HET BUITENLAND IN 1934.
RADIO
SITTERSehSKAR
Necrologie over 1934.
VRIJDAG 28 DECEMBER 1934
HAARLEM'S DAGBLAD
6
De Volkenbond bewees meer
dan ooit
zi|n
bestaansrecht.
Jaar van heftige
politieke hartstochten.
Nieuwe geluiden uit Frankrijk en Amerika.
De politieke atmosfeer is het afgeloopen
jaar in het buitenland wel bijzonder gespan
nen geweest. Conflicten van nationaal zoowel
als van internationaal karakter volgden elkaar
in ontstellende regelmaat op en gedurende
een groot deel van het jaar bood de wereld
en in het bijzonder Europa, een aanblik, die
zelfs den meest verstokten optimist huiveren
deed.
Koning Albert van België.
Daarom is het des te verheugender, dat het
thans aan het politieke firmament begint op
te klaren en een nieuwe geest onmiskenbaar
zijn intreden heeft gedaan Het gelukkige
initiatief van den Volkenbond in het Hon-
gaarsch-Joegoslavisch geschil, het moedige en
hoopgevende optreden van een Roosevelt en
een Flandin, levert hiervoor het overtuigend
bewijs.
Ondanks het onverkwikkelijke schouwspel
der systematisch opgevoerde bewapeningen, is
er reden het nieuwe jaar met vertrouwen te
gemoet te zien. De bemoedigende feiten, die
1934 bracht dienen niet onderschat te worden
den.
Wanneer wij de gebeurtenissen van het af
geloopen jaar nog eens in vogelvlucht willen
beleven, zijn wij haast vanzelf geneigd dn de
eerste plaats de situatie bij onze Oostelijke
buren in oogenschouw te nemen. De groote
sensatie vormde hier den dertigsten Juni. toen
de z.g. Roehmrevolte in het Derde Rijk de ge
moederen in rep en roer bracht. Von Schlei
cher. van agitatie tegen het gezag beschuldigd,
viel met zijn echtgenoote, toen hij zich volgens
de officieele verklaring tegen zijn arrestatie
verzette. De chef van de staf der S.A. Roehm.
Ernst. Heines en andere S.A.-leiders werden
terecht gesteld, Gregor Strasser, eens de
machtigste man na Hitler in de N.S.D.A.P.
viel mede als slachtoffer. Het meest interes
seerde de wereldopinie zich behalve voor den
dood van Von Schleicher, voor het ombren^
gen van de vooraanstaande katholieken dr.
Klausener. Von Papen's secretaris Von Bose,
den jeugdleider Probst en staatsraad Von
Kahr. die destijds als Beiersch minister de
Hitler-Putsch in den bierkelder onderdrukte.
In een urenlange radio-rede gaf de Führer een
uiteenzetting van zijn optreden; de brandende
kwesties bleven echter onaangeroerd, wel gaf
Hitier toe, dat 77 personen gevonnist waren.
Von Papen diende zijn ontslag in, dat echter
niet aanvaard werd.
De laatste weken van dit jaar werd onder
de hooge functionarissen opnieuw een „zui
veringsactie'* ingesteld welke ingezet werd met
het ontslag van den Oberpresident van Silezië.
Den tweeden Augustus stierf op 86-jarigen
leeftijd rijkspresident Paul von Beneckendorf
und Hindenburg, den generaal-veldmaarschalk
uit den wereldoorlog. Het Duitsche volk be
reidde hem een grootsche uitvaart, waarbij
Hitier de lijkrede hield. De regeering besloot
de functies van rijkspresident en rijkskanse
lier te vereenigen. De Reichswehr legde
daarop aan .rijksleider en rijkskanselier"
Adolf Hitler den eed van trouw af. De zelfde
maand werd een volksstemming gehouden,
waarbij 38 millioen zich vóór en vier millioen
zich tegen den Führer uitspraken.
