Ons Zondagsblad.
Stresa.
Hei Beiüu^tiiksie
52e Jaargang No. 15890
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 12 April l»öo
HAARLEM S DAGBLAD
1
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR
COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V.
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTENper week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden
ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad:
per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72V3.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724^ 14825 Postgiro 38810
Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230.
ADVERTENTiëN 15 regels 11.75, elke regel meer 10.35. Reclames
ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en
aanbod 1—4 regels 0.60. elke regel meer 0.15. Onze Groentjes zie
hoofd rubriek.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange on
Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange
Alles ïndier
geschiktheid 600.-, Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk f 30—
ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 400.-, Verlies Duim f 75.-, Verlies Wijsvinger 75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-.
het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
HAARLEM, 12 April.
Vijf Millioen Antwoorden.
Tot dusver heeft de League of Nations Union
'fan vijf millioen Engelsche mannen en vrou
wen antwoorden gekregen in haar bekende,
uit vijf vragen bestaande enquête. Zij zal nog
eenige maanden met dit werk doorgaan. Het
vordert langzaam, omdat de vereeniging het
heelemaal met eigen organisatie moet doen.
Maar het lange tijdsverloop heeft één voor
deel: men kan niet zeggen dat de resultaten
de uiting zijn van een momenteele bevlieging.
Gedurende de enquête heeft de snel-wisselen-
de situatie in Europa verschillende „ups and
downs" doorgemaakt. Daarom is het van be
lang dat van de vijf millioen niet minder dan
97 pCt. zich hebben uitgesproken vóór den
Volkenbond en voor Engelands medewerking
daarin. Dit schijnt wel te bewijzen dat men
het vele geschimp op deze instelling tegen
woordig niet al te ernstig meer behoeft te ne
men. Er zijn ook menschen die bij tijden afge
ven op hun eigen landmaar tenslotte
zijn en blijven ze er toch liever in dan ergens
anders te moeten wonen. Allemaal hekelen we
af en toe ons klimaat, maar we weten intus-
schen wel dat 't het beste voor ons is, en ver
kieselijk zoowel boven dat van de tropen, als
boven dat van Lapland. Men moppert vaak
om 't mopperen, en wie over iets klaagt heeft
trouwens nog niet gezegd, dat hij het afschaf
fen wil en het alternatief verkiest.
De vijf millioen antwoorden in Engeland
vertegenwoordigen volstrekt geen bepaalde
richting of bevolkingsgroep, maar de meening
van een groot, willekeurig deel der bevolking
uit een aantal districten des lands. Velen ant
woorden niet omdat ze te lui ervoor zijn. Dat
kennen we: toen wij in Nederland om één
handteekening vroegen bleek zelfs dat voor
velen al een te groote moeite.
Dat 93 pCt. van de vijf millioen zich hebben
uitgesproken vóór afschaffing van de parti
culiere wapenindustrie is ook zeer teekenend.
Het is overigens volstrekt niet verbazingwek
kend, gezien'de gruwelijke misstanden die
daarin en daaruit zijn ontstaan.
94 pCt. hebben gestemd voor de toepassing
van economische maatregelen tegen een aan
vallenden staat, 74 pCt. voor het nemen van
militaire maatregelen ertegen. Het verschil
tusschen deze twee percentages toont onge
twijfeld de opinie diergenen, die het heele
zotte ge-oorlog uit de wereld willen hebben en
daarbij van dergelijke sancties ook niets wil
len weten.
Voor algemeene vermindering in bewape-
ni'ng bij internationale overeenkomst hebben
zich 92.7 pCt. uitgesproken; vóór algemeene
afschaffing van legers en vloten, bij interna-
- tionale overeenkomst, 85.6 pCt.
Dit zijn geweldige meerderheden, als uiting
van miïlioenen, behoorend tot een der mach
tigste naties der wereld, toch wel heel teeke
nend. In 1913 zou een dergelijke uitslag van
een dergelijke enquête eenvoudig ondenkbaar
zijn geweest. Het feit bewijst dat wel degelijk
in die j aren veel veranderd is en dat er nieuwe
begrippen en overtuigingen in de wereld zijn
- gegroeid. Het is dan ook zeker niet juist, te be
weren: „De menschen hebben niets geleerd".
