UIT HET BUITENLAND
DE PARIJSCHE FEESTWEEK.
Zweden en Denemarken op
Wereldtentoonstelling.
de
THIJS IJS EN DE WINTERKONING
WOENSDAG 8 MEI 1935
HAARLEM'S DAGBLAD
4
Italië mobiliseert drie divisies. „Voorzorgsmaatregelen
voor beveiliging der Oost-Afrikaansche koloniën". Het
conflct voor de Kamer.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS
ITALIë.
Een officieel communiqué deelt mede. dat
met het oog op de mobilisatie-maatregelen,
welke door de Abbessynische regeerin°' zijn
genomen. Mussolini order heeft gegeven tot
het mobiliseeren van een legerdivisie en twee
divisies zwarthemden, terwijl de soldaten dei-
lichting 1913 ,die met verlof zijn, weer zijn
opgeroepen.
Thans zijn dus de volledige lichtingen 1911.
1913 en 1914 onder de wapenen.
Het agentschap Stefani publiceert met
betrekking tot deze order een communiqué
waarin verklaard wordt, dat „het nemen van
verdere voorzorgsmaatregelen ter beveiliging
van de Oost-Afrikaansche koloniën var. Italië
door een aantal feiten onvermijdelijk is ge
worden".
Als dusdanige feiten worden door Stefani
genoemd:
1. dat door bepaalde onomstootelijk vast
gestelde Europeesche wapenfabrieken onmer-
lcelijk groote wapenzendingen naar "Addis
Abeba zijn geëxpedieerd.
2. dat de Abessynisclie regeering mobili
satiemaatregelen heeft genomen.
3. de redevoering, die de keizer van Abes-
synië voor eenigen tijd heeft gehouden en die
intusschen reeds verscheidene malen door de
Italiaansche bladen te berde is gebracht.
Gemobiliseerd worden dientengevolge op
bevel van Mussolini de divisies Sabauda de
Cagliari van het leger en de beide eerste divi
sies van de zwarthemden. De beide militie-
divisies dragen de namen „23 Maart" en ..28
October".
Voorts worden nog eenige bataljons zwart
hemden gemobiliseerd, n.l. die van Palermo,
Cuneo. Ravenna en Forll. Teneinde de een
heden op oorlogsniveau te brengen, werden zij
door reservisten, die slechts voor een korte
militaire opleiding van 6 maanden opgeroepen
waren aangevuld.
In Eritrea is de derde divisie der inboor
lingen gemobiliseerd. In plaats van de divisie-
Sabauda wordt in Italië een reserve-divisie
gevormd, die den naam Sabauda II zal dragen.
Evenzoo zijn reeds maatregelen genomen om
in plaats van de gemobiliseerde bataljons
zwarthemden reserve-formaties op te stellen.
In de Kamer werd levendige bijval betuigd
wat de Italiaansche politiek in Oost-Afrika
betreft.
Staatssecretaris Lessona verweet Abbessynië
het vriendschapsverdrag met Italië niet te zijn
nagekomen en Italië's economische plannen
systematisch te hebben verijdeld. De betrek
kingen met de regeering van Abessynië. aldus
Lessona. hebben steeds zorgwekkender vorm
aangenomen. Italië heeft het recht te eischen.
dat overvallen zooals in Oeal-Oeal en Afdoeb
zijn gepleegd, niet meer voorkomen. Maar dat
is niet genoeg. Italië moet ook eischen. dat de
verplichtingen van het vriendschapspact van
1929 worden nageleefd en dat een eindje komt
aan de onveilige politiek van een grensstaat,
die geen waarborg geeft voor een vreedzame
'samenleving,
Joegoslavië.
Regeering behaalt 60 pCt. der
stemmen.
Naar Reuter uit Belgrado meldt, heeft de
regceringslijst 60 pet. der stemmen gekre
gen, de vereenigdfe oppositie 35 pet
Engeland.
sche regeering., dat Hitier zijn wensch naar
vrede, dien hij herhaaldelijk heeft geuit, in
daden omzet.
Duitschland critiseert dikwijls voorstellen
van anderen, zei de spreker verder o.m. Het
houdt niet van het Oostelijk pact en evenmin
van eenige andere regelingen. Laat het ons
dan andere voorstellen doen. Wij kunnen dan
nagaan, of wij tot een accoord kunnen komen
over de voorstellen, die het indient en waar
voor het 't initiatief heeft genomen. Wij zul
len die voorstellen bestudeeren, om te zien,
wat te dien aanzien kan worden gedaan.
