WEEK-ABONNEMENTEN
Een revue in.... het tehuis dei oudjes!
VRIJDAG 4 JANUARI 1935
HAARLEM'S DAGBLAD
6
De werkloozenkas van de
Bouwvakarbeiders.
De afd. Haarlem van de R.-K. Bouwvak
organisatie tegen verslechteringen.
Men schrijft ons:
De R. K. Bouwvakorganisatie hield een
spoedvergadering om te bespreken de ver
slechteringen die zouden voortvloeien uit het
besluit van den minister ten aanzien van de
werkloozenkas. Er werd in algemeenen zin
naar voren gebracht, dat men als afdeeling
dergelijke verslechteringen niet meer kan
aanvaarden. Men moet zich daartegen hefti:
verzetten en ook de consequenties daaruit
voortvloeiende, aanvaarden. Er werd door
verschillende leden de opmerking gemaakt
dat bij de nieuwe regeling de werkloozenkas
geen reden van bestaan meer heeft. Met de
werkloozenkas wordt de bond gesloopt, er is
maar een mogelijkheid, de R.K. Arbeider:
moeten zeggen: stop! verder kan het niet!'
Met algemeene stemmen werd besloten om de
voorstellen van het Bondsbestuur niet te
aanvaarden.
De vergadering was druk bezocht.
VOOR „WELDADIGHEID NAAR
VERMOGEN".
Ten bate van de kas der Vereeniging
„Weldadigheid naar Vermogen" wordt Maan
dag 7 Januari a.s. een filmavond gegeven in
de Gem. Concertzaal.
Vertoond zal worden de bekende psycholo
gische film „Het wonder der kinderziel".
Dokter A. Y. van der Meulen kinderarts
alhier, zal een inleidend word spreken. Deze
film is te Amsterdam en Rotterdam reeds
voor een groot aantal belangstellenden ver
toond.
Wij bevelen deze voorstelling gaarne aan
in de aandacht onzer stadgenooten èn om de
belangrijkheid van de film èn om het goede
doel.
GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN
Actetasch, Boellaerd, Barbarossastraat 13.
Heerenhandschoen, Vreenegoor, Acaciastr. 52.
Kinderhandschoen, Witteman. Nagtzaamstr.
79. Hondenpenning, Hofste. Hofdijkstraat 54.
Twee honden, Asyl, Ridderstraat 11. Hond,
Drogtrop. K. Begijnestraat 21. Paar handschoe
nen, Blesgraaf, Houtmarkt 57. Hond, Hartman,
Spaarnwouderstraat 98rd. Hond. Kennel Haer-
lem, Regentesselaan. Handbeschermer, Bes-
meyer, v. Raaphorststraat 5. Motorhandschoen
Lacourt, Sterreboschstraat 20. Paar hand
schoenen, bur. van politie, Smedestraat. Bord
„N.L." van motor. Prent, le Vooruitgangstraat
115 rd. Bal, Politieposthuis III. Doos m. inh.
Terstal. Tempeliersstraat 28, Twee katten,
Kennel Fauna.- Leesboek. De Mooi. Kouden-
horn 52. Muts, Heyboer, Elzenplein 24. Kin-
derportembonnaie met inh., Boer, Diepen-
brockstraat 55, Damesportemonnaie m. inh.,
Kruijt, Botermarkt 25. Damesparapluie, Kin
der parad ijs, Rijksstraatweg 89. Portemonnaie
m. i. de Maker, Zandvodrtschelaan 317 a. Idem
wielbelastingplaatje Pauel, Lombokstraat 20
Rijwielpomp. Umans, Brouwersstr 25. Kinder-
tasch, Martin, Delftstraat 26. Tafelkleed Nun-
te, Stuyvesantstraat 12 rd. Damestasch, Horst
Doelstr. 28. Kindertaseh m. i. Noope, J. Evert-
senstraat 27.
RHEUMATIEK VERSTOORDE HAAR
NACHTRUST.
Gevoel „of haar rug zou breken"
Pijnen in enkele weken verdreven.
