en Hom
Tusschen Nijl en Roode Zee.
ZATERDAG 2 MAART 1935
HAARLEM'S DAGBLAD
7
Arm Hongarije.... maar toch rijk!
Noordwaarts stuift onze zware Lincoln van
Campina dat kan den Zuidrand der Transyl-
vanische Alpen ligt, steeds verder de bergen
in. 70, 80, 90 K.M. per uur is een normaal
vaartje op de breede eenzame bergwegen,
meest uitstekend onderhouden, maar met kalk.
steen, dus zeer stoffig. Naast ons de snel-
stroomende rivier, aan weerskanten dennebos-
schen langs steile hellingen en waar het uit
zicht iets ruimer is, bergweiden en rotstoppen
daarboven.
Roumeensch kerkje.
Op 1000 M. hoogte is de waterscheiding be
reikt en gaat het in zigzag omlaagdoor
een typisch Duitsch land. Wij gaan naar
Brasov. Nooit van gehoord? O, bent u van de
oude garde? Kr ons tad t dan. In Zevenburgen,
vroeger een deel der Oostenrijksch-Hongaar-
sche Monarchie. Duitsch van zin en van
bouw en van type en van haar. maar thans
Roumeensch omdat een Amerikaan, Wilson,
na den wereldoorlog' de taart van Europa ver
keerd aangesneden heeft. Wie het niet gelooft,
moet maar eens mee naar Hermannstadt, nu
natuurlijk ook anders geheeten, maar daar
heb ik mijn tong en vulpen op gebroken en
wacht dus kalm af tot het weer Hermannstadt
heet. Daar staat de kerk middenin een fort.
In de muren van het fort heeft elke goede
burgerfamilie een voorraadkamer waar de
oogst in geborgen wordt. Jeugd en ouderdom
komen ter kerke in een mooi middeleeuwsch
aandoend costuum. iets als onze Walchersche
drachten, maar meer kant en zijde. Teerder
bewerkelijker, echt passend bij een teer blond
stadsmeiske, haast alles zwart en wit. want
alle huwbare meiskes droegen rouw. omdat een
jongeman was gestorven. Meestal zien ze er
kleuriger, dus fleuriger uit. want de kleeren
maken de vrouw. Allen verstaan Duitsch, de
preek was Oud-Duitsch, de gezangen waren
Duitsch, maar Hermannstadt is ook een ko
lonie van echte' Duitschers in het Zevenburg-
sche land. Maar- dat is heel Kronstadt, o neen
Brasov, ook en iedereen zal bij een foto van
kerken of raadhuis, hotel of restaurant dade
lijk concludeerenO, dat is ergens in Duitsch-
land.
Dwars door de Alpen gaat het terug
Schwarzwald zou je zeggen. Langs den weg
kinderen met blonde vlechten, die aardbeien
en frambozen verkoopen. Wilde, in het bosch
geplukt, o zoo geurig. En een jochie pro
beert den Waldhoorn te blazen, twee maal zoo
lang als hijzelf. Overal weer prachtige bloeien,
de weilanden, tusschen twee haakjes een
teeken, dat er laat en slecht gemaaid wordt
Mooie bergkloven, aardige grotten, kleurige
geborduurde blousjes, en aardige meisjes die
ze droegen, 't was een mooie tocht. En daar
mee was mijn tijd weer on in Roumenië en
wachtte mij weer een Fokker van de Air
France voor de verdere terugreis.
Om kwart voor zeven 's morgens hang ik
alweer boven de vruchtbare vlakten
Walachije. De Donau blijft ver links van ons.
