De gevolgen voor Haarlem. Bezuiniging. Het Beêmftijüsle 52e Jaargang No. 15903 w Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Maandag 29 April 1935 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week 0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post ƒ3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.72t4. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230. ADVERTENTIëN 1—5 regels 11.75, elke regel meer f 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer 0.15. Onze Groentjes zio hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ2 Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid ƒ2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Ver Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare vo 50.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm- of Beenbreuk 30— lies Duim 75.-. Verlies Wijsvinger f 75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-. orwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 29 April. Het Nieuwe Bezuinigings- ontwerp. Het door zoovelen met zorg en vrees ver wachte nieuwe bezuinigings-ontwerp van het kabinet-Colijn is verschenen. Het hakt er geducht in, en de regeering laat geen twijfel bestaan aan de overtuiging, die haar bij deze nieuwe versnelling van haar „aanpas singspolitiek" bezielt. Zij is zeer kennelijk van zins aan de hoofdounten van dit ontwerp „haar lot te verbinden", alle tien ministers hebben het onderteekend, en zij staaft haar voorstellen met een aantal cijfers, die in derdaad ontstellend zijn In het bestek van een beknopt hoofdartikel deze alle te rele- veeren is ondoenlijk. Dit nummer van ons blad bevat evenwel een volledig overzicht van die cijfers zoowel als van de gedane voorstellen, benevens verscheidene toelich tingen omtrent de gevolgen van zulke maat regelen en ik geef den lezer den raad dit alles eens rustig te lezen en in zich op te nemen. Afgezien van alle politieke sympathie met of antipathie jegens het kabinet-Colijn moet men erkennen dat het een ontzaglijk-moei lijke en ondankbare taak heeft te vervullen. Iedere andere regeering in dezen tijd zou hetzelfde ondervinden. De internationale ontwrichting, die zich in elk land van Europa wreekt en zeer sterk in een land als het onze, dat in zoo hoogen mate op zijn export en doorvoerhandel is aangewezen, kan niet door een Nederland- sche regeering worden hersteld. Het jam merlijke stelsel van internationale handels belemmeringen. dat de grootste materieele rem oplevert voor het internationaal herstel, kan niet door een Nederlandsche regeering worden afgeschaft. Het voornaamste genees middel tegen de kwaal, waaraan vooral Europa laboreert, kan alleen door interna tionale therapie worden toegepast. Zelfs groote mogendheden zijn, elk op zichzelf buiten machte het voor te schrijven. Onder de cijfers, die de regeering ter il lustratie van den toestand geeft, valt wel ■het sterkst de vergelijking met 1914 op. Men pleegt te zeggen: „Wij moeten naar het voór- oorlogsche levensheil terug" en denkt dan aan i914. Maar wat moet men wel conclu- •deeren als men ziet, dat het gemiddeld in komen per aangeslagene in dat jaar f 3203 bedroeg en dat het in 1932 al gezakt was tot f 2125 (vastgesteld na correctie met het in dexcijfer)? Terwijl de totale belastingop brengst per hoofd der bevolking in 19101914 gemiddeld f 49 bedroeg, en in 1932 ruim f 91... Dit zijn cijfers die onverbiddelijk spreken. Er is hier inderdaad wat een Amsterdamsch blad noemt „een benauwend probleem". En het krijgt een nog veel benauwender aspect als men de kille gegevens omtrent de begrootings- tekorten overziet. De