Nadat zij van „zulke vreeselijke pijnen" be
vrijd was, voelde een vrouw zich door dank
baarheid gedrongen ons den volgenden brief
te schrijven:
„Ik had steeds zulke vreeselijke pijnen in
mijn knieën, enkels en schouders, en de pijn
in mijn rug gaf me altijd een gevoel of ik
zou breken. Nooit kon ik rust vinden, vooral
's nachts niet. Sinds ik nu echter nog maar
enkele weken lang Kruschen Salts neem,
voel ik me een ander mensch, gelukkig. Ik
heb nu geen pijnen meer. Ik ben veel opge
wekter en in elk opzicht beter. Ik zal daarom
ook regelmatig Kruschen blijven nemen."
Mevr. M. H.
De meeste rheumatische pijnen of zwellin
gen zijn het gevolg van een overmaat van
urinezuur in het lichaam. Kruschen Salts zal
U spoedig van de stekende, vermoeiende pij
nen bevrijden, omdat het 't overtollig urine
zuur uit het lichaam drijft. De zes verschil
lende zouten in Kruschen sporen Uw inwen
dige organen, ingewanden en nieren aan
tot geregelde werking, zoodat alle schade
lijke afvalstoffen, ook overtollig urinezuur,
volkomen uit het lichaam verwijderd worden.
Wanneer U daarna trouw blijft aan „de klei
ne dagelijksche dosis" zal het urinezuur zich
niet weer kunnen ophoopen, en zult U dus ook
van de rheumatische pijnen bevrijd blijven.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar
bij alle apothekers en drogisten a f 0.90 en
f 1,60 per flacon, omzetbelasting inbegrepen.
Let op dat op het etiket op de flesch zoowei
als op de buitenverpakking de naam Rown-
t-ree Handels Maatschappij Amsterdam, voor
komt.
(Adv'.~ Ingez. Med.)
AGENDA
CONCERT H.O.V. VOOR DE WERK-
LOOZEN.
Donderdagmiddag heeft de Haarlemsche
Orkestvereeniging In de Gemeent. Concert
zaal een concert gegeven voor werkloozen, van
het Centraal Comité voor Werkloozen uit
gaande. De zaal was vrij goed gevuld, toen
de heer H. H. Luyken het openingswoord
sprak, waarin hij meedeelde, dat Frits Schuur
man door ziekte verhinderd was het orkest
te leiden, zoodat Marinus Adam als dirigent
zou optreden. Cliristiaan Veelo was bereid
gevonden als pianist zijn medewerking te ver-
leenen, en na de pauze zou het dameskoor
Sine Nomine zijn zang nog laten hooren. naar
spr. aankondigde.
Dirigent Adam werd met een hartelijk ap
plaus begroet, evenals de solist Veelo. die het
pianoconcert in bes gr. terts van P. Tschai-
kowsky voordroeg met orkestbegeleiding. De
H.O.V. speelde de Ouverture der Freischiitz
van C. M. von Weber, en het programma na
de pauze vermeldde Fantasie over motieven
uit de Opera Tosca van G Puccini, twee Hon-
gaarsche dansen van Joh. Brahms en de
Ouverture Dichter und Bauer van Fr. von
Suppé.
Zoowel solist als orkest hadden veel succes
met hun vertolkingen en een hartelijk ap
plaus viel hun dan ook telkens ten deel. De
aanwezigen hebben bizonder genoten van de
voortreffelijke uitvoering.
Bij de intrede van de pauze bood de heer
Luyken aan solist en dirigent elk een fraai
bloemstuk aan.
FAILLISSEMENT.
Op 3 Januari werd door de Arrondissements-
Rechtbank te Haarlem in staat van faillisse
ment verklaard:
A. van Koperen, aannemer van grondwer
ken. wonende te Haarlem, Dr. Schaepman-
straat no. 21 rood.
Curator: Mr. J. H. C. Slotemaker, advocaat
en procureur te Haarlem. Rechter-Commissa-
ris: Mr. M. A. van Rijn van Alkemade.
