Teyler's
oude bioemenstukken.
Schoonmaaktijd
Op ruim tijd
Ontvangster.
Hel Belauftiiüste
52e Jaargang No. 15883
Verschijnt dagelijks, behalve öp Zon- en Feestdagen
Donderdag 4 April 1935
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per pest 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. «aand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post f 0.72^.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTSëN 1—5 regels f 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer ƒ0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-. Arm- of Beenbreuk 30.—
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400 -, Verlies Duim ƒ75.-. Verlies Wijsvinger ƒ75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-.
Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
Waar iedere
liefhebber genieten kan.
Teyler's Museum heeft weer zoo'n echt klein
en voornaam tentoonstellinkje als we van dit
rustig en hooggeleerd genootschap verwach
ten kunnen. Al is men nog zoo vaak in de bi
bliotheek wezen werken, de sfeer van het huis
overvalt je altijd weer. De sonore bel die dooi
de marmeren hall galmt de zware deur die
wordt ontsloten de lange zalen waar je voet
stappen galmen, dan de krakende eiken trap
en de ovale galerij met de kostelijke banden
achter hun kippengazen deuren: „Classiques",
„Ecrivains grecs et romains", „Pères de l'Egli-
se"dat zijn allemaal dingen die je ner
gens anders vindt. En zoo is dit zaaltje met
bloemschilderijen van de 17de eeuw tot dezen
tijd echt weer iets voor Teyler rustig, voor
naam, degelijk. En, gezien het onderwerp, on
eindig boeiend.
Laten we eens aandachtig de wanden langs
gaan en de oude schilderingen en de vitrines
met teekeningen en aquarellen met het oog
van den bloemenliefhebber bekijken. We zul
len, als we die bloemen vergelijken met onze
tegenwoordige exemplaren, tot aardige ont
dekkingen komen. Geen Iris van heden is zoo
intens balletjes-blauw als de oude schilders
ze weergeven. En de Tulpen van de 17de zoo
wel als de 18de eeuw, vertoonen een heel an
der type dan dat van tegenwoordig! Het zijn
allemaal lange, losse, meestal witte bloemen
met een fijne rood© of rose vlamteekening,
scherp op den ondergrond afgezet. De blade
deren krullen en de heele bloem verschilt
sterk van den korten en, hierbij vergeleken,
vierkant-gedrongen vorm onzer tegenwoordige
tulp. Deze ouderwetsche, sierlijke bloem be-
staat nog; u zult goed moeten zoeken, maai
er bestaat hier en daar nog een partijtje van
de hulp „Zomerschoon", zoo ongeveer de
eenigè van de oude'garde die is •overgebleven,
Hoe die verandering zoo gekomen is? Ja, de
smaak van het publiek zal daar niet vreemd
aan geweest zijn. Vroeger zag men deze ge
vlamde tulp graag; daarnaast bestonden de
z.g. eenkleur-tulpen, die zich wél hebben we
ttel te handhaven en nu weer veel gevraagd
worden: Breeder-Tulpen noemt men ze meest
en ze hebben groote, gedrongen bloemen als
onze moderne tulpen op hooge stengels en
komen in prachtige warme kleuren voor. De
gevlamde, gestroomde Tulp is vergeten; die
vlammen en fijne strepen hebben tegenwoor
dig de z.g. Rembrandttulpen nog wel, maar
die zijn heelemaal „modem" van vorm. ter
wijl de eigenaardige lange en losse bloemvorm
van de oude tulp van zestien zooveel in de z.g.
Byzarren is overgebleven, die echter weer
niet de goede kleuren hebben, want ze zijn
steeds bruin en geel gevlamd!
