KM-
klatu Ato&tm&id
Randoe
de la
De voorgangers van
Flora 1935, Heemstede.
Mt
Iedere
A.R.M.
prijzen vanaf 2195.
meubilösre
■PfèSlCHTinG
AMEUBLEMENT j W 150.-
VAN BREEMEN'S
kolenbedrijf
BERGPLAATSEN
TRANSPORTEN
MODELKAMERS
ZIET VOORAL ONZE ETALAGES!
H 'u bijt vaat de a.s. ScUaaMHaak
VERANDEREN VAN BESTAANDE TAPIJTEN EN GORDIJNEN
DONDERDAG 14 MAART 1935'
HAARLEM'S DAGBLAD
20
gebruiker zal U met trots
wijzen op de geweldige
prestaties van zijn wagen
Vraagt proefrit met REO, voorzien
van a u to m a ti s c h e n gangwissel.
GROOTE HOUTSTRAAT IT8 INGANG RAAMVEST TELEF. 15990
EIKEN HUISKAMER-bestaande uit Dressoir, Uitschuif-
tatel, twee Armstoelen en vier stoelen
BEKLEEDING
NAAK KEUZE.
f 2.15 - f 2.45 - f 2.75 per H.L.
SCHOUWTJESLAAN 23
TELEFOON 10070 NA ZES UUR 12621
N. V.
IN ONZE
COMPLETE Installaties
ONZE PRIJZEN PASSEN ZICH AAN BIJ DE HUIDIGE
TIJDSOMSTANDIGHEDEN dus goedkoop!!
WIJ ZIJN SPECIAAL INGERICHT VOOR HET
GIERSTR. 16-22-24
TELEF. 103 42
VOOR INBOEDELS.
DOOR GEHEEL NEDERLAND
ONDER VOLLE GARANTIE.
VAKKUNDIG PERSONEEL.
VINDT U EEN COLLECTIE MEU
BELEN VOOR „ELCK WAT WILS"
VRIJ TE BEZICHTIGEN!!
VERSTREKKEN WIJ GAARNE
VRIJBLIJVEND PRIJSOPGAVE
De tentoonstellingen in 1910 en 1925.
Waar de tentoonstelling in 1910 lag: vóór het Paviljoen aan de Dreef. Rechts achter de
hooge hoornen staan de groote tentoonstellingshallen.
we aan den vooravond staan van
de groote Internationale Bloemen
tentoonstelling Flora 1935 Heem
stede, die meer dan twee maanden
lang.ons zal verrukken met een overstelpen
den overvloed van bloemen, kleuren en geu
ren van allerlei aard een vollegrondsten
toonstelling met bollen, heesters, boomen en
vijf tiendaagsche o.a. vervroegde knol- en
bolgewassen, dan de Aalsmeersche culturen,
daarna de Boskoopsche culturen met inzen
dingen uit het buitenland, vervolgens de
voorjaarskeuring', di« de Prima Vera in Rot
terdam vervangen zal en tenslotte de exposi
tie van vervroegde gladiolus, dahlia, iris, ro
zen en andere zomerbloemen nu we aan
den vooravond staan, -herhaal ik, van de ten
toonstelling 1935, nu is het belangwekkend
eens terug te kijken op de twee groote voor
gangers van 1910 en 1925, de eerste gehou
den in Haarlem op het terrein voor het Pa
viljoen, de tweede in Heemstede op hetzelf
de terrein als waar ze nu wordt gegeven.
Negen tien-hónderd-tien. De Algemeen®
Vereeniging voor Bloembollencultuur her
denkt haar 50-jarig bestaan. Tot nog toe
waren, er tentoonstellingen gehouden eens in
de vijf jaar., biaar sinds de glorieuse ten
toonstelling van 1835 nam het aantal inzen
dingen geleidelijk af zoodat men andere we
gen wilde inslaan. In 1905 achtte de alge-
meene vergadering daartoe nog niet den tijd
gekomen, doch toen die tentoonstelling op
nieuw getoond had, dat er verandering noo-
dig was, werd in 1908 besloten om de jubi
leumstentoonstelling in 1910 te houden ge
durende den bloeitijd der bolgewassen op
het open veld, in de maanden Aipril en Mei
derhalve.
De gemeenteraad van Haarlem stelde voor
dat doel den Hertenkamp en het geheele ter
rein voor het Paviljoen gedurende een vol
jaar ter beschikking, van 1 Juli 1909 af. Als
naam van de tentoonstelling werd gekozen
Nationale Bloemententoonstel
ling Haarlem 1910.
