UIT HET BUITENLAND
De Ontwapeningsconferentie.
THIJS IJS EN DE SCHAT OP DE MAAN.
VRIJDAG 21 DECEMBER 1934
HAARLEM'S DAGBLAD
4
Na den moord op Kirof. Beschuldigingen tegen Zinowjef
en Kamenef. Volkenbond verlengt den antwoordtermijn
voor Paraguay.
Rusland.
Zinowjef en Kamenef onder
beschuldiging.
De secretarisgeneraal van de communisti
sche internationale, ManoelLski, verklaarde.,
dat Zinowjef, Kamenef en Sirtaof de schuld
dragen van den moord op Kirof.
Tot nu toe heeft de partij rekening gehou-
de nmte.h-un verdiensten tijdens de revolutie,
doch nu zal zij geen genade meer kennen.
Op bevel van het politieke bureau van het
centrale comité der communistische partij in
Wit-Rusland is het geheele bestuur van het
Wit-Russlsche radiobedrijf afgebet.
Bovendien zijn vele personen in hechtenis
genomen De afgezette ambtenaren zijn mee-
rendeels van Poolsche afkomst doch zij waren
lid der communistische partij. Zij worden er
van beschuldigd, den radio-omroep te hebben
misbruikt voor anti-semietische en kapitalis
tische propaganda.
Genève.
De termijn voor Paraguay
verlengd.
De consultatieve commissie voor het Chaco-
Conflict heeft gisteren den geheelen dag be
raadslaagd over de situatie, die ontstaan is
door het afwijkende antwoord van Paraguay
en besloten, Paraguay een laatste gelegenheid
te geven tot de aanvaarding der aanbevelingen
van de Volkenbondsvergadering tot bijlegging
van het conflict. In een telegram is aan Para
guay medegedeeld, dat de termijn voor het
definitieve antwoord is verlengd tot en met
10 Januari.
De commissie heeft zich verder in het bij
zonder bezig gehouden met de kwestie van het
embargo. De Boliviaansche regeering acht deze
maatregel onrechtvaardig en eenzijdig, daar
Paraguay in de gelegenheid is, over zee op
illegale wijze zich wapens te verschaffen. In
dit verband verdient vermelding een ontvan
gen nota der Engelsche regeering, waarin de
Engelsche regeering zich ertegen verzet, dat
bepaalde regeeringen zich niet zeer nauwkeu
rig houden aan hun verplichting om den
wapenuitvoer naar de oorlogvoerende staten
te verbieden. In het bijzonder geldt dat voor
België, Uruguay en Noorwegen.
Engeland.
Plan tot uitbreiding der
luchtvaart.
In het Lagerhuis heeft Sir Philip Sassoon,
ondersecretaris voor de luchtvaart, een uit
eenzetting gegeven van de plannen tot uit
breiding van de Engelsche lucht-diensten.
Deze voorstellen zijn. door de Britsche regee
ring in het najaar goedgekeurd en daarna
medegedeeld aan de regeeringen der Domini
ons. Zoolang het standpunt dier andere re
geeringen niet bekend is, moet het thans be
staande plan worden beschouwd als basis
voor de besprekingen.
De drie belangrijke punten van het plan
zijn ten eerste verbetering van de thans be
staande reisschema's tusschen de verschil
lende deelen van het Rijk.
Ten tweede vermeerdering van het aantal
vluchten op de verschillende lijnen en ten
derde vervoer door de lucht van alle „first
class" mail naar de Dominions.
De reistijden van dit schema zijn als volgt:
De reis naar Indië zou worden afgelegd in
iets meer dan twee dagen, de reis naar Oost-
Afrika in twee en een halven dag, die naar
Kaapstad in vier dagen, die naar Singapore in
vier dagen en de reis naar Australië in zeven
dagen.
Voorzieningen zouden woi'den getroffen
voor vier of wellicht vijf diensten per week op
Indië. 3 diensten per week od Singapore en
Oost-Afrika en 2 op Zuid-Afrika en Australië.