DRANKBESTRIJDING.
De A.N.G.O.B.. afd. Haarlenn, viert Zondag 6
Januari haar nieuwjaarsfeest door het geven
van een kindennatinée in gebouw „St. Bavo"
Smedestraat. Medewerking, verleenen de jeugd
groep van den A.N.G.O.B., een muziek-ensem-
ble, een goochelaar, enz.
FRÏESCHE KERKDIENST.
De Friesehe vereeniging" ..Gysbert Japicx"
houdt op Zondagavond 6 Januari een dienst
in de Doopsgezinde kerk in de Groote Hout
straat. Voorganger is Ds. J. E. Tuininga,
Doopsgezind predikant van Tersohelling.
OVERPLAATSING VAN EEN SCHOOLHOOFD
B. en W. van Haarlem stellen aan den raad
voor te besluiten tot overplaatsing van den
heer J. Machielsen, als hoofd van School no.
13 naar School no. 14 (beide gelegen Haar-
lemmerliedestraat 29
COMMISSIE VAN TOEZICHT OP ÏIET M.O.
In de Plaatselijke Commissie - van toezicht
op de. scholen voor Middelbaar Onderwijs is
een vacature ontstaan door het bedanken van
het lid, den heer Ir. B. F. van Nievelt.
De commissie heeft voor deze vacature de
olgende aanbeveling aan ons ingezonden: le.
Ir. A. G. de Koningh, 2e. Ds. C. J. van Paas-
sen.
H.B.S. A.
B. en W. van Haarlem stellen den raad voor
te benoemen voor het overig deel van den
cursus 1934—1935. aan de Hoogere Burger
school A met 5-jarigen cursus tot tijdelijk
leeraar in het Maleisch de heer A. Bakker te
Heemstede.
PERSONALIA
De Bisschop van Haarlem heeft benoemd:
te Akersloot den weleerw. heer L. H. M. Nieu-
wenhuizen leeraar aan het Seminarie „H-age-
veld", te Heemstede; te Houtrakpolder den
weleerw. heer W. M. P. J. Boin, kapelaan te
Poeldijk.
„LA TRAVIATA" IN DEN STADS
SCHOUWBURG.
De Italiaansche Opera zal op Dinsdag 3
Januari a.s. slechts één enkele opvoering
komen' geven in den Stadsschouwburg van
.La Traviata", van Guiseppe Verdi. Voor deze
opera zijn speciale décors vervaardigd op de
Scuola Scenografia te Florence, onder leiding
van den directeur C. Celestine. Florence be
zit een instituut, waar jonge, Italiaansche
artisten zich bezig houden met tooneel archi
tectuur en aanverwante vakken.
Lia Falconieri zingt de voornaamste partij
met Vladimiro BadiaJi als Alfredo. Een andere
befaamde kracht van de Italiaansche Opera,
Leo Piccioli. heeft de partij van den ouden
Germont. Het ballet staat onder leiding var.
Dar ja Collin. Regie van Guido Salvini, Romeo
Arduini en Riccardo Moresco. Romeo Arduin!
dirigeert.
VRIJDAG 4 JANUARI
Stadsschouwburg: „Adam in ballingschap"
voordracht door Anton Verheyen. 8.30 uur.
Gemeentelijke Goncertzaal: Concert H.O.V.
8.15 uur.
Cinema Palace: „De Tante van Charley
Op het tooneel: Tummers, liedjes aan den
vleugel. 7 en 9.15 uur.
Rembrandt Theater: „Jood Süss". Op het
tooneel: Oscar Gondy Trio, „Non plus ultra".
7 en 9.15 uur.
Luxor Sound Theater: „Artistenleed" en
uitgebreid voorprogramma. Doorloopende
voorstelling van 7 uur af-
Teyler's Museum, Spaarne 16 Geopend op
werkdagen van !l3 uur, behalve 's Maan
dags. Toegang vrij.
