Ondervoeding in Crisistijd? Hei Be&attftiiksie Reken maar! 52e Jaargang No. 15853 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Donderdag 28 Februari 1935 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. ^0.65, franco p. post 0.72S4. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 ADVERTENT?ëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Gnze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 100.-. Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim 75.-, Verlies Wijsvinger 75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT. TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 28 Februari. Het Vrije Bedrijf. De Belgische Vereeniging van Hotelhouders, die heel wat „getapter" bij haar regeering schijnt te zijn dan Horeeaf bij de Nederland- sche regeering, heeft zoowaar gedaan weten te krijgen dat het kampeeren in de Vlaamsche duinen, tusschen La Panne en Knocke-Le Zoute, verboden is. De hotels hadden er te veel nadeel van. Ziehier een duidelijk geval van ..ordening". Minister Colijn heeft onlangs in Krasnapolsky gezegd dat hij niet veel voor ordening van het bedrijfsleven voelt, maar intusschen laat hij jagen op de „wilde bussen", die het de Spoorj wegen te moeilijk maken, zitten de buspassa giers ironisch te galmen „Wij leven vrij, wij leven blij op Neêrlands dierbren grond" en wordt Sassenheim beroemd wegens zijn aan houdingen. De Amsterdamsche busexploitant, met den toepasselijken naam Dominicus van den Bussche dreigt een nationale figuur van het type-Floris Vos te worden. Het zal lastig zijn de Belgen zoowel als de Nederlanders tot een volmaakt ordenings besef te brengen. In beide volken leeft een in dividualisme, dat zich koppig verzet tegen het gedwongen slapen in hotels, het gedwongen reizen per trein en een massa andere ge dwongen dingen. Als straks de Belgische re geering op wilde bussen gaat jagen en de Nederlandsche het kampeeren in de duinen verbiedt ten behoeve van Horeeaf zulke dingen werken over en weer aanstekelijk zal de vindingrijkheid van beide volken nog meer geprikkeld worden dan thans. Zet een „gezelschap" in een bus en het geval is niet wild meer. Nu, daar is wat op te vinden. Een Amsterdamsch journalist heeft den wilden exploitanten al voorgesteld, in elke bus een gefingeerd bruidspaar te zetten en alle man nelijke passagiers van een hoogen hoed te voorzien, want wat is gezelschappiger dan een bruiloftsgezelschap? De uitvoering van dit plan is een beetje kostbaar, omdat de loonen van de bruidsparen de exploitatie te zwaar ?ouden drukken-. Maar er zijn andere oplos singen. Men kan plaatselijke Reisvereeni- gingen oprichten, die samenwerken met de Wildebussers. Is een groep leden eener ver eeniging, die gezamenlijk op reis gaat, een ge zelschap of niet? Natuurlijk wèl. Als onze dier bare vereenigingen, waarvan men beweert dat er méér zijn dan het totaal aantal Nederlan ders, niet als gezelschappen meer beschouwd zouden wordenwat dan nog wel? Het Belgische kampeerverbod opent nieuwe mogelijkheden voor alle lieden, die over par ticulier grondbezit in de Vlaamsche duinen beschikken. Al hebben ze maar een nietig aardappelveldje of een bescheiden tuintje, ze kunnen het voor een kleinigheid-per-tent ter beschikking van kampeerders stellen. Ook zul len er wel vereenigingen van kampeerders ontstaan die listiglijk, via een tusschenper- soon, strookjes zandgrond koopen. Begin er maar eens wat tegen. De mensch wordt vin dingrijk als men hem zóóveel gaat verbieden, dat hij nergens meer in een tent op een duin mag slapen of in een wilde bus stappen in- plaats van in een trein. In Nederland is kam peeren al een ingewikkelde zaak. Pas het Belgische algehecle verbod toe, en we zullen wat beleven! Buiten enkele kampeer-terreinen staat nu al zoowat overal een bordje Verboden Toegang, en de paaltjes-industrie en de prik keldraad-nijverheid moeten dit land wel als het beste van al haar afzetgebieden erken nen Nu heeft de regeer^ng gisteren in de Kamer weer een coördinatie-verkeerscommissie aan gekondigd, en ik zie met beduchtheid de maat regelen van dit lichaam tegemoet. Laat mi nister Colijn dan zeggen dat