Maat Uaadcm's
bekneld cacdd.
Stadsnarigheid in beeld.
DONDERDAG 10 JANUARI 1935
Trams, bussen en
parkeerende auto's
verstoppen de straten
Verkeersregels die men zelf maakt...
Uit Haarlem's Gemeenteraad.
(Vervolg van pagina 6.)
is toch wel een maximum dat men tegen
woordig' van arbeiders mag vragen. Van de
goedkoope huizen stond slechts 0.6 pCt. leeg.
Er is dus een tekort. Aanbouw van dat soort
huizen is dus gewenscht. Temeer omdat er
nog veel krotten opgeruimd moeten worden.
De ingevoerde huurverlaging van 11 pCt.
voor de arbeiderswoningen is te laag. De mid
denstandswoningen zijn met 30 pCt. verlaagd.
Arbeiders die b.v. f 50 huurschuld hebben
worden zonder genade door de gemeente aan
gepakt, terwijl er bij de middenstandswonin
gen wel huurschulden bestaan van f 500 tot
f 1000. Dat is meten met twee maten.
De heer Meyers (S.D.A.P.) rekende er
op, dat B. en W. zullen willen medewerken
om binnenkort te komen tot verlaging van
erfpacht voor woningbouwvereenigingen, om
daardoor verdere huurverlaging mogelijk te
maken.
Spreker hoopt, dat B. en W. niet van plan
zijn den bouw van arbeiderswoningen stop te
zetten. Voorzichtigheid is goed, maar die is
immers steeds betracht.
De gemeente breidt zich immers geregeld
uit. De materiaalprijzen zijn thans zeer laag.
Omdat er nu veel werkloosheid bestaat zou
het juist verstandig zijn om juist nu arbeiders
woningen te bouwen.
Aan woningen voor ouden van dagen be<
staat een bijzonder tekort.
De heer Visser (C. H.) was erkentelijk
voor de toegepaste huurverlaging. Het moet
daarbij evenwel niet blijven, er moet nog
meer gedaan worden. Door de nog te hooge
huren staan nog vele huizen leeg. Toch
nog aanbouw van nieuwe woningen noodig
blijven. Kunnen daarbij nu geen plannen ge
maakt worden om werkloozen daaraan te
zetten?
De heer Klein (R.K.) zei. dat de inspec
teur van de Volksgezondheid gezegd heeft,
dat de woningen te Haarlem te duur van
bouw worden, omdat de grondprijzen te hoog
zijn.
Mr. Gerritsz (SJD.A.P.) wethouder, ver
klaarde dat B. en W. aangedrongen hebben
op verlaging van de exploitatiekosten van de
woningbouwvereniging „Patrimonium". De
kosten waren te hoog in verband met hetgeen
„Centraal Woningbeheer" kost. Daarop is be
zuiniging van 20 pet. door B. en W. voorge
schreven. Daarop is nog geen voldoende me
dewerking van „Patrimonium" verkregen. Als
geen medewerking verleend wordt, zullen B.
en W. aan den raad voorstellen de begrootin<
van deze vereeniging niet goed te keuren.
B. en W. willen medewerken om verschil
lende woningen, vooral middenstandswonin
gen, te moderniseeren. Er zal in die richtinj
een proef genomen worden.
B. en W. zullen den raad alle details over
leggen over de ingevoerde huurverlagingen.
Het college staat nog op het standpunt dat
alle factoren die de huur bepalen zooveel mo
gelijk verlaagd moeten worden. Dit is ook de
politiek der regeering. De gemeente heeft
steeds grond voor lageren prijs voor arbeiders
woningen beschikbaar gesteld.
Het gemeentebestuur heeft geen invloed op
de prijzen der materialen.
De andere vaste lasten betreffen de hypo
theek. De rente van de rijksvoorschotten is
reeds verlaagd tot 4 pet. Dat was van betee
ken is voor de huurverlaging.
Verlaging van het straatgeld zou niet veel
invloed hebben op de huren.
Er is nog wel iets te doen voor de woningen
waarvoor geen rijksvoorschot is verleend.
Daarom geldt dus nog een hoogere rente. Met
de regeering wordt over de vraag of er iets
voor deze woningen te doen is overleg ge
pleegd.
