U EISCHT 100%
fïï| ZUIVERHEID?
Kolencontingenteenng in het debat.
Nog steeds spellende
senatoren.
Berichten in enkele regels
ÏDE WRIJFWAS
_j ZON DER WEERGA
ZATERDAG 16 MAART 1935
HAARLEM'S DAGBLAD
TWEEDE KAMER
Toezeggingen der regeering.
's-GRAVENHAGE Vrijdag
Nadat de Kamer Donderdag, zeer laat op
den middag was begonnen met de behandeling
van 't wetsontwerp i.z. Contingenteering van
den invoer van steenkolen en stikstof houden,
de meststoffen, waarbij gelegenheid was tevens
den toestand in het mijnbedrijf te bespreken
ging zij heden daarmee voort. Voor dien nam
ze de landbouwcrisisfondsbegrooting met 63-9
stemmen aan. Tegen stemden de communis
ten,de Staatkundig Gereformeerden, de heeren
Sneevliet (rev.soc.) en Vervoorn (plattel.)door
den heer Duymaer van Twist als „een mooi
stelletje" betiteld. Pats, dit lokte een ver
manend voorzitterlijk gehamer uit.
De heer Hermans (R.K.) zette het zeer
groote belang uiteen, dat onze volkshuis
houding bij het mijnbedrijf heeft en dat het
zoo noodig maakt, dat volle aandacht wordt
geschonken aan den nood, waarin het bedrijf
verkeert.
Instelling van een centraal verkoopkantoor
Juichte deze afgevaardigde toe, die, onder
verwijzing naar wat ten dezen elders ge
schiedt, ook bij ons ordening van 't mijnbe
drijf verlangde.
Ir. v. d. Waerden (s.d.) erkende, evenals de
meeste andere sprekers, dat het aanwijzen van
middelen om uit den noodtoestand te ge
raken buitengewoon moeilijk is. Natuurlijk ziet
hij het meest in socialisatie.
De heer Wijnkoop greep dit debat voor
communistische propaganda aan, de heer
Krijger (c.h.) drong er op aan, dat de regee
ring bij onderhandelingen over de kolencon-
ventie tegen het „bevriezen" van afzetgebie
den en exportmogelijkheden zal waken, en
bleek ook wel veel voor de ordeningsgedachte
te voelen.
De heer Drop (s.d.) verwachtveel vair in
ternationaal overleg voor het verkrijgen van
een redelijk evenwicht tussehen productie
en consumptie.
Vergrooting van den export, inperking dei-
productiekosten, verregaande rationalisatie,
omzetting der contactcommissie in een be-
drijfsraad, ziet daar enkele punten door de
heeren v. Dijken (a.r.), Schilthuis (v.d.) en
Ir. Bongaerts (r.k.) bepleit. Tenslotte moet
ik nog vermelden, dat de heer Wijnkoop per
motie van de regeering verlangde pressie
op de particuliere mijnen uit te oefenen ter
voorkoming van loonsverlaging en ontslag,
terwijl dan verder bij een 6 en 7 urigen ar
beidsdag het volle weekloon behouden moet
blijven.
Minister Steenberghe besprak eenige punten
betreffende de steenkolèncontingenteering,
die z i. op den duur wel degelijk effect heeft;
o.m. zegde hij toe. dat door een soepele toe
passing rekening zal worden gehouden met
de belangen der importeurs, terwijl voor de
prijzen geen bezorgdheid behoeft te bestaan,
want met het oog hierop zal een commissie
van advies werkzaam worden gesteld. De vrees
voor een te hoog prijsniveau van stikstofhou-
dende meststoffen ten onzent is volgens dezen
bewindsman niet gegrond. Overigens zal hij
ook het prijsverloop van deze gecontingen
teerde waar goed nagaan en niet toestaan,
dat de importeurs worden uitgeschakeld. Heel
deze contingenteering is begonnen ten be
hoeve van het hoogovenbedrijf en de staats
mijnen.
