CHIEF WHIP
Ontmoetingen en gesprekken.
BEZUINIGEN? allright - op alles,
behalve op uw gezondheid. dus
rook uitsluitend
De veiligheid
van het verkeer.
ZATERDAG 2 FEBRUARI 1935
HA'ARUE M'S D'A'GBLA
3
Coöp. Handelsvereeniging
geschorst.
Door de Akkerbouwcentrale.
De akkerbouw-centrale heeft de coöpera
tieve handelsvereeniging van den Noord-Bra-
bantschen Chr. Boerenbond geschorst als
georganiseerde van de akkerbouwcentrale
wegens het feit dat een van de afdeelingen
van deze organisatie zich niet gehouden heeft
aan de door de akkerbouwcentrale gegeven
voorschriften in zake den toeslag op rogge.
Door onnauwkeurigheden in de boekhou
ding en onvoldoende controle zou een belang
rijk bedrag teveel zijn gedeclareerd en ont
vangen.
Het bestuur van de Akkerbouwcentrale
heeft nog geen beslissing genomen of deze
schorsing gevolgd zal worden door een blij
vende uitsluiting van deze coöperatie om
voortaan tarwe te kunnen opnemen als
erkend pakhuishouder.
Spoorweg-gepensionneerden
protesteeren.
Zij willen met den Personeelraad actie
gaan voeren.
De leden van den bond van gepensionneer-
den bij de Nederlandsche Spoor- en Tramwe
gen hebben te Utrecht een buitengewone al-
gemeene vergadering gehouden, gericht tegen
de voorgenomen verslechtering der pensioe
nen.
Het bestuur stelde het congres voor aan
"den Personeelraad het verzoek te doen om
samen een actie te beginnen. Het bestuur wil
hierop vóór 15 Februari van den Personeel
raad antwoord en indien dit gunstig mocht
zijn, reeds 16 Februari de beraadslagin
gen beginnen.
Het congres keurde dit bestuur-voorstel
goed.
De adviseur van den bond, de heer H. J. v.
Braambeek, voerde vervolgens het woord. Spr.
bracht onder de aandacht, dat de gepension-
r.eerde vrouwen, de weduwen dus, door dit
ontwerp nog zwaarder getroffen zullen wor
den dan de mannen. Het bestuur heeft in
middels tot verzending aan de leden van de
Tweede Kamer een concept-adres samenge
steld, op welks inhoud de heer Van Braam
beek nader inging.
Heden een accoord met
België?
Besprekingen zullen waarschijnlijk resultaat
hebben.
Vrijdag is de leider der Belgische handels
delegatie de heer Suetens weder in Den Haag
teruggekeerd. Hij heeft Vrijdagmiddag over
het kolenvraagst.uk nadere besprekingen ge
voerd met den heer Lamping, directeur der
handelsaccoorden van het departement van
Economische Zaken en eenige andere leden
der Nederlandsche delegatie, welke verleden
week de besprekingen 'betreffende het sluiten
van een nieuw handelsverdrag met België
hebben gevoerd.
De conferentie heeft nog geen definitief
resultaat opgeleverd, doch men hoopte heden
waarschijnlijk tot een oplossing te komen.
Vier schepen weer in de vaart.
De oude passagiersschepen van de Holland-
Amerika Lijn, de „Maasdam", „Edam" en
„Leerdam" die langen tijd hebben opgelegen,
zijn verbouwd tot vrachtschepen met passa-
giersaccomodatie. Vroeger deden deze schepen
dienst op de CubaMexico Lijn, maar nu
zullen zij gaan varen van Rotterdam op New-
York. Heden vertrekt de „Maasdam:", den
negenden Februari de „Leerdam" en den zes
en twintigsten de „Edam". De „Veendam" zal
waarschijnlijk door de Ward-line gecharterd
worden ter vervanging van de dezer dagen
gezonken Mohawk
MOEDER EN ZOON STALEN.