U ziet, het is een heel vraagstuk. In ieder
geval bekommert het publiek zich op het
oogenblik weinig meer om de tulp die onze
voorouders kweekten en daarom wordt ze
ook vrijwel niet gekweekt; waar geen vraag
is, is geen aanbod. Let u verder eens op de Le
lies op deze oude schilderijen; en op de Nar
cissen, meestal kleine poetaz met hun scher
men vol bloemen. En dan zijn de Hyacinten
uit de vorige eeuwen bijzonder aardig; men
legde zich toen vooral toe op het verkrijgen
van weinig, groote bloemen en op een doek van
Hendrik Reekers (18251858) zult u een tros
vinden waar acht bloemen aan zitten, wel
geteld, maar dat zijn dan ook reuzen!
Sinds een of twee seizoenen is de dubbele
gele Oostindische kers Goudglans in den han
del; een Amerikaansche nieuwigheid, maar
eigenlijk al zoo ouder hangt een schil
derij van v. Os (17821861) en daar staat een
dubbele gele Oostindische kers op!
Een dubbele crème-met-oranje Narcis zult
u trouwens ook tegenkomen, die heel veel weg
heeft van onze tegenwoordige Oranje Phoe
nix en Twink.
Als we, met de bloemenweelde van Flora
1935 nog voor oogen, ons aandachtig geven
aan de beschouwing van deze eeuwenoude
doeken, dan is het voor ons bloemenliefheb
bers een heel apart genoegen, de bloemen te
zien, die onze voorouders kenden, waar ze
van hielden en die in hun tuinen stonden
en waar ze, misschien, op kleine schaal ten
toonstellingen van hielden.
En daarom alleen al moeten we Teyler's
museum dankbaar zijn voor deze expositie.
L. S.
MOTORDIENST.
Bij K. B. van 15 Maart j.l. is aan den re
serve kolonel H. J. D. de Fremery, van de
Schoolcompagnie van den Motordienst, eer
vol ontslag uit den militairen dienst verleend.
INLIJVING IN .APRIL.
Indeelingsdistrict Haarlem.
Op 23 April a.s. zullen voor het Indeelings
district Haarlem, door den commandant daar
van, worden ingelijfd de dienstplichtigen be
stemd voor: de Schoolcompagnie van den Mo
tordienst, le ploeg, Haarlem; de opleiding tot
officier, v. li. 10e, 18e en 21e regiment infan
terie, le ploeg; le Regiment Veldartillerie (on-
beredenen) le ploeg; de le ploeg v. h. lie Bat.
Regiment Genietroepen en de geschikt geach-
ten voor opleiding tot onderofficier, le ploeg
voor He Bat. Reg. Genietroepen.
Emmabloempje.
Opbrengst bijna 6000.
De Woensdag te Haarlem en te Bloemen-
daal gehouden verkoop van het Emma
bloempje ter bestrijdng van de tubercolose
heeft bijna f 6000 opgebracht.
PERSONALIA.
Aan de rijkslandbouwwinterschool te
Utrecht slaagde voor het eijidexamen R. ter
Plegt, te Haarlem.
De autobusdienst van „Eigen
Huis en Tuin".
Principiëele uitspraak maakt een eind
aan den dienst.
Op 2-2 Maart heeft voor de Haarlemsche
rechtbank in hooger beroep gediend de be
kende kwestie van den autobusdienst der
Zwanenburgsche Vereeniging „Eigen Huis en
Tuin". De kantonrechter had een veroor-
deelend vonnis van f 50 subs 20 dagen tegen
een bestuurslid dier vereeniging uitgespro
ken. de officier vroeg bevestiging hiervan,
de Haarlemsche rechtbank veroordeelde het
bestuurslid heden tot f 1 boete of één dag
hechtenis.
Door deze principieele uitspraak is nu dus
uitgemaakt, dat de autobusdienst moet op
houden te rijden.
Mr. F. v. d. Goot, trad als verdediger
op.
De verbreeding van de
Anthoniestraat.
Hoe het met de onteigening
staat.
De Rechtbank zal de schadevergoeding
bepalen.