de Transylvanische Alpen, de Zuidelijke Kar
pathen-boog zouden wij kunnen zeggen, sluit
den Noordelijken gezichteinder af. Wolken
hangen over de eerste heuvelrijen tegen het
gebergte aan, wij naderen ze. ze komen onder
ons, en van 150Ó Meter af zien wij slechts af
en toe door gaten in het wolkendek het steeds
vruchtbare land. met wegen doorsneden, waar
langs echte lintdorpen zijn gebouwd. Tegen
achten wordt 't onder ons helderder, hoogere
heuvels dragen meer bosch en voor ons wordt
de Donau zichtbaar. Net op th'd breekt de zon
boven ons door de schanenwolkjes hee!^ om de
IJzeren Poort te belichten, dien merkwaar-
digen uitgang der Hongaarsche vlakte, uitge
slepen in de rotsen, dieper en diener. tot de
groote binnenzee er achter, vruchtbare vlakte
kon worden. Een prachtige kloof! Wij hangen
een paar honderd meter boven den grond,
even rechts van de rivier. Wat had ik daar een
prachtige filmoDname kunnen maken
ais miin toestellen niet verzegeld waren ge
weest. Dus nog eens er heenmet de vouw-
boot. Dat moet een pracht- traject zijn voor
kanosport-, iets dergelijks als de beroemde
Duitsche Rijn van Mainz tot Keulen, maar
grontscher, w'lder. woester, zoowel wat de
omringende natuur als wat het water betreft.
Bij Kazan is de rivier maar 100 M. breed.
Daar staan schuimkoppen op de golven hoor!
Eerst testament maken. Maar dat valt mee, als
een goede vouwboot en .een goede vrouw
hebt, zooals ik.
Dadelijk na de IJzeren Poort ligt weer een
wolkendek tegen de bergen aan. Wij stuiven
er in op 2000 Meter en blijven er in tot wij
boven Belgrado moeten zijn. Even gaan kijken,
maar een verkenningscirkeltje op 200 Meter
hoogte leert dat wij pas boven Bela Orkava
zijn ihoe spreekt u dat uit? ik weet het niet).
Dus maar weer omhoog, tot wij naar schat
ting 60 K.M. verder zijn. dan nog eens be
neden kijken en jawel hoor nu zweven wij juist
boven de prachtige stad die tegenwoordig
Beograd heet, landen even en schieten meteen
weer de wolken in. Saai vliegen zoo tusschen
twee wolkenlagen, maar één troost, de groote
Hongaarsche vlakten, zijn uit de lucht ook
ééntonig genoeg. Dat weet ik nog van de heen
reis.
Drie kwartier hangen wij tusschen twee
wolkenlagen. Dan ligt de Hongaarsche Puszta
onder ons. Zoo hier en daar een boerderij met
wat kleine landbouwperceelen en verder ein-
delooze steppe. Daar moet ik de wilde paar
den nog eens zien rondgaloppeeren. die eens
per jaar worden bijeen gedreven om wat krach
tig jong goed er uit te vangen en te temmen
en meteen de veulens te merken, die dan nog
bij de moeder zijn. Dat kan een mooie film
worden.
In de verte slingert de Theiss. Fascineeren-
de naam. De moerassen van de Theiss. die
als zilveren oogen spiegelen aan den horizont
vormen immers vaderland en laatste toe
vluchtsoord van zilverreigers, lepelaars enz.
in deze ook steeds meer bevolkte streken. Ook
iets om eens een voorjaar aan te wagen, als
ik eens een keer niet naar de Tropen hoef.
maar ze maken nu alweer de F. 36 voor mij
klaar om mee naar Indië te vliegen, dus van
't jaar wordt dat ook alweer niets.
Een weg onder ons, nóg een, een spoorlijn,
meer gehuchten, een enkel dorp. Wij naderen
de hoofdstad van het arme. kleine Hongarije
dat niet ophoudt zijn, door het verdrag van
Trianon afgesneden ledematen terug te vra
gen. Ledematen, neen vitale deelen, zijn het
die ruw weg zijn geamputeerd. Geen oorlogs.
ilachtolfer is zóó wreed uiteengerukt als dit
gemoedelijke land met zijn sympathieke, fijn
besnaarde bevolking met als eenige ondeugd
misschien een te groote teerheid, te veel ver
trouwen op de menschheid en op den goeden
keer, dien de zaken eéns zullen moeten ne
men. Te goed voor deze booze wereld.