Een belangrijk deel van het ontwerp is ook
ihet programma voor de grondorganisatie op
de luchtlijnen, waarbij er mede rekening is
gehouden dat zoowel bij nacht als bij dag kan
worden gevlogen.
Sassoon voegde hieraan toe, dat hij nog
geen datum voor de uitvoering van het plan
zou kunnen geven. De voltooiing van een
plan als dit kan ongeveer twee jaar duren.
Einde der Londensche
besprekingen?
Reuter meldt uit Londen:
De hoop, die men in Engelsche kringen koes
terde op een hervatting van de vlootbespre-
kingen, ontvangt niet veel steun in de kringen
der andere delegaties. Meer en meer wint de
indruk 'veld, dat de besprekingen niet alleen
verdaagd, maar volkomen geëindigd zijn en
dat de eerstvolgende faze in de vlootonder-
handelingen de bijeenkomst der conferentie
zal zijn. welke voor 1935 is voorzien en waar
aan behalve de Vereenigde Staten, Engeland
en Japan ook Frankrijk en Italië zullen deel
nemen
DiiitseMand,
Von Neurath heeft bezwaar
tegen Oost-Locarno.
In een onderhoud met een vertegenwoor
diger van ce Messagaro verklaarde minister
von Neurath het niet waarschijnlijk te ach
ten, dat het te Versailles vastgestelde verkie
zingsstelsel onaangename verrassingen voor
Duitschland kon opleveren.
Ten hoogste zou een of andere gemeente
voor de status quo stemmen.
Het is begrijpelijk dat de Quai d' Orsay
slechts bevrediging zou vinden in een terug
keer van de Saar naar Duitschland, waardoor
aan veel hoofdbrekens een eind zou komen,
zeide Von Neurath.
Von Neurath zeide vast overtuigd te zijn
van den oprechten goeden wil van Flandin en
Laval, maar in democratisch-parlementaire
landen wist men nooit zeker of het heele land
achter de regeering stond, fcoo was het mo
gelijk dat eenige machtige financieele of in-
dustrieele groepen ook thans nog tot het
laatste oogenblik op een anti-Duitsche oplos
sing der Saarkwestie aanstuurden.
Omtrent het Oostpact zeide von Neurath
dat men hier nog slechts te doen heeft met
vermoedens en dat nog niet het geringste re
sultaat is bereikt. In zijn uitgebreidsten vorm
ware het pact met zijn directe en indirecte
verplichtingen een raadselachtige en buiten
gewoon gecompliceerde aangelegenheid.
Een ding is zeker: Als men onder Oostpact
de verplichting voor Duitschland wil verstaan
om in geval van een conflict tusschen twee
of meer landen der talrijke vermoedelijke
deelnemers gewapend in te grijpen, en den
geheelen territoriaal-politieken toestand van
Oost-Europa voor de eeuwigheid te garan
deeren, dan zal Duitschland daaraan nimmer
kunnen meedoen. Hij meent dat men voor
den Europeeschen vrede" beter én concreter
dingen, kan doen Het pact .van vier was een
andere zaak.
Ik zeg was. aldus spr. omdat het oorspron
kelijk denkbeeld van Mussolini geleidelijk is
.gewijzigd zonder dat het er doeltreffender
door werd. Integendeel, het denkbeeld van
uw grooten staatsman was voortreffelijk, al
les wat aan hegemonie, aan onderdrukking
herinnerde, was weggelaten.
Dr. Trendelenburg weer op
het tapijt.
Rijksbankpresident dr. Schacht heeft in een
schrijven aan den leider van de Rijkskamer
voor economische zaken Hecker medegedeeld
dat Dr. Trendelenburg benoemd is tot plaats
vervanger van den leider dezer organisatie.
Dr. Trendelenburg was verscheidene jaren
(tot 1932) staatssecretaris aan het ministerie
van economische zaken. Hij trad af, omdat hij
zich niet met de politiek der regeering kon
vereenigen.
Tekort van half milliard bij
Citroen?
Voorloopige sluiting der
fabrieken.