Hierna kreeg Dr. Colijn het woord, dooi
den voorzitter aangekondigd als Minister van
Koloniën. Niet echter in deze hoedanigheid,
doch als minister van Waterstaat ad interim
nog gisteren (toen het debat was aange
vangen) verhief hij zich om de verschillende
sprekers te beantwoorden en er allereerst op
te wijzen, dat de toestand voor de particu
liere mijnbedrijven en de resultaten dei-
staatsmijnen toonen dit al aan verre van
gunstig is.
In hoofdzaak kan men door bevordering
van den export en vaak door zoo doelmatig
mogelijke organisatievan den afzet van onze
steenkool op de binnenlandsche -markt nog
wel iets bereiken.
Wat onze onderhandelaars ten behoeve van
den export nog weten te bereiken is lang niet
gering. De afzet in het binnenland is nog wel
voor eenige verbetering vatbaar; reeds een
maand geleden heb ik met het oog daarop de
in]stelling van een centraal verkoopkantoor
bevorderd, al moet men zich hier geen gou
den bergen van voorstellen. Valt het beoogde
doel niet door vrijwillige medewerking te be
reiken, dan zal de Regeering tot een wette-
lijken dwang moeten overgaan.
Het alomvattend orgaan door Ir. v. d. Waer
den voorgestaan, een kolenschap, dat alles,
van af 't delven tot in de kachel in de huis
kamer, bestrijkt, lacht der Regeering niet toe.
Wel is de Premier bereid om te verklaren, dat
het kabinet van oordeel is, dat wat voor den
nood van het bedrijf geboden is behoort te ge
schieden. Blijkt het Centraal Verkoopbureau
niets van beteekenis op te leveren, dan zal de
Regeering andere maatregelen moeten treffen.
In het Nederlandsche electriciteitswezen is
langzamerhand een bedrag van 650 millioen
gulden vastgelegd. Dit deelde de Minister
mede in verband met de door hem uitge
sproken meening, dat hij de mogelijkheid op
verlaging van den electriciteitsprijs nog niet
zeer groot achtte.
Een vandaal van den weg
staat terecht.
Negen maanden tegen hem gerequireerd.
Aan een 43-jarig koopman uit Roosendaal
was op 5 April 1934 de bevoegdheid ontnomen
motorrijtuigen te besturen. Desondanks be
stuurde hij op 27 Augustus van dat jaar een
auto, in beschonken toestand, waarmede hij
een verkeersongeluk veroorzaakte, dat den
dood van P. Roks ten gevolge had. Vrijdag
stond de koopman voor de Bredasche recht
bank terecht.
De officier van justitie bracht in herinne
ring, dat verd. al meer vonnissen wegens
dronkenschap achter den rug had. Spreker
eischte drie maanden hechtenisstraf en twee
jaar ontzegging- van de bevoegdheid om mo
torrijtuigen te besturen.
Vervolgens had O. zich te verantwoorden
voor het hoogst roekeloos en onvoorzichtig
rijden met zijn auto, waardoor aan zijn on
voorzichtigheid de dood van P. Roks te wijten
Eou zijn.
De Officier van Justitie requireerde wegens
dood door schuld zes maanden gevangenis
straf alsmede intrekking van zijn rijbewijs
Voor den tijd van twee jaren en voorts de ver
nietiging van den in beslag genomen auto. i
Mocht het tenslotte niet mogelijk zijn de
mijnen te doen rendeeren, dan zou een bijslag
op den kolenprijs aan de orde komen. Maar
alvorens zulk 'n bijslag te verleenen moet al
les en nog eens alles gedaan zijn om de kost
prijs zoo laag mogelijk te doen zijn.
Na korte re- en dupliek gingen de contin-
genteeringsvoorstellen er z.h.st. door; alleen
de rev. soc. en de communisten lieten hun
„tegen" boeken. Dinsdag na de te verwach
ten verwerping der motie-Wijnkoop, zal Mi
nister de Wilde den zwaren en vermoedelijk
niet succesvollen strijd voor zijn kieswetont-
werp kunnen aanvangen.