Heems' Graanhandel schrijft ons:
„Ieder die belang stelt in verbreeding van
wegen en straten in onze gemeente, zal het
opgevallen zijn, dat in den Raad reeds dik
wijls gesproken is over de verbreeding der
Anthoniestraat. De quaestie is al vijf jaar
hangende. De gemeente heeft te vergeefs ge
tracht met de eigenaren van de gedeeltelijk
te onteigenen perceelen tot overeenstemming
te komen over de toe te kennen schadever
goeding. Ook is het zoover gekomen, dat de
gemeente de betrokken eigenaren heeft laten
dagvaarden. De slotsom was, dat de gemeente
dit proces verloor en veroordeeld werd tot be
taling der proceskosten. Meermalen heeft
men in de dagbladen kunnen lezen, dat de
gemeente tot onteigening of gedeeltelijke ont
eigening heeft willen overgaan, terwijl de
eigenaren openlijk verweten werd, dat zij niet
genegen waren te onderhandelen.
Hoe is het mogelijk? Stelt u voor, dat u met
uw zaak in een nieuwe rooilijn komt te lig
gen en dat de gemeente van uw pand een paar
meter af haalt. Met de rest moet u maar zien
wat u er mee doet, wat er overschiet is wel
waardeloos, maar u heeft toch nog een ver
goeding gekregen, waar u kwalijk een ande
ren gevel voor kunt plaatsen, nog minder om
het interieur van uw perceel weer naar be-
hooren bruikbaar in te richten. Moet nu ieder
burger, die door toevallige omstandigheden
zijn eigendom daar heeft, zich maar opoffe
ren, omdat het voor gemeenschappelijk be
lang is?
Ik zelf ben overtuigd dat wanneer het hier
algemeen belang geldt, het algemeen belang
ook hiervoor moet opkomen en niet een aantal
personen er voor geofferd behoeft te worden,
zoo noodig geruïneerd. De gemeente is toch
zeker moreel verplicht in deze reeds jaren
hangende kwestie een goede oplossing voor
beide partijen te geven en niet als kat en muis,
die eerst met haar prooi speelt, om haar dan
later den genadeslag te geven. Evenmin dat
de een achtergesteld wordt bij den ander, wat
totnogtoe bij een reeds voor enkele jaren ge
leden overgenomen perceel in dit gedeelte An
thoniestraat is gebleken".
Tot zoover het schrijven van de firma
Heems' graanhandel.
Wij hebben naar den stand van de ont
eigening voor de Anthoniestraat een onder
zoek ingesteld. Daarbij werd ons medege
deeld, dat de gemeente het indertijd gevoerde
onteigeningsproces verloren heeft om een ad
ministratieve quaestie. Nadat het proces aan
hangig gemaakt was is de onteigeningswet ge
wijzigd. Toen werd vastgesteld, dat alleen
onteigening uitgesproken kan worden als
daaraan publicaties in de Staatscourant zijn
voorafgegaan. De wetgever heeft blijkbaar
verzuimd een overgangsbepaling te maken voor
reeds hangende zaken. Daarom is de ont
eigening door de Rechtbank afgewezen, om
dat door de gemeente niet de vereischte pu
blicaties waren gedaan. (Onder de vroegere
wet waren die publicaties in de Staatscourant
niet voorgeschreven)
De gemeente heeft aan de betrokken eige
naren een bod gedaan voor het te onteigenen
gedeelte van hun perceelen. Dit werd blijk
baar te laag geacht. Een vraagprijs van de
eigenaren is niet binnengekomen.
Door de gemeente zijn thans stappen gedaan
om opnieuw een onteigeningsproces te voeren.
Dan zullen natuurlijk de voorgeschreven pu
blicaties in de Staatscourant verschijnen. Als
de onteigening wordt aangenomen zal de
Haarlemsche rechtbank deskundigen benoe
men om over de door de gemeente te betalen
schadevergoedingen aan de eigenaren te ad-
viseeren. Daarop stelt de rechtbank de bedra
gen vast.
Voor wal U hebt op te ruimen
is een kleine advertentie in
HAARLEM'S DAGBLAD
het zekere middel.