hij niet voor or dening van het bedrijfsleven is.in de ver- keersbedrijven, openbare en particuliere, doet hij niet anders dan probeeren te orde nen. En wij belastingbetalers zuchten onder de verliezen van de spoorwegen, en mogen niet rijden in een wilde autobus,"en krijgen een bekeuring als we auto's te lang buiten la ten staan, of worden verheugd met een aan-, slag in de precario als toevoeging op de vele fiscale lasten, die dit voertuig bezwaren Hoe lang het nog duren zal eer we allemaal een vervoerbewijs moeten koopen, vaststel lend in welke vervoermiddelen we ons mogen voortbewegen, weet ik niet. Heit kan niet lang meer duren. Als ik per fiets naar m'n werk ga, is dat een directe benadeeling van de N. Z. H. T. M., dus ook van de Nederlandsche Spoorwegen. Men zou dus aan alle fietsers, die de tram betalen kunnen, het fietsen kunnen verbieden. Men zou lieden, die er geen auto op na houden maar de gewoonte hebben in „bevriende wagens" mee" te rijden, hetgeen de Nederlandsche Spoorwegen en de Trams zeer duidelijk schaacit, kunnen beevlen alleen in trams, treinen en Erkende Bussen te rijden. Enzoovoorts. Het Persoonlijk Vervoerbewijs, uit te reiken (tegen betaling) aan'ieder Ne derlander, met een speciale kinderwagen licentie voor zuigelingen, zou dat alles op lossen. Wil men, naar het Belgische voorbeeld han delend, ook de Nachtrust van het volk orde nen, dan zou men ook een slaapbewijs-voor- verblijf-buifcenshuis kunnen instellen, waarbij hotels voorgeschreven worden en niét alleen het kampeeren in tenten, maar ook het lo- geeren bij familie en kennissen, het overnach ten in luxe-zeilvaartuigen enz. strafbaar .worden gesteld. U vindt misschien dat ik overdrijf. Ik vind het nu ook nog. Maar als we dezen kant niet uitgaan.... welken dan eigenlijk wel? Ik vrees dat de vindingrijkheid van den Neder lander het op den duur zal afleggen tegen dit alles, en dat we geordend en gocoördineerd zul len worden als nimmer tevoren. R. R. (Te Leningrad is een 6 H2-jarig rekenwonder ondeld', een jongetje dat alle rekenkundige opgaven tot in millioenen snél en. juist oplost.) Wel menig zorgelijk ouderpaar, Denk ik zoo, watertandt ervan, Bij 't lezen van de reken-maar, Van 't kind dat zoo goed reeknen kan, Wanneer dat kind naar school toe gaat, Kan 't zonder hulp zijn sommen doen, Want als het aan het reeknen slaat, Wijkt het zelfs niet voor een millioen. Het springt met groote cijfers om, Als andre kindren met een bal, Als men de proef neemt op de som, Blijkt steeds de juistheid van 't getal. Een kind van nog geen zeven jaar, 't Is wel een wonderlijk talent, Een vreemde hersenkronkel, waar Geen mensch de oorsprong nog van kent. Toch vraag ik me wel even af, Of zulk een rekenkunstigheid. Een zegen zijn zal of een straf. Tot vreugde of tot droefheid leidt. Want bij het kinderlijk gemoed, Zou ik bevreesd zijn voor één ding, 't Per slot van rekening voorgoed Het kind wordt van de rekening. P. GASUS. België geeft goedkoope triptieken. Ter bevordering van het toeristenverkeer. De A.N.W.B. meldt, dat de Belgische douane administratie ter bevordering van het toe ristenverkeer naar België is overgegaan tot de invoering van een nieuw soort triptieken. Deze documenten, welke één maand geldig zijn en uitsluitend voor één reis kunnen die nen, zullen uit den aard der zaak tegen voor- deeliger voorwaarden, verkrijgbaar kunnen worden gesteld, dan de bestaande triptieken, waarvan gedurende één jaar voor een onbe perkt aantal reizen gebruik kan worden ge maakt. Het is dan ook te verwachten dat vooral tijdens de wereldtentoonstelling, welke dit jaar te Brussel gehouden wordt, tal van auto mobilisten en motorrijders van deze triptieken gebruik zullen maken, om een bezoek aan België te brengen. De documenten kunnen uitsluitend worden afgegeven voor personenauto's, motorrijwielen met en zonder zijspan, en rijwielen met hulp motor. echter niet voor voertuigen dienend voor het vervoer van goederen en personen tegen betaling, zooals vracht- en bestelwagens, taxi's, huurauto's en autocars. POGINGEN DE MIJNEN TE HELPEN? Om aan de moeilijkheden van het mijn bedrijf tegemoet te komen, zou de