Zwakken tot matigen veranderlijken wind
later uit Oostelijke richtingen. Nevelig tot
half bewolkt. Weinig of geen neerslag. Iets
kouder.
Uit het Buitenland
TOENEMENDE VORSTKANSEN.
De hooge druk neemt thans in Scandinavië
snel toe en de nieuwe depressies, die niet zeer
diep zijn beginnen zich zoowel over IJsland
als over de Golf van Biscaye uit te breiden,
zoodat de kans op Oostelijke winden en afkoe
ling toeneemt. In Oost-Duitschland is reeds
vorst ingevallen en die in Scandinaivë nam
iets toe. In Engeland en Frankrijk is ook af
koeling opgetreden, in Duitschland is de wind
zeer zwak en komt evenals hier te lande
plaatselijk mist voor. Alleen aan de kusten
'van Ierland en IJsland waait het nog krach
tig uit Zuid. De vliegtuigwaarnemingen wijzen
op Oostenwinden in de bovenlucht boven
Scandinavië en toenemende vorstkansen
Barometer
Stand hedenmorgen 757 m.M.
Stand van gister 749 m.M.
Neiging: Vooruit
Opgave van:
CAREL VAN HUIZEN, Opticien
Kleine Houtstraat 13, Telefoon 14112
Thermometer
21 DECEMBER.
Hoogst^ gisteren
Laagste heden nacht
Hoogste heden tot 12 uur
49 F.
45 F.
47 F.
BURGERLIJKE STAND
OOK KERSTTOESLAG VOOR DE
„DRIE- n AAGSCHE
Bij informatie ontvingen wij de mededeeling
dat de Kei'sttoeslag, welke aan de werkloozen
wordt verstrekt, ook zal worden gegeven aan
de armlastigen en bovendien aan hen die te
werk zijn gesteld in de drie-daagsche bij de
verschillende bedrijven der gemeente.
HAARLEM, 21 December.
Ondertrouwd 20 December: T. J H. M. van
Beek en C. H. Heeremans; J. Sit^r en A. I.
M. Janzen; W. Maier en A. M_ Rösl; G. van
Aalst en A. S. Slappendel.
Getrouwd 20 December: H. Vettewinkel en
L. J. F. M. Zaalberg; J. van Ingen Schenau
en C. Voetelink; J. C. Jonkhof en H. A. Metz;
F. Keerwolf en J. E. W. de Gee; J. Overgaauw
en W. J. H. van Binsbergen.
Bevallen 17 December: A. H. v. d. Wijn
gaardv. Verseveld, z.; 18 December G C. E.
Bijl—Kaarls, d.; 19 December: E. Storms-
Murray, d.; W. M. F. Brandsv. d. Akker, d.;
20 December: A. E. v. d. Putten—Bergman, d.
Overleden 19 December: J. Nieuwjaar, 57
j., Frans Halsstraat; C. E. Visser, 72 j., Du-
venvoordestraat; S. WijnandHeidstra, 62 j.,
Gasthuisvest.
spoedig een paar manschappen van de Kon.
Marechaussée uit Sloterdijk. alsmede een
aantal Amsterdamsche agenten, die zich van
het gebeurde op de hoogte stelden en van een
en ander proces-verbaal opmaakten.
Hierna kon een begin worden gemaakt met
het vrij maken van de trambaan, waarmede
men te ongeveer 4 uur in den morgen geree4
was gekomen.
De Leidschevaartweg.
Een gevaarlijk punt.
Door de bewoners van den Leidschevaart
weg en omgeving is aan B. en W. van Haar
lem een request gezonden, waarin zij wijzen
op het levengevaarlijke weggedeelte van den
Leidschevaartweg, gelegen aan den voet van
het viaduct der N.Z.H., vlak bij de grens
HaarlemHeemstede. Door het onbreken van
een rijwiel- en wandelpad aldaar, zijn wiel
rijder en voetganger aangewezen op den rij
weg, waar, indien twee wagens elkaar pas-
seeren. geen plaats meer is voor een wiel
rijder of voetganger. De situatie is, vooral des
avonds, levensgevaarlijk. Het request telt 200
onderteekenaar. welke de initiatiefnemer,
dank zij de groote animo der onderteeke
naars. in e enluttel aantal dagen bijeenge
bracht. Een bewijs voor het urgente belang
der aangelegenheid
KERSTWIJDINGSCONCERT.