EERSTE KAMER
Minister Marchant moet geduld
oefenen.
Vandaag stond nog steeds het attractie
volle nummer „het spellingsvraagstuk" op het
programma. Zoodra Prof. Lohman de kans
zag naderen om een interruptie te plaatsen,
spoedde hij zich met groote passen door de
vergaderzaal naar den spreker, stelde zich vlak
voor dezen op en brak dan 't geschikte mo
ment aan, dan wierp hij vol animo de inter
ruptie uit, zonder dat hem onmiddellijk de
voorzittershamer (die gisteren terstond viel
als de Minister er wat uitflapte!) er aan her
innerde, dat hij „buiten-spel" was!
Gedurende het betoog van den heer Serra-
res (R.K.) schitterde hij echter door afwezig
heid of luisterde hij niet. Jammer, want van
dezen afgevaardigde had zelfs een zoo wijs
man als de c.h. fractie-leider vandaag nog wel
wat kunnen leeren. De rede, waarin nl. ge
noemde senator het gebeurde op spellingsge
bied verdedigde, was voortreffelijk. Ook Prof.
Kranenburg, speciaal van staatsrechtelijk
standpunt uit, de heer de Jong (R.K.), en de
heer de Zeeuw (s.d.) keerden zich heden tegen
de „verzetslieden", zoodat Minister Marchant
over den hem op den tweeden dag van het
debat verleenden steun alleszins tevreden kon
zijn.
De taal bestaat ook zonder de spelling, die
slechts een gebrekkig- hulpmiddel is om ge
dachten uit te beelden in woorden. Minister
Marchant, zoo ging de heer Serrares voort,
is te vergelijken met een Minister van Water
staat die bij de spoorwegen overbodige haltes
opheft. De bewindsman aan het hoofd van
ons Departement van Onderwijs, K. en W.
heft ook onnoodïge haltes op, want, zooals
Poelhekke 't uitdrukte, de letterteelcens zijn
de stations waarlangs de trein van het woord
stoomt.
„De luiheid en gemakzucht der onderwijzers'"
zou schuld aan de jongste spellings-hervor-
ming zijn. Hiertegen kwamen zoowel de heel
de Zeeuw als de heer Serrares met kracht op,
terwijl zij ook beiden aan de opposanten-van-
nu verweten, dat deze vroeger, toen het tijd
was geweest om zich te laten hooren en op te
komen'voor het hun zoo na aan 't hart liggend
nationale goed, dat zij thans aangetast ach
ten, in alle talen hadden gezwegen. Wat de
klacht der uitgevers aanging deze moeten
zoo o.a. de heer Serrares den Minister voor
den betrachten spoed tenslotte dankbaar zijn,
want nu was de onzekerheid verdwenen. Ware
er een overgangstijd geschapen, dan zou toch
zeker geen enkel schoolbestuur in die periode
nog eenig boek in oude ten doode opgeschre
ven spelling hebben aangeschaft.
Tussehen het w o o r d be e 1 d van de Vries
en te Winkel en het nieuwe bestaat volgens
den heer Serrares slechts luttel verschil. Dat
er veranderingen in het woordgeslacht
zijn aangebracht, vindt hij niets erg.
Prof. Kranenburg zette uiteen, dat de Re
geering staatsrechtelijk vrij was in deze ma
terie uit hoofde van haar eigen recht te han
delen en dus moties naast zich neer kon leg-
Terwijl prof. Lohman in theorie het eigen
recht der overheid zeer speciaal geëerbiedigd
wil zien, handelt hij volgens den v.d. hoogleer
aar in het staatsrecht; in tal door dezen ver
melde gevallen gansch anders: dan is hij
plots democraat. Maar op dit soort democra
ten is Prof. Kranenburg niet erg gesteld, want
hij is afkomstig van menschen, op wie vooral
slaat het „Nur der König absolut, wenn er
unsren Willen tut".