De aanleg der tentoonstelling werd toever
trouwd aan de tuinarchitecten Leonard A.
Springer te Haarlem, en H. J. Goemans te
Bennebroek. De animo voor deze expositie
was zóó groot, dat op 15 April 1909, toen de
termijn van de inzending voor de volle
grondstentoonstelling sloot, bleek, dat het
terrein nauwelijks toereikend zou zijn. Op 1
Juli 1909 begon men met de werkzaamheden
op het terrein, waarop eenige gebouwen wer
den geplaatst voor de tijdelijke tentoonstel
lingen. De duur der expositie werd bepaald
van 23 Maart tot 29 Mei, met een doorloopen-
de vollegrondstentoonstelling en vier tijde
lijke exposities. Opmerking verdient, dat het
weer gedurende de wintermaanden bijzonder
zacht was, evenals dat in 1934 het geval is
geweest.
De aanleg van de vollegrondstentoonstel
ling bleek bijzonder goed te zijn en het
scheen wel. of het een fraai park was be-
hoorénde bij het Paviljoen. Een gedeelte van
het terrein voor dat Paleis had men in Fran-
schen stijl aangelegd, terwijl het stuk onder
de boomen van den Hertenkamp een natuur
lijker aanzien had. Het rasterwerk was ach
ter dennentoppen verborgen en het was een
prachtig harmonisch geheel, toen de hon
derdduizenden bolgewassen in allerlei kleu
ren in bloei stonden voor dien prachtigen
achtergrond! Tot het bekoorlijke van het
geheel droegen ook bij de heesters, de coni
feren, buxus. Aucuba's. en araucaria's. Cro
cus, hyacinth, narcis en tulp, stonden in de
schoonste kleurencombinaties op het terrein
en de verschillende aanleg der inzenders
zorgde voor afwisseling,' die alles te schooner
maakte. Van de andere planten en boomen
noemen we de hulst, magnolia, rhododen
drons. en de in fraaie vormen geknipte
taxus. Langs de glooiing van den weg langs
den Hertenkamp was een rotstuin aangelegd
met een kabbelend beekje.
De tijdelijke tentoonstellingen werden ge
houden in drie gebouwen. Eén lag langs de
Dreef, en was verdeeld in een middenhal en
twee zij tabletten, de beide andere groote
tentoonstellingshallen waren tegenover het
Paviljoen opgericht en met een smallere hal
aan elkaar verbonden. Het was een geheel,
meldt het Gedenkboek, waaraan we een en
ander ontleenen, zooals in Nederland nog
niet was aanschouwd.
Tijdens de eerste „tijdelijke" diende het
gebouw langs de Dreef hoofdzakelijk voor
inzendingen afgesneden bloemen, waaronder
fraaie collecties seringen, terwijl de beide
andere hallen in een tuin herschapen waren,
waarin o.a. een parterre met hyacinten aan
gelegd was en rhododendrons en andere
heesters, seringen in potten of kuipen, en
vroege tulpen stonden.
Door dat de buiten geplante gewassen zich
slechts langzaam ontwikkelden moest het
bestuur deze eerste tijdelijke tentoonstelling
verlengen. Sommige inzendingen werden ver-
verscht, andere door andere vervangen.
Deze verlenging geschiedde eveneens met de
twee volgende tijdelijke exposities.
De tweede tijdelijke mag als een der best
geslaagde worden beschouwd. Het hoofdge
bouw toonde vooral prachtige afgesneden
narcissenbloemen. Voorts waren er seringen,
darwintulpen, é.a. De "andere gebouwen ga
ven weer het beeld van een tuin, waarin
prachtige azalea's stonden, palmen, bloeien
de seringen. Voorts waren er grootibloemige
tulpen, narcissen, irissen, aardorchideeën,
hortensia's emz.
Op de derde tijdelijke tentoonstelling kwa
men zelfs eenige inzendingen uit België en
Frankrijk, respect, van cactussen .en Ger-
bera-hybriden. Het gebouw langs de Dreef
bevatte weer fraaie afgesneden bloemen: ro
zen, narcissen, tulpen, irissen, Pelargoniums
waren het in de andere gebouwen, die voor
al de aandacht trokken. Palmen,rhododen
drons, en andere fraaie .heesters, waren in
mooie inzendingen aanwezig en een tafel
met orchideeën werd alom bewonderd.
De laatste tijdelijke tentoonstelling werd
gecombineerd met de groote voorjaarskeu
ring van de Ned. Maatschappij voor Tuin
bouw en Plantkunde. Het hoofdgebouw her
bergde wederom een keur van afgesneden
bloemen, rozen, seringen, zomerviolieren, ra
nonkels, anemonen. De achterste hal was
voor de Ned. Maatschappij en de andere hal
bevatte begonia's, Eremurus.