De Amsterdamsche politie heeft twee perso
nen aangehouden, moeder en zoon, die in het
bezit waren van een tasch met goederen, welke
vermoedelijk van diefstal afkomstig zijn. In
de woning van het tweetal is een huiszoeking
gehouden, waarbij een groote voorraad goe
deren, welke, naar men aanneemt, in een tijds
verloop van meer dan een jaar in verschillen
de zaken zijn ontvreemd, voor den dag kwam.
Daar uit de goederen alle merkteekenen ver
dwenen waren kan moeilijk worden naaegaan
yan welke firma's zij afkomstig zijn.
Loonovereenkomst particuliere
mijnen opgezegd.
Tegen 1 Maart a.s.
Arbeidsovereenkomst eveneens opgezegd.
De N.V. Domaniale Mijn Mij., de Mij. tot ex
ploitatie van de steenkolenmijnen Laura en
de Vereeniging, de Mij. tot exploitatie van de
steenkolenmijn Oranje-Nassau en de N.V. Ne
derlandsche steenkolenmijn Willen Sophie
hebben de contactcommissie voor het mijnbe
drijf een schrijven gezonden, waarin de direc
ties mededeelen, dat zij zich genoodzaakt zien
de loonovereenkomst tegen 1 Maart a.s. op te
zeggen. De directies hebben de arbeids
overeenkomst tegen 1 Mei a.s. opgezegd.
PROVINCIALE STATEN-VERKIEZING.
Vrijz.-Dem. eandidatenlijsten.
Na gehouden referendum worden de eerste
vijf plaatsen op de eandidatenlijsten van den
Vrijz. Dem. Bond voor de a.s. Provinciale Sta
ten verkiezingen in de Statenkringen Den
Helder, Hoorn en Zaandam ingenomen door
W. de Boer, Den Helder; F. Schermer.
Schoorl; O. J. Bosker, Wieringen; D. Kooi
man, Purmerend; C. Wijdenes Spaans Jr.,
Anna Paulowna.
Statenkring Hoorn: D. Kooiman, Pur
merend; J. Best Nzn., Berkhout; A. Sietsma.
Alkmaar; U. G. Dorhout, Hoorn; Chr. Roo
sendaal, Enkhuizen.
Statenkring Zaandam: A. Sietsma, Hoorn;
D. A. Flentrop, Zaandam; W. F. Allen, Koog
a.d. Zaan; mej. N. Carels, Alkmaar; H. I.
Hallie, Zaandam.
Het hapert alleen nog aan de
cabine-inrichting.
Dan kunnen de F 22 en F 36 in dienst worden
genomen.
Aan de F 36. het groote verkeersvliegtuig,
dat door de Fokkerfabriek te dezer stede ge
bouwd is voor de Koninklijke Luchtvaart Maat
schappij, wordt thans in den grooten Fokker
hangar op Schiphol de laatste hand gelegd.
Dit geldt nog alleen de cabine-inrichting,
welke is verzorgd door de firma Mutters te
's Gravenhage.
Ook de voor rekening van de Zweedsche
luchtvaart maatschappij A. B. A. gebouwde
F 22 nadert zijn voltooiing. Ook in dit vliegtuig
wordt thans de fraaie binnenbekleeding aan
gebracht. Het vertrek naar Zweden zal waar
schijnlijk binnen 14 dagen geschiedeen.
Verdwenen Uiverpost weer
terecht.
Amerikaan in Engeland gearresteerd.
In aansluiting aan het eenigen tijd geleden
medegedeelde betreffende brieven van de
Uiver-post. maakt de commissaris van poli
tie der afdeeling B te 's-Gravenhage thans
bekend, dat de Amerikaan Philip W. Ireland,
die in het onwettig bezit was van poststuk
ken, behoorende tot de Uiver-mail, dezer da
gen op verzoek van de Haagsche politie dooi
de Engelsche politie is aangehouden.
Er werden 36 tot de Uiver-mail behoorende
enveloppen in zijn bezit gevonden. In totaal
zijn 84 enveloppen toegezonden aan het
hoofdbestuur der P. T. T. te 's-Gravenhage,
dat voor een spoedige toezending aan de
rechthebbenden zal zorgdragen.