Gestreefd moet worden naar huren van f 4
of iets meer. Het loon der arbeiders is in den
(Zie vijfde kolom.)
Als de verkeerstoestand in Haarlem's
binnenstad niet tot ernstige overden
king zou dwingen, zou er meer dan
eens aanleiding zijn tot groote
vroolijkheid. Lachwekkend en won
derlijk is het hoe sommigen met hun
leven spelen en met een doodsver-
achtende nonchalance, die bovendien
vaak elegant is. alle redelijkheid der
verke'ersvoorschriften negeeren, zelf
nieuwe regels ontwerpen, zich en
anderen in gevaar brengend. Zonder
diep op de oorzaken der euvels te
willen ingaan, zonder d§ een of andere
categorie van weggebruikers speciaal
de schuld te geven, willen wij enkele
feiten en toestanden vastleggen, die
gemakkelijk met tientallen andere
voorbeelden kunnen worden aange
vuld.
Twaalf uur in den middag. Spitsuur, zoo
als dat heet. Drommen fietsers persen zich
door de kronkelstraten, nauw en levensge
vaarlijk door uitstekende of weggezonken
tramrails, glad van afgesleten asfalt of mod
der- en vetbekleefde houtblokken, die als pla
veisel de rails opvullen. Een gilVerstarde
blikken der omstanders: een fietser is geval
len op den hoek van de Groote Houtstraat
en de Groote Markt. Geen wonder, want hij
bemerkte niet dat de rails met de bocht van
den weg meedraaien. Op het zelfde oogenblik
tuimelt er een bij den ingang van de Koning
straat, voor het Proveniershuis, in de bocht
van het Kennemerplein. Telkens loopt het
goed af, want de aanstormende, bellende,
loeiende, koffie-drink-haastende menigte, kon
de gevallene nog juist ontwijken. Als het niet
lukt leest u 's anderendaags dat het slacht
offer per ziekenauto naar het gasthuis is ge
bracht.
Terwijl de fietsers vallen beuken de auto's
elkanders spatborden, want de gladde bestra
ting in de Koningstraat doet de wagens door
glijden, al rijden ze nog zoo langzaam. Moet
er een stoppen, voor een verkeersagent bij
voorbeeld, dan kan de bestuurder vast be
rekenen hoeveel een kapotte achterwand kost,
want degeen die hem achterop rijdt, kan niet
wijken. Immers staat langszij de stoep waar
geen tramrails ligt een onafgebroken rij van
parkeerende auto's, ongeacht of het mag of
niet. Evenals in de Groote Houtstraat, in de
Kruisstraat, de Jansstraat, de Gierstraat, de
Zijlstraat, de Anegang, de Kleine Houtstraat,
de Lange Veerstraat en de rest.
Ach en wee voor hem die het ongeluk
heeft een bel-monster achter zich te hebben.
Opgejaagd, voortgedreven wordt hij als een
slaaf. Bij het Plein begint het. Fietst de on.
gelukkige dan wacht hem het eerste nood
lottige punt in het begin der Groote Hout
straat, waar de rails zoo'n geniepig trechtertje
vormen, even later gevolgd door een sluwe
wissel met gladde kantjes. Maar het
begint pas. Even voorbij 't Verwulft weer zoo'n
wissel, dan de beruchte bocht bij de Markt
en tot slot een serie puzzles in de Jansstraat
en Jansweg. Als een slaapdronkene wiebelt
het electrische monster van links naar rechts.
Voor de Ridderstraat springt hij als een roof
dier op z'n prooi, holt schielijk dwars over de
straat, en een vreemdeling vraagt „Waar
stond het waarschuwingsbord?" Dan huppe
len de rails weer wat naar het midden en bij
het Stationsplein dwingt de stalen kar alle
andere weggebruikers slangenmenschen te
worden. (Binnenkort zal de electrische trein
in-de-straat: de lange Leidenaar nog links
af buigen, het Stationsplein op!) Van het
station naar het Plein is het niet veel beter.