Positie van 50.000 arbeiders in gevaar.
PARIJS. 20 Dec De financieele moeilijk
heden der Citroen automobielfabrieken, die
heden ook in den ministerraad zijn bespro
ken. houden de publieke opinie in hooge
mate bezig. De betrokken autoriteiten willen
alles vermijden waardoor het bedrijf tot stop
zetting gedwongen zou kunnen worden. Daar
door zouden ongeveer 50.000 menschen op
straat komen. Anderzijds schijnt de regeer mg
echter in geen geval bereid staatsmiddelen
beschikbaar te stellen. Van welingelichte zij
de is men van .meening, dat de tijd van
staatsinterventie in een particllïere onderne
ming voorbij is. De juiste grootte van het te
kort is nog niet bekend, doch men spreekt
van ongeveer een milliard francs.
De Citroënfabrieken zullen in elk geval van
24 December tot 3 Januari gesloten zijn. doch
of het werk na afloop van deze periode
hervat zal worden hangt af van het resul
taat der onderhandelingen en van' de uit
spraak der handelsrechtbank, die tegen, het
einde der week verwacht wordt.
Naar voorts verluidt streeft men er naar,
een stillegging van het bedrijf van Citroen te
vermijden, omdat daardoor zoovele menschen
aan armoede zouden worden prijsgegeven. Op
het oogenblik worden onderhandelingen be
treffende financieelen steun gevoerd met een
aantal banken en industrieele ondernemin
gen. De regeering zal deze onderhandelingen
bevorderen.
HET VLIEGTUIGWRAK BIJ HONOLOELOE.
Een Reuter bericht uit New-York spreekt te
gen. dat het vliegtuigwrak, dat bij de Hawai-
eilanden is gevonden, het vliegtuig van Ulm
zou zijn geweest.
Chautemps en Pressart
beschuldigd.
Door Prince Jr.
Reuter meldt uit Parijs:
Voor de parlementaire commissie in de
zaak-Stavisky verklaarde de zoon van den
bij Lyon dood gevonden raadsheer Prince op-
nieuwe overtuigd te zijn dat zijn vader ver
moord is.
De voorzitter vroeg hem toen wie hij van
den moord verdacht, waarop Prince Jr. de
namen van den voormaligen procureur-gene
raal Pressart en diens zwager, den oud
minister-president senator Chautemps noem
de.
De commissie hoorde ook Zweifel, een ge
wezen boekhouder van een der ondernemin
gen van Staviskv. Hij heeft verklaard, dat
verscheidene commissarissen van den veilig
heidsdienst, onder wie ook Bonny, met de
menschen van Stavisky gemeene zaak hebben
gemaakt. Overigens, zoo betoogde Zweifel, is
Stavisky slechts de strooman van Julius Bar-
mat in Frankrijk geweest. Gaulier, hun beider
advocaat, had moeite gedaan to verkrijgen,
dat Barmat verder in Frankrijk zou kunnen
blijven
Senaatsommissie zet haar
onderzoek voort.
De winsten van Dupont Powder Company.
Uit Washington: In het verdere verloop van
het onderzoek naar de gebruiken in de wapen
industrie verklaarde Alger Hiss, dat de uit
gaven van Dupont Powder Company van 1915
toe 1918 1157 millioen dollars hebben bedragen.
Hiervan waren 225 millioen bestemd voor de
loonen en 602 millioen voor de grondstoffen.
72 millioen voor de belastingen en 15 millioen
voor bizondere vergoedingen aan employé's.
De zuivere winst dezer maatschappij bedroeg
in de oorlogsjaren 228.731 millioen dollar.
Volgens Hiss heeft de wapenfabrikant Alfred
I Dupont als aandeelhouder der Delaware
Powder Company van 1920 tot 1926 een bruto-
inkomen gehad van 29.586 dollar waarvan seen
inkomstenbelasting werd betaald.
(Adv. Ingez. Med.)
ZATERDAG 22 DECEMBER 1934
HILVERSUM, 302 M.