Veeleer zou men kunnen zeggen: „De meesten
hebben wel geleerd anders te denken, maar
nog niet geleerd ernaar te handelen".
Onze Londensche correspondent schreef
Dinsdag in een artikel over deze enquête dat
de Daily Mail en de Daily Express, twee Lon
densche volksbladen toebehoorend aan z.g.
„kranten-lords" actie tegen de enquête heb
ben gevoerd. Een van de twee noemde haar
zelfs „de Bloedstemming".
De Manchester Guardian, een van de voor
naamste dagbladen in Engeland, welks mee
ning ook in het buitenland veel invloed heeft,
oordeelt er gansch anders over. Het gebruik
van de term „Bloedstemming" noemt de
Manchester Guardian in een hoofdartikel
„een schitterend staaltje van onverstand", en
het blad zegt dat noch deze enquête, noch
haar resultaat makkelijk vergeten zullen
worden.
Dat is ongetwijfeld waar. De Engelsche re
geering en het Engelsche parlement hebben
er ook nota van moeten nemen. Er is in het
Lagerhuis fel over gedebatteerd. En telkens
duiken de berichten erover weer opnóg
een voordeel van een campagne, die maanden
duurt. Het eindresultaat zal een climax in de
openbare belangstelling geven. En zooals de
Guardian reeds voorspelt: dat zal wel niet
noemenswaard afwijken van de tot dusver
bereikte percentages.
De Engelsche ministers, nu m Stresa. weten
dit ook. Zij weten dat 97 pet. van vijf mil
lioen Engelschen, elk voor zich rustig thuis,,
zonder eenige pressie of invloed van „massa
psychose" vijf vragen beantwoordend, zich
hebben uitgesproken vóór den Volkenbond.
94 pet. vóór eqonomische sancties tegen den
aanvaller, 93 pet voor de afschaffing van de
particuliere wapenindustrie, enzoovoorts.
Men kan zulke uitspraken niet veronacht
zamen. Men moet er rekening mee houden
bij het regeeren, bij het opstellen van pro
grams, en ook bij internationale onderhande
lingen zooals die te Stresa. Zij vertegen
woordigen nieuwe overtuigingen, een nieuwe
zeer machtige strooming in den lande en in
de wereld. Wie meent dat nog dezelfde geest
heerscht als in 1914, vlak voor den oorlog, kent
de teekenen dezer tijden niet en is er leelijk
naast
R. P.
AANBESTEDING.
Jhr. Van Karnebeek opent
Flora Drie.
Buitengewoon mooie Tentoonstelling.
De storm is uitgeraasd.
Vrijdagmorgen werd Flora Drie geopend.
Vrijdagmorgen was het weer veel beter!
De zon kwam zelfs even, wat schuchter eerst
nog, als was ze wat beduusd van de plot
seling ingetreden rust. Maar ze was er toch
al even. De bloemen koesterden zich in het
zoele weer en toonden zich frisch en kleu
rig op het groene tapijt. Het gemaaide gras
rook naar de lente, een koeltje streek over
de bloemen en bracht zachte geuren over.
in de boomen, reeds gehuld in een teer groen
waas was het een getwetter van vogels
symptonen van betere tijden?
Zóó was Flora Vrijdagmorgen toen om elf
uur de voorzitter van het Uitvoerend Comité,
de heer Tom M. H. van Waveren een korte
rede hield.
Aanwezig waren op het bordes vele be
langstellenden, o.a. de burgemeester,van
Heemstede Jhr. J. P. W. van Doorn, de
burgemeester van Hazerswoude, de heer A.
Warnaar en de burgemeester van Alphen
a. d. Rijn, de heer P. A. Colijn.
De heer v. Waveren heette de belang
stellenden welkom, in het bijzonder Jhr. van
Karnebeek, die door zijn aanwezigheid weer
blijk gegeven heeft van groote belangstel
ling in het bedrijf. Het staat niet aan spr.
te beoordeelen of Flora Drie mooier is dan
de vorige Tijdelijke Tentoonstellingen maar
ze doet er zeker niet voor onder.
Spr. bracht dank aan de verschillende in
zenders, last not least aan de Boskoopers, die
evenzeer gebukt gaan onder de moeilijke
omstandigheden en voor wier werk spr.
groot respect heeft. Hij memoreerde de
namen van de heeren Wezelenburg, Dijkhuis
en Boes. Spr. stelde de bereidwilligheid van
den burgemeester van Boskoop op hoogen
prijs.