De bewoners van de Kruisstraat zullen wel
meer kunnen vertellen over de vier stalen
staven, waarvan er slechts twee in gebruik
zijn. In het nauwe gedeelte liggen zij gevieren
ais vang-grage geultjes op fietswielen te
wachtenOver de Koningstraat en de
Gierstraat zullen wij maar zwijgen: één
Leidenaar en de zaak is potdicht. In de
bochten steekt hij bijna een meter uit en.
hard zijn zijn metalen wanden.
Sensationeele kruispunten.
Sensationeel is de kruising van de Zijl
straat met de Nassaulaan en de Gedempte
Oude Gracht. Behalve roode en grijze bussen
aan diverse haltes, idie bezet zijn door drie
wielers van melkboeren en andere noodzake
lijke hindernissen, waardoor de logge auto's'
vaak diagonaal over den weg staan 'i, ontmoe
ten wij hier vrachtwagens die uit de Zijl
straat de Ged. Oude Gracht op willen. Ver
schillende meetkundige problemen doemen
daarbij op. Soms meent een het vraagstuk te
moeten oplossen door een meter achteruit te
rijden, hetgeen een gekraakt voorwiel beduidt
van een beknelde fiets. Van de verwarring
maken enkele listigen gebruik door links dooi
de bocht te snellen, triomfantelijk een ander
weggebruiker, die van louter ontzetting de
stoep opvloog, achterlatend. Het ligt voor de
hand dat de regel van „reohtskomend ver
keer heeft voorrang" voor spek en boonen mee
mag doen, en dat ieder van de situatie maakt
wat er van te maken valt. Waarbij de kris
kras overstekende voetgangers ijverig meehel
pen. Dies eindigt het in een algemeene chaos,
dank zij: de nauwe straten, de logge ge
vaarten en de onwil de wet als iets noodzake
lijks te zien. Aan de beide eerste oorzaken is
weinig te doen, aan de laatste alles.
Maar we zouden de andere wegkruisingen
te kort doen, door aan de Zijlstraat alles te
gunnen. Graag noemen wij met eere ook:
KruisstraatNassaustraat. Gasthuisvest
Groote Houtstraat, Groote MarktJansstraat
Riviervischmarkt en de andere, verkeerend
Haarlem ongetwijfeld door en door bekend.
Over de tram valt nog heel wat meer te
vertellen, al was het slechts de kwestie van de
al of niet wenschelijkheid harer verschijning
in de binnenstad waar zij duizend en een
'probleem met de daaraan verbonden ver
schrikkingen teweeg brengt. Ook buiten de
binnenstad vervult haar komst velen met
angst. Begeven wij ons naar de Leidschevaart
daar waar het gevaarte van het hooge viaduct
duikt. Onheilspellend gilt de lange rups, ter
wijl zij de menschen beneden een blik gunt
van onder-af op haar wielen die over de
ijzers knarsen. Met een behoorlijk vaartje
tuimelt de heele zaak naar den began en grond,
sluit voor eenige oogenblikken alle verkeer
af, neemt bezit van den heelen rijweg en
belandt eindelijk ter rechterzijde van de
Leidschevaart. Goedmoedig gaat de trein nu
bellen, is plotseling een echte stadstram ge
worden, de groote koplamp die op het oog van
een Cycloop lijkt wordt gedoofd en de collega
reus die zich naar Zandvoort begeeft, ont
steekt zijn schijnwerper. Heeft een fietser of
een automobilist het ongeluk in het stukje
weg te geraken dat hem nog gelaten wordt,
terwijl beide slierten elkander ontmoeten, dan
wordt de toestand benauwd vooral als auto
of fietser tegelijk in het valletje raken en
er tot overmaat van ramp een tegenligger ver
schijnt.
Is het avond, dan beteekent een dergelijke
samenloop van omstandigheden wis en zeker
een ongeluk. De voorbeelden ervan zijn helaas
legio. Er komen nu groote lampen op de
Leidschevaart, sterker licht, dat naar men
hoopt het leven van velen zal redden.
De Tempeliersstraat zouden wij geen straat
meer willen noemen, beter is te spreken van
het Tempeliersemplacement, en hoe het op
het Plein kan zijn, toont een der foto's. Vol
komen heer en meester is de voormalige E.S.M.
hoog opgericht regeert zij over weg en straat.
Vooral over de Anthoniestraat aan de andere
zijde van de Langebrug. Deze toestand is
uniek en een stadsbeeld dat Haarlem zoo
eigen is. dat wij er eerlang met weemoed
afscheid van zullen nemen.