regeering wil nu 77 ir.illioen bezuinigen. Zij wil belastingverla gingen toepassen op accijnzen, omzetbelasting' voor gas en electrische energie en opcenten op de grondbelasting tot een totaal bedrag van 20 millioen. Dit laatste zal vermoedelijk bij menschen, die niet van de volledige situatie kennis ne men en dus de zaak niet begrijpen, misver stand wekken. Zij zullen primitievelijk rede neeren „de regeering verlaagt belastingen, het gaat dus zeker beter". Neen, het gaat heele- maal niet beter. Was het maar waar! Die be lastingverlagingen zijn geen weelde, maar harde noodzaak. Zij beteekenen dat hier en daar de belastinggrens overschreden is, dat men terug móet om verdere daling van de be wuste opbrengsten te stoppen, dat men hoopt op een stijgingenfin, dat dus een belas ting v er 1 a g i n g als deze moet dienen om méér binnen te halen. Dit klinkt misschien wat ongewoon wij hebben zoolang de gouden tijden gekend, waarin iedere doordraai aan de belastingschroef automatisch vermeerde ring van opbrengst beteekende maar ge regelde lezers van deze rubriek zullen zich een artikel van eenige maanden geleden herinne ren, waarin de gevolgen van een overschre den belastinggrens geschetst werden. Ook schreef ik op 28 Januari, na de rede die mi nister Colijn in de Industriëele Club te Am sterdam had gehouden: „De regeering hoopt dit jaar nog enkele publieke lasten te kunnen verlagen, maar de minister drukte zich erg voorzichtig op dit punt uit en onwillekeurig denkt men erbijja, als de belastinggrens hiel en daar overschreden is, zal dat hier en daar ook wel móeten De juistheid van deze commentaar is nu wel gebleken. Wat het vervaarlijke complex bezuinigingen betreft, in dat totaal van f77 millioen begre pen: men dient zijn sympathie te uiten jegens de zeer velen, die hierdoor getroffen worden En dan zijn dat niet alleen die menschen, wier salarissen opnieuw worden verminderd. Er zijn slachtoffers die veel zwaarder worden getrof fen. Ik bedoel de leiders en het personeel van instellingen die velen hunner in de kracht des levens hun werkkring geheel verliezen omdat deze instellingen worden opgeheven. Ik denk ook aan studenten in de pharma- cie, die hun studie zullen moeten opgeven omdat hun ouders zich niet veroorloven kun nen hen naai- Leiden te zenden, waar de geheele opleiding zal worden gecentraliseerd Ik denk ook aan onderwijzers die een 60- jarigen leeftijd bereikt hebben en nog vijf dienstjaren voor den boeg meenden te heb ben. Velen hunner zullen nog volkomen te gen hun taak opgewassen zijn. Plotseling moeten zij die neerleggen om van een brood mager pensioentje te gaan leven Velen onder onze landgenooten worden door deze bezuinigingsmaatregelen zeer hard ge troffen, op verschillende wijzen, maar steeds hard. De voorstellen zijn nog niet aangenomen. Dat is waar, maar wie de cijfers van de be- grootingstekorten en de gegevens omtrent de belastingen bestudeert begrijpt wel, dat zij I behoudens misschien enkele wijzigingen in hoofdzaken zullen worden aangenomen. De afbraak van vele nuttige instellingen, Daar is weer een lijst van je welste. Van wat de regeering wil doen, Langs paden van zuinigheid gaande, Een waschlijst van zooveel millioen. Wij zien al die reeksen getallen. Die voor ons niet vatbaar meer zijn, De rijen van nulletjes tollen Als radertjes rond in ons brein. Zij draaien in 't nachtelijk duister, Als ringen in droombeelden voort, Waarmee de regeerders jongleeren Al dansend op ;t wiebelend koord. Zal 't evenwicht zijn te bewaren, Of stapt het gezelschap straks mis, Op 't heel smalle koord, dat als 't ware, De gaaf-gulden