LAGER LASTEN VOOR HET HOOFDSTE
DELIJKE CAFé- EN RESTAURANT
BEDRIJF?
Naar wij vernemen wordt ten stadhuize te
Amsterdam overwogen om alsnog voor het
.aar 1935 te komen tot een verlichting van
de personeële belasting voor het café- en
restaurantbedrijf aldaar.
ARBEIDSCONFLICT TE AMSTERDAM
GEcINDIGD.
Nadat door de partijen, betrokken bij het
geschil bij de firma P. van den Brul te Am
sterdam, aan den Rijksbemiddelaar inlichtin
gen waren verstrekt, gaf deze den besturen
der Vakbonden in overweging, zich tot de fir
ma te wenden voor directe onderhandelingen
over de oplossing van het conflict.-In een Vrij
dag gehouden bespreking werd geconstateerd,
dat de oorzaak van het geschil was vervallen,
waarop de kleermakers in een vergadering
besloten het werk weer te hervatten.
iaüv. lngez. Med.j
De medische
geschiktheid van den chauffeur.
Door den Geneeskundigen Kring te Am
sterdam is éen dezer dagen een belangrijk
verkeersvraagstuk aangesneden nl. de medi
sche vereischten, die aan den automobilist
mogen en moeten worden gesteld. Drie kop
stukken der medische wetenschap, nl. Prof.
Burger, Prof. Zeeman en Prof. van der Horst
hebben in aanwezigheid van vele verkeers-
autoriteiten hunne meening over de medi
sche vraagstukken, die ten aanzien van het
verkeer bestaan, ten beste gegeven. De con
clusies waartoe deze autoriteiten komen, zijn
van groot belang, niet alleen voor de verdere
ontwikkeling van het rijexamen, doch ook en
vooral voor de „verkeerswetenschap" in het
algemeen.
Prof. Burger behandelde het vraagstuk van
het „hooren" in het verkeer. Naar zijn
meening is het volkomen ongemotiveerd en
onrechtvaardig, dat men aan slecht-hooren-
den de bevoegdheid tot het auto-besturen
niet verleent. Op het eerste gehoor lijkt deze
uitspraak niet meer dan onlogisch. Dit komt.
volgens prof. Burger, doordat wij teveel ge
wend zijn geraakt aan de z.g. noodzakelijk
heid van geluid en lawaai in het verkeer. De
geluidsignalen zijn volgens hem veelal over
bodig (dit kan gereedelijk worden toegege
ven!) en lang niet de voornaamste factor in
de verkeersbeveiliging. Maar vooral is het
normale gehoorvennogen (dus buiten het
verkeer) geen goede maatstaf voor het ver
mogen tot het waarnemen van signalen. Ex
perimenteel is komen vast te staan, dat som
mige doove menschen, de z.g. bas-dooven,
in geraas beter hooren dan anders. Hier
jeldt dus een geheel andere maatstaf. Het
feit, dat iemand het gesproken woord slecht
verstaat, zegt nog niets omtrent zijn vermo
gen tot het waarnemen van andere gelui
den, b.v. signalen. Doch niet alleen wat be
treft de gehoorscherpte, ook bij het richting-
bepalen van geluiden komt men tot wonder
lijke conclusies's. Alle z.g. eenzijdig dooven
worden tot het besturen van auto's onge
schikt geacht. Maar nu blijkt, dat ook velen
normaal hoorenden het vermogen tot rich
ting bepalen ontbreekt!
Volgens prof. Burger spelen de ooren in het
verkeer een ondergeschikte rol! Een doove
chauffeur kan een zeer goed rijder zijn, om
dat hjj zijn oogen dubbel gebruikt. De oogen
zullen op den duur de ooren in verkeer moe
ten vervangen. Dan zal ook van ver
keerslawaai geen sprake meer zijn en de
veiligheid zal ermede gediend worden.