Engeland en de Rijnzöne.
In het Lagerhuis is Dinsdag de vraag ge
steld of in geval van eenigerlei wijziging door
Duitschland in de gedemilitariseerde zóne
volgens het verdrag van Versailles begrepen
moest worden, dat Engeland onmiddellijk
Frankrijk te hulp zou snellen met het totaal
van zijn gewapende krachten volgens het
verdrag van Locarno.
Sir John Simon antwoordde daarop, dat de
omstandigheden, waaronder de Britsche waar
borg volgens het verdrag van Locarno zou
werken, in dit verdrag zelf zijn gespecificeerd.
Gelijk verklaard in de Engelsch Italiaansche
verklaring, belichaamd in de resolutie van de
conferentie van Stresa handhaaft de Britsche
regeering al haar verplichtingen, voortvloeien
de uit het verdrag van Locarno en is zij voor
nemens. zoo de noodzaak zich mocht voor
doen, ze getrouwelijk na te komen.
Incidenten aan de Beiersche
grens.
WEENEN. 7 Mei (V. D.) Van de Beiersche
grens worden door de Oostenrijksche grens
wacht na maanden van rust weer nieuwe
grens-incidenten tengevolge van Nazi-terro-
risme gemeld. Volgens officieele berichten
zouden onbekende personen bommen naar
Oostenrijksche grenspatrouilles hebben ge
worpen.
LONDEN IN FEESTSTEMMING
LONDEN. 7 Mei 'Reuter) De Londenaars
zijn tot laat in den nacht blijven feestvieren.
Vanmorgen vroeg waren duizenden nog op
straat aan het dansen.
De hoofdstad bood gisteravond met de ver
lichte gebouwen en het vuurwerk in de parken
een tooverachtigen aanblik.
Het eenige ernstige-ongeluk dat op den ju
bileumsdag' is voorgevallen wordt gemeld uit
New Castle on Tyne, waar tijdens de parade
een tribune is ingestort. 68 personen moesten
zich dientengevolge onder geneeskundige be
handeling stellen en 18 van hem zijn in een
ziekenhuis opgenomen.
Zwitser vestigt zweefvlieg-
record.
BernGenève in uur.
Hermann Schreiber, de bekende Zwitsersche
zweefvlieger, heeft, naar Reuter uit Genève
meldt, het Zwitsersche lange-afstand-
en hoogte-record voor motorlooze vliegtuigen
gebroken met een vlucht van Bern naar
Genève.
De afstand tusschen de beide steden, die
in een rechte lijn gemeten 128 K.M. bedraagt
werd afgelegd in 3 1/2 uur. De werkelijke af
stand. die gevlogen is, bedraagt 200 K.M.
Tijdens de vlucht bereikte het toestel een
hoogte van meer dan 1500 meter.
DONDERDAG 9 MEI
HILVERSUM, 301 M.
AVRO-Uitzend-ing.
8.— Gram.pl. 9.Omroeporkest olv. N. Ger-
harz. 10.Morgenwijding. 10.15 Gewijde mu
ziek. 10.30 Vervolg omroeporkest. 11.Knip
cursus Kinderkleeding. 11.30 Gram.pl. 12.30
Het Avro-Aeolian-orkest en Gram.pl. 1.30
Piano-recital A. de Ridder. 1.50 Voordracht
door F. Kramer. 2.10 Avro-Octet olv. L.
Schmidt. 3.003.45 Naaicursus. 4.Voor zie
ken en ouden-van-dagen. 4.30 Gram.pl. 4.45
Radio-tooneel voor de kinderen. 5.30 Gram.
pl. 5.40 De Avro-Decibels olv. Eddy Meenk.
6.30 Sportpraatje H. Hollander. 7.Radio-
Volkszang olv. P. C. Poortman. 7.30 „Van reizen
gesprokenspel van en onder leiding van
Herman Felderhof. 8.Vaz Dias. 8.05 Kovacs
Lajos, de Avro-girls en gram.pl. 9.20 Bouw
kundige causerie. 9.30 Concertgebouw-orkest
olv. Prof. Dr. W. Mengelberg, Toonkunst-koor
en To van der Sluijs (sopraan). 10.45 Gram.pl.
11.Vaz Dias. 11.1012.Uit „La Gaité", Am
sterdam. Jack de Vries en zijn „Internatio
nals".