8.00 VARA Gramofoonmuziek. 10.00 VPRO
Morgenwijding. 10.15 VARA Uitzending voor de
arbeiders in de continubedrijven. 12.00 Gramo
foonmuziek. 12.30 Radio Select trio o.l.v. W.
Drukker. 1.00 Gramofoonmuziek. 1.10 Radio
Select trio. 1.30 Gramofoonmuziek. 1.40 Radio
select trio. 2.00 Rustpoos. 2.15 Gaby Ehrhardt
zingt, pianobegeleiding Rutger Schoute. 2.30
Schalmei o.l.v. P. Rennes. 2.45 Filmkwar'iertje
door M. Sluyser. 3.00 XX ensemble o.l.v. Cor
Steyn. 3.30 Strijkorkest o.l.v. Eddy Walis. 4.00
Uitz. uit de gemeentelijke concertzaal te
Haarlem, orgelconcert m.m.v. De Stem des
Volks afd. Haarlem o.l.v. A. Krelage Jr., G. Ro
bert, orgel. 5.00 Dr. A. Abas, Astrologie of ster
renwichelarij, bezien in het licht der moderne
wetenschap. 5.20 Platen dezer maand. 5.40 let
terkundig overzicht door A. M. de Jong. 6.00
Orvitropia o.l.v. J. v. d. Horst. 6.20 De Zonne
kloppers o.l.v. V. Steyn. 6.38 Overgang naar den
versterkten zender 6.40 De Flierefluiters o.l.v.
Eddy Walis, Alb. de Booy, zang. 7.00 Stemmen
uit het proletariaat. Een metaalbewerker
spreekt. 7.15 Harry Wiggelaar, viool. Rutger
Schoute, piano. 7.30 Op hoop van Zegen, uit
zending van de medewerkers aan de nieuwe
Holl. geluidsfilm Op hoop van Zegen, ter ge
legenheid van de gala-premiere op 21 Dec, in
het Cinema Theater te Amsterdam. M. Sluy
ser interviewt de medewerkers. 8.00 Herhaling
SOS berichten. 8.20 Abe Lyman en zijn orkest.
M.m.v. solisten. 8.30 VARA orkest o.l.v. Hugo de
Groot. 8.46 Alex. Brailows.ky, piano, met bege
leiding van het VARA orkest, o l.v. Hugo de
Groot. 9.04 VARA orkest o.l.v. H. de Groot. 9.30
Eddy Walis en zijn orkest. 10.15 Taartjes, hoor
spelletje van N. dè Forgeron, VARA tooneel
o.l.v. W. v. Capellen. 10.30 Willy Derby en Hen
riette Davids. 11.15 Gramofoonmuziek. 12.00
Sluiting.
HUIZEN, 1875 RL
8.00 Morgenconcert. 10.00 Gram. muziek.
10.30 Muziekuitz. voor fabrieken. 11.00 Gramo
foonmuziek. 11.30 Godsd. halfuurtje door
pastoor L. H. Perquin. 12.00 Politieberichten
12.15 KRO boys o.l.v. P. Lustenhouwer. 2.00
Voor de rijpere jeugd. 3.00 Kinderuurtje. 4.00
Rustpooh. 4.15 KRO orkest o.l.v. Mav. v. 't
Woud. 5.00 Gramofoonmuziek. 5.30 KRO orkest
6.20 Overzicht door P. de Waart. 6.45 KRO Boys.
7.00 Poili:eberichten. 7.15 Kath. Radio Volks
universiteit. Juridische faculteit. Mr. Dr. F. A.
Bijvoet. 7.35 Gramofoonmuziek. 8.00 Vaz Dias.
8.05 KRO Symphonieorkest o.l.v. Goudoever.
8.35 ..Als God nadert" Pater J. Thewissen S. J.
9 05 KRO Symponieorkest.. 10.00 Gram.muziek.
10.30 Vaz Dias. 11.00 Gramofoonmuziek. 12.00
Sluiting.
LUXEMBURG, 1304 TH.