middenweg is? Wij kennen het oude gezegde: Wie zuinigheid toepast met vlijt, Die zal een kasteel kunnen bouwen, Nou dat heeft nog eventjes tijd. Voorloopig is bouwen nog verre, Men krimpt nu het oude nog in, En weer wordt de armslag wat kleiner Voor velen in 't groote gezin. Uit al die millioenengetallen Zoekt elk iets, voor hem van gewicht, En heeft hij het eenmaal gevonden. Dan trekt hijeen zuinig gezicht. P. GASUS. Wij dooden Wandluizen, vlooien, ratten, motten en andere ongedierten, onder geheimhouding. Schriftelijke garantie. Z UI VERINRICHTING „RADICAAL", Gen. Cronjéstraat 135 Telefoon 11657. (Adv. Inyez. Med.) *de intrekking of vermindering van vele broodnoodige subsidies aan allerlei vereeni- ingen zal daarbij ook te betreuren zijn. En intusschen bewapenen Engeland. Frankrijk. Duitschland, Italië, Rusland, Tsjecho-Slowakije enz. allen in economischen nood verkeerend, allen handelsbelemmerin gen toepassend, zich tot de tanden met het oog op een Grooten Finalen Afbraak. En, internationaal gesproken, is er nog maar één industrie die hooge dividenden uitbetaalt, Welkedat behoef ik u niet te zeggen. Het is wél een gewrongen, verdwaasde boel, en de gedachte aan die ééne industrie, die ééne In ternationale Macht van be tee kenis, is wel een zeer bittere. R. P. Geen groote bollendrukte op Zondag. Het koude gure weer is Zondag als een echte spelbreker opgetreden. Er heerschte meer drukte dan op gewone Zondagen, maar het vroolijk aspect van een groote bollenmenigte ontbrak. Het is wel jammer want de vroege tulpen staan in vollen bloei, zoodat een be zoek meer dan loonend is. De bloemen- verkoopers maakten- geen beste zaken. De noodlottige filmbrand te Hilversum. AMSTERDAM. 29 April (V.D.t De recht- bank deed heden uitspraak in de strafzaak tegen pater Buys en broeder Duimel, verdacht van dood door schuld van twee kinderen, om gekomen bij den filmbrand op 24 September j.l. ie Hilversum. Beide verdachten werden van het hen ten laste gelegde vrijgesproken, aangezien de rechtbank het wettig en over tuigend bewijs niet geleverd achtte. Beide verdachten waren bij de uitspraak niet aan wezig. Als de bezuinigingsvoorstellen der regeering aangenomen worden. Elders in dit nummer vinden onze lezers uitvoerige bijzonderheden over het bezuini- gingsontwerp dat door de regeering bij de Ka mers is ingediend. Op enkele punten die voor Haarlem speciaal belang hebben vestigen, wij hier nog de aandacht. De Keuringsdienst in gevaar, Het is nog niet precies duidelijk wat de re geering van plan is met het toezicht op de levensmiddelen. Er wordt gezegd, dat de re geering het dwingende voorschrift in de Wa renwet tot het instellen van Keuringsdiensten en den rijksplicht de helft van de kosten van deze keuringsdiensten te dragen, terug moet ne men. Daartoe zal een deel van de Warenwet buiten werking gesteld worden. Blijkbaar moet daaruit geconcludeerd worden, dat aan de gemeentebesturen die daar toe financieel in staat zijn, de vrijheid gelaten zal worden om de Keuringsdiensten in stand te houden. De meeste groote gemeenten had den ook al eigen keuringsdiensten voor de Warenwet in werking trad Haarlem heeft een keuringsdienst in s menwerking met de omliggende gemeenten. Deze dienst, waaraan 13 ambtenaren ver bonden zijn, heeft uitstekend werk verricht in het belang der Volksgezondheid. Het zou zeer betreurd moeten worden als daaraan thans een einde gemaakt zou moeten worden. De kosten van dezen dienst bedragen 18 cent per inwoner. Als Haarlem en de omliggende gemeenten dus voortaan den dienst voor eigen rekening zouden voortzetten, wil dat zeggen dat de