Onze wielen raken den grond en de trouwe
Fokker rolt naar het gezellige door wijnran
ken overschaduwde restaurant, waar de kop
pige Tokayer altijd bij de lunch wordt rond
gediend. Een keurige autobus wacht en brengt
ons in snelle vaart naar de stad. Forsche hui
zenrijen, goed gebouwd, goed onderhouden, een
keurig hotel, matige prijzen. En een prachtige
tad. Dat gezicht van de Donaubruggen op
het eigenlijke Boeda. met- de bovenop een rots
jebouwde regeeringsgebouwen, het vroeger
Koninklijk paleis enz. en dan dat pronkjuweel,
het parlementsgebouw, tegenover Boeda, dus
in Pest aan den anderen kant van de Donau
gelegen. Verder de Margarethen Insel. zoo
schilderachtig, zoo heerlijk buiten, middenin
de stad, met zijn prachtige restaurants, zijn
druk strandleven, een ideaal ontspannings
oord. ook voor wie eenzaamheid en natuur
schoon zoekt.
Hongarije is rijk met zoo'n hoofdstad, rijk
aan kunstgewrochten, aan kunst- en schoon
heidszin. Maar het voelt te diep de geslagen
wonden van 1920. Treurt het niet te lang over
dingen, die misschien niet meer te veranderen
zijn? Laat het zich niet te veel meeslepen
door het heerlijk weemoedige der zigeuner-
muziek? Maar die kan ook klaterend vroolijk
zijn. Uitgelaten! Hongarije is klein, maar kan
een klein land niet- groot zijn in vele dingen!
Schep moed! Aanvaard het noodlot en blijf
gezond en vroolijk, kunstzinnig en schoon.
Schenk de wereld muziek en blijspel als ze
u de mijnen om kanonnen en vliegtuigen te
maken, hebben afgenomen.
Toon de wereld dat een schoonheidszoeken-
de ziel niet- te knechten is. Ligt daar geen
mooie taak voor Hongarije?
Dl'. W. G. N. VAN DER SLEEN.
Om vreugde en kracht te scheppen voor den
geheelen arbeidsdag moet U iederen morgen
een minuut of tien reserveeren voor een en
thousiast partijtje ochtendgymnastiek! Begint
U er Zondagmorgen direct mee?
De eerste van deze week, Oefening 65, is al
De tocht door de woestijn begonnen.
Hoorbare stilte.
héél geschikt om goed wakker te worden. Gaat
U dan eens staan in „uitvalstand" izie teeke-
ning). de armen zijwaartsch. Nu de armen
snel en los naar beneden zwaaien, tot ze voor
de borst kruisen, en direct weer terugzwaaien.
waarbij ze zoo ver mogelijk doorvliegen naar
boven. De beweging wordt nog aangezet, door
bij eiken zwaai den rug mee te laten gaan
(Oefening 65a), of door meeveeren van de
voorste knie Oefening 65b).
Over het algemeen worden deze oefeningen
zeer eenvoudig gehouden. Maar toch zult U
gemerkt hebben, dat er zoo nu en dan een
veel moeilijker tusschen door loopt. Zoo bij
voorbeeld de nummers 7, 10, 16, 38 en enkele
andere. Ook de nu volgende Oefening 66 is er
zoo een; lenige jonge
lui kunnen het waar
schijnlijk wel. Op ver
schillende wijzen kunt
U tot dezen stand ko
men. Het eenvoudigste
is wel op den rug te
gaan liggen, en je te
laten ophijschen door
een hulpvaardigen geest. Maar het kan ook
minder goedkoop. Op den rug liggen met de
handen naast de schouders, en nu zélf op
duwen. Of gaan staan met de armen hoog,
langzaam achterover buigen tot de handen
den grond raken. (Ooefening 66a, 66b en 66c.
Als U dit overleefd hebt, gaan we door met
Oefening 67.
In spreid-
stand de ar
men schuin
hoog. Pro
beert U nu
eens of U
met de lin
kerhand den
rechtervoet
kunt aan
tikken. Niet
moeilijk?
Maar.... waren de knieën dan wel recht?
Hetzelfde rechts; beurtelings 20 maal. Een
pracht oefening om lenig te blijven!
