UIT HET BUITENLAND
Onooglijke handen
Noorwegen onder Socialistisch bewind.
THIJS IJS EN DE KWADE SLANG
DONDERDAG 18 APRIL 1935
HAARLEM'S DAGBLAD
7
De resolutie der drie mogendheden. Door den Volken-
bondsraad aanvaard met onthouding van de stem van
Denemarken. Volkenbond heeft de brug met Duitschland
afgebroken, aldus het Duitsche standpunt.
Gemève.
De kwestie der Assyrische
Christenen.
In de laatste openbare zitting van de bui
tengewone vergadering heeft de Volkenbonds
raad de kwestie van de kolonisatie der Assy
rische Christenen behandeld.
De rapporteur, de Spanjaard Lopez Olivan,
betreurde het, dat geen uitvoering was gege
ven aan de plannen om de Assyriërs naar
Britsch-Guyana over te brengen. De eenige
overblijvende mogelijkheid is de kolonisatie
in Syrië. Ondanks de moeilijkheden van ver
schillenden aard die door de Fransche regee
ring, die het mandaat voert naar voren zijn
gebracht, heeft.de Raadscommissie zich dar.
ook genoodzaakt gezien de Fransche regeering
te verzoeken, niet alleen toe te stemmen in
bet verblijf der Assyriërs, die reeds voorloopig
zich m Syrië hebben gevestigd, maar ook toe
te stemmen in de parmanente vestiging van
uitgebreidere deelen van dit volk.
De V.B.-raad heeft van dit rapport kennis
genomen en zijn toestemming gegeven voor
het voorgenomen optreden der commissie.
Bovendien werd besloten, opnieuw een voor
schot van 40.000 Zwitsersche francs beschik
baar te stellen.
Volkenbondsraad aanvaardt
de driemogendhedenresolutie.
Na een korte geheime zitting van den
Volkenbondsraad ter behandeling van de
Abessynische kwestie werd gisteren in open
bare zitting de' verdere behandeling van de
Fransch-Engelsch-Italiaansche resolutie van
Stresa over de Duitsche stap van 16 Maart
voortgezet.
Zooals verwacht werd was de eerste spre
ker de Russische volkscommissaris van bui-
tenlandsche zaken Litwinof, die constateerde
dat het Dinsdag de onderteekenaars van het
Verdrag van Versailles waren die het woord
hadden gevoerd. Niet alleen zij, doch alle
staten die lid- van den Volkenbond zijn, zijn
betrokken bij de Duitsche handelwijze. Alle
staten moeten ongetwijfeld voor hun veilig
heid zorgen. Wanneer een staat zich wapens
aanschaft moet men aannemen dat dit met
defensieve bedoelingen geschiedt. Deze ver
onderstelling wordt echter twijfelachtig
wanneer de wapenen niet voor verdediging
bedoeld zijn doch klaarblijkelijk voor re
vanche en voor het voeren van een geweld-
politiek die de nabuurstaten bedreigt.
Litwinof verklaarde, dat het hem verheugd
zou hebben wanneer Duitschland hier aan
wezig zou zijn geweest en van de gelegen
heid gebruik had moeten maken zijn pro
gram van revanche en veroveringslust te
laten varen.
Na Litwinof voerden het woord de ver-
tegenwordigers. van Australië, Portugal en
Spanje. Zij verklaarden zich alle drie ac-
coord met de resolutie, hoewel de Spaansche
woordvoerders eenige bezwaren opperden.
Tenslotte voerden nog de vertegenwoordigers
van-Mexico, Argentinië en Chili het woord,
die zich allen voor de resolutie uitspra
ken.
De vertegenwoordiger van Denemarken, de
minister van buitenlandsche zaken Munch
verklaarde dat hij accoord ging met het con
structieve gedeelte van de resolutie doch de
veroordeeling van de Duitsche houding be
treurde aangezien de verzoeningsmogelijk
heden er door verminderd werden. Denemar
ken zou zich daarom van stemming ont
houden:
Kort voor half twee ging de Raad tot
stemming over de door Frankrijk, Enge
land en Italië ingediende resolutie
over, die werd aangenomen met stem-
onthouding alleen van Denemarken.
Bespreking tusschen
Laval en Litwinof.