Parkeer wanhoop.
Het is echter niet alleen de tram die onze
stad verstopt doet raken. De parkeerende
wagens en auto's hebben minstens evenveel
op hun geweten. Prachtige voorbeelden liggen
te grijpen: Smedestraat. die vaak meer par
keerende wagens telt dan rijdende; Zijlstraat
bij de brug, een dorado voor verkeerspuzze-
laars, Gier- en Koningstraat, die practisch
tot de helft in breedte zijn teruggebracht,
zoodat er heelemaal weinig overschiet, Bar-
teljorisstraat en alle andere straten waar
winkels zijn, pakhuizen of kantoren. De win
keliers vreezen minder verkoop als aan een
parkeerverbod streng de hand wordt gehouden
ofschoon ruimere plaatsen waar geparkeerd
zou kunnen worden, enkele minuten gaans
zijn verwijderd.
Met dat al is het vaak een wonder hoe
de auto's die van zin zijn onze binnenstad te
trotseeren er zonder krassen weten door te
komen. Is het geen kluit fietsers die den we;_
verspert, een tram die juist stopt of wel een
parkeerende sliert, dan hebben wij nog de
gladde plekjes. De rotonde van het Plein is
een ware glijbaan, de bocht op de Groote
Markt voor Brinkmann zal historische be-
teekenis krijgen en de draaiing bij de Am-
sterdamsche Poort brengt menig automobilist
in de veronderstelling dat hij een bobslee be
stuurt. De Spaarnwouderstraat is zoo boterig
dat men een waarschuwingsbord heeft
plaatst: SLIPGEVAAR.... Een ieder vuile
naar verkiezing deze markante serie aan.
Berusten wij ten slotte in de aanwezigheid
van de busgevaarten, die geïsoleerde stads
wijken met de drukke wereld van de Groote
Houstraat en omgeving verbinden. Zij kun
nen het ook niet helpen dat zij nagenoeg
alle bochten moeten nemen door eerst links
bijna over het trottoir te sukkelen om dan
rechts op een haartje een winkelpui te missen.
Het wordt vervelend steeds voorbeelden op
te sommen; voor een langen winteravond is
het anders wel een aardige afwisseling als
wedstrijd wie de meeste kan vinden.
Wat te doen?
Tochal zou alles geregeld zijn, al zou de
tram geen moeilijkheden meer opleveren,
al zouden alle straten parkeer.bevrijd zijn. al
zou er geen glad plekje in ons plaveisel mee;
zijn te vinden, al zouden alle wegen helder
met natriumlicht zijn overgoten, toch hangt
ook dan nog alles af van de bestuurders der
auto's de fietsers, de koetsiers, voor zoover wij
die nog tellen. Zoolang men nog zegt: „Ik
houd me aan den regel van het rechtskomende
verkeer, behalve als ik zelf van links kom
zullen er ongelukken blijven gebeuren.
Zoolang men nog meent dat een flinke
claxon, of luid belgeratel een vrijgeleide is
om alle wegen en kruisingen in sierlijke vaart
te nemen, zullen de leden van den ongevallen-
dienst geregeld de gewonden moeten verbin
den. Zoolang men nog gelooft een enkelen keer
wel links door de bocht te mogen rijden, zal
de kantonrechter moeten zeggen dao boeh
moet volgen. Zoolang men nog in de verheel-
ding verkeert dat juist gij meèr recht op den
weg hebt dan die andere fietser, automobilist
if motorrijder, helpt het niet dat de politie
zich dagelijks weer afvraagt: Hoe kunnen wij
de stad zoo veilig mogelijk maken? In 1933
hadden wij in onze stad 1723 ongelukken. In
het afgeloopen jaar boekten wij 1484. Een
aanmerkelijke teruggang dus, ondanks het
feit dat het verkeer is toegenomen. Wellicht
kan men dit voor een groot gedeelte op reke
ning schrijven der bochten., lichten- en an
dere weken.