Zondagavond 23 Dec. te 8 uur hoopt het Re-
monstr. Zangkoor een Kerstconcert te geven
in- de Remonstrantsche kerk, met medewer
king van: Mej. Cor Igesz, sopraan en de hee
ren; Frans Vroons, tenor, Theo Pardoen, orgel;'
Jes Dal, piano.
Om. zal worden uitgevoerd: Weihnachts-
oratorium van Heinr. F. Müller.
Distributie van kaas via de
vakbonden.
Aan gesteunde werkloozen en armlastigen.
Ernstig ongeluk op den
Haarlemmerweg.
Twee Haarlemmers gewond, van wie één
ernstig.
Te Amsterdam slaagde voor het examen M.
O. Nederlandsch de heer B. W. E. Veurman,
alhier.
WNDEl-
LANDiCHE
.-O
De Uiver, die eens trotsch .en uit de hoogte op pns neerzag.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag,
omstreeks half 2, heeft op den Haarlemmer
weg alhier tusschen het Kruithuis en de ijs-'
baan een ernstig auto-ongeluk plaats gehad.
In de richting Amsterdam reed met een snel
heid van ruim 30 K.M. pel' uur een groote
tractor met aanhangwagen van de firma De
Vries, uit Beverwijk, beladen met rollen pa
pier van de papierfabriek te Velsen en be
stemd voor Assen. Uit de tegenovergestelde
richting naderde eveneens met matige snel
heid een luxe-auto, waarin 2 personen gezeten
waren. Plotseling ging de bestuurder van
laatst genoemde auto hoe langer hoe meer
links van den weg rijden, zoodat hij recht op
de tractor aanreed. De bestuurder van den
tractor trachtte op het laatste oogenblik de
linksche auto nog te ontwijken door te pogen
hem links te passeeren, hetgeen hem niet
mocht gelukken. Hij kwam hierbij met dezen
wagen in aanrijding, waardoor hij de macht
over zijn stuur kwijt raakte en met omverrij
ding van een paar betonnen paaltjes dwars
over de beide trambanen van de N. Z. H. T. M.
terecht kwam. De bestuurder van den tractor
kon ongedeerd de cabine verlaten, terwijl de
auto van voren slechts licht beschadigd werd.
Erger echter was het met de luxe-auto en zijn
inzittenden gesteld. De auto was totaal ver
nield en de beide inzittenden kwamen ernstig
gewond en hevig bloedende op den weg te
recht.
Een tweetal automobilisten die toevallig pas
seerden en tot wie de bekende heer Keurvorst
behoorde, namen de beide gewonden mede
naar Dr. J. P. Baumann, te Halfweg die hun
de eerste hulp verleende.
Het bleken te zijn de chauffeur J. Hart, wo
llenende Pieter Kiesstraat 11 rood te Haarlem
en de violist van het Cinema Palace uit Haar
lem, de heer A. Blanket, wonende Raamsteeg
26 rood te Haarlem
De heer Hart was er het ergst aan toe. Het
bleek, dat hij een zware hersenschudding had.
terwijl de heer B. ernstig aan het hoofd was
rewond.
Na voorloopig te zijn verbonden, werd de
heer H. per auto van den Gem. Geneesk.
Dienst uit Amsterdam, die inmiddels was ge
waarschuwd. naar het Wilhelmina Gasthuis
te Amsterdam overgebracht, terwijl de heer
B. na verbonden te zijn,-per auto huiswaarts
kon keeren.