Op kerkelijk en cultureel gebied ziet de si
tuatie in Duitschland er nog uiterst verward
uit. Met de „Gleichschaltung" der kerken
heeft de Nazi-regeering een fatale misreke
ning gemaakt. De Protestantsche rijksbisschop
dr. Müller verloor steeds meer terrein op de
oppositie; zijn „rechterhand", de eens zoo
invloedrijke dr. Jager, zag zich zelfs genood
zaakt af te treden. De aanvankelijk gear
resteerde bisschoppen van Beieren en Wür-
temberg, ds. Meiser en ds. Wurm hadden na
hun vrijlating, zoowel in de kerken als op
straat spontane ovaties in ontvangst te nemen
Van zeer recenten datum dateert het ontslag
van dr. Karl Barth als hoogleeraar in de
evangelische theologie, omdat hij weigerde
den eed van trouw aan Hitier af te leggen.
Ook ten opzichte van de katholieken bleef
een scherpe tegenstelling bestaan.
Een ontzaglijk cultureel verlies leed het
Derde Rijk met het heengaan van prof. dr.
Wilhelm Furtwangler, den „Duitschen Mengel
berg". De dirigent van de Beriijnsche Staats-
opera had het in de Deutsche Allgemeine
Zeitung opgenomen voor zijn kunstbroeder
Paul Hindemith, tegen wien door de z.g.n.
Reichskulturkammer, het college van nieuwe
machthebbers, een boycotactie was ingezet, op
grond van „cultureele onduldbaarheid" Furt
wangler legde zijn functie neer. Erich Kleiber
verklaarde zich solidair, prof. Knappertsbusch
van de Beiersche Staatsopera eveneens. Deze
laatste bleef echter voor de Zuidduitschers
behouden. In de plaats van dr. Furtwangler
kwam de Nazi-man Clemens Krauss van de
Weensche Staatsopera. Kort geleden bleek ook
dat tegen den grooten Duitschen schilder
prof. dr. Max Liebermann, die van Joodschen
bloede is, een boycot-actie gaande te zijn.
„Wie volgt?is men geneigd te vragen.
Een bewijs van het nog welig tierende anti
semitisme leverde in het afgeloopen jaar
o.m. het „ritueele moord.nummer" van Der
Stürmer. het beruchte orgaan van Julius
Stretcher. Wel werd dit weerzinwekkend ge
schrift onder den druk der buitenlandsche pro
testen verboden typeerend genoeg niet op
grond van zijn anti-Joodsche uitspattingen
doch toen was het blad reeds bij tienduizenden
exemplaren over het rijk verspreid.
De economische en financieele toestand van
Duitschland bleef uiterst précair. Opmerke-
ijk is de stijgende macht van dr. Schacht, die
thans behalve, president van de Rijksbank,
ook minister is. Door zijn toedoen moesten
twee belangrijke persoonlijkheden n.l. Gott
fried Feder en Krupp von Bohlen, resp. als
staatssecretaris voor economische zaken en
president van het rijksverbond voor de in
dustrie, het veld ruimen.
Gedurende veie maanden ging gedurende
het afgelopen jaar de belangstelling naar
Oostenrijk uit. Het eerst in Februari, toen
een heftige burgeroorlog door Weenen en de
provincie woedde. Verscheidene dagen waren
de socialistische Schutzbünder in verwoed
vuurgevecht gewikkeld met regeeringstroepen
en Heimwehr; de machinegeweren ratelden
door de straten en aan weerszijden vielen tal
rijke slachtoffers: het totaal aantal dooden
bedroeg vele honderden. De groote complexen
arbeiderswoningen in Weenen boden een aan
blik, die aan de dagen van den wereldoorlog
herinnerde. Bij de onderdrukking van den
opstand werd een aantal socialistische leiders
terechtgesteld, anderen o.w. de Weensche bur
gemeester Seitz, gearresteerd. Laatstgenoemde
werd kort geleden op vrije voeten gesteld. De
zelfde maand kwam een Oostenrijksch-Hon-
gaarsch-Italiaansch bondgenootschap tot
Koning Alexander van Joegoslavië.
stand, dat gericht was tegen de Duitsche
„Anschluss" aspiraties. De Oostenrijksche re
geering onderging een reorganisatie. De bonds
kanselier nam verscheidene portefeuilles on
der zijn beheer, de Heimwehrleider prins
Starhemberg werd vice-kanselier en ook an
dere Heimwehrmenschen deden hun intrede
in hei kabinet.