regeering volgens de Tel. overwegen de lasten, die de sociale verzekeringen aan het mijnbedrijf op leggen. voor een deel te verlichten, en wel door deze in den vorm van een bijdrage aan het algemeen mijnwerkersfonds gedeeltelijk voor haar rekening te nemen. Daardoor wordt althans eenige verlichting van de drukkende lasten verkregen. Voorts zou de regeering instelling van een gezamenlijk verkoopkantoor voor de mijnen overwegen, dat zich belasten zou met den centralen verkoop van de producten van staatsmijnen en particuliere mijnen. Of ech ter een dergelijke verkoopcentrale thans spoe dig tot stand zal komen is, naar de meening van het blad, als zeer twijfelachtig te be schouwen. De regeering zal, is het blad wel ingelicht, daarvoor zeker als voorwaarde stellen een overheidscontrole op het particuliere mijn bedrijf. Te Haarlem wordt een onderzoek ingesteld bij de schoolkinderen. Bij de behandeling van de begrooting voor 1935 in den Haarlemschen gemeenteraad is de ondervoeding van schoolkinderen in dezen crisitijd ter sprake gekomen. Door B. en W. is toen medegedeeld, dat de Inspecteur van het Lager Onderwijs te Haarlem een enquête zou houden over deze aangelegenheid. Deze enquête bij hoofden van scholen heeft inmiddels plaats gehad. Een definitief resul taat heeft deze niet opgeleverd. Er waren schoolhoofden die geantwoord hebben dat zij zich niet bevoegd achten om als ondeskundige daarover een oordeel te vellen. Anderen ver zekerden dat zij den indruk hadden dat op hun school ondervoeding voorkwam. Weer an deren antwoordden, dat hun indruk was, dat op hun school geen aanwijzingen waren, die op ondervoeding duiden. Dit resultaat van de enquête is voor den Gemeentelijken en Geneeskundigen en Ge zondheidsdienst (waaronder sinds eenige ja ren de Schoolartsendienst ressorteert) aan leiding geweest om tot een uitgebreid onder zoek van de schoolkinderen over te gaan. Daartoe is overleg gepleegd met den Inspec teur van het onderwijs en met den Inspecteur der Volksgezondheid. Voor het onderzoek zal gebruik gemaakt worden van dezelfde soort lijsten als te Amsterdam, te Utrecht en eenige andere steden gebruikt worden. Deze uni formiteit is gewenscht om een indruk te ver krijgen over alle steden waar het onderzoek plaats heeft. De kinderen worden naakt gewogen en ge meten. Is het gewicht te laag in verband met ouderdom en lengte, dan is er reden om de mogelijkheid van ondervoeding te veronder stellen. Het nadere onderzoek moet dan uit maken of er inderdaad sprake is van een te kort aan voldoende goed voedsel. Op de lijsten worden ook aangeteekend de kinderen waarvan de vader langer dan 3 maanden werkloos is. Te Haarlem zal het onderzoek binnen en kele dagen beginnen. Het strekt zich uit zoo wel over de openbare als de bijzondere lagere scholen. Ook het voorbereidend onderwijs wordt er bij betrokken. Het eerst worden de kinderen opgeroepen van de scholen waarvan het hoofd, blijkens zijn antwoord bij de enquête van den Inspec teur, den indruk had dat ondervoeding aan wezig is. Daarna komen de scholen waarvan de hoofden zich geen meening in deze durfden uitspreken. Tenslotte zal nog een keuze ge daan worden (een uitgebreide steekproef) onder de scholen, waarvan de hoofden den indruk hebben, dat er geen reden is onder voeding te veronderstellen. Het onderzoek heeft plaats in de lokalen van de school in de Sophiastraat. waar thans een gedeelte van den Geneeskundigen dienst is ondergebracht. Deze lokalen zijn voor dat doel uitstekend geschikt. Natuurlijk heeft het onderzoek van jongens en meisjes in af zonderlijke lokalen plaats. Gedurende dit onderzoek zal het noodig zijn, dat het gewone werk van de School artsen zooveel mogelijk beperkt wordt. Ge tracht zal evenwel worden de gewone spreek uren van de Schoolartsen in dien tijd te handhaven. Bij het onderzoek wordt de Schoolarts geassisteerd door een zuster. Er zal wel eenig etijd met dit werk gemoeid zijn want er wordt verondersteld, dat door de twee Schoolartsen niet meer dan 150 kinde ren op een morgen onderzocht kunnen wor den. Het is namelijk de bedoeling dit onder zoek zeer serieus te doen, opdat een gedocu