7.45 Fransche avond. Gramofoonmuziek.
8.25 Concert. 9.00 Concert- door het omroep
orkest o.l.v. Henri Pensis. 9.40 Concert door
het omroeporkest o.l.v. Henri Pensis, m.m.v.
.Rodolphe Zubrisky, viool. 10.20 Vioolrecital
door Rodolphe Zubrisky. 10.40 Gevarieerd mu
zikaal programma, m.m.v. solisten en het om
roeporkest o.l.v. Henri Pensis. 11.30 Dans
muziek.
BRUSSEL, 484 M.
12.20 Ludo Langois eri zijn orkest. 1.20 Gramo
foonmuziek. 6.35 Orkesteoncert o.l.v. Paul Dou-
liez. 9.55 Puccini-eoncert. 10.30 Dansmuziek.
BRUSSEL, 322 M.
1.30 Ludo Langois en zijn orkest. 6.40 Gra-
mofoonplaten. 8.20 Het Symphonieorkest. 9.20
idem. 10 30 Dansmuziek.
KALI'XDBORG, 1261 M.
11 20 A. Bendix' ensemble. 2.20 Gramofoon
muziek. 3.20 Het omroepstrijkorkest o.l.v.
Launy Gröndahl. 7;50 Gevarieerd vroolijk
programma.
BERLIJN, 357 M.
3.20 Het kleine omroeporkest o.l.v. Willy
Steiner. 5.40 Kerstconcert. 6.20 Nieuwe Kerst-
gramofoonplaten. 7.30 Gevarieerd operapro
gramma. 9.50 Gevarieerd programma.
HAMBURG, 332 M.
12 20 Gramofoonmuziek. 1.35 idem. 3.20 Het
kleine omroeporkest o.l.v. Erich Kloss. 6.20 De
Bremer Stadsmuzikanten o.l.v. Reinliold
Krug. 7.30 Gevarieerd muzikaal radiopro
gramma. 9.40 Voortzetting. 11.20 Dansmuziek.
KEULEN, 456 M.
12.20 Omroep-kamerkwintet. 3.20 Gevarieerd
programma. 9.55 Oude en" nieuwe Kerstliede
ren. 10.20 Dansmuziek.
(Van onzen correspondent).
GENèVE, 15 December 1934.
Verschillende in de Volkenbondsstad wel
bekende personen hebben in vorige jaren den
Nobelprijs voor den Vrede verkregen. De be
kendste onder hen zijn wel Arislide Briand,
Sir Austen Chamberlain en Gustave Strese-
mann geweest, het Vredesdriemanschap van
Locarno van 1925 dat in het daaropvolgende
jaar, toen Duitschland tot den Volkenbond
was toegetreden, met deze onderscheiding uit
Noorwegen gehuldigd werd. Nog staat mij
levendig voor den geest, hoe de Volkeinbonds-
raad, 'die toen juist voor zijn December-zit-
ting alhier bijeen was een buitengewone bij
eenkomst hield om deze drie arbeiders voor
den wereldvrede ook zijnerzijds te huldigen.
Andere Geneefsehe figuren, di;e den Nobelprijs
voor den Vrede verdiend en verkregen hebben,
zijn dr. Christiaan L. Lange de het vorige jaar
afgetreden secretaris-generaal der Interparle
mentaire Unie, die hier vooral als Noorsch ge
delegeerde in de Volkenbondsvergadering en
in de Ontwapeningsconferentie uitnemende
pleidooien voor vrede en ontwapening gehou
den heeft en professor dr. Ludwig Quidde, die
cp grond van zijn pacifistisch verleden het
raadzaam heeft geacht ondanks zijn reeds
hoogen leeftijd niet langer in het „Derde
Rijk" te blijven wonen en zijn woonplaats van
München naar Genève verlegd heeft. Bij alle
belangrijke Volkenbondsbijeenkomsten kan
men dezen meer dan 76-jarigen Nobelprijs
winnaar. die een halve eeuw lang de vredes-
gedachten in Duitschland bevorderd heeft,
onder de gespannen luisterende toeschouwers
aantreffen.
