Minister Mr. M. P. L. Steenberghe treedt af. Hooger bridge. Hei 3e&mt#tijksie 52e Jaargang- No. 15932 VerscKIjnï dagëlijEs, HëKaTvé öp Zon- fefi Feest Jagen Maandag 3 Juni 1935 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE LOURENS COSTER MAATSCHAPPIJ VOOR COURANT-UITGAVEN EN ALGEMEENE DRUKKERIJ N.V. Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN: per week ƒ0.25, per maand ƒ1.10, per 3 maanden ƒ3.25, franco per post 3.55, losse nrs. ƒ0.06. Geïllustreerd Zondagsblad: per week 0.05, p. maand 0.22, p. 3 mnd. 0.65, franco p. post 0.7224 Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos-: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Drukkerij: 10122, 12713 Administratie: 10724, 14825 Postgiro 38810 Bijkantoor: Soendaplein 37, Haarlem-Noord, Telefoon 12230. ADVERTENTIëN 1—5 regels 1.75, elke regel meer 0.35. Reclames ƒ0.60 per regel. Tarieven regelabonnementen op aanvraag. Vraag en. aanbod 14 regels 0.60. elke regel meer 0.15. Onze Groentjes zie hoofd rubriek. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 600.-, Overlijden 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Duim ƒ250.-, Wijsvinger 150.-, Elke andere vinger 50.-, Arm-of Beenbreuk 30.— Idem voor Abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad: Levenslange ongeschiktheid 2000.-, Overlijden ƒ600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog ƒ400.-, Verlies Duim f 75.-, Verlies Wijsvinger ƒ75.-, Verlies andere vinger ƒ30.-. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. HAARLEM, 3 Juni. De Goudlanden. Het zijn onrustige tijdpn voor de goud landen. De speculatie heeft achtereenvolgens aanvallen op den Zwitserschen franc, op den Nederiandschen gulden en op den Fran- schen franc gedaan, zonder dat daar even wel een nederlaag op is gevolgd. In alle drie landen hebben de voorstanders van deva luatie zich luide doen hoor en en doen dat nog. Dat-er in ieder goudland zulk een bewe ging pro-devaluatie is, een economische op positie dus, is niet meer dan natuurlijk. En in Frankrijk zoowel als in Zwitserland heeft deze beweging een direct offensief ingezet. In het Fransche geval had zij de leiding bij het ten val brengen van het kabinet- Flandin, dat zelf steeds beweerd had, dat zijn ondergang' de devaluatie van den franc mee zou brengen. Maar vlak vóór de beslis sing aarzelde de opper-devaluïst Paul Reynaud zelf, verklaarde dat hij tegen d e valua tie - in -p anieks temming was en dat hij het middel volstrekt niet als een panacée voor alle kwalen beschouwde.'... en toen Flandin eenmaal gevallen was, vormde Bouisson een nieuw kabinet vananti- devalüïsten. In Zwitserland werkt de parlementaire practijk geheel anders. Het referendum is daar de toetssteen. Gisteren heeft men er de met zooveel ophef aangekondigde volks stemming gehouden over „het crisis-initia tief", behelzend een aantal ingrijpende maat regelen dat gezamenlijk de practische toe passing van staatssocialisme beteekende. Het parlement had dit plan al verworpen. Het bevatte niets minder dan een grondwetsher ziening, waarbij de regeering volmacht zou krijgen om loonsverlaging te beletten en prij zen te beschermen. Een vorm van economi sche re e gerings - d i c ta tu ur dus, die naar de algemeene opinie tot het devalueeren vaii den Zwitserschen franc gedwongen zou heb ben. Het Zwitsersche volk trok dan ook ter stembus met de gedachte: we stemmen voor of tegen devaluatie. Het heeft devaluatie met 566.242 tegen 424.878 stemmen, dus