Een gedeelte van het hoofdgebouw was
steeds ingericht als tentoonstellingsruimte
voor schilderijen betrekking hebbend op bloe
men en bloemenvelden. Ook diende ze voor
ontvangst bij hoog bezoek.
Prins Hendrik had het beschermheerschap
van de tentoonstelling aanvaard, het eere
voorzitterschap werd aangeboden en aange
nomen door den minister van Landbouw en
de commissarissen van de Koningin in'
Noord- en Zuid-Holland en Zeeland.
'De tentoonstellingscommissie bestond uit
de heeren: T. van Waveren te Heemstede,
voorzitter: H. Burger Mz., Beverwijk; Jac. W.
Bijvoet te Overveen; A. Frijlonk Sr. te Sas-
senheim; J. M. C. Hoog, Haarlem; G. J. van
Meeuwen, Heemstede en J. van der Mey te
Lisse voor de Bloembollenstreek; B. de Bruin
en J. H. van Nes voor Boskoop en D. Baard"0
Dz. en J. M. C. Mensing voor Aalsmeer. Se
cretaris was de heer H. A. Roelvink te Hil-
legom. De vergaderingen werden gehouden
in tegenwoordigheid van den voorzitter van
de Algemeene Vereeniging voor Bloembol
lencultuur.
De schilderijententoonstelling stond onder
leiding van den heer A. L. Koster, kunst
schilder te Heemstede; Jhr. L. J. Quarles
van Ufford, secretaris van de Ned. Orchido-
philenclub, werd later voor de orchideeën-
inzendingen tot conr~;ssielid gekozen. Ten
slotte werd de heer J. Ruys te Heemstede
nog tot commissielid 'Genoemd voor de ont
vangst der gasten, de feestelijkheden enz.
Het aantal bezoekers op de tentoonstelling
heeft 163.198 bedragen, waarbij 121.340 beta
lende. Het grootst aantal bezoekers kwam op
den Tweeden Paaschdag. toen 15.415 beta-
lenden en 2868 leden en houders van door-
loopende kaarten een bezoek brachten.
Vertegenwoordigd waren van het buiten
land Engelsche, Fransche, Duitsche en Bel
gische tuinbouwvereenigingen.
Zoowel de Koningin en de Prins, die de
tentoonstelling opende, als de Koningin-
Moeder bezochten de tentoonstelling.
Op 1 Mei bezocht de heer Th. Roosevelt,
oud-president der Vereenigde Staten de ten
toonstelling aan de Dreef. Hij was vergezeld!
van zijn familie en den Amerikaanschen ge-
zant. Het toeval wilde, dat hij juist de hon-
derdduizendste bezoeker was en als aanden-
ken aan dit merkwaardig feit schonk het|
hoofdbestuur hem een zilveren model vaiï
-het historisch scheepje De Halve Maan. 1
In 1925 had de
Internationale Voorjaars4
bloemententoonstelling!
te Heemstede plaats, die gehouden werd van
13 Maart tot Hemelvaartsdag 21 Mei op het
zelfde terrein ongeveer als in 1935, doch zon
der het stuk, dat nu Tulpenhof heet. Oold
toen was er een vollegrondstentoonstelling
gedurende de geheele periode en werden tij
delijke exposities gehouden ten getale van
zes.
Opmerking verdient, dat kort voor de ope-
ning van de tentoonstelling een flink pakl
sneeuw gevallen was. Overigens, zoo lezen wei
in de beschrijving van die tentoonstelling inj
het Weekblad voor Bloembollencultuur, is eij
geen reden tot ontevredenheid geweest tem
aanzien van het weer. Ei- wordt zelfs gezegd,
dat men het moeilijk gelukkiger had kunnen
treffen. En evenals dit jaar hebben sommi
gen zich van te voren ongerust gemaakt ovefl
het feit, dat de crocussen half Maart wel
eens overbloeid konden zijn. Die vrees bleek
volkomen ongegrond te zijn. L'histoire sei
répète
Was in 1910 één inzending rotsplan ten in-'
gekomen, vijftien jaar later waren verschei
dene aanleggen van dien aard aanwezig.
Langs de Vrijheidsdreef waren stands geves
tigd en aan het eind daarvan stond, het ge
bouw met allerlei wetenschappelijke inzen
dingen. Midden April waren de narcissen eni
hyacinten op hun mooist en ook de tulpeni
zorgden voor een prachtig kleurenkleed.