Gisteravond hebben Laval en Litwinof een
langdurige besprekin ggehad, waarna de
volgende verklaring werd gepubliceerd:
Wij hebben de groote lijnen vastgesteld
van onze overeenkomst. Wij zullen onze re.
geeringen er rapport over uitbrengen en dan
den definitieven tekst vaststellen.
Vrijdagochtend zal de Fransche minister
raad worden gehouden, waarin hij rapport
zal uitbrengen over zijn onderhoud met
Litwinof.
„Brug met Duitschland
afgebroken".
In politieke kringen te Berlijn wordt ver
klaard dat het Duitsche standpunt nopens
de gebeurtenissen te Genève waarschijnlijk
pas zal worden bekend gemaakt, wanneer
geconstateerd zal zijn of nog aanvullende
verklaringen te Genève zijn afgelegd.
Van Duitsche zijde wordt overi
gens medegedeeld, dat de Volken
bond met zijn resolutie, welke iedere
moreele en juridische basis ont
beert, zich zelf den hevigsten slag
heeft toegebracfit en de brug met
Duitschland heeft afgebroken.
Het zal aan den Volkenbond zijn deze
brug weer op te bouwen
Engeland.
MacDonald rapporteert over
Stresa.
Minister president MacDonald heeft gister
middag in het Lagerhuis de verwachte verkla
ring afgelegd over de besprekingen in Stresa.
Hij ging daarbij uitvoerig in op de voorge
schiedenis en besprak vervolgens de verschil
lende paragrafen van het communiqué van
Stresa. Nieuwe gezichtspunten opende de pre
mier daarbij echter niet. Wel legde hij er den
nadruk op. dat de bewapeningseischen van
Duitschland van een dusdanige hoogte ge
weest zijn, dat de in cijfers vastgelegde basis,
waarop de pogingen om tot ontwapening te
komen berust hadden, vervallen moesten.
Verder zei MacDonald o.m.*
„Wij zijn naar Stresa gegaan om hoogere
politieke ophelderingen te zoeken in het licht
van nieuwe en slechter geworden toestanden.
Velen dachten, dat deze nieuwe toestanden
nieuwe verplichtingen voor de Britsche regee-
ring zouden beteekenen. Wij hebben geen
nieuwe verplichtingen op ons genomen. Wij
hebben de deur voor Duitschland open gehou
den, opdat het zich als een actief deelnemer
kan aansluiten bij de bewegingen, die wij
ontworpen hebben om een systeem van col
lectieve veiligheid in Europa te scheppen.
Zonder Duitschland zijn stap te vergeven en
door in tegendeel duidelijk te maken, dat wij
dezen stap beschouwen als een ernstige ooi-
zaak van onrust en een slag voor iedere in
ternationale organisatie van vrede en orde,
hebben wij te kennen gegeven, dat onze poli
tiek verder zal zijn gebaseerd op het handvest
van den Volkenbond.
Geruchten over een vloot-
conferentie met Duitschland
tegengesproken.
Reuter meldt uit Londen, dat aldaar niets
bekend is omtrent vlootbesprekingen tusschen
Engeland en Duitschland. Voorbereidende
technische besprekingen tusschen de be
langhebbende landen nvit inbegrip van
Duitschland acht men van nut, maar er is
geen enkele datum vastgesteld.
België.
Parlementair onderzoek naar
de devaluatie.
Een parlementaire commissie is thans inge
steld, belast met een onderzoek naar de ma
noeuvres, die hebben geleid tot de devaluatie
van den Belga. Deze commissie zal het recht
hebben alle noodige onderzoeken in te stellen
en tot taak hebben licht te brengen in de
kwestie van de onttrekking van goud en de
viezen aan de Nationale Bank sinds 30 Maart
1933, van den uitvoer van gouden munten en
deviezen uit België. Voorts moet worden on
derzocht of de uitvoerindustrieën de verkre
gen deviezen in het land hebben terugge
bracht. Bovendien moet de positie worden
vastgesteld van de wisselagenten, de banken
en de financieele instellingen, alsmede de ge
dragingen hunner beheerders t.a.v. de Belgi
sche valuta sinds 30 Maart 1933.
Britsch protest tegen de Ameri
ka ansche wapenenquête.
De
Bankiers worden gehoorcl.