met een meerderheid van 141.364, verworpen. Vanmorgen is een Nederlandsche bom ge sprongen. De minister van Economische Za ken, mr. Van Steenberghe, is afgetreden om dat hij zich niet langer met de politiek van het kabinet-Colijn kan vereenigen, waarin alle aninisters tegenstanders van devaluatie zijn. Hij is er voorstander van geworden en zijn opvolger, de bekende anti-devaluïst prof. ir. Gelissen, is meteen benoemd. Men kan uit 'al deze gebeurtenissen van de laatste dagen niet anders afleiden dan dat de deflatie-politiek in de drie goudlan den op het moment nog zeer sterk staat. Een andere vraag blijft, of zij zich op den duur even sterk zal kunnen handhaven. Het aspect der gebeurtenissen wisselt snel, de in ternationale economische verhoudingen zijn éen groote janboel. Maar dit is volkomen duidelijk: in de goudlanden beschouwt op dit oogenblik de meerderheid devaluatie nog steeds als een onzeker avontuur, en de erva ringen van andere landen inspireeren niet voldoende tot navolging. De Franschen heb ben zelf ruime ervaring met monetaire expe rimenten opgedaan, de Zwitsers en de Hol landers weten niet hoe hun eigen volk er op reageeren zou, en willen het risico liever niet nemen. Een meerderheid althans wil dat niet. Het spreekt vanzelf dat de strijd nog niet uitgevochten is. Zoowel in Frankrijk en Zwit serland als bij ons staat men voor zware be- zuinigings-consequenties als men niet deva lueert. Maar de objectieve beschouwer van de zen economischen. strijd moet wel concludee- ren, dat de val vair een regeering niet nood zakelijk een totale koersverandering in de economische gedragslijn met zich sleept. Dat zou ook in Nederland niet het geval behoeven te zijn ais het kabinet-Colijn bij de behande ling van het groote bezuinigingsplan het loodje mocht leggen. De talrijke ministerwisselingen zijn geen gunstig voorteeken voor de naaste toekomst van deze regeering,, al hebben die zeer uiteenloopende oorzaken gehad. Maar als hét kabinet-Colijn mocht vallen op een quaes- tie van economisch beleid, dan is daarmee de vraag „deflatie of devaluatie'-' nog niet beant woord, en het treft in de heden gedane mede- deelingen, dat alle ministers, met inbegrip dus van- de R.K. mr. van Schaik en Deckers, tegenover de devaluïstische inzichten van mi nister van Steenberghe staan. Het is en blijft de verdere ontwikkeling van de internationale verhoudingen, die over liet lot der goudlanden zal moeten beslissen. Zelf zijn zij het is uit de gebeurtenissen geble ken niet geneigd tot omgooien van het roer. R. P. Tot opvolger Prof. Dr. Ir. H. C. J, H. Gelissen benoemd. Naar wij vernemen zal de Staats courant van hedenavond de mede- deeling bevatten, dat aan Mr. M. P. L. Steenberghe op zijn verzoek eervol ontslag verleend wordt als Minister van Economische Zaken en Landbouw en dat in zijn plaats benoemd wordt tot Minister Prof. Dr. Ir. I-I. C. J. H. Gelissen, directeur van de Prov. Limburgsche Electriciteits Maat schappij te Maastricht. De vacature Marchant. Het interimaat van minister Slotemaker. Onze Haagsche correspondent seint ons: Wij la-ij gen meer en meer den in druk, dat het interimaat van minister Slotemaker de Bruïne aan het Departement van Onderwijs nog wel een tijd zal duren en dat de kans niet gering is, dat eerst na aanneming van het Bezuinigings-ontwerp door de Tweede Kamer (waar de min. Slotemaker ook het gedeelte dat op het onderwijs betrekking heeft, zou moeten verdedigen) een definitieve voor ziening