Wind en regen deden tegen Mei veel afbreuk
aan de tentoonstelling, heel wat tulpen lagen]
naast de stelen en veel narcissen zijn omge
vallen. Maar aan den anderen kant zijn exl
veel bloemen geweest, die deze zware proef!
doorstaan hebben, terwijl er ook nog veelj
was. dat pas openkwam. De tulpen vierden]
in deze periode hoogtij, en tegen het einde)
van de tentoonstelling vroegen Darwin, Bree
der en late tulpen alom de aandacht. De tuinl
voor het hoofdgebouw is tijdens de heelei
tentoonstelling nog nooit zoo mooi geweest!
als m die laatste week, zóó rijk aan bloemen!!
Maareen paar gloeiend heete dagen zorg
de er voor, dat te snel voor vele planten heti
einde kwam. Doch in die laatste dagen waren!
er nog genoeg schoon e dingen te zien: hees
ters, tulpen, die zich goed konden houden!
door dat ze in de schaduw stonden, bosch
hyacinten, e.d.
In het hoofdgebouw, dat achter op hetj
weidëterrein stond, tegen den boschrand aanj
werden de tijdelijke tentoonstellingen ge
houden. De eerste werd beroemd om haaij
prachtige geforceerde bolgewassen en andere!
bloemen, de tweede, uitgaande van de Kon,
Ned. Maatschappij voor Tuinbouw en PlanW
kunde, bood anjers, hortensia's, een groept
kasplanten, seringen, azalea's' enz. Heester
gewassen vulden de derde tijdelijke. Ook wa
ren er buitenlandsche inzendingen, uit!
Duitschland en Engeland o.a. Het Belgische!
bloememfeest vierde hoogtij in de daarop vol
gende tijdelijke. De schrijver van het artikel'
in het Weekblad, die zijn oordeel over de!
Belgische Floraliën gaf, prijst in het bijzon
der de inzending orchideeën.
Aan het bindwerk voornamelijk was del
vijfde tijdelijke tentoonstelling gewijd, dia
als zoodanig geheel afwijkend van de voor
gaande was. Men had zich meer bepaald tot!
detailwerk en kon daardoor meer uiting ge
ven van verfijnden smaak. Ieder hoekje wad
een toonbeeld van sierkunst en duidelijk!
werd gedemonstreerd, bij welke gelegenheid!
in ons dagelijksch leven bloemen gebruikt)'
worden. Er waren alleraardigste etalages bij
De zesde tijdelijke met eenige buitenland-
sche inzendingen vormde een waardig slot
van de reeks.
Tot de wetenschappelijke inzendingen op
deze tentoonstelling behoorden: de verzame
ling reinculturen van het Phytopathologisch!
laboratorium, de inzending van de Rijkstuin-
bouwwinterschool te Lisse en van het Rijks-
landbouwproefstation te Groningen, de in
zending van den Planteziektenkundigenl
Dienst te Wageningen en de inzending vani
het Laboratorium voor Bollenonderzoek te
Lisse.
Beschermheer van de tentoonstelling was
Prins Hendrik. Ze werd op Vrijdagmorgen 13!
Maart geopend door den minister van Bin-
nenlandsche Zaken, minister Ruys de Bee-
renbrouck, in het Beurslokaal der Algemeene'
Vereeniging voor Bloembollencultuur in de
Lange Begijnestraat te Haarlem. Het orgel
werd bespeeld door George Robert, en de
Kon. Liedertafel Zang en Vriendschap werk
te, evenals in 1910, ook nu mee. De voorzitter!
van de Algemeene Vereeniging voor Bloem
bollencultuur, de heer Ernst H. Krelage kou
in zijn rede zeggen, dat „dit de eerste maal
was in de geschiedenis van de vereeniging,
dat het welkom kon worden toegeroepen aan
gezanten van buitenlandsche mogendheden
op een tentoonstelling". De Fransche. Ame-
rikaansche, Belgische. Engelsche en Duitschë
gezanten waren eere-voorzitters van de ten
toonstelling. met de ministers van Binnen-
en Buitenlandsche Zaken en van Arbeid,
Handel en Nijverheid en de commissarissen!
van de Koningin in Noord- en Zuid-Holland,
Th. Roosevelt, oud-president van de Vereenig de Staten heeft op 1 Mei 1910 de tentoonstel
ling aan de Dreef bezocht. Men ziet hem hier in bewondering voer een fraaie inzending
Achter hem, met hoogen hoedde heer Ernst H. Krelage.
