Provinciale Staten-verkiezingen. 3 Haarlem's Kunstschatten. WOENSDAG 17 APRIL 1935 HAARLEM'S DAGBLAD In Drente en Overijsel. IN OVERIJSEL: N. S. B. krijgt 3 zetels, Chr. Dem. Unie 2, Kath. Dem. Partij 1, R. S. A. P. 1 zetel. Christ Hist. Unie en Vrijheidsbond verliezen 2 zetels, S. D. A. P., R. K. Staatspartij en Vrijz. Democraten elk 1 zetel. IN DRENTE: N. S. B. krijgt 4 zetels, Neutrale Partij 1, Chr. Dem. Unie 1 zetel. Vrijheidsbond verliest 3 zetels, Vrijz. Dem. Bond, Plattelanders, Chr.-Hist. Unie verliezen elk 1 zetel. Dinsdag zijn in de provincies Drente- en Overijsel de verkiezingen gehouden voor de Provinciale Staten. De uitslagen luiden: Uitgebracht 244007 geldige stemmen. Kies- deeler 5192. Overijsel: aantal zetels. R.-K. Staatspartij 12 (13)*) Anti-Revolutionnaire Partij 6 6) t) Christ.-Hist. Unie 6 8) Staatk. Geref. Partij 1 (1) Christ.-Dem. Unie 2 Kath. Dem. Partij 1 Vrijheidsbond 2 4> S. D. A. P. 10 (ll)x) N. S. B. 3 Plattelanders Comm. Partij Holland 1 (1) Rev. Soc. Arbeiders Partij 1 Herv. Geref. Staatspartij Vrijz.-Dem. Bond 2 3) De Staatsalmanak voor 1935 geeft het aantal leden der R.K. Staatspartij als 13 öp. In de in 1932 verschenen officieele statistiek over de verkiezingen, uitgave van het Cen traal Bureau voor statistiek, wordt evenwel het cijfer 12 genoemd. t) Ook hier bestaat verschil, de Staatsalma nak geeft 6 A. R. aan, terwijl de officieele ver kiezingsstatistiek 7 vermeldt. x) In 1931 behaalde de S. D. A. P. 11 zetels. Gedurende cle zittingsperiode heeft een dei- gekozenen zich van de fractie afgescheiden, waai-door deze zetel voor de S. D. A. P. verloren ging. Op de partijen zijn uitgebracht: R.K. Staatspartij 56600 (57171) Anti-Revolutionnaire Partij 27833 (30137) Christ.-Hist. Unie 31145 (35680j Staatk. Geref. Parij 7265 6023) Christ.-Dem. Unie 9973 Kath. Dem. Partij 5983 2489) Vrijheidsbond 13193 (18865) S. D. A. P. 48567 (53802) N. S. B. 15672 Plattelanders 2987 3013) Comm. Partij Holland 5661 4669) Rev. Soc. Arbeiders Partij 6300 Herv. Geref. Staatspartij 934 939) Vrijz. Dem. Bond 11894 (12226) Uitgebracht 93576 geldige stemmen. Kies- deeler 2674. Drente: aantal zetels: Vrijz. -Dem. Bond 4 5) Vx'ijheidsboxxd 3 6) S. D. A. P. 10 (10) Comm. Partij Holland 0 Rev. Soc. Arbeiders Partij 0 N. S. B. 4 Plattelanders 0 1) Neutrale Partij 1 Axxti-Revolutionxxaire Partij 7 7) R.-K. Staatspartij 1 1) Christ.-Hist. Unie 4 5) Chrst.-Dem. Unie 1 Lijst G. H. Arting Lijst K. Koekoek Jr. Op de partijen zijn uitgebracht: Vrijz.-Dem. Bond 9232 (11574) Vrijheidsbond 8371 (14713) S. D. A. P. 22652 (24649) Comm. Partij Holland 2136 Rev. Soc. Arbeiders Partij 1323 N. S. B. 10473 Plattelanders 336 2286) Neutrale Partij 4194 Anti-Revolutionnaire Partij 16741 (17336) R.-K. Staatspartij 4067 4133) Christ-Hist. Unie 10915 (11935) Christ-Dem. Unie 2408 Lijst G. H. Arting 510 Lijst K. Koekoek Jr. 218 Tusschen haakjes is geplaatst het aantal stemmen bij de Prov. Statenverkiezingen in 1931 behaald voor zoover de partijen toen ook aan de verkiezingen deelnamen. Tusschen haakjes is ook aangegeven het aantal zetels in 1931 behaadl. Namen der gekozenen. Gekozen werden in Overijsel: R.K. STAATSPARTIJ. R. J. J. M. Tellegen, Zwolle. H. J. van Bergen, Kampen H. J. Schoemaker, Deventer J. Th. Everts, Raalte Mr. Dr. J. W. Schneider, Hengelo G. Kamp, Hengelo Th. J. Thien, Borne J. B. M. Bloemen, Stad Delden