Deze, mr. E. P. Verkerk wenschte de
waardeering uit te spreken voor den organi.
satorischen opbouw van het geheel en de
insfchataeling der B'oskoopsche culturen in
het bizonder. De verhouding tusschen de bol
lenstreek en Boskoop is ongebroken en on
besproken goéd én aangenaam. Hij hoopte
dat deze. middelste tentoonstelling. Flora Drie
een culminatiepunt mag zijn in expositie en
beztoek, en zal zijn de stabilisatie van het
Boskoopsche renommé.
Excellentie, jhr. mr. dr. H. A. van Kar
nebeek, commissaris der Koningin in
Zuid-iHolland, achtte het een voorrecht Flora
Drie te 'mogen openen, omdat hij persoonlijk
een zeer levendige belangstelling in de Ten
toonstelling stelt. Oicik de Staten van Zuid-
Holland hebben blijk gegeven van de be-
teekenis van Flora door hun subsidie, of
schoon de Tentoonstelling niet gehouden
wordt in hun gewest. Spr. bewonderde den
moed om aan Flora den st|oot te geven, hij
prees het initiatief, dat getuigt van durf en
vertrouwen. Wat de moeilijkheden rondom
mogen zijn, als de geest blijft zooals die is.
zal het uiteindelijk herstel worden bereikt.
De krachten moeten vereenigd worden, het
wachtwoord blijven samenwerking, het bi-
zondere zij ondergeschikt aan het algemeene.
Deze Flora begroette spr. als een voorbeeld
van collectieve inspanning en wat deze in
spanning vermag, en hij hoopte, dat dit een
sleutel zal zijn voor succes.
Hierna werd een rondgang door het
Bloemenpaleis gemaakt en werden de bui
tengewoon fraaie inzendingen bewonderd,
Om twaalf uur is het Bloemenpaleis voor
het publiek opengesteld.
Hedenmorgen werd door den Rijkswaterstaat
te Haarlem aanbesteed het verruimen van het
Noordzeekanaal tusschen de kilometerpalen
9.700 en 15.950 met bijkomende werken be-
hoorende tot de werken tot de verbetering
van het Noordzeekanaal. Raming f 580.000.
Laagste inschrijfster N.V. Bagger Mij Bos en
Kalis te Sliedrecht voor f 388.000.
DE AVIATRICE JEAN BATTEN IN NEDERL.
INDIë.
KOEPANG. 12 April. (Aneta). De aviatrice
Jean Batten kwam gisteren hier te 10 uur 15
uit Port-Darwin aan. Zij deelde mede, een
geweldige sensatie te hebben medegemaakt,
toen zij op weg van Port-Darwin naar Koe
pang van een hoogte van 6000 voet tot op
2000 voet viel. De oorzaak hiervan was waar
schijnlijk een storing in de benzineleiding.
Zij slaagde er echter in haar machine weer
meester te worden.
Nadat zij op Koepang benzine heeft inge
nomen, zal zij naar Rambang doorvliegen.
Een fraaie, kleurrijke groep in het Bloemenpaleis.
ARTS H. GROENENDIJK, t
Hedennacht is plotseling overleden de be
kende homoeopathische arts H. Groenendijk,
wonende aan den Zijlweg, vroeger op den Wa
genweg.
Dokter Groenendijk zou in Mei a.s. 52 jaar
geworden zijn. Hij deed zijn artsexamen in
1910. Hij legde zich in het bijzonder op de ho-
moeopathie toe en had op dit gebied een groo-
ten naam en ook een groote praktijk.
Hij was bij zijn patiënten zeer gezien.
De teraardebestelling zal plaats vinden op
Woensdag 17 April a.s. om 2 uur op de Alg.
Begraafplaats te Bloemen daal.
AFSCHEID J. J. BAUER
Donderdagavond nam de heer J. J. Bauer,
de afgetreden directeur van de Avondschool
voor Nijverheidsonderwijs, afscheid van de
school in de aula der H.B.S. A.