van de opengekomen portefeuille zal plaats vinden. Het is zeer wel mogelijk, dat men dan aan Prof. Slotemaker de Bruïne definitief de on derwij sportefeuille zal toebedeelen en een nieuwen dignitaris voor Soc. Zaken zal .aan wijzen. FIK. STEENBERGHE. De heer Gelissen werd 15 Mei 1895 te Venlo geboren, hij is dus thans 40 jaar. Nadat hij de H.B.S. te Rolduc bezocht had studeerde hij aan de Technische Hoogeschool te Delft en aan de universiteit te Berlijn. In 1917 ver wierf hij (met lof) te Delft het diploma voor scheikundig ingenieur. In 1925 behaalde hij te Delft, eveneens met lof. zijn doctorstitel, In 1916 trad hij op als assitent, later als hoofdassistent aan de Technische Hooge school voor chem. technologie. Daarop volgde in 1918 zijn benoeming tot ingenieur bij de fabriek van chemische producten te Schie dam, maar een jaar later trad hij op als ad junct-directeur van de superfosfaat en zwa- velzuurfabriek Coenen en Schoemakers te Veghel. In 1920 werd ingenieur Gelissen benoemd tot hoofdingenieur bij de N.V. Noury en Van der Lande te Deventer en in 1926 tot directeur van de N.V. Electro- ohemische Industrie Roermond. Tenslotte volgde in 1930 zijn benoeming tot directeur van de N.V. Maatschapen tot verkoop van electrisc-hen stroom der Staatsmijnen in Limburg. In 1930 werd Dr. Ir. Gelissen benoemd tot buitengewoon hoogleeraar aan de R.-K. Handelsboogeschooi te Tilburg. Van zijn hand verschenen verschillende publicaties, o.a. over de industrie-mogelijkhe den in Limburg'. Prof. dr. ir. Gelissen nam hetzij alleen, het zij in samenwerking met anderen het initia tief voor de oprichting van de volgende in stellingen: Laboratorium voor de bereiding van anilinekleurstoffenChemisch technische raad voor de wasscherij-industrie; nijverheids- commissie te Roermond en tal van andere stichtingen. De heer Gelissen schreef liet eerst over coördinatie zoowel in het personen- en goede renverkeer als in het energieverkeer en be pleitte de instelling van een energieraad. Hij is tevens een warm voorstander van een goe de en innige samenwerking met België, waar hij menigmaal in zijn publicaties op aandrong. De heer Gelissen heeft zich vooral bewogen op economisch technisch gebied. Hij is lid van talrijke economische en technische commis sies. Prof. Gelissen is de grondlegger van liet economisch regionalisme in Nederland. In woord en geschrift heeft hij zijn systeem (ge decentraliseerd, maar centraal nationaal ge oriënteerd) voor de verdeeling van kapitaal en arbeid verdedigd. Waarom minister Steenberghe aftrad Naar aanleiding van het verzoek om ontslag van minister Steenberghe wordt het volgende medegedeeld Het kabinet was en is eenstemmig van oor deel dat de nood van den tijd verdere aanpas sing noodzakelijk maakt en dat die aanpas sing moet worden nagestreefd, zoowel in liet maatschappelijk leven als bij de publieke fi nanciën. Deed zich ten aanzien van het inge diende bezuinigingsontwerp geen enkel ver schil van rn-eening voor. zulk meeningsverschil ontstond wel bij de vraag langs welken weg de aanpassing in het maatschappelijk leven moet worden nagestreefd. Terwijl het kabinet' in zijn grootst mogelijke meerderheid van meening was, dat beproefd moest worden de aanpassing en met name de verlaging van vaste lasten voor speciale maatregelen te ver krijgen, was minister Steenberghe van oordeel dat alleen devaluatie hiertoe zou kunnen lei den. Volgens hem kan de aanpassing in het maatschappelijk leven, welke den