J. L. Lohuis, Bornerbroek G. H. P. Bloemen, Oldenzaal J. L. Bosch, Rossum Th. H. Nijkamp, Glanerbrug CHRIST HIST. UNIE. J. Weitkamp, Stad Hardenberg Mr. D. te Winkel, Enschede J. C. Wolthuis, Vroomshoop 'ir. M. J. IJzerman, Almelo H. W. ten Kate, Kampen P. Jouwsma, Enschede ANTI-REV. PARTIJ. J. Kloosterziel, Zwollerkerspel J. J. Beukenkamp, Den Ham J. G. Hamer, Genemuiden Chr. F. Bramer, Stad Hardenberg G. Elhorst, Enschedé Mr. G. J. Sijbrandij, Almelo STAATK. GEREF. PARTIJ P. van der Meuten, Genemuiden - S. D. A. P. W. van der Sluis, Goor J. E. Vogt, Zwolle J .Bevers, Enschede Mevr. G. A. Leendex'tz, geb. Ladeniuï Almelo. B. H. van Ruijven, Deventer H. Voogdgeert, Hengelo B. F. Hilberink, Deventer H. de Vroome, Steenwijk H. J. van der Vegt, Zwolle L. Bieringa, Dedemsvaart VRIJHEIDSBOND. Mr. J. A. W. Gratama, Zwolle Mr. J. C. Th. Resius, Deventer VRIJZ. DEM. BOND. Dr. H. A. Zwijnenberg, Enschede A. Kelderman, Deventer COMM. PARTIJ. H. J. Geesing, Enschede CHRIST. DEM. UNIE. J. Gorselink, Almelo J. Riemersma, Enschede KATH. DEM. PARTIJ. A. W. van Wetter, Zwolle N. S. B. J. B. van der Sluis, Olst G. J. B. Albrink, Denekamp H. H. Meyerink, Enschede R. S. A. P. J. H. E. Roebers, Deventer Gekozen zijn in Drente: S. D. A. P. K. Brok, Assen L. E. Klasen, Anne L. C. A. Franken, Assen H. Zilverberg, Coevorden H. Sikkens, Meppel M. Nijenhuis, Fluitenberg J. Ruchtie, Veenhuizen P. J. Duinkerken, Bargercompascuum G. Akkerman, Emmen W. Hulshof, Drouwenerveen VRIJHEIDSBOND J. Hugees, Assen J. L. Nysingh, De Wijk J. Kamping Hzn., Sleen VRIJZ. DEM. BOND G. C. Lunsingh Meyer, Assen M. S. Kalma, Assen J. ter Haar Jzn., De Wijk J. Engelsman, Emmen ANTI REV. PARTIJ. J. Buning, Assen K. Gerrits, Smilde J. Middelveld Jr., Ruinerwold J. Tjelma, Hoogeveen G. J. Wilms, Schoonebeek J. Gorter Kzn., Nieuw Amsterdam Jac. Roffel, 2e Exloërmond CHRIST.-HIST. UNIE. J. A. Kramer, Assen J. Knoppers, Meppel T. Froentjes, Beilen J. G. Lodder, Nieuw Weerdinge R.K. STAATSPARTIJ J. B. Hemel, Coevorden CHRIST. DEM. UNIE. S. Brandsma, Meppel N. S. B. G. Dieters Jr., Annerveen K. Boesjes, Roswinkel F. de Leeuw, Uffelte J. L. van Ommen, Barger-Oosterveen NEUTRALE PARTIJ. W. Ottermans, Wachtum Twee maanden voor een geverfd „Weeskind". Bedrog bij de draverssport. De Rotterdamsche Rechtbank heeft uit spraak gedaan in de ,.Weeskind"-affaire. Op 23 September 1934 heeft in een draverij vierde klasse te Groningen niet geloopen he*, ingeschreven paard „Weeskind S. W.'maai de eerste klasser „Olympia". Bij het onder zoek in deze zaak, waarbij de pikeur G. ge schorst werd. bleek, dat „Olympia" op Wou- denstein te Rotterdam met een haarverfmid del geverfd was om het paard te doen gelijken op „Weeskind". De 35-jarige pikeur J. K. uit Voorburg en de 51-jarige trainer J. D. M. S. uit Rotterdam hebben wegens oplichting en medeplichtigheid daaraan terecht gestaan. Het O. M. had drie maanden geëischt. de rechtbank veroordeelde hen tot twee maan den gevangenisstraf. Een verklaring van ir. Mussert In verband met de vragen van den heer Wijnkoop. De moord op Schiermonnikoog Verdachte zou bekend hebben. Op lgst van den burgemeester van Schier monnikoog heeft de politie Dinsdagmiddag nieuwe onderzoekingen gedaan op het ter rein, waar het lijk van den 63-jarigen H. J. K. gevonden is. Men heeft een deken opgegra ven. welke met bloed was bevlekt. Naar aan leiding van deze ontdekking, werd op het eiland bekend, dat de verdachte in deze moordzaak bekend zou hebben. Bevestiging hiervan konden wij echter nog niet verkrijgen. Het lijk van K. is door de justitie vrijgege ven. Hedenochtend had de teraardebestelling plaats. JONGETJE SPEELDE MET LUCIFERS. Twee kinderen bij binnenbrand gewond. Donderdag werd brand ontdekt in de St.