Amerikaansche Senaatscommissie in
zake de wapenindustrie is thans haar onder
zoek naar het aandeel der Amerikaansche
bankiers bij de financiering van den wereld
oorlog begonnen. Met haar besluit de verhoo-
ren te openen, zet de commissie, welke geleid
wordt door senator Nye, zich heen over de of
ficieuze protesten van <?en deel van het bui
tenland. Zooals bekend heeft Baldwin zich
eenigen tijd geleden in het Lagerhuis tegen
het onderzoek gekant en ook de Britsche am
bassadeur Lindsay heeft officieus bezwaren
gemaakt.
Ook I. P. Morgan en de bankier Bonbright
zullen, naar de Tel. meldt, als getuigen wor
den gehoord. Door de bankrapporten van de
Guaranty Company, waarbij het Morgancon-
cern is aangesloten, en door de persoonlijke
herinneringen van de beide financiers, zullen
de leden der commissie zich op de hoogte
kunnen stellen van de transacties, die tijdens
den oorlog tot stand zijn gekomen.
In verband met deze enquête heeft de Brit
sche ambassadeur te Washington. Lindsay,
opnieuw een bezoek gebracht aan den Ame-
rikaanschen minister van Buitenlandsche
Zaken, Cordell Huil.
Tijdens dit onderhoud, dat een half uur
duurde, heeft Lindsay naar verklaard wordt,
den minister een memorandum overhandigd,
waarin er op wordt gewezen, dat de Britsche
regeering ofschoon zij1 geenerlei vrees koes
tert voor eenig te onthullen detail, van oor
deel is, dat haar relaties met haar financieele
agenten in het buitenland een aangelegen
heid zijn, die niet zonder haar toestemming
aan de openbaarheid mag worden prijs ge-
gegeven.
Het ministerie van Buitenlandsche Zaken
heeft het memorandum van den Britschen
ambassadeur aan den voorzitter der enquête
commissie, Senator Nye. doorgezonden, zonder
er commentaar aan toe te voegen. Naar Nye
verklaart, heeft hij het document nog niet
ontvangen.
In antwoord op een vraag met betrekking
tot het onderzoek naar de wapenindustrie in
de Vereenigde Staten, deelde Bal'dwin naar
Reuter meldt, in het Lagerhuis mede, dat er
bij de regeering der Vereenigde Staten geen
officieel protest was ingediend. Wel heeft
de Britsche ambassadeur officieus aan den
Amerikaanschen minister van Buitenlandsche
Zaken medegedeeld, dat Engeland hoopt, dat
bij de bestudeermg van het voorstel om een
onderzoek in te stellen naar de corresponden
tie, welke tijdens den oorlog tusschen bepaalde
banken in de Vereenigde Staten is gevoerd
nopens de financiering van munitieaankoo-
pen door de regeeringen der geallieerden, één
gevaar niet uit het oog zal worden verloren
Dit gevaar is. dat men een reeds
lang verjaarde controverse doet herleven,
welke een öngewenschte uitwerking zou kun
nen hebben op de huidige internationale situ
atie.
Bij schoonmaak worden Uw handen vaak
ruw, rood en onooglijk. Om ze weer snel
zacht, blank en mooi te krijgen is Purol het
eenige goede middel daarvoor.
(Adv. Ingez. Med.)
^Bimiii*^l|,l',^iiiimiiHWinii|^l,|||HiiiiBraiiiiiiiwH,^l,^iiiiiiiiiiiiiiiiiiH*,H*
VRIJDAG 19 APRIL
HILVERSUM, 301 INT.
8.— VARA 12.— AVRO 4.— VARA
7— VPRO. 10— VARA
8.Gram.pl. 10— Morgenwijding VPRO.
10.15 Declamatie A. Bouwmeester. 10.35 Gram.
pl. 11.Vervolg declamatie. 11.20 Gram.pl.
12.Avro-Octet olv. L. Schmidt, m.m.v. Egb.
Veen (piano) en B. Lensky (viool). 1.30 Jo-
hannes-Passie van J. Vranken mmv. solisten
en het Palestrina-koor olv. den componist.
2.30 Concertgebouw-Kamerorkest olv. A. v.
Raalte, mmv. solisten. 4.Kniples. 4.45 Gram.
platen. 5.Kinderuurtje. 5.30 Strijkorkest
olv. E. Walis. 6— Gram.pl. 6.15 Orgelspel J.