Een zwaren strijd kreeg de regeering te
voeren tegen de nazi-agitatie, die zich in een
schier onafzienbare reeks aanslagen open
baarde. Deze actie nam steeds scherper vor
men aan. Gevluchte en verbannen Nazi-
functionarissen, zooals Habicht en Frauen-
feld, ruiden voor den zender te München
hun partijgenooten systematisch op, wapens
en munitie werden over de grens gesmokkeld,
terwijl aan de Zuid-Duitsche grens het z.
„Oostenrijksch legioen" gereed lag. De ter-
reurcampagne culmineerde op den 25sten Juli
toen de nationaal-socialisten de bondskanse
larij en den Weenschen zender overvielen,
waarbij het plan bestond dr. Rintelen, den ge
zant te Rome, de macht in handen te geven.
Dr. Dollfuss werd vermoord. De spanning
steeg toen Mussolini troepen naar de Oosten
rijksche grens zond, om eventueele Duitsche
militaire plannen te kunnen verhinderen.
Berlijn reageerde op de verontwaardiging,
welke de moord op Dollfuss in de geheele we
reld teweegbracht, door te laat echter
Habicht te desavoueeren en het Oostenrijk
sche legioen te ontbindenDuitschland
verloor door het gebeurde op 25 Juli de sym
pathie van Mussolini, nog wel kort nadat de
Fuhrer een persoonlijk, vriendschappelijk be
zoek aan den Duce had gebracht. De moor
denaar van Dollfuss. Planetta. de leider der
Nazi-Putschisten Holzweber e.a. werden te
rechtgesteld. Dr. Schuschnigg volgde Dollfuss
als b mdskanselier op. Hij zeide in zijn regee
ringsverklaring de politiek van zijn voor
ganger onveranderd te zullen voortzetten.
Het jaar 1934 zette voor Frankrijk weinig
hoopvol in met de explosie van den Stavisky-
bom. Het bankechec van Bayonne bracht in
Januari het schandaal aan het rollen. Minis
ters, oud-ministers, kamerleden en hooge
ambtenaren bleken direct of indirect bij de
manipulaties van Stavisky tdie kort na de
ontdekking, vermoedelijk door zelfmoord,
den dood vond) betrokken te zijn. Dagelijks
brachten de berichten uit Frankrijk nieuwe
onthullingen en nieuwe schandalen; de on
rust in het land en in het bijzonder in de
hoofdstad nam toe. Leden van linksche zoo
wel als van rechtsche organisaties trokken de
i straat op en hielden om en nabij het parle
mentsgebouw demonstraties, die tenslotte den
vorm van een formeele straatrevolutie aanna
men. De Parijsche barricadenoorlog eisclite
vele slachtoffers. In het parlement ging het
eveneens stormachtig toe. De kabinetten
Chautemps en Daladier (deze laatste verwekte
veel sensatie door den politieprefect Chiappe
tete ontslaan) vielen kort na elkaar en de rust
keerde pas weer, toen „le père Gaston", de
goedmoedige oud-president Doumergue, in Fe
bruari uit zijn pastorale eenzaamheid werd
weggehaald en door Albert Lebrun met de vor
ming van een kabinet werd belast. De Kamer
sprak zijn vertrouwen in den zeventigjarige
VOORUITBETALING
KRUISWEG 60 Ta.16659"
(Aclv. Ingez. Med.)
de opgewonden gemoederen te kalmeeren.
Doumergue bleef tot in November aan de re
geering; toen werd zijn voorstel tot grond
wetswijziging hem noodlottig.
In onmiddellijk verband tot de affaire-Sta-
visky stond de dood van raadsheer Prince,
die belast was met het onderzoek in deze
zaak. Dat hij vermoord werd kan niet betwij
feld worden; omtrent de daders werd totnog
toe niets bekend.
Doumergue werd opgevolgd door Flandin,
wiens op internationalisme en vrijhandel ge
richte politiek het beste voor de toekomst
doet verwachten. In den laatsten tijd trok in
Frankrijk de figuur van Pierre Cot, oud
minister van luchtvaart, zeer sterk de aan
dacht. Zijn ideeën omtrent internationalisatie
van de luchtvaart, afschaffing der militaire
vliegtuigen en het instellen van een lucht-
oolitie openen een nieuw verschiet. Wij her-
nneren verder aan de bespreking, die Fran-
sche oud-strijders met Hitler hielden over de
Fransch-Duitsche verzoening.