Het aantal te Genève persoonlijk bekende
winnaars van den Nobelprijs voor den Vrede
is thans weeer met één vermeerderd, doordat
de President der Ontwapeningsconferentie
Arthur Henderson, die trouwens ook verschil
lende jaren zijn land met eere in de Volken
bondsvergadering en in den Volkenbondsraad
vertegenwoordigd heeft den Nobelprijs voor het
jaar 1934 verkregen heeft.
Dit is de tweede onderscheiding, die aan
Henderson voor zijn ontwapeningswerk binnen
weinige maanden is te beurt gevallen. In Sep
tember heeft een Hongaarsch comité van ver
eerders van Henderson tijdens de Volken-
bondsvergadering aan secretaris-generaal Ave
nol een uitstekend gelijkend marmeren borst
beeld van Henderson aangeboden, om in het
nieuwe Volkenbondspaleis in het daarvoor in
te richten Museum van beeltenissen van groote
Volkenbondsfiguren geplaatst te worden naast
de busten en portretten van mannen als Sir
Eric Drummond. Léon Bourgeois. Gustave
Ador. Fridtjof Nansen, Vit tor io Scialoja, enz.
In tegenwoordigheid van vele gedelegeerden
ter Volkenbondsvergadering heeft Avenol toen
dit bewijs van vereering van Hendersen aan
vaard. daarbij de hoop uitsprekend dat Genève
ook den levenden Henderson nog vaak in zijn
midden zou mogen aanschouwen.
De toekenning van den Nobelprijs aan Hen
derson is stellig meer dan verdiend, van Fe
bruari 1932 tot Juni 1933 was Henderson de
voortstuwende leider der beraadslagingen, die
het liefst dag en nacht had doorgewerkt, om
zoo spoedig mogelijk den tekst eener conventie
tot vermindering en beperking van bewape
ning gereed te hebben. Wanneer nationale re-
geëringscrises in Duitschland. Frankrijk en de
Vereenigde Staten van Amerika gedurende
het eerste half jaar der Conferentie de voort
zetting, van het werk der voltallige Conferen
tie verhinderden was Henderson steeds de man,
die toch een volkomen stilstand van het werk
wist te vermijden door de meer technische be
sprekingen in de verschillende commissies te
doen voortgaan. En toen eindelijk in het begin
van het jaar 1933 een zekere stabilisatie op het
gebied der nationale politiek der voornaam
ste mogendheden verkregen was liet Hender
son de zweep eerst recht op de Al gemeene
Commissie neerkomen en beproefde hij het
onmogelijke, om nog vóór de opening der
Londensche Economische en Financieele We
reldconferentie een accoord over de voor
naamste punten der te sluiten Ontwapenings
conferentie tot stand te brengen. Weliswaar
gelukte het hem een uitspraak der Algemeene
Commissie te verkrijgen, dat het ontwerp-con-
ventie van Ramsay MacDonald van Maart 193'3
de grondslag der te sluiten conventie zou wor
den, dcch verder dan tot deze vage algemeene
instemmingsverklaring kon ook Henderson's
zweep het niet brengen! Bij alle moeizame
beraadslagingen die het eerste anderhalf jaar
der Ontwapeningsconferentie kenmerkten,
was Henderson bovendien steeds een onpar
tijdig en rechtvaardig leider der discussies.
Door zijn persoonlijk gezag en zijn taktvol be
leid slaagde hij er steeds in ontstane crises
ten einde te brengen en een dreigende confe
rentiebreuk te verhoeden.
In Juni 1933, toen de Algemeene Commissie
MacDonald's ontwerp-conventie als ..grond
slag der toekomstige Ontwapeningsconventie"
had aanvaard, kreeg Henderson de opdracht
in de zomermaanden besprekingen met de
voornaamste regeeringen te voeren, opdat de
in eerste lezing aan den dag gekomen prin-
ONZE DACEL1JKSCHE KINDERVERTELUNC.