Jong. 6.40 Interview over de „Flora"' Heem
stede. 7— Kerkd. u. d. Ver. v. Vrijz. Herv. te
Arnhem. Voorg. Ds. D. A. Vorster 8'.Uitz. v.
d. Johannes-Passion, mmv. het Zangkoor v. d.
Vrije Gem., klein orkest, en solisten. 10.
Vara-Orkest olv. H. de Groot. 11.00—12,
Gram.platen.
HUIZEN, 1875 M.
Algem. progr. verzorgd door de KRO.
3.00—9.15 en 10— Gram.pl. 11.30—12 Voor
zieken en ouden-van-dagen. 12.15 Schlager-
muziek en Gram.pl. 2.004.Gram.pl. 4.15
Pianorecital en Gram.pl. 5.Causerie. 5.30
Orkest-concert. 6 20 Bach's Matthaus-Passion
uit Leipzig. 8 50 Politieber. 9.Gram.pl. 9.30
Orkestconcert. 10.15 Gram.pl. 10.30 Vaz Dias.
10.35 Orkestconcert. 11.0012.Gram.pl.
DROITWICH 1500 M.
9.20 Voorlezing 9.359 50 Morgenwijding.
11.50 Mantovani en zijn Tipica Orkest. 12.50
Orgelconcert C. H. Trevor. 1.20 Gram.pl. 1 50
Radio Militair Orkest olv. B. W. O'Donnell.
2.35 Fred. Hartley's Novelty Kwintet mmv.
Brian Lawrence. 3.20 BBC-Midland Orkest olv
L. Howard, mmv. E. Stevenson (sopraan), 4.23
„Good Friday", spel in verzen van J. Mase-
field. 5.20 Cellorecital door W. H. Squire. 5.50
Kerkdienst. 6.50 1ste deel van Bach's Johan
nes-Passion olv. van Sir Henry Wood. 8.10 Be
richten. 8.25 2de deel van de Johannes-Pas
sion. 9.359.55 Causerie.
RADIO PARIS, 1G48 M.
6.20 en 7.20 Gram. pl. 11.35 Orkestconcert
olv. Gaillard. 6.20 UitLeipzig: Matthauspas-
sion, Bach. 9.05 Nat-, Orkest olv. Inghelbrecht,
Raugelkoor en solisten.
KALUNDBORG. 1261 M.
11.20—1.20 M. Hansen's orkest. 1.59—2.05
Zang en piano. 2.35 Gram.pl. 2.50 Koorconcert
olv Foss. 3.204.20 Omvoeporkeset olv. F.
Mahler. 7.20 Kohlau-concert olv. Gröndahl.
9.Zang en declamatie. 9.4010.20 Kamer
muziek.
KEULEN, 456 M.
9.05 Orgelconcert H. Bachem. 10 05 Prisca-
kwintet. 10.50 Zang Lore Schröter (sopraan).
4.20 „Mariechen voir Nymwegen", spe Tin mi-
crofoonbew. v. A. en Ch. Pellon. Regie: Wahl.
Muziek: R. Petzoldt. 5.20 Omroepkoor en so
listen. 6.20 Mattlieuspassion uit Leipzig. 9.50
11.20 Gramöfoonpl.
ROME, 421 M.
3.05 Uit Leipzig: 2de ged. v. d. Matthaus-
Passion.
DEUTSCHLANDSENDER. 1571 M.
6.20 Uit Leipzig: Bach's „Matthauspassion".
olv. H. Weisbach. 8.50 en 10.0510.20 Be
richten.
EX-PRINS JU AN VAN SPANJE TREEDT
IN HET HUWELIJK.
PARIJS. 17 April. (V. D.) Na afloop van
een bespreking tusschen ex-koning van
Spanje en prins Carlos van Bourbon is giste
ren officieel mede deeling gedaan van het
voorgenomen huwelijk van den Spaanschen
infant prins Juan met prinses Maria Merce
des van Bourbon, dochter van prins Carlos
van Bourbon
SNELLE VLUCHT VAN HET CLIPPER-
VLIEGTUIG.
Het Clipper-vliegtuig van de Pan American
Airways heeft .de non-stop-vlucht van Ala
meda (California) naar Honoloeole afgelegd
in 17 uur 45 minuten. Hierdoor wordt een
nieuw record voor de vlucht van Oost naar
West gevestigd.
De afstand Alameda-Honoloeloe is 2400 mij
len, zoodat een gemiddelde uursnelheid van
ongeveer 160 mijlen werd bereikt.