HUIZEN, 1875 M.
8.00—9.15 KRO. 10— NCRV. 11.— KRO
2— NCRV.
8.009.15 en 10—Gram.pl. 10.15 Morgen
dienst olv. Ds. P. J. de Bruin. 10.45 Gram. pl.
11.3012Godsd. halfuur. 12.15 Orkestcon-
cert en Gram.pl. 2.Handwerkcursus. 3.00
3.45 Gram.pl. 4.Bijbellezing Ds. P. Neideck.
Mmv. zang en orgel. 5.Handenarbeid v. d.
jeugd. 5.30 Orgelspel L. Blaauw. 6.30 Causerie
door Kapt. A. v. Amerongen. 7.15 Reportage.
7.30 Journ. Weekoverzicht door C. A. Crayé.
8.Vaz Dias. 8.05 Orat. „Christus" van Fr.
Liszt. Gem. koor „Sursum Corda" te Leiden
olv. A. v. d. Horst mmv. solisten en H. Schou
ten (orgel). (Om 9.30 Vaz Dias en Gram.pl.)
10.4511.30 Gramofoonmuziek.
De Passiespelen.
Concrete voorstellen van
Hitier verlangd.
Een dringend beroep op Duitschland tot het
voeren van een opbouwende politiek, welke
het veiligheidsgevoel in Europa kan doen toe
nemen. is Dinsdag in het Hoogerhuis namens
de Britsche regeering gedaan door lord Stan
hope. onderstaatssecretaris van Buitenland-
sche Zaken.
Deze verklaring werd afgelegd naar aanlei
ding van een door het Labourlid lord Dickin
son ingediende motie, waarin leedwezen werd
inf.eesproken over de op 16 April door den
Volkenbondsraad' aangenomen resolutie,
waarin Duitschland werd veroordeeld wegens
de schending van het verdrag van Versailles.
Hij wenscht. dat de Britsche regeering te
zamen met de andere mogendheden met
Duitschland onderhandelt' op een basis, welke
voor dat land aanvaardbaar is.
Lord Stanhope begon zijn rede met er aan
te herinneren, dat Sir John Simon heeft ver
klaard. dat Duitschland door zijn jongste han
delingen het gevoel van veiligheid in Europa
ten zeerste heeft geschokt en dat dit gevoel
slechts kan terugkeeren door daden en niet
door woorden.
Het is onze vurige hoop. vervolgde Stan
hope. dat als Hitier de volgende week zijn
aangekondigde verklaring over de buitenland-
sche politiek aflegt, deze verklaring het begin
moge zijn van een Duitsche constructieve po
litiek. Het is de oprechte wensch van de Brit-
Zware boschbrand in de buurt
van Antwerpen.
Brandweer en militairen machteloos.
Uit Antwerpen, 7 Mei: Een zware brand
woedt thans in de omgeving van Antwerpen
in de bosschen rond West-Malle en op het
grondgebied van vier verschillende gemeen
ten. De plaatselijke brandweer heeft het vuur
njet in zijn loop kunnen stuiten waarop een
beroep werd gedaan op assistentie der mili
tairen. Ook deze assistentie bleek echter on
voldoende, Hedenavond liet dc toestand zich
zoo ernstig aanzien, dat men alleen nog kon
hopen op een zwaren plasregen om het vuur
te blusschen.
De schade, die tot op dat oogenblik was
aangericht, bedroeg reeds verscheidene mil-
lioenen francs.
KONING LEOPOLD NAAR ITALIë.
BRUSSEL. 7 Mei CV.D.) Koning Leopold
van België is gisteren uit Brussel naar Italië
vertrokken, voor een bezoek aan zijn moeder,
die verblijf houdt bij haar dochter, de Prinses
van Piemont.
(Van onzen Parijschen correspondent).