Oefetiing 68. Een been ver naar achteren
kruisen, zoodat zelfs het puntje van Uw
grooten teen den grond niet meer raakt. Nu
het been hoog zijwaarts opgooien ('t kan nog
veel hooger dan de
stippellijn op de
teekening!) en ge
woon naast het an
dere neerzetten.
Langs denzelfden
weg weer terug.
Eerst tien keer
links, dan 10 keer
rechts. Natuurlijk
mag het been, waar
op U staat, wel wat
gebogen worden als
datgemakkelijker
voor U is. Het is na
melijk alleen de be
doeling het heupgewricht van het zwaaiende
been beweeglijker te maken.
JULES KAMMEIJER.
Leeraar Lich. Opv. M.O.
Onze gids keerde na vier dagen van zijn
verkenningstocht terug en nog dienzelfden
avond zouden we den tocht door de woestijn
kunnen beginnen. Hij bracht de prettige
tijding mee dat de 'blokhut uitstekend* te ge
bruiken was. zoodat we het zonder tenten
konden stellen. Verder zou het mogelijk zijn
drinkwater en zelfs ijs van een Italiaansche
mijn te koopen. welke een 30 K.M. zuidelijk
van ons gebied lag.
Op de markt van Luxor kochten we nu
nog een mand versche druiven, die in het
kamp de voornaamste lekkernij zouden
vormen, aangezien de dadels nog niet rijp
waren, 's Avonds om acht utir werden de
twee Fords ..aangeslagen" en konden we
Luxor en zijn cultuurmonumenten, die ons
in een tijdsafgrond van bijkans 100 eeuwen
hadden doen staren, in een wolk van stof
de rug toewenden.
Gustaf Gründgens werd door Gustaf Ucicky
voor de rol van den koning geëngageerd in de
nieuwe Ufa-film, die het leven en sterven van
Jeanne d'Arc tot onderwerp heeft en waarvan
de titel nog niet vaststaat.
Het draaiboek is geschreven door Gerhard
Menzel. De film wordt gedraaid in de produc
tiegroep Bruno Duday. Voor de vrouwelijke
hoofdrol heeft men Angela Salokker geënga
geerd. De andere rollen zijn in handen van:
Heinric-h George, René Deltgen, Theodor Loos,
Willy Birgel, Aribert Wascher, Erich Ponto,
Franz Nicklisch, Veit Harlan. Het décor is van
Robert Herlth en Walter Röhrig.
De beroemde Fransche cabaret-zangeres
Lucienne Boyer is door de R.K.O. geëngageerd
voor een belangrijke rol in de film ,,Top Haf'
waarvan de opnemingen spoedig zullen plaats
hebben.
Kaiserswiese boven Campina CRoumeniéj.
Een wel in de nabijheid van Luxor.
De personenauto met ons drieën, de gid-
en de chauffeur ging voorop en de truck
bleek eenige honderden meters achter om
zich eveneens te kunnen oriënteeren en de
kuilen in de weg op de juiste wijze tijdig
te kunnen nemen. Onze gids had op het
rechtevoorspatbord plaats genomen en hield
zich slechts met één hand aan den dop van
den radiateur vast; ondanks de hevige schok
ken en capriolen van den wagen, waarbij wij
van onze plaatsen tegen eikaar botsten, wist-
de Arabier op het spotbord zich zonder
eenige moeite te handhaven. We volgden
voorloopig het Nijldal naar het Noorden en
passeerden na een kwartier de tempelruïnes
van Karnak, waarbij vooral de sphinxenaliee
in het maanlicht een zeldzaam aspect, op
leverde, een uiting van koninklijke kunst en
macht, die thans na bijna 40 eeuwen, nog
niets aan schoonheid heeft ingeboet. Even
stonden we stil om te genieten van dit fan
t-astisch belichte beeldhouwwerk, maar het
geluid van de ronkende Fordmotor (hoe
vreemd, ja anachronistisch klonk dat in deze
omgeving) riep ons terug. Verder ging het
over kleinige landwegen langs vele kleine
nederzettingen, die we in wolken van stof
hulden. Kronkelend liep de weg. die blijk
baar als irrigatiedam dienst deed in den
overstroomingstijd, door de thans kurkdroge
velden. Op belangrijke kruispunten en in de
dorpen stonden schildwachten met het ge
weer aan den schouder: waarschijnlijk fun-
jeeren dezen als nachtwacht want we wer
den niet aangehouden. Bii Keneh ging het
nu van den Nijl af in Oostelijke richtina
n tegelijk werd de weg. die tot nu toe be
rijdbaar was geweest, een afgrijselijke hin
dernisbaan met zooveel kuilen en bulten, als
ze bij ons doorf de ergste ..uitholling over
dwars" niet worden benaderd. Onze snel
heid daalde tot 10 K.M. per uur en soms
waren de gaten zoo diep dat de wagen bijna
„aan de grond" liep. Dit alles hebben we
voornameliik te danken aan de machtige
positie der spoorwegen, die er voor zorgen
dat er niets aan wegenaanleg in Egypte
wordt gedaan; aldus hebben de spoonveeen
oractisch het vervoermonopolie in het Nijl
dal. ook t.o.v. de binnenscheepvaart op de
rivier.