De Volkenbond behaalde, zooals in den aan
vang werd opgemerkt, twee fraaie successen.
In de eerste plaats wat betreft het Hon-
gaarsch-Joegoslavisch geschil. De moord te
Marseille, in October gepleegd door den
Kroaat Kelemen (of Georgief) op koning
Alexander en waarbij de Fransche minister
van buitenlandsche zaken Barthou als tweede
slachtoffer viel. schiep een situatie, welke,
ware er geen Volkenbond geweest, ongetwij
feld tot oorlog had geleid. Joegoslavië wendde
zich tot Genève met een klacht, waarin de
Hongaarsche regeering het verleenen van
asyl en steun aan Kroatische terroristen werd
verweten. De Volkenbondsraad wist een voor-
loopige oplossing van het conflict te vinden,
welke voor beide partijen bevredigend was en
nam nota van een Fransch voorstel tot het
instellen van een hof ter berechting van zware
internationale misdrijven. In Joegoslavië,
waar Jeftitsj thans minister-president is,
werd de jonge Peter II tot koning uitgeroe
pen. Tot zijn meerderjarigheid regeert een
regentschapsraad onder leiding van prins
Paul.
De Saarkwestie vormde de tweede overwin
ning van den Volkenbond. Nog maar heel
kort geleden werd ten aanzien van het ple
bisciet op 13 Januari ernstige ongerustheid
gekoesterd: een nieuwe Fransch-Duitsche uit
barsting leek niet onwaarschijnlijk. Het be
sluit een internationaal politieleger, bestaan
de uit Engelsehe. Italiaansche, Zweedsche en
Nederlandsche soldaten naar de Saar te zen
den ten einde de rust en de orde te verzeke
ren en conflicten te vermijden, heeft een ont-
spanning in den toestand gebracht. Het plan
Van Vollenhoven is hiermede voor het eerst
verwezenlijkt.
Tusschen Fransche en Duitsche vertegen
woordigers kwam een regeling over de kwestie
der mijnen in het Saargebied tot stand.
De ontwapeningsconferentie aanvaardde een
ingrijpende verandering in het arbeidsplan
volgens voorstel van voorzitter Henderson. De
conferentie zal voorloopig het plan MacDonald
laten rusten en haar een conventie streven,
die uitsluitend betrekking zal hebben op de
reglementeering van de wapenfabricatie en
van den wapenhandel en de uniforme open
baarmaking der militaire uitgaven.
België trof een zware slag door den dood
van den beminden koning Albert, die in Fe
bruari nabij Marche-les-Dames op noodlottige
wijze om het leven kwam. Het Belgische volk
heeft dezen voor tref felij ken mensch bij zijn
uitvaart een indrukwekkende hulde gebracht,
's Konings oudste zoon volgde zijn vader als
de Bulgaarsche regeering; het leger kreeg
hierin aanzienlijken invloed.