Aanwezig waren o.m., de wethouder van on
derwijs, de heer A. G. Boes en de hoofdcom
mies der afd. onderwijs ten Stadhuize, de
heer J. A. Pijzelman; de Inspecteur van het
Nijverheidsonderwijs, de heer G. A. Groote
Haar; de heeren P. Voogd en Mr. Dr. F. S. Wit-
teveen, voorzitter en secretaris der Commissie
van Toezicht op het M.O.; Ir. M. Voorzanger,
directeur der H. B. S. A en verschillende leera
ren. De avond stond onder leiding van den
heer J. A. L. Doyer, waarnemend directeur en
leeraar aan de Avondschool voor Nijverheids
onderwijs, die de bijeenkomst met een korte
inleiding opende, waarna de rij van sprekers
werd geopend door den heer A. G. Boes. Daar
na voerden nog het woord de heeren: Groote
Haar, Voogd, Voorzanger (in wiens school de
Avondschool gehuisvest is), Doyer (die namens
de leeraren sprak en als souvenir eenige Per
zische kleedjes aanbood).
Zij allen spraken zeer waardeerende woor
den, waarbij de aandacht werd gevestigd op
de uitmuntende verhouding tusschen den
scheidenden directeur en de leeraren en leer
lingen en op het feit, dat de heer Bauer heel
wat veranderingen en reorganisaties in den
loop der jaren heeft medegemaakt.
Nadat de heer Bauer zijn hartelijken dank
had betuigd voor het gesprokene en de ge
schenken, spraken nog de oud-leeraren, de
heeren G. J. Kerkhoff en M. G. van Dijk en
de leeraar, de heer H. Eebes.
Hierna bleef men nog eenigen tijd gezellig
bijeen.
Wij hebben onlangs, ter vergrooting van
de actualiteit, de bezorging van ons Zon
dagsblad vervroegd tot Woensdag, meenende
onzen duizenden lezers van dit geïllustreer
de bijvoegsel daarmede een dienst te bewij
zen. Ons is echter gebleken, dat in breede
kringen dier- lezers de voorkeur wordt ge
geven aan bezorging op Vrijdag, zooals voor
dien geschiedde. Deze week is de levering
weder op Donderdag geschied en, aanvan
gende aanstaande week, zal het Zondagsblad
voortaan weder des Vrijdags bij de abonnés
worden bezorgd.
Aan Christelijk Haarlem.
ZONDAGAVOND 14 APRIL. 8 uur, belegt de
V. V. S. U afd. Haarlem in het Concertgebouw,
groote zaal. Lange Begijnestraat,
EEN OPENBARE VERGADERING
waar Dr. J. L. SNETHLAGE zal behandelen
het onderwerp: „Lenin en Christus".
ENTREE 18 cent. Werkl. 12 cent.
KOMT ALLEN
(Adv. Ingez. Med.)
Nu zijn zij weer in Stresa samen,
De mannen met beroemde namen,
En zoeken naar het nieuwste plan,
Dat onze wereld redden kan.
Zij zitten hoffelijk te praten,
Van wat men doen moet en moet laten.
Geen achterdocht, geen haat en nijd,
Geen tegenwerking en geen strijd;
Naar samenwerking moet men streven,
De menschheid moet in vrede leven,
Bekrompen zelfzucht van elkeen,
Moet wijken voor het algemeen.
De broedermin moet men verkonden,
Of onze wereld gaat te gronde,
De handen in elkaar gelegd
Ach. het is al zoo vaak gezegd.
Komt het op die manier in orde?
Wij zijn er sceptisch bij geworden,
Er is zoo vaak en veel gepraat,
Waar is het tastbaar resultaat?
Het praten van die hooge heeren,
Kan ons niet erg meer imponeeren,
Wat heeft dit praten nog voor nut,
Wij zijn en blijven in de put.
Zoo zijn er veel. die niet meer hopen,
Dat het nog ooit goed af kan loopen,
En op ons aardsche tranendal,
Er ooit weer welvaart wezen zal.
Al is zoo'n stemming te vergeven,
Al zien wij ook met angst en beven,
Waarheen wij worden voortgedreven,
Er is nog hoop (en hoop doet leven)
In' 't eene feit, dat zeker staat,
Er wordt tenminste nog gepraat.
P. GASUS.
Afscheid van den heer J. J. Bauer, als directeur der Gem. Avondschool voor Nijverheidsonderwijs te Haarlem.