- Petrusstraat te Eindhoven in de woning van zekeren Quint. Op de bovenverdieping van het perceel was de brand ontstaan tengevol ge van het spelen met lucifers door een 5-ja- rig jongetje. Een bedje was in brand geraakt. Het jongetje kreeg brandwonden aan het ge zicht. Deze zijn evenwel niet van ernstigen aard. Het jongetje is naar een ziekenhuis ver voerd. Een 6-jarig meisje, dat eveneens op deze verdieping sliep kreeg lichte brandwon den aan de armen. De brandweer bluschte het vuur met de mo torspuit. De bovenverdieping is uitgebrand De benedenverdieping kreeg nog al water schade. ,,Telegram-code"-truc ging niet op. Dinsdag veroordeelde het Gerechtshof te Amsterdam den koopman J. S. wegens poging tot oplichting van een lithograaf te Weesp tot twee jaar gevangenisstraf met aftrek van voorarrest. De rechtbank had den man tot twee jaar veroordeeld en de procureur- generaal had bevestiging gerequireerd. Verdachte had tegen den lithograaf ge zegd een telegramcode te hebben uitgevon den, welke hij voor f 400.000 aan de Fransche regeering had verkocht. De lithograaf zou f 60.000 krijgen voor het drukken der codes.' mits hij onmiddellijk f 10.000 contant kon fourneeren. De lithograaf vertrouwde de zaak niet en deed aangifte. Ir. Mussert, algemeen leider van de N. S. B., heeft in antwoord op een tot hem gerichte vraag van de redactie van het „Utrechtsch Nieuwsblad" naar aanleiding van het in de vragen van den heer Wijn koop aan den minister van Justitie vermelde omtrent bewapening van de N.S.B. en smok kelhandel in wapens door de N.S.B.mede gedeeld, dat aan deze lage verdachtmakingen en poging tot ophitsing elke grond van waar heid ontbreekt. Ir. Mussert is bereid den heer Wijnkoop onmiddellijk in de gelegen heid te stellen om. vergezeld door twee on- oartijdige derden, het hoofdkwartier en alle kringhuizen der N.S.B. te betreden, aldaar elk door hem gewenschte onderzoek in te stel len naar de aanwezigheid van wapens, mu nitie e.d., en daartoe alle door den heer Wijn koop aan te wijzen kasten te openen en vloeren enz. open te breken. Indien bij dit onderzoek de beschuldigingen van den heer Wijnkoop ook slechts de geringste bevestiging zouden vinden, is de N. S. B. bereid alle kos ten van dit onderzoek te dragen. Nu een drama te Rotterdam. Moeder doodt haar twee kinderen. Toen de heer K„ die in een van de houten noodwoningen aan de Zaandijkstraat te Rot terdam woont. Dinsdagmiddag van zijn werk thuis kwam, vond hii tot zijn verwondering de woning gesloten. Bij buren haalde hij een sleutel, die op zjjn woning past en ging hier mee naar binnen. Tot zijn ontsteltenis vond hij in de keuken van zijn woning zijn vrouw en twee kinderen van respectievelijk 1 en 10 iaar bedwelmd door gas. De gaskraan stond coen. Buren waax-schuwden den Geneeskun digen Dienst, die spoedig ter plaatse was. De twee kinderen bleken echter reeds overleden te zijn. De vrouw, die blijkbaar in een oogen- blik van verstandsverbijstering had gehan deld. leefde nog en is naar het ziekenhuis aan den Coolsingel overgebracht. De