Het zag er een gegeven oogenblik, ondei
de bedreiging van een algemeene tooneel-
staking, naar uit, dat de Parijsche feestweek
waarvan men zulke hooge verwachtingen
had geheel in het water zou vallen. Maar de
overheid, het gevaar daarvan inziend, heeft
allerlei concessies gedaan en met grooter
ijver dan ooit te voren wordt er nu aan ge
werkt om de Parijsche „season" te doen
slagen. Men rekent er op dat de bezoeker;
van de Bru'sselsche Wereldtentoonstelling
even door zullen reizen naar de „ville
lumière" 'men is bezig de schitterendste
verlichtingen aan te brengen) om te kunnen
genieten van enkele nummers van het rijke
feestprogramma. Officieel beginnen de fees
ten op 14 Mei met de opening van de ten
toonstelling van Italiaansche kunst in het
Petit Palais en de Salie du Jeu de Paume. Mus
solini heeft zelf pesoonlijk 'n keuze gedaan in
de vermaarde Italiaansche musea wat tijde
lijk naar Parijs mocht worden gezonden. En
de duce heeft de meest beroemde werken van
Michel Angelo. van Titiaan, Giorgione aan
gewezen: Rome Florence. Venetië. Pisa,
Naoels. kortom alle Italiaansche museum-
steden zonden het kostbaarste wat ze bezit
ten.
In een geweldig avondfeest in de Parijsche
Opéra zal de President van de Republiek dan
dé feesten als officieel geopend verklaren. Het
zou ons veel te ver voer enom hier in extenso
het heele programma twaalf pagina's
over te schrijven en we willen er dan ook
mede volstaan om slechts enkele van de at
tracties te noemen. Zoo zien we een recon
stitute van Montmartre door alle eeuwen
de twee-duizendste opvoering van „Faust" in
de Opéra, een luchtvaartfeest waarbij men
op een gegeven oogenblik duizend vliegtuigen
tegelijk in de lucht zal zien. het beroemde
„Ba! Petits Lits Blancs", concours d'élégance
voor automobielen, een gala-opvoering (ter
herdenking van het eeuwfeest) van Bellini's
..La Norma" onder leiding van maestro Gui.
Verdi's „Requiem" geleid door Tullie Serafini
en uitgevoerd door hot orkest van Florence,
het ballet van de Deensclie Koninklijke
Ooera de match om het wereldkampioen
schap boksen, een tentoonstelling. De bezoe
ken van de Engelsche Vorsten in de 19de en
20ste eeuw" in den rozentuin van Bagatelle,
expositie, voor het 300-jarig bestaan van de
Academie Francaise. parades en concerten
van een tiental buitenlandsche militaire
muziekcorpsen. kampioenschapswedstrijden,
wielriiden. nachtfeesten in 't Bois de Boulogne
wedrennen 'Grande course des haies. Prix
des Drags etc.) in Auteuil. Longschamps. Met
nozet is het programma zoo samengesteld
dat nimmer een feest een andere mani
festatie afbreuk kan doen: de organisatoren
hebben er ook rekening mede gehouden dat
het publiek rustig den tijd krijgt om alles te
volgen.
Het eigenlijke doel voor oogen houdend:
Franseh tour5cme. heeft de commissie tevens
-vpTv.oprid k^-ten voor de touristen tot, een
minimum te moeten benerken en vandaar
Han o°k dat de meeste feesten geheel gratis
ziin. Men wil zooveel mogelijk aan het
bu:ten'and t,nonen dat Parijs nog altijd de
nude Tndit'e en rennt^tie van stad van
f"DO,ng hooghoudt p»i dat er heu^Ti nog wel
andere genoegens zijn dan enkele min of
meer trieste dancings in Montmartre en
Montparnasse.
De belangrijkste manifestatie (op 14, 15 en
16 Juni) is een opvoering-, 's avonds, van
„Le Vray Mistère de la Passion". Dit oude
passie-spel in 1452 geschreven door Amoul
Gréban, zal worden opgevoerd in de open
lucht, op het enorme plein (parvis) voor
de Notre Dame. De in Nederland bekende
hoogleeraar. Professor Gustav Cohen heeft
in zijn standaardwerk „Le Theatre en France
au Moyen Age" uitvoerig het meesterwerk
van Gréban besproken en het geprezen als
een van de meest gave litteraire producten
uit de middeleeuwen. En stelt u nu de op
voering daarvan voor. gespeeld door de beste
Fransche artisten. met medewerking van het
beroemde koor van de Petits Chanteurs a la
Croix de Bois, en met het decor: de Notre
Dame. De oude klokken van de Parijsche
Cathedraal zullen luiden, honderden figu
ranten zullen er aan deelnemen, een kun
stige verlichting zal worden aangebracht,
zoodat men tot in de kleinste details de
prachtige beeldhouwwerken hi de nissen van
het kerkgebouw zal kunnen bewonderen.