verderen teruggang van het bedrijfsleven moet tegen gaan, onder de huidige monetaire en economi sche verhoudingen alleen langs den monetai- ren weg verkregen worden. Daar ter zake overeenstemming niet te verkrijgen was en minister Steenberghe zich niet kon neerleggen bij het gevoelen van de overige leden van het kabinet gevoelde hij zich verplicht aan de Ko ningin ontheffing uit zijn ambt te verzoeken. Een dezer dagen is de benoeming te ver wachten van prof. dr. ir. H. C. J. H. Gelissen tot minister van economische zaken. Vermoedelijk zal de overdracht van liet de partement Donderdag a.s. plaats hebben. Minister Steenberghe werd, zooals men weet. in Juni 1934 minister, als opvolger van Mr. T. J. Verschuur. Onze Haagsche correspondent seint ons nog: Wij kunnen er nog op wijzen, dat, naar wij thans uit verschillende factoren meenen te mogen opmaken, het meeningsverschil tus schen minister Steenberghe en de overige leden van het kabinet reeds een veertiental dagen geleden in een dusdanig stadium ge komen was, dat daardoor het aftreden van dezen bewindsman tot een zeer' groote waar schijnlijkheid werd. Men is er zich dan ook reeds pl.m. een week geleden, van gaan vergewissen, of Prof. Gelissen bereid zou zijn de portefeuille van Econom. Zaken op zich te nemen. Uit den geheelen gang van zaken blijkt duidelijk dat het gansche kabinet, vastberaden is en blijft in zijn opvatting tegen devaluatie. Met de grootst mogelijke meerderheid, zoo vermeldt het communiqué, is het kabinet de zienswijze toegedaan dat het moet komen tot een aanpassing door verlaging van vaste lasten, zonder devaluatie, dat wil dus zeg gen, dat alle ministers, op 'Mr. Steenberghe Prof. dr. ir. H. C. J. H. Gelissen. na, deze opvatting huldigen. Zoodat dus ook de ministers Van Schaik en Deckers, voor mannen uit de R.-K. Staatspartij, op het anti-devaluatie-standpunt staan. De autotocht voor ouden van dagen. De eerste giften. Hierbij geven wij de eerste verantwoording van de giften die bij den penningmeester van het comité (Postgiro 20365) zijn ingekomen voor den autotocht van ouden van dagen, die ook dit jaar zal worden gehouden. Politiepersoneel "30.33 de heer B. 2.50 de heer B. 10. de heer V. 1. de heer H. 2.50 Mevr. W. 2.50 Mevi'. M. 2.50 de heer v. d. Po 2.50 de heer B. „5. de heer C. „2. de heer W. 2,50 de heer L. 10. mevr. B. 2. Joannes de Deo 10. f 85.33 Dit zijn. zooals wij zeiden, de eerste giften. Wij hopen, dat er nog zeer vele zullen volgen en bevelen dan autotocht met warmte in de aandacht onzer stadgenooten aan. De tocht is tot heden steeds een groot succes geweest, de oudjes genieten altijd bijzonder van den heerlijken dag in de vrije natuur. Wie een bijdrage voor dit doel schenkt, doet een goed werk. (Onder leiding van Mr. Zeldenrust is Zondag een bridgetournooi ge houden in het vliegtuig F 36 tijdens eenvlucht boven het IJselmeer) Een bridgepartijtje in een vliegtuig, Wat zegt u daar als nieuwtje van? Het geesteskind van vader Goudsmit Komt op een nog weer hooger plan. Zoo'n evolutie maakt het vliegen Nog tot een veel serieuzer zaak, En anderzijds het nobel bridgen Tot een Icarisch soort vermaak. U snapt wel, dit verheven kaarten Werd toch niet luchtig opgevat, En dat dit hooge bridgegezelschap Niet vluchtigjes te spelen zat. Al maakte zelfs de zwakste speler Nooit zooveel slagen in de lucht, Al gingen deze enthousiasten Nooit voor een robber op de vlucht, Men bleef, hoezeer in hooger sferen, Toch diep verzonken in 't probleem, Er werd natuurlijk hoog geboden, Volgens het K.L.M.