Het vliegtuig vloog na de halve afstand in
zigzaglijn te hebben afgelegd, teneinde het
nieuwe radiocompas te pv~' wen, op het laat
ste gedeelte begeleid en marine-vlieg-
tuigconvooi. Het toestel was Dinsdag om 23
uur 51 MET in Alameda bij San Francisco ge
start; het bereikte de Hawaii-eilanden Woens
dag om. 17 uur 36 MET.
\eve^&*
ver\en9^
en M>aar
voor VIJF wasschen 16 tl
Handelsond. „Emko" Apeldoorn
(Adv. Ingez. Med.)
Gedeeltelijke verwerkelijking van het crisisprogram der
Arbeiderspartij mogelijk met steun van de Boerenpartij.
De defensie-debatten in het Storting. Werkloosheids
bestrijding gaat voor een doelmatige defensie.
(Van-onzen correspondent)
STOCKHOLM, April
Achttien dagen lang is in 1928 het eer Sue so
cialistische kabinet in Noorwegen aan het be
wind geweest voor het tengevolge van zijn ra
dicale ontwapeningsplannen en door toedoen
van den liberalen leider Mowinckel ten val
werd gebracht.
4 L
V"T' 7
\.,.m 4
x jt-W
Nygaardsvold. de nieuwe Noorsche premier.
Achttien dagen lang is nu het tweede so
cialistische ministerie in Noorwegen aan het
bewind. De beurs, die een jaar geleden nog
krachtig reageerde op de verkiezing van den
tegenwoordigen premier Nygaardsvold tot pre
sident van het Storting, heeft van de vorming
van het socialistische kabinet nauwelijks eeni
gen invloed ondergaan, de regeeringsverkla-
ring is, zij het ook onder voorbehoud, vrij gun
stig ontvangen, de begrooting van defensie is
behandeld, zonder dat het tot een conflict
tusschen regeering en parlement behoefde te
komen, en het ziet er waarlijk naar uit, dat
het kabinet nog vele malen achttien dagen
aan het bewind zal kunnen blijven.
Bijna anderhalf jaar lang heeft de socia
listische Arbeiderspartij, die om verschillen
de redenen ook vaak half-communistisch ge
noemd wordt, de regeeringsmacht voor zich
opgeëischt en even lang heeft men de kabi
netscrisis, die een einde zou maken aan het
bewind van het kabinet-Mowinckel, aan zien
komen, heeft men in Noorwegen een „latente
kabinetscrisis" gehad. Bij de verkiezingen voor
het Storting in het najaar van '33 ging de
Arbeiderspartij ongeveer vijftig procent voor
uit, zoodat zij 69 van de 150 zetels kreeg. De
conservatieve partij ging van 41 op 30 zetels
terug, de toenmalige regeeringspartij, de libe
rale, van 33 op 24 en de boerenpartij verloor
2 zetels, zoodat zij er 23 behield. Dus verliezen
voor al de burgerlijke partijen, een nederlaag
voor de burgerlijke politiek en daartegenover
een belangrijke winst voor de Arbeiderspartij,
een duidelijk blijk, dat een groot deel van het
Noorsche volk zijn hoop gevestigd had op het
crisisplan van de socialisten, waaraan de ver
kiezingsleus ..Heel het volk aan 't werk" ont
leend was. Maar Mowinckel. die een voor de
welvaart van 't land noodlottige financieele
DE PAN AMERICAN CLIPPER NAAR
HONOLOELOE.
NEW YORK, 17 April (V. D.i Uit Alameda
nabij San Francisco in Californië is gister
middag om 8.51 uur New Yorkschen tijd in
aanwezigheid van duizenden toeschouwers he
nieuwe snelle Amerikaansche vliegtuig
Panamerican Clipper gestart voor een vlucht
over den Stillen Oceaan naar Honoloeloe.
Aan boord bevindt zich een bemanning van
zes koppen.
Het vliegtuig is voorzien van vier motoren,
die het een gemiddelde kruissnelheid van 260
K.M. per uur kunnen geven. De Panamerican
Clipper wordt Dinsdagochtend in Honoloeloe
verwacht. De machine heeft 10.000 brieven en
briefkaarten voor Honoloeloe aan boord.
RUSSISCH DICHTER VERMOORD.