Pierre Aldebert. de metteur en scène van
het Odéon (aan hem danken we ook de
schitterende opvoeringen van Horace en
Britannicus in de ruïnen van het Forum in
Rome) is door den minister van Schoone
Kunsten aangewezen om „Le Vray Mistère"
op te voeren en toen we enkele oogenblikken
met hem zijn gaan praten over zijn plan
nen. kregen we ten volle den indruk dat
deze Passie-spelen iets héél bijzonders zullen
worden en in alle opzichten een glanspunt
in de Parijsche feestweken.
Architectuur van goede kwaliteit.
(Van onzen Brusselschen correspondent)
Behalve het Nederlandsche paviljoen zijn
op het oogenblik nog slechts het Zweedsche
en het Deensche geopend.
Het Zweedsche gebouw maakt van bui
ten een zeer goeden indruk met zijn streng
rechthoekige vormen, waaraan iedere archi
tecturale verfraaiing vreemd is. Het is opge
trokken van hout, in een frissche lichtblauwe
tint beschilderd, terwijl een groot deel dei-
wanden van glas is, in blinkend staal gevat.
De architect, Peded Clason ging uit van de
gedachte, dat bij een expositiepaviljoen het
gebouw niet het essentieele is, doch slechts
een omlijsting behoort te zijn van het ten
toongestelde. Wij vonden echter de omlijsting
beter geslaagd dan den inhoud zelf, die naast
andere fouten, gekenmerkt wordt door
zeker gebrek aan evenwicht: de metaalin
dustrie domineert zoo, dat de rest in de ver
drukking is gekomen. Wegens de kleine opper
vlakte van hun paviljoen stonden de Zwedei
echter voor een moeilijke opgave. Zweden had
aan de laatste exposities niet meer deelge
nomen, in verband met de moeilijke tijden,
doch wilde ditmaal, als het geboorteland van
Koningin Astrid, niet ontbreken. Men kan zeg
gen, dat met de beperkte middelen, die ter
beschikking stonden nog een resultaat is be
reikt, waar men waar deer ing voor kan heb
ben. Een gewoon bezoeker zal echter in dit
paviljoen spoedig uitgekeken zijn, tenzij hij
een bizondere technische belangstelling bezit.
In de voorhal, het eenige deel van het ge
bouw. dat een -sfeer van ruimte schept, is een
collectieve expositie van de voornaamste
Zweedsche uitvoerartikelen, ijzer, hout, cellu
lose en papier. Wat in deze zaal het meest op
valt zijn enorme fotomontages, die de geheele
wanden, welke in natuurlijke houttint zijn ge
laten. in beslag nemen, en op deze artikelen
betrekking hebben. Van deze geslaagde foto
montage is ook gebruik gemaakt tot het aan
schouwelijk voorstellen van statistische gege
vens.
In de volgende zaaltjes is de Zweedsche me
chanische nijverheid ruim vertegenwoordigd.
Men treft er tal van modellen en doorsneden
van machines, bewegende onderdeelen. een
jroote turbo-alternator enz. Huisvrouwen
kunnen hun hart ophalen aan de vele huis
houdelijke artikelen van roestvrij staal, die er
werkelijk keurig uitzien. De vluche die in
Zweden het coöperatiewezen heeft genomen
ook op het gebied der productie, blijkt wel
overtuigend uit de vele verschillende produc
ten, welke het Kooperativa Förbundet te
Stockholm tentoonstelt, zoowel gloeilampen
als fietsmotoren, autobanden als rekenmachi
nes. Deze rekenmachines in lichtblauwe, hel-
roode en kanariegele tinten bieden een bi
zonder fleurig aanzien. Plet aantal en de soor
ten snij werktuigen-,- messen, scharen en zagen,
dat' men te zien krijgt is werkelijk overweldi
gend. In het zaaltje der Zweedsche Staats
spoorwegen kan men twee schitterende mo-
'^ellén.bewoiiderex'x' van een electrische en een
stoomlocomotief.
Nog onrust op de Philippijnen
500 personen gearresteerd.
Naar aanleiding van den opstand der
Sadkalisten heeft de Philippijnsche regeering
j een groot aantal personen laten ar
resteeren. In het geheel zouden thans reeds
500 opstandelingen opgeborgen zijn.
De rust op de Philippijnen schijnt nog niet
jeheel te zijn teruggekeerd. Er zijn nog ge-
•uchten omtrent opstanden in omloop.