-systeem. Aan IJselmeer of IJselmeermin Werd bij het spelen niet gedacht, Die zijn door Culbertson of Goudsmit Dan ook nog niet ,,in kaart" gebracht. Het is een groot succes geworden, Wie weet wordt het nu meer gedaan, Voordat de laatste kaart gespeeld was, Is er geen speler „down" gegaan. •Alleen dacht menigeen, vermoed ik, Terwijl hij tegen d'ander bood, Ik mag dan in mijn hand wat hebben. De hoogste troef heeft.de piloot. Wij dooden Wandluizen, vlooien, ratten, motten en andere ongedierten, alleen onze tweevoudige methode garan deert U afdoende verdelging onder geheim houding en schriftelijke .garantie. Waar anderen faalden, slaagden wij. ZUI VERINRICHTING „RADICAAL", Gen. Cronjéstraat 135 Telefoon 11657. (Adv. Ingez. Med.) Koelbloedigheid van president T erra. Sloeg aanvaller de revolver uit de hand. MONTEVIDEO, 3 Juni. omtrent den aanslag op den president van Uruguay, Ga briel Terra, wordt nader gemeld, dat Terra een verwonding aan het been opliep. De verwonding bleek niet van ernstigen aard te zijn, want gisteravond heeft president Terra aangezeten aan een banket, ter eere van president Vargas. Na het eerste schot wierp Terra zich op den da-der en sloeg hem de revolver uit de hand. De dader probeerde te vluchten, doch werd door de menigte gegrepen en mishan deld. Hij probeerde zelfmoord te plegen, doch liep daarbij slechts een lichte verwonding op. Hij bleek te zijn de voormalige afge vaardigde Bernardo Garcia. Kansen der Normandie stijgen. In record-snelheid op het einddoel af. Van boord van het nieuwste en grootste Fransche Oceaanschip ..Normandië", dat zijn eerste reis naar New York maakt, wordt ge meld, dat het schip met record-snelheid New York nadert. Gemiddeld loopt het een snel heid van bijna 30 knoopen per uur. In het af- geloopen etmaal bedroeg de gemiddelde snel heid 28.92 knoopen per uur. De kansen voor de „Normandië", om den blauwen wimpel te veroveren, zijn dus zeer gunstig. Groote brand woedde in Moekden. 60 personen omgekomen. SJANGHAI, 3 Juni (Reuter) Eerst thans wordt bekend, dat bij een grooten brand te Moekden zestig personen om het leven zijn ge komen. Onder de slachtoffers bevinden zich dertig soldaten. Het vuur richtte in het Noor den der stad groote schade aan en 150 gezin nen werden dakloos. Hearst breekt met Roosevelt. Dc president van schending der Grondwet beticht. NEW YORK. 3 Juni (V.D.) De bekende krantenmagnaat, William Randolph Hearst, publiceert een artikel, dat beschouwd wordt als de definitieve breuk tusschen Roosevelt en de Hearst-pers. President Roosevelt wordt er in beschuldigd, in meer dan één geval in strijd met de grondwet te zijn opgetreden en meer macht te hebben, dan de Europeesche consti- tutioneele vorsten, en practisch dezelfde macht, als de Europeesche dictators. MINISTER STEENBERGHE TREEDT AF ALS MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN; PROF. GELISSEN ZAL HEM OPVOLGEN. pag. 1 Caillaux wordt voorloopig minister van finan ciën in het nieuwe Fransche kabinet, hij zeide een beslist voorstander van handha ving der muntwaarde te zijn. pag. 4 Het Zwitsersche „crisis-initiatief" is hij volks stemming verworpen. pag. 4 Op den president van Uruguay is een aan slag gepleegd. pag. 4 Volgens de laatste opgave zijn bij de aardbe ving in Beloedsjislan 40.000 personen om het leven gekomen. pag. 4 De K 18 is thans voor het langste traject on derweg. pag. 4 Het Clir. Nat. Vakverbond, het