MOSKOU, 17 April (V. D.) Te Leningrad
heeft men den communistischen dichter
Bikow vermoord gevonden. Bikow was neer
geschoten en van den dader ontbreekt eik
spoor. Bikow werkte vroeger in het Roode
Leger en vervulde daarna functies als ver
trouwensman van de partij en de regeering
in verschillende economische instanties.
ONZE DACELIJKSCHE KINDERVERTELLING.
vJ ;11 .Ml'1 T
iV#l
"Mm'
[I II! lil:1,1 fi-i-
mm l i
W m
m§
jCD.
„O, o," riep Sim. „Nu ben ik mijn mooie hoedje kwijt."
Thijs keek over het randje en zei: „Hier was het, dat het ding
verdween. Hij ligt vast ergens diep in het ravijn wat jammer dat
ik hier geen paden naar beneden zie. Maar wacht, ik heb een plan.
Misschien lukt dat wel."
politiek vreesde, wanneer de socialisten aan
het bewind kwamen, beriep er zich op. dat de
Arbeiderspartij w-'T een overwinning behaald,
maar niét de meerderheid-in het Storting ver
overd had en besloot aan te blijven tot een
motie van wantrouwen tegen zijn kabinet aan
genomen werd. Herhaaldelijk heeft het er om
gespannen, meer daft eens scheen de boeren
partij, die reden meende te hebben om hoogst
ontevreden over de landbouwpolitiek der li
berale regeering té zijn, samen met de Arbei
derspartij het kabinet ten val te zullen
brengen en een kleine drie weken geleden is
het er dan eindelijk ook van gekomen. De di
recte aanleiding was, dat socialisten en boeren
verhooging van de uitgaven voor werkloos
heidsbestrijding en crisissteun voor boeren en
visschers hadden voorgesteld, welke uit lee
ningen en de opbrengst van een omzetbelas
ting en van belastingverhooging bestreden
zouden worden, en dat de premier, die deze
voorstellen niet te aanvaarden achtte, een
motie van vertrouwen in zijn kabinet indien
de, welke toen door socialisten en boeren ver
worpen is.
Na de Stortingsverkiezingen van '33 is er
vaak-gesproken over het komende kabinet-
Nygaardsvold en het is, voor het nog gevormd
was, fel bestreden door organen van d»
rechterzijde. De socialistische Arbeiderspartij
is de eenige roode parlementaire partij in
Noorwegen en zij herbergt dus sociaal-demo
craten zoo goed als communisten, de radicale
vleugel beheerscht sedert het congres van
den vorigen herfst het Verbond van Vakver-
eenigingen en uiterst links-georiënteerde agi
tatoren hebben het- bij tijd en wijle over het
Sowjet-Noorwegen, dat gesticht zou worden,
wanneer de Arbeiderspartij de meerderheid in
het parlement kreeg. Nadat Nygaardsvold zijn
socialistisch kabinet gevormd had, is men aan
beide zijden zijn woorden voorzichtiger gaan
kiezen, de agitatoren waren er voor de socia
listische regeering niet in moeilijkheden te
brengen, de burgerlijke oppositie is zakelijker
in haar critiek en neemt in zekeren zin een
afwachtende houding aan. Nu het pleit een
maal beslecht is. nu er een socialistisch kabi
net is gevormd, wil men zien wat er onder de
nu heerschende omstandigheden tot stand ge
bracht kan worden.