ZATERDAG 5 JANUARI
Stadsschouwburg. Wilsonsplein: „Het Ade
laarsjong" met Else Mauhs in de titelrol. 8 uur.
Bioscoopvoorstellingen des middags en des
avonds.
VERVOER VAN AARDAPPELEN.
Voor den kantonrechter heeft een schilder
terecht gestaan wegens vervoer van aard
appelen zonder geleibrief, zooals we hebben
gemeld. Het betreft hier echter niet „een zak
met twee mud aardapppelen". zooals abusie
velijk werd opgenomen, doch 35 kilo.
DE DROEVE LIJST
In December 1934 verdronken in ons land:
5 jongens beneden 16 jaar, 10 mannen en 2
vrouwen, in totaal verdronken dus 26 perso
nen.
Gered werd uit het water: 2 jongens, be
neden 16 jaar, 5 meisjes idem, 9 mannen en
1 vrouw, te zamen 17.
Uit auto's die te water reden werden ge
red of wiste» zich te redden: 15 mannen en
2 vrouwen, in totaal is het aantal geredden:
34.
In het jaar 1934 reden in ons land te
water 85 auto's en wagens (vrachtwagens en
bussen)gered werden daarbij of wisten zich
te redden 200 personen; er verdronken daar
bij 43 slachtoffers.
De Nederlandsche Bond tot het Redden van
Drenkelingen voert in den laatsten tijcl een
krachtige actie voor het redden van inzitten
den uit te water gereden auto's.
OAGELIJKSCH WEERBERICHT
(Adv. Ingez. Med.)
Hel nieuwe clearingverdrag.
Het oude clearingverdrag met Duitschland,
hetwelk na luttele weken van Nederlandsche
zijde werd opgezegd, is thans vervangen door
een nieuwe overeenkomst. De onderhandelin
gen zijn daarover in hoofdzaak in 's-Graven-
hage gevoerd. Zij werden beinvloed door één
zeer belangrijke factor, nl. deze, dat de han
delsbeweging tussehen beide landen, na de
onderhandelingen over het vorige verdrag",
zeer sterk is gewijzigd ten voordeele van onze
oostelijke buren. Daarnaast werden de bespre
kingen natuurlijk beinvloed door het feit. dat
ook de onderhandelingen over het nieuwe
handelsverdrag met Duitschland op til waren.
In het nieuwe clearingverdrag is gelukkig
een gunstiger regeling opgenomen voor de
liquidatie der schuldvorderingen van vóór 24
September 1934. De afbetaling dier vorderin
gen zal bespoedigd worden. Het vastgelegde
bedrijfskapitaal in Duitschland van tal van
Nederlandsche exporteurs zal wat sneller ter
beschikking komen. Immers het voor deze af
lossing te reserveeren bedrag op de Neder
landsche clearingrekeaiing is van tien tot
achttien procent verhoogd. Van deze acht
procent verhooging is drie procent ontleend
aan het beruchte vrije-deviezenpercentage.
hetwelk volgens de bepalingen der oude over
eenkomst Duitschland ten goede kwam. Het
vrije deviezenpercentage is thans van zeven
tot vier procent verlaagd. De verruiming van
tien tot achttien procent is ongetwijfeld een
succes, doch beteekent allerminst dat. de oude
schuldvorderingen nu binnen korten tijd af
gewikkeld zullen zijn. Daarnaast bedenke men
evenwel dat Duitschland in de onmogelijkheid
verkeert deze oude affaire sneller te regelen
dan thans is overeengekomen en dat het be
houd van een zekeren uitvoer naar dit land
voor ons van het grootste belang blijf t.
Anders staat het met het netelige punt der
koersgarantie der oude, op Sonder- en Z<wi-
sclienfconto staande vorderingen.