R.K. Werklie denverbond en S. D. A. P. en N. V. V. heb ben critiek op en wenschen ten aanzien van het bezuinigingsplan. pag. 3 Oud-minister Cohen Stuart is overleden. pag. 3 Te Iloek van Holland waagden zich drie jon gens te ver in zee; één verdronk. pag. 3 Het natuurbad Velserend is Zaterdag geopend. pag. 7 De landenwedstrijd van de R.K. Federatie NederlandBelgië is door Nederland ge wonnen met 62. pag. 8 Ajax voor het landskampioenschap uitge schakeld. pag. 8 Haarlem wint den Te werve-beker. pag. 8 Zeilwedstrijden van de Haarlemsche jachtclub pag. 7 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: De Goudlanden. pag. 1 Van onzen Weenschen correspondent: Too-, neelspelers voetballen tegen zangers. pag. 4 Jhr. dr. J. C. Mollerus: Handelsbetrekkingen met Rusland. pag. 3 Van onzen Weenschen correspondent: Wil helm von Wied, cxMbret van Albanië. pag. 1 G. J. Kalt: Het Zangconcours te Zandvoort. pag. 11 Bekende Haarlemmers: Mevrouw H. Brou werRobert. pag. 3 Wilhelm von Wied, ex-Mbret van Albanië. Zijn zoon is thans de troonpretendent. (Van onzen Weenschen correspondent). Prins Wilhelm von Wied, de vroegere vorst oftewel Mbret van Albanië, wiens heerschap pij over dat Balkan-landje, zooals men zich. herinneren zal, niet al te lang geduurd heeft, houdt zich op het oogenblik te Boekarest op. Zijn neef, koning Carol van Reomenië had hem uitgenoodigd een bezoek aan zijn hoofd- en residentiestad te komen brengen, teneinde daar de internationale jacht-ten- toonstelling in oogenschouw te nemen. Daar het oponthoud van den prins van. Wied nu samenvalt met de Balkanconfe rentie, welke eveneens te Boekarest plaats vindt, waren velen, ook in politieke kringen geneigd te denken, dat dit geen toevallige samenloop van omstandigheden was, doch dat er wel degelijk verband tusschen die twee gebeurtenissen bestond. 'I-Iet heette, dab de prins van Wied aspiraties had opnieuw den troon te bestijgen. De gewezen vorst nu verklaart echter, dat, daar hij thans den leeftijd van acht en vijf tig jaren bereikt heeft, hij zelf in het geheel geen heerschersplannen meer heeft. Maar hij wi.ist er wel, en met nadruk, op dat hij zelf nimmer afstand van den troon gedaan heeft, zoodat zijn familie daar nog altijd aanspraak op kan maken. „Ik zelf behoef niet meer te regeeren", zoo zegt hij. „maar mijn thans twee en twintig jarige zoon Karl Viktor is de troonprenten- dent. Op het oogenblik is hij student in Tubingen. Mijn dochter studeert ook in Duitschland. en wel aan de universiteit te Berlijn, in de staathuishoudkunde". De grootmoeder van koning Carol van Roemenië, koningin Elisabeth van Roemenië, die onder het pseudoniem Carmen Sylva ge schreven en aedicht heeft, was een geboren prinses van Wied en was een zuster van den vader van Wilhelm van Wied. De ex-Mbret is van plan dezen zomer in verschillende landen rond te reizen en o.a. een bezoek aan Parijs. Londen, Weenen en Rome te brengen. Hij schat den tegenwoordigen koning van Albanië. Achmed Zogoe, bijzonder hoog en hij vertelt, hoe hij hem indertijd nog voor de gevangenis gered heeft: Essad Pascha, de premier-minister van den Mbret, die on veiligheden met den toen nog zeer jongen Achmed aeliad bad. wilde hem in den kerker ■■ol-pv) T\/TV»vof- W-Wo'-, 1-iorJ rl-pri ;nncre- Ar.Vvn.0^ 7"<rr>p ic Pc,n fOnlr rv'ent". ZOO zegt Wilhelm van Wied. ,.en ik zal nooit iets tegen hem in het schild voeren!" W. M. BEKAAR.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1935 | | pagina 1