Er is sinds jaren in Noorwegen geen meer
derheidskabinet geweest en ook het kabinet-
•Nygaardsvold is dat niet. 1-Iet steunt uitslui
tend op de Arbeiderspartij, die zooals gezegd
69 van de 150 zetels in het Storting heeft. Maar
het beschouwt zich als een parlementair ka
binet en zal dus, zooals een der meest radica
len onder de ministers het dezer dagen uit
drukte. zijn natuurlijke taak zien in het uit
voeren van den wil van het parlement. Of er
onder deze omstandigheden veel van het pro
gram van de Arbeiderspartij, dat in zekeren
zin ook het program der regeering is, uitge
voerd kan worden, hangt af van den steun,
die van burgerlijke zijde, en dan wel in de
eerste plaats door de boerenpartij, verleend
zal werden. En daar deze partij, die onder in
vloed van de crisis veel is gaan voelen voor
„Flanwirtschaft", wanneer deze ook boeren en
visschers ten goede komt. van Zweden geleerd
heeft, dat samenwerking tusschen arbeiders
en boeren tot voor beide klassen goede resulta
ten kan leiden, zal zij waarschijnlijk volgens
het Zweedsche voorbeeld bereid zijn tot ..koe
handel", tot het aangaan van oen overeen
komst, waarbij men elkaar wederzijds steun
belooft voor het verwerkelijken van plannen,
die niet al te zeer met de beginselen van de
partij in strijd zijn. Volgens geruchten wil de
regeering den boterprijs met niet minder dan
twintig procent verhoogen en den prijs voor
ïnheemsch graan met-10 kronen per ton en in
ruil daarvoor zou de boerenpartij het dan gced
vinden, dat de inkomsten- en vermogensbelas
tingen met 10 a 20 procent verhoogd werden,
hetgeen, met de opbrengst van een omzetbe
lasting of van een toeslag op de invoerrechten,
tientallen millioenen voor bestrijding der
werkloosheid door het ondernemen van groo
te openbare werken op zou leveren. En kan
althans een deel dezer plannen verwerkelijkt
worden, zoodat men inderdaad resultaten van
het socialistische bewind gaat zien vóór in den
herfst van het volgende jaar opnieuw verkie
zingen voor het Storting gehouden worden,
dan bestaat er kans, dat de Arbeiderspartij
dan de meerderheid behaalt. Hetgeen trou
wens haar doel is.
De bestrijding van de gevolgen van de cri
sis, vergrooting van de werkgelegenheid, ver
betering van de toestanden voor boeren en
visschers, stelt de Arbeiderspartij voor alles.
Bij de burgerlijke partijen is men daar niet
onverdeeld tevreden over. omdat men meent,
dat de internationale politieketoestanden thans
zoodanig zijn. dat Noorwegen in de eerste
plaats voor versterking van leger en vloot,
voor „een doelmatige defensie" dient te zor
gen en bij de behandeling van defensie is daar
over levendig gedebatteerd. De Arbeiderspartij
staat op het standpunt, dat een krachtig leger
en een sterke vloot voor een land als Noor
wegen uit den booze zijn, omdat het volk
de kosten van een absoluut doelmatige defen
sie voor dit lange land onmogelijk kan beta
len en omdat zoo'n defensie eerder een gevaar
dan een garantie zou zijn. Een sterk bewapend
Noorwegen zou er volgens de socialistische op
vatting toe leiden, dat beide oorlogvoerende
groepen dit land aan hun zijde of als een hun
ner voorposten wilden hebben. De minister van
defensie, Monsen. die ook in het kabinet
Hornsrud van 1928 zitting had en die prin
cipieel ontwapenaar is, heeft bij de debatten
gezegd, dat hij alleen een neutraliteitswacht
wil, die geen militaire taak zou hebben, en
volgens zijn meening bestond er in de practijk
weinig ver-schil tusschen dit standpunt en dat
van de burgerlijke partijen, al sprakèn die
dan over een weermacht ter handhaving van
de neutraliteit. Hij herinnerde er aan. dat
volgens de regeling van 1909 de defensie jaar
lijks 70 millioen kronen kostte en men een
plan voor den bouw van een vloot had, dat in
totaal op 300 millioen kwam, terwijl de laatste
jaren de uitgaven voor defensie, die in feite
door de burgerlijke meerderheid vastgesteld
worden, opgeveer 35 millioen kronen bedroe
gen, en men over een vlootplan niet meer
spreekt. Dit wilde dus zeggen, dat ook de bur
gerlijken verlaging van de defensie-uitgaven
noodig en geoorloofd geacht hebben, al spra
ken zij op verkiezingsvergaderingen, dan ook
van een „doelmatige defensie".
Het resultaat van het debat is geweest, dat
het socialistische voorstel om dit jaar geen
dienstplichtigen op te laten komen en het
daardoor uitgespaarde geld voor crisissteun te
gebruiken, verworpen is. terwijl de diensttijd
van 60 tot 72 dagen verlengd werd. De regee-
ring heeft van deze zaak geen kabinetskwestie
gemaakt, zij tracht de oude ontwapenings
plannen niet door te voeren, zij legt zich neer
bij den wil van de meerderheid in het parle
ment. Want zij wil, zij het ook gedwongen,
een gematigde politiek voeren. En zoolang zij
dat doet staat zij vrij sterk.
C. G. B.