clearing met Duitschland. Stand per 15 April. Het Nederlandsche clearinginstituut deelt mede. dat de stand der clearing Nederland Duitschland per 15 April 1935 als volst was: 1. Stortingen in Nederland oer 15 April f 61.529.300; per 8 April f 57.597.700. Waarvoor bestemd voor: a. achterst, vord. f 10.786 700 (f 10.234.300) b rentedienst Dawes- en Youngleening en Stillhalte rentetransf. f 8.485.000 if 7.180.000* c. vrije rek. Rijksbank f 2.460.700 <f 2.303.400* d. nieuwe onder de clear, vall. vord. f 39.796.000 (f 37.080.000). 2. Stort, in Duitschland (nieuwe onder de clear. vall. vord.) f 65.298.500 (f 62.520.700). 3 Uitbet. in Nederl. op nieuwe vord. (in minder, komend van het bedrag onder ld) f 37.753.700 (f 34.955.600). Laatst uitbetaald nummer van storting: 49.285. DE DEENSOHE VLIEGER HANSEN NAAR ROTTERDAM De Deensche vlieger Hansen, die indertijd met een onder licentie van Koolhoven ge bouwd vliegtuig aan de LondenMelbourne Race heeft deelgenomen, zou hedenmiddag met dit toestel, de F. K. 41 te 3.30 op Waal haven landen. Johannes Verspronck. De regentessen van het St. Elisabeths Gasthui: Een der beste leerlingen van Frans Hals was Johannes Verspronck en Haarlem bezit van dezen misschien het belangrijkste werk in de hierbij gereproduceerde groep der Re gentessen. De kunsthistorische wetenschap heeft omtrent Verspronck en zijn relaties in de laatste dertig jaar wel wat meer licht verspreid, doch er is nog heel wat na te plui zen voor de liefhebbers. Dat hij van Gouda geboortig en leerling van Cornelis van Haar lem en van Carel van Mander was, vertelde Immerzeel, ook dat hij twee schilderende zo nen had. maar Professor Würzbach meende al dat die twee er eigenlijk maar één waren, die telkens voor den ander gehouden werd. Het geval kan ons, voor het oogenblik. ver der van geen belang schijnen nu wij zijn meesterwerk willen gaan beschrijven. Het Hollandsche regentenstuk neemt in de kunsthistorie een zeer bijzondere plaats in. In het regentschap over wees- en Gods huizen culmineert in onze zeventiende-eeuw- sche republiek het aanzien der burgers en burgeressen. Meer nog dan in de groepsschil- deringen der gilde-besturen of der schutters vendels. komt in de regentenstukken de ons nu eenmaal aangeboren zin voor deftig-doen ter sprake. Het regeeren en besturen ging den rijk geworden kooplieden en hun eega's wonderwel af en voor de laatsten, voor wie bij schuttersfeestmalen of gildevieringen al licht geen plaats werd ingeruimd, zal het door kunstenaarshand verduurzaamd wor den hunner leidende aanwezigheid, geen ge ringe aantrekkelijkheid gehad hebben. Voor de rijkste gèstichten waren de beste kunste naars nauwelijks goed genoeg en deze gebo ren portrettisten vonden in de markante, le venskrachtige koppen der omhoog strevende burgerij de prachtigste modellen. En waren die pittige, voor den levenshumor toeganke- lij'ke vrouwen niet éér misschien nog aange wezen voor het bestuur der wees- en gast huizen dan hun mannen, die van de huis houding waarschijnlijk weinig studie ge maakt hadden? Die regentessen wisten niets van Freud, noch gevoelden behoefte te Künckelen maar zij zullen den wind er wel onder gehouden hebben, zoowel in hun huis als in hun gestichten. Zonder zich er van re kenschap te geven zullen zij een praktische paedagogie beoefend hebben, allerminst har teloos en zeker met meer werkelijkheidszin dan een