Uit de redevoering van den heer de Jong
zij' nog aangeteekend. dat deze tegenover hen
die, zooals Prof. Kranenburg en de heer de
Zeeuw thans vooral voor concentratie van
lagere scholen waren opgekomen, betoogde,
dat het openbaar onderwijs wel duurder is
dan het bijzondere. Intusschen ook daar is
concentratie aanvaardbaar, -mits deze ge
schiede naar mate bij de wet te stellen ob
jectieve normen en mits de pacificatie in
acht genomen worde.
Een ander door deze afgevaardigde aange
roerd punt betrof de rechtspositie der boven
tallige onderwijzers, waarover eveneens Mi-.
Sasse v. IJsselt (R.K.) sprak.
Nog is het debat niet ten einde. Minister
Marchant kan dus eenige dagen lang rustig
nadenken over de rede, waarin hij rustig
zijn beleid en dat van het kabinet zal moeten
verdedigen.
E. v R.
Rook
dan
(Adv. Inc/ez. Med.)
Een halve eeuw geleden.
Uit Haarlem's Dagblad van 1885.
16 Maart:
De feestelijke oefenïngsavond van de
gymnastiekvereeniging „Sparta", gehou
den in het lokaal „Felix Favore", werd
Zaterdagavond door vele belangstellen
den bijgewoond.
De verschillende werkzaamheden
droegen het stempel van bij uitstek goed
te zijn bestudeerd en de vereeniging
toonde uitnemende krachten te bezitten.
Onder de leiding van den heer Martin
werd het programma uitmuntend ten
einde gebracht. De vrije-oefeningen op
en van de plaats vonden zeer veel bij
val; ook de schooloefeningen aan de
toestellen en de oefeningen naar keuze
werden verdienstelijk uitgevoerd
Een der grootste aantrekkelijkheden
van den avond waren de schermoefe-
ningen onder leiding van den scherm
meester, den heer A. J. Meijerink. We
weten niet wat wij meer moeten be
wonderen. de geoefendheid van vele der
medewerkers aan de toestellen of de
onberispelijke wijze, waarop het scher
men door een achttal leden èn op de
sabel èn op den degen werd uitgevoerd.
„Sparta" heeft recht op een eerste
plaats in de rijen der Nedex-landsche
gymn? stiek-vereenigingen, en daarvan
moge ook weder deze avond getuigen.
Een zeer opgewekt bal. dat tot diep
in den nacht duurde, besloot dezen
feestavond.
Eenige gymnasten van Haagsche
gymnastiek-vereenigingen hadden door
hun tegenwoordigheid ook thans weder
blijk van hun belangstelling gegeven.
Geen invoerrecht op versche
perziken en bloemkool.
Krachtens handelsovereenkomst met Italië.
Bij de Tweede Kamer is een wetsontwerp
ingediend tot periodieke vrijstelling van in
voerrecht voor versche perziken en voor
bloemkool.
Bij koninklijk besluit van 15 November 1934
is bepaald, dat vei-sche perziken gedurende
het tijdvak van 15 Juni 1935 tot en met 14 Sep
tember 1935 en bloemkool gedurende het tijd
vak van 1 December 1934 tot en met 14 Maart
1935 niet aan invoerrecht onderhevig zijn.
Het wetsontwerp strekt tot goedkeuring van
dit K. B.
Dit is geschied, volgens de memorie van
toelichting op het ontwerp, tot voorloopige
uitvoering van art. 2 van de op 1 Maart 1934
te Rome tussehen Nederland en Italië geslo
ten handelsovereenkomst. Tevens zullen unaat
regelen genomen moeten worden, opdat bo
vengenoemde vrijstellingen ook voor den ver
deren duur van deze handelsovereenkomst
zullen gelden.
Valsche munters van Muider-
berg veroordeeld.
Straffen van anderhalf en twee jaar.