Vervolgens voerde prof. Zeeman het woord
over het „zien" in het verkeer. De reactie bij
het zien van de vele stilstaande en bewegende
voorwerpen langs en op den weg, is een zeer
gecompliceerde. Voor het verkeer is van groot
belang het vermogen tot het waarnemen van
contrasten tot het onderscheiden van grens
lijnen en het gezichtsveld. Deze factoren
moeten bij een goed chauffeur aan bepaalde
eischen voldoen.
Prof. Zeeman was gekomen o.a. tot de con
clusie, dat men bij een 100 K.M. snelheid bij
het zien van een plotselinge hindernis nog
M. doorrijdt als reactietijd tusschen zien
en handelen 1 seconde bedraagt en de rem
men volkomen in orde zijn. Het opsteken
van een hand kan een normaal mensch op
300 M. waarnemen. Voor het voorkomen van
ongevallen moet de gezichtscherpte van den
rijder minstens een tiende van de normale
gezichtscherpte zijn (in de meeste landen
enscht men 3/10).
De psychiater Prof. van der Horst hield
vervolgens een beschouwing over de psycho-
motoriek van den chauffeur. Het bestu
ren van een auto is psychologisch een zeer
ingewikkelde handeling, waarin de psycho
techniek nog geen voldoende inzicht heeft.
Van belang is vooral de snelheid, waarmede de
chauffeur in het steeds wisselende milieu van
het verkeer, reageert, Op de vraag, waarom
de éen in het verrichten van verschillende
verkeershandelingen een grootere gemakke
lijkheid beeft dan de andere, kan de weten
schap nog geen voldoende antwoord geven.
Twee factoren zijn ten aanzien van de veilig
heid vooral van belang, nl. de praktische in
telligentie, dus het vermogen om snel en juist
een verkeersvraag, waarvoor men plotse
ling komt te staan, op te lossen („aanleg"
voor rijden) en de dispositie tot catastrofale
reactie's, d.i. de wijze, waarop de rijder rea
geert op een plotselinge gevaarvolle gebeur
tenis. Sommigen worden hierdoor als ver
lamd. en niet in staat tot handelen, anderen
blijven koelbloedig en volkomen paraat. Een
zeker ..vermogen" in deze richting moet van
den rijder worden gevergd.
Uit deze voordrachten blijkt vooral hoe
veelzijdig het vraagstuk der verkeersveilig
heid is. Het heeft o.a. een physiologische en 'n
psychologische zijde.Het verkeer is dus niet al
leen een kwestie van techniek, maar ook'n we
tenschap. Hiermede moet bij de verkeersre-
glementeering meer rekening worden gehou
den, dan tot op heden is gedaan. Een werke- 1
lijke verkeersveiligheid zal eerst kunnen in
treden wanneer de wetenschappelijke zijde
van het verkeer zich verder heeft ontwikkeld.
Want hierin zal men tenslotte den grondslag
van elke verkeersregeling moeten vinden. De
waarde van de rijvaardigheidsproeven, zooals
deze thans zijn ingesteld, wordt door de hier
boven beschreven voordrachten wel aan
eenige twijfel onderhevig.
Uitverkoopen onderzocht.
Tachtig procent der winkeliers wenschte
wettelijke regeling.
Op verzoek van den minister van economi
sche zaken heeft het economisch instituut
voor den middenstand in het tijdvak Novem
ber 1933 tot en met Februari 1934 een onder
zoek ingesteld naar de uitverkoopen, dat zich
uitstrekte over ruim 2000 winkels in de ge
meenten Amsterdam, Arnhem, Breda, den
Haag. Groningen, Maastricht. Rotterdam en
Utrecht. Men beperkte zich daarbij tot zeven
takken van kleinhandel in bepaalde stads-
wijken en kreeg zoodoende blijkens het dezer
dagen onder den titel „onderzoek naar de
uitverkoopen" verschenen verslag onderstaand
beeld: (uitverkoopen in pet. van het totaal
aantal winkels):
le week onderzoek (511 Nov. '33) 9,6 pet..
4e week (1420 Jan. '34) 63.6 pet., laatste
week (18—24 Febr. '34) 26.2 pet.