Jammer dat hieronder ook alle gebieden
moeten lijden, welke zonder spoorwegen zijn
en eveneens geen behoorlijke wegen krijgen.
Na enkele K.M. flink dooreengeschud te
zijn, kwamen we plotseling in het grijze zand
van de woestijn: tot hiertoe vloeide het Nijl-
water en kon de mensch van zijn werk op
het land leven. We passeerden oude vesting
werken en een zeer langgestrekt dorp met
een hoofdstraat die nauwelijks breed
noeg voor de auto was. In snelle vaart ging
het om de scherpe hoeken en verschrikt
schoten hier en daar een paar nachtwachten
uit een nis naar voren. Het gebeurde
wel eens dat men van de daken, die hier alle
olat zijn. bekogeld wordt met- steenen e.d
zonder dat men later kan vaststellen waar
de projectielen vandaan kwamen.
Eindelijk lieten we het laatste huis en de
laatste palmen achter ons en begon de ein
delooze golvende zandverlatenheid, zonder
dieren en planten, zonder water. Voor ons
uit liepen tientallen wagensooren van auto
mobielen, meest alle evenwiidig aan elkaar
soms echter ook zich verwijderend van el
kaar. Hier begon pas goed het werk van
den gids; het goede spoor en tevens den
besten zandgrond te volgen, zoodat we znn
weinig mogelijk blijven steken. Het terrein
herinnert als landschao aan de Larensche
hei. met dit verschil dat hier de boomen.
heide, landhuisjes etc. ontbreken. De eerste
50 K.M. tot LaGheta konden in betrekkelijk
vlug tempo '-«.u een 40 K.M. per uur worden
afgelegd. Slechts een paar maal zaten we
vast in rul zand en moesten uitstappen om
den wagen er uit te duwen. We passeerden
een paar kameelkaravanen, die breede groe
ven in het zand maken doordat de dieren
bij het naar voren brengen der pooten deze
in het zand sleepen: anderen kampeerden
om eert vuurtje, terwijl het maanlicht de
•itte mantels van de mannen scherp deed
uitkomen en men onwillekeurig aan het
verhaal van AiiBaba en de veertig roovers
herinnerd werd.
We reden over verschillende heuvelrug
gen. die meerendeels evenwijdig aan elkaar
epen. totdat we op een zoo'n hoogte in de
erte een paar lichtjes zagen flikkeren. Maar
eerst na geruimen tijd kwamen die lichtjes
dichterbij: men ziet zooveel verder in de
droge woestijnlucht dan in Holland. We
kwamen aan de oase La Gheta. wara slechts
nkele poovere palmen groeien. Er staat
erder een aantal witgekalkte hutten, waar
o.a. een militaire post is gelegerd. Bij onze
aankomst vonden we alles in diepe rust; we
vulden den radiateur opnieuw daar het
water tijdens het rijden snel verdampte en
daarna de benaineblikken met water uit de
gemetselde wel. Onderwijl liep onze chauf
feur met zijn reispas tusschen de slapende
militairen rond. die op veldbedden in de open
lucht lagen. Hij vond den commandant ten
slotte, die verklaarde met rust gelaten te
willen worden; hij had niks met reispassen
te maken. We stonden nog even te beraad-
lagen en werden voor de eerste maal in
ons leven verrast door de absolute stilte om
ons heen en vanzelf gingen we fluisteren,
omdat onze stemmen zoo hinderlijk luid
klonken. Roerloos stonden de palmen en
bijna opdringend tikte het horloge in mijn
zak en vielen de laatste waterdruppels uit
de ovcrlooppijp van den gevulden radiateur.