„Ik ga," vervolgde Thijs, „op zoek naar boozen Krak en jullie zoe
ken onderwijl maar naar de schat; wil hij soms jullie richting uit,
dan houd ik hem wel vast."
,,'t Is goed," sprak Glimmer, „dan scheiden hier voorloopig onze
wegen. Handel steeds snel, houdt goeden moed tot ziens."
Na slechts een korten tijd van zoeken vond Thijsje in een donkere
hoek een kijkgaatje in een der muren daar kon hij heel gemakke
lijk doorheen kijken.
Maar wat hij daar zag is iets dat ik je vandaag nog niet vertel.
cipieele meeningsverschillen zouden worden
bijgelegd en i» October een tweede lezing mo
gelijk zou worden. „Nimmer in mijn gansche
leven heb ik een zoo zware opdracht gekre
gen". verklaarde Henderson enkele dagen la
ter aan de pers. „maar ik zal mijn uiterste
krachten inspannen, om te slagen!" Vol goe
den moed aanvaardde hij zijn reis naar Parijs,
Rome. Praag. Berlijn en Londen, doch weldra
moest Henderson helaas ondervinden, dat
verschillende regeeringen van zijn bemidde
ling niet gediend waren. Het wantrouwen te
gen Hitier had het belang van het ontwape-
ningsvraagstvk geheel op den achtergrond ge
schoven. De geheele verhouding tusschen de
Westelijke democratische staten en het Derde
Rijk vormde het onderwerp van bespreking
tusschen Parijs en Londen, waarbij Henderson
kon gemist worden. Sir John Simon en Paul-
Boncour zouden het zonder Henderson wel
klaar krijgen Zij ontwierpen een Fransch-,
Engelsch- Italiaansch-Amerikaansch eenheids
front, dat van een aan Duitschland op bewa
pen ingsgebied op te leggen vijfjarigen „proef
tijd" uitging. Tegenover de eensgezindheid
van Parijs, Londen, Rome en Washington zou
Berlijn wel toegeven! Doch Hitier liet zich
niet dwingen. De noodlottige dag van 14 Oc
tober 1933. waarop Duitschland de Ontwape
ningsconferentie verliet en het lidmaatschap
van den Volkenbond opzegde, was het gevolg
van het buiten Henderson om gemaakte plan
netje van Simon en Boncour.
Henderson zat nu echter met de scherven.
De moeilijkste weken uit ziin voorzitterschap
der Ontwapeningsconferentie braken toen
voor hem aan. Het viel den man van actie
zwaar thans in te zien. dat de zweep voor een
geduldig afwachten moest plaats maken. Hen
derson verloor even ziin zelfbeheersching. Hij'
wilde doorwerken, ook zonder Duitschland.
Tevergeefs wezen mèt Engeland en Italië ook
velen der eerlijkste ontwapeningsvrienden uit
andere landen er op, dat een voorbereiding
eener Ontwapeningsconventie zonder mede
werking van Duitschland slechts monniken
werk zou zijn en misschien nog' erger dan dat!
Want Duitschland zou een dergelijke conven
tie nimmer aanvaarden en de andere staten,
zouden weigeren ontwapen in gsverplichtingen
op zich te nemen, als Duitschland buiten de
conventie bleef staan Henderson, te diep te
leurgesteld door den slag dien Hitier aan zijn
streven had toegebracht, even diep teleurge
steld over de weigering van Engeland en Italië
om de besprekingen zonder Duitschland voort
te zetten, dreigde met ontslagneming! Het
kostte heel wat moeite hem te kalmeeren en
aan het hoofd der voorloopig slapende Ontwa
peningsconferentie te doen blijven.
Sinds November 1933 heeft hij er In toege
stemd de Conferentie te laten doorslapen.
Doch angstvallig waakte hij er voor, dat deze
slaap eeen doodslaan zou worden. Groot be
leid is hiertoe van Henderson in het afgeloo-
pen jaar eevergd. Herhaaldelijk gingen stem
men op. dat het met de Ontwapeningsconfe
rentie nu eindelijk maar eens geheel „uit"
moest zijn! Telkens wist hij dan met een plan
netje te komen om in afwachting van betere
tijden, die een algeheele hervatting der Con
ferentie mogelijk zouden maken, haar weder
eenig teeken van leven te doen geven.