Te Cavite zou men een samenzwering heb
ben ontdekt, welke de vermoording van ver
scheidene Philippino-leiders ten doel zou heb
ben gehad.
Het conflict in de Amerikaan-
sche automobielindustrie.
33000 man zonder werk.
NEW YORK, 7 Mei (V.D.) Tengevolge van
de staking van 2340 man der transmissiefa-
briek van Chevrolet te Toledo zijn thans ver
schillende andere fabrieken gedwongen het
werk stop te zetten, waardoor in totaal 33000
man op straat zijn gekomen. Bij stemming zal
thans worden uitgemaakt, of de staking zal
worden voortgezet.
ONZE DACELIJKSCHE KINDERVERTELLINC.
De Zweedsche landbouwafdeeling maakt een
aardigen indruk, doch is gezien het belang en
de faam van den Zweedschen landbouw wel wat
erg mager. Vele producten van den Zweed
schen landbouw en veeteelt kan men proeven
in het kleine restaurant, dat zich hier vlak
naast bevindt, waar men door lieftallige
Zweedschen in haar flatteerende, kleurige na
tionale costuums bediend wordt. Een terras
biedt hier gelegenheid tot een gezellig zitje.
De Zweedsche kunstnijverheid beschikte over
een geringe ruimte. Wat er op het gebied van
meubelkunst en weefnijverheid te zien was,
leek ons weinig representatief. Bij het porce-
lein zijn de tafelserviezen het ruimst verte
genwoordigd. In deze heele afdeeling vindt
men naast minder mooie voorwerpen, veel dat
knap is en van technische vaardigheid ge
tuigt, weinig banaals, maar ook weinig dat
verrast of om onze bizondere aandacht
vraagt.
Vlak naast het Zweedsche paviljoen staat
het Deensche. Denemarken is voor den dag
gekomen op een wijze, waar het trotsch op
kan zijn. Landgenooten, die slechts een paar
dagen aan de Brusselsche tentoonstelling te
wijden hebben en zich dus beperking moeten
opleggen in de keuze van hetgeen zij willen
bezichtigen, raden wij aan vooral een bezoek
aan het Deensche paviljoen niet over te slaan.
Evenals het Zweedsche paviljoen is het van
een moderne eenvoudige constructie en in
een vriendelijke lichtgroene kleur gehouden.
Het wapen boven de deur met zijn heraldische
kleuren sluit zich hier slecht bij aan, doch dit
is slechts een détail. De oorspronkelijke aan
gename indruk wordt versterkt wanneer men
binnenkomt en het tentoongestelde bezichtigt.
De ingenomen oppervlakte is voor een klein
land als Denemarken zeer uitgestrekt te noe
men, en het tentoongestelde mag dan ook op
volledigheid bogen. Meer nog dan het geëxpo
seerde zelf, waaronder veel moois en interes
sants is, treft ons echter de uitstekende wijze
waarop dit is tentoongesteld. Het zakelijke
en grondige is hier zeer knap en harmonisch
met het aangename en fleurige gecombineerd.
De Denen zijn er in geslaagd een atmosfeer te
scheppen, welke alle heterogene bestanddee-
len, waar een tentoonstelling uit is opgebouwd,
opneemt in één geheel. Niets is hier rommelig
of vervelend, wat bij een expositie zeldzaam
mag heeten.
Thijs wordt nat en moe en slaperig. De sneeuw valt nog maar
steeds en hij verliest de juiste richting. Zoekend kijkt hij rond en
zieteen paaltje waar een W. met een kroon op staat.