menteerd resultaat verkregen zal worden. Als inderdaad ondervoeding geconstateerd mocht worden, zal dit aan het gemeente bestuur gerapporteerd worden, opdat dit dan de wenschelfjkheid van maatregelen onder oogen zal kunnen zien. Ook zal worden on derzocht of de kinderen waarbij ondervoe ding geconstateerd wordt al of niet ge bruik maken van „Kindervoeding". Zoo zij dat niet doen dan zal onderzocht worden wat daarvan de reden is. Wij vernamen, dat de indruk van de Schoolartsen is, dat als te Haarlem onder voeding geconstateerd moet worden, dit in elk geval niet van grooten omvang zal zijn. Het „Kreisstandehaus" in Saarbruecken, waar morgen het bewind over het Saargebied aan 4e Duitsche rpgeering zal worden overgedragen. Daartoe werkt mee dat vele kinderen van „Kindervoeding" gebruik maken. Bovendien wordt door den Geneeskundigen dienst, als een huisarts reden heeft extra voeding voor een patient aan te vragen, zooveel mogelijk getracht daaraan te voldoen. Aan die extra- voeding wordt in dezen tijd zeer veel uitge geven. Dit laatste werd ons door een belangheb bende vereeniging hier ter stede bevestigd. Onze zegsman was in deze vol lof over het optreden van den Geneeskundigen dienst. Van belang werd ook geacht het initiatief dat de gemeente genomen heeft om voor lichting te doen geven bij het gereed maken van goedkoope maar toch voedzame maal tijden. Zooals wij reeds mededeelden verleent de Inspecteur van het Onderwijs bij dit onder zoek zijn medewerking. Als een school aan de beurt van onderzoek is wordt geen on derwijs gegeven. De geneeskundige rekent natuurlijk ook op de volledige medewerking van de ouders, omdat het werk dat verricht wordt van veel beteekenis kan zijn voor de kinderen in het algemeen. A. W. F. Idenburg. t Hedenochtend vroeg is in het Roode-Kruis- ziekenhuis te Den Haag overleden de minis ter van staat, staatsraad A. W F. Idenburg, oud-gouverneur-generaal van Nederlandsch- Indië, oud-gouverneur van Suriname, oud minister van koloniën. De heer Idenburg was 74 jaar oud en werd sinds eenigen tijd in het Roode-Kruis-zieken- huis verpleegd. Tengevolge van een hartver lamming is hedenochtend het einde gekomen. Staatsraad Idenburg. f De heer Idenburg werd in 1861 te Rotterdam geboren en werd aanvankelijk voor den mili tairen dienst opgeleid. In 1881 werd hij be noemd tot 2de luitenant der genie bij het Ne- derlandsch-Indische leger. Daar werd hij in 1883 bevorderd tot 1ste luitenant en in 1892 tot kapitein. Hij was achtereenvolgens adju dant van de legercommandanten Vetter, Swart en De Bruyn. In 1901 keerde hij naar ons land terug. Hij werd lid van de Tweede Kamer voor Gouda en in 1902 opvolger van den overleden minister van koloniën Mr. Van Asch van Wijk. Na het aftreden van het ministerie-Kuyper in 1905 werd hij gouverneur van Suriname. Met de komst van het ministerie-Heemskerk in 1908 kwam hij weer aan het hoofd van het departement van koloniën te staan. In 1909 werd de heer Idenburg benoemd tot gouverneur-generaal van Nederlandsch-Indië, welk ambt hij tot 1916 bekleedde, in welk jaar hij naar Nederland terugkeerde en opgevolgd werd door gouverneur-generaal Van Limburg Stirum. In later j aren werd hij lid der Eerste Kamel en in 1923 benoemde de Koningin hem tot minister van staat. In het volgende jaar trok hij zich geheel uit de actieve politiek tèrug, toen hij benoemd werd tot lid van den Raad van State. De heer Idenburg heeft in de krin gen der A.R.-staatspartij (van welke partij hij eereyoorzitter was) een bijzondere plaats in genomen. Hij genoot groot aanzien en zijn woorden hadden zeer veel gezag. Ook in de kringen der Gereformeerde kerk en weten schap was hij een vooraanstaande persoonlijk heid. Hij was onder meer lid der Deputaten der Gereformeerde kerken en directeur der Vrije Universiteit De heer Idenburg was drager van het Groot kruis van de orde van den Nederlandschen Leeuw. Hij was tevens onderscheiden in de eerste klasse der Orde van den Gulden Rijst halm van China en ridder eerste klasse dei- orde van den Heiligen Schat van Japan en drager van het grootkruis der orde van Hen drik den Leeuw van Brunswijk. Bij den aanvang der Eerste Kamer-verga dering hedenochtend om elf uur heeft de voorzitter den ontslapen staatsman in gevoel volle woorden herdacht. Baron De J/os van Abessynië's keizer heeft een vredesverklaring gepubliceerd. pag. 4 Acht ambtenaren zijn naar aanleiding van de ontploffing te Moskou gearresteerd. pag. 4 De commandant van het Engelsche oorlogs schip ..Renown" is uit zijn functie ontzet. pag. 4 Het zoeken naar het Engelsche stoomschip „Blairgowrie" is gestaakt. pag. 4 Te 's Gravenhage is heden overleden Staats raad A. W. F. Idenburg, oud-gouverneur- generaal van Ned.