We besloten dat onze gids op de truck zou
wachten, aangezien wij nu verder niet meer
verkeerd konden rijden. Terwijl we start
klaar waren verscheen aan den Oostelijken
horizon een enkel fel lantaarnlicht en hoor
den we een aanhoudend gehamer als van
een specht in het bosch. Langzamerhand
ging dit geluid over in dat van een machine-
Op de Nijl bij Luxor.
geweer en niet zonder spaniyng wachtten
we het naderende licht af. Het bleek een
soort vrachtwagen, welke als bus dienst
deed, te zijn. De motor werkte slechts op
drie van de vier zuigers en had het laatste
uur al zonder koelwater geloopen. De chauf
feur en zijn passagiers, een aantal mijn
arbeiders. hadden veel schik in het geval en
wij niet minder. De radiateur werd weer met
water uit de wel gevuld, liep echter bijna
even snel weer leeg. Er werd eens extra ge-
vlotterd (veel benzine gegeven) om den
motor weer zijn zwaren plicht te laten
doen. Daartoe werd eerst den slinger er met
een hamer ingeslagen, aangezien hij anders
niet meer pakte. Nog eenige felle tikken kwa
men hierna, om de krukas in een losse stem
ming te brengen en toen werd er gedraaid.
Oogenblikkelijk sloeg de motor aan en begon
het geratel opnieuw.
De slinger gierde nog even hard mee, tot
hij met een blikken knal in den grond ge
slagen werd. Alsof het tot den normalen
gang van zaken bij deze ritus van het motor
aanslaan behoorde, raapte de chauffeur het
werktuig dadelijk op en verdween er mee in
de cabine, welke geen voor- en zijruiten meer
vertoonde. Hij drukte een paar maal op het
gaspedaal, hetgeen een hartverscheurend
klepperen in den motor veroorzaakte en als
verzamelingssignaal voor de rondkuierende
passagiers bedoeld was. Met een akelig ge
huil van het overschakelen in de versnel
lingen reed het vehikel met zijn onschuldig
grinnekenden menschenlast de woestijn in.
Onder dit interessante bedrijf was er niet
een van de militaire slapers wakker gewor
den. Terwijl net geratel van de autobus
langzaam wegstierf, vervolgden wij onzen
tocht en daalde de absolute stilte weer over
La Gheta en zijn slapers onder den helderen
hemel.
TJ. DE VRIES.
STUDIO SNUFJES.
Sorrel en Zoon. van Warwick Deeping, is
door de British and Domonions verfilmd. Voor
Stephen Sorrell speelt H. B. Warner, de zoon
Kit is Peter Panrose (als jongen) en Hugh
Williams (als man). De regie is van Jack
Raymond. Warner speelde in de stomme film
7 jaren geleden dezelfde rol.
Gustaf Gründgens werd voor de rol van ko
ning in de nieuwe Ufa-film „Jeanne d'Arc"
geëngageerd, terwijl Gustav Ucicky regisseert.
Het draaiboek voor deze film schreef Gerhard
Menzel. De film wordt in de productiegroep
Bruno Duday gedraaid. De rol van Jeanne
d'Arc zal Angela Salloker spelen.
Naar het Handelsblad verneemt is Ernst
Lubitsch, tot nog toe als eerste regisseur in
dienst bij de Paramount Co., benoemd tot al
gemeen productieleider bij deze maatschappij,
waardoor hij een machtspositie gaat innemen,
welke nog door geen anderen Europeeschen
filmregisseur in Hollywood werd bereikt,