Het blijkt nl.. dat alleen voor die vorderin
gen. waarbij door de Nederlandsche Bank aan
den Nederlandsohen exporteur een voorschot
wordt- verstrekt, een koersgarantie kan wor
den verleend. Van het standpunt der Duitsche
regeering is dit begrijpelijk, omdat zij bij het
geven van een onvoorwaardelijke garantie
dus bij alle vorderingen moeilijkheden zou
ontmoeten, indien zii, ond ex-handel end met
andere landen, dezelfde concessie niet zou
verleenen. Bij het verleenen eener koersga
rantie, zooals deze thans is geregeld, neemt
ook de andere partij nl. de Nederlandsche
regeering door het verleenen van een voor
schot een risico op zich en wordt het risico
niet uitsluitend door de Duitsche regeering
gedragen.
Een derde punt, hetwelk bij de onderhande
lingen een onderwerp van bespreking „uit
maakte is de kwestie.van, den doorvoerhandel
Men beweert dat déze aangelegenheid een der
oorzaken was van de opzeeging van het vo
rige clearingverdrag. Het vrije-zeven-procent
contingent. hetwelk Duitschland was verleend
bij het laatste verdrag en hetwelk bedoeld was
voor den aankoop van grondstoffen, zou ten
deele dienen om onzen tusschenhandel bij
deze aankoopen in te schakelen. Daarvan is
nractisch gesproken niets terecht gekomen.
Maar ook bij het nieuwe clearingverdrag is
het wat dat betreft nul op het request.
Niet onvermeld mag blijven, dat in het.
ieuwe verdrag enkele betalingsgroepen zijn
opgenomen, die tot, dusverre ontbraken. Ver
moedelijk waren deze vergeten. Zoo zijn de
betalingen, door reisbureaux gedaan voor de
reisbilietten, thans onder het verdrag geval
len. Voorts zijn bijv. de zeevrachten, welke
onze scheepvaartmaatschappijen van Duitsch
land te vorderen hebben, onder de bepalingen
van het clearingverdrag opgenomen.
Zoo mag in 't algemeen gezegd worden, dat
de nieuwe overeenkomst enkele lichtpunten
heeft. En zoo wachten wij op de komende din
genhet nieu-we handelsverdrag,
MOT .T,FF US.
dienen uiterlijk Dinsdagsavonds betaald te
zijn. daar de bezorgers op Woensdag afre
kenen.
DE ADMINISTRATIE-
De nieuwe Meisjes-H. B. S.
van binnen en van buiten.
Het gebouw in de Tempeliersstraat waar de
Middelbare School voor Meisjes zal komen
heeft wel eenige verandering moeten onder
gaan. Zooals men weet was er vroeger een
lagere school en een avondschool voor Nijver-
heidsonderwijs. Er is wel niet veel verbouwd,
boven het gymnastieklokaal is een eenvoudige
moderne teekenzaal gekomen, die ook als
zangzaal dienst zal kunnen doen, op de bin
nenplaats is een fietsenstalling gemaakt waar
200 fietsen een plaats kunnen vinden (welk
een vooruitgang vergeleken met de ongeluk
kige fietsenbehelperij op de Krocht) maar in
hoofdzaak is het voor de Meisjes H.B.S.
nieuwe gebouw hetzelfde gebleven.
Er zijn, ook alle bijzondere lokalen meege
rekend, 13 ruime leslokalen. De vorige school
had er slechts 10 en wat waren dat voor lo
kalenBovendien moest men zich toen
behelpen met twee leslokalen meegerekend,
13 ruime leslokalen op de Nassaulaan wat de
noodige last met zich medebracht.
Er is plaats voor 280 leerlingen, op het
oogenblik telt de school er 230 (drie eerste
klassen, een vijfde en van de rest elk twee'.Er
is dus nog een kleine uitbreidingsmogelijk-
heid.
Behalve gewone leslokalen, waarin de oude
banken van de school aan de Krocht komen,
heeft de nieuwe school een kleedkamer naast
het gymnastieklokaal, een handwerklokaaL
een lokaal voor physica-instrumenten, en der
gelijke.
De kamer van de directrice is op de eerste
verdieping, in het. midden recht tegenover de
trap. De administratie is daar naas,t.