Cijfers zeggen echter niet zoo erg veel. Eén
centimeter verschil kan ook het verschil zijn
tusschen dood en leven. Toch vergefe men
niet dat dit jaar reeds twee menschen den
dood op straat hebben gevonden. Bedenkt wel
dat elk uur van den dag ook.gij schuld kunt
hebben aan den dood van een fietser of
wandelaar, ook al begaat gij slechts een ge
ringe overtreding, een foutje dat „toch zoo erg
nog niet is". Weest gewaarschuwd voor de
gevaren die onze stad herbergt, gevaren die
weggenomen kunnen worden, zullen worden,
of niet en dus blijven zullen. Weest echter
ook gewaarschuwd voor de gevaren die.gij
zelf schept!
INGEZONDEN
De Leidenaar op het
Kennemerplein.
„Als het kalf verdronken is dempt men de
put" luidt het bekende Hollandsche spreek
woord. Zal men dit spreekwoord ter harte ne
men en nu eens zijn aandacht wijden aan het
gevaarlijk punt JanswegKennemerplein
waar de N. Z. H. n.l. de beruchte „Leidenaar"
Vrijdag een slachtoffer maakte? Als buurtbe
woner hoop ik het van harte. Ik geloof zelfs
nu onder veel politioneel vertoon een recon
structie van het drama plaats had, te mogen
vermoeden dat het laatste bedrijf zich in de
rechtzaal zal afspelen. Het slachtoffer is Mei
wei niet mede in het leven terug maar het
kan zijn nut hebben voor den vervolge. De
verantwoording der schuldvraag kunnen wij
gevoegelijk aan bevoegde autoriteiten over
laten. Zou het echter geen aanbeveling ver
dienen, (nadat reeds is gewaarschuwd voor
een verkeerschaos waardoor ongelukken niet
konden uitblijven) het gemeentebestuur nog
maals tevragen de directie van de N. Z. H. er
op attent te maken dat zij nog steeds haar be
lofte niet nakwam om de tramtrein Haarlem
Leiden aan het einde van den Jansweg bij
het Stationsplein te laten om loopen, zoodat
de tram niet onder het viaduct hoeft te komen.
De tramtreinen moeten dan wel 's morgens
van de remise Soendaplein en na eindigine
van den dienst 's avonds onder het viaduct
door, maar op de drukke uren is men op het
punt JanswegKennemerplein ervan verlost,
en kunnen de uitstekende treeplanken of wat
dan ook, geen slachtoffers meer maken, in
bochten waarvan de uiterste rail van de trot
toirband geen 2 Meter doch op sommige plaat
sen slechts 1,75 M. verwijderd is.
Dankend voor de opname.
Buurtbewoner Jansweg.
Lens open, lens dicht, open, dichttelkens een opstopping, een niet te ontwarren knoop ofeen tooneeltje van ver
bijsterend gevaar. Nummer 1: verkeersknoop voor het postkantoor; een paar parkeerende auto's, twee bussen, fietsen, auto,
handkar. 2. Een tooneeltje dat zich enkele keer en per uur herhaalteen Brockwaybus draait de Zijlstraat in van de Ged.
Oude Gracht af. 3. Op denzelfden hoek is een ontmoeting van een N.Z.H.-bus en een vrachtioagen. 4. Een tram komt bij het
Proveniershuis in de Groote Houtstraat. Tivee auto's erbij en de weg is vol. 5. Als de E.S.M. de Tempeliersstraat betreedt, is
het Plein geblokkeerd. Links ziet men een auto, die snél achteruit moest rijden, ter lüille van de spotborden. 6. De Leide
naar draait om de bocht van het Kennemerplein naar het Jansweg-viaduct en vangt het verkeer in de val. 7. In de Jansstraat
bij de Ridderstraat vormen de rails een ware verlceersfuik. 8. Een sliert parkeerende wagens in de Koningstraat en de lange
Leidenaar. Natuurlijk blijft er nu voor niets meer plaats over. 9. In de Kruisstraat bij de Nassaustraat begeeft de tram
zich van rechts naar links, daarbij de bekende puzzles scheppend. 10. De E.S.M. duikt van het viaduct neer op de Leid
schevaart en legt beslag op den geheelen rijweg.
(Vervolg eerste kolom),
loop der jaren zooveel gedaald, dat zelfs die
lage huur meer zou zijn dan 1/7 van het in
komen.- Met een liooger percentage zal dan
ook in de toekomst rekening gehouden moe
ten worden.