1 -3 regels 30 cent
elke regel meer 10ct._
„De lasten omlaag".
Request van hotel-, restaurant- en cafébedrijf
aan de regeering.
Het Comité van Actoie, dat zich uit verschil
lende organisaties gevormd heeft ter bestu
deering van maatregelen, welke in den
moeilijken toestand van het hotel-, restau
rant- en cafébedrijf verbetering kunnen
brengen en dat stond onder leiding van oud
minister Posthuma, heeft zich thans met een
request gericht tot den minister van econo
mische zaken, waarin een overzicht wordt
gegeven van de vele lasten, die op dit be
drijf drukken.
In de eerste plaats wordt gewezen op de
personeele belasting en wordt eraan herin
nerd, hoe de gemeenten de mogelijkheid had
den om het bedrijf hier flink te helpen. On
geveer 300 van de 100 gemeenten treden in
deze behulpzaam op, doch daaronder ontbre
ken nog vele groote gemeenten.
Deze door den rij-kswetgever goed bedoel
de hulp heeft voor een belangrijk deel gefaald
en daarom zal de rijkswetgever nu zelf moe
ten in grijpen.
Werden de lasten van de personeel belas
ting van ons afgewenteld, aldus schrijven
adressanten dan konden wij althans
eenigszins vrije ademen.
Dan blijft nog de zware druk van het ver
gunningsrecht en van de omzetbelasting,
crisishef fingen, muziekauteursrechten en
electriciteitstarieven zorgen voor een verde
re uitputting van de geldmiddelen der bedrij
ven.,
Alle genoemde lasten maken de verteerin
gen duur. De binnenlandsche toerist verdwijnt
en gaat naar het buitenland. Daarbij komt.
dat de buitenlander ons dure land mijdt ter
wijl voorts de bedrijven beconcurreerd wor
den door allerdei beunhazen.
De prijzen moeten omlaag en de hotel-, res
taurant- en cafébedrijven zijn onder binden
de prijsafspraken bereid dat te doen.
Dit kan echter niet als de overheid de vele
lasten, die op het bedrijf drukken, niet zeer
belangrijk verlaagt. Tenslotte wordt den mi
nister verzocht de commissie in de gelegen
heid te stellen de vermelde vraagstukken
mondeling toe te lichten.
FLORA 1935 HEEMSTEDE.
Er doen weer onjuiste geruchten de ronde.
Nu zou het Tentoonstellingsterrein Flora
tegen zessen gesloten worden en het publiek
van het terrein verwijderd, en pas 's avonds
zou de Tulpenhof weer voor het publiek wor
den opengesteld.
We wijzen er nogmaals op, dat de Tulpen-
hof van 's morgens 9 uur tot 's nachts 12 uur
open b 1 ij f t. De rest van het terrein wordt
tegen den avond gesloten (een bord bij den
ingang van het Molentje geeft het juiste
sluitingsuur aan) en het dan nog op het
weide- en boschterrein aanwezige publiek
wordt dan verzocht zich naar den Tulpenhof
te begeven. Wanneer men zich dus op het
terrein bevindt, kan men daar desgewenscht
vertoeven tot 12 uur 's nachts, zonder ge
dwongen te zijn een tweede toegangsbewijs te
koopen.
Op Terschelling is de eerste
vrouwelijke ontvanger van ons
land benoemd.)
U kent wel het soort biljetje,
Dat zoo allerliefst besluit,
Als bood men u een verzetje:
De ontvanger noodigt u uit...
Dan is weer de situatie
Van elk jaar opnieuw ontstaan.
Je zit met een invitatie,
Die j' onmooglijk af kunt slaan.
Want als je dit ooit zou durven,.
Dan vindt hij je later wel;
Dan pakt hij je bij je lurven
En stuurt je een dwangbevel.
Nu is die jaarlijksche kwelling,
In handen gelegd der vrouw.