gemeentebegrooting verzwaard zal worden met een uitgave van 9 cent per inwo ner (die tot heden door het rijk betaald wor den). Voor Haarlem zou dit dus beteekenen 130.000 keer 9 cent of ongeveer f 12.000. De Keuringsdienst houdt, zooals bekend is, toezicht op alle levensmiddelen, in het bij zonder evenwel op melk, brood en consump tie-ijs. Mocht de regeering de geheele Warenwet buiten werking stellen, dan zouden de ge meentebesturen weer eigen verordeningen in het leven moeten roepen. Voor de Warenwet bestond waren de eischen voor levensmiddelen ook vastgesteld in gemeentelijke verordeningen Opheffing van den Armenraad. Reeds een maand geleden hebben wij me degedeeld, dat de regeering het voornemen had de Armenraden op te heffen. Er zijn thans 30 Armenraden in ons land. Secretaris van den Haarlemschen Armen raad is Mr. P. E. Barbas. Verder is er een personeel werkzaam be staande uit 23 dames en heeren, w.o. eenige typisten en jeugdig personeel. De regeering doet dit voorstel in de ver wachting, dat het instituut opvoedend zal heb ben gewerkt en dat de taak der armenraden althans ten deele zal worden overgenomen door de instellingen van armenzorg. Waar deze verwachting ij-del mocht blijken en we derinstelling van een armenraad onvermijde lijk. zal de regeering, zoodra de financieele toestand dit slechts eenigszins gedoogt, tot wederinstelling van den raad overgaan. In elk geval moet voor 1941 nader worden JO VINCENT WEER HERSTELD. Jo Vincent heeft geheel hersteld de Ma- ria-stichting te Haarlem verlaten. De zan geres zal tegen het einde van Mei haar con certen hervatten. overwogen, of de toestand, ontstaan door op heffing van de armenraden, al of niet moet worden bestendigd. Bezuinigingen op Lager Onderwijs HOE EEN ELECTRISCHE TREIN VERNIELEN KAN.... De verwoesting op het station te Haarlem. Ook op onderwijs-gebied zullen weer belang rijke bezuinigingen worden ingevoerd. O.a. zal aanstelling van boventallige leer krachten in de toekomst niet meer mogelijk zijn, versterking van het onderwijzerscorps van scholen zal alleen mogelijk zijn door aan stelling van een kweekeling. Te Haarlem zijn bij het openbaar lager on derwijs geen boventallige onderwijzers, die zijn reeds onlangs door kweekelingen met akte ver vangen. Bij het bijzonder lager onderwijs zijn nog boventallige onderwijzers, maar er was reeds bepaald, dat daaraan op 1 September a.s. een einde zou komen. Uit het bezuinigingsontwerp blijkt verder, dat het niet de bedoeling is om de leerlingen schaal voor het lager onderwijs opnieuw te verhoogen. De regeering wil de gewenschte be zuiniging verkrijgen door aan dit instituut van kweekelingen met akte een wettelijke basis te geven. Den kweekeling met akte zal een be paalde belooning vei-zekerd worden, maar dan zal ook gelijktijdig een regeling getroffen wor den in welken omvang hij geleidelijk voor den gewonen onderwijzer in de plaats moet treden. Er zijn zoo zegt de regeering verder u.l.o. scholen die trachten met de H- B. S. met 5-jar. cursus te concurreeren. Daarom wordt het gewenscht geacht den duur van den cur sus voor u.l.o. tot ten hoogste 4 jaar te perken. Te Haarlem hebben de u.l.o. scholen even wel slechts 4 leerjaren, zoodat daarin geen verandering gebracht behoeft te worden. Onderwijzers boven 60 jaar zullen gepen- sionneerd worden. In het geheele land zijn 1626 onderwijzer die daarvoor in aanmerkin; komen. Te Haarlem is evenwel geen onderwijzer boven 60 jaar in dienst. Wel zullen te Haarlem 5 hoofden van scholen die boven de 60 jaar zijn, als het ontwerp der regeering wordt aan genomen, moeten aftreden. Dit zijn de heeren