De school, die in 1886 werd gebouwd, in 1912
belangrijk werd verbouwd en nu verleden
jaar een nieuw lokaal erbij kreeg, zal in ieder
geval een verbetering beteekenen in vergelij
king met het vorig verblijf. Deze meening is
de directrice, Dra. Burger, eveneens toege
daan. De vrees voor tramlawaai is niet zoo
groot als men zou veronderstellen. Niet alleen
dat de haltes" zijn verplaatst tot een vijftig
meter verder (bij de Emmastraat), men went
ook spoedig aan bekende geluiden.
Zooals wij reeds hebben bericht is de offi-
cieele opening op Donderdag den tienden, die
verricht zal worden door den wethouder van
onderwijs, den heer A. G. Boes.
PLANNEN DER M.T.S.-ers BIJ HET
DERDE LUSTRUM.
Het bestuur van het korps van leerlingen
van de Middelbare Technische School heeft,
ondanks de tijdsomstandigheden besloten, den
vijftienden verjaardag van de vereeniging
niet ongemerkt voorbij te laten gaan. De
viering van het lustrum zal het karakter
dragen van een reuni.
Het leggen van een hechte band tussehen
afgestudeerden en huidige leerlingen kan
leiden tot het aanknoopen van betrekkingen,
die voor het latere leven van de M.T.S.'ers be
slissend kunnen zijn.
Vrijdag 1 Februari zal een avond in den
Stadsschouwburg worden gegeven, waar de
voorzitter een feestrede zal uitspreken. Opge
voerd zal worden de Lustrumrevue „Sla de
spijker op z'n kop".
De algemeene spelleiding berust bij den
heer Karei Esseling. Na afloop is in Brink-
mann een souper gevolgd door een bal.
Zaterdagmorgen zullen er zwemwedstrijden
ehouden worden in het Sportfondsenbad;
's middags is een officieele receptie bij Brink-
ma nn.
Zaterdagavond zal een bal-masqué worden
gehouden, dat het glaspunt van de lustrum
viering belooft te worden.
Zondagmiddag volgt een thé dansant.
ZILVEREN JUBILEUM R.K. ESPERANTO-
VEREENIGING.
De R.K, Esperanto-vereeniging „Abbé Ri-
chardsen" zal 6 Januari haar 25-jarig'bestaan
vieren.
Tevens is dan de heer Hoogeveen 25 jaar
lid der vereeniging.
Het bestuur recipïeert as. Zondag van
3.304.30 uur in Rest. Brinkmann (Groote
Markt). Alsdan heeft tevens de huldiging
van den jubilaris plaats, waarbij verschillende
iprekers het woord zullen voeren, 's Avondc
t.e 7.30 uur is er een feestavond in besloten
kring
LETTEREN EN KUNST
HET TOONEEL.
HET ARENDSJONG
HET DRAMA TE EMMER COMPASCUUM.
Als gevolg van het versehikkelijk drama,
dat zich in den nacht van 26 December afge
speelde te Emmer Compascuum, waar een
auto te water geraakte en zeven inzittenden
verdronken is de heer A. J. Meijerink door de
Kon Marechaussee uitgenoodigd. daar een
voordracht met lichtbeelden to houden. Hij
heeft de uitnoodiging aangenomen.
Aan den Schotersïngd is het Donderdag
weer groot feest ge weef„Aan den Schoter
singel" wil zeggen: in lat Tehuis voor Ouden
van Dagen, dat aan dei Schotersingel staat.
Een groep meisjes en jongens had het plan
j opgevat den oudjes een bijzonderen avond te
bereiden. En dat is gelult ook.
Opgevoerd werd een.., artisten-revue. Een
revue in het tehuis der oudjes.... Zoo iets
zal wel nog nimmer zijn gebeurd!
Behalve deze revue waren er ook muziek-
en voordrachtnummers, maar de revue, èn
de voordrachten èn de muziek hebben ervoor
gezorgd, dat de oudjes een vroolijken, onbe-
zorgden avond hebben gehad.