Het begin der driemogendhedenconferentie van
Stresa.
pag. 4
Een Russische vliegtuig is met acht inzittenden
verongelukt.
pag. 4
De indiening van het bezuinigingsontwerp is
eerst over eenige weken te wachten.
pag. 3
De twee broertjes te Nederwecrt, die zoo plot
seling stierven, blijken door dolle kervel ver
giftigd te zijn.
pag. 3
Kinderen veroorzaakten te Wezep een groote
brand.
pag. 3
Indiening van een wetsontwerp tegen onge-
wenschte cumulatie zou spoedig te wachten zijn
pag. 3
Zeer bevredigend bezoek aan Flora.
pag. 6
Jhr. van Karnebeek opent Flora drie.
pag. 1
Bekende Haarlemmers: de heer H. J. L. Klein
Schiphorst.
pag. 3
pag. 12
Sport in 't kort.
ARTIKELEN. ENZ
R. P.: Vijf millioen antwoorden.
pag 1
Van onzen Parijschen correspondent: De Duit-
sche spionnage in Parijs.
pag. 4
Dr. Tjebbo Franken,: De bloembollen.
pag. 6
A. Meilink over de bloem van den dag: Arabis
caucasica.
pag. 6
J. B. Schuil over de Meteoor door „Varia".
pag. 2
Voor de Jeugd.
pag. 7 en
Zandstormen woeden over
Amerika.
Duizenden farmers verlaten hun velden.
Omtre.nt den nieuwen zandstorm, die de
staten Kansas, Colorado, Oklahoma, Texas en
Nieuw Mexico hebben geteisterd, wordt nader
gemeld, dat ook Iowa, Arkansas, Ohio Wyo
ming, en Tennessee door de natuurramp be
zocht zijn.
De door de zandstormen aangerichte scha
de is reusachtig en wordt alleen voor den
tarweoogst op 30 milllioen dollar geschat.
Duizenden farmers verlaten met hun gezin
nen de troosteloos uitziende vernielde velden
en trekken naar het Oosten om zich te be
schermen tegen het moorddadige stof, dat de
menschen met den verstikkingsdood dreigt en
vooral bij kinderen dikwijls een ernstige long-
onesteking- veraadzaakt door reten van ven
sters en deuren dringt en in sommige sta
ten 15 cM. hoog ligt.
In vele dorpen en steden ligt het geheele
zakenleven stil en vindt ook het normale
werk geen voortgang. De scholen zijn geslo
ten In eenige streken is het stof tengevolge
van de aanwezngheid van regenwolken in slik
veranderd, dat als het ware van den hemel
regent.
Zelfs te Chicago zijn de gevolgen van de
natuurramp merkbaar. De aldaar aankomen
de treinen uit het Westen en het Zuiden zijn
geheel met stof en slik bedekt en arriveeren
sems met vertragingen van zelfs zes uur, aan
gezien wissels en signalen langs de spoorwe
gen tengevolge van het stof en de slik niet
automatisch meer werken en met de hand
bediend moeten worden.
Kerkelijke goederen
geconfisceerd.
Duitsclie regeering legt beslag op de
goederen van een Katholieke orde.
MUENSTER, 12 April (V.D.) Voor de eer
ste maal heeft de Duitsche regeering kerke
lijke eigendommen geconfisceerd en wel, naar
aanleiding van de uitspraak van de recht
bank te Muenster, alle eigendommen en bezit
tingen van de Katholieke orde der Zusters van
het Heilige Hart van Hilterup in Westfalen.
Trein verplettert een autobus.
Veertien schoolkinderen op slag gedood.
ROCKVILLE. (Maryland) 12 April (Reuter)
Veertien kinderen zijn hier het slachtoffer ge
worden van een ontzettend ongeluk. Op een
spoorweg-overgang is een autobus met
schoolkinderen door een sneltrein gegrepen
en volkomen vernield. Veertien kinderen wer
den op slag gedood en vevscheidenen anderen
kregen meer of minder ernstige verwondingen.
In de wielen van de locomotief, die pas 500
meter voorbij de piek van de botsing tot stil
stand kon worden gebracht, zaten twee geheel
verminkte kinderlijkjes.
Door den hevigen schok werd een aantal
kinderen op een nabijgelegen kerkhof ge
slingerd, waar hun lijkjes zijn gevonden.