J. Brandenburg, H. Kingma, R. Blomberg, H. van Leeuwen en L. Broekhuizen (de laatste is hoofd van de school voor buitengewoon 1. o.) Verder wil de regeering de opleiding van onderwijzers op de kweekscholen tijdelijk remmen. Alle kweekscholen zullen een afloopend subsidiebedrag ontvangen. Men weet, dat te Haarlem behalve de Rijks kweekschool voor onderwijzers nog twee bij zondere kweekscholen zijn, namelijk de kweekschool voor onderwijzeressen van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen en de da Costa kweekschool. Handelsregister en Kamer van Koophandel Om de lasten van handel en nijverheid te verlichten zal de jaarlijksche bijdrage voor het Handelsregister gehalveerd worden. (Voor de laagste bijdragen zal de vermindering iets minder zijn). Deze maatregel zal tot een zoo danige daling van de inkomsten der Kamers van Koophandel leiden, dat een aantal van deze Kamers zich financieel niet langer zal kunnen bekruipen. Het zal mitsdien noodig zijn het aantal Kamers aanzienlijk te vermin deren; de daartoe noodige maatregelen zijn in voorbereiding. Het ligt in de bedoeling het zoo mogelijk daar heen te leiden, dat de geheele reorgani satie tegen 1 Januari 1936 haar beslag krijgt. Er zijn in Noord-Holland 6 Kamers van Koophandel: Haarlem. Amsterdam, Alkmaar, Hoorn, Zaandam en Hilversum. Het is nog niet bekend welke Kamers de regeering wil opheffen. Onze zegsman dien wij hiernaar vroegen, deelde evenwel mede, dat zijn overtuiging is, dat de Kamer te Haarlem wel in stand zal blijven, niet alleen omdat Haarlem de hoofdstad der provincie is. maar ook omdat zij temidden van een zeer belang rijk centrum van handel, nijverheid en in dustrie gelegen is. Opheffing van den Geo- logischen dienst te Haarlem. De regeering stelt ook voor den Geologischen dienst te Haarlem op te heffen. Daardoor zou een bezuiniging van f 90.000 verkregen worden. Deze dienst is reeds jaren gehuisvest in het gebouw van de Hollandsche Maatschappij van Wetenschappen aan het Spaarne. Directeur is Dr. Ir. P. Tesch. Verder zijn er nog 10 ambtenaren aan verbonden. De Geologische dienst heeft ten doel: het systematisch bijeenbrengen en verwerken van alle gegevens, die op de samenstelling en den geologischen bouw van den bodem van Neder land betrekking hebben, alsmede het dienst baar maken van de verkregen kennis aan ont- inning der beschikbare minerale hulpbron nen in Nederland en omvat: a. het samenstel len van een moderne geologische kaart van de oppervlakte van den bodem van Neder land op een schaal 1 50.000; b. de geologi sche voorlichting zoowel van het rijk als zijn organen, als van andere lichamen en parti culieren of ondernemingen, die den wensch daartoe te kennen geven; c. het bevorderen van de wetenschappelijk-geologische kennis van den bodem. HET GROOTE BEZUINIGINGSONTWERP DER REGEERING. BEVATTENDE BEZUI NIGINGEN TOT EEN BEDRAG VAN f 97 MILLIOEN IS VERSCHENEN. pag. 3 Van Duitsclie zijde wordt het bericht van den bouw van 12 duikbooten tegengesproken. pag. 4 De Mexicaansche regeering heeft een embar go op den uitvoer van zilver gelegd. pag. 4 De gevolgen van het bezuinigingsontwerp voor Haarlem. pag. 1 Hedenmorgen is leeg electriseh treinstel op het station te Haarlem ingereden. pag. 1 De Brusselsche wereldtentoonstelling is ge opend. pag. 9 Prof. dr. G. C. van Walsem. t pag. 2 De hockeywedstrijd NederlandDuitschland werd door onze landgenooten met 21 ge wonnen. pag. 7 Bekende Haarlemmers: de heer Ph. A. Deinum. pag. 4 ARTIKELEN. ENZ. R. P.: Het nieuwe bezuinigingsontwerp. pag. 1 Dr. E. van Raalte: Het Groote bezuinigingsplan pag. 2 Van onzen Londcnschen