De president van de Vereenigde Staten,
Franklin D. Roosevelt stond in het afgeloopen
jaar meer dan ooit in het centrum der be
langstelling. Een ontzaglijke overwinning le
verden voor hem de parlementaire verkie
zingen op, die hem een macht gegeven heb
ben, welke zelfs die van president Lincoln
overtreft. In den loop van het jaar werd do
senaatscommissie Nije gevormd voor het in
stellen van een onderzoek naar den wapen
handel. De conclusies, waartoe deze enquête
commissie tot nogtoe is gekomen, liggen ons
allen versch in her geheugen. Zij waren een
voudig' schrikbarend. Een wel zeer scherp
licht werd geworpen op de internationale „be
drijvigheid" der particuliere wapenfabrikan
ten, die zoo terecht den bijnaam ..merchants
of death" ontvingen. De onthullingen der
commissie Nije heeft in vele andere landen
den wensch naar een soortgelijk onderzoek
opgeroepen. Roosevelt heeft voorts een plan
ontworpen tot instelling van een bijna-totale
belasting op de oorlogswinst. Zeer ingrij
pende maatregelenen denkt de president te
nemen ten aanzien van den buitenlandschen
oorlog, o.a. afkondiging van een uitvoerver
bod van wapenen naar alle oorlogvoerende
landen, verbod van vervoer van munitie uit
Amerikaansche havens. Zelfs is Roosevelt ge
neigd het oude principe van den „vrijheid der
zee" in zekeren zin los te laten. In het begin
van het jaar vaardigde Roosevelt de goudwet
uit,
In Zuid-Amerika woedde de strijd in den
Chaco onverzwakt voort. Paraguay schijnt,
naar men uit onzijdige berichten kan op
maken, aan de winnende hand te zijn. De Vol
kenbond publiceerde een ontstellend rapport
over deze wederzijdsche afslachting; de wa
penfabrikanten blijken ook hier een groote
rol te spelen. De Geneefsche vredesvoorstel
len werden door Bolivia aanvaard, door Pa
raguay echter verworpen. Herinnerd dient te
worden aan het Volkenbondsvoorstel geen wa
pens meer naar de Chacolanden te zenden,
waarbij twaalf landen zich aansloten.
De Mexicaansche regeering zette een actü
tegen de katholieken in; talrijke kerken
werden gesloten, vele bisschoppen en geeste
lijken verbannen
In het Verre posten werd Henri PoeNji de
ex-keizer van China, als Kang-Teh uitge
roepen tot keizer van Mandsjoekwo.
In Japan bleek de vice-minister van finan
ciën bij een financieel schandaal betrokken
te zijn, als gevolg waarvan minister Taka-
hasji aftrad. Later bood het geheele kabinet-
Saito zijn ontslag aan. De groote nationalis
tische partijen zullen een fusie aangaan, ten
einde grooter invloed op de regeeringspolitiek
te kunnen uitoefenen.
Mijnongelukken, branden en scheepsram
pen hebben ook in 1934 weer massa's slacht
offers geëischt. Mijncatastrofes hadden plaats
in Noord-Bohemen, in China, bij Freiburg,
bij Paturages in België en in Wales. Branden
teisterden de Japansche havenstad Hakodate,
de Ai-gent ij nsche stad Campana. de stad
Lansing (V.S.) de stad Nome, in Alaska, Chi
cago, de gebouwen van Warner Bros in Hol
lywood, en het paleis van den keizer van
Mandspoek'.'jo. In de Chineesche en Japansche
wateren vergingen talrijke vaartuigen. Het
Amerikaansche toeristen schip Morro Castl;
werd met 130 opvarenden door een vlammen
zee vernield. Wervelwinden woedden boven
Japan, Madagascar en de Philippijnen, een
overstrooming richtte groote schade aan in
Polen en eischte vele slachtoffers. Op het ten
toonstellingsterrein te Brussel had een ern
stig instortingsongeluk plaats. De stad San
Salvador werd door een ontploffingsramp
troffen. De cholera maakte 2000 slachtoffers
in Britsch-Indië. Sinds enkele weken heerscht
op Ceylon een malaria-epidemie, welke tien
duizenden personen omvat; Java levert
groote hoeveelheden kinine ter bestrijding van
het kwaad. Onder de vliegtuigen, die veronge
lukten, waren twee Fransche verkeerstoe-
stellen; de gouverneur van Indo-China be
vond zich onder de dooden. Twee Russische
stratosfeerballons stortten neer.
Nog een aantal feiten laten wij hier in
chronologische rangschikking volgen:
In Februari werden de drie Bulgaarsche
beschuldigden uit het Rijksdagbrand-pro
ces over de Russische grens gezet. Maart
bracht een opzienbarend proces in de Ver.
Staten over de film Raspoetin. In April werd
te Gent uit de St.-Bavo een luik van het
meesterwerk „De aanbidding van het Lam"
ontvreemd. In dezelfde maand werd in
Frankrijk Trotski's geheime verblijfplaats
ent-dekt. In Mei eindigde de omzwerving van
den Amerikaanschen financier Samuel In-
sull. Op het tegen hem en zijn broer gevoerde
proces volgde vrijspraak. In Juni schonk ko-
randello werd in November de Nobelprijs voor
letterkunde toegekend. Te Boedapest eindigde
het proces Matoesjka met zijn terdoodver-
oordeeling. Arthur Henderson en Sir Norman
Angell ontvingen in Decemlym den Nobelprijs
voor den vrede, resp. voor 1934 en. 1933.