AMSTERDAM, 15 Maart (V. D.) De recht
bank deed heden uitspraak in de zaak tegen
de beide personen die in September te Mui-
derberg hebben bezig gehouden met het ver
vaardigen van valsche kwartjes en rijksdaal
ders. Conform den eisch veroordeeldede
rechtbank den 28 jarigen kellner L. A. V„'en
zijn patroon G. H. S. B. resp. tot anderhalf
en twee jaar gevangenisstraf. Het voorarrest
werd in mindering gebracht.
Rijksmiddelen dalen.
De opbrengst der rijksmiddelen over de
maand Februari is f 7.000.000 minder dan over
Februari 1934. De grondbelasting heeft liefst
zes millioen minder opgebracht, de inkom
stenbelasting anderhalf millioen.
FAILLISSEMENT RESTAURANT TRIANON.
AMSTERDAM, 15 Maart (V.D.) De recht
bank verklaarde heden in staat van faillisse
ment de N.V. Exploitatie Maatschappij Tria
non (restaurant Trianon).
Contingenteering: rijwielen en
rij wielonderdeelen.
De Staatscourant van Vrijdagavond bevat
een Kon. besluit, waarbij de invoer van rijwie
len. frames en onderdeelen van rijwielen ge-
contingenteerd wordt. Deze contingenteering
omvat vier groepen:
a. rijwielen, al dan niet voorzien van daar
aan bevestigd toebehooren. voor zoover dit bij
een normaal twee- of driewielig rijwiel (trans
portrijwielen inbegrepen) behoort:
b. frames, al of niet voorzien van achter
vork. achterspatbord en vol ft dig trapasste!
bracket as (trapas), cranks, kettingkast en d«
bijbehoorende kogellagers en stofkast;
c. rij wielonderdeelen:
d. electrische rijwiellampen, waaronder wor
den verstaan dynamo's, al of niet met reflee
toren en toebehooren.
Voor groep a is het percentage bepaald op
100 pet. van het aantal, voor groep b op 50
pet., voor groep c op 50 pet. van het gewicht
en voor groep d op 50 pet. van het aantal.
Deze contingenteering geldt voor 5 maanden,
aanvangende 1 Maart. Als basis-periode is ge
nomen het overeenkomstige tijdvak in 1934,
voorts is er een certificaat van oorsprong ver'
eischt, doch niet van goedea-en die voor 22
Maart ten invoer zijn verzonden. Voorts is
geen invoervergunning voor goederen ver-
eischt die voor 19 Maart ter rechtstreekschen
invoer worden aangeboden.
Bij beschikking van den minister van eco
nomische zaken is de heer W. I. van Beusekom
of bij diens ontstentenis de heer A. L. Palm
aangewezen om krachtens artikel 6. eerste lid,
van bovengenoemd besluit te beslissen op de
in artikel 4, eerste lid, van dat besluit bedoel
de aanvrage en de in het eerste lid van eerst
genoemd artikel bedoelde toewijzing te
onderteekenen en deze af te geven, alsmede
om de in artikel 3, eerste lid, bedoelde vergun
ningen te onderteekenen en deze te doen
uitreiken.
Het verloren gaan van de
.Orania".
Onderzoek door den Raad voor de
Scheepvaart.
Onder veel belangstelling, uiteraard voor
namelijk uit scheepvaartkringen, heeft Vrij
dagmiddag de Raad voor de Scheepvaart on
der voorzitterschap van prof. mr. M. B. Ta
verne een onderzoek ingesteld naar de oorzaak
van de aanvaring, welke op 19 December van
het vorig jaar in de Portugeesche haven
Leixoes is geschied tussehen het mailschip
„Orania" van den Koninklijken Hollandschen
Lloyd te Amsterdam en het Portugeesche
stoomschip „Loanda", bij wélk ongeval de
Orania" gezonken en verloren gegaan is.