Deze foto toont u een stukje meeleven in een
onopgemerkt hoekje.
van
ROSTAND
Van verschillende kanten kreeg ik het ver
zoek in verband met de opvoering van Het
Arendsjong door Het Masker op Zaterdag 5
Januari in onzen Stadsschouwburg L'Aig-
lon "ter lezing te mogen ontvangen. Het bleek
mij, dat de inhoud van Rostand's werk bij
velen, vooral bij de jongeren wij leven vlug
in deze eeuw niet meer bekend is en om
dat ik maar één exemplaar van L' Aiglon bezit
en dus moeilijk aan al die verzoeken kan vol
doen, wil ik hier den inhoud van Het Arends
jong. nu het na jai'en weer op het repertoire
verschijnt in dezen rubriek in het kort
weergeven.
De zoon van Napoleon wordt aan hat Oos
tenrijksche hof om politieke redenen verre ge
houden van alles, wat hem aan zijn groot-en
vader zou kunnen herinneren. Zelfs den naam.
der Bonapartes mag" hij niet dragen; hij heet
daar aan het hof Franz cn is er niet de koning
van Rome maar de hertog Von Reichstadt.
Wanneer hij geschiedenisles krijgt, gaat zijn
leermeester het jaar 1805 het jaar van
Austerlitz voorbij met enkel de mededee-
ling, dat er dat jaar „niets bijzonders is ge
beurd". Maar het Arendsjong is minder on
wetend dan men vermoedt. Trouwe Bonapar-
tisten hebben hem de groote daden van de
geschiedenis van zijn vader verteld en het
brengt ontsteltenis bij Maria Louise zijn
moeder en heel de hofhouding te weeg, als
de jongen Franz onverwacht uiting geeft aan
zijn bewondering voor den grooten keizer en
hij in den kring van deze Oostenrijkers zich
het Adelaarsjong noemt.
Samenzweerders uit Frankrijk zijn tot
Schönbrun doorgedrongen met het doel den
hertog Von Reichstadt naar Parijs te voeren
en tot keizer der Franschen- uit. te roepen. De
meest trouwe, ganschelijk aan hem verknoch
te is Flambeau, de oude Grogna-rd welke rol
ditmaal voor het eerst door Jan Musch wordt
vertolkt die als lakei in dienst van Metter-
nich Ko Arnoldi heet te zijn, die in
waarheid te Schönbrun over het adelaars
jong waakt en op de gelegenheid wacht om
den zoon van den geliefden keizer naar Frank
rijk te geleiden Flambeau is het, die de
Oostenrijksche soldaatjes van Franz telkens
weer in Fransche grenadiers overschildert, hij
is het ook, die hem laat zien, hoe op snuif-
doozen, zakdoeken en pijpen in Frankrijk het
afbeeldsel van 'den keizerszoon voorkomt en
die eiken nacht in de uniform van soldaat van
de oude garde de wacht voor den deur van zijn
afgod betrekt. Flambeau is het, die den zoon
van den grooten keizer, voor wien hij meer
dan dertig keer zijn leven waagde, naar Frank
rijk terug wil voeren.
In het derde bedrijf tracht de hertog Von
Reichstadt zijn grootvader den ouden kei
zer van Oostenrijk John Gobau voor zijn
plannen te winnen, maar juist op het oogen
blik, als hij meent zijn doel bereikt te hebben
en hij zich zelf reeds in zijn verbeelding als
Keizer der Franschen ziet, treedt Metternich,
de vijand der Bonapartes, binnen. Dan is tege
lijk het spel voor het adelaarsjong verloren,
want tegen dezen geslepen diplomaat kan de
jongen niet op. Metternich weet den geest der
revolutie en van de dagen van het Fransche
Keizerrijk bij zijn vorst weer op te roepen en
wanneer het adelaarsjong zich in dolle drift
vergeet, ziet de oude -monarch in hem niet
meer zijn geliefden kleinzoon maar den zoon
van zijn gehaten en eens zoo gevreesden
vijand, den Keizer der Franschen. Dan staat
op hetzelfde moment het besluit van het ade
laarsjong vast. Hij zal zich aan het hoofd der
samenzweerders plaatsen en met hen naar
Frankrijk trekken. En ten bewijze hiervan legt
hij op een tafel een driekanten steek van den
grooten keizer, het teeken, waaruit Flambeau
ziet, dat de hertog von Reichstadt Napoleon II
wil worden.