De oorzaak van dit ongeluk moet worder
toegeschreven aan het plotseling naar links
uitwijken van de luxe-auto. Wat hiervan de
reden is geweest is nog niet komen vast te
staan, doch vermoedelijk is het gebruik van
alcohol hier niet geheel vreemd aan.
Het bleek n.l. dat de heer B. zijn meisje per
auto naar Amsterdam had gebracht, waarna
hij met zijn ehauffeur nog een paar bezoeken
heeft afgelegd, waarbij men bier schijnt te
hebben gebruikt.
Ter plaatse van het ongeluk yeyschêïien i
Door den directeur van Maatschappelijk
Hulp Betoon is aan de vakorganisaties den
volgenden brief gericht:
.Door de Crisis Zuivel Centrale zal ter (be
schikking van de Gemeentebesturen worden
gesteld ter distribueering onder de gesteunde
werkloozen en armlastigen, een partij prima
oude kaas.
De kaas zal voetstoots worden afgeleverd,
in papier, verpakt in stukken van 1 K.G. elk
(zoodat de verdeeling ter plaatse op gemak
kelijke wijze kan verloopen) a f 0.12 per
K.G.
Het gemeentebestuur van Haarlem heeft
reeds verzocht voor een gedeelte van de be
schikbare hoeveelheid, in aanmerking te mo.
genkomen en heeft mij belast met de distri
butie daarvan.
Het komt mij gewenscht voor, dat ten be
hoeve van de georganiseerde werkloozen de
verkoop geschiedt via de besturen van de vak
organisaties.
In verband hiermede verzoek ik u mijl,
uiterlijk Maandag 24 December vóór 12 uur
's middags, door middel van een Ibestelbon
een opgaaf te verstrekken welke hoeveelheid
door uw bestuur ten behoeve van de werk-
looze leden van uw bestuur, ten behoeve van
de werklooze leden van uw organisatie, wordt
verlangd.
Aangezien slechts over een beperkt kwan
tum van deze kaas kan worden beschikt, mag
aan één gezin slechts 1 K.G. kaas worden
verstrekt.
Blijkt de aanvraag grooter te zijn dan
de beschikbare hoeveelheid dan zal de ver
deeling naar evenredigheid geschieden.
Bij de aflevering van deze kaas moetf het
verschuldigde bedrag aan mijn Dienst worden
voldaan".
DE UIVER IS NABIJ RUTBAH NEERGE
STORT EN VERBRAND. ALLE INZITTEN
DEN ZIJN OM HET LEVEN GEKOMEN.
pag. 1
Londen richt zich tot den Volkenbond in ver
band met een overtreding der embargobe
palingen.
pag. 8
Zinovvjef en Kamenef onder beschuldiging.
pag. 4
Von Neurath heeft bezwaren tegen een Oos
telijk Locarno.
pag. 4
Tekort van een half milliocn bij Citroen.
pag. 4
Chautemps en Pressart beschuldigd.
pag. 4
De Snip is buitengewoon enthousiast te Pa
ramaribo ontvangen.
pag. 8
Minister Oud heeft in de Tweede Kamer suc
ces.
pag. 3
De Orania blijkt naar bakboord te zijn ge
kapseisd.
pag. 3
De Haarlemsche Gemeenteraad heeft de be
handeling der Gemeentebegrooting voort
gezet.
pag 6
De begrooting van Zandvoort is aangenomen.
pag. 7
Bekende Haarlemmers: de heer G. Wolzak Hzn.
pag. 3
Laatste berichten.
pag. 7
ARTIKELEN, ENZ.
pag
R. P.: Tragedie.
Van onzen correspondent te Genève: De Ont
wapeningsconferentie.
- 4
J. B. Schuil: The English Classical Players.
pag 15
K. dc Jong: Chr. Oratorium Vereeniging. Re
quiem G. II. G. von Brucken Fock.
pag. 15
Voor de Jeugd.
pag. 9 en ifl