De inspecteur-generaal voor de Scheep
vaart, de heer C. Fock, zeide dat wel duidelijk
gebleken is, dat door den kapitein van de
..Loanda" op onverantwoordelijke wijze ge
handeld is door zonder loods de haven van
Leixoes binnen te loopen, terwijl daar aan den
ingang een groot mailschip voor anker lag.
De schuld van de aanvaring ligt dan ook ge
heel bij de „Loanda".
Wat de aan boord van de „Orania" getrof
fen maatregelen betreft, concludeerde de
inspecteur-generaal dat hierop geen aan
merking kan worden gemaakt.
Te betreuren is. dat de patrijspoorten niet
tijdig meer konden worden gesloten; wellicht
ware anders de ramp te voorkomen geweest.
Ook voor spr. staat het vast. dat de passa
giers op de goede wijze zijn behandeld en dat
er geen paniek is geweest.
De heer Willem Ruys, oudste directeur van
den Rotterdamschen Lloyd viert heden zijn
70sten verjaardag.
Een 55-jarig venter is door het Arnster-
damschè Hof wegens het toepassen van de
wisseltruc tot drie jaar gevangenisstraf ver
oordeeld.
Tegen een inspecteur eener levensverze
keringsmij. uit Eindhoven, die zich f 20.000
van een Woningbouwvereeniging aldaar had
toegeëigend, is twee jaar gevangenisstraf ge-
eischt met aftrek van voorarrest.
Mr. J. W. Beijen zal in verband, met zijn
benoeming tot vice-president van de Bank
voor Internationale Betalingen te Bazel af
treden als voorzitter van het Werkfonds 1934
De heer Hans Martin chef van den In-
dischen dienst van de K.L.M., zal zich eer
lang per vliegtuig naar Indië begeven om de
route te inspecteeeren en den dienst met de
nieuwe Douglas-machines voor te bereiden.
Onder groote belangstelling heeft Don
derdag de oud vice-president van den Hoo-
gen Raad. mr. J. A. A. Bosch, zijn tachtigsten
veriaardag gevierd.
De heer H. P. Deinum.
De heer H. P. Deinum. die onlangs lid van
den Gemeenteraad als opvolger 'van wijlen
mevr. F.lzinga is geworden, werd 20 Januari
1888 te Dordrecht geboren. Hij heeft langen
tijd in Indië vertoefd, waar hij een functie in
den handel bekleedde. In 1922 vestigde hij zich
te Heemstede. Na de annexatie, in 1927, werd
hij dus Haarlemmer.
Sinds 1926 is de heer Deinum secretaris van
de Commissie van Toezicht op de Provinciale
Ziekenhuizen in Noord-Holland. Verder heeft
hij als bestuurslid in verschillende Haarlem-
sche vereenigingen zitting; ook is hij secreta
ris van „Oost en West", penningmeester van
„Vreemdelingenverkeer" en voorzitter van de
afd Haarlem der Vereeniging Nederlandsch
Fabrikaat
(Adv. Ingez. Med.)
N.V. MAATSCHAPPIJ VOOR GEMEENTE
CREDIET TE AMSTERDAM.
In de algemeene vergadering van aandeel
houders werden de balans en de winst- en
verliesrekening goedgekeurd en het dividend
bepaald: voor de aandeelen Serie A op f 58
per aandeel, voor de aandeelen Serie B op
f 90 per aandeel van f 1000.
De periodiek aftredende commissarissen
werden herkozen, terwijl in de vacature Jhr.
Mr. D, E. van Lennep werd voorzien door de
benoeming van Mr. S. H. Vening Meinesz.
Een wijziging van de pensioenregeling werd
goedgekeurd.
MR. ROMME GEEN GEDEPUTEERDE.
Gingen er aanvankelijk geruchten, dat Mr.
C. P. M. Romme te Amsterdam candidaat
zou worden gesteld voor de functie van lid
van Gedeputeerde Sloten van Noord-Hol
land. thans deelt Mr. Romme aan het Hbld.
mede. dat hij voor de eenoemde candidatuur
niet in aanmevH^g wenschf, te komen