-Indië. pag. 1 Te Haarlem wordt een onderzoek ingesteld naar eventueele ondervoeding door den cri sistijd. pag. I Het wetsontwerp tot verbindend verklaring der ondernemersovereenkomsten bij de Tweede Kamer in behandeling. pag. 3 De Eerste Kamer keurt Koloniën en Water staat goed. pag. 3 In het zendtijdbesluit is een wijziging gekomen pag. 3 Bekende Haarlemmers: mevr. E. W. Venema- van Doorn. pag. 3 De avonturen van professor Nimbus. pag. 3 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Het Vrije Bedrijf. pag- 1 Van onzen correspondent te Genèvc: Het re ferendum over de verlenging van den dienst tijd in Zwitserland. pag. 4 J. B. Schuil: Oostenrijksche avond. pag. 5 K. de Jong: Kerkconcert te Bloemcndaal. pag. 5 Sport in t kort. pag. 9 Steenwijk gaf een overzicht van de loop baan en zeide dat dit alles in het niet ver zinkt bij den oprechten Christen, die de over ledene was. Rijk en vorstenhuis lijden een ontzettend verlies, een gemis dat thans bij benadering nog niet is te overzien en dat in moeilijke omstandigheden zich nog lang pijn lijk zal doen gevoelen. God zij de nabestaan den van den zoo betreurden overledene zeer nabij. Namens de regeering sloot minister Slote- maker de Bruine zich bij de woorden van den voorzitter aan. Nu een Indianenopstand in Ecuador. Drieduizend Indianen ontvoeren farmersgezinnen. RIO BAMBA, 28 Febr. (V.D.) Meer dan drieduizend Indianen zijn gisteren in opstand gekomen, ontvoerden de gezinnen van far mers en ranchers en verschansten zich in het gebergte, nadat hevige gevechten waren gele verd, waarbij vier boerenknechten zijn gedood, een politieman en ook verscheidene Indianen zijn gewond. De opstand heeft zijn centrum in de provincie Chimborazo en houdt verband met de weigering der farmers tot inwilliging van de eischen der Indianen, die grootendeels bij de farmers in dienst zijn voor landarbeid en loonsverhooging en kortere werktijden hadden geëischt. De regeeringsbemiddelaars hadden eveneens inwilliging van hun eischen afgewezen. De regeering van Ecuador is van meening, dat de opstand geïnspireerd is door blanke communistisch gezinde elementen. Twee ranchers, die toevallig afwezig waren, toen de Indianen hun overval deden, brach ten het bericht ervan naar Rio Bamba. Het bleek dat bedienden, vrouwen en kinderen door de Indianen mee naar het gebergte zijn genomen. Onmiddellijk werden militaire troe pen en politie naar het betrokken gebied ge dirigeerd. Een politieafdeeling kwam een groep rebellen in het gebergte op het spoor en deed een aanval. De Indianen hadden echter een zoo sterke positie gekozen, dat de politietroepen moesten aftrekken, nadat een hunner gewond was. Millet's kleinzoon veroordeeld Vonnis in vervalschingsaffaire. PARIJS, 28 Febr. Gisteren heeft het Pa- rijsche gerecht het oordeel geveld in het pro ces inzake de valsche Millet's. De kleinzoon van den beroemden schilder Millet en zijn medeplichtige Cazot werden beiden veroordeeld tot 6 maanden gevange nisstraf met 500 franc boe.te. De gescheiden vrouw van Cazot werd wegens medeplichtigheid veroordeeld tot een maand gevangenisstraf. Den gedupeerden werd een schadevergoeding van 120.000 franc toegekend. Schildwacht bij de Bank van Engeland gedood. Uit Londen: De schildwacht van de Engelsche Bank is gistermorgen dood gevonden met een schotwond in het hoofd. De autoriteiten wei geren bijzonderheden te verstrekken. Volgens een gebruik van meer dan een eeuw wordt de Engelsche Bank des nachts door een piket soldaten bewaakt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1935 | | pagina 1