Op 't vredig eiland Terschelling.
Wat ik als een vondst beschouw.
Dat maakt dan wel het biljetje
Nog niet tot een billet-doux,
't Maakt niet den gang tot een pretje,
Je gaat er gedwee naar toe.
Komt je een ontvangster vragen,
Dan mopper je vast niet meer.
Dan weet je je lot te dragen
En leg je het zwijgend neer.
Dan voel je je thuis, als :t ware,
Je bent wel gewend eran,
Je geeft toch je geld al jaren
De vrouw, als getrouwde man.
P. GASUS.
Internationale fascistische
conferentie te Amsterdam.
Onderscheid tusschen fascisme en
nationaal-socialisme.
Na afloop van een internationale fascisti
sche bespreking, die dezer dagen in
het Amstel Hotel te Amsterdam is gehouden,
heeft de leider der Italiaansche delegatife de
heer Eugenio Coselschi, die tevens voorzitter
der conferentie was, in een verklaring aan een
redacteur van het Persbureau Vaz Dias eenige
mededeelingen gedaan omtrent aard en in
houd der gehouden besprekingen.
Met nadruk verklaarde de heer Coselschi,
dat er een hemelsbreed verschil is tusschen
fascisme en nationaal-socialisme, niet alleen
naar de' uiterlijke benaming, maar ook naar
het wezen.
Het nationaal-socialisme propageert een ge-
exalteerd nationalisme, de suprematie van het
eene volk over het andere, wat dus nooit kan
leiden tot broederlijke samenwerking tusschen
de volken en nooit een universeele idee kan
omvatten.
Het voornaamst© verschil bestaat echter
hierin, dat het universeele fascisme scherp
elke rassensuperioriteit en dus elke rassen
theorie afwijst, wat in zijn universaliteit be
sloten ligt.
De heer Coselschi beschouwde dan ook als
een der voornaamste resultaten der Amster-
damsche commissie-zitting de aanneming van
de volgende x-esolutie:
„De commissie, nogmaals overwegende de
jongst© gebeurtenissen, die de politieke hori
zon van Europa verduisteren, bevestigt dat het
doel van het universeele fascisme is de alge-
heele samenwerking tusschen de regeeringen
die eerlijk en oprecht werken voor de verze
kering van den vrede.
Daarom brengt zij hulde aan het inzicht van
Mussolini die, helder en diep den werkeüjken
toestand doorschouwend, den weg heeft aan
gegeven, die moet leiden naar een werkelijke
en duurzame entente tusschen de volkeren,
overeenkomstig de eer en rechtvaardigheid
voor elk.
De commissie bevestigt dat de opvatting
van het universeele Fascisme wordt geïnspi
reerd door de idee van eendracht en vrije
samenwerking van alle volkeren en rassen in
elke natie.
Daarom veroordeelt zij elke materialistische
opvatting, die berust op de exclusieve over-
Lord Anthony Eden tijdens zijn bezoek aan den Poolschen Staatspresident
prof. Moscicky (midden). Links Beek, minister van buitenjandsche zaken.
Het resultaat van Eden's tweede bezoek aan
Warschau.
pr>g. 4
Londen tegen deelneming van Duitschland
aan de eerste vlooteonferentie.
pag. 4
De Italiaansche regeering is van meening dat
Abessynië den oorlog voorbereidt.
na er. 4
Lerroux heeft in Spanje een radicale minder-
heidsregeering gevormd.
pag. 4
De malaria-epidemie op Ceylon heeft totnog
toe 54000 dooden geëischt.
pag. 4
Duitsehland's luclitbcwapcning zou thans uit
1800 gevechts- en bombardementsvliegtui
gen beslaan.
pag. 4
De jaarvergadering der Christ. Hist. Unie te
Amsterdam.
pag. 3
De Eerste Kamer heeft de wijziging der Ont
eigeningswet aangenomen.
pag. 3
Prof. Taverne heeft geantwoord op den open
brief van rnr. Catz.
pag. 3
De electrificatie van den spoorweg Haarlein-
Zandvoort.
pag. 2
Bekende Haarlemmers: mr. Th. F. Raedt.
pag. 3
ARTIKELEN, ENZ.