moderne analyseeringsmanie ver dragen kan. Men zie er thans dat stel op onzen Ver spronck eens op aan, en bewondere den schilder die zóó sterk die sfeer van welwil lend gezag, van genegenheid die glimlachend een afstand weet te bewaren, kon sugge- reeren. Die stille, wijze glimlach is een ken merk van Verspronck. Hij moet daarvan ge houden hebben. Als wij deze schilderij een oogenblik rustig bekijken zien wij hoe de oogen lachen, van de vier dames, van de kin- ders. van de meid. Vier paar sprekende handen accentueeren dien stillen ingehouden glimlach, waar misschien die twee kleine on deugende snuiten daar rechts beneden schuld van zijn. Met welk een leuk armezondaars gezicht vertoont dat jog daar zijn gescheur de mouw aan de hooge dames, die zullen te beslissen hebben of hij een nieuw jasje zal krijgen. Uit vier rechterhanden van vier regentes sen toovert een kunstenaar als Verspronck een gansche conversatie. De rechterhand der rechtsche dame spreekt: „Hoe kom jij. kleine kwajongen, aan zoo'n scheur in je wam buis? Wij kunnen, al ons goeie geld niet voor jou uitgeven?" De rechterhand achter de tafel zegt: „Wij kunnen die kleine aap toch niet zóó laten loopen?" De rechterhand er naast, die de boeken bijhoudt, zegt: „Hoe veel zal ik voor onkosten voor dien ondeugd noteeren?" En de laatste, die met gedeci deerdheid de vingers aaneengesloten op de tafel heeft gedeponeerd, zegt: „kom. vooruit, schiet maar op: ik vind het al lang goed". En de meid. die hare Pappenheimers kent heeft de conversatie met vertrouwen aange hoord. en weet al lang dat de kleintjes, die ze heeft binnengebracht in de gunst staan. Verspronck weet op een voorname manier sfeer te scheppen en door er zoo de meid en de kinders bij te betrekken, haalt hij handig een verhaal binnen zijn gx*oep. Die blozende kinders met hun appel toetjes zijn boven dien een charmante kleurverlevendiging te gen de fijne scala: wit. zwart, grijsgi'oen van de rest. Wij hebben in Haarlem geen enkel voudig portretstuk van den meester, van de kracht van die uit het Rijksmuseum. Soms weet hij met één enkelen tik kleur op sjerp of corsage de geheele schilderij zoo naar bo ven te halen en de finesses er van te ver duidelijken dat hii de geniale chique van Fi'ans Hals met de modexmer verfijning van een Whistier schijnt te combineex-en En nu weten wij wel dat het plaatsen van die kinderen naast de tafel der Regentessen, veen uitvinding van Verspi-onck alleen is. Ge vindt ze op vele kunstwerken dezer catego rie. Ze staan er ook bij De Brav en anderen en bij overeenkomstige composities bij vx-oe- gere Italianen en Franschen. waar die op een of andere wijze de charitas in beeld brengen. Maar zoo uitnemend-artistiek Ver- SDi-onck ze in zijn compositie gebruikt om zijn gx-oep af te sluiten en tegelijk te mobi- liseeren is het wel origineel van vinding en elegant van oplossing. De driehoofdige vul ling van het doek. ter i*echter zijde, ver stoort en dat is geniaal het zwaax-te- punt der compositie niet. Dat blijft gevan gen tusschen het spel der handen van de regentessen en rust in het stilleven van den geopenden beldbuidel en de administratie daarvan. Vrijwillig onopgemex-kt. is toch dat stilleven op tafel, in de schilderij van be- teekenis. Men bemex-kt dat pas later, door dat men aanvankelijk het stex-kst tot de ex pressieve portretten der vier Hooge Dames wordt aangetrokken. Wat