Het verloop vertoont in alle steden en bran
ches groote overeenstemming. Na een gelei
delijke toeneming van het aantal totale uit
verkoopen gedurende November en December
volgde een sprongsgewijze vermeerdering in
de eerste weken van Januari en overal werd
het hoogtepunt in de periode 1420 Januari
bereikt.
Als aigemeene indruk drong zich tijdens het
onderzoek meer en meer op. dat het aankon
digen van uitverkoopen en opruimingen in de
eerste plaats geschiedt ter vergrooting van
den omzet en dat het opheffen of verplaatsen
van de winkelnering, alsmede het opruimen
van incourante of beschadigde goederen een
ondergeschikte rol speelt. Zoo verklaarde bijv.
55.7 pet, der winkeliers, dat zij het uitverkoo
pen uitsluitend toepasten als een reclame
middel of als afweer en navolging van con
currenten; de invloed van grootbedrijf en
„vliegende winkel" bleek in laatstbedoeld op
zicht sterk te zijn.
In slechts 20.4 pet. der gevallen werd de
seizoen- en mode-invloed als reden genoemd.
De gemiddelde duur van alle geconstateer
de uitverkoopen bedroeg in de periode van
het onderzoek niet minder dan 47 dagen.
Tachtig procent der winkeliers heeft zich
uitgesproken voor een wettelijke regeling van
deze materie.
AANSLAG OP EX-KEIZER GEDEMENTEERD
Berichten volgens welke de kok van Huize
Doorn een aanslag zou hebben gepleegd op
den ex-keizer, zijn naar Vaz Dias
meldt, van ieder en grond ontbloot,
en berusten geheel op fantasie. Een
feit is, dat de kok ziek is en zich in Duitsch-
land bevindt, waar hij behandeld wordt door
een arts, die door den ex-keizer ten zeerste
wordt gewaardeerd en bij hem in hoog aan
zien staat,
De Snip is steeds volgeboekt.
Dienst CuracaoAruba een tot nu groot
succes.
Bij de K. L. M. is bericht ontvangen, dat ge
durende de maand Januari 184 passagiers
gebruik gemaakt hebben van de lijn Curacao
Aruba v.v.
Er zijn 14 vluchten ondernomen, dus er
werden gemiddeld 13 passagiers per vlucht
vervoerd. Dat wil zeggen dat de Snip telkens
vol geboekt was.
Er zijn 574 pleziervliegers op Curagao ge
weest.
Laboratoria der K. E. M. A.
worden verplaatst.
Naar Delft.
In een te Arnhem Vrijdagmiddag gehou
den aigemeene vergadering van aandeelhou
ders der N.V. tot Keuring van Electrotechni-
sche Materialen (K.E.M.A.i wei'd besloten de
laboratoria dezer vennootschap, ingevolge de
daartoe strekkende door de regeering uitge
sproken wenschen, naar het rayon Delft over
te plaatsen.
Ter vergadering werd met overgroote meer
derheid van stemmen echter tevens een
motie aangenomen, waarin tot uitdrukking
wordt gebracht, dat deze overplaatsing niet
in het belang der vennootschap wordt ge
acht en dan ook slechts geschiedt omdat de
regeering zulks verlangt.
„Paleis"-kwestie kost lang
durig onderzoek.
De Confectiejas.
Mr. J. H. VAN GELDEREN.
Ook verhooren in Duitscliland.
Het onderzoek in de zaak van het Paleis
voor Volksvlijt duurt nog steeds voort. De
recherche is bezig de zeer uitvoerige corres
pondentie der laatste jaren te onderzoeken.
Hierbij zijn o.a. brieven gevonden, afkomstig
van Duitschland en in deze brieven werden
obligaties van het Paleis, die reeds vroeger
zouden zijn uitbetaald, te koop aangeboden.
In verband hiermede is een inspecteur van
de Centrale Recherche naar Duitschland ge
weest om daar een onderzoek in te stellen.
Hij heeft verschillende personen aan een
verhoor ondei-worpen om te weten te komen,
op welke wijze zij deze obligaties in hun be
zit- hadden gekregen. Zooals wij reeds eerder
meldden, waren ook van uit Amerika obli
gaties aangeboden. Het omvangrijk onder
zoek duurt nog steeds voort en de instructie is
nog niet gesloten.