Vele middenstandswoningen zijn in huur be
langrijk verlaagd. Daardoor konden de be
woners van deze huizen een gedeelte van de
vermindering van hun inkomen opvangen.
In Nederland heeft men in den laatsten tijd
te veel huizen gebouwd, in verhouding meer
dan de aanwas der bevolking was. Maar dat
wil nog niet zeggen, dat ook te Haarlem te
veel gebouwd is en allerminst dat er in alle
klassen te veel gebouwd is. Om dit te onder
zoeken hebben B. en W. het voornemen een
nieuwe' woningtelling te houden.
B. en W. willen op voorzichtige wijze voort
gaan met aanbouw van woningen om elk jaar
ongeveer 100 krotwoningen onbewoonbaar te
kunnen verklaren.Bovendien moet rekening ge
houden worden met de aanwas der bevolkingAls
er huizen gezet worden moeten het huizen
zijn met lage huren. Men moet de nieuwe hui
zen niet tegen den kostenden prijs verhuren,
maar het geheele woningbezit der gemeente
als één geheel beschouwen, om daardoor te
bereiken, dat ook huren van bestaande wo
ningen verlaagd kunnen worden
Het gevolg zal zijn. dat de eigenaars van
particuliere woningen gedwongen worden hun
huren te verlagen. Dat is het aanpassings
proces. De industrie heeft zich voor die aan
passing groote offers moeten getroosten. Het
is niet te doen dat het kapitaal in huizen be
legd onaangetast blijft. Dit aanpassingsproces
is bovendien in het belang der maatschappij.
Bij Bouw- en Woningtoezicht zijn nog 270
aanvragen voor huizen van ouden van dagen.
Daaraan is dus groote behoefte. Er zullen nu
16 van deze huisjes gebouwd worden.
B. en W. zullen overwegen of de waarborg
sommen voor woningbouwvereenigingen niet
kunnen worden afgeschaft.
Er is gezegd door den eenen spreker bouwt
huizen met voorzichtigheid, terwijl een ander
zei bestrijdt de werkloosheid. Beide dingen
gaan niet samen. Als men werkloozen gaat
betrekken bij den bouw van goedkoope wo
ningen dan verslechtert daarmee de positie
der bouwvakarbeiders.
De heer Peper stelde een motie voor om uit
te spreken dat geen vervolging ingesteld mag
worden tegen personen die meer dan 17 van
hun inkomen verwonen.
Deze motie werd niet gesteund.
Hierna werd de zitting te 11.40 tot Donder
dagmiddag verdaagd.
GEVONDEN DIEREN EN VOORWERPEN.
Actetasch met inhoud. Hessels, T v. Berk
houtstraat 6 rood: Das, Blijswijk. Bantam-
straat 68: Handschoen, Klaereman, Esschil-
derstraat 20 rood, Handschoen. Hasert. Nach
tegaalstraat 23.Honden. Asyl Ridderstraat
11. kat. idem; Muts, de Laat. Spaarnwouder
straat 4 rood: Portemonr.aie met inhoud, v.
Braam, Vrouwehekstraat 60; pet. jongens-, v.
Amersfoort. Brouwersplein 11 rood: Rijwiel-
belasting plaatje. Molenaar de Clero.straafc
129. en Bachman, Accaciastraat 87; Slinger v.
auto, Stuurman. Gierstraat 38 rood; sleutel,
Wisbrun en Liffmann, Gr. Houtstraat 25-27.
GESTROOMLIJNDE SPOORWAGENS
Voor den dienst Ro.tterdam-Hoek van Hol
land zullen door de spoorwegen gestroomlijnde
wagens, waarin veel licht materiaal verwerkt
is, gebruikt worden. Zij zijn bij Heemaf in
aanbouw.
K. L. M. KRIJGT GEEN BR. INDISCHE
POST VOOR NED. INDIë
De administratie der posterijen in Britsch-
Indië heeft officieel aan het bestuur der pos
terijen in Ned.-Indië medegedeeld dat mail
uit Britsch-Indië bestemd voor Ned.-Indië
voortaan uitsluitend met. Engelsche luchtdien-
sten zal worden vervoerd.