„Hè," denkt Thijs, „wat beteekent dat? Het lijkt wel op een grens
paal van een ander land! Niet, dat ik mij daar ook iets aan stoor; ik
zal wel zien waar ik terecht kom,:'
Wanneer men binnentreedt, komt men eerst
in een groote hooge zaal, de „Zaal van Dene
marken". De heldere witte muren zijn gede
coreerd door den teekenaar Sikker Hansen, in
helle en vroolijke kleuren zijn een aantal
Deensche steden voorgesteld, aangegeven door
enkele huizen, een kerktoren, een haven. Ook
de verdere inrichting van deze zaal doet heel
sympathiek aan. Statistieken zijn voor den ge
middelden bezoeker nu eenmaal niet zeer in
teressant en in ieder geval is een tentoonstel
lingszaal niet de plaats, waar men ze bij voor
keur bestudeert. De inrichters dezer zaal heb-
bèn' ëchter bij uitstek' de kunst verstaan*i|0ns
een groot aantal statistieken op zoo prettige
manier aanschouwelijk te maken, dat men er
voor zijn plezier en vermaak naar kijkt. Vóór-
waar geen gering resultaat! Op artistieke, dan
weer op vindingrijke of grappige wijze zien
wij hier aangetoond welk een vooraanstaande
plaats Denemarken inneemt op velerlei ge-
lied, met name op dat der hygiëne en van
het verkeer. Ieder bezoeker zal zich wel her
inneren dat in Kopenhagen van iedere vijf
bewoners er een een telefoon bezit: dit wordt
aangegeven door een steeds ronddraaiende rij
kleurige poppetjes, waarvan ieder vijfde een
telefoontoestel draagt. Ook de illustratie van
het telefoonsysteem van Kopenhagen mag zich
in de aandacht der tentoonstellingsbezoekers
verheugen. Door zelf de telefoon van de haak
te nemen ziet men door lichtjes aangeduid
hoe de verbindingen tusschen de verschillen
de centrales tot stand worden gebracht, een
amusement voor groote en kleine kinderen.
Aan Denemarkens eenige kolonie. Groenland
is een zeer belangwekkende tentoonstelling
_:ewijd. Op een groote reliëfkaart zijn de di
verse expeditietochten over Groenland van
ontdekkingsreizigers en vliegers door figuur
tjes aanschouwelijk voorgesteld.
In de verdere zaaltjes en galerijen bevinden
zich de eigenlijke stands. Aan de kunstnijver
heid is een zeer ruime plaats ingeruimd. Een
afdeeling, die de moeite waard is, is die inge
richt door een groote porseleinfabriek uit
Kopenhagen, welke een rustigen en voorna
men indruk maakt. Wat niet wil zeggen dat
alles hier even mooi is. De porceleinen beeldjes,
waarmee deze fabriek is begonnen en die nu
nog door haar worden gemaakt, bieden een
mengsel van realisme en zoetelijkheid, dat ons
weinig kon bekoren. Gelukkig heeft deze fa
briek zich later ook óp andersoortig porcelein
en aardewerk toegelegd, waar prachtige voor
werpen bij zijn. Oude procédés zijn weer tot
nieuwe glorie gebracht. Wij bewonderen de
magnifieke warme tint van het „Sang de
Boeuf" evenals het tee der e en poëtische „Clair
de lune", waarvan ook de vorm van goeden
smaak getuigt. Ook andere porceleinfabrieken
zijn hier goed vertegenwoordigd, evenals de
zilversmeden. Het meeste tentoongestelde zil
verwerk is glad en strak gehouden, wat het
een aristocratisch karakter geeft. Een der por
celeinfabrieken exposeert een groote witte
vaas, overdadig met goud gedecoreerd, door
den Kroonprins van Denemarken aan de Ko
ningin van België aangeboden, welke gelukkig
niet representatief is voor het kunnen van de
Deensche porceleinkunst!
Van de Deensche boekdrukkunst hebben wij
niets te leeren, er zijn verschillende goed ge
drukte boeken van een statig en ietwat ar
chaïsch karakter, doch niets van een baan
brekende beteekenis. Meer sierlijkheid en vlot
heid zou de lettervormen ongetwijfeld ten
oede komen.
De zuivelafdeeling heeft en frissche zaal tot
haar beschikking, met aardige glas-in-lood
ruiten. Door een vernuftig systeem van buizen,
waar melk door stroomt, krijgen wij een hel
dere voorstelling van de grootte der jaarlij k-
sche melkproductie van Denemarken en van
de doeleinden waarvoor deze aangewend wordt.
Bij de industriëele afdeeling trekt het meest
de aandacht een kartonnen nabootsing van
de doorsnede van den grootsten Dieselmotor
ter wereld, welke dertien meter hoog is.
In een flinke bioscoopzaal, welke van het
tentoonstellingsgebouw deel uitmaakt, wor
den films vertoond welke op Denemarken be
trekking hebben. Met dit paviljoen hebben de
Denen afdoende bewezen dat zij meesters zijn
in de moeilijke kunst van tentoonstellen. Door
het droge aantrekkelijk te maken, het schoo
ne door een kundige opstelling tot zijn recht
te doen komen, hebben zij een geheel tot stand
gebracht dat een oprechte bewondering ver
dient.
JAN GRESHOFF,