Binnenkort zal het gerechtshof beslissen op
het request van de verdedigers, waarin de in
vrijheidstelling van den directeur en den
commissaris van het Paleis voor Volksvlijt
worden gevraagd.
I
Een halve eeuw geleden.
Uit Haarlem's Dagblad
1885.
2 Februari:
Naar wij vernemen hebben de
regenten van het Hofje van Beresteijn
te Haarlem de schilderijen van Frans
Hals, die de roem van het hofje waren,
verkocht, en zuilen de doeken naar het
buitenland verhuizen.
De heeren zijn bezweken voor den
drang van geld en Holland zal weer
eenige echt-nationale kunstwerken,
nationaal door zichzelf, nationaal door
de historie, verliezen.
Te vergeefs hebben om met den
heer Jo de Vries te spreken „krant en
tijdschrift zich warm gemaakt, te ver
geefs heeft de Spectator zijn teekenaar
aan het werk gezet". De goede Van
Vloten zou zich in zijn graf omkeeren,
als hij het hoorde.
„Misschien" zoo schreef in '76 ge
noemde heer De Vries in Eigen Haard
„zullen de regenten eenmaal gebruik
maken van de gelegenheid, die hun ge
boden is of geboden zal worden, om de
stukken te verkoopen."
Inderdaad, die schoone gelegenheid
heeft zich voorgedaan, indien althans
het ons geworden bericht juist is. We
hebben zelfs de koopsom hooren noe
men 50.000.
Toen H.H. regenten die som, hoewel
niet voor het eerst, weder vernamen,
hebben ze zich „bezwaard gevoeld over
de weelde, van nevens het hofje, zulk
een kostbare collectie schilderijen te
onderhouden" en voortaan zullen zij al
hun zorgen aan de sterfelijke bewoners
van het hofje kunnen wijden.
Door onze lens gesnapt.
Mevr. M. E. LAND—DE VRIES.
Mevr. M. E. Land-de Vries, die in vele
besturen en comités in onze stad zitting
heeft, ging hier-op de lagere school en daar
na bezocht zij gedurende 4 jaren de Höhere
Madchenschule te Bonn a. Rhein en ver
volgens, telkens voor één jaar. een school
bij Londen, een kostschool te Vevey (Zwit
serland) en de Huishoudschool aan het
Zandpad te Amsterdam. Op 20-jarigen leef
tijd huwde zij met Dr. A. A. G. Land, die
zich m 1907 te Haarlem vestigde
Als moeder van twee meisjes en twee jon
gens. voelde mevr. Land zich aangetrokken
tot de ideeën van Dr. Montessori. Zij was
oprichtster van de eerste Haarlemsche Mon-
tessorieschool (in September 1916) en in
April 1918 richtte zij de afd. Haarlem en
omstreken van de Ned. Montessorivereeni-
ging op. van welke afdeeling zij voorzitster
werd en nog is. Op 6 September 1919 volgde
haar verkiezing tot lid van het Hoofdbe
stuur der Ned. Montessorivereeniging: tot
1924 was zij secretaresse van het dagelijksch
bestuur dier vereeniging. Nog steeds heeft
zij zitting in het Hoofdbestuur.
In 1918 werd mevr. Land bestuurslid van
het Fonds tot behartiging der belangen van
hulpbehoevende kraamvrouwen en eenige
jaren later van het Wijkhuis op het Lorentz-
olein, met daaraan verbonden bemiddelings
bureau. Sedert 1926 is zij voorzitter van het
bestuur van het Herstellingsoord voor zenuw
zieken en rustbehoevenden var. Zuster P'.an-
tevdt, te Bloemendaal. van welke instelling
mevr. Land de oprichtster was.
Voorts is mevr. Land bestuurslid der afd.
Haarlem van de Vereen, voor Handenarbeid
en lid van het comité tot oprichting van
een crèche in Haarlem-Noord, die eind Fe
bruari geopend zal worden.