Het is een der meest geslaagde en spannen
de tooneelen uit L'Aiglon. wanneer Metter
nich onverwachts 's avonds voor den driekan
ten steek van Napoleon staat. Het verleden
rijst weer bij hem op en het is hem, of de
dagen, die Napoleon in Schönbrun als over
winnaar heerschte, weer terug zijn gekeerd.
En wanneer hij dan plotseling stuit op Flam
beau, die hem in de oude Fransche uniform
met de punt van zijn bajonet den toegang tot
het slaapvertrek van den hertog Von Reich
stadt ontzegt, lijkt het visioen werkelijkheid
te worden. Het is als een booze droom, waar-
:.t Metternich eerst ontwaakt, wanneer de
deur opengaat en op den drempel niet de
groote keizer maar de teere figuur van den
bleeken hertog Von Reichstadt staat. Dan
heeft Metternich het spel gewonnen. Flambeau
moet vluchten en met bijna satanische macht
weet Metternich in het hart van den zwakken
jongen den twijfel te doen binnensluipen.
Maar de samenzweerders zetten door. Op
een avondfeest een tafereel, hetwelk in de
opvoering door Het Masker gecoupeerd is
worden de plannen ten uitvoer gebracht. Een
nicht van het adelaarsjong verwisselt vlug
met hem van mantel en met Flaimlbeau tretkt
hij vermomd naar de vlakte van Wagram,
waar de samenzweerders hem wachten. Maar
alles mislukt. De spionnen van Metternich
zijn hem op het spoor en op het oogenblik,
waarop zij willen vertrekken, zien zij zich om
ringd door Oostenrijksche gendarmen. De zaak
is verloren. Het adelaarsjong zal als hertog
van Reichstadt naar Schönbrun terugkeeren
en Flambeau waoht als ter dood veroordeelde
de kogel. Maar de oude soldaat voert het
doodvonnis zelf uit. Hij drukt zich een dolk
in de borst en op de vlakte van Wagram, waar
eens zijn keizer de overwinning onder zijn
oogen bevocht, sterft hij.
Het „visioen van de viakte van Wagram" is
een der bekendste gedeelten van het stuk en
wij herinneren ons van vroegere voorstellin
gen, hoe Else Mauhs het opvoerde tot een
apotheose van tooneelspeelkunst. Met den
stervenden Flambeau is het arendsjong al
leen. Samen beleven zii nog eenmaal de illu
sie van het verleden en Flambeau sterft met
het beeld van den keizer voor oogen. Doch.
wanneer de jonge hertog alleen daar in den
nacht op die vlakte is met het liik van Flam
beau. zijn het de dooden van Wagram. die
voor ziin vader het leven laten, welke hun
stemmen verheffen en het visioen eindigt
eerst, wanneer zijn Oostenrijksch regiment bij
het aanbreken van den dag hem tot de wer
kelijkheid terug voert.
Het laatste bedrijf brengt den dood van het
beklagenswaardige Adelaarsjong. Omringd
door leden van het hof en zijn moeder naast
hem iaat hij zich in zijn laatste oogenblikken
nog eenmaal het verhaal van zijn doop voor-
'ezen. Naast zijn doodsbed staat de wieg van
den kon in v van Rome Nog één keer hoort hij
'■«et legendarisch verhaal en als de voorlezer
is gekomen tot de woorden: ..dan verschijnt
de keizer!" richt hij zich voor de laatste maal
op en sterft.
IJskoud klinken de woorden van Metter
nich: ..Men trekke hem zijn witten mantel
-«an!" Het adelaarsioncr dat in ziin fantasie
-«Is koning van Rome stierf, is als doode weer
hertog von Reichstadt geworden.
J. B. SCHUIL.