men thans vaxi Verspronck kent geeft hem recht op een plaats, onmiddellijk naast Frans Hals. J. H. DE BOIS. De grootste firma's maken de grootste reclame. En zij benutten allen het adverteeren in dagbladen. U vindt ze in de kolommen van Haarlem's Dagblad Door onze lens gesnapt. Rector Th. N. Vlaar. Rector Th. N. Vlaar wex~d 11 Juli 1881 gebo- ren te Zwaag, bij Hoorn en is in 1900 ingetre den in de Orde vaxx de Paters Augustijnen. Na volbrachte theologische studie, studeer de hij aan de Rijks-Universiteit te Utrecht in de wis- en natuurkunde, waax-in hij het docto raal examen aflegde. Hierna werd hij leeraar aan het R. K. Gymnasiunx te Eindhoven, waar hij bleef tot 1922. In Augustus van dat jaar kwam hij xxaar Haarlem, daar hij belast was met de oprichting van het R. K. Lyceum al hier. Sedert dien tijd staat hij als rector aan het hoofd van die onderwijsmrichting. Rector Vlaar is bovexxdien moderator van de Vereeniging „Geloof exx Wetenschap" en voor zitter van de Vereeniging tot bevordering van het Katholiek bijzonder onderwijs in het Bis dom Haarlem. Een halve eeuw geleden. Uil Haarlem's Dagblad van 1885. 17 April: „Zang en Vriendschap" viex-de gisteren haar vijf en vijftigjarig bestaan én door haar kunstlievende leden een con cert én, daarna, velen der aanwezigen een recht genoegelijk bal aan te bieden. Voor dezen avond traden als solisten op mej. Marie Speet, vaxx Amsterdam, alt, de heer Leander Schlegel, alhier, piano en de heer Jos. Cramer, van Am sterdam, viool. Ook deze maal werd onze verwachting weder overtroffen. Het genoemde be gaafde drxetal oogstte een storm van bijvalsbetuigingen in. Mej. Speet be schikt over een heerlijke alt, de stuk ken, die zij zong, waren over het alge meen goed gekozexx op enkele uitzonde- ringen na, waarvoor wij gaarne eenigen meer levendigen zang hadden gehad. Het meest behaagden ons „Meine Liebe ist grün" van Brahms en de aardige liedekens van Nicolai, waarvan vooral „Mijn Liefken is mijn Somer". De heeren Cramer en Schlegel hadden een schit terend succes met huxx voordrachten, door meesterhanden vervaardigd en ook uitgevoerd. Over de techniek van den violist, die reeds lang zijn i-oem heeft gevestigd, is slechts een woord van bewondering uxt te spreken. Zijn voordracht weet ieder een te imponeeren. De toon van zijn in strument is buitengewoon schoon te noemen; de uitstekende pianobegelei ding van den heer Robert bracht er veel aan toe, om de schoonheid van zijn spel te verhoogen. Nog rest ons onze ver dienstelijke stadgenoot de heer Schlegel. Ook voor hem hebben wij niets dan lof en zeker rekenen wij het ons steeds tot groote eer, dien kunstenaar tot onzen stadgenoot te mogen rekenen, terwijl hij als „lid van verdienste" van de liedertafel te wier midden hij gisteren avond zijn talenten ten toon spreidde, ook hare hooge achting geniet. Een der treffendste oogenbllkkexx vaxx den avoxxd was dat waarop het xxieuwe vaandel aaxx „Zaïxg eix "Vriendschap" werd vereerd. De overreiking geschiedde onder eexx treffende, toepasselijke rede van nxej. Joseph. Sevenhuyzen, welke de heer Beernink in flinke kernachtige woorden beantwoordde, de schenkers (de kunstlievende leden) dank zeide en de hoop uitsprak, dat oxxder dit vaandel geschaard, de liedertafel met frisschen moed vooruit nxocht streven op den ingeslagen weg.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1935 | | pagina 5