Van onzen Londenselien correspondent: De
Britsche tarievenpolitiek.
pag. 4
Dr. Tjebbo Franken: De bloembollen.
pag. G
A. Meilink over de bloem van den dag: de roos
pag. 9
J. B. Schuil over: „Als het getij verloopt."
pag. 6
De Flora Feestweek te Haarlem.
pag. 7 en 8
A. van Weerden: De lichten op, de vlaggen uit!
pag. 7
De heer Th. S. J. Hooy over: een feestweek
ondanks de crisis.
pag. 7
Wat ,vil „Nederlandsch Fabrikaat".
pag. 7
Het feestprogramma.
pag. 7
J. F. Bckker: Het gebruik van bloemen in de
etalage.
pag. a
K. de Jong: Taptoe.
pag. 8
Haarlem in feestkleed: bijzonderheden over
de versiering.
pag 8
H. G. Cannegieter over een Vredesfilmvoor-
stelling in het Rembrandttheater.
pag. 11
heerschïng, van één ras over alle andere ras
sen. waardoor de rassentheorie een materia-
listischen grondslag heeft, die in strijd is met
de nagestreefde geestelijke eenheid."
Vragen van Kamerleden.
Het Eerste Kamerlid Mendels heeft den
minister van justitie de volgende vragen ge
steld:
1. Is het den minister bekend, dat in het
Anistel-Hotel te Amsterdam een internatio
nale fascistische conferentie ter bevordering
van het universeele fascisme heeft plaats ge
had, waaraan behalve door ir. Mussert werd
deelgenomen o.a. door afgevaardigden van
Denemarken, Noorwegen, Frankrijk en Ier
land, onder voorzitterschap van een Italiaan-
schen fascist, en waar een in de pers gepubli
ceerde resolutie is aangenomen, die de strek
king aangeeft der in de onderscheidene landen
te voeren fascistische actie?
2. Waren deze buitenlanders niet onderwor
pen aan het verbod voor vreemdelingen om
hier te lande aan eenigerlei actie van poli
tie ken aard deel te nemen? Zoo ja, waarom
niet?
3. Indien dit verbod wél van toepassing was,
zijn er dan maatregelen genomen het te doen
opvolgen, en zoo ja, welke?
De heer Schalker, lid der Tweede Kamer,
heeft over dezelfde aangelegenheid vragen ge
steld, en bovendien over graaf Oberdorff, die
ir. Mussert vergezelde als „zijn chef van de
afdeeling buitenlandsche zaken", over wiens
nationaliteit en over welke afdeeling „buiten
landsche zaken" de heer Schalker den mi
nister een onderzoek en mededeelingen aan
de Kamer verzoekt.
Ieren geen Britsche onder-
danen meer.
Naar volledige onafhankelijkheid?
DUBLIN, 4 April. (Reuter.) De Iersche se
naat heeft gisteren de Iersche wet op de na
tionaliteit en het staatsburgerschap zonder
hoofdelijke stemming aangenomen, nadat de
reeds eerder door den Dail was goedgekeurd.
Door deze wet houden alle burgers van den
Ierschen vrijstaat op Britsche onderdanen
te zijn.
Aan het slot der debatten verklaai'de mi
nister-president De Valera, dat het beste zou
zijn een volksstemming te houden, teneinde
te weten of de meerderheid van het volk de
volledige onafhankelijkheid van Ierland van
Groot-Brittannië wenschte bijv. in den vorm
van een républiek. Naar men weet ontkent
de Britsche regeering het recht van den Ier
schen vrijstaat om den Ierschen burgers den
status van Britsch onderdaan te ontnemen en
wordt op de rechtsgeldigheid der nieuwe wet
door de Britsche regeering niet erkend.