correspondent: EiTge- land's bemiddeling. pag A A. Meilink over de bloem van den dag: hertshoornvaren. pas J. B. Schuil over: De man, die zijn naam v anderde door de Haarlemsche Tooneelclu pag Leeg treinstel rijdt door kopspoor op Haarlem's Station. Het ongeluk, dat hedenmorgen op het Haarlemsche station geschiedde, is goed afgeloopen en bleef beperkt tot schade aan materiaal en stationsgebouw, welke schade echter zeer aanzienlijk is. Een leeg treinstel namelijk bij het rangeeren door het kop spoor gereden en tegen het gebouw gebotst, waardoor de treinwagen, stootblok, perron en magazijn beschadigd werden. Een rangeer der en de bestuurder bleven ongedeerd. Het moet een harde klap zijn geweest, waarmee de trein het perron opvloog. „Tot aan de andere zijde van het station was 't te hoo- ren," vertelde ons iemand, die vanmorgen om tien minuten vóór half negen op het sta tion was. Velen liepen naar de plaats vanwaar het geraas kwam, en zagen een electriseh treinstel, waarvan de voorste wagen in het stationsgebouw was gedrongen. De trein had hedenmorgen reeds dienst ge daan op IJmuiden en als gewoonlijk werd hij, na één dienst te hebben overgeslagen (die door een anderen trein werd gedaan), naar het linkerkopsooor gerangeerd. De bestuurder Roelofsen uit Haarlem en de rangeerder Daniëls, eveneens uit Haarlem, begeleidden het treinstel bij het rangeeren en merkten niets bijzonders. De rangeerder stond op de voorste treeplank en verwachtte dat bij het naderen van het eindpunt van de rails de wagen zou stoppen. Volgens zijn zeg gen sloegen de remmen inderdaad aan. doch blijkbaar was het niet voldoende, want even later boorde de kop van den trein zich door het stootblok. enkele meters in het perron en baande zich een weg naar het gebouw. .Ik dacht dat ik er geweest was." zei Da niëls ons. „maar toen ik zag dat we tegen dpn muur bleven staan, wist ik ook dat er geen gevaar meer was." Groote stukken steen vlogen uit den muur en kwamen met veel gruis, stof en lawaai in het magazijn neer, waar materiaal voor het seinwezen wordt bewaard. Een electrische installatie om de accu's te vullen voor de transportwagentjes die op de perrons dienst doen. werd vernield, en de vallende brokken steen spaarden ook de andere voorwerpen niet. Gelukkig was er juist niemand in het ma gazijn aanwezig, wat lang niet altijd het geval is. De muur van het gebouw scheurde op ver schillende plaatsen, daar waar de trein onver wachts binnenkwam, ontstond een groot gat. De wagen zelf. die door den sprong op het perron zijn onderstel moest missen, werd ook wel ernstig heschadicd. doch de solide stalen constructie van de electrische wagens bewees ook hier weer dat de goede reputatie niet onverdiend is. Zelfs de voorzijde van den wagen is nagenoeg niet ingedeukt en daaraan heeft de bestuurder voor een groot deel te danken, dat hij zelfs niet het kleinste wondje heeft opgeloopen. Het stootblok kwam in splinters overal te recht en het perron kreeg ook geduchte sporen van de gedragingen van den trein. De oorzaak van het ongeluk moet nog worden uitgemaakt. Vermoed wordt dat de rem geweigerd heeft, doch zekerheid hier omtrent bestaat nog in geenendeele. Het geval had nog al wat bekijks van reizi gers, en zelfs van enkelen die van de straat af zagen wat er aan de hand was. Het onge luk gebeurde namelijk precies boven het Kruisweg-viaduct en de opgewipte trein- De dienstregeling is gewoon afgewerkt, daar slechts de laatste meters van de rails onbruik baar waren. In den loop van den dag is het opruimingswerk begonnen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1935 | | pagina 1