In November van dit jaar achtte Henderson
hiervoor het grijpen raar een paardenmiddel
noodzakelijk: een radicale verandering van
het arbeidsplan gaf hij in overweging Voor
lopig zou de Conferentie het ontwerp-Mae-
Donald laten rusten en naar een veel beschei
dener conventie streven: een conventie,die
niets over vermindering of zelfs maar begren
zing van bewapening zou bevatten, doch 'zich
uitsluitend met de reglementeering van de
wapen fabricatie en van den wapenhandel en
met de uniforme openbaarmaking der mili
taire uitgaven zou bezig houden. Hendersons
plan werd aanvaard: de Ontwapeningsconfe
rentie werd daardoor opnieuw bestendigd,.al is
het doel voortaan ook veel bescheidener.
Of hij op het oogenblik niet zelf betreurt,
dat hij na lang aarzelen in November de hoop
op een conventie, die althans een begrenzing
der bewapening zou brengen, voorloopig heeft
opgegeven? Er zijn juist in de laatste weken
weer aanwijzingen gekomen van een aan
staande Duitsch-Fransche ontspanning, die
een conventie mogelijk zou maken, welke
Duitschland's bewapen in? in den tegenwoor-
digen (eigenlijk nog steeds verboden) omvang
als het voor Duitschland geoorloofde maxi
mum zou vastle??en en dan ook de bewape
ning van Frankrijk en de andere staten zou
be?renzen. Als het in 1935 inderdaad mocht
blijken, dat Henderson te vroeg de hoop op
een algemeene conventie heeft opgegeven, zal
de winnaar van den jongsten Nobelprijs voor
den Vrede stellig met groote vreugde den ver
laten weg opnieuw inslaan!
B. DE JONG VAN BEEK EN DONK.
Herhalingsoefeningen in 1935.
Bijzondere bepalingen.
Reeds eerder hebben we in ons blad vermeld
welke lichtingen in 1935 voor herhalings
oefeningen onder de wapenen zullen moeten
komen.
Allereerst is van belang dat de duur der
oefeningen is verlengd voor de onderofficieren
tot 24 dagen en voor de korporaals en solda
ten tot 17 dagen.
De dienstplichtige, die tengevolge van ver
vroegde inlijving, uitstel van eerste oefening,
Lijdelijke vrijstelling van den dienstplicht, of
om andere redenen de eerste oefeningen vroe
ger of later dan den gewonen tijd heeft ver
vuld of nog zal vervullen, volbrengt de her
halingsoefeningen tegelijk met de lichting,
waarmede hij de eerste oefening heeft be
ëindigd of zal beëindigen.
Is een dienstplichte vrijstelling van eerste
oefening verleend dan volbrengt hij de her
halingsoefeningen tegelijk met de lichting,
waarvoor hij is ingelijfd
Ook voor hen die een verbintenis hebben
aangegaan om te dienen op den voet van ge
woon dienstplichtige zijn bijzondere bepa
lingen aangegeven.
Een dienstplichtige die in een vorig jaar
oorspronkelijk voor kor teren duur dan 17
dagen (voor een onderofficier 24 dagen) voor
herhalingsoefeningen had moeten opkomen,
wordt na het verstrijken van dezen duur in
het genot van groot verlof gesteld.
Vrijstelling van herhalingsoefeningen heb
ben een viertal categorieën van dienstplich
tigen, terwijl voorts nog door den minister
van Defensie vrijstelling kan worden verleend
op daartoe gedane aanvraag. Wegens onmis
baarheid en kostwinnerschap wordt slechts in
zeer dringende gevallen vrijstelling verleend.
Aan de oproeping kan gevolg worden ge
geven indien men van verleende vrijstelling
(uitstel) geen gebruik wenscht te maken,
mits. men op den bepaalden dag in werkelij-
ken dienst komt.