J. H. V.
Von Hindenburg.
Leopold II op. In November trad De Broque-
vlile na een langdurige bewindsperiode als pre
mier af; Theunis nam zijn plaats in.
In Engeland valt de groote overwinning van
de Labourpartij bij de gemeenteraadsverkie
zingen te memoreeren. Arthur Henderson trad
af als secretaris dezer partij. Te Londen wer
den voorbereidende vlootbesprekingen gehou
den met Amerika en Japan, welke tot resul
taat hadden, dat de Japansche pariteitseisch
niet ingewilligd werd en dit land het vlootver-
drag van Washington opzegde. Met grooten
luister werd in November in de Britsche
hoofdstad het huwelijk voltrokken tusschen
den jongsten zoon van den koning, prins
George en de Grieksche prinses Marina. Prin
ses Juliana was als bruidsmeisje tegenwoordig.
Mede als gevolg van de Nederlandsche vor
deringen op luchtvaartgebied herzag de Brit
sche regeering haar luchtvaartverbindingen
met de Dominions.
Britsch-Indië kreeg een nieuwe grondwet;
Gandhi trad hier af als congresvoorzitter.
Spanje heeft een bijzonder bewogen jaar
achter den rug. Een ontzaglijke opstand barst
te in October los; na zwaren en langdurigen
strijd wisten de regeeringstroepen de situatie
meester te worden; een poging van Catalonië
om zich onder president Companys en den
oud-Spaanschen premier Azana af te scheiden
van Madrid mislukte.
In Rusland werden in den loop van het jaar
talrijke ambtenaren geëxecuteerd onder be
schuldiging van corruptie en sabotage. Begin
December werd de partijsecretaris te Lenin
grad Kirof vermoord. Als gevolg daarvan zijn
dezer dagen o m. Zinowjef en Kamenef gear
resteerd. De jongste gebeurtenissen hebben de
onrust in het land zeer sterk doen toenemen.
Rusland werd in September tot den Volken
bond toegelaten.
Van de verdere politieke feiten in Europa
noemen we de totstandkoming van de Balkan-
Unie, het Oostzec-Pact en de pogingen, die in
het werk gesteld worden om tot een „Oost-
Belangrijke buitenlandsche figuren
die het afgeloopen jaar heengingen.
Jacob Wassermann, Duitsch-Oostenrij ksch
romanschr ij ver.
Aimaro Satoh, oud-Japansch gezant in Ne
derland.
Herman Bahr, Oostenrijksch schrijver.
Utrillo. Spaansch kunstschilder.
Helena Smirnova, Russische danseres.
Lord Revelstoke, Engelsch financier.
Armand Rassenfosse, Belgisch schilder.
Prof. Haber, Duitsch scheikundige, bekend
uit den wereldoorlog.
Max Sklarek, betrokkene bij opzienbarende
zwendelaffaire in Duitschland.
Albert, koning van België.
Dr. Tarrasch, Duitsch schaakmeester.
Sandino, Nicaraguaansch generaal.
Edward Elgar, Engelsch componist.
Wilhelm Meyer Foerster, Duitsch roman-
en tooneelschrijver.
Prins Sixtus van Bourbon.
F. W. Reitz, oud-president van Oranje-
Vrijstaat.
Otto Kahn, Amerikaansch financier.
Karl Dane, Amerikaansch filmacteur.
William Woodin, oud-Amerikaansch staats
secretaris.
Max Friedlander, Duitsch kunsthistoricus.
Menzjinsky, oud-chef van de Russische
Gpoe.
Togo, Japansch admiraal.
Frederick Delius, Engelsch componist.
Lew Cody, Amerikaansch filmacteur.
Max Pal-lenberg, Duitsch tooneelspeler.
Madame Curie, Fransch scheikundige, mede-
ontdekster van het radium.
Ernst von Wolzogen, Duitsch schrijver.
Hansi Niese, Duitsch tooneelspeelster.
Gerald du Maurier, Engelsch acteur.
Pieracki, Poolsch minister van binnenland-
sche zaken.
Erich Miihsam, Duitsch schrijver.
Dowgaleswki, Sovjet gezant te Parijs.
Kurt von Schleicher, Duitsch generaal, oud
rijkskanselier.
Gregor Strasser, eens een belangrijke figuur
in de N. S. D. A. P.
Ernst Roehm, chef van de staf der S. A.
Von Kahr, Beiersch minister tijdens de Hit
ier-Putsch.
Dr. Klausener, vooraanstaande figuur uit de
Katholieke beweging in Duitschland.
Zaro Agha, de z.g. oudste man der we
reld (Turk).
Jules Renkin, oud Belgisch premier.
Dr. Engelbert Dollfuss, Oostenrijksch bonds
kanselier.
Lyautey, Fransch maarschalk.
Paul Kenis, Vlaamsche letterkundige.
Marie Dressier, Amerikaansch filmactricë.
Paul von Hindenburg, president van het
Duitsche rijk, generaal-veldmaarschalk tij
dens den wereldoorlog.
Prins Gonzalo, jongste zoon van Koning
Alfonso.
Rainey, voorzitter van het Amerikaansche
representantenhuis.
Sir Nigel Playfair, Engelsch tooneelspeler.
Emille Bourgeois, Fransch. historicus en
tooneelcriticus.
Raie da Costa, Engelsch-Amerikaansch
pianiste.
Georg Henschel, Engelsch zanger, compo
nist en dirigent.
Sequah, Amerikaansch „wonderdokter".
Hans Stosch Sarrasani, Duitsch circus
directeur.
Lord Cushendon, oud Britsch onderstaats
secretaris van binnenlandsche zaken.
Raymond Poincaré, oud president van de
Fransche republiek.
Francois Coty, parfumfabrikant en dagblad
directeur.
Alexander, koning van Joego-Slavië.
Louis Barthou, Fransch minister van bui
tenlandsche zaken en oud premier.
Samuel Fischer, Duitsch uitgever.
Emiliano Gonzalez, oud-president van
Paraguay.
Franc Nohain, Fransch fabeldichter.
Von Kluck, Duitsch generaal, bekend uit den
wereldoorlog.
Alfred Schirokauer, Duitsch schrijver.
Hermann Gantswinn, uitvinder van de be
stuurbare luchtballon.
Ivy Lee, Amerikaansch publiciteitsexpert.
Gasparri, Italiaansch kardinaal.
Philippe, Berthelot, oud Fransch secreta
ris-generaal van buitenlandsche zaken.
Sem, (Goursat) Fransch caricaturist.
Hélène Boucher, Fransch aviatrice.
Kirof, vooraanstaand partij bestuurder der
Sovjet-Unie.
Dr. Dollfuss.
ningin Astrid het leven aan een zoon, Albert.
In Juli werd de beruchte Amerikaansche
„staatsvijand no. 1" John Dillinger neerge
schoten, later ook zijn opvolger „babyface'
Nelson. Ernstige botsingen tusschen Joden en
Mohammedanen kwamen in Augustus in Con-
stantine voor. Cosijns en v. d. Eist- onderna
mens de derde Belgische stratosfeertocht; zij
daalden in Joego-Slavië. In September werd
Evangeline Booth tot generaal van het Lege:
des Heils benoemd. In de V. S. begon het pro
ces tegen Hauptmann, verdacht van den
moord op baby Lindbergh. De kroonprinses
van Italië schonk het leven aan een dochter,
Maria Pia. Generaal Johnson trad af als lei
der der N. R. A. Drie Amerikanen ontvingen
in October den Nobelprijs voor geneeskunde.
In Engeland had de tewaterlating van het
groote Britsche passagiersschip „Queen Mary"
plaats. Te Buenos Aires werd het Eucharis-
atisch Congres gehouden. De president van
iïït "en "deze'slaagde er door zijn optreden In Locarno" te"komen. Tenslotte de wijzigingen in Griekenland Zaimis werd herkozen. Luigi Pi-
Generaal Von Schleicher.
